Giáo án tin học 8 cả năm theo cv 5512 phương pháp mới 5 bước hoạt động

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hoạt động 1: Con người ra lệnh cho máy tính như thế nào? (18 phút)

Yêu cầu HS tự đọc thông tin trong SGK

? Khi muốn mở một phần mềm trong máy tính em thực hiện như thế nào?

? Muôn đưa một kí tự a,b,… vào máy tính ta thực hiện thế nào?

• Vậy muốn máy tính thực hiện một công việc nào đó theo ý muốn của mình thì ta phải làm thế nào để máy tính hiểu và thực hiện?

VD: khi tìm kiếm một cụm từ và cần thay thế cụm từ đó trong máy tính thì ta thực hiện như thế nào?

NX: ta thấy máy tính sẽ thực hiện lệnh nào trước?

? Để chỉ dẫn một công việc nào đó cho máy tính thì máy tính sẽ thực hiện như thế nào?

? Vậy con người chỉ dẫn cho máy thực hiện công việc như thế nào?

HS: Thực hiện

HS: trả lời

HS: Nhận xét.

TL: - Dùng chuột chọn biểu tượng trên màn hình.

- dùng chuột vào start Programs chọn chương trình cần thực hiện.

HS: trả lời

HS: Nhận xét

Ta gõ phím đó tương ứng từ bàn phím.

HS: trả lời.

• TL: Để máy tính thực hiện một công việc theo ý muốn của con người thì ta phải đưa ra chỉ dẫn thích hợp cho máy tính.

HS: Trả lời.

HS: Nhận xét.

TL: Chọn Edit find trong Replace find what: cụm từ Replace with: cụm từ cần thay thế Replace.

HS: Trả lời

TL: Máy tính sẽ thực hiện việc tìm kiếm trước sau đó sẽ thay thế.( Máy tính sẽ lưu cụm từ vào bộ nhớ, tìm đến vị trí mới và thay thế lại).

HS: Trả lời.

• TL: Khi con người đưa cho máy tính một hoặc nhiều lệnh. Máy tính sẽ lần lượt thực hiện các lệnh này theo đúng thứ tự nhận được.

HS: Trả lời.

HS: Nhận xét.

• TL: Con người chỉ dẫn máy tính thực hiện thông qua các lệnh.

Hoạt động 2: Rôbốt nhặt rác (18 phút)

? Em hãy nêu một số người máy mà em biết?

Yêu cầu HS đọc thông tin

? Thông qua các ví dụ trên em hiểu thế nào là người máy?

Tìm hiều ví dụ về người máy nhặt rác.

Yêu cầu HS tìm hiểu trong SGK.

? Từ vị trí của robốt có thể thực hiện lệnh nào để nhặt rác được chính xác?

HS: Trả lời.

• Asimô.
• Cuộc thi rôbôcon.

….

HS: Thực hiện.

HS: Trả lời.

HS: Bổ sung.

• Robốt( Người máy) là một loại máy có thể thực hiện những công việc một cách tự động thông qua sự điều khiển của con người.

HS: Thực hiện.

HS: Trả lời.

HS: Nhận xét.

TL: Trình bày quá trình thực hiện công việc thông qua máy lệnh:

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hoạt động 1: Viết chương trình ra lệnh cho máy tính làm việc: (17 phút)

Yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK

Từ ví dụ điều khiển robốt nhặt rác ta có thể hiểu cách viết CT là gì?

VD: khi sao chép một khối văn bản thì ta thực hiện các thao tác gì?

Em hiểu chương trình máy tính là gì?

Vậy khi viết một chương trình cho máy tính để điều khiển máy tính thực hiện một công việc thì máy tính có hiểu và thực hiện công việc không?

VD: Thực hiện viết chương trình của robốt nhặt rác.

? Có bao nhiêu lệnh trong chương trình

• Tại sao cần viết chương trình?

Yêu cầu HS đọc thông tin.

Mức độ công việc mà con người muốn mày tính thực hiện như thế nào?

Vậy với mức độ đa dạng và phức tạp như thế có cần phải viết chương trình không?

HS: Thực hiện.

HS: Trả lời

HS: Nhận xét.

TL: Viết chương trình là hướng dẫn máy tính thực hiện các công việc hay giải một bài toán cụ thể.

HS: Trả lời.

B1: Sao chép nội dung Văn Bản vào bộ nhớ.

B2: Sao chép từ bộ nhớ vào vị trí mới.

HS: Trả lời.

• TL: Chương trình máy tính là một dãy các lệnh mà máy tính có thể hiểu và thực hiện được.

HS: Trả lời

• Máy tính thực hiện được và thực hiện lần lượt các lệnh một cách tuần tự theo hướng dẫn.

HS: Thực hiện

Hãy nhặt rác;

Bắt đầu

1. Tiến 2 bước.
2. Quay trái, tiến 1 bước.
3. Nhặt rác.
4. Quay phải, tiến 3 bước.
5. Quay trái, tiến 2 bước.

6. Bỏ rác vào thùng

Kết thúc.

HS: Trả lời.

TL: Có 6 lệnh.

HS: Thực hiện.

HS: Trả lời.

TL: Đa dạng và phức tạp.

HS: Trả lời.

• TL: Một lệnh đơn giản không đủ để chỉ dẫn cho máy tính. Vì thế người ta cần phải viết nhiều lệnh và tập hợp lại trong một chương trình.

Hoạt động 2: Chương trình và ngôn ngữ lập trình (17 phút)

Yêu cầu HS đọc thông tin

? Khi ra lệnh cho máy tính làm việc thì con người có hiểu được cách máy tính thực hiện công việc không?

? Máy tính dùng những chữ số nào để mã hóa thông tin?

? Vậy em hiểu thế nào về ngôn ngữ máy?

VD: Để máy tính hiều được chữ a ta phải mã hóa thành:

Chữ a trong bảng mã ASCII là: 97 mã hóa thành :1100001.

Khi viết một chương trình bằng ngôn ngữ máy thì rất khó khăn và phức tạp ta có cần một ngôn ngữ dễ hiểu hơn khi viết chương trình đó là ngôn ngữ lập trình.

? Ngôn ngữ lập trình được hiểu như thế nào?

• VD: Một số ngôn ngữ lập trình phổ biến hiên nay: Pascal, C, C++, Java, …

?Khi viết chương trình trên ngôn ngữ lập trình thì máy tính có hiều được không?

Vậy khi tạo ra một chương trình máy tính ta cần qua mấy bước?

HS: Thực hiện

HS: Trả lời.

Hiểu được máy tính thực hiện công việc đó thông qua ngôn ngữ máy tính.

HS: Trả lời.

• TL: Dùng các số 0,1 để mã hóa thông tin.( bít 0 và bít 1)

HS: Trả lời.

• TL: Các dãy bít là cơ sở để tạo ra ngôn ngữ dành cho máy tính, được gọi là ngôn ngữ máy.

HS: Trả lời.

• TL: Ngôn ngữ dùng để viết chương trình máy tính thì gọi là Ngôn ngữ lập trình.

HS: Trả lời.

• TL: Khi viết chương trình trên ngôn ngữ lập trình thì máy tính vấn không hiểu được mà phải thông qua một trình dịch sang ngôn ngữ máy thì máy tính mới hiểu và thực hiện được công việc

HS: Trả lời.

• TL: Gồm 2 bước
• viết chương trình bằng ngôn ngữ lập trình.

- Dịch chương trình thành ngôn ngữ máy để máy tính hiểu được.

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hoạt động 1: Ví dụ về chương trình( 8 phút)

Yêu cầu học sinh đọc thông tin trong SGK

• Ví dụ:

Program CT_Dau_tien;

Uses crt ;

Begin

writeln(‘Chao Cac Ban’);

End.

?Trong ví dụ 1 ta thấy chương trình có bao nhiêu dòng lệnh?

? Hãy cho biết lệnh khai báo tên chương trình

? Lệnh in ra màn hình dòng chữ” Chao Cac Ban”

Vậy một chương trình có thể có bao nhiêu dòng lệnh?

HS: Thực hiện.

HS: Trả lời.

HS: Nhận xét.

TL: Gồm 5 dòng lệnh.

HS: Trả lời

TL: Program CT_Dau_tien;

HS: Trả lời.

TL: writeln(‘Chao Cac Ban’);

HS: Trả lời.

• TL: Chương trình có thể đến hàng nghìn hoặc hàng triệu dòng lệnh( tùy thuộc vào công việc mà ta cần máy tính thực hiện).

Hoạt động 2: Chương trình và ngôn ngữ lập trình (10 phút)

GV: yêu cầu HS đọc thông tin.

? Ngôn ngữ lập trình dùng những chữ cái gì để viết chương trình?

Vậy về cơ bản ngôn ngữ lập trình là gồm các yếu tố nào?

HS: thực hiện.

HS: trả lời.

HS: nhận xét.

• Tl:
• Gồm 26 kí tự thường
• Gồm 26 kí tự chữ hoa.
• Các số thập phân từ 0 đến 9.
• Các kí hiệu toán học: +, -, *, /
• Các kí tự so sánh logic: >, <, >=, <=,=
• Phép <>
• Dấu gạch thấp: _

Lưu ý: trong Pascal không phân biệt chữ thường và chữ hoa.

HS: Trả lời.

• TL: là tập hợp các kí hiệu và quy tắc viết các câu lệnh tạo thành một chương trình hoàn chỉnh và thực hiện được trên máy tính.

Hoạt động 2: Từ khóa và tên (14phút)

• Từ khóa

GV: yêu cầu HS đọc thông tin.

Thế nào là từ khóa của ngôn ngữ lập trình?

Nêu một số từ khóa.

• Tên ( Tên định danh)

Tên định danh được hiểu như thế nào?

Tên được dùng để làm gì?

Nêu cách viết một tên?

Một số ví dụ:

VD1: Bai_ Tap_1

VD2: a

VD3: tinh_gia_tri_bieu_thuc

HS: Thực hiện.

HS: Trả lời.

• Tl: Là những từ dành riêng, không được dùng cho bất kì mục đích nào khác ngoài mục đích sử dụng do ngôn ngữ lập trình quy định.

TL:

• Program, Uses, Begin, End.

HS: Trả lời.

TL:

• Là dãy các kí tự được tạo thành từ các chữ cái, chữ số và dấu gạch thấp. Nó được dùng để đặt tên cho các đại lượng trong chương trình: Tên chương trình, Tên hằng, Tên biến, Tên hàm, …

HS: Trả lời.

TL: Để phân biệt các đại lượng dùng trong chương trình.

HS: Trả lời.

• TL:
• Tên Phải được bắt đầu bằng một kí tự (không được bằng chữ số và các kí tự đặc biệt).
• Không có chứa dấu cách.
• Độ dài không quá 127 kí tự.

Bài tập củng cố.

Chọn câu đúng trong các câu sau:

1. 1_tinh;
2. tinh bieu thuc 1;
3. tinh_bieu_thuc_1;

D. *tinh_bt1;

Đáp án: C

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hoạt động 1: Cấu trúc chung của chương trình (16 phút)

GV: yêu cầu HS đọc thông tin

Một chương trình gồm những thành phần nào?

HS: Thực hiện.

HS: Trả lời.

HS: Nhận xét.

• TL: gồm cac phần sau:

Phần khai báo:

• Phần khai báo tên chương trình.
• Phần khai báo các thư viện.
• Phần khai báo các hàm, thủ tục.
• Khai báo các kiểu, hằng, biến được sử dụng trong chương trình.

Phần thân chương trình:

Begin

các câu lệnh;

End.

Hoạt động 2: Ví dụ về ngôn ngữ lập trình (16 phút)

HS: Thực hiện.

HS: Trả lời.

HS: Nhận xét.

TL: gồm cac phần sau:

Phần khai báo:

• Phần khai báo tên chương trình.
• Phần khai báo các thư viện.
• Phần khai báo các hàm, thủ tục.
• Khai báo các kiểu, hằng, biến được sử dụng trong chương trình.

Phần thân chương trình:

Begin

các câu lệnh;

End.

HS: theo dõi

• Chương trình

Program gioi_thieu;

Uses Crt;

Begin

Clrscr;

Write(‘ lop 8 xin chao!’);

Readln;

End.

HS: trả lời

Gồm các thành phần.

+ Phần khai bào.

+ Phần thân chương trình.

HS: Trả lời:

• - Thực hiện dịch chương trình:

Alt + F9.

• - Thực hiện chạy chương trình

Ctrl + F9.

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hoạt động 1: Làm quen vào ra màn hình Turbo Pascal (5 phút)

Biết cách dịch, sửa lỗi, trong chương trình, chạy chương trình và xem kết quả

Biết sự cần thiết phải tuõn thủ quy định của ngôn ngữ lập trình.

Hoạt động 2: Soạn thảo, dịch chạy chương trình (30 phút)

Yêu cầu các nhóm máy soạn thảo chương trình của bài tập 2 vào màn hình soạn thảo Turbo

Lưu ý HS đọc chú ý SGK để soạn thảo đúng và nhanh tránh mắc lỗi chính tả.

Gv: Khi soạn thảo xong ta làm thế nào để lưu chương trình vào bộ nhớ máy tính?

Gv: Để dịch chương trình ta thao tác như thế nào?

H? Nếu trong quá trình dịch chương trình gặp lỗi thì trên màn hình thông báo và ta phải làm gì để khắc phục?

Gv: Nếu trên màn hình thông báo dòng chữ:

“Press any key” có nghĩa là gì và ta phải làm gì?

• Yêu cầu HS tự thực hiện

Để các nhóm máy dịch xong chương trình thì GV yêu cầu HS chạy chương trình và xem kết quả

H? Ta sử dụng lệnh nào trong chương trình để màn hình kết quả tự động dừng ?

Soạn thảo trong turbo cũng thao tác tương tự như trong các phần mềm soạn thảo khác.

• Chọn FILE-> chọn SAVE để lưu
• Nhấn tổ hợp Alt + F9 để dịch chương trình

- Chạy chương trình bằng tổ hợp phím Ctrl + F9 và Alt + F5 để xem kết quả

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hoạt động 1: Sửa lại trong bài tập 2 (20 phút)

Yêu cầu HS mở lại tệp chứa chương trình bài tập 2

Thay đổi một số câu lệnh :

• Ví dụ lệnh làm sạch màn hình sau khi đã khai báo thư viện và khi chưa khai báo thư viện
• Thay đổi nội dung trong cặp dấu nháy đơn của lệnh Writeln
• Nếu sử dụng lệnh Writeln mà không sử dụng cặp dấu nháy đơn thì cho kết quả như thế nào, có gì khác không?

Yêu cầu HS thực hiện và quan sát kết quả khi đã thay đổi lệnh.

HS thực hiện theo chỉ dẫn của GV

Hoạt động 2: Sửa chương trình và nhận biết một số lỗi. (18 phút)

Gv: Yêu cầu HS xoá dòng begin trong chương trình bài tập 2 và quan sát việc chạy chương trình của máy tính

Gv: Trong chương trình thiếu từ khóa begin khi chạy chương trình máy thông báo lỗi như thế nào và cách sửa chữa?

