1. Vài nét về lịch sử phát triển của các nước châu Á
- Thời cổ đại và trung đại: Một số nước có trình độ phát triển cao.
- Từ thế kỉ XVI đến XIX: Nhiều nước trở thành thuộc địa của các nước đế quốc.
=> Các nước châu Á có quá trình phát triển sớm, song do chế độ phong kiến và thực dân kìm hãm, nền kinh tế rơi vào tình trạng chậm phát triển kéo dài.
2. Đặc điểm phát triển kinh tế - xã hội của các nước và lãnh thổ châu Á hiện nay
- Sau chiến tranh thế giới thứ 2, Nhật Bản thoát khỏi cuộc chiến và các nước thuộc địa dần dần giành được độc lập. Tuy nhiên kinh tế kém phát triển.
- Trong nửa cuối thế kỉ XX, kinh tế châu Á có nhiều chuyển biến.
- Trình độ phát triển giữa các quốc gia và vùng lãnh thổ rất khác nhau:
+ Nhật Bản là nước phát triển cao nhất, có nền kinh tế đứng thứ hai thế giới.
+ Một số nước và vùng lãnh thổ có mức độ công nghiệp hóa khá cao: Xin-ga-po, Hà Quốc, Đài Loan,..
+ Một số nước có tốc độ công nghiệp hóa nhanh, song nông nghiệp vẫn đóng vai trò quan trọng: Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan, Ma-lai-xi-a,…
+ Một số nước đang phát triển, chủ yếu dựa vào nông nghiệp: Lào, Cam-pu-chia, Mi-an-ma, Nê-pan, Băng-la-đét,…
+ Một số nước giàu dựa vào nguồn tài nguyên dầu khí: Bru-nây, Cô-oét, A-rập Xê-ut,…
- Một số quốc gia tuy thuộc loại nước nông-công nghiệp nhưng lại có ngành công nghiệp rất hiện đại như ngành điện tử, nguyên tử, hàng không vũ trụ,…: Trung Quốc, Ấn Độ, Pa-ki-xtan,..
- Ở châu Á số lượng các quốc gia có thu nhập thấp, đời sống nhân dân nghèo khổ,… còn chiếm tỉ lệ cao.
Hàn Quốc là quốc gia có mức độ công nghiệp hóa cao và nhanh trở thành một trong những cường quốc công nghiệp trên thế giới hiện nay.
Xin-ga-po, Hàn Quốc, Đài Loan,… được gọi là những nước công nghiệp mới ở châu Á, với mức độ tập trung hóa khá cao và nhanh.
Các quốc gia châu Á có trình độ phát triển nhất thời Cổ đại là Trung Quốc, Ấn Độ.
Quốc gia có nền kinh tế phát triển toàn diện nhất ở châu Á là Nhật Bản: nền kinh tế phát triển cao nhất châu Á và đứng thứ 2 thế giới.
Từ thế kỉ XVI và đặc biệt trong thế kỉ XIX đặc điểm phát triển kinh tế - xã hội các nước châu Á là hầu hết các nước châu Á trở thành thuộc địa của các đế quốc Anh, Pháp, Hà Lan, Tây Ban Nha,…
Các quốc gia châu Á có trình độ phát triển nhất thời Cổ đại là Trung Quốc, Ấn Độ.
Sự phát triển nền kinh tế các nước Cô-oét, Ả-rập Xê –út chủ yếu dựa vào nguồn tài nguyên giàu có (dầu khí). Tuy nhiên do chủ yếu phát triển nhờ sự đầu tư của các nước phương Tây nên trình độ kinh tế - xã hội chưa cao.
Từ thế kỉ XVI và đặc biệt trong thế kỉ XIX, Nhật Bản đã sớm thoát khỏi chế độ phong kiến lỗi thời và mở rộng quan hệ với các nước phương Tây, tạp điều kiện cho nền kinh tế đất nước phát triển nhanh chóng.