Giáo án số học lớp 6 học kỳ 1 theo 5 bước hoạt động

Tiết 01

TẬP HỢP – PHẦN TỬ CỦA TẬP HỢP

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

A. Hoạt động khởi động (2 phút)

Mục tiêu: HS có các đồ dùng học tập cần thiết phục vụ môn học và biết về nội dung chương I.

Phương pháp: Thuyết trình, trực quan.

- Kiểm tra đồ dùng học tập của học sinh

- Giới thiệu nội dung chương I. Trong chương I, bên cạnh việc ôn tập và hệ thống hóa các nội dung về số tự nhiên đã học ở bậc Tiểu học, còn thêm nhiều nội dung mới: Phép nâng lên lũy thừa, số nguyên tố và hợp số, ước chung và bội chung.

GV giới thiệu tiết học: “Tập hợp. Phần tử của tập hợp”

HS lắng nghe, ghi chép (nếu cần)

HS lấy sách vở, bút ghi chép bài

B. Hoạt động hình thành kiến thức.

Hoạt động 1: Các ví dụ. (7 phút)

Mục tiêu: Học sinh lấy được một ví dụ cụ thể về tập hợp

Phương pháp: Thuyết trình, luyện tập thực hành, vấn đáp

GV cho học sinh quan sát Hình 1 SGK rồi giới thiệu tập hợp các đồ vật (sách, bút) đặt trên bàn.

Yêu cầu học sinh tìm các đồ vật trong lớp để lấy ví dụ về tập hợp

GV: lấy thêm 2 ví dụ SGK: Tập hợp các số tự nhiên nhỏ hơn 4

Tập hợp các chữ cái a, b, c

? . Yêu cầu học sinh lấy ví dụ về tập hợp.

Người ta viết và ký hiệu tập hợp như thế nào chúng ta cùng nghiên cứu mục 2.

- Tập hợp học sinh lớp 6A

- Tập hợp bàn, ghế trong phòng học lớp 6A …

- Tập hợp các quyển sách (cái bút) trong phòng học lớp 6A

- Tập hợp các số tự nhiên nhỏ hơn 100; …

1. Các ví dụ

- Tập hợp học sinh lớp 6A

- Tập hợp các số tự nhiên nhỏ hơn 100

- Tập hợp các chữ cái c, d, e, g

Hoạt động 2: Cách viết. Các ký hiệu (18 phút)

Mục tiêu:Biết dùng các thuật ngữ tập hợp, phần tử của tập hợp, biết sử dụng các ký hiệu .

Phương pháp: Thuyết trình, hoạt động nhóm, luyện tập thực hành

Nghiên cứu SGK và cho thầy giáo biết người ta đặt tên cho tập hợp như thế nào?

? Các số tự nhiên nhỏ hơn 4 là những số nào?

GV đưa ra cách viết tập hợp A và tập hợp B. (Tập hợp A là tập hợp các số tự nhiên nhỏ hơn 4)

GV giới thiệu các số 0;1;2;3 là các phần tử của tập hợp A.

Hoạt động nhóm: GV yêu cầu học sinh quan sát cách viết tập hợp như trên bảng, hoạt động cặp đôi và trả lời các câu hỏi:

? Các phần tử của tập hợp được viết ở đâu?

? Giữa các phần tử có dấu gì?

? Mỗi phần tử được liệt kê mấy lần

? Thứ tự các phần tử ra sao?

Giáo viên giới thiệu ký hiệu và cách đọc, yêu cầu học sinh đọc.

GV giới thiệu cách đọc thứ hai:

: 1 là phần tử của A

: 5 không là phần tử của A.

GV treo bảng phụ: Hãy điền số hoặc ký hiệu thích hợp vào ô trống.

3 A; 7A; A.

( ý cuối học sinh lựa chọn 1 trong 4 số đều đúng)

Cách viết tập hợp A nói trên là cách viết liệt kê tất cả các phần tử của tập hợp, ngoài cách viết đó ra người ta có thể viết tập A dựa vào chỉ ra tính chất đặc trưng của các phần tử x thuộc tập hợp A. Đó là và

Vậy có mấy cách viết tập hợp: Là cách nào?

GV chốt kiến thức, yêu cầu HS về nhà đọc lại phần chú ý / SGK

Giáo viên giới thiệu sơ đồ Ven: Biểu diễn một tập hợp bằng một vòng kín, trong đó mỗi phần tử của tập hợp được biểu diễn bởi một dấu chấm bên trong vòng tròn đó.