Gv: Xoá dấu chấm sau từ khoá End hãy quan sát

Xoá dấu ‘;’ sau một câu lệnh bất kỳ trong chương trình và xoá dấu ‘;’ sau lệnh Readln. Hãy so sánh kết quả khi chạy chương trình và cách khắc phục

HS thực hiện theo chỉ dẫn của GV

Hs: Khám phá và làm theo nhóm.

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hoạt động 1: Dữ liệu và kiểu dữ liệu (16 phút)

H? Dữ liệu là gì?

HS đọc thông tin SGK -> Nghiên cứu bài

H? Tại sao người ta lại phân chia ra các kiểu dữ liệu khác nhau

GV treo tranh H18 SGK hs quan sát tranh để khẳng định có các kiểu dữ liệu thường dùng là số và kí tự

GV: + kiểu dữ liệu số ta chia thành 2 loại đó là kiểu số thực và kiểu số nguyên

+ Kiểu xâu ta có xâu kí tự và 1 ký tự trong bảng chữ cái

H? Các kiểu dữ liệu đó được ký hiệu là gì? Hãy lấy ví dụ.

• Các dữ liệu khác nhau thì máy tính xử lý khác nhau
• Có các kiểu dữ liệu sau:

- Kiểu số nguyên: Interger . Ví dụ: số HS của một lớp, số sách trong thư viện …

- Kiểu số thực : Real. Ví dụ: chiều cao của bạn bình, điểm TB môn…

- Kiểu xâu kí tự: String. Ví dụ : “ngày sinh 23/12/1999”

Một kí tự trong bảng chữ cái: Char

Hoạt động 2: Các phép toán với dữ liệu kiểu số (16 phút)

H? Em hãy nhắc lại các phép toán trong số học ?

GV Trong tin học các phép toán với dữ liệu kiểu số là

Treo tranh Bảng 2 SGK HS quan sát

H? Em thấy các phép toán có điểm nào khác biệt trong toán học so với tin học?

Có phép toán nào mới trong tin học mà trong toán ta chưa được học không

HS trả lời lần lượt để tìm hiểu hết nội dung

GV đưa ra ví dụ vè 2 phép toán DIV và MOD để

H? Hãy nêu quy tắc tính các biểu thức số học trong toán học?

• a/ Các phép toán

+ : Cộng

-: Trừ

*: Nhân

/ : Chia

div: chia lấy phần nguyên

mod: chia lấy phần dư

• b/ quy tắc tính các biểu thức số học

( SGK)

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hoạt động 1: Các phép so sánh (14 phút)

GV treo bảng 3 và bảng 4 yêu cầu HS quan sát và tìm điểm giống và khác trong các phép so sánh ở 2 bảng

• HS tìm ra điểm giống và khác
• Yêu cầu đọc thông tin SGK
• GV nhấn mạnh.

=: Bằng; <= : Nhỏ hơn hoặc bằng

<>: Khác; >=: Lớn hơn hoặc bằng

<: Nhỏ hơn;

>: Lớn hơn

Hoạt động 2: Giao tiếp người – máy tính (20 phút)

Yêu cầu HS đọc SGK , kết hợp quan sát H 19. 20. 21. 22. 23 SGK

H? Khi trong chương trình sử dụng câu lệnh nào thì màn hình kết quả thông báo kết quả cần tính toán ?

-> Nếu HS không trả lời được GV cần gợi ý sát để hs tìm hiểu

-Yêu cầu HS lấy thêm các ví dụ -> GV nên khẳng định ví dụ của HS

• GV đưa ra các câu lệnh mà khi thực hiện máy thông báo nhập dữ liệu từ bàn phím để HS có cơ hội tiếp cận lệnh .

H? Sử dụng những câu lệnh nào để dừng màn hình kết quả?

HS đọc thông tin SGK để trả lời câu hỏi.

A/ Thông báo kết quả tính toán

- In kết quả ra màn hình.

B/ Nhập dữ liệu:

Dùng bàn phím hoặc chuột.

Xuống dòng nhấn phím Enter.

C/ Dừng màn hình kết quả

• Sử dụng lệnh : Readln: để dừng màn hình kết quả cho đến khi người sử dụng nhấn phím enter
• Lệnh Delay(…): Dừng trong một thời gian quy định

D/ Một số hộp thoại lựa chọn(SGK)

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hoạt động 1: Bài tập 1(SGK) (35 phút)

H? Trong Pascal kí hiệu nào dùng cho phép nhân và phép chia?

H? Để biểu diễn thứ tự ưu tiên của phép toán trong pascal ta chỉ sử dụng cặp dấu nào?

• HS trả lời
• Yêu cầu HS chuyển đổi các phép toán trong mục a của bài tập 2 sang biểu thức toán học trong Pascal
• HS thực hiện cá nhân
• GV kiểm tra , nhận xét cho HS và sửa chữa kịp thời những chỗ còn sai
• Yêu cầu HS khởi động pascal để gõ vào chương trình đã chuẩn bị sẵn
• GV đi kiểm tra từng nhóm máy thực hiện để kịp thời uốn nắn từng thao tác của HS
• Khi HS gõ xong yêu cầu các en lưu với tên bất kì

Dịch và chạy chương trình

Yêu cầu toàn bộ lớp phải sửa lỗi và chạy được chương trình

- Gọi một nhóm máy đứng dậy đọc kết quả-> cả lớp đối chiếu

A/ HS tự chuyển đổi các phép toán toán học sang các phép toán trong pascal (15 phút)

B/ Khởi động pascal gõ vào chương trình đã chuẩn bị ở nhà với những câu lệnh như mục b SGK (20 phút)

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hoạt động 1: Bài tập 2(SGK) (20 phút)

H? Phép chia lấy phần nguyên, phép chia lấy phần dư được kí hiệu như thế nào?

H? Những câu lệnh nào được sử dụng để ngừng chương trình?

-Yêu cầu HS mở tệp mới và gõ vào chương trình đã chuẩn bị ở nhà của bài 2 mục a

-H? Làm thế nào để mở tệp mới trong pascal?

• Yêu cầu HS dịch và chạy chương trình
• Yêu cầu các em quan sát kết quả và cho nhận xét
  • • Tất cả HS đề chạy được chương trình và có kết quả

Yêu cầu HS thêm vào các câu lệnh Delay(5000) vào sau mỗi câu lệnh writeln -> dịch và chạy chương trình -> Quan sát màn hình kết quả

H? Lệnh Delay(5000) có ý nghĩa gì?

- Yêu cầu HS thêm lệnh Readln vào chương trình trước từ khoá End -> dịch, chạy chương trình , quan sát kết quả

A/ Mở tệp mới -> gõ vào chương trình đã chuẩn bị như các câu lệnh trong mục a SGK

B/ Dịch, chạy chương trình, nhận xét kết quả thu được

C/ Thêm câu lệnh Delay(5000)và sau mỗi lệnh Writeln

D/ Thêm lệnh Readln vào chương trình trước lệnh End.

Hoạt động 2: Bài tập 3(SGK) (15 phút)

-Yêu cầu hs mở lại tệp của bài tập 1 rồi sửa 3 lệnh cuối ( trước từ khoá End.) với nội dung như các câu lệnh ở bài tập 3 SGK

-Dịch, chạy chương trình, quan sát kết quả và rút ra nhận xét.

-> Yêu cầu các máy phải có lời nhận xét cho kết quả vừa đạt được

Xem tông kết SGK

HS sửa lệnh trong bài 1 SGK

-> Dịch, chạy chương trình rút ra nhận xét về kết quả thu được

HS: Thực hiện

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hoạt động 1: Biến là công cụ lập trình (18 phút)

- GV đưa ra một số ví dụ

• H? Biến nhớ là gì? Tại sao lại phải sử dụng biến nhớ trong ngôn ngữ lập trình
• HS trả lời . Nếu như HS không lý giải được tại sao thì GV phải giải thích để HS hiểu một cách cặn kẽ

H? Gía trị biến nhớ là gì? Giá trị của biến nhớ có được thay đổi không trong suốt quá trình chạy chương trình?

H? Em hãy lấy một số ví dụ về biến và giá tri của biến.

- HS đọc thông tin SGK , kết hợp quan sát H25, 25 SGK

HS: Tìm hiểu và quan sát

HS: Trả lời

HS: Nhận xét.

• Biến là một công cụ lập trình rất quan trọng để chương trình luôn biết chính xác dữ liệu cần xử lý được lưu ở vị trí nào trong bộ nhớ
• Giá trị biến là dữ liệu do biến lưu trữ. Giá trị biến thay đổi được trong khi thực hiện chương trình

-Ví dụ : X:= 5

Trong đó: X: là biến

5 : là giá trị của biến

Hoạt động 2: Khai báo biến (18 phút)

HS nghiên cứu thông tin SGK

GV: Tất cả các biến dùng trong chương trình cần phải được khai báo ngay trong phần khai báo của chương trình

H? Khi khai báobiến ta phải khai báo những nội dung gì?

H? ta phải lưu ý điều gì đối với tên biến?

H? Em hãy nhắc lại các kiểu dữ liệu ta đã học

HS lầnlượt trả lời

GV treo H 26 ví dụ về khai báo biến -> HS quan sát

GV : Var : là từ khoá khai báo biến

H? m,n,s,dientich, thongbao là gì?

H? Interger, real, string là gì?

GV: Tuỳ theo ngôn ngữ lập trình, cú pháp khai báo biến có thể khác nhau

HS: Tìm hiểu thông tin

HS: Trả lời

HS: Nhận xét

• Khai báo tên biến( tên biến do người lập trình đặt nhưng phải tuân theo ngôn ngữ lập trình)
• Khai báo kiểu dữ liệu của biến
• Từ khoá khai báo biến là: Var

HS trả lời

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hoạt động 1: Sử dụng biến trong chương trình (20 phút)

- GV đưa ra một số ví dụ

? Nêu các thao tác có thể thực hiện với biến?

? Nêu cách thực hiện câu lệnh gán

VD: x 🡨 -c/b

x 🡨 y

i 🡨 i + 2

? Thực hiện câu lệnh gán trong Pascal

VD: x:= y;

i := i + 2;

Yêu cầu học sinh tìm hiểu ví dụ 4 SGK

• Lưu ý: Kiểu dữ liệu của giá trị được gán cho biến thường phải trùng với kiểu của biến và khi được gán một giá trị mới, giá trị của biến bị xoá đi. Ta có thể gán giá trị cho biến tại bất kì thời điểm nào.

HS đọc thông tin SGK

HS: Tìm hiểu và quan sát

HS: Trả lời

HS: Nhận xét.

• Gồm có:
• Gán giá trị cho biến
• Tính toán với giá trị của biến

HS: Trả lời.

HS: Nhận xét

• Tên biến 🡨 Biểu thức cần gán giá trị cho biến.

HS: Trả lời

HS: Nhận xét

• Trong pascalsSử dụng phép gán :=

HS: Thực hiện

Hoạt động 2: Hằng (15 phút)

HS nghiên cứu thông tin SGK

? Em hiểu thế nào là hằng

Quan sát Hình 27 cho nhận xét:

Từ khoá khai báo hằng

Cách khai báo hằng

VD: pi = 3.14;

Ban_kinh = 2;

S = “chao ban ”

Nêu sự khác biệt giữa biến và hằng?

HS: Tìm hiểu thông tin

HS: Trả lời

HS: Nhận xét

• Hằng là đại lượng không đổi trong suốt quá trình thực hiện chương trình.

HS: Thực hiện.

• Từ khoá là const
• Thực hiện khai báo hằng:

Từ khoá Tên hằng = giá trị;

( tên hằng là Tên từ)

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hoạt động 1: Kiến thức vận dụng trong bài (10 phút)

H? Em đã được làm quen với các kiểu dữ liệu nào trong pascal?

H? Hãy trình bày cú pháp khai báo biến? Nêu ví dụ?

Gọi lần lượt HS trả lời các câu hỏi gv nêu ra

GV treo bảng phụ bảng phạm vi giá trị của các kiểu dữ liệu để HS nhớ lại

GV hệ thống lại kiến thức đáng nhớ để HS nắm bài.

HS: Trả lời.

HS: Nhận xét.

Tên kiểu : Byte, Integer, Read, Char, String.

Cú pháp khai báo biến:

Var( danh sách biến): (kiểu dữ liệu):

Hoạt động 2: Bài tập (25 phút)

A/ Yêu cầu HS khởi động Turbo gõ chương trình SGK và tìm hiểu ý nghĩa từng câu lệnh trong chương trình.

H? program, ues, var, const, begin, end được gọi là gì ? Nêu ý nghĩa?

H? var

Soluong:integer;

Dongia, thanhtien: redl;

Thongbao:string;

Có ý nghĩa gì đối với chương trình?

H? const phi=1000; có ý nghĩa gì?

H? lệnh clrscr; có ý nghĩa gì? khi nào thì mới sử dụng được lệnh này?

H? Thongbao:= ‘tong so tien phai thanh toan:’; có ý nghĩa gì?

H? Write(‘don gia =’); readln(dongia); có ý nghĩa gì?

H? thanhtien:= soluong*dongia+phi;có ý nghĩa gì?

H? writeln(thongbao, thanhtien:10:2); có ý nghĩa gì?

H?Readln; có ý nghĩa gì?

• Gọi lần lượt HS trả lời các câu hỏi để hiểu chương trình dùng để làm gì

B/ Yêu cầu hs lưu chương trình với tên tính tiền, dịch và chỉnh sửa lỗi nếu có

C/ Chạy chương trình với các bộ dữ liệu như SGK

D/ Chạy chương trình với bộ dữ liệu (1, 35000). Hãy quan sát kết quả nhận được

H? Hãy đoán lý do tại sao kết quả lại sai? để khắc phục lỗi sai này ta sửa lệnh gì trong chương trình?

HS tìm ra lí do sai . Nếu HS không giải thích được thì gv giải thích hộ HS

Bài toán: Một cửa hàng cung cấp dịch vụ bán hàngthanh toán tại nhà. Khách hàng chỉ cần đăng ký số lượng mặt hàng cần mua, nhân viên cửa hàng sẽ trả hàng và nhận tiền thanh toán tại nhà khách hàng. Ngoài giá trị hàng hoá, khách hàng còn phải trả thêm phí dịch vụ. Hãy viết chương trình pascal để tính tiền thanh toán trong trường hợp khách hàng chỉ mua một mặt hàng duy nhất

Gợi ý : công thức cần tính:

Tiền thanh toán = Đơn giá * Số lượng + Phí dịch vụ

HS: Trả lời.

HS: Nhận xét

HS: Thực hiện

( Theo nhóm)

HS: Thực hiện.

• Nhập (1,35000)
• KTkq: Sai vì số lượng >32767( số nguyên)

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hoạt động 1: Tìm hiểu các kiểu dữ liệu trong Pascal và cách khai báo biến

(5 phút)

H? Em đã được làm quen với các kiểu dữ liệu nào trong pascal?

H? Hãy trình bày cú pháp khai báo biến? Nêu ví dụ ?

