Công thức toán học không thể tải, để xem trọn bộ tài liệu hoặc in ra làm bài tập, hãy tải file word về máy bạn nhé

Chuyên đề 1 : NGUYÊN TỬ

A-Lí thuyết

I. Thành phần cấu tạo của nguyên tử

- Thành phần cấu tạo của nguyên tử gồm:

+ Hạt nhân nằm ở tâm nguyên tử gồm: các hạt proton và nơtron

+ Vỏ nguyên tử gồm: các electron chuyển động xung quanh hạt nhân

1 Electron

- m_e= 9,1094.10^-31 kg - q_e= -1,602.10 ^-19 C kí hiệu là – e_o qui ước bằng 1-

2 Proton

- Hạt proton là 1 thành phần cấu tạo của hạt nhân nguyên tử,mang điện tích dương, kí hiệu p

+ m = 1,6726.10 ^-27 kg

+ q = + 1,602.10 ^-19 C kí hiệu e_o, qui ước 1+

3 Nơtron

- Hạt nơtron là 1 thành phần cấu tạo của hạt nhân nguyên tử, kí hiệu n.

+ m = 1,6726.10 ^-27 kg

+ không mang điện

II.Kích thước và khối lượng của nguyên tử

1. Khối lượng

Khối lượng nguyên tử rất nhỏ bé, để biểu thị khối lượng của nguyên tử, phân tử, p, n, e dùng đơn vị khối lượng nguyên tử, kí hiệu u (đvc)

1u = 1/12 khối lượng 1 nguyên tử đồng vị cacbon-12

1u = 19,9265.10 ^-27 kg/12

= 1,6605.10 ^-27kg

III-Hạt nhân nguyên tử

1. Điện tích hạt nhân

Proton mang điện tích 1+, nếu hạt nhân có Z proton thì điện tích của hạt nhân bằng Z+

Trong nguyên tử :

Số đơn vị điện tích hạt nhân = Số p = Số e

Ví dụ : nguyên tử Na có Z = 11+ 🡪 ngtử Na có 11p, 11e

2. Số khối

Là tổng số hạt proton và nơtron của hạt nhân đó

A = Z + N

Ví dụ 1: Hạt nhân nguyên tử O có 8p và 8n →

A = 8 + 8 = 16

Ví dụ 2: Nguyên tử Li có A =7 và Z = 3 →

Z = p = e = 3 ; N = 7 - 3 =4

Nguyên tử Li có 3p, 3e và 4n

IV- Nguyên tố hóa học

1.Định nghĩa

Nguyên tố hóa học là những nguyên tử có cùng điện tích hạt nhân

Ví dụ : Tất cả các nguyên tử có cùng Z là 8 đều thuộc nguyên tố oxi, chúng đều có 8p, 8e

2.Số hiệu nguyên tử

Số đơn vị điện tích hạt nhân nguyên tử của 1 nguyên tố được gọi là số hiệu nguyên tử của nguyên tố đó (Z)

3.Kí hiệu nguyên tử

Số khối

Số hiệu nguyên tử

Ví dụ :

Cho biết nguyên tử của nguyên tố natri có Z=11, 11p, 11e và 12n (23-11=12)

V - ĐỒNG VỊ

Các đồng vị của cùng 1 nguyên tố hóa học là những nguyên tử có cùng số proton nhưng khác nhau về số nơtron, do đó số khối của chúng khác nhau

Ví dụ : Nguyên tố oxi có 3 đồng vị

, ,

Chú ý:

• Các nguyên tử của cùng 1 nguyên tố có thể có số khối khác nhau
• Các đồng vị có tính chất hóa học giống nhau

VI- Nguyên tử khối và nguyên tử khối trung bình của các nguyên tố hóa học

1. Nguyên tử khối

Nguyên tử khối của 1 nguyên tử cho biết khối lượng của nguyên tử đó nặng gấp bao nhiêu lần đơn vị khối lượng nguyên tử

Vì khối lượng nguyên tử tập trung ở nhân nguyên tử nên nguyên tử khối coi như bằng số khối (Khi không cần độ chính xác)

Ví dụ : Xác định nguyên tử khối của P biết P cóZ=15, N=16 🡪 Nguyên tử khối của P=31

1. Nguyên tử khối trung bình

Trong tự nhiên đa số nguyên tố hóa học là hỗn hợp của nhiều đồng vị(có số khối khác nhau) 🡪 Nguyên tử khối của nguyên tố là nguyên tử khối trung bình của các đồng vị đó.

X, Y: nguyên tử khối của đồng vị X, Y

a,b : % số nguyên tử của đồng vị X, Y

Ví dụ : Clo là hỗn hợp của 2 đồng vị

chiếm 75,77% và

chiếm 24,23% nguyên tử khối trung bình của clo là:

VII- Cấu hình electron nguyên tử

1.Sự chuyển động của các electron trong nguyên tử:

-Các electron chuyển động rất nhanh trong khu vực xung quanh hạt nhân nguyên tử không theo những quỹ đạo xác định tạo nên vỏ nguyên tử.

- Trong nguyên tử: Số e = số p = Z

2.Lớp electron và phân lớp electron

a.Lớp electron:

- Ở trạng thái cơ bản, các electron lần lượt chiếm các mức năng lượng từ thấp đến cao (từ gần hạt nhân ra xa hạt nhân) và xếp thành từng lớp.

Thứ tự lớp 1 2 3 4 5 6 7

Tên lớp K L M N O P Q

b.Phân lớp electron:

- Các e trên cùng một phân lớp có mức năng lượng bằng nhau

- Các phân lớp được kí hiệu bằng chữ cái thường : s, p, d, f,…

- Só phân lớp = số thứ tự của lớp

Ví dụ:

+ Lớp thứ nhất (lớp K,n=1) có 1 phân lớp :s

+ Lớp thứ hai (lớp L,n=2) có 2 phân lớp : s, p

+ Lớp thứ ba (lớp M,n=3) có 3 phân lớp :s, p, d

+ Lớp thứ tư (lớp N,n=4) có 4 phân lớp: s, p, d, f

- Các electron ở phân lớp s gọi là electron s, tương tự e_p, e_d,…

3.Số electron tối đa trong một phân lớp , một lớp:

a.Số electron tối đa trong một phân lớp :

- Phân lớp đã đủ số electron tối đa gọi là phân lớp electron bão hòa.

b. Số electron tối đa trong một lớp :

- Lớp electron đã đủ số e tối đa gọi là lớp e bão hòa.

14

N

7

Thí dụ : Xác định số lớp electron của các nguyên tử :

4.Cấu hình electron nguyên tử

a.Nguyên lí vưng bền

- Các e trong nguyên tử ở trạng thái cơ bản lần lượt chiếm các mức năng lượng từ thấp đến cao.

- Mức năng lượng của : 1s2s2p3s3p4s3d5s4d5p6s4f5d6p7s5f6d...

- Khi điện tích hạt nhân tăng lên sẽ xuất hiện sự chèn mức năng lượng giữa s và d hay s và f.

+ Lớp : tăng theo thứ tự từ 1 đến 7 kể từ gần hạt nhân nhất

+Phân lớp: tăng theo thứ tự s, p, d, f.

b. Cấu hình electron của nguyên tử:

- Cấu hình electron của nguyên tử:

Cấu hình electron của nguyên tử biểu diễn sự phân bố electrron trên các phân lớp thuộc các lớp khác nhau.

- Quy ước cách viết cấu hình electron :

+ STT lớp e được ghi bằng chữ số (1, 2, 3. . .)

+ Phân lớp được ghi bằng các chữ cái thường s, p, d, f.

+ Số e được ghi bằng số ở phía trên bên phải của phân lớp.(s² , p⁶ )

- Một số chú ý khi viết cấu hình electron:

+ Cần xác định đúng số e của nguyên tử hay ion. ( số e = số p = Z )

+ Nắm vững các nguyên lí và qui tắc, kí hiệu của lớp và phân lớp ...

+ Qui tắc bão hoà và bán bão hoà trên d và f : Cấu hình electron bền khi các electron điền vào phân lớp d và f đạt bão hoà ( d¹⁰, f¹⁴ ) hoặc bán bão hoà ( d⁵, f⁷ )

- Các bước viết cấu hình electron nguyên tử

Bước 1: Điền lần lượt các e vào các phân lớp theo thứ tự tăng dần mức năng lượng.

Bước 2: Sắp xếp lại theo thứ tự các lớp và phân lớp theo nguyên tắc từ trong ra ngoài.

Bước 3: Xem xét phân lớp nào có khả năng đạt đến bão hoà hoặc bán bão hoà, thì có sự sắp xếp lại các electron ở các phân lớp ( chủ yếu là d và f )

Ví dụ: Viết cấu hình electron nguyên tử các nguyên tố sau

+ H( Z = 1)

+ Ne(Z = 10)

+ Cl(Z = 17) 1s²2s²2p⁶3s²3p⁵

+ Fe, Z = 26, 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d⁶4s²

+ Cu ( Z = 29); Cr ( Z = 24)

-Cách xác định nguyên tố s, p, d, f:

+ Nguyên tố s : có electron cuối cùng điền vào phân lớp s.

Na, Z =11, 1s²2s²2p⁶3s¹

+Nguyên tố p: có electron cuối cùng điền vào phân lớp p.

Br, Z =35, 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s²3d¹⁰4p⁵

Hay 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d¹⁰4s²4p⁵

+ Nguyên tố d: có electron cuối cùng điền vào phân lớp d.

Co, Z =27, 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s²3d⁷

Hay 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d⁷4s²

+ Nguyên tố f: có electron cuối cùng điền vào phân lớp f

c. Cấu hình e nguyên tử của 20 nguyên tố đầu(sgk)

d. Đặc điểm của lớp e ngoài cùng:

-Đối với nguyên tử của tất cả các nguyên tố, lớp ngoài cùng có nhiều nhất là 8 e.

- Các electron ở lớp ngoài cùng quyết định đến tính chất hoá học của một nguyên tố.

+Những nguyên tử khí hiếm có 8 e ở lớp ngoài cùng (ns²np⁶) hoặc 2e lớp ngoài cùng (nguyên tử He ns² ) không tham gia vào phản ứng hoá học .

+Những nguyên tử kim loại thường có 1, 2, 3 e lớp ngoài cùng.

Ca, Z = 20, 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s² , Ca có 2 electron lớp ngoài cùng nên Ca là kim loại.

+Những nguyên tử phi kim thường có 5, 6, 7 e lớp ngoài cùng.

O, Z = 8, 1s²2s²2p⁴, O có 6 electron lớp ngoài cùng nên O là phi kim.

+Những nguyên tử có 4 e lớp ngoài cùng có thể là kim loại hoặc phi kim.

• • Kết luận: Biết cấu hình electron nguyên tử thì dự đoán tính chất hoá học nguyên tố.

PHƯƠNG PHÁP GIẢI MỘT SỐ BÀI TOÁN CHUYÊN ĐỀ 1

I-Một số điểm lưu ý khi giải toán chương nguyên tử.

Trong nguyên tử ta luôn có:

• Số e = số p
• Số n = Số A – số p
• n,p,e thuộc tập số nguyên dương.

( sau đó chúng ta biến đổi bất đẳng thức để từ đó kiểm tra nghiệm )

II- Một số bài toán ví dụ

1. Bài toán về các hạt: Đề xuất nhiều cách giải, chọn cách giải hay

Ví dụ 1:

Một nguyên tử có tổng số các loại hạt là 13 . Hãy xác định số lượng từng loại hạt trong nguyên tử.

Ví dụ 2:

Tổng số hạt trong hạt nhân nguyên tử là 9. Hãy xác định số lượng từng loại hạt trong nguyên tử.

Ví dụ 3:

Tổng số hạt trong nguyên tử bằng 115, số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 25. Xác định só hạt e của nguyên tử đó.

B-BÀI TẬP

Câu 1: Đồng có đồng vị ⁶³Cu (69,1%) và ⁶⁵Cu. Nguyên tử khối trung bình của đồng là:

A. 64,000(u) B. 63,542(u) C. 64,382(u) D. 63,618(u)

Câu 2: Các hạt cấu tạo nên hạt nhân của hầu hết các nguyên tử là:

A. nơtron, electron B. electron, nơtron, proton C. electron, proton D . proton, nơtron

Câu 3: Cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử X phân bố như sau:

Số hiệu nguyên tử và ký hiệu nguyên tử X là:

A. 5, B B. 8, O C. 10, Ne D. 108

Câu 4: Trong thiên nhiên Ag có hai đồng vị ¹⁰⁷₄₄Ag(56%). Tính số khối của đồng vị thứ hai. Biết nguyên tử khối trung bình của Ag là 107,88 u.

A. 109 B. 107 C. 106 D. 108

Câu 5: Chọn câu phát biểu sai:

A. Số khối bằng tổng số hạt p và n. B. Tổng số p và số e được gọi là số khối

C. Trong 1 nguyên tử số p = số e = số điện tích hạt nhân D. Số p bằng số e

Câu 6: Nguyên tử của nguyên tố nào sau đây có số hạt nơtron nhỏ nhất?

A. ¹⁹₉F B. ⁴¹₂₁Sc C. ³⁹¹₉K D. ⁴⁰₂₀Ca

Câu 7: A, B là nguyên tử đồng vị. A có số khối bằng 24 chiếm 60%, nguyên tử khối trung bình của hai đồng vị là 24,4. Số khối của đồng vị B là:

A. 26 B. 25 C. 23 D. 27

Câu 8: Chọn câu phát biểu đúng:

A. Số khối bằng tổng số hạt p và n. B. Tổng số p và số e được gọi là số khối

C. Trong 1 nguyên tử số p = số e = số điện tích hạt nhân D. A và C đúng

Câu 9: Sắp xếp các nguyên tử sau theo thứ tự tăng dần số Nơtron

A. ¹⁹₉F, ³⁵₁₇Cl, ⁴⁰₂₀Ca, ²³₁₁Na, ¹³₆C B. ²³₁₁Na, ¹³₆C, ¹⁹₉F, ³⁵₁₇Cl, ⁴⁰₂₀Ca

C. ¹³₆C, ¹⁹₉F, ²³₁₁Na, ³⁵₁₇Cl, ⁴⁰₂₀Ca C. ⁴⁰₂₀Ca, ²³₁₁Na, ¹³₆C, ¹⁹₉F, ³⁵₁₇Cl

Câu 10: Nguyên tố Cu có nguyên tử khối trung bình là 63,54 có 2 đồng vị X và Y, biết tổng số khối là 128. Số nguyên tử đồng vị X = 0,37 số nguyên tử đồng vị Y. Vậy số khối của X và Y lần lượt là:

A. 65 và 67 B. 63 và 66 C. 64 và 66 D. 63 và 65

Câu 11: Cho 10 gam một muối cacbonat của kim loại hóa trị II và dung dịch HCl dư thu 2,24 lit CO₂ (đktc). Vậy muối cacbonat đó là:

A. MgCO₃ B. BaCO₃ C. CaCO₃ D. BeCO₃

Câu 12: Sắp xếp các nguyên tử sau theo thứ tự tăng dần số Nơtron

1. ²³₁₁Na; 2. ¹³₆C; 3. ¹⁹₉F; 4. ³⁵₁₇Cl;

A. 1; 2; 3; 4 B. 3; 2; 1; 4 C. 2; 3; 1; 4 D. 4; 3; 2; 1

Câu 13: Nguyên tố Bo có 2 đồng vị ¹¹B (x₁%) và ¹⁰B (x₂%), nguyên tử khối trung bình của Bo là 10,8. Giá trị của x₁% là:

A. 80% B. 20% C. 10,8% D. 89,2%

Câu 14: Cho 10 gam kim loại M (hóa trị II) tác dụng với HCl thì thu được 6,16 lit H₂ (ở 27,3⁰C và 1 atm). M là nguyên tố nào sau đây?

A. Ca B. Be C. Mg D. Ba

Câu 15: Hòa tan hoàn toàn 34,25 gam một kim loại A hóa trị II vào dd H₂SO₄ (I) dư thu được 0,15 gam khí H₂. Nguyên tử lượng của kim loại A là:

A. 24 (u) B. 23(u) C. 137(u) D. 40(u)

Câu 16: Clo có hai đồng vị ³⁵₁₇Cl (chiếm 24,23%) và ³⁵₁₇Cl (chiếm 75,77%). Nguyên tử khối trung bình của Clo.

A. 37,5 B. 35,5 C. 35 D. 37

Câu 17: Trong tự nhiên Oxi có 3 đồng vị ¹⁶O (x₁%), ¹⁷O (x₂%), ¹⁸O (4%), nguyên tử khối trung bình của Oxi là 16,14. Phần trăm đồng vị ¹⁶O và ¹⁷O lần lượt là:

A. 35% & 61% B. 90% & 6% C. 80% & 16% D. 25% & 71%

Câu 18: Nguyên tố Bo có 2 đồng vị ¹¹B (80%), ¹⁰B (20%). Nguyên tử khối trung bình của Bo là:

A. 10,2 B. 10,6 C. 10,4 D. 10,8

Câu 19: Clo có hai đồng vị ³⁷₁₇Cl và ³⁵₁₇Cl. Nguyên tử khối trung bình của Clo là 35,48. Phần trăm đồng vị ³⁷Cl là:

A. 65% B. 76% C. 35% D. 24%

Câu 20: Cho 34,25 gam một kim loại M (hóa trị II) tác dụng với dd HCl dư thì thu được 6,16 lit H₂ (ở 27,3⁰C và 1 atm). M là nguyên tố nào sau đây

A. Be B. Ca C. Mg D. Ba

Câu 21: Một nguyên tố X có 3 đồng vị ^A₁X (79%), ^A₂X (10%), ^A₃X (11%). Biết tổng số khối của 3 đồng vị là 75, nguyên tử lượng trung bình của 3 đồng vị là 24,32. Mặt khác số nơtron của đồng vị thứ 2 nhiều hơn số số nơtron của đồng vị thứ 1 là 1 đơn vị. A₁, A₂, A₃ lần lượt là:

A. 24; 25; 26 B. 24; 25; 27 C. 23; 24; 25 D. 25; 26; 24

Câu 22: Trong nguyên tử ⁸⁶₃₇Rb có tổng số hạt p và n là:

A. 49 B. 123 C. 37 D. 86

Câu 23: Nguyên tử có 10n và số khối 19. Vậy số p là

A. 9 B. 10 C. 19 D. 28

Câu 24: Một nguyên tử X có tổng số hạt p, n, e bằng 40. Trong đó tổng số hạt mang điện nhiều hơn tổng số hạt không mang điện là 12 hạt. Số khối nguyên tử X là:

A. 13 B. 40 C. 14 D. 27

Câu 25: Nguyên tử của nguyên tố nào sau đây có hạt nhân chứa 19p và 20n?

A. ¹⁹₉F B. ⁴¹₂₁Sc C. ³⁹₁₉K D. ⁴⁰₂₀Ca

Câu 26: Trong nguyên tử ⁸⁶₃₇Rb có tổng số hạt là:

A. 49 B. 123 C. 37 d. 86

Câu 27: Nguyên tử ¹⁹₉F có tổng số hạt p, n, e là:

A. 20 B. 9 C. 38 D. 19

Câu 28: Đồng có hai đồng vị ⁶³₂₉Cu và ⁶⁵₂₉Cu. Nguyên tử khối trung bình của đồng là 63,54. Phần trăm mỗi đơn vị lần lượt là:

A. 35% & 65% B. 73% & 27% C. 25% & 75% D. 27% và 73%

Câu 29: Cacbon có hai đồng vị, chúng khác nhau về:

A. Cấu hình electron B. Số khối C. Số hiệu nguyên tử D. Số P

Câu 30: Kí hiệu hóa học biểu thị đầy đủ đặc trưng cho nguyên tử của nguyên tố hóa học vì nó cho biết:

A. Số A và số Z B. Số A C. Nguyên tử khối của nguyên tử D. Số hiệu nguyên tử

Câu 31: Một đồng vị của nguyên tử photpho ³²₁₅P có số proton là:

A. 32 B. 15 C. 47 D. 17

Câu 32: Nguyên tử ¹⁹₉F có số khối là:

A. 10 B. 9 C. 28 D. 19

Câu 33: Nguyên tử khối trung bình của R là 79,91; R có 2 đồng vị. Biết ⁸¹R(54,5%). Số khối của đồng vị thứ nhất có giá trị là:

A. 79 B. 81 C. 82 D. 80

Câu 34: Nguyên tố X có 2 đồng vị X₁ và X₂. Đồng vị X₁ có tổng số hạt là 18. Đồng vị X₁ có tổng số hạt là 20. Biết rằng % các đồng vị bằng nhau và các loại hạt trong X₁ cũng bằng nhau. Nguyên tử khối trung bình của X là:

A. 15 B. 14 C. 12 D. Đáp án khác, cụ thể là……………….

Câu 35: Nguyên tử ¹⁹₉F khác với nguyên tử ³²₁₅P là nguyên tử ³²₁₅P:

A. Hơn nguyên tử F 13p B. Hơn nguyên tử F 6e

C. Hơn nguyên tử F 6n D. Hơn nguyên tử F 13e

Câu 36: Nguyên tố Cu có nguyên tử khối trung bình là 63,54 có 2 đồng vị X và Y, biết tổng số khối là 128. Số nguyên tử đồng vị X = 3,37 số nguyên tử đồng vị Y. Vậy số nơtron của đồng vị X hơn số nơtron của đồng vị Y là:

A. 2 B. 4 C. 6 D. 1

Câu 37: Cho 10 gam một muối cacbonat của kim loại hóa trị II vào dd HCl dư thu được 2,24 lit CO₂ (đktc). Vậy kim loại hóa trị II là:

A. Be B. Ca C. Ba D. Mg

Câu 38: Hạt nhân nguyên tử ⁶⁵₂₉Cu có số nơtron là:

A. 94 B. 36 C. 65 D. 29

Câu 39: Nguyên tử của nguyên tố nào sau đây có số hạt e lớn nhất?

A. ¹⁹₉F B. ⁴¹₂₁Sc C. ³⁹₁₉K D. ⁴⁰₂₀Ca\

Câu 40: Đồng có hai đồng vị ⁶³Cu và ⁶⁵Cu. Tỉ lệ % của đồng vị ⁶³Cu là bao nhiêu. Biết rằng nguyên tử khối trung bình của Cu là 63,5.

A. 90% B. 50% C. 75% D. 25%

Câu 41: Những nguyên tử ⁴⁰₂₀Ca, ³⁹₁₉K, ⁴¹₂₁Sc có cùng:

A. Số hiệu nguyên tử B. Số e C. Số nơtron D. Số khối

Câu 42: Nguyên tử khối trung bình của R là 79,91; R có hai đồng vị. Biết ⁷⁹R (54,5%). Nguyên tử khối của đồng vị thứ 2 có giá trị là bao nhiêu?

A. 81 B. 85 C. 82 D. 80

Câu 43: Cho 5,85 gam muối NaX tác dụng với dd AgNO3 dư ta thu được 14,35 gam kết tủa trắng. Nguyên tố X có hai đồng vị ³⁵X (x₁%), ³⁷X (x₂%). Vậy giá trị của x₁% và x₂% lần lượt là:

A. 25% & 75% B. 75% & 25% C. 65% & 35% D. 35% & 65%

Câu 44: Các hạt cấu tạo nên nguyên tử của hầu hết các nguyên tố là:

A. proton , nơtron B. nơtron, electron C. electron, proton D. electron , nơtron , proton

Câu 45: Đồng có hai đồng vị, chúng khác nhau về:

A. Số electron B. Số P C. Cấu hình electron D. Số khối

Câu 46: Nguyên tố hóa học là những nguyên tử có cùng:

A. Số nơtron và proton B. Số nơtron

C. Số proton D. Số khối.

Câu 47: Nguyên tử ⁷₄Li khác với nguyên tử ⁴₂He là nguyên tử Li có:

A. Nhiều hơn 1p B. ít hơn 2p C. ít hơn 2n D. nhiều hơn 1n

Câu 48: Đồng có hai đồng vị ⁶³Cu và ⁶⁵Cu. Tỉ lệ % của đồng vị ⁶⁵Cu là bao nhiêu. Biết rằng nguyên tử khối trung bình của Cu là 63,5(u)

A. 25% B. 50% C. 75% D. 90%

Câu 49: Trong phân tử M₂X có tổng số hạt p, n, e là 140, trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 44 hạt. Số khối của M lớn hơn số khối của X là 23. Tổng số hạt p, n, e trong nguyên tử M nhiều hơn trong nguyên tử X là 34 hạt. CTPT của M₂X là:

A. K₂O B. Rb₂O C. Na₂O D. Li₂O

Câu 50: Trong phân tử MX₂. Trong đó M chiếm 46,67% về khối lượng. Hạt nhân M có số nơtron nhiều hơn số proton là 4 hạt. Trong nhân X có nơtron bằng số proton. Tổng số proton trong phân tử MX₂ là 58. CTPT của MX₂ là:

A. FeS₂ B. NO₂ C. SO₂ D. CO₂

Chuyên đề 2 : BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC VÀ ĐỊNH LUẬT TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC

A-LÍ THUYẾT

I- BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC

1. Nguyên tắc sắp xếp :

* Các nguyên tố được xếp theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân nguyên tử.

* Các nguyên tố có cùng số lớp electron trong nguyên tử được xếp thành một hàng.

* Các nguyên tố có cùng số e hóa trị trong nguyên tử được xếp thành một cột.

2. Cấu tạo bảng tuần hoàn:

a- Ô nguyên tố:

Số thứ tự của ô nguyên tố đúng bằng số hiệu nguyên tử của nguyên tố đó .

b- Chu kỳ: Chu kỳ là dãy các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có cùng số lớp electron, được xếp theo chiều điện tích hạt nhân tăng dần. Số thứ tự của chu kỳ trùng với số lớp electron của nguyên tử các nguyên tố trong chu kỳ đó.

* Chu kỳ nhỏ: gồm chu kỳ 1, 2, 3.

* Chu kỳ lớn : gồm chu kỳ 4, 5, 6, 7.

c- Nhóm nguyên tố: là tập hợp các nguyên tố mà nguyên tử có cấu hình electron tương tự nhau , do đó có tính chất hóa học gần giống nhau và được xếp thành một cột.

d- Khối các nguyên tố:

* Khối các nguyên tố s : gồm các nguyên tố nhóm IA và IIA

Nguyên tố s là những nguyên tố mà nguyên tử có electron cuối cùng được điền vào phân lớp s.

* Khối các nguyên tố p: gồm các nguyên tố thuộc các nhóm từ IIIA đến VIIIA ( trừ He). Nguyên tố p là những nguyên tố mà nguyên tử có electron cuối cùng được điền vào phân lớp p.

* Khối các nguyên tố d : gồm các nguyên tố thuộc nhóm B.

Nguyên tố d là các nguyên tố mà nguyên tử có electron cuối cùng được điền vào phân lớp d.

* Khối các nguyên tố f: gồm các nguyên tố thuộc họ Lantan và họ Actini. Nguyên tố f là các nguyên tố mà nguyên tử có electron cuối cùng được điền vào phân lớp f.

II-SỰ BIẾN ĐỔI TUẦN HOÀN MỘT SỐ TÍNH CHẤT CỦA CÁC NGUYÊN TỐ

1. Các nguyên tố nhóm A: nguyên tố s và p

* Số thứ tự nhóm = số electron hóa trị = số electron lớp ngoài cùng.

* Sự biến đổi tuần hoàn về cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử các nguyên tố khi điện tích hạt nhân tăng dần chính là nguyên nhân của sự biến đổi tuần hoàn tính chất của các nguyên tố.

2. Các nguyên tố nhóm B: nguyên tố d và f. ( kim loại chuyển tiếp).

* Cấu hình electron nguyên tử có dạng : (n–1)d^a ns²(a=1🠒10)

* Số electron hóa trị = số electron lớp n + số electron phân lớp (n–1)d nhưng chưa bão hòa.

* Đặt S = a + 2 , ta có : - S ≤ 8 thì S = số thứ tự nhóm.

- 8 ≤ S ≤ 10 thì nguyên tố ở nhóm VIII B.

3. Sự biến đổi một số đại lượng vật lý:

a– Sự biến đổi bán kính nguyên tử khi điện tích hạt nhân tăng :

* Trong cùng chu kỳ : bán kính giảm.

* Trong cùng nhóm A : bán kính tăng.

b– Sự biến đổi năng lượng ion hóa thứ nhất của các nguyên tố nhóm A: Khi điện tích hạt nhân tăng :

* Trong cùng chu kỳ năng lượng ion hóa tăng.

* Trong cùng nhóm, năng lượng ion hóa giảm.

Năng lượng ion hóa thứ nhất (I₁) của nguyên tử là năng lượng tối thiểu cần để tách electron thứ nhất ra khỏi nguyên tử ở trạng thái cơ bản. ( tính bằng Kj/mol)

4. Độ âm điện: của một nguyên tử là đại lượng đặc trưng cho khả năng hút electron của nguyên tử đó khi tạo thành liên kết hóa học.

Khi điện tích hạt nhân tăng:

• • trong cùng chu kỳ, độ âm điện tăng.
  • trong cùng nhóm, độ âm điện giảm.