Người ta đặt tên tập hợp bằng chữ cái in hoa.

Số 0; 1; 2 và 3

HS lắng nghe

HS hoạt động cặp đôi thảo luận

- Các phần tử được viết trong hai dấu ngoặc nhọn .

- Giữa phần tử có dấu “;” khi phần tử là số, là dấu “,” nếu phần tử là chữ

- Mỗi phần tử được liệt kê một lần

- Thứ tự các phần tử được liệt kê tùy ý.

đọc là thuộc

đọc là không thuộc

HS ghi nhớ cách đọc.

HS hoạt động cá nhân

; ;

HS lắng nghe, ghi chép

Học sinh đọc phần đóng khung, in đậm SGK.

2. Cách viết, cách ký hiệu.

- Đặt tên tập hợp bằng chữ cái in hoa.

VD:

hay

hay

Các số 0;1; 2; 3 là các phần tử của tập hợp A.

Các chữ a, b, c là các phần tử của tập hợp B

Kí hiệu:

đọc là 1 thuộc A

đọc là 5 không thuộc A

Hay

Chú ý/ SGK trang 5

- Sơ đồ Ven

A

C. Hoạt động luyện tập ( 10 phút)

Mục đích: Học sinh biết viết một tập hợp cho trước, sử dụng thành thạo ký hiệu

Phương pháp: thuyết trình, hoạt động nhóm, luyện tập

Chia lớp làm các nhóm (2 bàn / 1 nhóm.

Nhóm 1: Làm ?1

Nhóm 2: Làm bài tập 1/SGK/6

Yêu cầu viết tập hợp bằng 2 cách.

GV nhận xét bài làm các nhóm, bổ sung.

GV có thể hướng dẫn HS một cách viết tập hợp khác:

Yêu cầu 1 học sinh làm ?2

GV nhận xét, lưu ý:

Lưu ý vì mỗi phần tử của tập hợp chỉ liệt kê 1 lần nên tập hợp đó là đúng.

Giáo viên yêu cầu học sinh minh họa tập hợp ở ?2 bằng vòng tròn kín (sơ đồ ven)

HS hoạt động nhóm làm bài

HS dưới lớp làm vào vở.

HS lên bảng làm ?2, HS dưới lớp làm vào vở

HS vẽ sơ đồ Ven

?1:

Hoặc

;

Bài tập 1/6

Hoặc

;

?2:

D. Hoạt động vận dụng ( 5 phút)

Mục tiêu: Học sinh vận dụng kiến thức thực tế vào giải bài toán

Phương pháp: vấn đáp, thuyết trình

Yêu cầu HS đọc đề bài 5/ SGK trang 6

Những tháng trong quý hai là?

Những tháng có 30 ngày là?

HS đọc đề bài.

- Tháng tư, tháng năm, tháng sáu

- Tháng tư, tháng sáu, tháng chín, tháng mười một.

HS lên viết tập hợp bằng cách đặt tên tập hợp và liệt kê số phần tử của tập hợp.

A={ tháng tư, tháng năm, tháng sáu}

B = { tháng tư, tháng sáu, tháng chín, tháng mười một}

E. Hoạt động tìm tòi, mở rộng (2 phút)

Mục tiêu: Học sinh chủ động làm các bài tập về nhà để củng cố kiến thức đã học ở tiết học.

Phương pháp: Ghi chép

Đố: Liệt kê tập hợp các bạn trong lớp có cùng tháng sinh với em. Viết tập hợp C đó bằng cách chỉ ra tính chất đặc trưng của các phần tử của tập hợp

Bài tập về nhà;

Bài tập 2, 3; 4 SGK trang 6

Bài tập 6,7, 8 SBT.

Về nhà đọc lại kiến thức bài học trong SGK. Chuẩn bị tiết học sau: Tập hợp các số tự nhiên.

HS ghi chép nội dung yêu cầu

Tiết 02

TẬP HỢP CÁC SỐ TỰ NHIÊN

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

A. Hoạt động khởi động (7 phút)

Mục tiêu: HS phải thuộc các kiến thức của bài học trước.

Phương pháp: Vấn đáp, thực hành làm bài tập.

* GV gọi 1 HS lên bảng thực hiện bài tập sau:

+ Nêu các cách viết một tập hợp.

+ Viết tập hợp A các số tự nhiên lớn

hơn 4 và nhỏ hơn 9 bằng 2 cách.

GV gọi 1 HS nhận xét bài làm của bạn.

GV nhận xét cho điểm.