Gọi lần lượt HS trả lời các câu hỏi Gv nêu ra

GV treo bảng phụ bảng phạm vi giá trị của các kiểu dữ liệu để HS nhớ lại

GV hệ thống lại kiến thức đáng nhớ để HS nắm bài.

Tên kiểu : Byte, Integer, Read, Char, String.

Cú pháp khai báo biến:

Var( danh sách biến): (kiểu dữ liệu):

Hoạt động 2: Bài tập 2 (30 phút)

Gv: Yêu cầu hs đưa ra các cách để hoán đổi 2 bạn ngồi 2 chỗ khác nhau?

Gv: Khi hoán đổi 2 vị trí giá trị của 2 biến x và y em làm như thế nào?

Yêu cầu HS khởi động phần mềm turbo và gõ vào chương trình đẫ viết ở nhà với nội dung nhập các số nguyên x và y, in giá trị của x và y ra màn hình sau đó hoán đổi các giá trị x và y rồi in lại ra màn hình giá trị của x và y

• HS gõ xong chương trình -> GV yêu cầu HS lưu vào bộ nhớ máy tính
• Yêu cầu các nhóm máy dịch và chạy chương trình
• Gọi một vài HS đứng dậy trình bày kết quả sau khi đã chạy chương trình

Hs : Trả lời

Hs : Trả lời

Program hoandoi;

Ues crt;

Var x,y,z: integer;

Begin

Write(‘gia tri cua x:’); readln(x);

Write (‘ gia tri cua y:’); readln(y);

Writeln(x,’ ‘,y);

Z:=x; x:=y; y:=z;

Writeln(x,’ ‘,y);readln;

End.

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hoạt động 1: Chốt lại trọng tâm để làm bài tập (5 phút)

Cú pháp khai báo biến:

Var <tên biến> : <kiểu dữ liệu>

Cú pháp khai báo hằng:

Const <tên hằng> = <giá trị>

Phép gán:

X:=10; x:= x+1;

Hs: đưa ra các cú pháp khai báo biến và khai báo hằng.

Hoạt động 2: Bài tập SGK (35 phút)

Bài 1: Giả sử A được khai báo là biến với dữ liệu số thực. X là biến với kiểu dữ liệu xâu. Các phép gán sau đây có hợp lệ không?

a) A:=4; b) x:=3242;

c) X:=’3242’ d) A:=’Ha Noi’;

Bài 2: Trong Pascal, khai báo nào sau đây là đúng?

1. var tb: real;
2. var 4hs: interger;
3. const x: real;
4. var r=30;

Bài 3: Hãy liệt kê các lỗi nếu có trong chương trình dưới đây và sửa lại cho đúng.

Var a,b:= integer;

Const c:=3;

Begin

A:=200

B:= a/c;

Write(b);

Readln

End.

Câu 4: Hãy cho biết kiểu dữ liệu của các biến cần khai báo dùng để viết chương trình để giải các bài toán dưới đây:

1. Tính diện tích S của hình tam giác với độ dài một cạnh a và chiều cao tương ứng h(a và h là các số tự nhiên được nhập từ bàn phím)
2. Tính kết quả c của phép chia lấy phần nguyên và kết quả d của phép chia lấy phần dư của hai số nguyên a và b.

Hs: Lên bảng làm bài

Hs: Làm vào nháp

Hs: Nhận xét bài làm trên bảng.

a) Đ b) Sai

c) Đ d) Sai.

1. Đ
2. S
3. S
4. S

Sai var a,b: integer;

Const c =3;

Thiếu ;

1. var a,h: integer; s: Real;
2. var a,b,c,d: Integer;

* Rót kinh nghiÖm

Mức độ

Chủ đề

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

Tổng số

TNKQ

TL

TNKQ

TL

TNKQ

TL

- Máy tính và chương trình máy tính.

2

0,5

2

0,5

- Ngôn ngữ lập trình.

1

0,25

1

1,5

1

0,25

3

2,0

- Dữ liệu và các phép toán.

1

0,25

1

0,25

1

2,0

3

2,5

-Sử dụng biến – hằng trong chương trình.

2

0,5

1

1,5

1

3,0

4

5,0

Tổng số

4

1,0

2

0,5

2

3,0

2

0,5

2

5,0

12

10,0

Program Vi_du;

Var a,b,c,s: Integer;

Begin

Write(’nhap chieu dai a =’); readln(‘a’);

Write(’nhap chieu rong b =’); readln(‘b’);

S:=a*b

C:=(a+b)x2;

Write(’dien tich hinh chu nhat la: ’, ‘S’);

Write(’chu vi hinh chu nhat la: ’,’C’);

Readln;

End

Program Vi_du;

Var a,b,c,s: Integer;

Begin

Write(’nhap chieu dai a =’); readln(‘a’);

Write(’nhap chieu rong b =’); readln(‘b’);

S:=a*b

C:=(a+b)x2;

Write(’dien tich hinh chu nhat la: ’, ‘S’);

Write(’chu vi hinh chu nhat la: ’,’C’);

Readln;

End

Câu

Câu 1

Câu 2

Câu 3

Câu 4

Câu 5

Câu 6

Câu 7

Câu 8

Đáp án

a

d

d

a

b

c

a

b

1

Program Vi_du;

Var a,b,C,S: Integer;

Begin

Write(’nhap chieu dai a =’); readln(a);

Write(’nhap chieu rong b =’); readln(b);

S:=a*b;

C:=(a+b)*2;

Write(’dien tich hinh chu nhat la: ’, S);

Write(’chu vi hinh chu nhat la: ’,C);

Readln;

End.

0,25 điểm

0,25 điểm

0,25 điểm

0,25 điểm

0,25 điểm

0,25 điểm

2

* Cấu trúc chung của mọi chương trình máy tính gồm

- Phần khai báo, thường các câu lệnh dùng để:

+ Khai báo tên chương trình.

+ Khai báo các thư viện (chứa các lệnh viết sẵn có thể sử dụng trong chương trình) và một số khai báo khác.

- Phần thân của chương trình gồm các câu lệnh mà máy tính cần thực hiện.

Đây là phần bắt buộc phải có.

0.5 điểm

0.25 điểm

0.5 điểm

0.25 điểm

3

* Viết các biểu thức toán học dưới đây sang ngôn ngữ Pascal

a. (7 - x)*(7 - x) mod 5

b. (3/5)*y – (1/20)*x – 12

1 điểm

1 điểm

4

* Viết chương trình nhập hai số a, b từ bàn phím, in ra màn hình tổng hai số đó.

Program Tinh_tich;

Var a,b,S:Integer;

Begin

Write(’nhap so a =’); readln(a);

Write(’nhap so b =’);readln(b);

S:=a*b;

Write(a,’x’,b,’=’,S);

Readln;

End.

0,25 đ

0.25 đ

0.25 đ

0.25 đ

0.25 đ

0.25 đ

0.25 đ

0.25 đ

Câu

Câu 1

Câu 2

Câu 3

Câu 4

Câu 5

Câu 6

Câu 7

Câu 8

Đáp án

a

d

d

a

b

c

a

b

1

Program Vi_du;

Var a,b,C,S: Integer;

Begin

Write(’nhap chieu dai a =’); readln(a);

Write(’nhap chieu rong b =’); readln(b);

S:=a*b;

C:=(a+b)*2;

Write(’dien tich hinh chu nhat la: ’, S);

Write(’chu vi hinh chu nhat la: ’,C);

Readln;

End.

0,25 điểm

0,25 điểm

0,25 điểm

0,25 điểm

0,25 điểm

0,25 điểm

2

* Cấu trúc chung của mọi chương trình máy tính gồm

- Phần khai báo, thường các câu lệnh dùng để:

+ Khai báo tên chương trình.

+ Khai báo các thư viện (chứa các lệnh viết sẵn có thể sử dụng trong chương trình) và một số khai báo khác.

- Phần thân của chương trình gồm các câu lệnh mà máy tính cần thực hiện.

Đây là phần bắt buộc phải có.

0.5 điểm

0.25 điểm

0.5 điểm

0.25 điểm

3

* Viết các biểu thức toán học dưới đây sang ngôn ngữ Pascal

a. (7 - x) mod 5

b. 5*x – 12

1 điểm

1 điểm

4

* Viết chương trình nhập hai số a, b từ bàn phím, in ra màn hình tổng hai số đó.

Program TinhTong;

Var a,b,S:Integer;

Begin

Write(’nhap so a =’); readln(a);

Write(’nhap so b =’);readln(b);

S:=a + b;

Write(a,’+’,b,’=’,S);

Readln;

End.

0,25 đ

0.25 đ

0.25 đ

0.25 đ

0.25 đ

0.25 đ

0.25 đ

0.25 đ

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hoạt động 1: Bài toán và xác định bài toán (15 phút)

Gv: Yêu cầu Hs đưa ra 1 số bài toán.

- Nêu sơ qua về khái niệm bài toán.

- Xét vd: Tính diện tích hình tròn.

-? Tìm giả thiết và kết luận của bài toán này.

- Nhận xét.

- Trong toán học, trước khi bắt đầu giải một bài toán, ta thường tìm GT và KL.

- Trong tin học, phần giả thiết là điều kiện cho trước (input), phần KL là kết quả thu được (output).

-> đó là cách xác định một bài toán trong tin học, chíng dùng để cho ta viết một CT giải toán trên máy tính.

Hs: Trả lời

* Khái niệm bài toán:

• Bài toán là một công việc hay một nhiệm vụ cần phải giải quyết.
• ĐK cho trước: chu vi và bán kính.
• KQ thu được: Diện tích hình tròn.

- Giả thiết: chu vi và bán kính.

- KL: Tính diện tích.

- Lắng nghe.

• Xác định bài toán là việc xác định các điều kiện ban đầu (thông tin vào – input) và kết quả cần thu được (thông tin ra – output).

Hoạt động 2: Quá trình giải toán trên máy tính (17 phút)

Máy tính có tự nhiên hiểu được bài toán không?

Ai đã làm cho máy tính có thể giải các bài toán?

Con người đã làm thế nào để có thể chỉ dẫn cho máy tính thực hiện?

? Máy tính có tự giải toán không?

- Nhận xét. Là do con người nghĩ ra, máy tính chỉ thực hiện những thao tác theo chỉ dẫn của con người.

- Như vậy-> KL.

Hs: Trả lời

Hs: Con người

• Để máy tính có thể “giải“ được bài toán con người phải chỉ dẫn cho máy tính thực hiện thông qua các câu lệnh cụ thể, chi tiết.

- Thảo luận, trả lời.

- Lắng nghe, ghi nhớ nội dung.

• Quá trình giải toán trên máy tính gồm các bước sau:

+ Xác định bài toán.

+ Mô tả thuật toán.

+ Viết chương trình

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hoạt động 1: Thuật toán (15 phút)

- Để máy tính có thể “giải“ được bài toán con người đã làm gì?

- Việc viết chương trình điều khiển máy tính là do con người nghĩ ra, máy tính chỉ thực hiện những thao tác theo chỉ dẫn của con người.

- Như vậy, con người tìm ra cách thức, chỉ ra các thao tác và trình tự thực hiện các thao tác để giải quyết công việc, máy tính chỉ biết và thực hiện những thao tác theo chỉ dẫn.

=> Tập hợp các bước để điều khiển máy tính thực hiện các thao tác chính là một thuật toán.

Hs: Con người viết các câu lệnh chỉ dẫn cho máy tính thực hiện.

Hs: Ghi bài

* Khái niệm thuật toán:

• Thuật toán là dãy hữu hạn các thao tác cần thực hiện theo một trình tự xác định để thu được kết quả cần thiết từ những điều kiện cho trước.

Hoạt động 2: Mô tả thuật toán (20 phút)

- Xét vd, mô tả thuật toán pha trà mời khách.

-? Xác định input và output.

Nhận xét. Hướng dẫn hs sơ qua về cách mô tả thuật toán từ các điều kiện đã cho.

-? Xác định Input và Output của phương trình.

- Nhận xét.

- Hướng dẫn xây dựng thuật toán.

- Lắng nghe.

- Trả lời:

+ Input: Trà, nước sôi, ấm và chén.

+ Output: Chén trà đã pha để mời khách.

- B1: Tráng ấm, chén bằng nước sôi.

- B2: Cho trà vào ấm.

- B3: Rót nước sôi vào ấm và đợi khoảng 3 – 4 phút.

- B4: Rót trà ra chén để mời khách.

- Lắng nghe, ghi nhớ nội dung.

- Phát biểu:

+ Input: các số b,c

+ Output: Nghiệm của phương trình bậc nhất

* Giải phương trình bậc nhất dạng tổng quát.

- Input: các số b,c

- Output: Nghiệm của phương trình bậc nhất.

- B1: Nếu b = 0, pt vô nghiệm.( Chuyển tới b3)

- B2: Nếu b, tính nghiệm pt x=-c/b và kết thúc.( chuyển tới b4).

- B3: Nếu c, thông báo pt vô nghiệm, ngược lại (c=0), thông báo pt vô số nghiệm.

- B4: Kết thúc.

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hoạt động 1: Một số ví dụ về thuật toán (34 phút)

Gv: Yêu cầu Hs đọc vdụ 2/SGK

Gv: Yêu cầu Hs nêu lại quá trình giải bài toán trên máy tính

Gv: Yêu cầu hs xác định input và output.

- Xác định input và output.

- S của hình A này gồm những hình nào?

- Công thức tính S hai hình này?

- Nhận xét, bổ sung.

=> Công thức chung:

S=

- Hướng dẫn hs viết thuật toán

Gv: Yêu cầu hs đọc Ví dụ 3/SGK.

Gv: Xác định Input, output?

Gv: Mô tả thuật toán.

Gv: Em nào có thể đưa ý tưởng để giải bài toán này?

Tuy nhiên nếu tính tổng tới 100 thì chúng ta phải làm đến 99 lần, vậy nếu tính tổng đến hàng ngàn tỉ thì như thế nào?

Gv: để giải quyết vấn đề trên người ta đã đưa ra biến i chạy từ 1 đến 100 và biến Sum để lưu giá trị tính tổng cho từng biến i khi i tăng lên 1.

Gv: Giải thích trên bảng

Gv: Cho hs thảo luận nhóm và đưa ra được thuật toán của chương trình.

Gv: Nhận xét và đánh giá

Hs: Đọc bài

Hs:

B1: Xác định bài toán

B2: Mô tả thuật toán

B3: Viết chương trình.

- Input: Số a là ½ chiều rộng của hình chữ nhật và là bán kính của hình bán nguyệt, b là chiều dài của hình chữ nhật.

- Output: S của hình A.

- S hình chữ nhật và hình bán nguyệt.

-

-

- Lắng nghe.

- Chú ý theo dõi, ghi nhớ nội dung.

Hs: Đọc ví dụ

+Input: Dãy số từ 1…100;

+Output: tính Tổng 1+2+3…+50;

Hs: Nêu cách giải(có 2 cách)

Hs: Sẽ rất tốn nhiều thời gian.

Hs: Thảo luận nhóm.

Thuật toán:

B1: s=0;i=0;

B2: i=I+1;

B3: Nếu i<=50;s=s+I; và quay lại B2

B4: Thông báo kết quả để tính toán.