5. Sự biến đổi tính kim loại–phi kim:

a– Trong cùng chu kỳ, khi điện tích hạt nhân tăng:

* tính kim loại giảm, tính phi kim tăng dần.

b– trong cùng nhóm A, khi điện tích hạt nhân tăng:

* tính kim loại tăng, tính phi kim giảm dần.

6. Sự biến đổi hóa trị:

Trong cùng chu kỳ , khi điện tích hạt nhân tăng , hóa trị cao nhất với oxi tăng từ 1 đến 7, hóa trị đối với hidro giảm từ 4 đến 1.

Hóa trị đối với hidro= số thứ tự nhóm –hóa trị đối với oxi

Công thức phân tử ứng với các nhóm nguyên tố ( R : là nguyên tố )

R₂O_n : n là số thứ tự của nhóm.

RH_8-n : n là số thứ tự của nhóm.

7. Sự biến đổi tính axit-bazo của oxit và hidroxit tương ứng:

– Trong cùng chu kỳ , khi điện tích hạt nhân tăng : tính baz giảm , tính axit tăng .

b– Trong cùng nhóm A, khi điện tích hạt nhân tăng : tính baz tăng, tính axit giảm.

* Tổng kết :

8. Định luật tuần hoàn các nguyên tố hoá học.

Tính chất của các nguyên tố và đơn chất cũng như thành phần và tính chất của các hợp chất tạo nên từ các nguyên tố đó biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng của điện tích hạt nhân nguyên tư.û

III. QUAN HỆ HỆ GIỮA VỊ TRÍ NGUYÊN TỐ VÀ CẤU TẠO NGUYÊN TỬ.

1.Mối quan hệ cấu hình và vị trí trong HTTH.

Ví dụ : Xét đối với nguyên tố P ( Z = 15)

2. Quan hệ hệ giữa vị trí nguyên tố và tính chất của nguyên tố.

Vị trí nguyên tố suy ra:

• Thuộc nhóm KL (IA, IIA, IIIA) trừ B và H.
• Hoá trị trong h/c oxit cao nhất và trong h/c với hiđro.
• H/C ôxit cao và h/c với hiđro.
• Tính axit, tính bazơ của h/c oxit và hiđroxit.

Ví dụ: Cho biết S ở ô thứ 16: Suy ra:

• S ở nhóm VI, CK3, PK
• Hoá trị cao nhất với ôxi 6, với hiđro là 2.
• CT oxit cao nhất SO₃, h/c với hiđro là H₂S.

SO₃ là ôxit axit và H₂SO₄ là axit mạnh.

3.So sánh tính chất hoá học của một nguyên tố với các ng/tố lân cận.

a.Trong chu kì theo chiều tăng của điện tích hạt nhân, cụ thể về:

• Tính kim loại yếu dần, tính phi kim mạnh dần.
• Tính bazơ, của oxit và hiđroxit yêú dần, tính axit mạnh dần.

b. Tong nhóm A, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân, cụ thể:

Tính kim loại mạnh dần, tính phi kim yếu dần.

Theo chu kỳ : Tính phi kim Si< P< S

Theo nhóm A: Tính phi kim As < P< N

4. Lưu ý khi xác định vị trí các nguyên tố nhóm B .

a. Nguyên tố họ d : (n-1)d^ans^b với a = 1🡪 10 ; b = 1 🡪 2

+ Nếu a + b < 8 🡪 a + b là số thứ tự của nhóm .

+ Nếu a + b > 10 🡪 (a + b) – 10 là số thự tự của nhóm.

+ Nếu 8 a + b 10 🡪 nguyên tố thuộc nhóm VIII B

b. Nguyên tố họ f : (n-2)f^ans^b với a = 1 🡪 14 ; b = 1 🡪 2

+ Nếu n = 6 🡪 Nguyên tố thuộc họ lantan.

+ Nếu n = 7 🡪 Nguyên tố thuộc họ actini.

(a + b) – 3 = số thứ tự của nguyên tố trong họ

Ví dụ : Z = 62 ; n = 6, a = 6, b = 2🡪 6 + 2 – 3 = 5 , thuộc ô thứ 5 trong họ lantan.

PHƯƠNG PHÁP GIẢI MỘT SỐ BÀI TOÁN CHƯƠNG II

A.Phương pháp và qui tắc hỗ trợ:

- Qui tắc tam xuất.

- Phương pháp đặt ẩn số và giải các phương trình.

- Phương pháp giá trị trung bình.

A,x mol, M_A

,sau đó dựa vào giả thiết để biện luận

B,y mol, M_B

- Phương pháp bảo toàn số mol electron.

Nguyên tắc : , trong các phản ứng có sự nhường và nhận electron

- Cách xác định khối lượng muối trong dung dịch.

Sơ đồ : A,B + dd axit,dư dd muối

m gam Khí C.

m_muối = m_cation + m_anion = m_kimloại + m_anion

B-BÀI TẬP

Câu 1 : Trong bảng tuần hoàn, các nguyên tố hoá học được sắp xếp dưới ánh sáng của

1. thuyết cấu tạo nguyên tử. B.thuyết cấu tạo phân tử.

C.Thuyết cấu tạo hoá học D.định luật tuần hoàn các nguyên tố hóa học.

Câu 2 : Các nguyên tố hoá học trong bảng tuần hoàn được sắp xếp theo nguyên tắc :

1. Các nguyên tố có cùng số lớp electron trong nguyên tử được xếp cùng một hàng.
2. Các nguyên tố có cùng số electron hoá trị trong nguyên tử được xếp thành một cột.
3. Các nguyên tố được sắp theo theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân nguyên tử.
4. Cả A, B và C.

Câu 3 : Các nguyên tố hoá học trong bảng tuần hoàn được sắp xếp theo chiều tăng dần của

1. số nơtron trong hạt nhân. B.số proton trong hạt nhân.

C.số electron ở lớp ngoài cùng D.cả B và C.

Câu 4 : Trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học có bao nhiêu chu kì nhỏ ?

A: 2 B: 1 C: 3 D:4

Câu 5 : Nguyên tố canxi thuộc chu kì?

A: 2 B: 3 C: 4 D:5

Câu 6 : Hai nguyên tố A và B cùng một nhóm, thuộc hai chu kì nhỏ liên tiếp nhau (Z_A < Z_B). Vậy Z_B – Z_A bằng :

A: 1 B: 6 C: 8 D:18

Câu 7 : Chỉ ra nội dung sai khi nói về các nguyên tố trong cùng một nhóm :

1. Có tính chất hoá học gần giống nhau.
2. Nguyên tử của chúng có cấu hình electron tương tự nhau.
3. Nguyên tử của chúng có số electron hoá trị bằng nhau.
4. Được sắp xếp thành một hàng.

Câu 8 : Khối các nguyên tố p gồm các nguyên tố:

1. nhóm IA và IIA. C.nhóm IIIA đến nhóm VIIIA (trừ He).
2. nhóm IB đến nhóm VIIIB. D.xếp ở hai hàng cuối bảng.

Câu 9 : Nguyên nhân của sự biến đổi tuần hoàn tính chất của các nguyên tố là sự biến đổi tuần hoàn

1. của điện tích hạt nhân. C.của số hiệu nguyên tử.
2. cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tử. D.cấu trúc lớp vỏ electron của nguyên tử.

Câu 10 : Số thứ tự của nhóm A cho biết :

1. số hiệu nguyên tử. C.;số electron hoá trị của nguyên tử.
2. số lớp electron của nguyên tử. D.số electron trong

Câu 11 : Nguyên nhân của sự giống nhau về tính chất hoá học của các nguyên tố trong cùng một nhóm A là sự giống nhau về

1. số lớp electron trong nguyên tử.
2. số electron lớp ngoài cùng của nguyên tử.
3. số electron trong nguyên tử.
4. Cả A, B, C.

Câu 12 : Electron hoá trị của các nguyên tố nhóm IA, IIA là các electron

A: s B: p C: d D:f

Câu 13 : Trong một chu kì, theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân thì :

1. tính kim loại giảm dần, tính phi kim tăng dần. C.tính kim loại tăng dần, tính phi kim giảm dần.
2. tính kim loại và tính phi kim đều giảm dần. D.tính kim loại và tính phi kim đều tăng dần.

Câu 14 : Chỉ ra nội dung đúng, khi nói về sự biến thiên tính chất của các nguyên tố trong cùng chu kì theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân :

1. Tính kim loại tăng dần. C.Tính phi kim tăng dần.
2. Bán kính nguyên tử tăng dần. D.Số lớp electron trong nguyên tử tăng dần.

Câu 15 : Các nguyên tố trong cùng một nhóm A, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân thì :

1. tính kim loại tăng dần, đồng thời tính phi kim giảm dần.
2. tính kim loại giảm dần, đồng thời tính phi kim tăng dần.
3. tính kim loại và tính phi kim đồng thời tăng dần.
4. tính kim loại và tính phi kim đồng thời giảm dần.

Câu 16 : Dãy nào không được xếp theo quy luật tính kim loại tăng dần ?

1. Li, Na, K, Rb. B.F, Cl, Br, I. C. Al, Mg, Na, K. D. B, C, N, O.

Câu 17 : Sắp xếp các kim loại Na, Mg, Al, K theo quy luật tính kim loại giảm dần :

1. Na, Mg, Al, K. B.K, Na, Mg, Al. C.Al, Mg, Na, K. D.Na, K, Mg, Al.

Câu 18 : Nguyên tố phi kim mạnh nhất là :

A: Oxi. B Flo C: Clo D: Nitơ

Câu 19 : Pau-linh quy ước lấy độ âm điện của nguyên tố nào để xác định độ âm điện tương đối cho các nguyên tố khác ?

1. Hiđro. B. Cacbon. C. Flo. D. Clo.

Câu 20 : Dãy nguyên tố được xếp theo chiều bán kính nguyên tử giảm dần là :

1. C, N, O, F. B. F, Cl, Br, I. C.Li, Na, K, Rb. D.Cl, S, P, Si.

Câu 21 : Trong một chu kì, khi đi từ trái sang phải, bán kính nguyên tử giảm dần do :

1. Điện tích hạt nhân và số lớp electron tăng dần.
2. Điện tích hạt nhân tăng dần và số lớp electron giảm dần.
3. Điện tích hạt nhân tăng dần và số lớp electron không đổi.
4. Điện tích hạt nhân và số lớp electron không đổi.

Câu 22 : Đại lượng đặc trưng cho khả năng hút electron của nguyên tử các nguyên tố khi hình thành liên kết hoá học là :

1. Tính kim loại. B.Tính phi kim. C.Điện tích hạt nhân. D.Độ âm điện.

Câu 23 : Chỉ ra nội dung sai :

Tính phi kim của nguyên tố càng mạnh thì

1. khả năng thu electron càng mạnh. B.độ âm điện càng lớn.

C.bán kính nguyên tử càng lớn. D.tính kim loại càng yếu.

Câu 24 : Trong một chu kì nhỏ, đi từ trái sang phải thì hoá trị cao nhất của các nguyên tố trong hợp chất với oxi

1. tăng lần lượt từ 1 đến 4. B.giảm lần lượt từ 4 xuống 1.

C.tăng lần lượt từ 1 đến 7. D.tăng lần lượt từ 1 đến 8.

Câu 25 : Trong một chu kì, từ trái sang phải theo chiều tăng của điện tích hạt nhân

1. tính bazơ và tính axit của các hiđroxit tương ứng yếu dần.
2. tính bazơ và tính axit của các hiđroxit tương ứng mạnh dần.
3. các hiđroxit có tính bazơ yếu dần và tính axit mạnh dần.
4. các hiđroxit có tính bazơ mạnh dần, tính axit yếu dần.

Câu 26 : Tính chất của các nguyên tố và đơn chất, cũng như thành phần và tính chất tạo nên từ các nguyên tố đó :

1. biến đổi liên tục theo chiều tăng của khối lượng nguyên tử.
2. biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng của khối lượng nguyên tử.
3. biến đổi liên tục theo chiều tăng của điện tích hạt nhân.
4. biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng của điện tích hạt nhân.

Câu 27 : Tính chất không biến đổi tuần hoàn của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn là :

1. Bán kính nguyên tử, độ âm điện.
2. Số electron trong nguyên tử, số lớp electron.
3. Tính kim loại, tính phi kim của các nguyên tố.
4. Thành phần và tính chất của các hợp chất tạo nên từ các nguyên tố.

Câu 28 : Biết vị trí của một nguyên tố trong bảng tuần hoàn, không suy ra được :

1. tính kim loại, tính phi kim.
2. công thức oxit cao nhất, hợp chất với hiđro.
3. bán kính nguyên tử, độ âm điện.
4. tính axit, bazơ của các hiđroxit tương ứng của chúng.

Câu 29 : Cho nguyên tố có Z = 17, nó có hoá trị cao nhất với oxi là :

A: 3. B 5 C: 7 D: 8

Câu 30 : Nguyên tố X có Z = 15, hợp chất của nó với hiđro có công thức hoá học dạng :

A: HX. B. H₂X. C: H₃X D: H₄X

Câu 31 : Nguyên tố có tính chất hoá học tương tự canxi :

A: Na. B. K. C: Ba D: Al

Câu 32 : Cặp nguyên tố hoá học nào sau đây có tính chất hoá học giống nhau nhất ?

1. Na, Mg B. Na, K

C. K, Ag D. Mg, Al

Câu 33 : Số hiệu nguyên tử của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn không cho biết

1. số proton trong hạt nhân. B.số electron trong nguyên tử. C.số nơtron. D.số thứ tự của chu kì, nhóm.

Câu 34 : Dãy sắp xếp các chất theo chiều tính bazơ tăng dần :

1. NaOH, Mg(OH)₂, Al(OH)₃, Si(OH)₄. B.Si(OH)₄, Al(OH)₃, NaOH, Mg(OH)₂.

C.Mg(OH)₂, NaOH, Si(OH)₄, Al(OH)₃. D.Si(OH)₄, Al(OH)₃, Mg(OH)₂, NaOH.

Câu 35 : Dãy sắp xếp các chất theo chiều tính axit tăng dần :

1. H­₄SiO₄, H₃PO₄, H₂SO₄, HClO₄. B.H₂SO₄, H₃PO₄, HClO₄, H­₄SiO₄.

C.HClO₄, H₂SO₄, H₃PO₄, H­₄SiO₄. D.H₃PO₄, HClO₄, H­₄SiO₄, H₂SO₄.

Câu 36 : Đơn chất của các nguyên tố nào sau đây có tính chất hoá học tương tự nhau ?

1. As, Se, Cl, I. B.F, Cl, Br, I. C.Br, I, H, O. D.O, Se, Br, Cl.

Câu 37 : Nguyên tử nguyên tố nào trong nhóm VIIA có bán kính nguyên tử lớn nhất ?

1. Flo. B. Atatin C. Iot. D. Clo.

Câu 38 : Trong 20 nguyên tố đầu tiên của bảng tuần hoàn, có bao nhiêu nguyên tố khí hiếm ?

1. 2 B.3 C.4 D.5

Câu 39 : Dãy nguyên tố nào sau đây sắp xếp theo chiều bán kính nguyên tử tăng dần ?

1. I, Br, Cl, F. B.C, Si, P, N. C.C, N, O, F. D.Mg, Ca, Sr, Ba.

Câu 40 : Điều nào sau đây sai khi nói về bảng HTTH:

1. Các nguyên tố trong phân nhóm chính nhóm I có 1 electron ở lớp ngoài cùng
2. Trong cùng một chu kì, độ âm điện thường giảm từ trái sang phải
3. Nguyên tố nào ở chu kì 5 phải có 5 lớp electron

Trong cùng một phân nhóm chính bán kính nguyên tử thường tăng từ trên xuống dưới.

Câu 41 : Nguyên tử nguyên tố X, các ion Y⁺ và Z^2- đều có cấu hình electron phân lớp ngoài cùng là 3p⁶. Số thứ tự của X, Y, Z trong bảng tuần hoàn lần lượt là

A. 18, 19 và 16 B. 10, 11 và 8 C. 18, 19 và 8 D. 1, 11 và 16

Câu 42 : Tổng số hạt cơ bản (p, n, e) trong nguyên tử nguyên tố X là 46, biết số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 14. Xác định chu kì, số hiệu nguyên tử của X trong bảng tuần hoàn.

A. Chu kì 2, ô 7 B. Chu kì 3, ô 15 C. Chu kì 3 ô 16 D. Chu kì 3 ô 17

Chuyên đề 3: LIÊN KẾT HOÁ HỌC

A-LÍ THUYẾT

1. LIÊN KẾT CỘNG HÓA TRỊ.

1.1. Định nghĩa: Là liên kết hoá học được hình thành do sự dùng chung các cặp e.

1.2. Ví dụ : H₂, Cl₂, HCl, CO₂, HNO₃...

1.3. Điều kiện : Các nguyên tử giống nhau hay gần giống nhau về bản chất ( thường là nhưng nguyên tố phi kim nhóm IVA, VA, VIA, VIIA )

1.4. Phân loại theo sự phân cực :

+ Liên kết cộng hóa trị không phân cực là liên kết cộng hóa trị mà trong đó cặp electron dùng chung không bị lệch về phía nguyên tử nào. Ví dụ : Cl₂, H₂.

+ Liên kết cộng hóa trị có cực là liên kết cộng hóa trị mà cặp electron dùng chung bị lệch về phía nguyên tử có độ âm điện lớn hơn. Ví dụ : HCl, H₂O.

1.5.Hoá trị của các nguyên tố trong hợp chất chứa liên kết công hoá trị

a. Tên gọi : Cộng hoá trị

b. Cách xác định : Cộng hoá trị = số liên kết nguyên tử tạo thành

1.6.Tinh thể nguyên tử :

a. Khái niệm : Tinh thể được hình thành từ các nguyên tử

b. Lực liên kết : Liên kết với nhau bằng liên kết cộng hoá trị

c. Đặc tính : Nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi cao.

d. Ví dụ : Tinh thể kim cương

1.7.Tinh thể phân tử :

a. Khái niệm : Tinh thể được hình thành từ các phân tử

b. Lực liên kết : Lực tương tác giữa các phân tử

c. Đặc tính : Ít bền, độ cứng nhỏ, nhiệt nóng chảy và nhiệt độ sôi thấp.

d. Ví dụ : Tinh thể nước đá, tinh thể iốt

2. Liên KẾT ION

• 1. Các định nghĩa .

1. Cation : Là ion mang điện tích dương

M → Mⁿ⁺ + ne ( M : kim loại , n = 1,2,3 )

1. Anion : Là ion mang điện tích âm

X + ne → X ^n- ( X : phi kim, n =1,2,3 )

1. Liên kết ion: Là liên kết hoá học hình thành do lực hút tĩnh điện giữa các ion trái dấu.
   1. Bàn chất : Sự cho – nhận các e

2.3 Ví dụ :Xét phản ứng giữa Na và Cl₂.

Phương trình hoá học :

2.1e

2Na + Cl₂ 2NaCl

Sơ đồ hình thành liên kết:

⁺ + Cl^-NaCl ( viết theo dạng cấu hình e )

Liên kết hoá học hình thành do lực hút tĩnh điện giữa ion Na⁺ và ion Cl^- gọi là liên kết ion , tạo thành hợp chất ion.

2.4 Điều kiện liên kết : Xảy ra ở các kim loại điển hình và phi kim điển hình.

2.5 Tinh thể ion:

+ Được hình thành từ những ion mang điện trái dấu đó là cation và anion

+ Lực liên kết : Có bản chất tĩnh điện

+ Đặc tính : Bền, khó nóng chảy, khó bay hơi

+ Ví dụ : Tinh thể muối ăn ( NaCl)

2.6 Hoá trị của các nguyên tố trong hợp chất có liên kết ion

+ Tên gọi : Điện hoá trị

+ Cách xác định : Điện hoá trị = Điện tích của ion đó

3. HIỆU ĐỘ ÂM ĐIỆN VÀ LIÊN KẾT HOÁ HỌC

* Xét chất AxBy ,

0 0,4 1,7

LKCHT không cực LKCHT phân cực Liên kết ion

Ví dụ : Dựa và độ âm điện của các chất hãy xác định loại liên kết hoá học tồn tại trong các hợp chất sau : O₂. CO₂, HCl, NaCl, CH₄, AlCl₃...

4. HÓA TRỊ : là biểu thị khả năng nguyên tử nguyên tố này liên kết với một số nhất định nguyên tử nguyên tố khác.

a. Điện hóa trị :

Là hóa trị của một nguyên tố trong hợp chất ion, tính bằng điện tích của ion đó.

Ví dụ: CaCl₂ là hợp chất ion, hóa trị Canxi là 2+ , Clo là 1-

b. Cộng hóa trị :

Là hóa trị của một nguyên tố trong hợp chất cộng hóa trị, tính bằng số liên kết mà nguyên tử của nguyên tố đó có thể tạo thành với nguyên tử của nguyên tố khác.

Ví dụ: CH₄ là hợp chất cộng hóa trị, hóa trị của Cacbon là 4, Hidrô là 1.

c. áp dụng :

Xác định hoá trị của các nguyên tố trong các hợp chất sau

NaCl, NH₃, N₂O₅, CaSO₄, HNO₃, (NH₄)₂SO₄...

5. SỐ OXI HOÁ

a. Khái niệm : là điện tích của nguyên tử (điện tích hình thức) trong phân tử nếu giả định rằng các cặp electron chung coi như chuyển hẳn về phía nguyên tử có độ âm điện lớn hơn .

b. Cách xác định số oxihoá.

Qui ước 1: Số oxi hoá của nguyên tố trong đơn chất bằng không

Fe⁰ Al⁰ H O Cl

Qui ước 2 : Trong một phân tử tổng số oxi hoá của các nguyên tố bằng không.

H₂SO₄ 2(+1) + x + 4(-2) = 0 x = +6

K₂Cr₂O₇ 2(+1) + 2x + 7(-2) = 0x = +6

Qui ước 3: Số oxihoá của các ion đơn nguyên tử bằng điện tích của ion đó .Trong ion đa nguyên tử tổng số oxihoá của các nguyên tố bằng điện tích của ion đó.

Qui ước 4: Trong hầu hết các hợp chất, số oxihoá của hiđrô bằng +1 ( trừ hiđrua của kim loại NaH, CaH₂...). Số oxihóa của oxi bằng -2 (trừ trường hợp OF₂ và peoxit H₂O₂...)

c.Cách ghi số oxihoá .

Số oxihoá đặt phía trên kí hiệu nguyên tố, dấu ghi trước số ghi sau.

Ví dụ : Xác định số oxihoá của các nguyên tố N,S,P trong các chất sau :

a. NH₃, N₂, NO, N₂O,N₂O₃,N₂O₄, N₂O₅, HNO₃, NH₄NO₃, NaNO₃, Ca₃N₂

b. H₂S, FeS,FeS₂,SO₂, SO₃, NaHSO₃, H₂SO₄

c. PH₃,Zn₃P₂, PCl₃, PCl₅,H₃PO₄,H₃PO₃, Ca₃(PO₄)₂

d. ion NO₃^-, SO₃^2-, SO₄^2-, PO₃^2-, PO₄^3-

B-BÀI TẬP

Câu 1 : Chỉ ra nội dung sai khi nói về ion :

1. Ion là phần tử mang điện.
2. Ion âm gọi là cation, ion dương gọi là anion.
3. Ion có thể chia thành ion đơn nguyên tử và ion đa nguyên tử.
4. Ion được hình thành khi nguyên tử nhường hay nhận electron.

Câu 2 : Cho các ion : Na⁺, Al³⁺, , , Ca²⁺, , Cl^–. Hỏi có bao nhiêu cation ?

1. 2 B. 3 C. 4 D.5

Câu 3 : Trong các phản ứng hoá học, nguyên tử kim loại có khuynh hướng

1. nhận thêm electron. B. Nhận hay nhường electron phụ thuộc vào từng phản ứng cụ thể

C. Nhường bớt electron. D. Nhận hay nhường electron phụ thuộc vào từng kim loại cụ thể.

Câu 4 : Trong phản ứng hoá học, nguyên tử natri không hình thành được

A.ion natri. B.cation natri. C.anion natri. D.ion đơn nguyên tử natri.

Câu 5 : Trong phản ứng : 2Na + Cl₂ → 2NaCl, có sự hình thành

1. cation natri và clorua. B. anion natri và clorua.

C.anion natri và cation clorua. D. anion clorua và cation natri.

Câu 6 : Hoàn thành nội dung sau : “Bán kính nguyên tử...(1) bán kính cation tương ứng và ... (2) bán kính anion tương ứng”.

A.(1) : nhỏ hơn, (2) : lớn hơn. B. (1) : lớn hơn, (2) : nhỏ hơn.

C. (1) : lớn hơn, (2) : bằng. D.(1) : nhỏ hơn, (2) : bằng.

Câu 7 : Trong tinh thể NaCl, xung quanh mỗi ion có bao nhiêu ion ngược dấu gần nhất ?

A.1 B.4 C.6 D.8

Câu 8 : Liên kết ion là liên kết được hình thành bởi:

1. Sự góp chung các electron độc thân. B. sự cho – nhận cặp electron hoá trị.

C.lực hút tĩnh điện giữa các ion mang điện trái dấu. D. lực hút tĩnh điện giữa các ion dương và electron tự do.

Câu 9 : Chỉ ra nội dung sai khi nói về tính chất chung của hợp chất ion :

A. Khó nóng chảy, khó bay hơi. B. Tồn tại dạng tinh thể, tan nhiều trong nước.

C. Trong tinh thể chứa các ion nên dẫn được điện. D. Các hợp chất ion đều khá rắn.

Câu 10 : Hoàn thành nội dung sau : “Các ……….... thường tan nhiều trong nước. Khi nóng chảy và khi hoà tan trong nước, chúng dẫn điện, còn ở trạng thái rắn thì không dẫn điện”.

1. Hợp chất vô cơ B. Hợp chất hữu cơ C. Hợp chất ion D.Hợp chất cộng hoá trị

Câu 11 : Trong phân tử nào sau đây chỉ tồn tại liên kết đơn : N₂, O₂, F₂, CO₂ ?

1. N₂ B. O₂ C. F₂ D.CO­­₂

Câu 12 : Cho các phân tử : H₂, CO₂, Cl₂, N₂, I₂, C₂H₄, C₂H₂. Bao nhiêu phân tử có liên kết ba trong phân tử ?

A.1 B. 2 C. 3 D.4

Câu 13 : Liên kết được tạo nên giữa hai nguyên tử bằng một hay nhiều cặp electron chung, gọi là:

A.Liên kết ion. B.Liên kết cộng hoá trị. C.Liên kết kim loại. D.Liên kết hiđro.

Câu 14 : Trong phân tử amoni clorua có bao nhiêu liên kết cộng hoá trị ?

A.1 B.3. C.4. D.5

Câu 15 : Trong mạng tinh thể NaCl, các ion Na⁺ và Cl^– được phân bố luân phiên đều đặn trên các đỉnh của các

A.Hình lập phương. B.Hình tứ diện đều. C.Hình chóp tam giác. D.hình lăng trụ lục giác đều.

Câu 16 : Chỉ ra nội dung sai khi xét phân tử CO₂ :

A. Phân tử có cấu tạo góc. B. Liên kết giữa nguyên tử oxi và cacbon là phân cực.

C. Phân tử CO₂ không phân cực. D. Trong phân tử có hai liên kết đôi.

Câu 17 : Cho các phân tử : H₂, CO₂, HCl, Cl₂, CH₄. Có bao nhiêu phân tử có cực ?

A.1 B.2 C.3 D. 4

Câu 18 : Liên kết nào có thể được coi là trường hợp riêng của liên kết cộng hoá trị ?

1. Liên kết cộng hoá trị có cực. B. Liên kết ion.

C. Liên kết kim loại. D.Liên kết cộng hoá trị không có cực.

Câu 19 : Trong phân tử sẽ có liên kết cộng hoá trị phân cực nếu cặp electron chung

1. ở giữa hai nguyên tử. B. Lệch về một phía của một nguyên tử.

C.Chuyển hẳn về một nguyên tử. D.Nhường hẳn về một nguyên tử.

Câu 20 : Hoàn thành nội dung sau : “Nói chung, các chất chỉ có …………….. không dẫn điện ở mọi trạng thái”.

1. liên kết cộng hoá trị B. Liên kết cộng hoá trị có cực

C. Liên kết cộng hoá trị không có cực D.liên kết ion

Câu 21 : Trong liên kết giữa hai nguyên tử, nếu cặp electron chung chuyển hẳn về một nguyên tử, ta sẽ có liên kết

1. cộng hoá trị có cực. B. cộng hoá trị không có cực. C. ion. D.cho – nhận.

Câu 22 : Để đánh giá loại liên kết trong phân tử hợp chất, người ta có thể dựa vào hiệu độ âm điện. Khi hiệu độ âm điện của hai nguyên tử tham gia liên kết ≥ 1,7 thì đó là liên kết

1. ion. B. cộng hoá trị không cực. C. cộng hoá trị có cực. D. kim loại.