* Đặt vấn đề: Phân biệt tập N và N* có gì khác nhau.

- HS:

+ Phát biểu hai cách viết một tập hợp

+ Làm BT:

Cách 1: A = { 5;6;7;8 }

Cách 2:

A = { x N/ 4< x<9 }.

HS: nhận xét.

B. Hoạt động hình thành kiến thức.

Hoạt động 1: Tập N và tập N* (7 phút)

Mục tiêu: HS phân biệt được các tập N, N*

Phương pháp:Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại.

GV đặt câu hỏi:

Hãy lấy ví dụ về số tự nhiên?

GV giới thiệu tập hợp số tự nhiên.

N = { 0; 1; 2; 3. . .}

GV: Hãy cho biết các phần tử của tập hợp N?

GV nhấn mạnh:

+Các số tự nhiên được biểu diễn trên tia số.

+Trên tia số , ta đặt liên tiếp bắt đầu từ 0, các đoạn thẳng có độ dài bằng nhau. . .

GV: mô tả lại tia số.

GV: yêu cầu HS lên bảng vẽ tia số và biểu diễn một vài số tự nhiên.

GV giới thiệu:

+ Mỗi số tự nhiên được biểu diễn bởi một điểm trên tia số.

+Điểm biểu diễn số 1 trên tia số gọi là điểm 1, . . .

+Điểm biểu diễn số tự nhiên a trên tia số gọi là điểm a.

GV giới thiệu tập hợp các số tự nhiên khác 0 được kí hiệu là N*

N* = { 1; 2; 3; . . .}

Hoặc N* = {xN/ x0}

? Sự khác nhau giữa tập N và tập N* ở điểm nào ?

- GV chốt lại.

- Củng cố : bài tập (bảng phụ)

GV yêu cầu HS lên bảng điền

- GV gọi HS nhận xét và chốt

HS: lấy ví dụ.

HS: Các số 0;1; 2; 3 . . . là các phần tử của tập hợp N.

HS lên bảng vẽ tia số, HS khác vẽ vào vở.

HS: lắng nghe.

HS: trả lời

HS:

Điền vào ô vuông các kí hiệu và cho đúng.

Ví dụ: Các số 0; 1; 2; 3. . là các số tự nhiên.

Kí hiệu: N = { 0; 1; 2; 3. . .} được gọi là tập hợp số tự nhiên.

Biểu diễn các số tự nhiên trên tia số

0

1

2

3

4

5

Tập hợp các số tự nhiên khác 0 được kí hiệu là N*.

N* = { 1; 2; 3; . . .}

Hoặc N* = {xN/ x0}

0

1

2

3

4

5

Bảng phụ ghi :

Điền vào ô vuông các kí hiệu và cho đúng.

Hoạt động 2: Thứ tự trong tập hợp số tự nhiên (18 phút)

Mục tiêu:HS phân biệt được các tập N, N*, biết sử dụng các kí hiệu ≤và ≥,biết viết số tự nhiên liền sau, số tự nhiên liền trước của một số tự nhiên.

Phương pháp:Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại.

GV yêu cầu HS quan sát tia số và trả lời câu hỏi:

-So sánh 2 và 4?

GV: Nhận xét vị trí điểm 2 và điểm 4 trên tia số?

GV giới thiệu tổng quát:

Với a,b là các số tự nhiên khác 0 , ta luôn có hoặc a<b hoặc b>a trên tia số ( tia số nằm ngang), điểm a nằm ở bên trái điểm b.

GV giới thiệu kí hiệu:

ab nghĩa là a< b hoặc

a= b

ba nghĩa là b> a hoặc

b = a

GV giới thiệu tính chất bắc cầu:

a<b; b<c thì a<c

GV yêu cầu HS lấy ví dụ về tính chất bắc cầu?

GV đặt câu hỏi:

Tìm số liền sau của 4? Số 4 có mấy số liền sau?

GV giới thiệu: Mỗi số tự nhiên có một số liền sau duy nhất.

GV hỏi tiếp: Số liền trước số 5 là số nào?

GV: 4 và 5 là hai số tự nhiên liên tiếp.

GV:Hai số tự nhiên liên tiếp hơn kém nhau mấy đơn vị ?

GV: Trong các số tự nhiên, số nào nhỏ nhất? Có số tự nhiên lớn nhất hay không? Vì sao?

GV: Tập hợp số tự nhiên có vô số phần tử.

GV yêu cầu HS đọc lại phần a, b, c, d, e

GV yêu cầu HS làm ?1

GV yêu cầu HS nhận xét.