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hoạt động 1: Một số ví dụ về thuật toán (tiếp) (34 phút)

Gv: Yêu cầu Hs đọc vdụ 4/SGK

Gv: Yêu cầu Hs nêu lại quá trình giải bài toán trên máy tính

Gv: Yêu cầu hs xác định input và output.

- Xác định input và output.

Gv: Đưa ra cách để đổi giá trị của 2 biến trên

Gv: vẽ ra mô hình để học sinh dễ hình dung và đưa ra các bước để hoán đổi giá trị của 2 biến x,y.

Vd5: Học sinh đọc Vd5.

Yêu cầu hs xác định bài toán

Gv: Đưa ra thuật toán

Gv: Hãy thử với a=9 và b=7

Gv: vậy nếu đúng ở bước 1 thì phải dừng lại.

Vd6: Đọc Vd6

Gv: Cho ví dụ về dãy số: 1 5 7 6 4 8 9 2 5 10 17 8

Gv: Tìm giá trị lớn nhất trong dãy này?

Gv: Em hãy đưa ra cách để tìm người cao nhất lớp mình?

Gv: Vậy để tìm giá trị lớn nhất trong dãy này chúng ta cũng làm tương tự.

Gv: Xác định bài toán trên?

Gv: Yêu cầu học sinh mô tả các bước để tìm ra số lớn nhất?

Gv: Cho Hs thảo luận nhóm và đưa ra thuật toán và mô tả thuật toán bằng các bước:

Gv: Vẽ 4 vòng tròn to nhỏ trên bảng.

Mô tả từng bước của thuật toán này.

Giả sử: Max =1

Hs: Đọc bài

Hs:

B1: Xác định bài toán

B2: Mô tả thuật toán

B3: Viết chương trình.

Input: cho x=5; y=7

Output: x=7; y=5;

Hs: Đưa ra thuật toán

Hs: Chú ý

B1: Z:=x;

B2: X:=y;

B3: Y:=z;

Input: Cho 2 số thực a và b

Outout: kết quả so sánh

B1: nếu a>b, kết quả “a lớn hơn b”

B2: néu a<b, kết quả “ a nho hon b” ngược lại “ Kết quả a=b”

Hs: Thảo luận nhóm

Đứng lên trình bày nếu a=9 và b=7 thì sẽ có hai kết quả a lớn hơn b và a=b.

B1: nếu a>b, kết quả “a lớn hơn b” chuyển đến b3.

B2: néu a<b, kết quả “ a nho hon b” ngược lại “ Kết quả a=b”

B3: Kết thúc.

Hs: Trả lời

Hs: Trả lời

Input: Dãy số a1,a2,…an

Output: Giá trị lớn nhất trong dãy số

Hs: Ta cho Max=1;

So sánh Max với 5 nếu max<5 thì 5 là max, tiếp tục lấy max so sánh hết dãy số. và cuối cùng tìm được số lớn nhất.

Hs: Thảo luận nhóm(4 nhóm)

B1: Max🡨a1; i🡨1;

B2: i🡨i+1

B3: Nếu i>n, chuyển đến b5

B4: Nếu a_i >Max, Max🡨a_i. Quay lại B2.

B5: Kết thúc thuật toán.

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hoạt động 1: Một số ví dụ về thuật toán (tiếp) (34 phút)

Gv: Yêu cầu Hs đọc vdụ 4/SGK

Gv: Yêu cầu Hs nêu lại quá trình giải bài toán trên máy tính

Gv: Yêu cầu hs xác định input và output.

- Xác định input và output.

Gv: Đưa ra cách để đổi giá trị của 2 biến trên

Gv: vẽ ra mô hình để học sinh dễ hình dung và đưa ra các bước để hoán đổi giá trị của 2 biến x,y.

Vd5: Học sinh đọc Vd5.

Yêu cầu hs xác định bài toán

Gv: Đưa ra thuật toán

Gv: Hãy thử với a=9 và b=7

Gv: vậy nếu đúng ở bước 1 thì phải dừng lại.

Vd6: Đọc Vd6

Gv: Cho ví dụ về dãy số: 1 5 7 6 4 8 9 2 5 10 17 8

Gv: Tìm giá trị lớn nhất trong dãy này?

Gv: Em hãy đưa ra cách để tìm người cao nhất lớp mình?

Gv: Vậy để tìm giá trị lớn nhất trong dãy này chúng ta cũng làm tương tự.

Gv: Xác định bài toán trên?

Gv: Yêu cầu học sinh mô tả các bước để tìm ra số lớn nhất?

Gv: Cho Hs thảo luận nhóm và đưa ra thuật toán và mô tả thuật toán bằng các bước:

Gv: Vẽ 4 vòng tròn to nhỏ trên bảng.

Mô tả từng bước của thuật toán này.

Giả sử: Max =1

Hs: Đọc bài

Hs:

B1: Xác định bài toán

B2: Mô tả thuật toán

B3: Viết chương trình.

Input: cho x=5; y=7

Output: x=7; y=5;

Hs: Đưa ra thuật toán

Hs: Chú ý

B1: Z:=x;

B2: X:=y;

B3: Y:=z;

Input: Cho 2 số thực a và b

Outout: kết quả so sánh

B1: nếu a>b, kết quả “a lớn hơn b”

B2: néu a<b, kết quả “ a nho hon b” ngược lại “ Kết quả a=b”

Hs: Thảo luận nhóm

Đứng lên trình bày nếu a=9 và b=7 thì sẽ có hai kết quả a lớn hơn b và a=b.

B1: nếu a>b, kết quả “a lớn hơn b” chuyển đến b3.

B2: néu a<b, kết quả “ a nho hon b” ngược lại “ Kết quả a=b”

B3: Kết thúc.

Hs: Trả lời

Hs: Trả lời

Input: Dãy số a1,a2,…an

Output: Giá trị lớn nhất trong dãy số

Hs: Ta cho Max=1;

So sánh Max với 5 nếu max<5 thì 5 là max, tiếp tục lấy max so sánh hết dãy số. và cuối cùng tìm được số lớn nhất.

Hs: Thảo luận nhóm(4 nhóm)

B1: Max🡨a1; i🡨1;

B2: i🡨i+1

B3: Nếu i>n, chuyển đến b5

B4: Nếu a_i >Max, Max🡨a_i. Quay lại B2.

B5: Kết thúc thuật toán.

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Họat động phụ thuộc vào điều kiện

1. Hoạt động phụ thuộc vào điều kiện

- GV: Cho ví dụ về một hoạt động phụ thuộc điều kiện ?

- GV: Từ “nếu” trong các câu trên được dùng để chỉ một “điều kiện” và các hoạt động tiếp theo sau sẽ phụ thuộc vào điều kiện đó .

- GV: Nêu các điều kiện và các hoạt động phụ thuộc điều kiện trong các ví dụ trên .

Các điều kiện : chiều nay trời không mưa, em bị ốm.

- GV: Các hoạt động phụ thuộc điều kiện : em sẽ đi chơi bóng, em sẽ nghỉ học.

- HS: Nếu chiều nay trời không mưa, em sẽ đi chơi bóng.

HS: Nếu em bị ốm, em sẽ nghỉ học .

• Tóm lại, có những hoạt động chỉ được thực hiện khi một điều kiện cụ thể được xảy ra. Điều kiện thường là một sự kiện được mô tả sau từ "nếu".

Tính đúng sai của các điều kiện

- GV: Mỗi điều kiện nói trên được mô tả dưới dạng một phát biểu . Hoạt động tiếp theo phụ thuộc vào kết quả kiểm tra phát biểu đó đúng hay sai . Vậy kiết quả kiểm tra có thể là gì ?

• Khi đưa ra câu điều kiện , kết quả kiểm tra là đúng, ta nói điều kiện được thoả mãn, còn khi kết quả kiểm tra là sai, ta nói diều kiện không thoả mãn.
• Ví dụ :
  • Nếu nháy nút ở góc trên, bên phải cửa sổ, (thì) cửa sổ sẽ được đóng lại.
  • Nếu X>5, (thì hãy) in giá trị X ra màn hình.

Nếu nhấn phím Pause/Break, (thì) chương trình (sẽ bị) ngưng.

Điều kiện và phép so sánh

- GV : Hãy cho biết kết quả của các khẳng định (phép so sánh) sau đây :

* 1235 = 2463;

* 34 ≠ 3.4;

* - x² < 0 (với mọi x ∈ R);

* - x² ≤ 0 (với mọi x ∈ R);

* ≥ 0 (với mọi x ∈ R)

* < 5;

- GV : Để so sánh hai giá trị số hoặc hai biểu thức có giá trị số, chúng ta đã sử dụng các kí hiệu toán học nào ? Các phép so sánh có kết quả như thế nào?.

- HS: Trả lời

- GV : Trong việc mô tả thuật toán và lập trình, các phép so sánh thường được sử dụng để biểu diễn các điều kiện. Phép so sánh cho kết quả đúng có nghĩa điều kiện được thoả mãn; ngược lại, điều kiện không được thoả mãn.

- GV lấy ví dụ như sách giáo khoa.

- Tương tự, khi giải phương trình bậc nhất dạng tổng quát bx + c = 0, để tính nghiệm của phương trình chúng ta cần kiểm tra các điều kiện được cho bằng các phép so sánh b = 0 và c ≠ 0.

• Trong việc mô tả thuật toán và lập trình, các phép so sánh thường được sử dụng để biểu diễn các điều kiện. Phép so sánh cho kết quả đúng có nghĩa điều kiện được thoả mãn; ngược lại, điều kiện không được thoả mãn.

Ví dụ 1. Ta muốn chương trình in ra màn hình giá trị lớn hơn trong số hai giá trị của các biến a và b. Khi đó giá trị của biến a hoặc b được in ra phụ thuộc vào phép so sánh a > b là đúng hay sai:

"Nếu a > b, in giá trị của biến a ra màn hình;

ngược lại, in giá trị của biến b ra màn hình."

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

4. Cấu trúc rẽ nhánh

- Chiếu hoặc treo ví dụ 2 SGK trang 48

- GV: Gọi HS đọc đề và giải ví dụ 2

- GV: Minh họa sơ đồ khối

- Chiếu hoặc treo ví dụ 3 SGK trang 48

- GV: Gọi HS đọc đề và giải ví dụ 3

- GV: Minh họa sơ đồ khối

- GV: Mọi ngôn ngữ lập trình đều có các câu lệnh để thực hiện các cấu trúc rẽ nhánh dạng thiếu và đủ. Cấu trúc rẽ nhánh giúp cho việc lập trình được linh hoạt hơn.

- HS giải ví dụ 2

Ví dụ 2. SGK trang 48

• Cấu trúc rẽ nhánh dạng thiếu.

- HS giải ví dụ 3

Ví dụ 3. SGK trang 48

• Cấu trúc rẽ nhánh dạng đủ.

1. Câu lệnh điều kiện

- GV:Từ ví dụ 2

Nếu T ≥ 100 000 thì số tiền phải thanh toán là 70%*T;

Tương ứng với câu lệnh trong TP

If T ≥ 100 000 then 70%*T;

If < điều kiện > then < câu lệnh >;

- GV: Khi gặp câu lệnh này, chương trình sẽ kiểm tra điều kiện. Nếu điều kiện được thoả mãn, chương trình sẽ thực hiện câu lệnh sau từ khoá then. Ngược lại, câu lệnh đó bị bỏ qua.

- Chiếu hoặc treo ví dụ 4 SGK trang 49

- Chiếu hoặc treo ví dụ 5 SGK trang 49

- GV: Gọi HS đọc đề và giải ví dụ 5

- Chiếu hoặc treo ví dụ 6 SGK trang 50

- GV: Câu lệnh điều kiện if…then…else… mô tả trong ví dụ này là câu lệnh điều kiện dạng đầy đủ.

Câu lệnh điều kiện dạng đầy đủ của Pascal có cú pháp:

if <điều kiện> then <câu lệnh 1> else <câu lệnh 2>;

- GV: Lưu ý HS sau trước từ khóa else không có dấu “;”

-GV: Với câu lệnh này, chương trình sẽ kiểm tra điều kiện. Nếu điều kiện được thoả mãn, chương trình sẽ thực hiện câu lệnh 1 sau từ khoá then. Trong trường hợp ngược lại, câu lệnh 2 sẽ được thực hiện.

Trong Pascal, câu lệnh điều kiện dạng thiếu được viết với các từ khoá if và then như sau:

if <điều kiện> then <câu lệnh>;

Ví dụ 4. SGK trang 49

if a > b then write(a);

Ví dụ 5. SGK trang 49

readln(a);

if a>5 then write('So da nhap khong hop le.');

Ví dụ 6. SGK trang 50

Nếu b ≠ 0 thì tính kết quả

ngược lại thì thông báo lỗi

Dưới đây là câu lệnh Pascal thể hiện cấu trúc rẽ nhánh dạng đủ nói trên:

if b<>0 then x:=a/b

else write('Mau so bang 0, khong chia duoc');

Câu lệnh điều kiện dạng đầy đủ của Pascal có cú pháp:

if <điều kiện> then <câu lệnh 1> else <câu lệnh 2>;

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hoạt động 1: Hướng dẫn chung

- Có thể sử dụng các câu lệnh if…then lồng nhau.

- Sử dụng từ khoá and có thể kết hợp nhiều phép so sánh đơn giản thành một phép so sánh phức hợp. Giá trị của phép so sánh này là đúng khi và chỉ khi tất cả các phép so sánh đơn giản đều đúng. Ngược lại, nó có giá trị sai.

Ví dụ: (a>0) and (a<=5)

Từ khóa or cũng được sử dụng để kết hợp nhiều phépso sánh đơn giản. Giá trị của phép so sánh này chỉ sai khi tất cả các phép so sánh thành phần đều sai. Ngược lại, nó có giá trị đúng.

GV đưa nội dung bài tập yêu cầu HS đọc và nêu yêu cầu bài toán.

? Hãy mô tả thuật toán để giải bài toán đã cho.

GV chốt lại và đưa ra thuật toán.

GV yêu cầu HS quan sát và tìm hiểu ý nghĩa chương trình sắp xếp.

GV yêu cầu HS gõ chương trình vào máy.

? Làm thế nào để dịch và chạy chương trình.

? Lưu chương trình như thế nào.

GV yêu cầu HS dịch và chạy chương trình. Nhập các bộ dữ liệu để thử chương trình, lưu chương trình với tên Sap_xep.

HS: Trả lời.

1. Bài 1:

Bước 1: nhập 2 số a, b từ bàn phím.

Bước 2: nếu a<=b thì hiển thị ra màn hình giá trị biến a trước rồi đến giá trị biến b.

Bước 3: nếu b<a thì hiển thị ra màn hình giá trị biến b trước rồi đến giá trị biến a.

Bước 4: kết thúc.

HS: Trả lời.

HS: Trả lời.

Hoạt động 1: Luyện tập

Gv : Yêu cầu học sinh gõ chương trình vào Pascal

Lưu với tên Sap_sep và chạy chương trình với bộ dữ liệu (12,53),(65,20).