Câu 23 : Ở các nút mạng của tinh thể natri clorua là

1. phân tử NaCl. B. các ion Na⁺, Cl^–. C. các nguyên tử Na, Cl. D. các nguyên tử và phân tử Na, Cl₂.

Câu 24 : Trong tinh thể nguyên tử, các nguyên tử liên kết với nhau bằng

1. liên kết cộng hoá trị. B. liên kết ion. C.Liên kết kim loại. D.Lực hút tĩnh điện.

Câu 25 : Trong tinh thể kim cương, ở các nút mạng tinh thể là :

1. nguyên tử cacbon. B. Phân tử cacbon. C. cation cacbon. D.anion cacbon.

Câu 26 : Trong tinh thể iot, ở các điểm nút của mạng tinh thể là :

1. nguyên tử iot. B.phân tử iot. C.anion iotua. D. cation iot.

Câu 27 : Trong tinh thể nước đá, ở các nút của mạng tinh thể là :

1. Nguyên tử hiđro và oxi. B. Phân tử nước. C. Các ion H⁺ và O^2–. D.Các ion H⁺ và OH^–.

Câu 28 : Chỉ ra nội dung sai : Trong tinh thể phân tử, các phân tử ... .

1. tồn tại như những đơn vị độc lập. B. Được sắp xếp một cách đều đặn trong không gian.

C. Nằm ở các nút mạng của tinh thể. D. Liên kết với nhau bằng lực tương tác mạnh.

Câu 29 : Chỉ ra đâu là tinh thể nguyên tử trong các tinh thể sau :

1. Tinh thể iot. B. Tinh thể kim cương. C.Tinh thể nước đá. D.Tinh thể photpho trắng.

Câu 30 : Để làm đơn vị so sánh độ cứng của các chất, người ta quy ước lấy độ cứng của kim cương là

A.1 đơn vị. B. 10 đơn vị. C . 100 đơn vị. D.1000 đơn vị.

Câu 31 : Chỉ ra nội dung đúng khi nói về đặc trưng của tinh thể nguyên tử :

1. Kém bền vững.. B. Nhiệt độ nóng chảy khá thấp.

C.Rất cứng D. Có nhiệt độ sôi thấp hơn nhiệt độ sôi của những chất có mạng tinh thể phân tử.

Câu 32 : Hoá trị trong hợp chất ion được gọi là

1. Điện hoá trị. B. Cộng hoá trị. C. Số oxi hoá. D.Điện tích ion.

Câu 33 : Hoàn thành nội dung sau : “Trong hợp chất cộng hoá trị, hoá trị của một nguyên tố được xác định bằng ............ của nguyên tử nguyên tố đó trong phân tử”.

1. số electron hoá trị. B. Số electron độc thân. C. Số electron tham gia liên kết. D. Số obitan hoá trị.

Câu 34 : Hoàn thành nội dung sau : “Số oxi hoá của một nguyên tố trong phân tử là ...(1)… của nguyên tử nguyên tố đó trong phân tử, nếu giả định rằng liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử là ...(2)….”.

1. (1) : điện hoá trị ; (2) : liên kết ion.
2. (1) : điện tích ; (2) : liên kết ion.
3. (1) : cộng hoá trị ; (2) : liên kết cộng hoá trị.
4. (1) : điện hoá trị ; (2) : liên kết cộng hoá trị.

Câu 35 : Số oxi hoá của nguyên tố lưu huỳnh trong các chất : S, H₂S, H₂SO₄, SO₂ lần lượt là :

1. 0, +2, +6, +4. B. 0, –2, +4, –4. C. 0, –2, –6, +4. D.0, –2, +6, +4.

Câu 36 : Hợp chất mà nguyên tố clo có số oxi hoá +3 là :

1. NaClO B. NaClO₂ C. NaClO₃ D.NaClO₄

Câu 37 : Số oxi hoá của nguyên tố nitơ trong các hợp chất : NH₄Cl, HNO₃, NO, NO₂, N₂, N₂O lần lượt là :

1. - 4, +6, +2, +4, B. 0, +1.–4, +5, –2, C. 0, +3, –1.–3, +5, +2, +4, D. 0, +1.+3, –5, +2, –4, –3, –1.

Câu 38 : Chỉ ra nội dung sai :

1. Số oxi hoá của nguyên tố trong các hợp chất bằng hoá trị của nguyên tố đó.
2. Trong một phân tử, tổng số oxi hoá của các nguyên tố bằng không.
3. Số oxi hoá của ion đơn nguyên tử bằng điện tích của ion đó.
4. Tổng số oxi hoá của các nguyên tố trong ion đa nguyên tử bằng điện tích của ion đó.

Câu 39 : Chọn nội dung đúng để hoàn thành câu sau : “Trong tất cả các hợp chất,...”

1. số oxi hoá của hiđro luôn bằng +1. B. Số oxi hoá của natri luôn bằng +1.

C. Số oxi hoá của oxi luôn bằng –2. D. Cả A, B, C.

Câu 40 : Chỉ ra nội dung sai khi hoàn thành câu sau : “Trong tất cả các hợp chất,...”

1. kim loại kiềm luôn có số oxi hoá +1.
2. halogen luôn có số oxi hoá –1.
3. hiđro luôn có số oxi hoá +1, trừ một số trường hợp như hiđrua kim loại (NaH, CaH₂ ....).
4. kim loại kiềm thổ luôn có số oxi hoá +2.

Câu 41. Cho các phân tử sau : C₂H₄, C₂H₂, O₃, N₂, CO₂, CH₄, NH₃. Có bao nhiêu phân tử có liên kết đôi và có bao nhiêu phân tử có liên kết ba?
A. 2 và 2. B. 3 và 2. C. 3 và 1. D. 2 và 1.
Câu 42:.Khẳng định nào sau đây là sai ?
A. 2 phân tử NO₂ có thể kết hợp với nhau thành phân tử N₂O₄ vì trong phân tử NO2 còn có 1 electron độc thân có thể tạo thành liên kết.
B. Phân tử CO₂ có cấu trúc thẳng hàng.
C. Trên mỗi phân tử Nitơ còn 1 cặp electron chưa liên kết.
D. NH₃ có khả năng nhận proton vì trên nguyên tử N của NH₃ còn 1 cặp electron có khả năng tạo liên kết cho nhận với ion H⁺.
Câu43. X,Y,Z là 3 nguyên tố hóa học. Tổng số hạt mang điện trong 3 phân tử X₂Y, ZY₂ và X₂Z là 200. Số hạt mang điện của X₂Y bằng 15/16 lần số hạt mang điện của ZY₂. Ở trạng thái cơ bản, nguyên tử Z có số electron p bằng 1,667 lần số electron s. R là phân tử hợp chất giữa X,Y,Z gồm 6 nguyên tử có tổng số hạt mang điện là :
A. 104 B. 124 C. 62 D. 52
Câu 44.Số cặp electron góp chung và số cặp electron chưa liên kết của nguyên tử trung tâm trong các phân tử : CH₄, CO₂, NH₃, P₂H₄, PCl₅, H₂S lần lượt là :
A. 4 và 0; 4 và 0; 3 và 1; 4 và 2; 5 và 0; 2 và 1.

B. 4 và 1; 4 và 2; 3 và 1; 5 và 2; 5 và 0; 2 và 0.
C. 4 và 1; 4 và 2; 3 và 2; 5 và 2; 5 và 1; 2 và2.

D. 4 và 0; 4 và 0; 3 và 1; 5 và 2; 5 và 0; 2 và 2.
Câu 45. Các phân tử nào sau đây có cấu trúc thẳng hàng : CO₂ (1); H₂O (2); C₂H₂ (3); SO₂(4); NO₂ (5); BeH₂ (6) ?

A. (1); (2); (6) B. (1); (3); (6) C. (1); (5); (6) D. (1); (3); (5)
Câu 46. Cho các hợp chất hữu cơ mạch hở lần lượt có công thức phân tử là : ít nhất vàπC₄H₄ (1); C₅H₈O₂ (2); C₃H₄O (3); C₄H₈O (4). Phân tử có số liên kết nhiều nhất lần lượt là :σphân tử có số liên kết
A. (3) và (2) B. (4) và (2) C. (2) và (4) D. (2) và (3)
Câu 47.. Cho các nguyên tố : Na, Ca, H, O, S có thể tạo ra bao nhiêu phân tử hợp chất có KLPT≤82 mà trong phân tử chỉ có liên kết cộng hóa trị?

A. 5 B. 6 C. 7 D. 8
Câu 48. Photpho có thể tạo với Clo 2 hợp chất đó là PCl₃ và PCl₅ trong khi nitơ chỉ tạo với Clo hợp chất NCl₃ đó là do :
A. Nguyên tử nitơ có bán kính nguyên tử nhỏ hơn photpho.
B. Nguyên tử nitơ có độ âm điện lớn hơn photpho.
C. Nguyên tử nitơ không có trạng thái kích thích trong khi photpho thì có.
D. Nguyên tử nitơ có điện tích hạt nhân bé hơn photpho.
Câu 49. Trong các phân tử NCl₃, H₂S, PCl₅, CaF₂, Al₂O₃, HNO₃, BaO, NaCl, KOH, KF. Có bao nhiêu phân tử có liên kết ion?

A. 4 B. 5 C. 6 D. 7
Câu 50. Trong các ion sau : Fe³⁺, Na⁺, Ba²⁺, S^2–, Pb²⁺, Cr³⁺, Ni²⁺, Zn²⁺, Ca²⁺, Cl^– ,H⁺, H^– có bao nhiêu ion không có cấu hình electron giống khí trơ :

A. 5 B. 6 C. 7 D. 8
Câu 51. Anion X^– và cation M²⁺ (M không phải là Be) đều có chung 1 cấu hình electron R. Khẳng định nào sau đây là sai?
A. Nếu M ở chu kì 3 thì X là Flo.

B. Nếu R có n electron thì phân tử hợp chất ion đơn giản giữa X và M có 3n electron.
C. X là nguyên tố p và M là nguyên tố s.
D. Số hạt mang điện của M–số hạt mang điện của X = 4.
Câu 52. Trong số các hợp chất ion 2 nguyên tố đơn giản tạo thành từ các kim loại Na, Ca, K, Mg và các phi kim O, Cl, S, N phân tử hợp chất ion có số electron nhiều nhất trong phân tử là m và phân tử hợp chất ion có số electron ít nhất trong phân tử là n. m và n lần lượt là :
A. 74 và 20. B. 54 và 20. C. 54 và 28. D. 74 và 38.
Câu 53. Nguyên tử X có tổng số hạt proton, nơtron, electron là 115 trong đó số hạt không mang điện chiếm 39,13% tổng số hạt. Trong hợp chất ion giữa M và X số hạt mang điện của M chiếm 14,63% tổng số hạt mang điện của phân tử. M là :

A. Na B. Mg C. Na D. K
Câu 54. Tổng số hạt mang điện của phân tử X₂Y và ZY lần lượt là 108 và 56. Số hạt mang điện của X bằng 1,583 lần số hạt mang điện của Z. T có cấu hình electron phân lớp ngoài cùng là 2p⁵. Tổng số electron trong phân tử hợp chất giữa X và T, Z và T lần lượt là : (X,Y,Z,T là các nguyên tố hóa học)
A. 20 và 20 B. 28 và 30 C. 40 và 20 D. 38 và 20
Câu 55. Anion XY₃^2– có tổng số hạt mang điện là 62. Số hạt mang điện trong hạt nhân của Y nhiều hơn số hạt mang điện trong hạt nhân của X là 2. Nhận định nào sau đây là sai?
A. Y là nguyên tố thuộc chu kì 2.

B. X là nguyên tố cacbon.
C. Trong phân tử hợp chất giữa Na, X,Y vừa có liên kết ion vừa có liên kết cộng hóa trị.
D. Nếu Z là nguyên tố cùng phân nhóm với Y ở chu kì kế tiếp thì phân tử hợp chất giữa X và Z có tổng số hạt mang điện là 48.
Câu 56. X và Y đều là hợp chất ion cấu tạo thành từ các ion có chung cấu hình electron 1s²2s²2p⁶. Tổng số hạt proton, nơtron, electron trong phân tử X và Y lần lượt là 92 và 60. X và Y lần lượt là :
A.MgO; MgF₂ B. MgF₂ hoặc Na₂O; MgO
C. Na₂O; MgO hoặc MgF₂ D. MgO; Na₂O.
Chọn câu đúng nhất.
Câu 57. Cấu hính electron phân lớp ngoài cùng của các nguyên tử R,X,Y lần lượt là 2p⁴, 3s¹, 3p¹. Phân tử hợp chất ion đơn giản giữa X và R, giữa Z và R lần lượt có số hạt mang điện là :
A. 40 và 40 B. 40 và 60 C. 60 và 100 D. 60 và 80
Câu 58. X và Y là 2 hợp chất ion cấu tạo bởi các ion có cấu hình electron giống khí trơ Ne hoặc Ar. Tổng số hạt mang điện trong X là 46 và tổng số hạt mang điện trong Y là 38. Nguyên tố X’ tạo nên anion của X và nguyên tố Y’ tạo nên anion của Y thuộc cùng 1 phân nhóm. X’ và Y’ tạo nên 2 hợp chất có số electron trong phân tử lần lượt là :
A. 24 và 32 B.50 và 84 C. 32 và 40 D. 32 và 84
Câu 59. Trong các phân tử hợp chất ion sau đây : CaCl₂, MgO, CaO, Ba(NO₃)₂, Na₂O, KF, Na₂S, MgCl₂, K₂S, KCl có bao nhiêu phân tử được tạo thành bởi các ion có chung cấu hình electron 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶?
A. 2 B. 3 C. 4 D. 5
Câu 60. Cho các nguyên tố K,Na,Ca,Al, F,O, Cl. Có bao nhiêu phân tử hợp chất ion tạo thành từ 2 nguyên tố trong các nguyên tố trên có cấu hình electron của cation khác cấu hình electron của anion ?
A. 4 B. 5 C. 6 D. 7

Câu 61: Liên kết hóa học trong NaCl được hình thành là do:

A.Hạt nhân nguyên tử hút electron rất mạnh B. Mỗi nguyên tử Na và Cl góp chung 1 electron

C. Mỗi nguyên tử nhường hoặc thu electron D. Na → Na⁺ + e ; Cl + e → Cl^- ; Na⁺ + Cl^- → NaCl

Câu 62: Chất nào dưới đây chứa ion đa nguyên tử:

A.CaCl₂ B. NH₄Cl C. AlCl₃ D. HCl

Câu 63: Số electron trong các cation: Na⁺, Mg²⁺, Al³⁺ là:

A.11 B. 12 C. 10 D. 13

Câu 64: Số electron trong các ion H⁺ và S^2- lần lượt là:

1. 1 và 16 B. 2 và 18 C. 1 và 18 D. 0 và 18

Câu 65: số nơtron trong các ion Fe²⁺ và Cl^- lần lượt là:

1. 26 và 17 B. 30 và 18 C. 32 và 17 D. 24 và 18

Câu 66: Liên kết cộng hóa trị là liên kết:

1. Giữa các phi kim với nhau
2. Trong đó cặp electron chung bị lệch về một nguyên tử
3. Được hình thành do sự dùng chung electron của 2 nguyên tử khác nhau
4. Được tạo nên giữa hai nguyên tử bằng một hay nhiều cặp electron chung

Câu 67: Phát biểu nào sau đây là đúng:

1. Trong liên kết cộng hóa trị, cặp electron lệch về phía nguyên tử có độ âm điện nhỏ hơn
2. Liên kết cộng hóa trị có cực được tạo thành giữa hai nguyên tử có hiệu độ âm điện từ 0,4 đến nhỏ hơn 1,7
3. Liên kết cộng hóa trị không cực được tạo nên từ các nguyên tử khác hẳn nhau về tính chất hóa học
4. Hiệu độ âm điện giữa hai nguyên tử lớn thì phân tử phân cực yếu

Câu 68: Độ âm điện của nguyên tử đặc trưng cho:

1. Khả năng hút electron của nguyên tử đó khi hình thành liên kết hóa học
2. Khả năng nhường electron của nguyên tử đó cho nguyên tử khác
3. Khả năng tham gia phản ứng mạnh hay yếu của nguyên tử đó
4. Khả năng nhường proton của nguyên tử đó cho nguyên tử khác

Câu 69: Liên kết trong hợp chất nào dưới đây thuộc loại liên kết ion (biết độ âm điện của Cl(3,16), Al(1,61), Ca(1), S (2,58)

A. AlCl₃ B. CaCl₂ C. CaS D. Al₂S₃

Câu 70: (ĐH_A08) Hợp chất trong phân tử có liên kết ion là

A. HCl. B. NH₃. C. H₂O. D. NH₄Cl.

Chuyên đề 4: PHẢN ỨNG OXYHOÁ - KHỬ.PHẢN ỨNG ÔXI HÓA KHỬ

A-LÍ THUYẾT

1. CHẤT ÔXIHÓA là chất nhận electron, kết quả là số oxihóa giảm.

Nếu hợp chất có nguyên tử (hay ion) mang soh cao nhất là chất ôxihóa (SOH cao nhất ứng với STT nhóm) hay soh trung gian (sẽ là chất khử nêu gặp chất oxihóa mạnh).

Ion kim loại có soh cao nhất Fe³⁺, Cu²⁺, Ag⁺…

ANION NO trong môi trường axit là chất ôxihóa mạnh (sản phẩm tạo thành là NO₂, NO, N₂O, N₂, hay NH); trong môi trường kiềm tạo sản phẩm là NH₃ (thường tác dụng với kim loại mà oxit và hiđrôxit là chất lưỡng tính); trong môi trường trung tính thì xem như không là chất oxihóa.

H₂SO₄ ĐẶC là chất oxihóa mạnh( tạo SO₂, S hay H₂S)

MnO còn gọi là thuốc tím (KMnO₄) trong môi trường H⁺ tạo Mn²⁺ (không màu hay hồng nhạt), môi trường trung tính tạo MnO₂ (kết tủa đen), môi trường OH^- tạo MnO₄^2- (xanh).

2. CHẤT KHỬ là chất nhường electron, kết quả là số oxhóa tăng.

Nếu hợp chất có nguyên tử (hay ion) mang soh thấp nhất là chất khử (soh thấp nhất ứng với 8 - STT nhóm) hay chứa số oxy hoá trung gian (có thểlà chất oxihóa khi gặp chất khử mạnh)

Đơn chất kim loại , đơn chất phi kim (C, S, P, N…).

Hợp chất (muối, bazơ, axit, oxit) như: FeCl₂, CuS₂ ,Fe(OH)₃, HBr, H₂S, CO, Cu₂O…

Ion (cation, anion) như: Fe²⁺, Cl^-, SO₃^2--…

3. QUÁ TRÌNH OXIHÓA là quá trình (sự) nhường electron.

4. QUÁ TRÌNH KHỬ là quá trình (sự) nhận electron.

5. SỐ OXI HOÁ là điện tích của nguyên tử (điện tích hình thức) trong phân tử nếu giả định rằng các cặp electron chung coi như chuyển hẳn về phía nguyên tử có độ âm điện lớn hơn .

Qui ước 1: Số oxi hoá của nguyên tử dạng đơn chất bằng không

Fe⁰ Al⁰ H O Cl

Qui ước 2: Trong phân tử hợp chất , số oxi hoá của nguyên tử Kim loại nhóm A là +n; Phi kim nhóm A trong hợp chất với kim loại hoặc hyđro là 8 - n (n là STT nhóm)

Kim loại hoá trị 1 là +1 : Ag⁺¹Cl NaSO₄ K⁺¹NO₃

Kim loại hoá trị 2 là +2 : Mg⁺²Cl₂ Ca⁺²CO₃ Fe⁺²SO₄

Kim loại hoá trị 3 là +3 : Al⁺³Cl₃ Fe(SO₄)₃

Của oxi thường là –2 : H₂O^-2 CO H₂SO KNO

Riêng H₂O F₂O⁺²

Của Hidro thường là +1 : H⁺¹Cl H⁺¹NO₃ HS

Qui ước 3 : Trong một phân tử tổng số oxi hoá của các nguyên tử bằng không.

H₂SO₄ 2(+1) + x + 4(-2) = 0 x = +6

K₂Cr₂O₇ 2(+1) + 2x + 7(-2) = 0x = +6

Qui ước 4: Với ion mang điện tích thì tổng số oxi hoá của các nguyên tử bằng điện tích ion. Mg²⁺ số oxi hoá Mg là +2, MnO số oxi hoá Mn là : x + 4(-2) = -1x = +7

6. CÂN BẰNG PHƯƠNG TRÌNH PHẢN ỨNG OXI HOÁ KHỬ:

B₁. Xác định số oxi hoá các nguyên tố. Tìm ra nguyên tố có số oxi hoá thay đổi .

B₂. Viết các quá trình làm thay đổi số oxi hoá

Chất có oxi hoá tăng : Chất khử - nesố oxi hoá tăng

Chất có số oxi hoá giảm: Chất oxi hoá + mesố oxi hoá giảm

B₃. Xác định hệ số cân bằng sao cho số e cho = số e nhận

B₄. Đưa hệ số cân bằng vào phương trình , đúng chất và kiểm tra lại theo trật tự : kim loại – phi kim – hidro – oxi

FeO + HFe⁰ + HO^-2

2Fe⁺³ + 6e 2Fe⁰ quá trình khử Fe³⁺

2H⁰ – 2e 2H⁺ quá trình oxi hoá H₂

(2Fe⁺³ + 3H₂ 2Fe⁰ + 3H₂O)

Cân bằng :

Fe₂O₃ + 3H₂ 2Fe + 3H₂O

Chất oxi hoá chất khử

Fe³⁺ là chất oxi hoá H₂ là chất khử

7. PHÂN LOẠI PHẢN ỨNG ÔXIHÓA KHỬ

Môi trường

Môi trường axit MnO + Cl^- + H⁺ Mn²⁺ + Cl₂ + H₂O

Môi trường kiềm : MnO + SO + OH^- MnO + SO + H₂O

Môi trường trung tính : MnO + SO + H₂O MnO₂ + SO +OH^-

Chất phản ứng

Phản ứng oxi hóa- khử nội phân tử: Là phản ứng oxihóa- khử trong đó chất khử và chất oxihóa đều thuộc cùng phân tử.

KClO₃ KCl + O₂

Phản ứng tự oxihóa- tự khử là phản ứng oxihóa – khử trong đó chất khử và chất oxi hóa đều thuộc cùng một nguyên tố hóa học, và đều cùng bị biến đổi từ một số oxi hóa ban đầu.

Cl₂ + 2 NaOH NaCl + NaClO + H₂O

8. cân bẰNG ion – electron

Phản ứng trong môi trường axit mạnh ( có H⁺ tham gia phản ứng ) thì vế nào thừa Oxi thì thêm H⁺ để tạo nước ở vế kia.

Phản ứng trong môi trường kiềm mạnh ( có OH^- tham gia phản ứng ) thì vế nào thừa Oxi thì thêm nước để tạo OH^- ở vế kia.

Phản ứng trong môi trường trung tính ( có H₂O tham gia phản ứng) nếu tạo H⁺, coi như H⁺ phản ứng; nếu tạo OH^- coi như OH^- phản ứng nghĩa là tuân theo các nguyên tắc đã nêu trên.

9. CẶP OXIHÓA – KHỬ là dạng oxihóa và dạng khử của cùng một nguyên tố. Cu²⁺/Cu; H⁺/H₂.

10. DAY ĐIỆN HOA là dãy những cặp oxihóa khử được xếp theo chiều tăng tính oxihóa và chiều giảm tính khử.

α

Chất OXH yếu Chất OXH mạnh

Chất khử mạnh Chất khử yếu

11. CÁC CHÚ Ý ĐỂ LÀM BÀI TẬP

Khi hoàn thành chuỗi phản ứng tính số oxihóa để biết đó là phản ứng oxihóa-khử hay không.

Để chứng minh hoặc giải thích vai trò của một chất trong phản ứng thì trước hết dùng số oxihóa để xác định vai trò và lựa chất phản ứng.

Toán nhớ áp dụng định luật bảo toàn electron dựa trên định luật bảo toàn nguyên tố theo sơ đồ.

Một chất có hai khả năng axit-bazơ mạnh và oxihóa-khử mạnh thì xét đồng thời

Riêng một chất khi phản ứng với chất khác mà có cả 2 khả năng phản ứng axit- bazơ và oxihoá- khử thì được xét đồng thời ( thí dụ Fe₃O₄ + H⁺ + NO₃^-

Hỗn hợp gồm Mⁿ⁺, H⁺, NO₃^- thì xét vai trò oxihóa như sau (H⁺, NO₃^-), H⁺, Mⁿ⁺

B-BÀI TẬP

Câu 1: Trong phản ứng đốt cháy CuFeS₂ tạo ra sản phẩm CuO, Fe₂O₃ và SO₂ thì một phân tử CuFeS₂ sẽ

A. nhận 13 electron. B. nhận 12 electron.

C. nhường 13 electron. D. nhường 12 electron.

Câu 2: Trong phản ứng nào dưới đây HCl thể hiện tính oxi hoá?

A. HCl+ AgNO₃→ AgCl+ HNO₃ B. 2HCl + Mg→ MgCl₂+ H₂

C. 8HCl + Fe₃O₄ →FeCl₂ +2 FeCl₃ +4H₂O D. 4HCl + MnO₂→ MnCl₂+ Cl₂ + ₂H₂O

Câu 3: Số oxi hóa của S trong các phân tử H₂SO₃, S₈, SO₃, H₂S lần lượt là

A. +6; +8; +6; -2 B. +4; 0; +6; -2 C. +4; -8; +6; -2 D. +4; 0; +4; -2

Câu 4: Phát biểu nào sau đây luôn đúng:

A. Một chất có tính oxi hoá gặp một chất có tính khử, nhất thiết xảy ra phản ứng oxi hoá - khử.

B. Một chất hoặc chỉ có tính oxi hoá hoặc chỉ có tính khử.

C. Phản ứng có kim loại tham gia là phản ứng oxi hoá - khử.

D. Phi kim luôn là chất oxi hoá trong phản ứng oxi hoá - khử.

Câu 5: Trong các chất và ion sau: Zn, S, Cl₂, SO₂, FeO, Fe₂O₃, Fe²⁺, Cu²⁺, Cl^- có bao nhiêu chất và ion đóng vai trò vừa oxi hóa vừa khử:

A. 4 B. 5 C. 6 D. 7

Câu 6: Lưu huỳnh trong SO₂ luôn thể hiện tính khử trong các phản ứng với :

A. H₂S, O₂, nước Br₂. B. dung dịch NaOH, O₂, dung dịch KMnO₄.

C. O₂, nước Br₂, dung dịch KMnO₄. D. dung dịch KOH, CaO, nước Br₂.

Câu 7: Có phản ứng: X + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO+ H₂O. Số chất X có thể thực hiện phản ứng trên là:

A. 3. B. 4. C. 5. D. 6

Câu 8: Cho các hợp chất: NH₄⁺, NO₂, N₂O, NO₃⁻, N₂. Thứ tự giảm dần số oxi hóa của N là

A. N₂ > NO₃⁻ > NO₂ > N₂O > NH₄⁺. B. NO₃⁻ > N₂O > NO₂ > N₂ > NH₄⁺.

C. NO₃⁻ > NO₂ > N₂O > N₂ > NH₄⁺. D. NO₃⁻ > NO₂ > NH₄⁺ > N₂ > N₂O.

Câu 9: Dãy chất nào sau đây có phản ứng oxi hóa khử với dung dịch axit sunfuric đặc nóng?

A. Au, C, HI, Fe₂O₃. B. MgCO₃, Fe, Cu, Al₂O₃

C. SO₂, P₂O₅, Zn, NaOH. D. Mg, S, FeO, HBr.

Câu 10: Cho phản ứng: KMnO₄ + FeSO₄ + H₂SO₄ ⎯→ Fe₂(SO₄)₃ + K₂SO₄ + MnSO₄ + H₂O

Hệ số của chất oxi hóa và chất khử trong phản ứng trên lần lượt là

A. 5 và 2. B. 1 và 5. C. 2 và 10. D. 5 và 1

Câu 11: Trong phản ứng oxi hóa - khử H₂O có thể đóng vai trò là

A. chất khử. B. chất oxi hóa. C. môi trường. D. cả A, B, C.

Câu 12: H₂O₂ là chất có thể cho, có thể nhận điện tử vì trong đó oxi có

A. mức oxi hóa trung gian. B. mức oxi hóa −1.

C. hóa trị (II). D. hóa trị (I).

Câu 13: Trong phương trình: Cu₂S + HNO₃ ⎯→ Cu(NO₃)₂ + H₂SO₄ + NO + H₂O, hệ số của HNO₃ là

A. 18. B. 22. C. 12. D. 10.

Câu 14: Mỗi chất và ion trong dãy nào sau vừa có tính khử, vừa có tính oxi hoá?

A. SO₂, S, Fe³⁺. B. Fe²⁺, Fe, Ca, KMnO₄. C. SO₂, Fe²⁺, S, Cl₂. D. SO₂, S, Fe²⁺, F₂.

Câu 15: Khi phản ứng với Fe²⁺ trong môi trường axit, lí do nào sau đây khiến MnO₄⁻ mất màu?