GV nhận xét.

HS: 2<4.

HS: Điểm 2 ở bên trái điểm 4.

HS: lắng nghe.

HS: - HS : 2<4 ; 4<6 thì 2<6

HS: số liền sau số 4 là số 5.

Số 4 có 1 số liền sau.

HS: Số liền trước số 5 là số 4.

HS: Hai số tự nhiên liên tiếp hơn kém nhau một đơn vị.

HS:- Số 0 là số tự nhiên nhỏ nhất.

-Không có số tự nhiên lớn nhất.

- 1HS làm ?1

- HS nhận xét.

a.Với a,bN,a<b hoặc b>a thì trên tia số điểm a nằm bên trái điểm b, điểm b nằm bên phải điểm a.

b. Kí hiệu:

ab nghĩa là a< b hoặc a= b

ba nghĩa là b> a hoặc b = a

c. Tính chất bắc cầu:

a<b và b<c thì a<c

d. Mỗi số tự nhiên đều có một số liền sau duy nhất. Hai số tự nhiên liên tiếp hơn kém nhau một đơn vị.

?1 (SGK/7). 28 ; 29 ; 30

99 ; 100 ; 101

C. Hoạt động luyện tập (8 phút)

Mục đích: HS vận dụng được các kiến thức về tập hợp và quan hệ thứ tự vào giải bài toán cơ bản

Phương pháp: Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại, hoạt động nhóm…

- Cho làm bài tập 6, 7 SGK.

GV treo bảng phụ ghi nội dung bài 6, 7 (SGK/7) rồi gọi HS trả lời.

- HS hoạt động nhóm bài 8 (SGK-8)

Chú ý: Mỗi số tự nhiên đều biểu diễn bằng một điểm trên tia số, nhưng không phải mỗi điểm trên tia số đều biểu diễn một số tự nhiên.

- HS chữa bài tập 6, 7 theo chỉ định của GV.

-Thảo luận nhóm Bài 8 (SGK/9)

- Đại diện nhóm lên chữa, các nhóm khác nhận xét chéo lẫn nhau.

Bài 8 (SGK/8):

A={ 0; 1; 2; 3; 4; 5 }

A={ x N/ x ≤ 5 }

D. Hoạt động vận dụng ( 2 phút)

Mục tiêu:HS vận dụng được các kiến thức về tập hợp

Phương pháp: Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, hoạt động cặp đôi

GV yêu cầu hoạt động cặp đôi

a/ Có bao nhiêu số tự nhiên nhỏ hơn 20?

b/ Có bao nhiêu số tự nhiên nhỏ hơn n? ( nN).

c/ Có bao nhiêu số tự nhiên chẵn nhỏ hơn n ? ( nN)

HS: trả lời miệng

a/ 20

b/ n

c/ Xét hai trường hợp:

+ n chẵn: lúc đó số số chẵn nhỏ hơn n là n:2

+ n lẻ: lúc đó số số chẵn nhỏ hơn n là: (n+1):2

E. Hoạt động tìm tòi, mở rộng (2 phút)

Mục tiêu:GV hướng dẫn và giao nhiệm vụ về nhà cho HS

Phương pháp: Vấn đáp

- GV gọi HS nêu các kiến thức trọng tâm của bài học.

- GV hướng dẫn HS học và chuẩn bị bài

- HS phát biểu

- HS lắng nghe, ghi chú.

- Phân biệt tập hợp N và N*, biết cách biểu diễn một số tự nhiên trên tia số, và nắm chắc quan hệ thứ tự trong tập hợp các số tự nhiên.

• Làm các bài tập 6,7,10.(SGK-8)

HD bài 10 :

Chú ý :

Tiết 03

GHI SỐ TỰ NHIÊN

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

A. Hoạt động khởi động (8 phút)

Mục tiêu: HS biết tập N và tập N*, thứ tự trong tập hợp số tự nhiên

Phương pháp: Hỏi-vấn đáp, thực hành làm bài tập

* Kiểm tra bài cũ:

- HS1:viết tập hợp N và N*, làm bài tập 11/5 SBT ? Viết tập hợp A các số tự nhiên x mà x N*

- HS2:viết tập hợp B các số tự nhiên không vượt 6 bằng hai cách và biểu diễn trên tia số.

- GV gọi HS nhận xét

- GV nhận xét và cho điểm

* Đặt vấn đề: Ở hệ thập phân, giá trị của mỗi chữ số trong một số thay đổi như thế nào? Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, chúng ta cùng vào bài học hôm nay.