* Rót kinh nghiÖm

Program Tinh_dien_tich_HCN;

Uses crt;

Var a,b,S: Real; { Var a,b,S: Real; }

Begin

Clrscr;

Write(’nhap kich thuoc thu nhat a =’); readln(a);

Write(’nhap kich thuoc thu hai b =’);readln(b);

S:=a*b; {S:= 2*(a+b);}

Writeln(‘ dien tich HCN co kich thuoc’,a,’va’,b,’la’,S);

Readln;

End.

0,5 đ

0.5 đ

1.5 đ

1 đ

0.5 đ

1 đ

1 đ

1 đ

1đ

1đ

1đ

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hướng dẫn chung

? Nêu yêu cầu bài tập 2.

? Hãy nêu thuật toán.

GV đưa ra chương trình của bài 2 và yêu cầu HS tìm hiểu ý nghĩa các câu lệnh trong chương trình.

? Theo em chương trình có lỗi gì không?

GV đưa ra nội dung bài tập 3.

? Hãy nêu yêu cầu bài toán.

? Ba số dương có thể là độ dài ba cạnh của tam giác khi thoả mãn điều kiện gì.

1. Bài 2:

HS: Trả lời

HS: Trả lời.

HS: Trả lời.

HS: trả lời.

Luyện tập

Gv : Yêu cầu học sinh gõ chương trình vào Pascal

HS cho chạy chương trình với các bộ dữ liệu mà SGK yêu cầu.

? Qua kết quả nhận được em thấy chương trình viết đã được chưa?

? Hãy tìm chỗ chưa đúng để sữa chương trình.

GV đưa ra chương trình bài 3, yêu cầu các nhóm thảo luận và tìm ý nghĩa các câu lệnh trong chương trình, cho dịch và chạy với các bộ số tùy ý.

Bài 2:

Program ai_cao_hon;

Uese crt;

Var Long, Trang: real;

Begin

Clrscr;

Write(’Nhap chieu cao cua ban Long: ’);

Readln(Long);

Write(‘Nhap chieu cao cua Trang: ‘);

Readln(Trang);

If Long>Trang than writeln(‘Ban Long cao hon’);

If Long<Trang then writeln(‘Ban Trang cao hon’)

Else writeln(‘Hai ban cao bang nhau’);

Readln

End.

Bài 3:

Program Ba_canh_tam_giac;

Uses crt;

Var a, b, c: real;

Begin

Clrscr;

Write(‘Nhap ba so a, b và c: ‘);

Readln(a,b,c);

If (a+b>c) and (b+c>a) and (c+a>b) then

Writeln(‘a, b va c la 3 canh cua mot tam giac!’)

Else writeln(‘a, b, c khong la 3 canh cua 1 tam giac’);

Readln

End.

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Tổng hợp

Chiếu sơ đồ hình cây của 5 bài đã học.

Gv: Đặt câu hỏi để học sinh ôn lại

Câu 1: Con người ra lệnh cho máy tính như thế nào? Tại sao cần viết chương trình?

Câu 2: Ngôn ngữ lập trình dùng để làm gì?

Câu 3: Ngôn ngữ lập trình gồm những gì? Cách đặt tên? Cấu trúc của ngôn ngữ lập trình gồm mấy phần?

Câu 4: Dữ liệu là gì? Có mấy kiểu dữ liệu cơ bản ?

Câu 5 : Nêu các phép toán của dữ liệu kiểu số ?

Câu 6 : Biến dùng để làm gì ? Nêu cú pháp khai báo biến và khai báo hằng ?

Câu 7 :Để giải quyết 1 bài toán trước tiên em phải làm gì ? Quá trình giải một bài toán trên máy tính ?

Hs: Đã chuẩn bị ở nhà

Hs: Con người ra lệnh cho máy tính thực hiện thông qua các câu lệnh. Vì viết chương trình hướng dẫn cho máy tính thực hiện các thao tác theo một trình tự nhất định để giải quyết công việc nào đó.

Hs: Ngôn ngữ lập trình dùng để viết chương trình.

Hs: Trả lời

Hs: Nhắc lại các phép toán và giải thích phép toán Mod và Div

Biến và hằng dùng để lưu trữ dữ liệu.

Cú pháp: Var <danh sách biến>: <kiểu dữ liệu>.

Cú pháp: Const<tên hằng>=<giá trị>

Hs: Để giải quyết một bài toán trước hết phải xác định bài toán(Input và Output).

Quá trình giải 1 bài toán trên máy tính:

B1: Xác định bài toán

B2: Mô tả thuật toán

B3: Viết chương trình.

Bài tập

Bài 1/SGK trang 45

Bai 2/SGK trang 45

Gv: đưa ra 1 con số củ thể và yêu cầu hs ráp vào bài.

X=6

Y=2

Bài 3/SGK trang 45

Điều kiện cần và đủ để thỏa mãn là một tam giác?

Bài 6/SGK trang 45.

Gv: Gợi ý để học sinh viết thuật toán

Input: Họ trần

Output: Tổng số HS mang họ Trần

Input: 0+1+2….+n

Output: S

Input: Cho dãy số có n số

Output: Min

Kq:

X= 2

Y=6;

Đk: a+b>c; b+c>a; c+a>b;

Input: Cho 3 cạnh a,b,c

Output: thỏa mãn 1 tam giác.

B1: Nếu a+b>c hoặc b+c>a hoặc c+a>b thì “ là 1 tam giác” ngược lại “ khong phai là tam giác”

Hs: Xác định bài toán

Input: cho dãy số dương bất kỳ

Output: Tổng của dãy số

B1: S=0; i=0;

B2: i🡨i+1

B3: Nếu i<n s🡨s+a[i] quay lại bước 2 ngược lại quay về b4

B4: Kết thúc.

* Rót kinh nghiÖm

Nội dung

Điểm

Program dt_tamgiac;

Uses crt;

Var a,b,c,h,p, S: real;

Begin

Clrscr;

Write(‘nhap a,b,c,h:’); Readln(a,b,c,h);

S:= 1/2*(a*h);

Write(‘Dien tích hình tam giác có cạnh a và đường cao h là:’,S);

IF S> 50 Then writeln(‘dien tich tam giac lon hon dien tich hinh chư nhat’)

else writeln(‘dien tich hinh tam giac be hon dien tich hinh chu nhat’);

Readln;

End.

1

1

1

1

0.5

1

0.5

0.5

0.5+0.5

0.5

1

1

Nội dung

Điểm

Program dt_tamgiac;

Uses crt;

Var a,b,c,h,p, S: real;

Begin

Clrscr;

Write(‘nhap a,b,c,h:’); Readln(a,b,c,h);

S:= 1/2*(a*h);

Write(‘Dien tích hình tam giác có cạnh a và đường cao h là:’,S);

IF S> 60 Then writeln(‘dien tich tam giac lon hon dien tich hinh chư nhat’)

else writeln(‘dien tich hinh tam giac be hon dien tich hinh chu nhat’);

Readln;

End.

1

1

1

1

0.5

1

0.5

0.5

0.5+0.5

0.5

1

1

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Màn hình chính của phần mềm

Yêu cầu học sinh đọc thông tin SGK

? Nêu tác dụng của phần mềm

GV: giới thiệu

? Nêu cách chọn phần mềm

GV: Hướng dẫn

? Nêu cách thực hiện vào chương trình

? Các thành phần chính của phần mềm

( hoạt động nhóm)

Cách thực hiện đặt tay lên các phím được tô màu?

Khung trống phía trên được dùng để làm gì?

• khung bên trên
• khung bên phải

GV: Hướng dẫn

? Muốn thoát khỏi phần mềm ta thực hiện ntn?

Hs: Thực hiện

HS: Trả lời

Dùng luyện nhanh, chính xác kí tự và số

• Cách vào phần mềm

HS: Theo dõi

HS: Trả lời

Nháy đúp chuột vào phần mềm 10 finger Break Out.

• Màn hình chính

HS: Theo dõi

HS: Trả lời

Nhấn nút Enter hoặc OK để chuyển sang màn hình của phần mềm

HS: Trả lời

Hình bàn phím ở vị trí trung tâm với các phím. Các phím được tô màu ứng với các ngón tay gõ phím.

HS: Trả lời

+ Ngón út: Xanh da Trời

+ Ngón áp út: Vàng nhạt

+ Ngón giữa: Cam nhạt

+ Ngón trỏ: Xanh lá cây

+ Ngón cái: Tím nhạt

Hs: Trả lời

Khung trống phía trên bàn phím là khu vực chơi

Khung bên phải chứa các lệnh và thông tin của lượt chơi(lựa chọn mức độ chơi)

• Cách thoát khỏi phần mềm

HS: theo dõi.

HS: Trả lời.

Chọn nút stop ở khung bên phải or chọn dấu X màu đỏ góc phải màn hình or Alt + F4

Thực hành

Yêu cầu học sinh thực hiện:

+ Khởi động phần mềm

+ Thực hiện quan sát màn hình

+ Thực hành đặt tay

Trên các phím được tô màu ứng với các ngón tay.

+ Thực hiện thao tác thoát khỏi chương trình.

HS: hoạt động

( Theo nhóm)

( cá nhân)

( cá nhân)

( cá nhân)

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hướng dẫn sử dụng

Gv: Chiếu lên máy chiếu phần mềm Finger Break Out.

Yêu cầu học sinh đọc thông tin SGK

? Để bắt đầu ta thực hiện ntn?

Trước mỗi lượt chơi ta thấy xuất hiện chỉ dẫn gì?

Ta thấy khu vực chơi được thể hiện ntn?

? Nêu cách di chuyển

? Để di chuyển ta thực hiện ntn?

Di chuyển sang 2 bên

Thực hiện “bắn phá”

Hs: Thực hiện

HS: Trả lời

• Chọn nút Start tại khung bên phải.
• Xuất hiện hộp thoại -> Space để bắt đầu.

HS: Trả lời.

Trước mỗi lượt chơi hộp thoại giống như :

Xuất hiện cho biết các phím( Vùng bàn phím) sẽ được luyện gõ trong lần chơi đó.

HS: Trả lời.

Khu vực chơi sẽ có các ô có dạng làm thành khối. Nhiệm vụ của người chơi là “ Bắn Phá” làm các ô biến khỏi màn hình bằng cách di chuyển để các quả cầu và vào chúng.

Để di chuyển các quả cầu thì cần điều khiển thanh ngang có 3 kí tự.

+ Phím di chuyển sang Phải, Trái( 2 kí tự bên phải, Bên trái) và chữ bị đổi sau mỗi lần gõ.

+ Gõ kí tự giữa để bắn lên một quả cầu nhỏ.

Thực hành

Gv: Chiếu phần mềm lên và yêu cầu học sinh thực hiện:

Phân theo nhóm để học sinh luyện tập

+ Chọn thao tác bắt đầu vào trò chơi

+ Thực hiện quan sát khu vực chơi

+ Thực hiện di chuyển thanh đỡ

HS: hoạt động

( cá nhân)

( cá nhân)

( cá nhân)

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Giới thiệu phần mềm

GV: cho học sinh đọc SGK.

GV: thuyết trình giới thiệu phần mềm.

GV: Cho biết Phần mềm Sun Times giúp các em được điều gì trong môn học địa lí?

GV: Nhắc lại tính năng của phần mềm Sun Times.

Hs: Phần mềm Sun Times sẽ giúp các em nhìn được toàn cảnh các vị trí, thành phố thủ đô của các nước trên toàn thế giới với rất nhiều thông tin liên quan đến thời gian. Ngoài ra, phần mềm còn cung cấp nhiều chức năng hữu ích khác liên quan đến thời gian Mặt Trời mọc, Mặt Trời lặn, nhật thực, nguyệt thực, …

Màn hình chính của phần mềm Sun Times

a) Khởi động phần mềm

- GV hỏi học sinh cách khởi động một phần mềm bất kỳ mà em biết?

- GV Giới thiệu biểu tượng của phần mềm và nêu cách khởi động phần mềm.

🖎 Nháy đúp chuột vào biểu tượng để khởi động phần mềm.

- Có thể mở rộng cách khởi động qua nút start và làm mẫu.

- GV: Sau khi khởi động thì màn hình chính của phần mềm gồm những thành phần gì, chúng ta cùng tìm hiểu ở mục b.

b) Màn hình chính

Gv: Yêu cầu học sinh quan sát màn hình chính của phần mềm.

- GV trình bày và giải thích về các thành phần chính của giao diện phần mềm.

- GV chốt lại các thành phần chính.

🖎 Màn hình chính của phần mềm bao gồm các thành phần sau:

- Bảng chọn và các nút lệnh.

- Thông tin về một địa điểm.

- Bảng đồ và các địa điểm được đánh dấu.

- Vùng sáng (ngày).

- Vùng tối (đêm).

- Đường phân chia sáng tối.

- GV: Thông thường muốn thoát khỏi phần mềm ta thực hiện thao tác gì?

c. Thoát khỏi phần mềm:

- GV muốn thoát khỏi phần mềm ta thực hiện như thế nào?

🖎 Muốn thoát khỏi phần mềm thực hiện lệnh File 🡪 Exit hoặc nhấn tổ hợp phím Alt + F4.

- GV thực hiện thao tác thoát khỏi phần mềm cho học sinh quan sát.

GV để tìm hiểu các chức năng chính của phần mềm ta tìm hiểu ở phần 3.

- HS trả lời

- Theo dõi.

Hs: Quan sát và nhận xét trên màn hình chính của phần mềm có những thành phần gì.

- Màn hình chính của phần mềm là bản đồ các nước trên toàn thế giới:

- Bản chọn và các nút lệnh.

- Thông tin về một địa điểm.

- Vùng sáng (ngày), vùng tối (đêm).

- Đường vạch liền: ranh giới giữa ngày và đêm còn gọi là đường phân chia thời gian sáng tối.

- Nhiều vị trí được đánh dấu: các thành phố – thủ đô các quốc gia.

HS theo giỏi ghi bài.

HS trả lời

HS chú ý quan sát

Hướng dẫn sử dụng

1. Phóng to quan sát một vùng bản đồ chi tiết:

? Các em hãy quan sát thầy thực hiện và để ý xem thầy vừa thực hiện thao tác gì để phóng to một vùng bản đồ.

- GV thao tác phóng to một vùng bản đồ (2 lần)

🖎 Nhấn giữ nút phải chuột và kéo thả từ một đỉnh đến đỉnh đối diện của hình chữ nhật.

- GV gọi học sinh thao tác lại.

? Tìm vị trí nước Việt nam trên bản đồ và phóng to.

? Các em hãy quan sát và cho thầy biết trên bản đồ được phóng to của Việt nam cò thiếu gì.

GV: trên bản đồ trên còn thiếu hai quần đảo Trường xa và Hoàng xa.

GV: giáo dục biển đảo.

1. Quan sát và nhận biết thời gian: ngày và đêm:

- GV trình chiếu bản đồ.

- GV: Em hãy quan sát và cho biết khu vực nào là ban ngày, khu vực nào là ban đêm?

GV thuyết trình giải thích và chốt lại nội dung.