A. MnO₄⁻ tạo phức với Fe^2+. B. MnO₄⁻ bị khử cho tới Mn²⁺ không màu.

C. MnO₄^- bị oxi hoá. D. MnO₄⁻ không màu trong dung dịch axit.

Câu 16: Trong các phản ứng sau:

4HCl + MnO₂ →MnCl₂ + Cl₂ + 2H₂O (1)

4HCl +2Cu + O₂ →2CuCl₂ + 2H₂O (2)

2HCl + Fe → FeCl₂ + H₂ (3)

16HCl + 2 KMnO₄ → 2MnCl₂ + 5Cl₂ +8 H₂O + 2KCl (4)

4HCl + PbO₂ → PbCl₂ + Cl₂ + 2H₂O (5)

Fe + KNO₃ + 4HCl→ FeCl₃ + KCl + NO + 2H₂O (6)

Số phản ứng trong đó HCl thể hiện tính khử là

A. 2. B. 4. C. 3 D. 5.

Câu 17: Cho các chất: Fe₂O₃, FeO, FeCO₃, Fe(NO₃)₂, Fe(OH)₂, FeCl₂, Fe₃O₄, Fe(OH)₃ lần lượt tác dụng với dung dịch HNO₃. Số phản ứng oxihoá khử là:

A. 4 B. 6 C. 5 D. 7

Câu 18: Trong phản ứng: 2FeCl₃ + H₂S → 2FeCl₂ + S + 2HCl. Cho biết vai trò của H₂S

A. chất oxi hóa . B. chất khử. C. Axit. D. vừa axit vừa khử.

Câu 19: Trong phản ứng MnO₂ + 4HCl → MnCl₂ + Cl₂ + 2H₂O, vai trò của HCl là

A. oxi hóa. B. khử. C. tạo môi trường. D. khử và môi trường.

Câu 20: Cho biết trong phản ứng sau: 4HNO_{3đặc nóng} + Cu Cu(NO₃)₂ + 2NO₂ + 2H₂O. HNO₃ đóng vai trò là:

A. chất oxi hóa. B. Axit. C. môi trường. D. Cả A và C.

Câu 21: Có các chất khí: NO₂, Cl₂, CO₂, SO₂, SO₃, HCl. Những chất khí khi tác dụng với dung dịch NaOH xảy ra phản ứng oxi hoá- khử là:

A. NO₂ và Cl₂ B. NO₂, Cl₂, CO₂, SO₂ C. CO₂, SO₂, SO₃ D. CO₂, SO₂, SO₃, HCl

Câu 22: Cho các phản ứng sau:

(1) Fe(OH)₂ + H₂SO_{4 đặc} (2) Fe + H₂SO_{4 loãng}

(3) Fe(OH)₃ + H₂SO_{4 đặc} (4) Fe₃O₄ + H₂SO_{4 loãng}

(5) Cu + H₂SO_{4 loãng} + dung dịch NaNO₃ (6) FeCO₃ + H₂SO_{4 đặc}

Số phản ứng hóa học trong đó H₂SO₄ đóng vai trò là chất oxi hóa là

A. 5. B. 4 C. 2. D. 3.

Câu 23: Trong số các chất: H₂S, KI, HBr, H₃PO₄, Ag, Cu, Mg. Số chất có khả năng khử hóa ion trong dung dịch về ion là

A. 3. B. 5. C. 6. D. 4.

Câu 24: Trong các chất sau, chất nào luôn luôn là chất oxi hóa khi tham gia các phản ứng oxi hóa – khử: KMnO₄, Fe₂O₃, I₂, FeCl₂, HNO₃, H₂S, SO₂?

A. KMnO₄, I₂, HNO₃. B. KMnO₄, Fe₂O₃, HNO₃.

C. HNO₃, H₂S, SO₂. D. FeCl₂, I₂, HNO₃.

Câu 25: Cho các chất và ion sau: Cl^-, Na₂S, NO₂, Fe²⁺, SO₂, Fe³⁺, N₂O₅, SO₄^2-, MnO, Na, Cu, SO₃^2-. Các chất và ion vừa có tính khử vừa có tính oxi hóa là:

A. NO₂, Fe²⁺, SO₂, Fe³⁺, MnO, SO₃^2-. B. Cl^-, Na₂S, NO₂, Fe²⁺.

C. MnO, Na, Cu. D. NO₂, Fe²⁺, SO₂, Fe³⁺, N₂O₅, SO₄^2-.

Câu 26: Cho từng chất Fe, FeS, FeO, Fe₂O₃, Fe₃O₄, Fe(OH)₂, Fe(OH)₃ FeBr₃, FeCl₂, FeCl₃ lần lượt tác dụng với dung dịch H₂SO₄ đặc, nóng. Số trường hợp xảy ra phản ứng oxi hóa-khử là:

A. 8 B. 6 C. 9 D. 7

Câu 27: Cho các phản ứng: Ca(OH)₂ + Cl₂ → CaOCl₂ + H₂O ; 2H₂S + SO₂ → 3S + 2H₂O ;

O₃ → O₂ + O ; 2NO₂ + 2NaOH → NaNO₃ + NaNO₂ + H₂O ; 4KClO₃ KCl + 3KClO₄

Số phản ứng oxi hoá khử là:

A. 5. B. 2. C. 3. D. 4.

Câu 28: Trong pưhh : 4Na + O₂ 🡪2 Na₂O ,có xảy ra quá trình

A. sự khử nguyên tử Na B. sự oxihoá ion Na⁺

C. sự khử nguyên tử O D. sự oxihoá ion O^2-

Câu 29: Cho phản ứng hóa học: Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu. Trong phản ứng trên xảy ra

A. sự khử Fe²⁺ và sự khử Cu²⁺. B. sự oxi hóa Fe và sự oxi hóa Cu.

C. sự oxi hóa Fe và sự khử Cu²⁺. D. sự khử Fe²⁺ và sự oxi hóa Cu

Câu 30: Cho các phản ứng sau: 2FeBr₂ + Br₂ → 2FeBr₃ ; 2NaBr + Cl₂ → 2NaCl + Br₂ . Phát biểu đúng là:

A. Tính khử của Cl^- mạnh hơn của Br ^-. B. Tính oxi hóa của Br₂ mạnh hơn của Cl₂.

C. Tính khử của Br^- mạnh hơn của Fe²⁺. D. Tính oxi hóa của Cl₂ mạnh hơn của Fe³⁺.

Câu 31: Cho các phản ứng : (1) AgNO₃ + Fe(NO₃)₂ → Fe(NO₃)₃ + Ag↓ (2) Mn + 2HCl → MnCl₂ + H₂↑

Dãy các ion được sắp xếp theo chiều tăng dần tính oxi hoá là

A. Mn²⁺, H⁺, Ag⁺, Fe³⁺. B. Ag⁺, Fe³⁺, H⁺, Mn^2+.

C. Mn^2+, H^+, Fe³⁺, Ag⁺ D. Ag⁺ , Mn²⁺, H⁺, Fe³⁺.

Câu 32: Cho phương trình phản ứng :

FeSO₄ + KMnO₄ + H₂SO₄ Fe₂(SO₄)₃ + K₂SO₄ + MnSO₄ + H₂O

Hệ số cân bằng tối giản của FeSO₄ là :

A. 10 B. 8 C. 6 D. 2

Câu 33: Trong phản ứng :

FeSO₄ + KMnO₄ + H₂SO₄ Fe₂(SO₄)₃ + K₂SO₄ + MnSO₄ + H₂O

Thì H₂SO₄ đóng vai trò :

A. Môi trường. B. chất khử

C. Chất oxi hóa D. Vừa là chất oxi hóa, vừa là môi trường.

Câu 34: Tỷ lệ số phân tử HNO₃ là chất oxi hóa và số phân tử HNO₃ là môi trường trong phản ứng :

FeCO₃ + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO + CO₂+ H₂O là:

A. 8 : 1 B. 1 : 9 C. 1 : 8 D. 9 : 1

Câu 35: Trong phản ứng : Zn(r) + CuCl₂(dd) → ZnCl₂ (dd) + Cu (r)

Ion Cu²⁺ trong CuCl₂ đã:

A. bị oxi hóa .B. bị khử. C. không bị oxi hóa và không bị khử. D. bị oxi hóa và bị khử.

Câu 36: Trong phản ứng : Cl₂ (k) + 2KBr (dd) → Br₂(l) + 2KCl(dd) Clo đã:

A. bị khử. B. bị oxi hóa. C. không bị oxi hóa và không bị khử. D. bị oxi hóa và bị khử.

Câu 37: Trong phản ứng : Zn(r) + Pb²⁺(dd) → Zn²⁺(dd) + Pb(r)

Ion Pb²⁺ đã :

A. Cho 2 electron B. Nhận 2 electron. C. cho 1 electron. D. nhận 1 electron

Câu 38: Phản ứng tự oxi hóa khử là:

A. NH₃NH₄ → N₂O + 2H₂O C. Cl₂ + 2NaOH → NaCl + NaClO + H₂O

B. 2Al(NO₃)₃ → Al₂O₃ + 6NO₂ + 3/2O₂ D. 2KMnO₄ → K₂MnO₄ + MnO₂ + O₂

Câu 39: Cho các phản ứng oxi hóa khử sau:

(1) 3Cl₂ + 3H₂O → HClO₃ + 5HCl (5) 2KClO₃ → 2KCl + 3O₂

(2) 2HgO → 2Hg + O₂ (6) 3NO₂ + H₂O → 2HNO₃ + NO

(3) 4K₂SO₃ → 3K₂SO₄ + K₂S (7) 4HClO₄ → 2Cl₂ + 7O₂ + 2H₂O

(4) NH₃NH₄ → N₂O + 2H₂O (8) 2H₂O₂ → 2H₂O + O₂

Số phản ứng oxi hóa khử nội phân tử là:

A. 2 B. 3 C. 4 D. 5

Câu 40: Trong các phản ứng sau, phản ứng nào HCl đóng vai trò là chất oxi hóa?

A. 4HCl + MnO₂ → MnCl₂ + Cl₂ + 2H₂O B. 2HCl + Fe → FeCl₂ + H₂

C. 4HCl + O₂ → 2H₂O + 2Cl₂ D. 16HCl + 2KMnO₄ → 2MnCl₂ + 5Cl₂ + 8H₂O + 2KCl

Câu 41: Cho các PTHH sau:

1. Al₄C₃ + 12H₂O → 4Al(OH)₃ + 3CH₄ 2. NaH + H₂O → NaOH + H₂

3. 2Na + 2H₂O → 2NaOH + H₂ 4. 2F₂ + 2H₂O → 4HF + O₂

5. C₂H₂ + H₂O → CH₃COOH 6. C₂H₄ + H₂O → C₂H₅OH

7. C₂H₅Cl + H₂O → C₂H₅OH + HCl 8. Na₂O + H₂O → 2NaOH

Có bao nhiêu phản ứng mà nước đóng vai trò chất oxi hóa hay chất khử?

A. 2 B. 3 C. 4 D. 1

Câu 42: Cho phản ứng sau: KMnO₄ + H₂C₂O₄ + H₂SO₄ → CO₂ + … Sản phẩm tạo thành là:

A. MnSO₄, K₂SO₄ B. MnSO₄, KHSO₄ C. MnSO₄, KHSO₄, H₂O D. K₂SO₄, MnSO₄, H₂O

Câu 43: Tổng hệ số của các chất trong phản ứng: Fe₃O₄ + HNO₃ →Fe(NO₃)_3­ + NO + H₂O là

A. 55 B. 20 C. 25 D. 50

Câu 44: Số mol electron dùng để khử 1,5 mol Al³⁺ thành Al là

A. 0,5 B. 1,5 C. 3,0 D. 4,5

Câu 45: Trong phản ứng: Zn + CuCl₂ → ZnCl₂ + Cu thì 1 mol Cu²⁺

A. nhận 1 mol electron B. nhường 1 mol electron C. nhận 2 mol electron D. nhường 2 mol electron

Câu 46: Trong phản ứng: KClO₃ + 6HBr → KCl + 3Br₂ + 3H₂O thì HBr

A. vừa là chất oxi hoá, vừa là môi trường B. là chất khử

C. vừa là chất khử, vừa là môi trường D. là chất oxi hoá

Câu 47: Trong phản ứng: 3Cu + 8HNO₃ → 3Cu(NO₃)₂ + 2NO + 4H₂O. Số phân tử HNO₃ đóng vai trò chất oxi hoá là:

A. 8 B. 6 C. 4 D. 2

Câu 48: Khi tham gia vào các phản ứng hoá học, nguyên tử kim loại

A. bị khử B. bị oxi hoá C. cho proton D. nhận proton

Câu 49: Cho các chất và ion sau: Zn, Cl₂, FeO, Fe₂O₃, SO₂, H₂S, Fe²⁺, Cu²⁺, Ag⁺. Số lượng chất và ion đóng vai trò chất khử là

A. 9 B. 7 C. 8 D. 6

Câu 50: Cho các chất và ion sau: Zn, Cl₂, FeO, Fe₂O₃, SO₂, H₂S, Fe²⁺, Cu²⁺, Ag⁺. Số lượng chất và ion vừa đóng vai trò chất khử, vừa đóng vai trò chất oxi hoá là

A. 2 B. 4 C. 6 D. 8

Câu 51: Trong phân tử NH₄NO₃ thì số oxi hoá của 2 nguyên tử nitơ là

A. +1 và +1 B. – 4 và +6 C. -3 và +5 D. -3 và +6

Câu 52: Trong phản ứng: 2NO₂ + 2NaOH → NaNO₃ + NaNO₂ + H₂O thì nguyên tử nitơ

A. chỉ bị oxi hoá B. chỉ bị khử

C. không bị oxi hoá, không bị khử D. vừa bị oxi hoá, vừa bị khử

Câu 53: Trong phản ứng: Fe₃O₄ + H₂SO_4đặc → Fe₂(SO₄)₃ + SO₂ + H₂O thì H₂SO₄ đóng vai trò

A. là chất oxi hóa B. là chất khử

C. là chất oxi hoá và môi trường D. là chất khử và môi trường

Câu 54: Khi cho Cu tác dụng với dung dịch chứa H₂SO₄ loãng và NaNO₃ thì vai trò của NaNO₃ trong phản ứng

A. chất xúc tác B. môi trường C. chất oxi hóa D. chất khử

Câu 55: Trong phản ứng đốt cháy CuFeS₂ tạo ra sản phẩm CuO, Fe₂O₃ và SO₂ thì một phân tử CuFeS₂ sẽ

A. nhường 12e B. nhận 13e C. nhận 12e D. nhường 13e

Câu 56: Trong phản ứng: Fe_xO_y + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + N₂ + H₂O thì một phân tử Fe_xO_y sẽ

A. nhường (2y – 3x) electron B. nhận (3x – 2y) electron

C. nhường (3x – 2y) electron D. nhận (2y – 3x) electron

Câu 57: Trong phản ứng oxi hóa – khử

A. chất bị oxi hóa nhận điện tử và chất bị khử cho điện tử. B. quá trình oxi hóa và khử xảy ra đồng thời.

C. chất chứa nguyên tố số oxi hóa cực đại luôn là chất khử. D. quá trình nhận điện tử gọi là quá trình oxi hóa.

Câu 58: Chất khử là chất

A. cho điện tử, chứa nguyên tố có số oxi hóa tăng sau phản ứng.

B. cho điện tử, chứa nguyên tố có số oxi hóa giảm sau phản ứng.

C. nhận điện tử, chứa nguyên tố có số oxi hóa tăng sau phản ứng.

D. nhận điện tử, chứa nguyên tố có số oxi hóa giảm sau phản ứng.

Câu 59: Chất oxi hoá là chất

A. cho điện tử, chứa nguyên tố có số oxi hóa tăng sau phản ứng.

B. cho điện tử, chứa nguyên tố có số oxi hóa giảm sau phản ứng.

C. nhận điện tử, chứa nguyên tố có số oxi hóa tăng sau phản ứng.

D. nhận điện tử, chứa nguyên tố có số oxi hóa giảm sau phản ứng.

Câu 60: Chọn phát biểu không hoàn toàn đúng.

A. Sự oxi hóa là quá trình chất khử cho điện tử.

B. Trong các hợp chất số oxi hóa H luôn là +1.

C. Cacbon có nhiều mức oxi hóa (âm hoặc dương) khác nhau.

D. Chất oxi hóa gặp chất khử chưa chắc đã xảy ra phản ứng.

Câu 61: Phản ứng oxi hóa – khử xảy ra theo chiều tạo thành

A. chất oxi hóa yếu hơn so với ban đầu. B. chất khử yếu hơn so với chất đầu.

C. chất oxi hóa (hoặc khử) mới yếu hơn. D. chất oxi hóa (mới) và chất khử (mới) yếu hơn.

Câu 62: Phát biểu nào dưới đây không đúng?

A. Phản ứng oxi hoá - khử là phản ứng luôn xảy ra đồng thời sự oxi hoá và sự khử.

B. Phản ứng oxi hoá - khử là phản ứng trong đó có sự thay đổi số oxi hoá của tất cả các nguyên tố.

C. Phản ứng oxi hoá - khử là phản ứng trong đó xảy ra sự trao đổi electron giữa các chất.

D. Phản ứng oxi hoá - khử là phản ứng trong đó có sự thay đổi số oxi hoá của một số nguyên tố

Câu 63: Phản ứng giữa các loại chất nào sau đây luôn luôn là phản ứng oxi hóa – khử ?

A. oxit phi kim và bazơ. B. oxit kim loại và axit. C. kim loại và phi kim.D. oxit kim loại và oxit phi kim.

Câu 64: Số oxi hóa của oxi trong các hợp chất HNO₃, H₂O₂, F₂O, KO₂ theo thứ tự là

A. -2, -1, -2, -0,5. B. -2, -1, +2, -0,5. C. -2, +1, +2, +0,5. D. -2, +1, -2, +0,5.

Câu 65: Cho quá trình NO₃^- + 3e + 4H⁺ → NO + 2H₂O, đây là quá trình

A. oxi hóa. B. khử. C. nhận proton. D. tự oxi hóa – khử.

Câu 66: Cho quá trình Fe²⁺ → Fe ³⁺+ 1e, đây là quá trình

A. oxi hóa. B. khử . C. nhận proton. D. tự oxi hóa – khử.

Câu 67: Trong phản ứng: M + NO₃^- + H⁺ → Mⁿ⁺ + NO + H₂O, chất oxi hóa là

A. M B. NO₃^- C. H⁺ D. Mⁿ⁺

Câu 68: Trong phản ứng: 2FeCl₃ + H₂S → 2FeCl₂ + S + 2HCl. Cho biết vai trò của H₂S

A. chất oxi hóa . B. chất khử. C. Axit. D. vừa axit vừa khử.

Câu 69: Trong phản ứng MnO₂ + 4HCl → MnCl₂ + Cl₂ + 2H₂O, vai trò của HCl là

A. oxi hóa. B. khử. C. tạo môi trường. D. khử và môi trường.

Câu 70: Cho biết trong phản ứng sau: 4HNO_{3đặc nóng} + Cu Cu(NO₃)₂ + 2NO₂ + 2H₂O. HNO₃ đóng vai trò là:

A. chất oxi hóa. B. Axit. C. môi trường. D. Cả A và C.

Câu 71: Trong các chất sau, chất nào luôn luôn là chất oxi hóa khi tham gia các phản ứng oxi hóa – khử: KMnO₄, Fe₂O₃, I₂, FeCl₂, HNO₃, H₂S, SO₂?

A. KMnO₄, I₂, HNO₃. B. KMnO₄, Fe₂O₃, HNO₃. C. HNO₃, H₂S, SO₂. D. FeCl₂, I₂, HNO₃.

Câu 72: Trong các chất: FeCl₂ , FeCl₃ , Fe(NO₃)₃ , Fe(NO₃)₂ , FeSO₄ , Fe₂(SO₄)₃ . Số chất có cả tính oxi hoá và tính khử là

A. 2. B. 5. C. 3. D. 4.

Câu 73: Cho dãy các chất và ion: Cl₂ , F₂ , SO₂ , Na⁺, Ca²⁺, Fe²⁺, Al³⁺, Mn²⁺ , S^2- , Cl-. Số chất và ion trong dãy đều có tính oxi hoá và tính khử là

A. 3. B. 4. C. 6. D. 5.

Câu 74: Cho dãy các chất : Fe₃O₄ , H₂O , Cl₂ , F₂ , SO₂ , NaCl , NO_{2 ,} NaNO₃ , CO₂ , Fe(NO₃)₃ , HCl. Số chất trong dãy đều có tính oxi hoá và tính khử là

A. 9. B. 7. C. 6. D. 8.

Câu 75: Phản ứng nhiệt phân muối thuộc phản ứng

A. oxi hóa – khử. B. không oxi hóa – khử. C. oxi hóa – khử hoặc không. D. thuận nghịch.

Câu 76: Khi trộn dung dịch Fe(NO₃)₂ với dung dịch HCl, thì

A. không xảy ra phản ứng. B. xảy ra phản ứng thế.

C. xảy ra phản ứng trao đổi. D. xảy ra phản ứng oxi hóa – khử.

Câu 77: Phản ứng nào dưới đây không xảy ra ?

A. KMnO₄ + SO₂ + H₂O → B. Cu + HCl + NaNO₃ →

C. Ag + HCl + Na₂SO₄ → D. FeCl₂ + Br₂ →

Câu 78: Xét phản ứng M_xO_y + HNO₃ → M(NO₃)₃ + NO + H₂O, điều kiện nào của x và y để phản ứng này là phản ứng oxi hóa khử ?

A. x = y = 1. B. x = 2, y = 1. C. x = 2, y = 3. D. x = 1 hoặc 2, y = 1.

Câu 79: Xét phản ứng sau: 3Cl₂ + 6KOH → 5KCl + KClO₃ + 3H₂O (1)

2NO₂ + 2KOH → KNO₂ + KNO₃ + H₂O (2)

Phản ứng (1), (2) thuộc loại phản ứng

A. oxi hóa – khử nội phân tử. B. oxi hóa – khử nhiệt phân.

C. tự oxi hóa khử. D. không oxi hóa – khử.

Câu 80: Cho các phản ứng oxi hoá- khử sau:

3I₂ + 3H₂O → HIO₃ + 5HI (1) HgO →2Hg + O₂ (2)

4K₂SO₃ → 3K₂SO₄ + K₂S (3) NH₄NO₃ → N₂O + 2H₂O (4)

2KClO₃ → 2KCl + 3O₂ (5) 3NO₂ + H₂O → 2HNO₃ + NO (6)

4HClO₄ → 2Cl₂ + 7O₂ + 2H₂O (7) 2H₂O₂ → 2H₂O + O₂ (8)

Cl₂ + Ca(OH)_2­ → CaOCl₂ + H₂O (9) KMnO₄ → K₂MnO₄ + MnO₂ + O₂ (10)

Trong số các phản ứng oxi hoá- khử trên, số phản ứng oxi hoá- khử nội phân tử là

A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.

Câu 81: (Dùng dữ kiện Câu 80) Trong số các phản ứng oxi hoá- khử trên, số phản ứng tự oxi hoá- khử là

A. 6. B. 7. C. 4. D. 5.

Câu 82: Xét phản ứng: xBr₂ + yCrO₂^- + ...OH^- → ...Br^- + ...CrO₃^2- + ...H₂O. Giá trị của x và y là

A. 3 và 1. B. 1 và 2. C. 2 và 3. D. 3 và 2.

Câu 83: Sản phẩm của phản ứng: SO₂ + KMnO₄ + H₂O là

A. K₂SO₄, MnO₂. B. KHSO4, MnSO₄.

C. K₂SO₄, MnSO₄, H₂SO₄ . D. KHSO₄, MnSO₄, MnSO₄.

Câu 84: Cho phản ứng: Fe²⁺ + MnO₄^- + H⁺ → Fe³⁺ + Mn²⁺ + H₂O, sau khi cân bằng, tổng các hệ số (có tỉ lệ nguyên và tối giản nhất) là

A. 22. B. 24. C. 18. D. 16.

Câu 85: Trong phản ứng: 3M + 2NO₃^- + 8H⁺ → ...Mⁿ⁺ + ...NO + ...H₂O. Giá trị n là

A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.

Câu 86: Cho phản ứng: 10I^- + 2MnO₄^- + 16H⁺ → 5I₂ + 2Mn²⁺ + 8H₂O, sau khi cân bằng, tổng các chất tham gia phản ứng là

A. 22. B. 24. C. 28. D. 16.

Câu 87: Cho sơ đồ phản ứng: aFeS +bH⁺ + cNO₃^- → Fe³⁺ + SO₄^2- + NO + H₂O

Sau khi cân bằng, tổng hệ số a+b+c là

A. 3. B. 4. C. 6. D. 8.

Câu 88: Cho sơ đồ phản ứng: FeS₂ + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + H₂SO₄ + 5NO + H₂O

Sau khi cân bằng, tổng hệ số cân bằng của phản ứng là

A. 21. B. 19. C. 23. D. 25.

Câu 89: Cho sơ đồ phản ứng: Fe₃O₄ + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + N_xO_y + H₂O

Sau khi cân bằng, hệ số của phân tử HNO₃ là

A. 23x-9y. B. 23x- 8y. C. 46x-18y. D. 13x-9y.

Câu 90: KMnO₄ + FeSO₄ + H₂SO₄ Fe₂(SO₄)₃ + K₂SO₄ + MnSO₄ + H₂O

Hệ số của chất oxi hóa và chất khử trong phản ứng trên lần lượt là:

A. 5 và 2. B. 1 và 5. C. 2 và 5. D. 5 và 1.

Câu 91: Cho sơ đồ phản ứng:Fe₃O₄ + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO + H₂O

Sau khi cân bằng, hệ số của phân tử các chất là phương án nào sau đây?

A. 3, 14, 9, 1, 7. B. 3, 28, 9, 1, 14. C. 3, 26, 9, 2, 13. D. 2, 28, 6, 1, 14.

Câu 92: Trong phản ứng: KMnO₄ + C₂H₄ + H₂O → X + C₂H₄(OH)₂ + KOH. Chất X là

A. K₂MnO₄. B. MnO₂. C. MnO. D. Mn₂O₃.

Câu 93: Hệ số cân bằng của Cu₂S và HNO₃ trong phản ứng: Cu₂S + HNO₃ → Cu(NO₃)₂ + H₂SO₄ + NO + H₂O là

A. 3 và 22. B. 3 và 18. C. 3 và 10. D. 3 và 12.

Câu 94: Cho phương trình phản ứng: Al + HNO₃ → Al(NO₃)₃ + N₂ + N₂O + H₂O. Biết khi cân bằng tỉ lệ số mol giữa N₂O và N₂ là 3 : 2, hãy xác định tỉ lệ mol nAl : nN₂O : nN₂ trong số các kết quả sau

A. 44 : 6 : 9. B. 46 : 9 : 6. C. 46 : 6 : 9. D. 44 : 9 : 6.

Câu 95: Trong phản ứng 6KI + 2KMnO₄ +4H₂O → 3I₂ + 2MnO₂ + 8KOH, chất bị oxi hóa là

A. I^-. B. MnO₄^-. C. H₂O. D. KMnO₄.

Câu 96: (CĐ.09): Trong các chất FeCl₂, FeCl₃, Fe(NO₃)₂, Fe(NO₃)₃, FeSO₄, Fe₂(SO₄)₃. Số chất có cả tính oxi hóa và tính khử là:

A. 2 B. 3 C. 5 D. 4.

Câu 97: (CĐKA.10): Cho phản ứng: Na₂SO₃ + KMnO₄ + NaHSO₄ Na₂SO₄ + MnSO₄ + K₂SO₄ + H₂O. Tổng hệ số các chất (là những số nguyên, tối giản) trong phương trình phản ứng là:

A. 27 B. 47 C. 31 D. 23.

Câu 98: (CĐKA.10): Nguyên tử S đóng vai trò vừa là chất khử, vừa là chất oxi hóa trong phản ứng nào sau đây

A. S + 2Na Na₂S C. S + 6HNO_3(đặc) H₂SO₄ + 6NO₂ + H₂O

B. S + 3F₂ SF₆ D. 4S + 6NaOH_(đặc) 2Na₂S + Na₂S₂O₃ + 3H₂O.

Câu 99: (CĐKB.11): Cho các chất: KBr, S, SiO₂, P, Na₃PO₄, FeO, Cu và Fe₂O₃. Trong các chất trên, số chất có thể bị oxi hóa bởi dung dịch axit H₂SO₄ đặc, nóng là:

A. 5 B. 4 C. 7 D. 6.

Câu 100: (CĐ.12): Cho phản ứng hóa học: Cl₂ + KOH KCl + KClO₃ + H₂O

Tỉ lệ giữa số nguyên tử clo đóng vai trò chất oxi hóa và số nguyên tủ clo đóng vai trò chất khử trong phương trình hóa học của phản ứng đã cho tương ứng là

A. 3 : 1 B. 1 : 3 C. 5 : 1 D. 1 : 5.

Câu 101: (CĐ.12): Cho dãy gồm các phân tử và ion : Zn, S, FeO, SO₂, Fe²⁺, Cu²⁺, HCl. Tổng số phân tử và ion trong dãy vừa có tính oxi hóa, vừa có tính khử là

A. 7 B. 4 C. 6 D. 5.

Câu 102: (CĐ.13): Cho các phương trình phản ứng sau

(a) (b)

(c) (d)

(e )

Trong các phản ứng trên, số phản ứng mà ion đóng vai trò chất oxi hóa là

A. 2 B. 4 C. 3 D. 1

Câu 103: (CĐ.13): Cho các phương trình phản ứng

(a) (b)

(c) (d)

Trong các phản ứng trên, số phản ứng oxi hóa - khử là

A. 2 B. 3 C. 1 D. 4

Câu 104: (ĐHKB.08): Cho các phản ứng

Ca(OH)₂ + Cl₂ CaOCl₂ + H₂O 2H₂S + SO₂ 3S + 2H₂O O₃ O₂ + O

2NO₂ + 2NaOH NaNO₃ + NaNO₂ + H₂O 4KClO₃ KCl + 3KClO₄.

