Sự phát sinh giao tử và thụ tinh
Lý thuyết về Sự phát sinh giao tử và thụ tinh
I. Sự phát sinh giao tử ở động vật
II. Thụ tinh
- Khái niệm: Thụ tinh là sự kết hợp ngẫu nhiên giữa 1 giao tử đực và 1 giao tử cái.
- Bản chất là sự kết hợp của 2 bộ nhân đơn bội tạo ra bộ nhân lưỡng bội ở hợp tử.
Ý nghĩa
+ Duy trì ổn định bộ nhiễm sắc thể đặc trưng qua các thế hệ cơ thể.
+ Tạo nguồn biến dị tổ hợp cho chọn giống và tiến hóa.
III. Ý nghĩa của giảm phân và thụ tinh
Nhờ có giảm phân, giao từ được tạo thành mang bộ NST đơn bội. Qua thụ tinh giữa tử đực và giao tử cái, bộ NST lưỡng bội được phục hồi. Như vậy, sự phối hợp các quá trình nguyên phân, giảm phân và thụ tinh đã đảm bảo duy trì ổn định NST đặc trưng của những loài sinh sản hữu tính qua các thế hệ cơ thể.
Mặt khác, giảm phân đã tạo ra nhiều loại giao từ khác nhau về nguồn gốc NST và sự kết hợp ngẫu nhiên của các loại giao tử trong thụ tinh đã tạo ra các hợp tử mang những tổ hợp NST khác nhau. Đây là nguyên nhân chú yếu làm xuất hiện nhiều biến dị tổ hợp phong phú ở những loài sinh sản hữu tính, tạo nguồn nguyên liệu tiến hoá và chọn giống. Do đó, người ta thường dùng phương pháp lai hữu tính để tạo ra nhiều biến dị tổ hợp nhằm phục vụ cho công tác chọn giống.
Bài tập tự luyện có đáp án
Câu 1: Một tế bào sinh tinh có thể tạo ra tối đa bao nhiêu loại tinh trùng?
- A
- B
- C
- D
Một tế bào sinh tinh có thể tạo ra tối đa 2 loại tinh trùng.
Câu 2: Phát biểu nào sau đây là đúng với noãn bào bậc 1?
- A
- B
- C
- D
Mỗi noãn bào bậc 1 qua giảm phân cho 1 tế bào trứng và 3 thể cực thứ 2
Câu 3: Đặc điểm nào sau đây giống nhau giữa trứng và các thể cực?
- A
- B
- C
- D
Trứng và các thể cực mang bộ NST n với nguồn gốc NST khác nhau, các thể cực bị tiêu biến, chỉ có trứng tham gia thụ tinh. Trứng có kích thước lớn.
Câu 4: Ở cơ thể động vật, loại tế bào nào dưới đây được gọi là giao tử?
- A
- B
- C
- D
Trứng, tinh trùng
Các tế bào con được tạo thành qua giảm phân sẽ phát triển thành các giao tử, sự hình thành giao tử đực và giao tử cái có sự khác nhau. Giao tử cái ( trứng) và giao tử đực (tinh trùng).
Các em xem lại kiến thức cơ bản trong SGK Sinh học lớp 9.
Câu 5: Tế bào trứng sinh ra từ sự giảm phân của một tế bào sinh trứng có kích thước lớn do
- A
- B
- C
- D
Tế bào sinh trứng giảm phân cho 3 thể cực và 1 trứng. Tế bào chất của trứng dồi dào nên trứng có kích thước lớn.
Câu 6: Phát biểu nào sau đây là đúng với tinh bào bậc 1?
- A
- B
- C
- D
Tinh bào bậc 1 qua giảm phân 1 cho 2 tinh bào bậc 2.
Quan sát hình ảnh trên ta thấy:
+ Mỗi tinh bào bậc 1 tiến hành giảm phân 1 để tạo 2 tinh bào bậc 2.
+ Mỗi tinh bào bậc 2 tiến hành giảm phân 2 để tạo 2 tinh trùng.
Câu 7: Thứ tự nào sau đây đúng về các loại tế bào trong quá trình sinh tinh? I. Tinh trùng.
II. Tế bào mầm.
III. Tinh nguyên bào.
IV. Tinh bào bậc 1.
I. Tinh trùng.
II. Tế bào mầm.
III. Tinh nguyên bào.
IV. Tinh bào bậc 1.
- A
- B
- C
- D
Thứ tự đúng: tế bào mầm – tinh nguyên bào – tinh bào bậc 1 – tinh trùng.