• Trên bản đồ có các vùng sáng, tối khác nhau:
• Vùng sáng cho biết ban ngày.
• Vùng tối cho biết ban đêm.
• Tại ranh giới phân chia ngày và đêm, sẽ là thời điểm chuyển giao giữa đêm - ngày (Mặt trời mọc) và ngày - đêm (Mặt trời lặn).

- GV giải thích giờ khác nhau theo một đường ngang bất kì trên bản đồ.

- GV để xem thông tin chi tiết tại một địa điểm cụ thể ta làm thế nào, tìm hiểu ở mục c.

1. Quan sát và xem thông tin thời gian chi tiết của một địa điểm củ thể:

- Gv: Mở phần mềm và di chuyển và chọn hai thành phố bất kì và yêu cầu học sinh cho biết thông tin thời gian.

? Nhìn vào khu vực nào nào em có thể biết thông tin đó.

- GV giải thích.

1. Thời gian chuẩn (GMT) của địa điểm hiện tại

2. Thông tin địa lý của địa điểm hiện thời

3. Thời điểm Mặt trời mọc, lặn

4. Tọa độ của địa điểm

? Cho biết thời gian hiện tại của Hà Nội và Manila của Philippines.

🖎 Để xem thông tin chi tiết của một địa điểm cụ thể, em nháy chuột vào vị trí đó và xem thông tin hiển thị trên khung thông tin phía trên bản đồ.

🖎 Các thông tin chi tiết được hiển thị:

• Thời gian chuẩn của địa điểm hiện tại.
• Thông tin địa lí của địa điểm hiện thời.
• Thời gian Mặt trời mọc, lặn.
• Tọa độ của địa điểm.

Hs trả lời

Hs: thực hiện phóng to một vùng bản đồ bất kì.

Hs thực hiện phóng to vùng bản đồ Việt nam.

Hs suy nghĩ trả lời

Hs chú ý theo giỏi nghe giảng

Vùng giáp ranh giữa sáng và tối

Hs quan sát trả lời.

Hs quan sát

Hs: Trả lời

Hs thao tác trên phần mềm và trả lời.

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hướng dẫn khởi động và quan sát màn hình chính của PM Sun Times

Khởi động phần mền này cũng giống như các phần mền khác.

G: Làm thế nào để khởi động phần mền sun time?

Màn hình sẽ xuất hiện

H:Nháy đúp vào biểu tượng trên màn hình

H: Quan sát theo hướng dẫn trên bản đồ.

H: Theo dõi.

Hướng dẫn sử dụng

G: Thực hiện các thao tác

• • Phóng to quan sát một vùng
  • Quan sát và nhận biết thời gian
  • Xem thông tin thời gian chi tiết của một địa điểm củ thể.
  • Quan sát vùng đệm giữa ngày và đêm
  • Đặt thời gian quan sát

Gv : Theo dõi và hướng dẫn học sinh thực hành trên máy tính

Hs: thực hiện trên máy tính.

Hs: Tự khám phá

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hướng dẫn khởi động và quan sát màn hình chính của PM Sun Times

Khởi động phần mền này cũng giống như các phần mền khác.

G: Làm thế nào để khởi động phần mền sun time?

Màn hình sẽ xuất hiện

H:Nháy đúp vào biểu tượng trên màn hình

H: Quan sát theo hướng dẫn trên bản đồ.

H: Theo dõi.

Hướng dẫn sử dụng

G: Thực hiện các thao tác

• • Phóng to quan sát một vùng
  • Quan sát và nhận biết thời gian
  • Xem thông tin thời gian chi tiết của một địa điểm củ thể.
  • Quan sát vùng đệm giữa ngày và đêm
  • Đặt thời gian quan sát

Gv : Theo dõi và hướng dẫn học sinh thực hành trên máy tính

Hs: thực hiện trên máy tính.

Hs: Tự khám phá

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Hướng dẫn khởi động và quan sát màn hình chính của PM Sun Times

Khởi động phần mền này cũng giống như các phần mền khác.

G: Làm thế nào để khởi động phần mền sun time?

Màn hình sẽ xuất hiện

H:Nháy đúp vào biểu tượng trên màn hình

H: Quan sát theo hướng dẫn trên bản đồ.

H: Theo dõi.

Hướng dẫn sử dụng

G: Thực hiện các thao tác

• • Phóng to quan sát một vùng
  • Quan sát và nhận biết thời gian
  • Xem thông tin thời gian chi tiết của một địa điểm cụ thể.
  • Quan sát vùng đệm giữa ngày và đêm
  • Đặt thời gian quan sát

Gv : Theo dõi và hướng dẫn học sinh thực hành trên máy tính

Hs: thực hiện trên máy tính.

Hs: Tự khám phá

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Tổng hợp kiến thức

Gv: Yêu cầu học sinh vẽ sơ đồ hình cây lên bảng.

Gv: Nhắc lại một số kiến thức cơ bản trong chương lập trình đơn giản.

Con người ra lệnh cho máy tính như thế nào?

Tại sao cần viết chương trình?

Ngôn ngữ lập trình dùng để làm gì?

Hãy nêu một vài từ khóa trong Pascal?

Quy tắc đặt tên như thế nào?

Cấu trúc chung của chương trình gồm mấy phần?

Kể một số kiểu dữ liệu thường dùng và các phép toán với dữ liệu kiểu số?

Biến và hằng dùng để làm gì?

Để giải 1 bài toán trước hết phải làm gì?

Quá trình giải 1 bài toán trên máy tính?

Cú pháp câu lệnh điều kiện dạng dủ và dạng thiếu

Hs: Vẽ sơ đồ hình cây chương 1.

Để chỉ dẫn cho máy tính thực hiện một công việc nào đó, con người đưa cho máy tính một hoặc nhiều lệnh, máy tính sẽ lần lượt thực hiện các lệnh đó.

Để ra lệnh cho máy tính làm việc.

Dùng để viết chương trình máy tính.

Begin, program, end…

Hs: trả lời

Hs: Gồm 2 phần

+ Phần khai báo

+ phần thân chương trình

Hs: Trả lời.

Biến và hằng dùng để lưu trữ dữ liệu.

Xác định bài toán (điều kiện cho trước, kết quả nhận được).

Có 3 bước:

B1: Xác định bài toán

B2: Mô tả thuật toán

B3: Viết chương trình

Hs: Lên bảng viết cú pháp

Dạng thiếu

If < điều kiên> then <câu lệnh>

Dạng đủ

If < điều kiên> then <câu lệnh 1> else < câu lệnh 2>

Bài tập

Câu 1: Hãy viết thuật toán tìm số lớn nhất trong 3 số a, b, c. em hãy mô phỏng quá trình thực hiện thuật toán với các bộ dữ liệu (3, 10, 6).

Câu 1:

Input: Ba số a, b, c.

Output: Max (=max{a, b, c}, là số lớn nhất trong ba số a, b và c).

Bước 1. Nhập 3 số a, b, c.

Bước 2. Gán Max←a.

Bước 3. Nếu b>Max, gán Max←b.

Bước 4. Nếu c>Max, gán Max←c.

Bước 5. Thông báo kết quả Max và kết thúc thuật toán.

Mô phỏng:

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Bài tập

Bài 1: Hãy viết chương trình tính diện tích của hình phần được tô đậm (bán kính được nhập từ bàn phím).

? Để tính diện tích phần tô đậm ta làm như thế nào.

Gv: Xác định bài toán

Gv: Yêu cầu học sinh mô tả thuật toán

Gv: Yêu cầu học sinh viết chương trình

Gv: Gọi 1 em lên viết phần khai báo

Gv: gọi 1 em lên viết phần thân chương trình

• nhập bán kính r1,r2.
• tính diện tích hình tròn bán kính r1 và diện tích hình tròn bán kính r2.
• s= s2- s1

- in ra màn hình diện tích phần bôi đen.

S = 1+1/2+1/3+1/4… +1/n với n được nhập từ bàn phím.

Hs: Đưa ra cách giải bài toán

Input: r1,r2

Output: diện tích phần tô đậm

B1: Tính diện tích hình tròn với bán kính r1

B2: Tính diẹn tích hình tròn với bán kính r2

B3: s2-s1

B4: Kết thúc

Program tinh;

Uses crt;

Var S1, S2, S: real;

Const pi =3.14;

Begin

Clrscr;

Writeln(‘Nhap ban kinh hinh tron +1/n.

Output: Tính tổng S=?

* Mô tả thuật toán

Bước 1. Nhập số n

Bước 2. S🡨 0; i🡨 0;

Bước 3: i🡨i+1;

Bước 4. Nếu i<=n thì S🡨S+1/i, quay lại bước 3.

Bước 4: in kết quả và kết thúc.

Bài 1: Hãy viết chương trình tính diện tích của hình phần được tô đậm (bán kính được nhập từ bàn phím).

? Để tính diện tích phần tô đậm ta làm như thế nào.

Gv: Xác định bài toán

Gv: Yêu cầu học sinh mô tả thuật toán

Gv: Yêu cầu học sinh viết chương trình

Gv: Gọi 1 em lên viết phần khai báo

Gv: gọi 1 em lên viết phần thân chương trình

• nhập bán kính r1,r2.
• tính diện tích hình tròn bán kính r1 và diện tích hình tròn bán kính r2.
• s= s2- s1

- in ra màn hình diện tích phần bôi đen.

Câu 2: Em hãy xây dựng thuật toán tính tổng sau:

S = 1+1/2+1/3+1/4… +1/n với n được nhập từ bàn phím.

Hs: Đưa ra cách giải bài toán

Input: r1,r2

Output: diện tích phần tô đậm

B1: Tính diện tích hình tròn với bán kính r1

B2: Tính diện tích hình tròn với bán kính r2

B3: s2-s1

B4: Kết thúc

Program tinh;

Uses crt;

Var S1, S2, S: real;

Const pi =3.14;

Begin

Clrscr;

Writeln(‘Nhap ban kinh hinh tron be: ‘);

Readln(r1);

Writeln(‘Nhap ban kinh hinh tron lớn: ‘);

Readln(r2);

S1:= pi*r1*r1;

S2:= pi*r2*r2;

S:=S2-S1;

Writeln(‘Dien tich can tinh la:’,S);

Readln

End.

Câu 2:

* Xác định bài toán:

Input: cho tổng dãy số 1+1/2+1/3+1/4… +1/n.

Output: Tính tổng S=?

* Mô tả thuật toán

Bước 1. Nhập số n

Bước 2. S🡨 0; i🡨 0;

Bước 3: i🡨i+1;

Bước 4. Nếu i<=n thì S🡨S+1/i, quay lại bước 3.

Bước 4: in kết quả và kết thúc.

* Rót kinh nghiÖm

Mức độ

Chủ đề

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

Tổng số

TNKQ

TL

TNKQ

TL

TNKQ

TL

- Máy tính và chương trình máy tính.

2

0,5

2

0,5

- Ngôn ngữ lập trình.

1

0,25

1

1,5

1

0,25

3

2,0

- Dữ liệu và các phép toán.

1

0,25

1

0,25

1

2,0

3

2,5

-Sử dụng biến – hằng trong chương trình.

2

0,5

1

1,5

1

3,0

4

5,0

Tổng số

4

1,0

2

0,5

2

3,0

2

0,5

2

5,0

12

10,0

program Chuong_trinh

uses crt;

var a,b,c:= integer begin

writeln(‘Nhap vao so a va b’)

readln(a,b)

c:= a+b;

writeln(‘Ket qua:’, c);

end

program Chuong_trinh

uses crt;

var a,b,c:= real begin

writeln(‘Nhap vao so a va b’)

readln(a,b)

c:= a+b;

writeln(‘Ket qua:’, c);

end

Câu

Câu 1

Câu 2

Câu 3

Câu 4

Câu 5

Câu 6

Câu 7

Câu 8

Đáp án

a

d

d

a

b

c

b

b

program Chuong_trinh

uses crt;

var a,b,c:= integer begin

writeln(‘Nhap vao so a va b’)

readln(a,b)

c:= a+b;

writeln(‘Ket qua:’, c);

end

program Chuong_trinh; 0,25 điểm

uses crt;

var a,b,c: integer; 0,25 điểm (cả bỏ : và thêm;)

begin (không cần clrscr,nếu cho phải có crt) writeln(‘Nhap vao so a va b’); 0,25 điểm

readln(a,b) ; 0,25 điểm

c:= a+b;

writeln(‘Ket qua:’, c);

readln; 0,25 điểm

end. 0,25 điểm

4

* Viết chương trình nhập hai số a, b từ bàn phím, in ra màn hình tổng hai số đó.

Program TinhTong;

Var a,b,S:Integer;

Begin

Write(’nhap so a =’);

readln(a);

Write(’nhap so b =’);

readln(b);

S:=a + b;

Write(a,’+’,b,’=’,S);

Readln;

End.

0.25 đ+0,25đ

0.25 đ+0,25đ

0.25 đ

0.25 đ+0,25đ

0.25 đ+0,25đ

0.25 đ+0,25đ

0.25 đ+0,25đ

0.25 đ+0,25đ

0.25 đ+0,25đ

0.25 đ+0,25đ

0,25đ

I/ Trắc nghiệm (2 điểm) mỗi câu đúng 0,25 đ x8 = 2đ

II. Tự luận

Hãy tìm lỗi đoạn chương trình sau và sửa lại cho đúng: (1,5 điểm)

2.a/ 15(4+30+2018) a/ 15*(4+30+2018) (0,75 điểm)

b/ ax²+bx³+2c b/a*x*x+b*x*x*x+2*c (0,75 điểm)

3. Viết chương trình Pascal tính tích của hai số a và b, in ra màn hình tích hai số đó ?

(Với a và b là hai số thực bất kỳ được nhập từ bàn phím) (5 điểm)

* Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của GV và HS

Nội dung

+ Tìm hiểu các công việc phải thực hiện nhiều lần trong cuộc sống.

Trong cuộc sống hằng ngày, nhiều hoạt động được thực hiện lặp đi lặp lại nhiều lần. ví dụ:

- Các ngày trong tuần các em đều lặp đi lặp lại hoạt động buổi sáng đến trường và buổi trưa trở về nhà

- Các em học bài thì phải đọc đi đọc lại nhiều lần cho đến khi thuộc bài.

? Em hãy cho 1 vài vì dụ trong cuộc sống mà ta phải thực hiện lặp đi lặp lại nhiều lần với số lần có thể biết trước và không biết trước.

+ Tìm hiểu câu lệnh lặp - một lệnh thay cho nhiều lệnh.

Ví dụ 1: Giả sử cần vẽ 3 hình vuông có cạnh 1 đơn vị. Mỗi hình vuông là ảnh dịch chuyển của hình bên trái nó một khoảng cách 2 đơn vị.

? Việc vẽ hình có thể thực hiện theo thuật toán nào.

Ví dụ 2: Thuật toán tính

S= 1+2+3+ … + 100

Bước 1: S ← 0; i ← 0.

Bước 2: i← i + 1

Bước 3: nếu i ≤ 100, thì S ← S + i và quay lại bước 2; ngược lại kết thúc.