Số phản ứng oxi hóa – khử là:

A. 5 B. 2 C. 3 D. 4.

Câu 105: (ĐHKB.09): Cho các phản ứng sau:

(a) 4HCl + PbO₂ PbCl₂ + Cl₂ + 2H₂O (b) HCl + NH₄HCO₃ NH₄Cl + CO₂ + H₂O

(c) 2HCl + 2HNO₃ 2NO₂ + Cl₂ + 2H₂O (d) 2HCl + Zn ZnCl₂ + H₂.

Số phản ứng trong đó HCl thể hiện tính khử là:

A. 4 B. 3 C. 2 D. 1.

Câu 106: (ĐHKB.10): Cho dung dịch X chứa KMnO₄ và H₂SO₄ (loãng) lần lượt vào các dung dịch: FeCl₂, FeSO₄, CuSO₄, MgSO₄, H₂S, HCl (đặc). Số trường hợp có xảy ra phản ứng oxi hóa - khử là

A. 3 B. 5 C. 4 D. 6.

Câu 107: (ĐHKB.10): Cho phản ứng: 2C₆H₅-CHO + KOH C₆H₅-COOK + C₆H₅-CH₂-OH.

Phản ứng này chứng tỏ C₆H₅-CHO

A. vừa thể hiện tính oxi hóa, vừa thể hiện tính khử B. chỉ thể hiện tính oxi hóa

C. chỉ thể hiện tính khử D. không thể hiện tính khử và tính oxi hóa.

Câu 108: (ĐHKB.11): Cho phản ứng:

C₆H₅-CH=CH₂ + KMnO₄ C₆H₅-COOK + K₂CO₃ + MnO₂ + KOH + H₂O.

Tổng hệ số (nguyên, tối giản) tất cả các chất trong phương trình hóa học của phản ứng trên là:

A. 31 B. 34 C. 27 D. 24.

Câu 109: (ĐHKB.11): Cho các phản ứng:

(a) Sn + HCl (loãng) (b) FeS + H₂SO₄ (loãng) (c) MnO₂ + HCl (đặc)

(d) Cu + H₂SO₄ (đặc) (e) Al + H₂SO₄ (loãng) (g) FeSO₄ + KMnO₄ + H₂SO₄ .

Số phản ứng mà H⁺ của axit đóng vai trò chất oxi hóa là:

A. 3 B. 6 C. 5 D. 2.

Câu 110: (ĐHKB.12): Cho các chất riêng biệt sau: FeSO₄, AgNO₃, Na₂SO₃, H₂S, HI, Fe₃O₄, Fe₂O₃ tác dụng với dung dịch H₂SO₄ đặc, nóng. Số trường hợp xảy ra phản ứng oxi hóa khử là

A. 6 B. 3 C. 4 D. 5.

Câu 111: (ĐHKB.12): Cho các chất sau : FeCO₃, Fe₃O₄, FeS, Fe(OH)₂. Nếu hòa tan cùng số mol mỗi chất vào dung dịch H₂SO₄ đặc, nóng (dư) thì chất tạo ra số mol khí lớn nhất là

A. Fe₃O₄ B. Fe(OH)₂ C. FeS D. FeCO₃ .

Câu 112: (ĐHKB.13): Cho phản ứng: FeO + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO + H₂O.

Trong phương trình của phản ứng trên, khi hệ số của FeO là 3 thì hệ số của HNO₃ là

A. 6. B. 10. C. 8. D. 4.

Câu 113: (ĐHKA.07): Cho các phản ứng sau:

a) FeO + HNO_{3 đặc nóng} b) FeS + H₂SO_{4 đặc nóng}

c) Al₂O₃ + HNO_{3 đặc nóng} d) Cu + dung dịch FeCl₃

e) CH₃CHO + H₂ f) glucozơ + AgNO₃/NH₃

g) C₂H₄ + Br₂ h) glixerol (glixerin) + Cu(OH)₂ .

Dãy gồm các phản ứng đều thuộc phản ứng oxi hóa khử là:

A. a, b, d, e, f, h B. a, b, d, e, f, g C. a, b, c, d, e, h D. a, b, c, d, e, g.

Câu 114: (ĐHKA.07): Cho từng chất: Fe, FeO, Fe(OH)₂, Fe(OH)₃, Fe₃O₄, Fe₂O₃, Fe(NO₃)₂, Fe(NO₃)₃, FeSO₄, Fe₂(SO₄)₃, FeCO₃ lần lượt phản ứng với HNO₃ đặc, nóng. Số phản ứng thuộc loại phản ứng oxi hóa là:

A. 8 B. 5 C. 7 D. 6.

Câu 115: (ĐHKA.07): Tổng hệ số (các số nguyên, tối giản) của tất cả các chất trong phương trình phản ứng giữa Cu với dung dịch HNO₃ đặc nóng là:

A. 10 B. 11 C. 8 D. 9.

Câu 116: (ĐHKA.10): Trong phản ứng: K₂Cr₂O₇ + HCl CrCl₃ + Cl₂ + KCl + H₂O.

Số phân tử HCl đóng vai trò chất khử bằng k lần tổng số phân tử HCl tham gia phản ứng. Giá trị của k là:

A. 4/7 B. 3/7 C. 3/14 D. 1/7.

Câu 117: (ĐHKA.13): Ở điều kiện thích hợp xảy ra các phản ứng sau:

(a) . (b) . (c) . (d) .

Trong các phản ứng trên, tính khử của cacbon thể hiện ở phản ứng:

A. (a). B. (c). C. (d). D. (b).

Câu 118: (ĐHKA.13): Tiến hành các thí nghiệm sau:

(a) Sục khí etilen vào dung dịch KMnO₄ loãng. (b) Cho hơi ancol etylic đi qua bột CuO nung nóng.

(c) Sục khí etilen vào dung dịch Br₂ trong CCl_4.

(d) Cho dung dịch glucozơ vào dung dịch AgNO₃ trong NH₃ dư, đun nóng.

(e) Cho Fe₂O₃ vào dung dịch H₂SO₄ đặc, nóng.

Trong các thí nghiệm trên, số thí nghiệm có xảy ra phản ứng oxi hóa – khử là

A. 3. B. 4. C. 2. D. 5.

Câu 119: (ĐHKA.13): Cho phương trình phản ứng aAl + bHNO₃ cAl(NO₃)₃ + dNO + eH₂O.

Tỉ lệ a : b là

A. 1 : 3. B. 2 : 3. C. 2 : 5. D. 1 : 4.

Câu 120: (ĐHKA.13): Cho phương trình phản ứng

aFeSO₄ +bK₂Cr₂O₇ + cH₂SO₄ dFe₂(SO₄)₃ + eK₂SO₄ + fCr₂(SO₄)₃ + gH₂O. Tỉ lệ a: b là

A. 6 : 1. B. 2 : 3. C. 3 : 2. D. 1 : 6.

Câu 121: (CĐ.08): Cho dãy các chất: FeO, Fe(OH)₂, FeSO₄, Fe₃O₄, Fe₂(SO₄)₃, Fe₂O₃. Số chất trong dãy bị oxi hóa khi tác dụng với dung dịch HNO₃ đặc, nóng là:

A. 3 B. 5 C. 4 D. 6.

Câu 122: Cho 2 quá trình sau: Mⁿ⁺ +ne → M (1) ; X^n- → X+ne Hãy cho biết kết luận nào sau đây đúng?

A. (1) là quá trình oxi hóa ; (2) là quá trình khử. B. (1) là quá trình khử; (2) là quá trình oxi hóa.

C. (1) (2) đều là quá trình oxi hóa . D. (1) (2) đều là quá trình khử.

Câu 123: Cho phản ứng sau: KNO₃ + Cu + H₂SO₄ → K₂SO₄ + CuSO₄ + NO + H₂O. Hãy cho biết kết luận nào sau đây không đúng?

A. KNO₃ là chất oxi hóa. B. KNO₃ và H₂SO₄ là chất oxi hóa.

C. Cu là chất khử D. H₂SO₄ là chất môi trường.

Câu 124: Cho các quá trình sau : Na→ Na⁺ ; 2H⁺ → H₂ ; CH₃CHO → CH₃CH₂OH ; CH₄→ HCHO; MnO₂ → Mn²⁺; Hãy cho biết có bao nhiêu quá trình là quá trình oxi hóa ?

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

Câu 125: Hãy cho biết loại phản ứng nào sau đây luôn là phản ứng oxi hóa-khử ?

A. phản ứng hóa hợp B. phản ứng phân hủy C. phản ứng trao đổi D. phản ứng thế.

Câu 126: Hãy cho biết dãy các chất nào sau đây có tính chất hóa học đặc trưng là tính oxi hóa ?

A. Cl₂, Fe³⁺, HNO₃ B. HCl, HNO₃, H₂SO₄ đặc, nóng.

C. Zn²⁺, Fe²⁺, SO₂ D. NaOH, NH₃, NaNO₃.

Câu 127: Phản ứng oxi hóa khử xảy ra khi sản phẩm tạo thành là :

A. chất kết tủa B. chất điện ly yếu

C. chất oxi hóa yếu hơn và chất khử yếu hơn D. chất oxi hóa mới và chất khử mới.

Câu 128: Cho phản ứng sau: C₆H₅CH₂OH + KMnO₄ + H₂SO₄ → K₂SO₄ + MnSO₄ + C₆H₅COOH + H₂O. Với hệ số các chất trong phương trình là các số nguyên đơn giản và không thể giản ước. Vậy tổng đại số các hệ số của chúng là:

A. 31 B. 34 C. 41 D. 37

Câu 129: Cho phản ứng sau : FeS₂ + HNO₃ đặc, nóng → NO₂ + X + Y + Z. Hãy cho biết X, Y, Z tương ứng với trường hợp nào sau đây là đúng nhất? Biết rằng Fe, S trong FeS₂ bị oxi hóa đến số oxi hóa cao nhất.

A. Fe(NO₃)₃, H₂SO₄, H₂O B. Fe₂(SO₄)₃, H₂SO₄, H₂O

C. Fe₂(SO₄)₃, Fe(NO₃)₃, H₂O D. Fe³⁺, SO^2-₄, H₂O.

Câu 130: Cho phản ứng oxi hóa-khử sau : FeCl₂ + KMnO₄ + H₂SO₄ → ….. Vậy các chất sản phẩm là : (chọn phương án đúng nhất)

A. FeCl₃, Fe₂(SO₄)₃, MnSO₄ , K₂SO₄, H₂O B. Fe₂(SO₄)₃, MnSO₄ , K₂SO₄, HCl, H₂O

C. FeSO₄, MnSO₄ , K₂SO₄, FeCl₃, H₂O D. Fe₂(SO₄)₃, MnSO₄ , K₂SO₄, Cl₂, H₂O

Câu 131: Cho phản ứng sau : NO^-₂ + MnO^-₄ + OH^- → .... + .. . + . Vậy các chất sản phẩm là:

A. NO^-₃, MnO₂, H⁺ B. NO^-₃, MnO₂, H₂O C. NO^-₃, Mn(OH)₂, H₂O D. NO^-₃, MnO^2-₄, H₂O

Câu 132: Hãy cho biết nhưng cặp khái niệm nào tương đương nhau ?

A. quá trình oxi hóa và sự oxi hóa. B. quá trình oxi hóa và chất oxi hóa.

C. quá trình khử và sự oxi hóa. D. quá trình oxi hóa và chất khử.

Câu 133: Loại phản ứng hoá học nào sau đây luôn luôn là phản ứng oxi hóa-khử ?

A. Phản ứng hoá hợp B. Phản ứng phân huỷ

C . Phản ứng thế D. Phản ứng trung hoà

Câu 134: Loại phản ứng hoá học nào sau đây luôn luôn không phải là phản ứng oxi hoá-khử ?

A . Phản ứng hoá hợp B. Phản ứng phân huỷ C. Phản ứng thế D. Phản ứng trao đổi

Câu 135: Phát biểu nào dưới đây không đúng?

A. Phản ứng oxi hoá - khử là phản ứng luôn xảy ra đồng thời sự oxi hoá và sự khử.

B. Phản ứng oxi hoá - khử là phản ứng trong đó có sự thay đổi số oxi hoá của tất cả các nguyên tố.

C. Phản ứng oxi hoá - khử là phản ứng trong đó xảy ra sự trao đổi electron giữa các chất.

D. Phản ứng oxi hoá - khử là phản ứng trong đó có sự thay đổi số oxi hoá của một số nguyên tố

Câu 136: Phản ứng giữa các loại chất nào sau đây luôn luôn là phản ứng oxi hóa – khử ?

A. oxit phi kim và bazơ. B. oxit kim loại và axit. C. kim loại và phi kim. D. oxit kim loại và oxit phi kim.

Câu 137: Cho phản ứng: KMnO₄ + SO₂ + H₂O MnSO₄ + K₂SO₄ + H₂SO₄

Hệ số của chất oxi hóa và chất khử trong phản ứng trên lần lượt là

A. 5 và 2. B. 1 và 5. C. 2 và 5. D. 5 và 1

Câu 138: Cho phản ứng : 2FeCl₂ (dd) + Cl₂ (k) → 2FeCl₃ (dd). Trong phản ứng này xảy ra :

A. Ion Fe²⁺ bị khử và nguyên tử Cl bị oxi hóa. B. Ion Fe³⁺ bị khử và ion Cl^– bị oxi hóa.

C. Ion Fe²⁺ bị oxi hóa và nguyên tử Cl bị khử. D. Ion Fe³⁺ bị oxi hóa và ion Cl^– .

Câu 139: Cho phản ứng: HNO₃ + H₂S → NO + S + H₂O. Quá trình oxi hóa là :

A. S^-2 → S⁺⁶ +8e. B. N⁺⁵ + 3e → N⁺² C. S⁺⁶ +8e → S^-2 D. N⁺² → N⁺⁵ + 3e

Câu 140: Cho phản ứng: Al + HNO₃ Al(NO₃)₃ + N₂ + H₂O.

1. Số phân tử HNO₃ đóng vai trò chất oxi hóa bằng k lần tổng số phân tử HNO₃ tham gia phản ứng. Xác định k?

2. Số phân tử HNO₃ đóng vai trò chất oxi hóa bằng k lần số phân tử HNO₃ đóng vai trò môi trường. k =?

Câu 141: Cho phản ứng: Al + H₂SO₄ Al₂(SO₄)₃ + SO₂ + H₂O

1. Số phân tử H₂SO₄ đóng vai trò chất oxi hóa bằng k lần tổng số phân tử H₂SO₄ tham gia phản ứng. k=?

2. Số phân tử H₂SO₄ đóng vai trò chất oxi hóa bằng k lần tổng số phân tử H₂SO₄ đóng vai trò môi trường. k =?.

Câu 142: Cho phản ứng: H₂S + Cl₂ + H₂O HCl + H₂SO₄.

Xác định hệ số của chất bị khử và chất bị oxi hóa của phản ứng trên.

C©u 143: Tæng hÖ sè cña c¸c chÊt trong ph¶n øng Fe₃O₄ + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO + H₂O lµ

A. 55 B. 20. C. 25. D. 50.

C©u 144: Sè mol electron dïng ®Ó khö 1,5 mol Al³⁺ thµnh Al lµ

A. 0,5. B. 1,5. C. 3,0. D. 4,5.

C©u 145: Trong ph¶n øng Zn + CuCl₂ → ZnCl₂ + Cu th× mét mol Cu²⁺ ®·

A. nhËn 1 mol electron. B. nh­êng 1 mol electron.

C. nhËn 2 mol electron. D. nh­êng 2 mol electron.

C©u 146: Trong ph¶n øng KClO₃ + 6HBr → 3Br₂ + KCl + 3H₂O th× HBr

A. võa lµ chÊt oxi hãa, võa lµ m«i tr­êng. B. lµ chÊt khö.

C. võa lµ chÊt khö, võa lµ m«i tr­êng. D. lµ chÊt oxi hãa.

C©u 147: Trong ph¶n øng: 3Cu + 8HNO₃ → 3Cu(NO₃)₂ + 2NO + 4H₂O.

Sè ph©n tö HNO₃ ®ãng vai trß chÊt oxi hãa lµ

A. 8. B. 6. C. 4. D. 2.

C©u 148: Cho c¸c chÊt vµ ion sau: Zn; Cl₂; FeO; Fe₂O₃; SO₂; Fe²⁺; Cu²⁺; Ag⁺. Sè l­îng chÊt vµ ion võa ®ãng vai trß chÊt khö, võa ®ãng vai trß chÊt oxi hãa lµ

A. 2. B. 4. C. 6. D. 8.

C©u 149: Trong ph©n tö NH₄NO₃ th× sè oxi hãa cña 2 nguyªn tö nit¬ lµ

A. +1 vµ +1. B. –4 vµ +6. C. –3 vµ +5. D. –3 vµ +6.

Dïng cho c©u 11, 12: Cho 7,8 gam hçn hîp X gåm Mg vµ Al t¸c dông võa ®ñ víi 5,6 lÝt hçn hîp khÝ Y (®ktc) gåm Cl₂ vµ O₂ thu ®­îc 19,7 gam hçn hîp Z gåm 4 chÊt.

C©u 150: PhÇn tr¨m thÓ tÝch cña O₂ trong Y lµ

A. 40%. B. 50%. C. 60%. D. 70%.

C©u 151: PhÇn tr¨m khèi l­îng cña Al trong X lµ

A. 30,77%. B. 69,23%. C. 34,62%. D. 65,38%.

C©u 152 Chia 22,0 gam hçn hîp X gåm Mg, Na vµ Ca thµnh 2 phÇn b»ng nhau. PhÇn 1 t¸c dông hÕt víi O₂ thu ®­îc 15,8 gam hçn hîp 3 oxit. PhÇn 2 t¸c dông víi dung dÞch HCl d­ thu ®­îc V lÝt khÝ H₂ (®ktc). Gi¸ trÞ cña V A. 6,72. B. 3,36. C. 13,44. D. 8,96.

Chuyên đề 5 : NHÓM HALOGEN

A. LÝ THUYẾT

I. Vị trí trong bảng HTTH các nguyên tố.

Gồm có các nguyên tố ₉F ₁₇Cl ₃₅Br ₅₃I ₈₅At. Phân tử dạng X₂ như F₂ khí màu lục nhạt, Cl₂ khí màu vàng lục, Br₂ lỏng màu nâu đỏ, I₂ tinh thể tím.

Dễ nhận thêm một electron để đạt cấu hình bền vững của khí hiếm

X + 1e 🡪 X^- (X : F , Cl , Br , I )

F có độ âm điện lớn nhất , chỉ có số oxi hoá –1. Các halogen còn lại ngoài số oxi hoá –1 còn có số oxi hoá dương như +1 , +3 , +5 , +7

Tính tan của muối bạc AgF AgCl↓ AgBr↓ AgI↓

tan nhiều trắng vàng lục vàng đậm

II. CLO

Trong tự nhiên Clo có 2 đồng vị Cl (75%) và Cl (25%) _Cl=35,5

Là chất khí, màu vàng , mùi xốc , độc và nặng hơn không khí.

Cl₂ có một liên kết cộng hóa trị, dễ dàng tham gia phản ứng,là một chất oxihóa mạnh.

Tham gia các phản ứng Clo là chất oxyhoá , tuy nhiên clo cũng có khả năng đóng vai trò là chất khử.

1.Tính chất hoá học

a. Tác dụng với kim loại : (đa số kim loại và có t⁰ để khơi màu phản ứng) tạo muối clorua ( có hoá trị cao nhất )

2Na + Cl₂ 2NaCl

2Fe + 3Cl₂ 2FeCl₃

Cu + Cl₂ CuCl₂

b. Tác dụng với phim kim(cần có nhiệt độ hoặc có ánh sáng)

H₂ + Cl₂ 2HCl

Cl₂ + 2S 🡪 S₂Cl₂

2P + 3Cl₂ 2PCl₃

Cl₂ không tác dụng trực tiếp với O₂.

c. Tác dụng với một só hợp chất có tính khử:

H₂S + Cl₂ 2HCl + S

3Cl₂ + 2NH₃ 🡪 N₂ + 6HCl

Cl₂ + SO₂ + 2H₂O 🡪 H₂SO₄ + 2HCl

d. Cl₂ còn tham gia phản ứng với vai trò vừa là chất ôxihóa, vừa là chất khử.

Tác dụng với nuớc

Khi hoà tan vào nước , một phần Clo tác dụng (Thuận nghịch)

Cl + H₂O HCl + HClO ( Axit hipoclorơ)

Axit hipoclorơ có tính oxy hoá mạnh, nó phá hửy các màu vì thế nước clo hay clo ẩm có tính tẩy màu do.

Tác dụng với dung dịch bazơ

Cl₂ + 2NaOH → NaCl + NaClO + H₂O ( nước javel)

2Cl₂ + 2Ca(OH)₂ → Ca(ClO)₂ + CaCl₂ + H₂O

3Cl₂ + 6KOH KClO₃ + 5KCl + 3H₂O

e. Tác dụng với muối

Cl₂ + 2NaBr → 2NaCl + Br₂

Cl₂ + 2FeCl₂ → 2FeCl₃

3Cl₂ + 6FeSO₄ → 2Fe₂(SO₄)₃ + 2FeCl₃

Cl₂ + 2KI → 2KCl + I₂

f.Phản ứng thế, phản ứng cộng, phản ứng phân huỷ với một số hợp chất hữu cơ

CH₄ + Cl₂ CH₃Cl + HCl

CH₂=CH₂ + Cl₂ → CH₂Cl – CH₂Cl

C₂H₂ + Cl₂ → 2C + 2HCl

2.Điều chế : Nguyên tắc là khử các hợp chất Cl^- tạo Cl⁰

a. Trong phòng thí nghiệm

Cho HCl đậm đặc tác dụng với các chất ôxihóa mạnh

2KMnO₄ + 16HCl 2KCl + 2MnCl₂ + 5Cl₂ + 8H₂O

MnO₂ + 4HCl MnCl₂ + Cl₂ + 2H₂O

KClO₃ + 6HCl → KCl + 3H₂O + 3Cl₂

b. Trong công nghiệp: dùng phương pháp điện phân

2NaCl + 2H₂OH₂ + 2NaOH + Cl₂

2NaCl 2Na+ Cl₂ ( bổ sung thêm kiến thức về điện phân)

( nếu quá trình điện phân không có màng ngăn thí sản phẩm thu được là dung dịch nươc javel)

Ngoài ra còn có thể từ HCl và O₂ có xúc tác là CuCl₂ ở 400^oC.

4HCl + O₂ 2Cl₂ + 2H₂O

III. AXIT CLOHIDRIC (HCl)

Dung dịch axit HCl có đầy đủ tính chất hoá học của một axit mạnh

1. Hoá tính

a. TÁC DỤNG CHẤT CHỈ THỊ dung dịch HCl làm quì tím hoá đỏ (nhận biết axit)

HCl H⁺ + Cl^-

b. TÁC DỤNG KIM LOẠI (đứng trước H trong dãy Bêkêtôp) tạo muối (với hóa trị thấp của kim loại) và giải phóng khí hidrô

Fe + 2HCl FeCl₂ + H₂↑

2Al + 6HCl 2AlCl₃ + 3H₂↑

Cu + HCl → không có phản ứng

c. TÁC DỤNG OXIT BAZƠ , BAZƠ tạo muối và nước

NaOH + HCl NaCl + H₂O

CuO + 2HCl CuCl₂ + H₂O

Fe₂O₃ + 6HCl 2FeCl₃ + 3H₂O

d. TÁC DỤNG MUỐI (theo điều kiện phản ứng trao đổi)

CaCO₃ + 2HCl CaCl₂ + H₂O + CO₂

AgNO₃ + HCl AgCl + HNO₃

( dùng để nhận biết gốc clorua )

Ngoài tính chất đặc trưng là axit , dung dịch axit HCl đặc còn thể hiện vai trò chất khử khi tác dụng chất oxi hoá mạnh như KMnO₄ , MnO₂ ……

4HCl + MnO₂ MnCl₂ + Cl+ 2H₂O

K₂Cr₂O₇ + 14HCl → 3Cl₂ + 2KCl + 2CrCl₃ + 7H₂O

Hỗn hợp 3 thể tích HCl và 1 thể tích HNO₃ đặc được gọi là hỗn hợp nước cường toan ( cường thuỷ) có khả năng hoà tan được Au ( vàng)

3HCl + HNO₃ → 2Cl + NOCl + 2H₂O

NOCl NO + Cl

Au + 3Cl → AuCl₃

2.Điều chế

a.PHƯƠNG PHÁP SUNFAT cho NaCl tinh thể vào dung dịch H₂SO₄ đậm đặc

2NaCl_tt + H₂SO₄ Na₂SO₄ + 2HCl

NaCl_tt + H₂SO₄ NaHSO₄ + HCl

b.PHƯƠNG PHÁP TỔNG HỢP đốt hỗn hợp khí hidro và khí clo

H₂ + Cl₂ 2HCl hidro clorua.

IV. MUỐI CLORUA

Chứa ion âm clorua (Cl^-) và các ion dương kim loại, NH như NaCl ZnCl₂ CuCl₂AlCl₃

NaCl dùng để ăn, sản xuất Cl₂, NaOH, axit HCl

KCl phân kali

ZnCl₂ tẩy gỉ khi hàn, chống mục gổ

BaCl₂ chất độc

CaCl₂ chất chống ẩm

AlCl₃ chất xúc tác

V. HỢP CHẤT CHỨA ÔXI CỦA CLO

Trong các hợp chất chứa ôxi của clo, clo có soh dương, được điều chế gián tiếp.

Cl₂O Clo (I) oxit Cl₂O₇ Clo(VII) oxit

HClO Axit hipoclorơ NaClO Natri hipoclorit

HClO₂ Axit clorơ NaClO₂ Natri clorit

HClO₃ Axit cloric KClO₃ kali clorat

HClO₄ Axit pecloric KClO₄ kali peclorat

Tất cả hợp chất chứa oxi của clo điều là chất ôxihóa mạnh.

1.NƯỚC ZAVEN là hỗn hợp gồm NaCl, NaClO và H₂O có tính ôxi hóa mạnh, có tính tẩy màu, được điều chế bằng cách dẫn khí Clo vào dung dịch NaOH (KOH)

Cl₂ + 2NaOH → NaCl + NaClO + H₂O

NaClO + CO₂ + H₂O → NaHCO₃ + HClO ( có tính tẩy màu)

(Cl₂ + 2KOH →KCl + KClO + H₂O)

2.KALI CLORAT công thức phân tử KClO₃ là chất ôxihóa mạnh thường dùng điều chế O₂ trong phòng thí nghiệm

2KClO₃ 2KCl + O₂

KClO₃ được điều chế khi dẫn khí clo vào dung dịch kiềm đặc đã được đun nóng đến 100⁰c

3Cl₂ + 6KOH 5KCl + KClO₃ + 3H₂O

3.CLORUA VÔI công thức phân tử CaOCl₂ là chất ôxihóa mạnh, được điều chế bằng cách dẫn clo vào dung dịch Ca(OH)₂ đặc: Cl₂ + Ca(OH)₂ → CaOCl₂ + H₂O

Nếu Ca(OH)₂ loãng: 2Ca(OH)₂ + 2Cl₂ → CaCl₂ + Ca(OCl)₂ + 2H₂O

4.AXIT HIPOCLORƠ : HClO

Là một axit yếu , yếu hơn cả axit cacbonic. Nhưng nó có tính oxyhoá rất mạnh.

CO₂ + H₂O + NaClO → NaHCO₃ + HClO

HClO → HCl + O

4HClO + PbS → 4HCl + PbSO₄

5.AXIT CLORƠ : HClO₂

Là một axit yếu nhưng mạnh hơn hipoclorơ và có tính oxyhoá mạnh được điều chế theo phương trình. Ba(ClO₂)₂ + H₂SO₄ → BaSO₄ + 2HClO₂

6.AXIT CLORIC : HClO₃

- Là một axit mạnh tương tự như axit HCl , HNO₃ và có tính oxyhoá.

- Muối clorat có tính oxyhoá, không bị thuỷ phân.