Câu 8: Kết quả của quá trình phát sinh giao tử cái từ một noãn nguyên bào cho ra
- A
- B
- C
- D
Kết quả của quá trình phát sinh giao tử cái: từ 1 noãn nguyên bào cho ra 1 trứng và 3 thể cực.
Câu 9: Ở những loài sinh sản hữu tính qua giảm phân của quá trình phát sinh giao tử đực, mỗi tinh bào bậc một cho ra mấy tinh trùng?
- A
- B
- C
- D
4 tinh trùng.
Các em quan sát hình ảnh quá trình tạo tinh trùng:
+ Tinh bào bậc 1 qua giảm phân sẽ cho ra 4 tinh trùng.
Câu 10: Kết quả của sự giảm phân của một tế bào sinh tinh là
- A
- B
- C
- D
4 tinh trùng sinh ra từ 1 tế bào sinh tinh mang n NST, có nguồn gốc NST khác nhau, tuy nhiên các tinh trùng có cấu trúc giống nhau, cũng như cấu trúc NST giống nhau.
Câu 11: Một tế bào sinh tinh giảm phân cho số lượng tinh trùng có thể thụ tinh cho trứng sinh ra từ bao nhiêu tế bào sinh trứng?
- A
- B
- C
- D
Một tế bào sinh tinh giảm phân cho 4 tinh trùng, thụ tinh tối đa cho 4 trứng, sinh ra từ 4 tế bào sinh trứng.
Câu 12: Một tế bào sinh trứng có thể tạo ra tối đa bao nhiêu loại trứng?
- A
- B
- C
- D
Một tế bào sinh trứng có thể tạo ra tối đa 1 loại trứng.
Câu 13: Sự duy trì ổn định bộ nhiễm sắc thể đặc trưng của những loài sinh sản hữu tính qua các thế hệ cơ thể là nhờ quá trình nào sau đây?
- A
- B
- C
- D
Nguyên phân, giảm phân, thụ tinh.
+ Nhờ nguyên phân, các tế bào mầm nguyên phân liên tiếp nhiều lần để tạo ra tinh nguyên bào và noãn nguyên bào. Các tế bào này phát triển thành tinh bào bậc 1 và noãn bào bậc 1 mới tiến hành giảm phân
+ Nhờ quá trình giảm phân, tạo ra giao tử tinh trùng và trứng mang bộ NST n. Nhưng nhờ quá trình thụ tinh, bộ NST lưỡng bội được phục hồi
Câu 14: Trong quá trình thụ tinh, hợp tử được tạo thành do sự kết hợp giữa
- A
- B
- C
- D
Thụ tinh: Là sự kết hợp giữa một giao tử đực và một giao tử cái (hay giữa một tinh trùng với một tế bào trứng).
Các em xem lại khái niệm này trong SGK Sinh học lớp 12.
Câu 15: Ở những loài sinh sản hữu tính qua giảm phân của quá trình phát sinh giao tử cái một noãn bào bậc 1 tạo ra một trứng và bao nhiêu thể cực thứ hai?
- A
- B
- C
- D
3 thể cực thứ hai
+ Mỗi noãn bào bậc 1 qua giảm phân sẽ cho 1 trứng và 3 thể cực thứ 2.
Câu 16: Ở những loài sinh sản hữu tính trong quá trình phát sinh giao tử qua giảm phân, mỗi noãn bào bậc 1 cho ra bao nhiêu trứng có kích thước lớn để tham gia vào việc thụ tinh?
- A
- B
- C
- D
1 trứng.
Các em quan sát hình ảnh quá trình tạo noãn.
+ Mỗi noãn bào bậc 1 qua giảm phân sẽ cho 1 trứng và 3 thể cực.
Câu 17: Thứ tự nào sau đây đúng về thứ tự các loại tế bào trong quá trình sinh trứng? I. Trứng.
II. Noãn nguyên bào.
III. Tế bào mầm.
IV. Noãn bào bậc 1.
I. Trứng.
II. Noãn nguyên bào.
III. Tế bào mầm.
IV. Noãn bào bậc 1.
- A
- B
- C
- D
Thứ tự đúng: tế bào mầm – noãn nguyên bào – noãn bào bậc 1 – trứng.
Câu 18: Có bao nhiêu loại tế bào sau đây được tạo ra từ nguyên phân? I. Trứng.
II. Noãn nguyên bào.
III. Tế bào mầm.
IV. Noãn bào bậc 1.
I. Trứng.
II. Noãn nguyên bào.
III. Tế bào mầm.
IV. Noãn bào bậc 1.
- A
- B
- C
- D
Tế bào mầm, noãn nguyên bào, noãn bào bậc 1 được tạo ra từ nguyên phân.
Trứng được tạo ra từ giảm phân.