- Mọi ngôn ngữ lập trình đều có cách để chỉ thị cho máy tính thực hiện cấu trúc lặp với một câu lệnh đó là “câu lệnh lặp”

+ Học sinh chú ý lắng nghe => ghi nhớ kiến thức.

+ Số lần lặp biết trước:

Các ngày trong tuần các em đều lặp đi lặp lại hoạt động buổ sáng đến trường và buổi trưa trở về nhà.

+ Số lần lặp không biết trước:

Trong một trận cầu lông các em lặp đi lặp lại công việc đánh cầu cho đến khi kết thúc trận cầu.

+ Học sinh chú ý lắng nghe.

Việc vẽ hình có thể thực hiện theo thuật toán sau:

- Bước 1: vẽ hình vuông(vẽ liên tiếp 4 cạnh và trở về đỉnh ban đầu)

- Bước 2: Nếu số hình vuông đã được vẽ ít hơn 3 , di chuyển bút vẽ về bên phải 2 đơn vị và trở lại bước 1; ngược lại thì kết thúc thuật toán.

Học sinh chú ý lắng nghe, ghi nhớ kiến thức.

Học sinh chú ý lắng nghe

1. Các công việc phải thực hiện nhiều lần

Khi viết chương trình máy tính, trong nhiều trường hợp ta cũng phải viết lặp lại nhiều câu lệnh chỉ để thực hiện 1 phép tính nhất định.

2. Câu lệnh lặp - một lệnh thay cho nhiều lệnh:

- Cách mô tả các hoạt động trong thuật toán như các ví dụ được gọi là cấu trúc lặp

- Mọi ngôn ngữ lập trình đều có cách để chỉ thị cho máy tính thực hiện cấu trúc lặp với một câu lệnh đó là “câu lệnh lặp”

Hoạt động của GV và HS

Nội dung

+ Ví dụ về cầu lệnh lặp

- Cú pháp:

For <biến đếm>:= <giá trị đầu> to <giá trị cuối> do

<câu lệnh>;

- Học sinh quan sát hoạt động của vòng lặp trên sơ đồ khối => nêu hoạt động của vòng lặp.

Ví dụ: Chương trình sau sẽ in ra màn hình thứ tự lần lặp.

Program lap;

Var i: integer;

Begin

Clrscr;

For i:= 1 to 10 do

Writeln(‘Day la lan lap thu’,i);

Readln;

End.

+ Tìm hiểu tính tổng và tích bằng câu lệnh lặp.

Ví dụ 5: Chương trình sau đây sẽ tính tổng N số tự nhiên đầu tiên với N nhập từ bàn phím.

Program tinh_tong;

Var N,i: Integer;

S: longint;

Begin

Clrscr;

Writeln(‘Nhap N =’);

Readln(N);

S:=0;

For i:=1 to N do

S:=S+i;

Witeln(‘tong la:’,S);

Readln;

End.

- Ví dụ 6: Ta kí hiệu N! là tích N số tự nhiên đầu tiên:

N! = 1.2.3…N

Yêu cầu học sinh viết chương trình theo sự hướng dẫn của giáo viên.

+ Học sinh chú ý lắng nghe => ghi nhớ kiến thức.

+ Hoạt động của vòng lặp:

- B1: biến đếm nhận giá trị đầu

- B2: Chương trình kiểm tra biểu thức điều kiện, nếu biểu thức điều kiện đúng thì thực hiện câu lệnh.

- B3: Biến đếm tự động tăng lên 1 đơn vị và quay lại B2.

- B4: Nếu biểu thức điều kiện nhận giá trị sai thì thoát ra khỏi vòng lặp.

Học sinh chú ý lắng nghe

Học sinh chú ý lắng nghe => ghi nhớ kiến thức.

Program tinh_giai_thua;

Var N,i: Integer;

P: Longint;

Begin

Clrscr;

Write(‘Nhap N =’);

readln(N);

P:=1;

For i:=1 to N do

P:=P*i;

Wirteln(N,’!=’,P);

Readln;

End.

3. Ví dụ về câu lệnh lặp:

- Cú pháp:

For <biến đếm>:= <giá trị đầu> to <giá trị cuối> do

<câu lệnh>;

4. Tính tổng và tích bằng câu lệnh lặp:

Ví dụ 5: Chương trình sau đây sẽ tính tổng N số tự nhiên đầu tiên với N nhập từ bàn phím.

Program tinh_tong;

Var N,i: Integer;

S: longint;

Begin

Clrscr;

Writeln(‘Nhap N =’);

Readln(N);

S:=0;

For i:=1 to N do

S:=S+i;

Witeln(‘tong la:’,S);

Readln;

End.

- Ví dụ 6: Ta kí hiệu N! là tích N số tự nhiên đầu tiên:

N! = 1.2.3…N

Program tinh_giai_thua;

Var N,i: Integer;

P: Longint;

Begin

Clrscr;

Write(‘Nhap N =’);

readln(N);

P:=1;

For i:=1 to N do

P:=P*i;

Wirteln(N,’!=’,P);

Readln;

End.

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH

NỘI DUNG, YÊU CẦU CẦN ĐẠT

Hướng dẫn

BÀI 1: Viết chương trình in ra màn hình bảng nhân của một số từ 1 đến 9 được nhập từ bàn phím và dừng màn hình để quan sát kết quả.

G: Yêu cầu học sinh khai báo.

G: Nhập n?

G: Writeln dùng để làm gì?

G: Giải thích vòng lặp For và in ra kết quả bảng nhân.

G: Vì bảng nhân được in ra không đẹp lắm, muốn đưa bảng nhân ra giữa thì làm thế nào?

G: Giới thiệu lệnh

Gotoxy(a,b): có tác dụng đưa con trỏ về cột a,hàng b.

Wherex: cho biết số thứ tự của cột.

Wherey: cho biết số thứ tự của hàng.

G: Thử với gotoxy(40,12) sẽ đưa 1 dòng ra giữa. Nhưng muốn cho bảng nhân ra giữa thì phải để trong begin .. end;

G: Gợi ý cho HS sửa lại chương trình trên.

G: Chạy chương trình theo từng bước để học sinh thấy rõ.

Bài 3: Sử dụng các câu lệnh For… Do lồng nhau để in ra màn hình các số từ 0 đến 99 theo dạng bảng hình 38 SGK.

G: Giới thiệu 2 vòng for lồng nhau chạy chương trình.

Khi i=0 thì j chạy từ 0 đến 9 đưa ra kết quả

Khi i=1 thì j chạy từ 0 đến 9 đưa ra kết quả.

..... cho đến khi i=10 thì kết thúc.

H: Chú ý nghe giảng và hướng dẫn viết chương trình chạy thử trên bảng.

H: Viết chương trình

Program Bảngnhân;

Uses crt;

Var N, i: integer;

Begin

Clrscr;

Write (‘nhap so N =’); Readln (N);

Writeln;

Writeln (‘Bang nhan ‘N,);

Writeln;

For i:=1 to 10 do

Writeln(‘N, ‘x’, i:2,’ = ‘,N*i:3);

Readln

End.

H: Bấm tổ hợp phím ctrl+F9 chạy chương trình suất ra màn hình một bảng nhân.

Nhap so N=8

Bang nhan 8

8 x 1 = 8

8 x 2 = 16

8 x 3 = 24

8 x 4 = 32

8 x 5 = 40

8 x 6 = 48

8 x 7 = 56

8 x 8 = 64

8 x 9 = 72

8 x 10 = 80

Program Bảngnhân;

Uses crt;

Var N, i: integer;

Begin

Clrscr;

Write (‘nhap so N =’); Readln (N);

Writeln;

Writeln (‘Bang nhan ‘N,);

Writeln;

For i:=1 to 10 do

Begin

Gotoxy(40,wherey);

Writeln(‘N, ‘x’, i:2,’ = ‘,N*i:3);

End;

Readln

End.

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH

NỘI DUNG, YÊU CẦU CẦN ĐẠT

Thực hành

G: Yêu cầu viết chương trình in ra bảng nhân 8.

G: Yêu cầu chạy và sửa lỗi.

G: Hưỡng dẫn học sinh đọc và sửa lỗi.

G: Bấm F9 kiểm tra lỗi

G: Bấm CTRL +F9 chạy chương trình.

Sau khi chạy bảng cửu chương 8 yêu cầu HS viết cho bảng cửu chương ra giữa.

G: Nhắc lại câu lệnh ghép và câu lệnh Gotoxy(a,b);

G: Yêu cầu HS chạy và chỉnh sửa giá trị sao cho in bên phải, bên trái.

Bài 3: Gõ và chạy chương trình.

G: Nhắc lại câu lệnh for .. do lồng vào nhau.

G: Muốn điều chỉnh bảng kết quả ra giữa màn hình làm thế nào?

H: Gõ chương trình vào máy tính

Program Bảngnhân;

Uses crt;

Var N, i: integer;

Begin

Clrscr;

Write (‘nhap so N =’); Readln(N);

Writeln;

Writeln (‘Bang nhan ‘N,);

Writeln;

For i:=1 to 10 do

Writeln(‘N, ‘x’, i:2,’ = ‘,N*i:3);

Readln

End.

Program Bảngnhân;

Uses crt;

Var N, i: integer;

Begin

Clrscr;

Write (‘nhap so N =’); Readln (N);

Writeln;

Writeln (‘Bang nhan ‘N,);

Writeln;

For i:=1 to 10 do

Begin

Gotoxy(40,wherey);

Writeln(‘N, ‘x’, i:2,’ = ‘,N*i:3);

End;

Readln

End.

H: gõ chương trình

Program taobang;

Uses crt;

Var i: byte; J: byte;

Begin

Clrscr;

For i:= 0 to 9 do

Begin

For j:=0 to 9 do

Write(10*i*j:4); writeln;

End;

Readln

End.

H: For i:= 0 to 9 do

Begin

For j:=0 to 9 do

Begin

Gotoxy(10,wherey);

Write(10*i*j:4);

writeln;

end;

End;

H: Chỉnh sửa và chạy lại chương trình

H: Nhận xét và rút ra kết luận

H: Tự khám phá

Rót kinh nghiÖm

Hoạt động của GV và HS

Nội dung

+ Bài tập 1.

- Sau khi thực hiện đoạn chương trình sau, giá trị của biến j bằng bao nhiêu ?

j:= 0;

For i:= 1 to 5 do

j:= j + 2;

+ Bài tập 2.

- Các câu lệnh Pascal sau có hợp lệ không? Vì sao?

a) For i:= 100 to 1 do

Writeln(‘A’);

b) For i:= 1.5 to 10.5 do

Writeln(‘A’);

c) For i:= 1 to 10 do

Writeln(‘A’);

d) For i:= 1 to 10 do;

Writeln(‘A’);

+ Bài tập 3

- Viết chương trình in ra màn hình bảng cửu chương 2.

- Yêu cầu học sinh viết chương trình.

- Nhận xét chương trình của học sinh.

- Yêu cầu học sinh dịch, sửa lỗi và chạy chương trình

+ Sau khi thực hiện đoạn chương trình trên, giá trị của biến j = 10

+ Học sinh đọc đề bài => suy nghĩ và trả lời.

a) Câu lệnh này không hợp lệ vì giá trị đầu lớn hơn giá trị cuối.

b) Câu lệnh này không hợp lệ vì giá trị đầu và giá trị cuối không phải là giá trị nguyên.

c) Đây là câu lệnh hợp lệ.

d) Đây là câu lệnh không hợp lệ vì sau từ khóa do không có dấu chấm phẩy.

+ Học sinh tìm hiều đề bài.

+ Học sinh viết chương trình theo yêu cầu của giáo viên.

Program in_bang_cuu_chuong ;

Var i: integer;

Begin

Clrscr;

For i:= 1 to 10 do

Writeln(2,’ x ‘,i,’ = ’,i*2);

Readln;

End.

+ Thực hiện theo yêu cầu của giáo viên.

1. Bài tập 1

- Sau khi thực hiện đoạn chương trình sau, giá trị của biến j bằng bao nhiêu ?

j:= 0;

For i:= 1 to 5 do

j:= j + 2;

2. Bài tập 2.

- Các câu lệnh Pascal sau có hợp lệ không? Vì sao?

a) For i:= 100 to 1 do

Writeln(‘A’);

b) For i:= 1.5 to 10.5 do

Writeln(‘A’);

c) For i:= 1 to 10 do

Writeln(‘A’);

d) For i:= 1 to 10 do;

Writeln(‘A’);

3. Bài tập 3

- Viết chương trình in ra màn hình bảng cửu chương 2.

Hoạt động của GV và HS

Nội dung

+ Bài tập 1.

- Đối với từng đoạn chương trình Pascal sau đây, hãy cho biết lệnh Writeln in ra màn hình giá trị của i, j, k là bao nhiêu?

- Đoạn 1:

j:=2;

k:=3;

for i:=1 to 5 do

j:=j+1;

k:=k+1;

cach:=’ ‘;

writeln(j,cach,k);

- Đoạn 2:

j:=2;

k:=3;

for i:=1 to 5 do

begin

j:=j+1;

k:=k+1;

end;

cach:=’ ‘;

writeln(j,cach,k);

- Đoạn 3:

j:=2;

k:=3;

for i:=1 to 5 do

if i mod 2 = 0 then

j:=j+1;

k:=k+1;

cach:=’ ‘;

writeln(j,cach,k);

+ Bài tập 2.

- Viết chương trình tính tổng: S=1/1+1/2+...+1/n với giá trị n nhập vào từ bàn phím

- Yêu cầu học sinh viết chương trình.

- Nhận xét chương trình của học sinh.

- Yêu cầu học sinh dịch, sửa lỗi và chạy chương trình

+ Học sinh đọc đề bài => suy nghĩ và trả lời.

- In ra màn hình:

7 4

- In ra màn hình:

7 8

- In ra màn hình:

4 4

+ Học sinh tìm hiều đề bài.

+ Học sinh viết chương trình theo yêu cầu của giáo viên.

Program Tinh_tong;

Var i,n: integer;

S: real;

Begin

Clrscr;

Write(‘Nhap n: ‘);

Readln(n);

S:=0;

For i:= 1 to n do

S:=S+1/i;

Writeln(‘S=’,S);

Readln;

End.

+ Thực hiện theo yêu cầu của giáo viên.

1.) Bài tập 1:

- Đối với từng đoạn chương trình Pascal sau đây, hãy cho biết lệnh Writeln in ra màn hình giá trị của i, j, k là bao nhiêu?

- Đoạn 1:

j:=2;

k:=3;

for i:=1 to 5 do

j:=j+1;

k:=k+1;

cach:=’ ‘;

writeln(j,cach,k);

- Đoạn 2:

j:=2;

k:=3;

for i:=1 to 5 do

begin

j:=j+1;

k:=k+1;

end;

cach:=’ ‘;

writeln(j,cach,k);

- Đoạn 3:

j:=2;

k:=3;

for i:=1 to 5 do

if i mod 2 = 0 then

j:=j+1;

k:=k+1;

cach:=’ ‘;

writeln(j,cach,k);

2.) Bài tập 2:

- Viết chương trình tính tổng: S=1/1+1/2+...+1/n với giá trị n nhập vào từ bàn phím

HOẠT ĐÔNG CỦA GV và HS

Các hoạt động lặp với số lần chưa biết trước

G: Kể một số hoạt động được lặp đi lặp lại với số lần biết trước?