7.AXIT PECLORIC : HClO₄

- Axit pecloric là axit mạnh nhất trong tất cat các axit. Nó có tính oxyhoá , dễ bị nhiệt phân 2HClO₄ H₂O + Cl₂O₇

Tổng kết về các axit chứa oxy của clo

Chiều tăng tính bền và tính axit

HClO HClO₂ HClO₃ HClO₄

Chiều tăng tính oxyhoá

VI. FLO là chất oxihóa mạnh, tham gia phản ứng với hầu hết các đơn chất và hợp chất tạo florua với số oxyhoá -1.( kể cả vàng)

1. Hoá tính

a.TÁC DỤNG KIM LOẠI & PHI KIM

Ca + F₂ → CaF₂

2Ag + F₂ → 2AgF

3F₂ + 2Au → 2AuCl₃

3F₂ + S → SF₆

b.TÁC DỤNG VỚI HIDRO phản ứng xảy ra mạnh hơn các halogen khác , hỗn hợp H₂ , F₂ nổ mạnh trong bóng tối.

H₂ + F₂ → 2HF

Khí HF tan vào nước tạo dung dịch HF. Dung dịch HF là axit yếu, đặc biệt là hòa tan được SiO₂

4HF + SiO₂ 2H₂O + SiF₄ (sự ăn mòn thủy tinh được ứng dụng trong kĩ thuật khắc trên kính như vẽ tranh khắc chữ).

c.TÁC DỤNG NƯỚC khí flo qua nước sẽ làm bốc cháy nước (do giải phóng O₂).

2F₂ + 2H₂O → 4HF + O₂

Phản ứng này giải thích vì sao F₂ không đẩy Cl₂ , Br₂ , I₂ ra khỏi dung dịch muối hoặc axit trong khi flo có tính oxihóa mạnh hơn .

2.Điều chế HF bằng phương pháp sunfat

CaF_2(tt) + H₂SO₄(đđ) CaSO₄ + 2HF ↑

Hợp chất với oxi : OF₂

2F₂ + 2NaOH → 2NaF + H₂O + OF₂ ;OF₂ là chất có tính độc và tính oxyhoá mạnh

VII. BRÔM VÀ IÔT là các chất ôxihóa yếu hơn clo.

1.TÁC DỤNG VỚI KIM LOẠI tạo muối tương ứng

2Na + Br₂ 2NaBr

2Na + I₂ 2NaI

2Al + 3Br₂ 2AlBr₃

2Al + 3I₂ 2AlI₃

2.TÁC DỤNG VỚI HIDRO

H₂ + Br₂ 2HBr ↑

H₂ + I₂ 2 HI phản ứng xảy ra thuận nghịch.

Độ hoạt động giảm dần từ Cl → Br → I

Các khí HBr, HI tan vào nước tạo dung dich axit

HBrddaxit HBr HI dd axit HI.

Về độ mạnh axit thì lại tăng dần từ HCl < HBr < HI

Br₂ + 5Cl₂ + 6H₂O → 2HBrO₃ + 10HCl

Các axit HBr , HI có tính khử mạnh có thể khử được axit H₂SO₄ đặc

2HBr + H₂SO₄ → Br₂ + SO₂ + H₂O

8HI + H₂SO₄ → 4I₂ + H₂S + 4H₂O

2HI + 2FeCl₃ → FeCl₂ + I₂ + 2HCl

VIII. NHẬN BIẾT dùng Ag⁺ (AgNO₃) để nhận biết các gốc halogenua.

Ag⁺ + Cl^- AgCl ↓ (trắng) (2AgCl 2Ag + Cl₂)

Ag⁺ + Br^- AgBr ↓ (vàng nhạt) Ag⁺ + I^- AgI ↓ (vàng đậm)

I₂ + hồ tinh bột → xanh lam

NHẬN BIẾT MỘT SỐ HỢP CHẤT VÔ CƠ

I. Nhận biết một số anion ( ion âm)

II. Nhận biết một số chất khí .

3. Nhận biết một số chất khí .

B-BÀI TẬP

Câu 1. Cấu hình e lớp ngoài cùng của các nguyên tử các nguyên tố halogen là:

A. ns²np⁴. B. ns²p^5. C. ns²np³. D. ns²np⁶.

Câu 2. Ở trạng thái cơ bản các nguyên tố halogen có mấy e độc thân?

A. 1 B. 5. C. 3. D. 7.

Câu 3. Liên kết trong các phân tử đơn chất halogen là gì?

A. công hóa trị không cực. B. cộng hóa trị có cực.

C. liên kết ion. D. liên kết cho nhận.

Câu 4. Chất nào có tính khử mạnh nhất?

A. HI. B. HF. C. HBr. D. HCl.

Câu 5. Trong phản ứng clo với nước, clo là chất:

A. oxi hóa. B. khử. C. vừa oxi hóa, vừa khử. D. không oxi hóa, khử

Câu 6. Thuốc thử của axit clohidric và muối clorua là:

A. ddAgNO₃. B. dd Na₂CO₃. C. ddNaOH. D. phenolphthalein.

Câu 7. Hợp chất nào có tính oxi hóa mạnh nhất?

A. HClO. B. HClO₂. C. HClO₃. D. HClO₄.

Câu 8. Trạng thái đúng của brom là:

A. rắn B. lỏng. C. khí. D. tất cả sai.

Câu 9. Cho dãy axit: HF, HCl,HBr,HI. Theo chiều từ trái sang phải tính chất axit biến đổi như sau:

A. giảm. B. tăng. C. vừa tăng, vừa giảm. D. Không tăng, không giảm.

Câu 10. Hãy lựa chọn phương pháp điều chế khí hidroclorua trong phòng thí nghiệm:

A. Thủy phân AlCl₃. B. Tổng hợp từ H₂ và Cl₂.

C. clo tác dụng với H₂O. D. NaCl tinh thể và H₂SO₄ đặc.

Câu 11.Axit không thể đựng trong bình thủy tinh là:

A. HNO₃ B. HF. C. H₂SO₄. D. HCl.

Câu 12.Dung dịch AgNO₃không phản ứng với dung dịch nào sau đây?

A. NaCl. B. NaBr. C. NaI. D. NaF.

Câu 13. Cho phản ứng: SO₂ + Cl₂ + 2H₂O 2HCl + H₂SO₄. Clo là chất:

A oxi hóa. B. khử. C. vừa oxi hóa, vừa khử. D. Không oxi hóa khử

Câu 14. Đặc điểm nào không phải là đặc điểm chung của các halogen?

A. Đều là chất khí ở điều kiện thường. B. Đều có tính oxi hóa mạnh.

C. Tác dụng với hầu hết các kim loại và phi kim. D. Khử năng tác dụng với nước giảm dần tử F₂ đến I₂.

Câu 15. Trong phòng thí nghiệm clo được điều chế từ hóa chất nào sau đây?

A. KClO₃ B. NaCl. C. MnO₂. D. HClO.

Câu 16. Theo chiều tăng điện tích hạt nhân thì khả năng oxi hóa của các halogen đơn chất:

A. tăng dần. B. giảm dần. C. không thay đổi. D. vừa tăng, vừa giảm.

Câu 17. Các halogen có tính chất hóa học gần giống nhau vì có cùng:

A. cấu hình e lớp ngoài cùng. B. tính oxi hóa mạnh. C. số e độc thân. D. số lớp e.

Câu 18. Khi mở vòi nước máy, nếu chú ý một chút sẽ phát hiện mùi lạ. Đó là do nước máy còn lưu giữ vết tích của thuốc sát trùng. Đó chính là clo và người ta giải thích khả năng diệt khuẩnlà do:

A. clo độc nên có tính sát trùng. B. clo có tính oxi hóa mạnh.

C. clo tác dụn với nước tạo ra HClO chất này có tính oxi hóa mạnh. D. một nguyên nhân khác.

Câu 19. Axit clohidric có thể tham gia phản ứng oxi hóa khử với vai trò:

A. chất khử. B. chất oxi hóa. C. môi trường. D. tất cả đều đúng.

Câu 20.Trong các kim loại sau đây, kim loại nào khi tá dụng với clo và axit clohidric cho cùng một loại muối?

A. Zn. B. Fe. C. Cu. D. Ag

Câu 21. Chất nào sau đây được ứng dụng dung để tráng phim ảnh?

A. NaBr. B. AgCl. C. AgBr. D. HBr.

Câu 22 Thuốc thử để phẩn biệt dung dịch KI là.

A. Quì tím. B. Clo và hồ tinh bột C. hồ tinh bột. D. dd AgNO_3.

Câu 23. Dãy các chất nào sau đây đều tác dụng với axit clohidric?

A. Fe₂O₃, KMnO₄, Cu, Fe, AgNO₃. B. Fe₂O₃, KMnO₄¸Fe, CuO, AgNO₃.

C. Fe, CuO, H₂SO₄, Ag, Mg(OH)_{2. D.} KMnO₄, Cu, Fe, H₂SO₄, Mg(OH)₂.

Câu 24. Clorua vôi là:

A. Muối tạo bởi kim loại liên kết với một gốc axit.

B. Muối tạo bởi kim loại liên kết với hai gốc axit.

C. Muối tạo bởi hai kim loại liên kết với một gốc axit.

D. Clorua vôi không phải là muối.

Câu 25. Cho phản ứng: Cl₂+ 2 NaBr 2 NaCl + Br₂. nguyên tố clo:

A. chỉ bị oxi hóa. B. chỉ bị khử.

C. vừa bị oxi, vừa bị khử. D. Không bị oxi hóa, không bị khử.

Câu 26. Tại sao người ta điều chế được nước clo mà không điều chế được nước flo.

A.Vì flo không tác dụng với nước. B. Vì flo có thể tan trong nước.

C. Vì flo có thể bốc cháy khi tác dụng với nước. D. Vì một lí do khác.

Câu 27. Chất nào sau đây có độ ta tốt nhất?

A. AgI. B. AgCl. C. AgBr. D. AgF.

Câu 28. Thuốc thử để nhậ ra iot là:

A. hồ tinh bột. B. nước brom. C. phenolphthalein. D. Quì tím.

Câu 29 Phản ứng nào chứng tỏ HCl là chất khử?

A. HCl + NaOH NaCl + H₂O. B. 2HCl + Mg MgCl₂+ H_{2 .}

C. MnO₂+ 4 HCl MnCl₂+ Cl₂ + 2H₂O. D. NH₃+ HCl NH₄Cl.

Câu 30. Cho pthh sau: KMnO₄ + HCl → KCl + MnCl₂ + Cl₂ + H₂O.Hệ số cần bằng của các chất lần lượt là:

A. 2, 12, 2, 2, 3, 6 B. 2, 14, 2, 2, 4, 7 C. 2, 8, 2, 2, 1, 4 D. 2, 16, 2, 2, 5, 8

Câu 31. Phản ứng nào sau đây được dùng để điều chế clo trong phòng thí nghiệm ?

A. 2NaCl 2Na + Cl₂ B. 2NaCl + 2H₂O H₂ + 2NaOH + Cl₂

C. MnO₂ + 4HCl_đặc MnCl₂ + Cl₂ + 2H₂O D. F₂ + 2NaCl → 2NaF + Cl₂

Câu 32. Clorua vôi là muối của canxi với 2 loại gốc axit là clorua Cl^- và hipoclorit ClO^-. Vậy clorua vôi gọi là muối gì?

A. Muối trung hoà B. Muối kép C. Muối của 2 axit D. Muối hỗn tạp

Câu 33. Khí Cl₂ điều chế bằng cách cho MnO₂ tác dụng với dd HCl đặc thường bị lẫn tạp chất là khí HCl. Có thể dùng dd nào sau đây để loại tạp chất là tốt nhất?

A. Dd NaOH B. Dd AgNO₃ C. Dd NaCl D. Dd KMnO₄

Câu 34. Dùng loại bình nào sau đây để đựng dung dịch HF?

A. Bình thuỷ tinh màu xanh B. Bình thuỷ tinh mầu nâu

C. Bình thuỷ tinh không màu D. Bình nhựa teflon (chất dẻo)

Câu 35. Chất nào sau đây chỉ có tính oxi hoá, không có tính khử?

A. F₂ B. Cl₂ C. Br₂ D. I₂

Câu 36. Có 4 chất bột màu trắng là vôi bột, bột gạo, bột thạch cao (CaSO₄.2H₂O) bột đá vôi (CaCO₃). Chỉ dùng chất nào dưới đây là nhận biết ngay được bột gạo?

A. Dung dịch HCl B. Dung dịch H₂SO₄ loãng

C. Dung dịch Br₂ D. Dung dịch I₂

Câu 37. Đổ dung dịch chứa 1g HBr vào dd chứa 1g NaOH. dd thu được làm cho quỳ tím chuyển sang màu nào sau đây?

A. Màu đỏ B. Màu xanh C. Không đổi màu D. Không xác định được

Câu 38. Phản ứng nào sau đây được dùng để điều chế khí hiđro clorua trong phòng thí nghiệm?

A. H₂ + Cl₂ 2HCl B. Cl₂ + H₂O → HCl + HClO

C. Cl₂ + SO₂ + 2H₂O → 2HCl + H₂SO₄ D. NaHSO₄ + HCl

Câu 39. Trong các phản ứng hoá học, để chuyển thành anion, nguyên tử của các nguyên tố halogen đã nhận hay nhường bao nhiêu electron?

A. Nhận thêm 1 electron B. Nhận thêm 2 electron

C. Nhường đi 1 electron D. Nhường đi 7 electron

Câu 40. Clo không phản ứng với chất nào sau đây?

A. NaOH B. NaCl C. Ca(OH)₂ D. NaBr

Câu 41. Nhận định nào sau đây sai khi nói về flo?

A. Là phi kim loại hoạt động mạnh nhất B. Có nhiều đồng vị bền trong tự nhiên

C. Là chất oxi hoá rất mạnh D. Có độ âm điện lớn nhất

Câu 42. Những hiđro halogenua có thể thu được khi cho H₂SO₄ đặc lần lượt tác dụng với các muối NaF, NaCl, NaBr, NaI là

A. HF, HCl, HBr, HI B. HF, HCl, HBr và một phần HI

C. HF, HCl, HBr D. HF, HCl .

Câu 43. Đốt nóng đỏ một sợi dây đồng rồi đưa vào bình khí Cl₂ thì xảy ra hiện tượng nào sau đây?

A. Dây đồng không cháy B. Dây đồng cháy yếu rồi tắt ngay

C. Dây đồng cháy mạnh, có khói màu nâu và màu trắng. D. Dây đồng cháy âm ỉ rất lâu

Câu 44. Hỗn hợp khí nào sau đây có thể tồn tại ở bất kì điều kiện nào?

A. H₂ và O₂ B. N₂ và O₂ C. Cl₂ và O₂ D. SO₂ và O₂

Câu 45. Dãy nào sau đây sắp xếp đúng theo thứ tự giảm dần tính axit của các dung dịch hiđro halogenua?

A. HI > HBr > HCl > HF B. HF > HCl > HBr > HI

C. HCl > HBr > HI > HF D. HCl > HBr > HF > HI

Câu 45. Dãy gồm các chất đều tác dụng được với dung dịch HCl loãng là
A. Mg(HCO₃)₂, HCOONa, CuO. B. AgNO₃, (NH₄)₂CO₃, CuS.

C. KNO₃, CaCO₃, Fe(OH)₃. D. FeS, BaSO₄, KOH.
Câu 46. Cho 5,6 gam một oxit kim loại tác dụng vừa đủ với HCl cho 11,1 gam muối clorua của kim loại đó. Cho biết công thức oxit kim loại?
A. Al₂O₃. B. CaO. C. CuO. D. FeO.
Câu 47. Cho 14,2 gam KMnO₄ tác dụng hoàn toàn với dung dịch HCl đặc, dư. Thể tích khí thu được ở (đktc) là:
A. 0,56 l. B. 5,6 l. C. 4,48 l. D. 8,96 l.
Câu 48. Hòa tan 12,8 gam hh Fe, FeO bằng dd HCl 0,1M vừa đủ, thu được 2,24 lít (đktc). Thể tích dung dịch HCl đã dùng là:
A. 14,2 lít. B. 4,0 lít. C. 4,2 lít. D. 2,0 lít.
Câu 49. Cho 4,2 gam hỗn hợp gồm Mg và Zn tác dụng hết với dung dịch HCl, thấy thoát ra 2,24 lít khí H₂ (đktc). Khối lượng muối khan thu được là.
A. 11,3 gam. B. 7,75 gam. C. 7,1 gam. D. kết quả khác.
Câu 50. Cho 44,5 gam hỗn hợp bột Zn và Mg tác dụng với dung dịch HCl dư thấy có 22,4 lít khí H₂ bay ra (đktc). Khối lượng muối clorua tạo ra trong dung dịch là bao nhiêu gam?
A. 80 gam. B. 115,5 gam. C. 51,6 gam. D. kết quả khác.

Câu 51. Hòa tan hoàn toàn 20 gam hỗn hợp Mg và Fe bằng dung dịch HCl dư. Sau phản ứng thu được 11,2 lít khí (đktc) và dung dịch X. Cô cạn dung dịch X thì thu được bao nhiêu gam muối khan?
A. 71,0 gam. B. 90,0 gam. C. 55,5 gam. D. 91,0 gam.

Câu 52. Hòa tan hoàn toàn 7,8 gam hỗn hợp Mg và Al bằng dung dịch HCl dư. Sau phản ứng thấy khối lượng dung dịch tăng thêm 7,0 gam so với ban đầu. Số mol axit HCl tham gia phản ứng là:
A. 0,04 mol. B. 0,8 mol. C. 0,08 mol. D. 0,4 mol.

Câu 53. Hòa tan 10 gam hỗn hợp muối cacbonat kim loại hóa trị II bằng dung dịch HCl dư ta thu được dung dịch A và 2,24 lít khí bay ra (đktc). Hỏi cô cạn dung dịch A thì thu được bao nhiêu gam muối khan?
A. 11,10 gam. B. 13,55 gam. C. 12,20 gam. D. 15,80 gam.
Câu 54. Để hòa tan hoàn toàn 42,2 gam hỗn hợp Zn và ZnO cần dùng 100,8 ml dung dịch HCl 36% (D = 1,19 g/ml) thì thu được 8,96 lít khí (đktc). Thành phần phần trăm của mỗi chất trong hỗn hợp đầu là:
A. 61,6% và 38,4%. B. 25,5% và 74,5%. C. 60% và 40%. D. 27,2% và 72,8%.
Câu 55. Cho hỗn hợp 2 muối MgCO₃ và CaCO₃ tan trong dung dịch HCl vừa đủ tạo ra 2,24 lít khí (đktc). Số mol của 2 muối cacbonat ban đầu là:
A. 0,15 mol. B. 0,2 mol. C. 0,1 mol. D. 0,3 mol.
Câu 56. Để trung hòa hết 200g dung dịch HX (F, Cl, Br, I) nồng độ nồng độ 14,6%. Người ta phải dùng 250 ml dung dịch NaOH 3,2M. Dung dịch axit ở trên là dung dịch.
A. HI. B. HCl. C. HBr. D. HF.
Câu 57. Hòa tan 0,6 gam một kim loại vào một lượng HCl dư. Sau phản ứng khối lượng dung dịch tăng thêm 0,55 gam. Kim loại đó là:
A. Ca. B. Fe. C. Ba. D. kết quả khác.
Câu 58. Cho 16,59 ml dung dịch HCl 20% (d = 1,1 g/ml) vào một dung dịch chứa 51 gam AgNO₃ thu được kết tủa A và dung dịch B. Thể tích dung dịch NaCl 26% (d = 1,2 g/ml) dùng để kết tủa hết lượng AgNO₃ còn dư trong B là:
A. 37,5 ml. B. 58,5 ml. C. 29,8 ml. D. kết quả khác.
Câu 59. Cho 50 gam CaCO₃ tác dụng vừa đủ với dung dịch HCl 20% (D = 1,2 g/ml). Nồng độ % của dung dịch CaCl₂ thu được là:
A. 27,75%. B. 36,26%. C. 26,36%. D. 23,87%.
Câu 60. Cho hỗn hợp MgO và MgCO₃ tác dụng với dung dịch HCl 20% thì thu được 6,72 lít khí (đktc) và 38 gam muối. Thành phần phần trăm của MgO và MgCO₃ là:
A. 27,3% và 72,7%. B. 25% và 75%. C. 13,7% và 86,3%. D. 55,5% và 44,5%.
Câu 61.Để tác dụng hết 4,64 gam hỗn hợp gồm FeO, Fe₂O₃, Fe₃O₄ cần dùng vừa đủ 160 ml dung dịch HCl 1M. Nếu khử 4,64 gam hỗn hợp trên bằng CO thì thu được bao nhiêu gam Fe.
A. 2,36 g. B. 4,36 g. C. 3,36. D. 2,08 g.
Câu 62. Cho 2,13 gam hỗn hợp X gồm ba kim loại Mg, Cu và Al ở dạng bột tác dụng hoàn toàn với oxi thu được hỗn hợp Y gồm các oxit có khối lượng 3,33 gam. Thể tích dung dịch HCl 2M vừa đủ để phản ứng hết với Y là:
A. 90 ml. B. 57 ml. C. 75 ml. D. 50 ml.
Câu 63. Đặc điểm nào dưới đây không phải là đặc điểm của các nguyên tố halogen (F, Cl, Br, I) ?

A. Nguyên tử chỉ có khả năng thu thêm 1 electron. B. Tạo ra hợp chất liên kết cộng hóa trị có cực với hiđro.

C. Có số oxi hóa – trong mọi hợp chất. D. Lớp electron ngoài cùng của nguyên tử có 7 electron.

Câu 64. Đặc điểm nào dưới đây là đặc điểm chung của các đơn chất halogen (F₂, Cl₂, Br₂, I₂) ?

A. Ở điều kiện thường là chất khí. B. Có tính oxi hóa mạnh.

C. Vừa có tính oxi hóa vừa có tính khử. D. Tác dụng mạnh với nước.

Câu 65. Nhận xét nào sau đây về liên kết trong phân tử các halogen là không chính xác ?

A. Liện kết công hóa trị. B. Liện kết phân cực.

C. Liện kết đơn. D. Tạo thành bằng sử dụng chung một đôi electron.

Câu 66. Theo chiều từ F → Cl → Br →I, bán kính nguyên tử:

A. tăng dần. B. giảm dần. C. không đổi. D. không có quy luật chung.

Câu 67. Theo chiều từ F → Cl → Br →I, nhiệt độ nóng chảy của các đơn chất:

A. giảm dần. B. tăng dần. C. không đổi. D. không có quy luật chung.

Câu 68. Theo chiều từ F → Cl → Br →I, nhiệt độ sôi của các đơn chất:

A. không đổi. B. tăng dần. C. giảm dần. D. không có quy luật chung.

Câu 69. Theo chiều từ F → Cl → Br →I, giá trị độ âm điện của các đơn chất:

A. không đổi. B. tăng dần. C. giảm dần. D. không có quy luật chung.

Câu 70. Nhận xét nào dưới đây là không đúng ?

A. F có số oxi hóa -1. B. F có số oxi hóa -1 trong các hợp chất.

C. F có số oxi hóa 0 và -1. D. F không có số oxi hóa dương.

Câu 71. Nhận xét nào sau đây về nhóm halogen là không đúng:

A. Tác dụng với kim loại tạo muối halogenua. B. Tác dụng với hiđro tạo khí hiđro halogenua.

C. Có đơn chất ở dạng khí X₂ D. Tồn tại chủ yếu ở dạng đơn chất.

Câu 72. Trong dung dịch nước clo có chứa các chất sau:

A. HCl, HClO, Cl₂. B. Cl₂ và H₂O. C. HCl và Cl₂. D. HCl, HClO, Cl₂ và H₂O.

Câu 73. Kim loại nào sau đây tác dụng với dung dịch HCl loãng và khí Cl₂ cho cùng loại muối clorua kim loại ?

A. Fe. B. Zn. C. Cu. D. Ag.

Câu 74. Trong phòng thí nghiệm, khí clo thường được điều chế bằng cách oxi hóa hợp chất nào sau đây:

A. NaCl. B. HCl. C. KClO₃. D. KMnO₄.

Câu 75. Phương pháp điều chế khí clo trong công nghiệp là:

A. cho HCl tác dụng với chất oxi hóa mạnh. B. điện phân dung dịch NaCl.

C. điện phân dung dịch NaCl có màng ngăn xốp. D. phương pháp khác.

Câu 76. Tính tẩy màu của dung dịch nước clo là do:

A. Cl₂ có tính oxi hóa mạnh. B. HClO có tính oxi hóa mạnh.

C. HCl là axit mạnh. D. nguyên nhân khác.

Câu 77. Phản ứng giữa Cl₂ và H₂ có thể xảy ra ở điều kiện:

A. nhiệt độ thường và bóng tối. B. ánh sáng mặt trời.

C. ánh sang của magie cháy. D. Cả A, B và C.

Câu 78. Để tránh phản ứng nổ giữa Cl₂ và H₂ người ta tiến hành biện pháp nào sau đây?

A. Lấy dư H₂. B. Lấy dư Cl₂.

C. Làm lạnh hỗn hợp phản ứng. D. Tách sản phẩm HCl ra khỏi hổn hợp phản ứng.

Câu 79. Trong thiên nhiên, clo chủ yếu tồn tại dưới dạng:

A. đơn chất Cl₂. B. muối NaCl có trong nước biển.

C. khoáng vật cacnalit (KCl.MgCl₂.6H₂O). D. khoáng vật sinvinit (KCl.NaCl).

Câu 80. Để lôi khí HCl có lẫn trong khí Cl₂, ta dẫn hỗn hợp khí qua:

A. nước. B. dung dịch NaOH đặc. C. dung dịch NaCl. D. dung dich H₂SO₄ đặc.

Câu 81. Để điều chế clo trong công nghiệm ta phải dùng bình điện phân có màng ngăn cách hai điện cực để:

A. khí Cl₂ không tiếp xúc với dung dịch NaOH. B. thu được dung dịch nước Giaven.

C. bảo vệ các điện cực không bị ăn mòn. D. Cả A, B và C đều đúng.

Câu 82. Các hệ số cân bằng trong phương trình phản ứng : HNO₃ + HCl → NO₂ + Cl₂ + H₂O theo thứ tự là:

A. 2;6;2;3;4. B. 2;6;2;3;2. C. 2;2;2;1;2. D. 1;6;1;3;1.

Câu 83. Chất nào sau đây thường được dùng để điệt khuẩn và tẩy màu ?

A. O₂. B. N₂. C. Cl₂. D. CO₂.

Câu 84. Để nhận ra khí hiđro clorua trong số các khí đựng riêng biệt : HCl, SO₂, O₂ và H₂ ta làm như sau:

A. dẫn từng khí qua dung dịch phenolphthalein. B. dẫn từng khí qua dung dịch AgNO₃.

C. dẫn từng khí qua CuSO₄ khan, nung nóng. D. dẫn từng khí qua dung dịch KNO₃.

Câu 85. Khi nung nóng, iot biến thành hơi không rua trạng thái lỏng. Hiện tượng này được gọi là:

A. sự chuyển trạng thái. B. sự bay hơi. C. sự thăng hoa. D. sự phân hủy.

Câu 86. Dùng bình thủy tinh có thể chứa được tất cả các dung dịch axit trong dãy nào dưới đây :

A. HCl, H₂SO₄, HF, HNO₃. B. HCl, H₂SO₄, HF.

C. H₂SO₄, HF, HNO₃. D. HCl, H₂SO₄, HNO₃.

Câu 87. Phương pháp để điều chế khí F2 trong công nghiệp là:

A. oxi hóa muối florua. B. dùng halogen khác đẩy flo ra khỏi muối.

C. điện phân hỗn hợp KF và HF ở thể lỏng. D. không có phương pháp nào.

Câu 88. Để chứng minh tính oxi hóa thay đổi theo chiều : F₂ > Cl₂ > Br₂ > I₂. ta có thể dùng phản ứng:

A. halogen tác dụng với hiđro. B. halogen mạnh đẩy halogen yếu hơn ra khỏi muối.

C. halogen tác dụng với kim loại. D. Cả A và B.

Câu 89. Axit nào được dùng để khắv lên thủy tinh ?

A. H₂SO₄. B. HNO₃. C. HF. D. HCl.

Câu 90. Axit có khả năng ăn mòn thủy tinh là:

A. HF. B. HBr. C. HCl. D. HI.

Câu 91. Để thu được muối NaCl tinh khiết có lẫn tạp chất NaI ta tiến hành như sau:

A. sục khí F₂ đến dư, sau đó nung nóng, cô cạn. B. sục khí Cl₂ đến dư, sau đó nung nóng, cô cạn.

C. sục khí Br₂ đến dư, sau đó nung nóng, cô cạn. D. Cách làm khác.

Câu 92. Để chứng minh trong muối NaCl có lẫn tạp chất NaI ta có thể dùng:

A. khí Cl₂. B. dung dịch hồ tinh bột. C. giấy quỳ tím. D. khí Cl₂ và dung dịch hồ tinh bột.

Câu 93. dung dịch thủy tinh có thể chứa tất cả các dung dịch axit trong dãu nào sau đây ?