G: VD: Tính tổng số tự nhiên từ 1 đến 100, đánh răng, đi học…

G: Trong thực tế có nhiều hoạt động được thực hiện lặp đi lặp lại với số lần chưa biết trước.

VD: Nhặt thóc không biết khi nào thị nhặt xong.

VD: Bạn Long gọi cho bạn Trang mà không có ai nhấc máy. Vậy bạn Long cứ 10 phút gọi cho bạn Trang cho đến khi nhấc máy thì thôi. Vậy bạn Long có biết trước được gọi mấy lần thì bạn Trang nhấc máy không?

G: Khi nào thì kết thúc hoạt động bạn Long gọi cho bạn Trang?

G: Hãy hình dung

Trong khi <không có ai nhấc máy> thì < bạn Long cứ mười phút lại gọi 1 lần> cho đến khi < có người nhấc máy>.

VD2: Gv mời 1 em đọc bài toán

G: Phân tích bài toán

Phép cộng 1+2+3….n Cho đến khi S>1000 thì dừng lại và in ra kết quả S

G: Yêu cầu học sinh mô tả thuật toán

G: Hoạt động này chỉ dừng lại khi điều kiện đó sai S>1000 thì dừng lại.

Điều kiện

Câu lệnh

G: Vẽ sơ đồ

Sai

Đúng

G: Yêu cầu HS vẽ sơ đồ theo bài toán trên.

G: Dựa vào 2 VD trên giới thiệu câu lệnh có dạng lặp với số lần chưa biết trước.

H: Trả lời

H: Học bài không biết khi nào thì thuộc.

H: Không biết được

H: Khi có người nhấc máy.

H: đọc bài.

B1: S🡨 0,n🡨 0;

B2: trong khi s<=1000, n🡨n+1; Ngược lại chuyển tới bước 4;

B3: S🡨 s + n và quay lại bước 2;

B4: In kết quả: S và n là số tự nhiên nhỏ nhất sao cho S>1000. Kết thúc thuật toán.

H: Vẽ sơ đồ theo bài toán trên.

S<1000

N:=n+1

S:=s+n

Sai

Đúng

Ví dụ về lệnh lặp với số lần chưa biết trước

Trong Pascal câu lệnh lặp với số lần chưa biết trước có dạng:

While <điều kiện> do câu lệnh;

Trong đó: điều kiện thường là một phép so sánh.

Câu lệnh có thể là câu lệnh đơn giản hay câu lệnh ghép.

G: Câu lệnh này được thực hiện thế nào?

VD3: Viết chương trình tính số n nhỏ nhất để 1/n nhỏ hơn sai số cho trước(Sai số=0.005);

G: Cho học sinh giải bài toán.

G: Xác định bài toán

G: Mô tả thuật toán

G: Viết chương trình sử dụng vòng lặp while .. do.

G: Gợi ý cho HS viết

Khai báo biến như thế nào?

Khai báo hằng?

Tại sao gán giá trị ban đầu là 1?

Sử dụng lệnh while<điều kiện> do <câu lênh>

Tại sao lại bỏ trong begin..end?

Nếu không bỏ trong begin .. end thì điều gì sẽ xảy ra?

1. Kiểm tra điều kiện
2. Nếu điều kiện đúng thực hiện câu lệnh và quay lại bước 1, câu lệnh sai sẽ bị bỏ qua và việc thực hiện lệnh sẽ kết thúc.

1/n=0.005 ==> n= 200;

H: input: sai số = 0.005>1/n

Output: n

B1: x=1,n=1

B2: khi x>= 0.005 thi n🡨n+1; x🡨1/n

B3: in ra giá trị n;

Program VD3;

Uses crt;

Var x: real;

N:integer;

Const saiso=0.005

Begin

Clrsrcr;

X:=1;n:=1;

While x>=saiso do

Begin

N:=n+1;x:=1/n;

End;

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

NỘI DUNG, YÊU CẦU CẦN ĐẠT

Ví dụ về lệnh lặp với số lần chưa biết trước

VD4: Viết chương trình tìm n để khi T_n <1000.

G: Giải bài toán

G: Nhắc lại thuật toán

G: Gợi ý cho hs viết chương trình sử dụng vòng lặp while .. do.

Khai báo những biến nào?

Ban đầu gán giá trị cho s,n là bao nhiêu?

Tại sao lại bỏ trong begin .. end?

G: chạy chương trình theo từng bước của câu lệnh để hs hình dung.

VD5: Viết chương trình tính tổng sau:

T= 1+1/2+1/3….1/100

G: Gọi HS lên viết chương trình sử dụng for .. do

* Xác định bài toán

Input: Tổng n số <1000

Output: S, n

* Mô tả thuật toán

B1: S🡨 0,n🡨 0;

B2: trong khi s<=1000, n🡨n+1; Ngược lại chuyển tới bước 4;

B3: S🡨 s + n và quay lại bước 2;

B4: In kết quả: S và n là số tự nhiên nhỏ nhất sao cho S>1000. Kết thúc thuật toán.

*Viết chương trình

Program timn;

Uses crt;

Var n,s: integer;

Begin

S:=0;n:=0

While s<=1000 do

Begin

S:=s+n;

N:=n+1;

End;

Writeln(‘so n nho nhat de tong>1000 là:’,n);

Writeln(‘ tổng dau tiên>1000 là:’,s);

Readln

End.

S:=0;

S:=s+1/I;

I:=i+1;

End;

Writeln(‘tổng là:’,s);

Readln

End.

Lặp vô hạn lần – Lỗi lập trình cần tránh

G: cho ví dụ lặp không bao giờ ngừng và việc viết chương trình cần tránh vòng lặp không bao giờ kết thúc.

G: phân tích các lệnh trên

Cho x ban đầu bằng 5

Khi x<5 thì viết ra chào bạn.

Nhưng x luôn < 5 nên vòng lặp được thực hiện không bao giờ kết thúc. Lặp đi lặp lại vô hạn lần.

G: lầy ví dụ bài trên

Var x: integer;

Begin

X:=5;

While x<7 do writeln(‘chao ban’);

End.

Rót kinh nghiÖm

Program tong_hai_so;

Uses crt ;

Var a, b : real ;

Begin

Clrscr;

Write(‘Nhập a, b :) ;

Readln(a,b) ;

Writeln(‘Tong của a va b la:’, (a+b):4:2) ;

Readln ;

End.

1 điểm không được cho dấu , vào tên và không có dấu cách

1 điểm

1 điểm

1 điểm sau begin có ; không cho điểm

1 điểm viết trước begin không cho điểm

1 điểm

1 điểm

1 điểm Nếu viết Writeln(‘Tong của a va b la:’,s); s:=a+b; sẽ không ra kq, chỉ ra =0

1 điểm không có dấu ; vẫn đúng

1 điểm

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH

NỘI DUNG, YÊU CẦU CẦN ĐẠT

Luyện tập

Bài 1: Tính trung bình của n số x1,x2,x3,..xn.

G: Yêu cầu hs xác định bài toán.

G: Học sinh mô tả thuật toán

G: Gợi ý để học sinh viết thuật toán

G: Dựa vào thuật toán và sử dụng lệnh While .. do để viết chương trình.

- Khai báo biến cho chương trình

+Gán biến đem =0 và tb=0;

Nhập n;

+Trong khi dem<n thì

• Tăng dem lên 1
• Nhập x
• Cộng dồn giá trị TB vào

+Tính giá trị trung bình

+In ra màn hình

H: Xác định bài toán:

• Input: Cho n số x1, x2, x3…xn.
• Output: Tính trung bình.

H: Mô tả thuật toán:

B1: dem🡨0; TB🡨0;

B2: nhập n;

B3: Nếu dem>n thì tới bước 5

B4: dem🡨dem+1; nhập x; TB🡨TB+x;

B5: Kết thúc và in kết quả ra màn hình.

Program trungbinh;

Uses crt;

Var N, dem: integer;

X, TB: Real;

Begin

Clrscr;

begin

Dem:=0; TB:=0;

Write (‘nhap so N =’); Readln(N);

While dem<n do

Begin

Dem:=dem +1;

Write(‘nhap x:’); Readln(x);

Tb:= TB+x;

End;

TB:=TB\n;

Writeln(‘ Trung bình của’,n, ‘ so là:’,tb);

Readln

End.

Thực hành

G: Hướng dẫn và quan sát học sinh gõ chương trình vào Pascal.

G: Dặn dò học sinh và tìm các lỗi sai để sửa cho học sinh.

H: Gõ chương trình

H: Chỉnh sửa và chạy lại chương trình.

H: Bấm F9 để sửa lỗi.

H: Bấm CTRl+F9 để chạy chương trình.

H: Nhận xét và rút ra kết luận

H: Tự khám phá

VI. Rót kinh nghiÖm

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH

NỘI DUNG, YÊU CẦU CẦN ĐẠT

Luyện tập

Bài 2: Viết chương trình kiểm tra xem số nhập vào có phải là số nguyên tố hay không?

G: Thế nào được gọi là số nguyên tố?

G: Kiểm tra số nhập vào chia hết cho 1,2,3…n không?. Nếu chia hết nó không phải là số nguyên tố, còn nó không chia hết cho bất kì số nào trừ số 1 và chính nó thì đưa ra màn hình nó là số nguyên tố.

G: Yêu cầu hs xác định bài toán.

G: Dựa vào thuật toán và sử dụng lệnh While .. do để viết chương trình.

- Khai báo biến cho chương trình

+ Nhập n;

Kiểm tra xem n<=1;

Kiểm tra điều kiện nếu phần dư của n mod I <>0 thì n là số nguyên tố. Ngược lại n không phải là số nguyên tố.

Số nguyên tố là số lớn hơn 1 và là ước của 1 và chính nó.

H: Xác định bài toán:

• Input: Cho n
• Output: Kiểm tra n có phải là số nguyên tố

Program trungbinh;

Uses crt;

Var N, i: integer;

Begin

Clrscr;

begin

Write (‘nhap so N =’); Readln(N);

If n<=1 then writeln(n, ‘ khong phai la nguyen to’);

Else

Begin

I:=2;

While (n mod i)<>0 do

Begin

i=i+1;

if i=n then writeln(n, ‘là so nguyen to’)

else writeln(n, ‘ khong la so nguyen to’);

End;

Readln

End.

Thực hành

G: Hướng dẫn và quan sát học sinh gõ chương trình vào Pascal.

G: Dặn dò học sinh và tìm các lỗi sai để sửa cho học sinh.

H: Gõ chương trình

H: Chỉnh sửa và chạy lại chương trình.

H: Bấm F9 để sửa lỗi.

H: Bấm CTRl+F9 để chạy chương trình.

H: Nhận xét và rút ra kết luận

H: Tự khám phá

VI. Rót kinh nghiÖm

HOẠT ĐÔNG CỦA GV VÀ HS

Nội dung, yêu cầu cần đạt

Bài tập 3: Sgk\71

Viết chương trình pascal thể hiện các thuật toán sau:

a/ Thuật toán 1:

B1:S 🠤10, X🠤0.5.

B2: Nếu S< 5.2, chuyển tới bước 4.

B3: S🠤S-X và quay lại bước 2

B4: Thông báo S và kết thúc thuật toán

- Thuật toán này nó chạy bao nhiêu vòng lặp?

🡪Thuật toán chạy 10 vòng lặp

*Thuật toán chạy như sau:

GV: Yêu cầu học sinh viết chương trình

b) Thuật toán 2:

B1:S 🠤10, X🠤0.

B2: Nếu S>10, chuyển tới bước 4.

B3: n🠤n = 3, : S🠤S - n quay lại bước 2

B4: Thông báo S và kết thúc thuật toán

- Thuật toán này nó chạy bao nhiêu vòng lặp?

🡪Thuật toán không thực hiện bước nào.

Gv: giải thích

GV: Yêu cầu học sinh viết chương trình

Bài 4: SGK\T71

a. Chương trình chạy như sau:

S:= 0; n:= 0;

While s<=10 do

Begin n:=n+1; s:=s+n end;

GV: Chương trình trên thực hiện bao nhiêu vòng lăp?

GV: Gợi ý cho chạy vòng lặp

b. Chương trình chạy như sau:

S:= 0; n:= 0;

While s<=10 do

n:=n+1; s:=s+n ;

GV: Cho học sinh chạy chương trình và xem có bao nhiêu vòng lặp?

GV: Chạy chương trình và giải thích sau câu lệnh lặp chỉ thực hiện lệnh n:=n+1 nên vòng lặp vô hạn.

GV: Từ 2 ví dụ trên em có nhận xét gì?

GV: Nhận xét và đưa ra kết luận.

Bài 5 :T\71 : Hãy chỉ ra lỗi trong các câu lệnh sau đây :

• 1. x : =10 ; while x :=10 do x := x + 5
  2. x :=10 ; while x = 10 do x := x + 5
  3. s :=0 ;n :=0 ; while s<=10 do n :=n+1 ; s :=s+n ;

Bài tập 6: Cho đoạn chương trình sau hãy xác định chương trình có bao nhiêu vòng lặp và kết quả cuối cùng (j,k) bằng bao nhiêu?

J:=1; k:=2;i:=0;

While i<5 do

Begin

I:=i+1;

J:=J+1;

K:=K+J;

End;

Writeln(j,k);

Nếu chương trình như sau thì cuối cùng kết quả (j,k) bằng bao nhiêu?

J:=1; k:=2;

While i<5 do

I:=i+1;

Hs: Trả lời

HS: Viết chương trình

S:=10; x:=0.5;

While s>5.2 do s:=s – x;

Write (s);

Hs: Trả lời

HS: Viết chương trình

s:=10; n:= 0;

While s< 10 do

Begin n:= n+3; s:=s- n;

end;

Writeln (s);

HS: Trả lời

HS: Tiếp tục phân tích và chạy chương trình

HS: Chạy chương trình trên giấy nháp

HS: Trong câu a thì 2 lệnh n:=n+1 và s:=s+n nằm trong begin .. end nên thực hiện 2 lệnh trên cùng lúc.

Trong câu b 2 lệnh không nằm trong begin..end nên chỉ thực hiện lệnh sau điều kiện.

• • 1. Sai vì x:=10 đúng phải là x=10;
    2. Sai vì x=x+5 đúng x:=x+5
    3. Sai vì vòng lặp sẽ vô hạn gây treo máy.

HS: Phân tích vòng lặp trên giấy.

HS: vẽ bảng phân tích và lên bảng làm bài.

VI. Rót kinh nghiÖm

Cấp độ

Chủ đề

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

Cộng

Thấp

Cao

TNKQ

TL

TNKQ

TL

TNKQ

TL

TNKQ

TL

1. Bài7 :

Câu lệnh lặp

­

Số câu hỏi

2

1

1

4

Số điểm

2

1

4

7 (70%)

2. Bài 8: Lặp với số lần chưa biết trước.

Số câu hỏi

1

2

3

Số điểm

1

2

3 (30%)

TS câu hỏi