A. HCl, H₂SO₄, HF, HNO₃.. B. HCl, H₂SO₄, HF.

C. H₂SO₄, HF, HNO₃. D. HCl, H₂SO₄, HNO₃.

Câu 94. Phản ứng giữa I₂ và H₂ xảy ra ở điều kiện:

A. ánh sang.khuyếch tán. B. Đun nóng.

C. 350 – 5000C. D. 350 – 5000C, xúc tác Pt.

Câu 95. Nguồn chủ yếu để điều chế iot trong công công nghiệp là:

A. rong biển. B. nước biển. C. muối ăn. D. nguồn khác.

Câu 96. Sẽ quan sát được hiện tượng gì khi ta thêm dần dần nước clo vào dung dịch KI có chứa sẵn một ít hồ tinh bột ?

A. không có hiện tượng gì. B. Có hơi màu tím bay lên.

C. Dung dịch chuyển sang màu vàng. D. Dung dịch có màu xanh đặc trưng.

Câu 97. Số oxi hóa của brom trong các hợp chất HBr, HBrO, KBrO₃, BrF₃ lần lượt là:

A. -1, +1, +1, +3. B. -1, +1, +2, +3. C. -1, +1, +5, +3. D. +1, +1, +5, +3.

Câu 98. Có thể điều chế Br₂ trong công nghiệp từ cách nào sau đây?

A. 2NaBr + Cl₂ → 2NaCl + Br₂. B. 2H₂SO₄ + 4KBr + MnO₂→ 2K₂SO₄ + MnBr₂ + Br₂ + H₂O.

C. 2HBr + Cl₂ → 2HCl + Br₂. D. 2AgBr → 2Ag + Br₂.

Câu 99. Sục khí Cl₂ qua dung dịch K₂CO₃ thấy có khí CO₂ thoát ra. Các phương trình phản ứng hóa học xảy ra là:

A. Cl₂ + H₂O → HCl + HClO. B. 2HCl +K₂CO₃ → 2KCl + CO₂ + H₂O.

C. 2HClO + K₂CO₃ → 2KCl + CO₂ + H₂O + O₂. D. Cả A và B.

Câu 100. Cho hai khí với thể tích là 1:1 ra ngoài ánh sang mặt trời thì có hiện tượng nổ, hai khí đó là :

A. N₂ và H₂. B. H₂ và O₂. C. Cl₂ và H₂. D. H₂S và Cl₂.

Câu 101. Cho 2,24 lit halogen X₂ tác dụng vừa đủ với magie thu được 9,5g MgX₂. Nguyên tố halogen đó là:

A. flo. B. clo. C. brom. D. iot.

Câu 102. Cho 16 gam hỗn hợp bột Fe và Mg tác dụng với dung dịch HCl dư thấy co 1 gam khí H₂ bay ra. Hỏi lượng muối tạo ra trong dung dịch là bao nhiêu gam ?

A. 33,75 gam. B. 51,5 gam. C. 87 gam. D. Kết quả khác.

Câu 103. Cho 44,5 gam hỗn hợp bột Zn và Mg tác dụng với dung dịch HCl dư thấy có 22,4 lit khí H₂ bay ra (đktc). Khối lượng muối clorua tạo ra trong dung dịch là:

A. 80 gam. B. 97,75 gam. C. 115,5 gam. D. Kết quả khác.

Câu 104. Cho hỗn hợp hai muối FeCO₃ và CaCO₃ tan trong dung dịch HCl vừa đủ, tạo ra 2,24 lit khí (đktc). Số mol HCl tiêu tốn hết là:

A. 0,1 mol. B. 0,15 mol. C. 0,2 mol. D. 0,3 mol.

Câu 105. Cho 10 gam MnO₂ tác dụng với axit HCl dư, đun nóng. Hãy chọn câu phát biểu đúng:

1) Thể tích khí thoát ra (đktc) là:

A. 2,57 lit. B. 5,2 lit. C. 1,53 lit. D. 3,75 lit.

2) Khối lượng MnCl₂ tạo thành là:

A. 8,4 gam. B. 14,5 gam. C. 12,2 gam. D. 4,2 gam.

Câu 106. Hòa tan 2,24 lit khí hiđro clorua (đktc) vào 46,35 gam nước thu được dung dịch HCl có nồng độ là :

A. 7,3%. B. 73%. C. 7,87%. D. 0,1M.

Câu 107. Hòa tan hoàn toàn 5,6 gam một lim loại M hóa trị II bằng dung dịch HCl dư, thu được 2,24 lit khí (đktc). Điều khẳng định nào sau đây là đúng:

A. M là Fe, khối lượng muối khan là 9,15 gam. B. M là Si, khối lượng muối khan là 9,15 gam.

C. M là Fe, khối lượng muối khan là 12,7 gam. D. M là Si, khối lượng muối khan là 12,7 gam.

Câu 108. Có 1 gam của mỗi khí sau trong cùng một điều kiện nhiệt độ và áp suất. Khí chiếm thể tích lớn nhất là :

A. flo. B. clo. C. brom. D. iot.

Câu 109. Sục khí clo dư vào dung dịch chứa các muối NaBr và NaI đến phản ứng hoàn toàn ta thu được 1,17 gam NaCl. Số mol cua hỗn hợp muối ban đầu là:

A. 0,01 mol. B. 0,015 mol. C. 0,02 mol. D. 0,025 mol.

Câu 110. Hòa tan 5,85 gam NaCl vào nước để được 500 ml dung dịch NaCl. Dung dịch này có nồng độ là :

A. 0,0002M. B. 0,1M. C. 0,2M. D. Kết quả khác.

Câu 111. Cho lượng dư dung dịch AgNO3 tác dụng với hỗn hợp gồm 0,1 mol NaF và 0,1 mol NaCl. Khối lượng kết tủa tạo thành là:

A. 10,8 gam. B. 14,35 gam. C. 21,6 gam. D. 27,05 gam.

Câu 112. Hòa tan 10 gam hỗn hợp hai muối cacbonat kim loại hóa trị II bằng dung dịch HCl dư ta thu được dung dịch A và 2,24 lit khí (đktc). Cô cạn dung dịch A, số gam muối thu được là:

A. 7,55 gam. B. 11,1 gam. C. 12,2 gam. D. 13,55 gam.

Câu 113. Cho 4 đơn chất F₂; Cl₂; Br₂; I₂. Chất có nhiệt độ sôi cao nhất là

A. F₂. B. Cl₂. C. Br₂. D. I₂.

Câu 114. Câu nào sau đây Không đúng?

A. Các halogen là những phi kim mạnh nhất trong mỗi chu kỳ.

B. Các halogen đều có số oxi hóa là -1; 0; +1; +3; +5; +7.

C. Các halogen đều có 7 electron lớp ngoài cùng thuộc phân lớp s và p.

D. Tính oxi hoá của các halogen giảm dần từ flo đến iod.

Câu 115. Các hợp chất tạo bởi 2 nguyên tố halogen thì halogen có tính oxi hoá mạnh hơn sẽ có số oxi hoá

A. dương. B. âm. C. không. D. không xác định được.

Câu 116. Trong tự nhiên, các halogen

A. chỉ tồn tại ở dạng đơn chất. B. chỉ tồn tại ở dạng muối halogenua.

C. chỉ tồn tại ở dạng hợp chất. D. tồn tại ở cả dạng đơn chất và hợp chất.

Câu 117. Khi cho khí Cl₂ tác dụng với khí NH₃ có chiếu sáng thì

A. thấy có khói trắng xuất hiện. B. thấy có kết tủa xuất hiện.

C. thấy có khí thoát ra. D. không thấy có hiện tượng gì.

Câu 118. HF có nhiệt độ sôi cao bất thường so với HCl, HBr, HI là do

A. flo có tính oxi hoá mạnh nhất. B. flo chỉ có số oxi hoá âm trong hợp chất.

C. HF có liên kết hiđro. D. liên kết H – F phân cực mạnh nhất.

Câu 119. Trong các hợp chất, flo chỉ có số oxi hoá -1 còn clo, brom, iod có cả số oxi hóa +1; +3; +5; +7 là do so với clo, brom, iod thì

A. flo có tính oxi hoá mạnh hơn. B. flo có bán kính nguyên tử nhỏ hơn.

C. nguyên tử flo có cấu tạo đặc biệt. D. nguyên tử flo không có phân lớp d.

Câu 120. ở điều kiện thường, clo là chất khí, màu vàng lục, có mùi xốc và nặng hơn không khí

A. 1,25 lần. B. 2,45 lần. C. 1,26 lần. D. 2,25 lần.

Câu 121. Trong phòng thí nghiệm người ta thường điều chế clo bằng cách

A. điện phân nóng chảy NaCl. B. điện phân dung dịch NaCl có màng ngăn.

C. phân huỷ khí HCl. D. cho HCl đặc tác dụng với MnO₂; KMnO₄…

Câu 122. (A-07): Trong công nghiệp người ta thường điều chế clo bằng cách

A. điện phân nóng chảy NaCl. B. điện phân dung dịch NaCl có màng ngăn.

C. cho F₂ đẩy Cl₂ ra khỏi dd NaCl. D. cho HCl đặc tác dụng với MnO₂; đun nóng.

Câu 123. Khí HCl khô khi gặp quỳ tím thì làm quỳ tím

A. chuyển sang màu đỏ. B. chuyển sang màu xanh.

C. không chuyển màu. D. chuyển sang không màu.

Câu 124. Trong phòng thí nghiệm người ta thường điều chế khí HCl bằng cách

A. clo hoá các hợp chất hữu cơ. B. cho clo tác dụng với hiđro.

C. đun nóng dung dịch HCl đặc. D. cho NaCl rắn tác dụng với H₂SO₄ đặc.

Câu 125. Thứ tự tăng dần tính axit của các axit halogen hiđric (HX) là

A. HF < HCl < HBr < HI. B. HI < HBr < HCl < HF.

C. HCl < HBr < HI < HF. D. HBr < HI < HCl < HF.

Câu 126. Có 4 dung dịch NaF, NaCl, NaBr, NaI đựng trong các lọ bị mất nhãn. Nếu dùng dung dịch AgNO₃ thì có thể nhận được

A. 1 dung dịch. B. 2 dung dịch. C. 3 dung dịch. D. 4 dung dịch.

Câu 127. Brom có lẫn một ít tạp chất là clo. Một trong các hoá chất có thể loại bỏ clo ra khổi hỗn hợp là

A. KBr. B. KCl. C. H₂O. D. NaOH.

Câu 128. Axit pecloric có công thức

A. HClO. B. HClO₂. C. HClO₃. D. HClO₄.

Câu 129. Axit cloric có công thức

A. HClO. B. HClO₂. C. HClO₃. D. HClO₄.

Câu 130. (B-07): Cho 13,44 lít khí Cl₂ (đktc) qua 2,5 lít dung dịch KOH ở 100^oC. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 37,25 gam KCl. Dung dịch KOH trên có nồng độ là

A. 0,24M. B. 0,48M. C. 0,2M. D. 0,4M.

Câu 131. Điện phân 2 lít dung dịch hỗn hợp NaCl và KCl có màng ngăn một thời gian thu được 1,12 lít khí Cl₂ (đktc). Coi thể tích dung dịch không đổi. Tổng nồng độ mol của NaOH và KOH trong dung dịch thu được là

A. 0,01M. B. 0,025M. C. 0,03M. D. 0,05M.

Câu 132. Độ tan của NaCl ở 100^OC là 50 gam. ở nhiệt độ này dung dịch bão hoà NaCl có nồng độ phần trăm là

A. 33,33. B. 50. C. 66,67. D. 80.

Câu 133. Hoà tan 11,2 lít khí HCl (đktc) vào m gam dung dịch HCl 16% thu được dung dịch HCl 20%. Giá trị của m là

A. 36,5. B. 182,5. C. 365,0. D. 224,0.

Câu 134. Hoà tan V lít khí HCl (đktc) vào 185,4 gam dung dịch HCl 10% thu được dung dịch HCl 16,57%. Giá trị của V là

A. 4,48. B. 8,96. C. 2,24. D. 6,72.

Câu 135. Cho 11,2 lít hỗn hợp khí X (đktc) gồm Cl₂ và O₂ tác dụng vừa đủ với 16,98 gam hỗn hợp Y gồm Mg và Al thu được 42,34gam hỗn hợp Z gồm MgCl₂; MgO; AlCl₃ và Al₂O₃.

1. Phần trăm thể tích của oxi trong X là

A. 52. B. 48. C. 25. D. 75.

2. Phần trăm khối lượng của Mg trong Y là

A. 77,74. B. 22,26. C. 19,79 D. 80,21.

Câu 136. Sục khí clo dư vào dung dịch chứa muối NaBr và KBr thu được muối NaCl và KCl, đồng thời thấy khối lượng muối giảm 4,45 gam. Lượng clo đã tham gia phản ứng với 2 muối trên là

A. 0,1 mol. B. 0,05 mol. C. 0,02 mol. D. 0,01 mol.

Câu 137. Hoà tan hỗn hợp gồm 0,2 mol Al; 0,2 mol Fe và 0,2 mol Fe₃O₄ bằng dung dịch HCl dư thu được dung dịch A. Cho A tác dụng với dung dịch NaOH dư, rồi lấy kết tủa nung trong không khí đến khối lượng không đổi thu được m gam chất rắn. Giá trị của m là

A. 74,2. B. 42,2. C. 64,0. D. 128,0.

Câu 138. Hoà tan 174 gam hỗn hợp M₂CO₃ và M₂SO₃ (M là kim loại kiềm) vào dung dịch HCl dư. Toàn bộ khí CO₂và SO₂ thoát ra được hấp thụ tối thiểu bởi 500ml dung dịch NaOH 3M. Kim loại M là

A. Li. B. Na. C. K. D. Rb.

Câu 139. Cho một lượng hỗn hợp CuO và Fe₂O₃ tan hết trong dung dịch HCl thu được 2 muối có tỷ lệ mol là 1 : 1. Phần trăm khối lượng của CuO và Fe₂O₃ trong hỗn hợp lần lượt là

A. 30 và 70. B. 40 và 60. C. 50 và 50. D. 60 và 40.

Câu 140. Hoà tan hoàn toàn 25,12 gam hỗn hợp Mg, Al, Fe trong dung dịch HCl dư thu được 13,44 lít khí H₂ (đktc) và m gam muối. Giá trị của m là

A. 67,72. B. 46,42. C. 68,92 D. 47,02.

Câu 141. Cho 6,72 lít clo (đktc) tác dụng với 16,8 gam Fe nung nóng rồi lấy chất rắn thu được hoà vào nước và khuấy đều thì khối lượng muối trong dung dịch thu được là

A. 38,10 gam. B. 48,75 gam. C. 32,50 gam. D. 25,40 gam.

Câu 142. Cho 9,14 gam hỗn hợp gồm Mg, Al, Cu bằng dung dịch HCl dư thu được 7,84 lít khí (đktc), dung dịch X và 2,54 gam chất rắn Y. Khối lượng muối trong X là

A. 32,15 gam. B. 31,45 gam. C. 33,25 gam. D. 30,35gam.

Câu 143. Hoà tan hoàn toàn 10,05 gam hỗn hợp 2 muối cacbonat kim loại hoá trị II và III vào dung dịch HCl thu được dung dịch A và 0,672 lít khí (đktc). Khối lượng muối trong A là

A. 10,38gam. B. 20,66gam. C. 30,99gam. D. 9,32gam.

Câu 144. Cho 37,6 gam hỗn hợp gồm CaO, CuO và Fe₂O₃ tác dụng vừa đủ với 0,6 lít dung dịch HCl 2M, rồi cô cạn dung dịch sau phản ứng thì số gam muối khan thu được là

A. 70,6. B. 61,0. C. 80,2. D. 49,3

Chuyên đề 6: OXI – LƯU HUỲNH

A-LÍ THUYẾT

I. VỊ TRÍ, CẤU TẠO.

Các nguyên tố thuộc PNC nhóm VI gồm ₈O ₁₆S ₃₄Se ₅₂Te ₈₄Po có 6 electron ngoài cùng do đó dễ dàng nhận 2e để đạt cấu hình bền vững của khí hiếm. Vậy tính ôxihóa là tính chất chủ yếu.

Cấu tạo nguyên tử của các nguyên tố nhóm VIA .

- Giống nhau : đều có 6e lớp ngoài cùng, có 2 độc thân ( viết cấu hình e theo orbitan). 🡪 số oxihoá -2 trong hợp chất có độ âm điện nhỏ hơn ( kim loại, hiđrô )

- Khác nhau: Trừ O , các nguyên tố còn lại S , Se, Te ở trạng thái kích thích có thể xuất hiện 4 hoặc 6 e độc thân điều này giải thích số oxihoá + 4 hoặc + 6 của S,Se,Te trong các hợp chất với các nguyên tố có độ âm điện lớn hơn ( oxi , flo )

- Ngoài tính oxihoá S,Se,Te còn có khả năng thể hiện tính khử.

II. ÔXI : trong tự nhiên có 3 đồng vị , Oxi là một phi kim hoạt động và là một chất ôxihóa mạnh vì thế trong tất cả các dạng hợp chất , oxi thể hiện số oxi hoá –2 (trừ : các peoxit ),duy trì sự sống , sự cháy.

Tác dụng hầu hết với kim loại (trừ Au và Pt), cần có t⁰ tạo ôxit

2Mg + O₂ 2MgO Magiê oxit

4Al + 3O₂ 2Al₂O₃ Nhôm oxit

3Fe + 2O₂ Fe₃O₄ Oxit sắt từ (FeO, Fe₂O₃)

Tác dụng hầu hết với phi kim (trừ halogen), cần có t⁰ tạo ra oxit

S + O₂ SO₂

C + O₂ CO₂

N₂ + O₂ 2NO t⁰ khoảng 3000⁰C hay hồ quang điện

Tác dụng với H₂ (nổ mạnh theo tỉ lệ 2 :1 về số mol), t⁰

2H₂ + O₂ 2H₂O

Tác dụng với các chất có tính khử.

2SO₂ + O₂ 2SO₃

CH₄ + 2O₂ CO₂ + 2H₂O

Tác dụng với các chất hữu cơ.

C₂H₅OH + 3O₂ → 2CO₂ + 3H₂O

C₂H₅OH + O₂ CH₃COOH + H₂O

III. ÔZÔN là dạng thù hình của oxi và có tính ôxhóa mạnh hơn O₂ rất nhiều

O₃ + 2KI + H₂O I₂ + 2KOH + O₂ (oxi không có)

Do tạo ra KOH nên O₃ làm xanh quì tẩm dd KI (dùng trong nhận biết ozon)

2Ag + O₃ Ag₂O + O₂ (oxi không có phản ứng)

IV. HIĐRÔ PEOXIT : Là chất có 2 khả năng đó là có tính oxihoá và có tính khử.

Tính oxihoá: H₂O₂ + 2KI → I₂ + 2KOH

H₂O₂ + KNO₂ → KNO₃ + H₂O

Tính khử : H₂O₂ + Ag₂O → 2Ag + O₂ + H₂O

5H₂O₂ + 2KMnO₄ + 3H₂SO₄ → K₂SO₄ + 2MnSO₄ + 5O₂ + 8H₂O

V. LƯU HUỲNH là chất ôxihóa nhưng yếu hơn O₂, ngoài ra S còn đóng vai trò là chất khử khi tác dụng với oxi ( phân tích dựa trên dãy số oxihoá của S )

S là chất oxihóa khi tác dụng với kim loại và H₂ tạo sunfua chứa S^2-

Tác dụng với nhiều kim loại (có t⁰,tạo sản phẩm ứng số oxy hoá thấp của kim loại)

Fe + S⁰ FeS^-2 sắt II sunfua

Zn + S⁰ ZnS^-2 kẽm sunfua

Hg + S HgS^-2 thủy ngân sunfua, phản ứng xảy ra ở t⁰ thường

Tác dụng với H₂: tạo hidro sunfua mùi trứng ung ( trứng thối )

H₂ + S H₂S^-2 hidrosunfua

S là chất khử khi tác dụng với chất ôxihóa tạo hợp chất với soh dương (+4, +6)

Tác dụng với phi kim (trừ Nitơ và Iod)

S + O₂ SO₂ khí sunfurơ, lưu huỳnh điôxit, lưu huỳnh (IV) ôxit.

S + 3F₂ → SF₆

Ngoài ra khi gặp chât ôxihóa khác như HNO₃ tạo H₂SO₄

VI. HIDRÔSUNFUA (H₂S) là chất khử mạnh vì trong H₂S lưu huỳnh có số oxi hoá thấp nhất (-2), tác dụng hầu hết các chất ôxihóa tạo sản phẩm ứng với soh cao hơn.

Tác dụng với oxi có thể tạo S hoặc SO₂ tùy lượng ôxi và cách tiến hành phản ứng.

2H₂S + 3O₂2H₂O + 2SO₂ (dư ôxi, đốt cháy)

2H₂S + O₂2H₂O + 2S

(Dung dịch H₂S trong không khí hoặc làm lạnh ngọn lửa H_2­S đang cháy)

Tác dụng với clo có thể tạo S hay H₂SO₄ tùy điều kiện phản ứng

H₂S + 4Cl₂ + 4H₂O → 8HCl + H₂SO₄

H₂S + Cl₂ → 2 HCl + S (khí clo gặp khí H₂S)

Dung dịch H₂S có tính axit yếu 2 nấc : Khi tác dụng dung dịch kiềm có thể tạo muối axit hoặc muối trung hoà

H₂S + NaOH NaHS + H₂O

H₂S + 2NaOH Na₂S + 2H₂O

VII. LƯU HUỲNH (IV) OXIT công thức hóa học SO_2, ngoài ra có các tên gọi khác là lưu huỳnh dioxit hay khí sunfurơ, hoặc anhidrit sunfurơ.

Với số oxi hoá trung gian +4 (O₂). Khí SO₂ vừa là chất khử, vừa là chất oxi hoá và là một oxit axit.

SO₂ là chất khử ( - 2e )

Khi gặp chất oxi hoá mạnh như O₂, Cl₂, Br₂ : khí SO₂ đóng vai trò là chất khử.

2O₂ + O₂ 2SO₃

₂ + Cl₂ + 2H₂O → 2HCl + H₂₄

5₂ + 2KMnO₄ + 2H₂O → K₂SO₄ + 2MnSO₄ + 2H₂SO₄

SO₂ là chất oxi hoá ( + 4e ) Khi tác dụng chất khử mạnh

₂ + 2H₂S → 2H₂O + 3

₂ + Mg → MgO + S

Ngoài ra SO₂ là một oxit axit

SO₂ + NaOH NaHSO₃ ( 2 )

SO₂ + 2 NaOH Na₂SO₃ + H₂O ( 1)

Nếu 1< < 2 thì tạo ra cả hai muối

VIII. LƯU HUỲNH (VI) OXIT công thức hóa học SO₃, ngoài ra còn tên gọi khác lưu huỳnh tri oxit, anhidrit sunfuric.

Là một ôxit axit

Tác dụng với H₂O tạo axit sunfuric

SO₃ + H₂O → H₂SO₄ + Q

SO₃ tan vô hạn trong H₂SO₄ tạo ôleum : H₂SO₄.nSO₃

Tác dụng với bazơ tạo muối

SO₃ + 2 NaOH → Na₂SO₄ + H₂O

IX. AXÍT SUNFURIC H₂SO₄ ở trạng thái loãng là một axit mạnh, ở trạng thái đặc là một chất ôxihóa mạnh.

Ở dạng loãng là axít mạnh làm đỏ quì tím, tác dụng kim loại(trước H₂) giải phóng H_2, tác dụng bazơ, oxit bazơ và nhiều muối.

H₂SO₄ → 2H⁺ + SO₄^2- là quì tím hoá màu đỏ.

H₂SO₄ + Fe → FeSO₄ + H₂↑

H₂SO₄ + NaOH → NaHSO₄ + H₂O

H₂SO₄ + 2NaOH → Na₂SO₄ + 2H₂O

H₂SO₄ + CuO → CuSO₄ + H₂O

H₂SO₄ + BaCl₂ → BaSO₄↓ + 2 HCl

H₂SO₄ + Na₂SO₃ → Na₂SO₄ + H₂O + SO₂↑

H₂SO₄ + CaCO₃ → CaSO₄ + H₂O + CO₂↑

Ở dạng đặc là một chất ôxihóa mạnh

Tác dụng với kim loại: oxi hoá hầu hết các kim loại (trừ Au và Pt) tạo muối hoá trị cao và thường giải phóng SO₂ (có thể H₂S, S nếu kim loại khử mạnh như Mg ).

2Fe + 6 H₂SO₄ Fe₂(SO₄)₃+ 3SO₂+ 6H₂O

Cu + 2 H₂SO₄ CuSO₄ + SO₂₊ 2H₂O

Al, Fe, Cr không tác dụng với H₂SO₄ đặc nguội, vì kim loại bị thụ động hóa.

Tác dụng với phi kim (tác dụng với các phi kim dạng rắn, t⁰) tạo hợp chất của phi kim ứng với số oxy hoá cao nhất

2H₂SO_4(đ) + C CO₂ + 2SO₂ + 2H₂O

2H₂SO_4(đ) + S 3SO₂ + 2H₂O

Tác dụng với một số chất có tính khử.

FeO + H₂SO_{4 (đ)} Fe₂(SO₄)₃ + SO₂ + 4H₂O

2HBr + H₂SO_{4 (đ)} Br₂ + SO₂ + 2H₂O

Hút nước của một số chất hữu cơ.

C₁₂H₂₂O₁₁ + H₂SO_4(đ) → 12C + H₂SO₄.11H₂O

X. NHẬN BIẾT MỘT SỐ CHẤT LIÊN QUAN.

1. MUỐI SUNFUA VÀ NHẬN BIẾT GỐC SUNFUA (S^2- ) hầu như các muối sunfua điều không tan, chỉ có muối của kim loại kiềm và kiềm thổ tan (Na₂S, K₂S, CaS, BaS). Một số muối không tan và có màu đặc trưng CuS đen, PbS đen, CdS vàng, SnS đỏ gạch, MnS hồng.

Để nhận biết S^2- dùng dung dịch Pb(NO₃)₂

Pb²⁺ + S^2- → PbS ( đen, không tan trong axit, nước)

2. MUỐI SUNFAT VÀ NHẬN BIẾT GỐC SUNFAT (SO₄^2-)

Có hai loại muối là muối trung hòa (sunfat) và muối axit (hidrôsunfat).

Phần lớn muối sunfat tan, chỉ có BaSO₄, PbSO₄ không tan có màu trắng, CaSO₄ ít tan có màu trắng.

Nhận biết gốc SO₄^2- (sunfat) dùng dung dịch chứa Ba²⁺ , Ca²⁺ , Pb²⁺

Ba²⁺ + SO₄^2- → BaSO₄ ( kết tủa trắng, không tan trong nước và axit)

XI. ĐIỀU CHẾ

1. ĐIỀU CHẾ ÔXI : 2KClO₃ 2KCl + 3O₂ (xúc tác MnO₂), điều chế trong PTN

Phân huỷ oxi già hay nhiệt phân kalipemangenat

Trong CN chưng cất phân đoạn không khí lỏng, điện phân nước

( Viết các ptpư)

2. ĐIỀU CHẾ HIDRÔSUNFUA (H₂S) :Cho FeS hoặc ZnS tác dung với dung dịch HCl

FeS + 2HCl → FeCl₂ + H₂S↑

Đốt S trong khí hiđrô

H₂ + S H₂S

3. ĐIỀU CHẾ SO₂ có rất nhiều phản ứng điều chế

S + O₂ SO₂

Na₂SO₃ + H₂SO_4(đ) Na₂SO₄ + H₂O + SO₂

Cu +2H₂SO_4(đ) CuSO₄ + 2H₂O +SO₂

4FeS₂ + 11O₂ 2Fe₂O₃ + 8SO₂

Đốt ZnS, FeS, H₂S, S trong oxi ta cũng thu được SO₂.

4. ĐIỀU CHẾ SO₃ : 2SO₂ + O₂ 2 SO₃ .

SO₃ là sản phẩm trung gian điều chế axit sunfuric.

5. SẢN XUẤT AXIT SUNFURIC ( trong CN) TỪ QUẶNG PYRIT SẮT FeS₂

Đốt FeS₂ 4FeS₂ + 11O₂ 2Fe₂O­₃ + 8SO₂

Oxi hoá SO₂ 2SO₂ + O₂ 2SO₃

Hợp nước: SO₃ + H₂O H₂SO₄

TỪ LƯU HUỲNH

Đốt S tạo SO₂: S + O₂ SO₂

Oxi hoá SO₂ 2SO₂ + O₂ 2SO₃

SO₃ hợp nước SO₃ + H₂O → H₂SO₄

B-BÀI TẬP

Câu 1: Cấu hình electron lớp ngoài cùng của các nguyên tố nhóm oxi là:

 A. ns²np⁴                       B. ns²np⁵                     C. ns²np³                           D. (n-1)d¹⁰ns²np⁴

Câu 2: Nguyên tử nguyên tố X có tổng số electron ở các phân lớp p là 10. Nguyên tố X là:

A. Na                          B. Cl                      C. O                                                             D. S

Câu 3: Chọn câu trả lời sai:

 A. Oxi hoá lỏng ở -183⁰C.                                B. O₂ lỏng bị nam châm hút.             

 C. O₂ lỏng không màu.                         D. Trong tự nhiên oxi có ba đồng vị.

Câu 4: Phương pháp nào sau đây có thể dùng để điều chế O₂ trong PTN?

  A. Điện phân H₂O.                                         B. Phân hủy H₂O₂ với xúc tác MnO₂.

  C. Điện phân dung dịch CuSO₄.                    D. Chưng cất phân đoạn không khí lỏng,

Câu 5: Khi điều chế oxi trong phòng thí nghiệm, khí oxi sinh ra thường bị lẫn hơi nước. Người ta có thể làm khô khí O₂bằng cách dẫn khí đi qua các ống sứ  chứa chất nào sau đây?

  A. Na.                         B. Bột CaO.                C. CuSO₄.5H₂O.                       D. Bột S

Câu 6 : Oxi có thể thu được từ phản ứng nhiệt phân chất nào sau đây?

A.  CaCO₃                        B. KMnO₄                                         C.(NH₄)₂SO₄                                  D. NaHCO₃

Câu 7: Người ta điều chế oxi trong phòng thí nghiệm bằng cách nào sau đây?

     A. Chưng cất phân đoạn không khí lỏng.                   B. Điện phân nước.

     C. Điện phân dung dịch NaOH.                                 D. Nhiệt phân KClO₃ với xúc tác MnO₂.

Câu 8:  Nguyên nhân nào sau đây làm cho nước ozon có thể bảo quản hoa quả tươi lâu ngày:

A. Ozon là một khí độc.                           B. Ozon độc và dễ tan trong nước hơn oxi.

C. Ozon có tính chất oxi hoá mạnh, khả năng sát trùng cao và dễ tan trong nước hơn oxi.

D. Ozon có tính tẩy màu.

Câu 9: Chọn câu trả lời sai về lưu huỳnh:

 A. S là chất rắn màu vàng                                 B. S có 2 dạng thù hình

 C. S dẫn điện, dẫn nhiệt kém                             D. S chỉ có tính oxi hóa

Câu 10: Hãy chỉ ra câu trả lời sai về SO₂:

 A. SO₂ làm đỏ quỳ ẩm.                                     B. SO₂ làm mất màu nước Br₂.

 C. SO₂ là chất khí, màu vàng                            D. SO₂ làm mất màu cánh hoa hồng.

Câu 11: Trong các phản ứng sau, phản ứng nào có thể dùng để điều chế SO₂ trong phòng thí nghiệm?

 A. 4FeS₂ + 11O₂   ->2Fe₂O₃ + 8SO₂                 B. S + O₂  ->SO₂

 C. 2H₂S + 3O₂  ->2SO₂ + 2H₂O                                D. Na₂SO₃ + H₂SO₄  ->Na₂SO₄ + H₂O + SO₂

Câu 12: Có các phản ứng sinh ra khí SO₂ như sau:

a) Cu + 2H₂SO_4đặc  ->CuSO₄ + SO₂ + 2H₂O            b) S + O₂  ->SO₂

c) 4FeS₂ + 11O₂   ->2Fe₂O₃ + 8SO₂                 d) Na₂SO₃ + H₂SO₄  ->Na₂SO₄ + H₂O + SO₂

Trong các phản ứng trên, những phản ứng nào được dùng để điều chế SO₂ trong công nghiệp là

A.    a và b                     B. a và d                      C. b và c                                              D.c và d

Câu 13: Hãy chỉ ra câu trả lời sai, khi xét các nguyên tố nhóm VIA:

A. Các nguyên tố nhóm VIA là những phi kim (trừ Po),

B. Hợp chất với hiđro của các nguyên tố nhóm VIA là những chất khí,

C. Oxi thường có số oxi hoá -2, trừ trong hợp chất với flo và trong các peoxit…

D. Tính axit : H₂SO₄ > H₂SeO₄ > H₂TeO₄,    

Câu 14: Hãy chỉ ra nhận xét sai, khi nói về khả năng phản ứng của oxi:

A. O₂ phản ứng trực tiếp với hầu hết kim loại.          B. O₂ phản ứng trực tiếp với tất cả các phi kim.

C. O₂ tham gia vào quá trình xảy ra sự cháy, sự gỉ, sự hô hấp.      

D. Những phản mà O₂ tham gia đều là phản ứng oxi hoá – khử.

Câu 15: Để tăng hiệu quả tẩy trắng của bột giặt, người ta thường cho thêm một ít bột natri peoxit (Na₂O₂). Do Na₂O₂ tác dụng với nước sinh ra hiđro peoxit (H₂O₂) là chất oxi hóa mạnh có thể tẩy trắng được quần áo:

Na₂O₂ + 2H₂O -> 2NaOH + H₂O₂                                                      2H₂O₂ -> 2H₂O + O₂

Vì vậy, người ta bảo quản tốt nhất bột giặt bằng cách

 A. cho bột giặt vào trong hộp không và để ra ngoài ánh nắng.             

 B. cho bột giặt vào trong hộp không có nắp và để trong bóng râm.         

 C. cho bột giặt vào trong hộp kín và để nơi khô mát.                           

 D. cho bột giặt vào hộp có nắp và để ra ngoài nắng.                             

Câu 16: Chỉ ra câu trả lời không đúng về khả năng phản ứng của S:

A. S vừa có tính oxi hoá vừa có tính khử.                  B. Hg phản ứng với S ngay nhiệt độ thường.

C. Ở nhiệt độ thích hợp, S tác dụng với hầu hết các phi kim và thể hiện tính oxi hóa.

D. Ở nhiệt độ cao, S tác dụng với nhiều kim loại và thể hiện tính oxi hoá.

Câu 18: SO₂ vừa có tính oxi hoá, vừa có tính khử vì trong phân tử SO₂

A. S có mức oxi hoá trung gian.                                   B. S có mức oxi hoá cao nhất.

C. S có mức oxi hoá thấp nhất.                                     D. S còn có một đôi electron tự do.

Câu 19: Cho các phản ứng sau:

A. 2SO₂ + O₂ <-> 2SO₃                                           B. SO₂ + 2H₂S  ->3S + 2H₂O

C. SO₂ + Br₂ + 2H₂O  ->H₂SO₄ + 2HBr             D. SO₂ +NaOH  ->NaHSO₃.  

Các phản ứng mà SO₂ có tính khử là

      A. A, C, D                  B. A, B, D               C. A, C                                       D. A, D          

Câu 20: Hãy chọn phản ứng mà SO₂ có tính oxi hoá?

     A. SO₂ + Na₂O -> Na₂SO₃                   B. SO₂ + 2H₂S  ->3S + 2H₂O            

C. SO₂ + H₂O + Br₂  ->2HBr + H₂SO₄ D. 5SO₂ + 2KMnO₄ + 2H₂O ->K₂SO₄ + 2MnSO₄ + 2H₂SO₄

Câu 21: Trong các phản ứng sau đây, hãy chỉ ra phản ứng không đúng:

   A. H₂S + 2NaCl -> Na₂S + 2HCl                 B. 2H₂S + 3O₂ ->2SO₂ + 2H₂O

   C.  H₂S + Pb(NO₃)₂  ->PbS + 2HNO₃             D. H₂S + 4Cl₂ + 4H₂O  ->H₂SO₄ + 8HCl               

Câu 22: Trong các phản ứng sau đây, hãy chọn câu kết luận không đúng về H₂SO₄:

   A. H₂SO₄ đặc là chất hút nước mạnh.            B. Khi tiếp xúc với H₂SO₄ đặc dễ gây bỏng nặng.    

   C. H₂SO₄ loãng có đầy đủ tính chất chung của axit.             

   D. Khi pha loãng axit sunfuric, chỉ được cho từ từ nước vào axit.

Câu 23 : Axit sunfuric đặc thường được dùng để làm khô các chất khí ẩm. Khí nào sau đây có thể được làm khô nhờ axit sunfuric đặc?

         A. Khí CO₂                 B. Khí H₂S                              C. Khí NH₃                                   D. Khí SO₃

Câu 24: Cho FeCO₃ tác dụng với H₂SO₄ đặc nóng, sản phẩm khí thu được gồm có:

   A. CO₂ và SO₂            B. H₂S và CO₂                                    C. SO₂                                     D. CO₂

Câu 25: Chọn phản ứng không đúng trong các phản ứng sau đây:

A. H₂SO_{4 đặc} + FeO  ->FeSO₄ + H₂O                          B. H₂SO_{4 đặc} + 2HI  ->I₂ + SO₂ + 2H₂O

C. 2H₂SO_{4 đặc} + C -> CO₂ + 2SO₂ + 2H₂O        D. 6H₂SO_{4 đăc} + 2Fe ->Fe₂(SO₄)₃ + 3SO₂ + 6H₂O

Câu 26: Để nhận ra sự có mặt của ion sunfat trong dung dịch, người ta thường dùng

   A. quỳ tím.                                                      B. dung dịch muối Mg²⁺.                   

   C. dung dịch chứa ion Ba²⁺                                      D. thuốc thử duy nhất là Ba(OH)₂              

Câu 27: Đốt nóng ống nghiệm chứa hỗn hợp KClO₃, MnO₂ theo tỉ lệ 4: 1 về khối lượng trên ngọn lửa đèn cồn, sau đó đưa tàn đóm còn hồng vào miệng ống nghiệm, thì

 A. tàn đóm tắt ngay.                                         B. tàn đóm bùng cháy.

 C. tiếng nổ lách tách.                                         D. không thấy hiện tượng gì.

Câu 28: Để thu được CO₂ từ hỗn hợp CO₂, SO₂ , người ta cho hỗn hợp đi chậm qua

 A. dung dịch nước vôi trong dư.                        B. dung dịch NaOH dư.                   

 C. dung dịch Br₂ dư.                                           D. dung dịch Ba(OH)₂ dư.

Câu 29: Chỉ dùng một thuốc thử nào sau đây để phân biệt các lọ đựng riêng biệt khí SO₂ và CO₂?

            A. Dung dịch brom trong nước.                     B. Dung dịch NaOH.

            C. Dung dịch Ba(OH)₂                                           D. Dung dịch Ca(OH)₂

Câu 30: Trong các oxit sau oxit nào không có tính khử:

 A. CO                         B. SO₂                         C. SO₃                                     D. FeO           

Câu 31: Cho khí H₂S lội qua dd CuSO₄ thấy có kết tủa màu xám đen xuất hiện, chứng tỏ:

 A. Có phản ứng oxi hoá – khử xảy ra.             B. có kết tủa CuS tạo thành, không tan trong axit mạnh

 C. axit sunfuhiđric mạnh hơn axit sunfuric.     D. axit sunfuric mạnh hơn axit sunfuhiđric.

Câu 32: Các khí sinh ra khi cho saccarozơ vào dung dịch H₂SO₄ đặc, dư gồm:

            A. H₂S và CO₂.           B. H₂S và SO₂.                        C. SO₃ và CO₂.                       D. SO₂ và CO₂

Câu 33: Để pha loãng dd H₂SO₄ đậm đặc, trong phòng thí nghiệm, người ta tiến hành theo cách nào trong các cách sau đây:

 A. Cho từ từ nước vào axit và khuấy đều.                B. Cho từ từ axit vào nước và khuấy đều.

 C. Cho nhanh nước vào axit và khuấy đều.               D. Cho nhanh axit vào nước và khuấy đều. 

Câu 34: Cho các phản ứng sau:  

 a. FeS₂ + O₂ ->X + Y                                    b. X + H₂S   ->Z  + H₂O

 c. Z + T  ->FeS                                                           d. FeS + HCl -> M + H₂S

 e. M + NaOH  ->Fe(OH)₂ + N.

Các chất được ký hiệu bằng chữ cái X, Y, Z, T, M, N có thể là:

Câu 35: Để thu được 6,72 lit O₂ (đktc), cần phải nhiệt phân hoàn toàn bao nhiêu gam tinh thể KClO₃.5H₂O?

 A. 24,5 gam                              B. 42,5 gam                             C. 25,4 gam                             D. 45,2 gam  

Câu 36: Cho hỗn hợp gồm Fe và FeS tác dụng với dung dịch HCl dư thu được 2,24 lit hỗn hợp khí ở điều kiện tiêu chuẩn. Hỗn hợp khí này có tỷ khối so với hiđro là 9. Thành phần % theo số mol của hỗn hợp Fe và FeS ban đầu là

 A. 40 và 60.                            B. 50 và 50.                     C. 35 và 65.                             D. 45 và 55.

Câu 37: Sục từ từ 2,24 lit SO₂ (đktc) vào 100 ml dd NaOH 3M. Muối tạo thành sau phản ứng là

 A. Na₂SO₃                       B. NaHSO₃        C. Na₂SO₄                            D. Hỗn hợp Na₂SO₃  và NaHSO₃ 

Câu 38: Cho V lit SO₂ (đktc) tác dụng hết với dung dịch Br₂ dư. Thêm tiếp vào dung dịch sau phản ứng BaCl₂ dư thu được 2,33 gam kết tủa. Thể tích V là

 A. 0,112 lit                                B. 1,12 lit              C. 0,224 lit                                   D. 2,24 lit       

Câu 39: Để phản ứng vừa đủ với 100 ml dd BaCl₂ 2M cần phải dùng 500 ml dung dịch Na₂SO₄ với nồng độ bao nhiêu?

A. 0,1 M.                                   B. 0,4 M.                     C. 1,4 M.                                 D. 0,2 M.

Câu 40: Đốt cháy hoàn toàn 1,2 gam một muối sunfat của kim loại (toàn bộ S có trong muối chuyển thành khí SO₂) Dẫn khí thu được sau phản ứng đi qua dung dịch nước Br₂ dư sau đó thêm tiếp dung dịch BaCl₂ dư thu được 4,66 kết tủa. Thành phần phần trăm của lưu huỳnh trong muối sunfat là bao nhiêu?

A. 36,33%                     B. 46,67%                   C. 53,33%                                          D. 26,66%      

Câu 41. Để nhận biết O₂ và O₃ ta không thể dùng chất nào sau đây?

A. dung dịch KI cùng với hồ tinh bột B. PbS (đen) C. Ag D. đốt cháy Cacbon

Câu 42. Cấu hình electron nào không đúng với cấu hình của anion X^2- của các nguyên tố nhóm VIA?

A. 1s² 2s² 2p⁴   B. 1s² 2s² 2p⁶ C. [Ne] 3s² 3p⁶ D. [Ar] 4s² 4p⁶

Câu 43. O₂ bị lẫn một ít tạp chất Cl₂. Chất tốt nhất để loại bỏ Cl₂ là

A. H₂O.  B. KOH.  C. SO₂^.  D. KI.

Câu 44. Nung 316 gam KMnO₄ một thời gian thấy còn lại 300 gam chất rắn. Vậy phần trăm KMnO₄ đã bị nhiệt phân là

A. 25%.  B. 30%.  C. 40%.  D. 50%.

Câu 45. SO₂ bị lẫn tạp chất SO₃, dùng cách nào dưới đây để thu được SO₂ nguyên chất?

A. cho hỗn hợp khí sục từ từ qua dung dịch nước brom.

B. sục hỗn hợp khí qua nước vôi trong dư.

C. sục hỗn hợp khí qua dung dịch BaCl₂ loãng dư.

D. sục hỗn hợp khí từ từ qua dung dịch Na₂CO₃.

Câu 46. CO₂ bị lẫn tạp chất SO₂, dùng cách nào dưới đây để thu được CO₂ nguyên chất?

A. sục hỗn hợp khí qua dung dịch nước muối dư.

B. sục hỗn hợp khí qua dung dịch nước vôi trong dư.

C. sục hỗn hợp khí qua dung dịch nước brom.

D. trộn hỗn hợp khí với khí H₂S.

Câu 47. H₂S tác dụng với chất nào mà sản phẩm có lưu huỳnh?

A. O₂.  B. SO₂.  C. FeCl₃.  D. CuCl₂.

Câu 48. H₂SO₄ đặc nguội không thể tác dụng với nhóm kim loại nào sau đây?

A. Fe, Zn.  B. Fe, Al.  C. Al, Zn.  D. Al, Mg.

Câu 49. Trong sản xuất H₂SO₄ trong công nghiệp người ta cho khí SO₃hấp thụ vào

A. H₂O. B. dung dịch H₂SO₄ loãng. C. H₂SO₄ đặc để tạo oleum. D. H₂O₂.

Câu 50. Cần hoà tan bao nhiêu lit SO₃ (đktc) vào 600 gam H₂O để thu được dung dịch H₂SO₄ 49%?

A. 56 lit.  B. 89,6 lit.  C. 112 lit.  D. 168 lit.

Câu 51. Có thể dùng H₂SO₄ đặc để làm khan (làm khô) tất cả các khí trong dãy nào sau đây?

A. CO₂, NH₃, H₂, N₂.  B. NH₃, H₂, N₂, O₂.

C. CO₂, N₂, SO₂, O₂.  D. CO₂, H₂S, N₂, O₂.

Câu 52. Khí H₂S không tác dụng với chất nào sau đây?

A. dung dịch CuCl₂.  B. khí Cl₂.

C. dung dịch KOH.  D. dung dịch FeCl₂.

Câu 53. H₂O₂ thể hiện là chất oxi hoá trong phản ứng với chất nào dưới đây?

A. dung dịch KMnO₄.  B. dung dịch H₂SO₃. C. MnO₂.  D. O₃.

Câu 54. Cho sơ đồ phản ứng:

KMnO₄ + H₂O₂ + H₂SO₄ -> MnSO₄ + K₂SO₄ + O₂ + H₂O

Hệ số tỉ lượng đúng ứng với chất oxi hoá và chất khử là:

A. 5 và 3.  B. 5 và 2.  C. 2 và 5.  D. 3 và 5.

Câu 55. Ag để trong không khí bị biến thành màu đen do không khí bị nhiễm bẩn chất nào dưới đây?

A. SO₂ và SO₃.

B. HCl hoặc Cl₂.

C. H₂ hoặc hơi nứơc.

D. ozon hoặc hiđrosunfua.

Câu 56. Số oxi hoá của S trong các hợp chất sau: Cu₂S, FeS₂, NaHSO₄, (NH₄)₂S₂O₈, Na₂SO₃ lần lựơt là:

A. -4, -2, +6, +7, +4.  B. -4, -1, +6, +7, +4.

C. -2, -1, +6, +6, +4.  D. -2, -1, +6, +7, +4.

Câu 57. Hãy chọn phát biểu đúng về Oxi và ozon.

A. Oxi và ozon đều có tính oxi hoá mạnh như nhau.

B. Oxi và ozon đều có số proton và nơtron giống nhau trong phân tử.

C. Oxi và ozon là các dạng thù hình của nguyên tố oxi.

D. Cả oxi và ozon đều phản ứng đuợc với các chất như Ag, KI, PbS ở nhiệt độ thường.

Câu 58. Hoà tan hoàn toàn 13 gam kim loại M bằng dung dịch H₂SO₄loãng thu được 4,48 lit khí (đkc), kim loại M là

A. Mg.  B. Al.  C. Fe.  D. Zn.

Câu 59. Phản ứng nào sau đây không thể xảy ra?

A. SO₂ + dung dịch nước clo.

B. SO₂ + dung dịch NaCl.

C. SO₂ + dung dịch H₂S.

D. SO₂ + dung dịch NaOH.

Câu 60. Từ 120 kg FeS₂ có thể điều chế được tối đa bao nhiêu lit dung dịch H₂SO₄98% (d = 1,84 gam/ml)?

A. 120 lit.  B. 114,5 lit.  C. 108,7 lit.  D. 184 lit.

Câu 61. Oxi hoá hoàn toàn m gam hỗn hợp cùng số mol Cu và Al thu được 13,1 gam hỗn hợp oxit. Giá trị của m là

A. 7,4 gam.  B. 8,7 gam . C. 9,1 gam.  D. 10 gam.

Câu 62. Hoà tan hoàn toàn một miếng kim loại R bằng dung dịch H₂SO₄ đặc nóng thu được muối sunfat của R và 2,24 lit SO₂ (đkc). Số mol electron mà R đã cho là

A. 0,2 mol e.  B. 0,4 mol e.

C. 0,1n mol e.  D. không xác định.

Câu 63. Sục từ từ 2,24 lit SO₂ (đkc) vào 100 ml dung dịch NaOH 3M. Các chất có trong dung dịch sau phản ứng là:

A. Na₂SO₃, NaOH, H₂O.  B. NaHSO₃, H₂O.

C. Na₂SO₃, H₂O.  D. Na₂SO₃, NaHSO₃, H₂O.

Chuyên đề 7 : TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG – CÂN BẰNG HOÁ HỌC

A-LÍ THUYẾT

I. Tốc độ phản ứng

1. Khái niệm : Tốc độ phản ứng là độ biến thiên nồng độ của một trong các chất phản ứng hoặc chất sản phẩm trong một đơn vị thời gian.

2. Biểu thức : Xét phản ứng aA + bB 🡪 cC + dD (* )

: Tốc độ trung bình của phản ứng

; dấu + : Tính theo chất sản phẩm ; dấu - : Tính theo chất tham gia

: Biến thiên nồng độ của chất tham gia phản ứng hoặc chất sản phẩm

: Biến thiên thời gian.

3. Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng

a. Nồng độ : Tăng nồng độ chất phản ứng 🡪 tốc độ phản ứng tăng

Giải thích : Ta có v = k . Trong đó: v tốc độ tại thời điểm nhất định

k hằng số tốc độ

C_A,C_B nồng độ của các chất A,B.

b. Nhiệt độ : Tăng nhiệt độ 🡪 tốc độ phản ứng tăng.

Giải thích : Theo Qui tắc Van't – Hoff : cứ tăng nhiệt độ lên 10^oC thì tốc độ phản ứng tăng từ 2 - 4 lần.

c. Áp suất : Đối với phản ứng có chất khí, tăng áp suất 🡪 tốc độ phản ứng tăng

Giải thích : Áp suất càng lớn 🡪 thể tích giảm 🡪 khoảng cách giữa các phân tử càng nhỏ 🡪 tần số va chạm trong 1 đơn vị thời gian nhiều 🡪 số va chạm có hiệu quả tăng 🡪 tốc độ phản ứng tăng.

d. Diện tích bề mặt : Tăng diện tích bê mặt 🡪 tốc độ phản ứng tăng

Giải thích : Tăng diện tích bề mặt 🡪 tăng tần số va chạm giữa các phân tử 🡪 số lần va chạm có hiệu quả tăng 🡪 tốc độ phản ưng tăng.

e. Chất xúc tác:

Định nghĩa : Chất xúc tác là chất làm biến đổi vận tốc phản ứng, nhưng không có mặt trong thành phần của sản phẩm và không bị mất đi sau phản ứng.

Chất xúc tác làm tăng tốc độ phản ứng ; không làm chuyển dịch cân bằng.

Chất xúc tác dương : Làm tăng tốc độ phản ứng

Chất xúc tác âm ( chất ức chế ) : làm giảm tốc độ phản ứng.

II. Cân bằng hoá học

1. Phản ứng thuận nghịch, phản ứng một chiều

Ví dụ : Ca + 2HCl 🡪 CaCl₂ + H₂ Phản ứng một chiều

Cl₂ + H₂O HCl + HClO Phản ứng thuận nghịch

2. Cân bằng hoá học

a. Khái niệm : Cân bằng hóa học là trạng thái của phản ứng thuận nghịch khi tốc độ của phản ứng thuận bằng tốc độ phản ứng nghịch.

b. Biểu thức: aA + bB cC + dD (* )

Kc : hằng số cân bằng.

Ta có :trong đó: {A} ,{B}.. nồng độ các chất tại thời điểm cân bằng

a,b,c,d hệ số các chất trong phương trình hoá học

Các chất rắn coi như nồng độ không đổi và không có mặt trong biểu thức.

Hằng số cân bằng chỉ phụ thuộc vào nhiệt độ không phụ thuộc vào các yêu tố khác.

3. Các yếu tố ảnh hưởng đến cân bằng hoá học.

Nguyên lí Lơ Sa – tơ – li – ê: Một phản ứng thuận nghịch đang ở trạng thái cân bằng khi chịu một tác động từ bên ngoài như biến đổi nồng độ, nhiệt độ, áp suất thì cân bằng sẽ chuyển dịch theo chiều chống lạ sự biến đổi đó.

1. Nồng độ : Tăng nồng độ chất tham gia phản ứng 🡪 cân bằng chuyển dịch theo chiều thuận và ngược lại.
2. Áp suất : Tăng áp suất 🡪 cân bằng chuyển dịch về phía có số phân tử khí ít hơn, Giảm áp suất cân bằng dịch về phía có số phân tử khí nhiều hơn.
3. Nhiệt độ: Tăng nhiệt độ 🡪 cân bằng chuyển dịch về chiều thu nhiệt, giảm nhiệt độ cân bằng chuyền dịch về chiều toà nhiệt

* Lưu ý : nếu : Thu nhiệt

: Toả nhiệt

III. Nhứng chú ý quan trọng

a. Cân bằng hoá học là cân bằng động

Nghĩa là tại thời điểm cân bằng được thiết lập không có nghĩa là phản ứng dừng lại mà vẫn xảy ra nhưng tốc độ của phản ứng thuận bằng tốc độ phản ứng nghịch. ( v_t=v_n).

b.Khi biến đổi hệ số trong phương trình hoá học biểu diễn cân bằng hoá học thì hằng số cân bằng cũng biến đổi theo.

Thí dụ : 2A + B 🡪 C + D K_cb

4A + 2B 🡪 2C + 2D K'_cb = (K_cb)²

B-BÀI TẬP

Câu 1: Trong phòng thí nghiệm người ta nhiệt phân KClO₃ để điều chế khí oxi.

Biện pháp nào sau đây được sử dụng nhằm tăng tốc độ phản ứng?

A. Nung riêng KClO₃ B. Nung KClO₃ có xúc tác MnO₂

C. Thu O₂ qua nước D. Thu O₂ bằng cách dời chỗ không khí

Câu 2: Trường hợp nào sau đây có yếu tố làm giảm tốc độ phản ứng?

A. Đưa lưu huỳnh đang cháy ngoài không khí vào bình chứa oxi

B. Quạt bếp than đang cháy

C. Thay hạt nhôm bằng bột nhôm để cho tác dụng với dung dịch HCl

D. Dùng dung dịch loãng các chất tham gia phản ứng

Câu 3: Biện pháp kĩ thuật nào sau đây không được sử dụng để tăng tốc độ phản ứng nung vôi?

A. Đập nhỏ đá vôi đến kích thước thích hợp B. Tăng nhiệt độ lên nhiệt độ thích hợp

C. Tăng nồng độ khí CO₂ D. Thổi không khí vào lò nung vôi

Câu 4: Tốc độ của phản ứng sẽ tăng lên bao nhiêu lần khi tăng nhiệt độ từ 20⁰C đến 100⁰C, nếu hệ số nhiệt độ của phản ứng bằng 2?

A. 256 lần B. 265 lần C. 275 lần D. 257 lần

Câu 5: Hệ số nhiệt độ của tốc độ phản ứng là bao nhiêu biết rằng khi tăng nhiệt độ lên thêm 50⁰C thì tốc độ phản ứng tăng lên 1024 lần?

A. 1 B. 2 C. 3 *D. 4

Câu 6: Một phản ứng thuận nghịch đạt đến trạng thái cân bằng khi nào:

A. Phản ứng thuận đã kết thúc

B. Phản ứng nghịch đã kết thúc

C. Tốc độ của phản ứng thuận và nghịch bằng nhau

D. Nồng độ của các chất tham gia phản ứng và của các chất sản phẩm phản ứng bằng nhau

Câu 7: Khi tăng áp suất không ảnh hưởng tới cân bằng của phản ứng nào sau đây?

A. N₂ + 3H₂ 2NH₃ B. 2CO + O₂ ↔ 2CO₂

C. H₂ + Cl₂ ↔ 2HCl D. 2SO₂ + O₂ ↔ 2SO₃

Câu 8: Hằng số cân bằng K của phản ứng chỉ phụ thuộc vào yếu tố nào sau đây?

A. Nồng độ B. áp suất C. Nhiệt độ D. Chất xúc tác

Câu 9: Cho phương trình hoá học:

N₂ (k) + O₂ (k) ^{tia lửa điện} 2NO (k) ∆H > 0

Hãy cho biết cặp yếu tố nào sau đây đều ảnh hưởng đến sự chuyển dịch cân bằng hoá học trên?

A. Nhiệt độ và nồng độ B. Áp suất và nồng độ

C. Nồng độ và chất xúc tác D. Chất xúc tác và nhiệt độ

Câu 10: Câu nào sau đây đúng?

A.Bất cứ phản ứng nào cũng phải đạt đến trạng thái cân bằng hoá học

B.Khi phản ứng thuận nghịch ở trạng thái cân bằng thì phản ứng dừng lại

C.Chỉ có những phản ứng thuận nghịch mới có trạng thái cân bằng hoá học

D.Ở trạng thái cân bằng, khối lượng các chất ở 2 vế của phương trình phản ứng phải bằng nhau