HS1: Bài 11/5 (SBT)

;

HS 2:

C₁ :

C₂ :

HS: nhận xét

B. Hoạt động hình thành kiến thức.

Hoạt động 1: Số và chữ số (7 phút)

Mục tiêu: HS phân được số và chữ số trong hệ thập phân.

Phương pháp:Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại.

GV: Yêu cầu HS đọc vài ba số tự nhiên bất kì ?

GV: Người ta dùng một trong mười chữ số từ 0; 1;…; 9 để ghi mọi số tự nhiên.

GV: yêu cầu đọc chú ý.

GV: Viết số 3895 lên bảng cho HS phân biệt số trăm; chữ số hàng trăm, số chục; chữ số hàng chục.

GV: Yêu cầu HS làm bài tập 11 SGK để củng cố chú ý.

HS cho VD

HS: Đọc chú ý SGK.

HS: Làm vào vở.

1. Số và chữ số

VD: 7 là số có 1 chữ số.

312 là số có 3 chữ số.

16758 là số có 5 chữ số.

Chú ý: (Học SGK)

Ví dụ: Cho số: 3895.

Bài 11: B) Số: 1425

Hoạt động 2: Hệ thập phân (11 phút)

Mục tiêu:Học sinh hiểu cách ghi số trong hệ thập phân, HS hiểu rõ trong hệ thập phân, giá trị của mỗi chữ số trong một số thay đổi theo vị trí.

Phương pháp:Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại.

GV: Giới thiệu hệ thập phân.

Cho HS nắm được mỗi chữ số trong một số ở nững vị trí khác nhau có những giá trị khác nhau.

VD:

222= 200+ 20 + 2

= 2.100 + 2.10 + 2

GV: tượng tự hãy biểu diễn các số

? Em hãy chỉ ra chữ số hàng

nghìn, hàng trăm , hàng chục , hàng đơn vị ?

- GV chốt lại

- Yêu cầu HS làm ?1 SGK

- GV gọi HS nhận xét

- HS nghe và ghi bài

- HS thảo luận nhóm và đại diện lên bảng

- HS trả lời

- 2 HS đứng tại chỗ trả lời

2.Hệ thập phân

+ Cách ghi số nói trên gọi là cách ghi trong hệ thập phân

VD : 222= 200+ 20 + 2

= 2.100 + 2.10 + 2

Kí hiệu : chỉ số tự nhiên có hai chữ số

chỉ số tự nhiên có ba chữ số

chỉ số tự nhiên có bốn chữ số

?1.

- Số tự nhiên lớn nhất có ba chữ số là: 999.

-Số tự nhiên lớn nhất có ba chữ số khácnhau là: 987.

Hoạt động 2: Chú ý (12 phút)

Mục tiêu:Học biết cách viết các số La Mã từ 1 đến 30, biết được ưu điểm của cách ghi số trong hệ thập phân.

Phương pháp:Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại, hoạt động nhóm

Cho HS xem mặt đồng hồ có 12 số La Mã.

- Giới thiệu ba chữ số La Mã ghi các số trên là: I, V, X.

? Yêu cầu viết số 9; 11 ?

-Nêu chú ý: ở số La Mã những chữ số ở các vị trí ≠ vẫn có giá trị như nhau. VD XXX (30)

- ChoHoạtđộngnhómcặp đôi viết lên bảng phụ các số La Mã từ 1 đến 30.

GV yêu cầu các nhóm nhận xét.

GV: nhận xét.

HS: Xem mặt đồng hồ hình7, tự xác định các số từ 1 đến 12.

-Lắng nghe qui ước dùng chữ số La Mã.

HS:

XI tương ứng 11;

IX tương ứng 9.

HS: Nghe chú ý.

HS: Đại diện nhóm lên trình bày.

HS: nhận xét.

3. Chú ý

Cách ghi số la mã

- Các chữ: I, V, X:

tương ứng:1; 5; 10

- Viết

XI tương ứng 11;

IX tương ứng 9.

Ví dụ

XIVII =10+5+1+1+1= 18

XXIV =10+10+4= 24

C. Hoạt động luyện tập (2 phút)

Mục đích: HS tổng kết được kiến thức trọng tâm của bài học, vận dụng kiến thức bài học vào giải bài tập đơn giản.

Phương pháp: Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại.

-Yêu cầu nhắc lại chú ý SGK

- Cho làm các BT 14; 15a, b SGK

- Nêu lại chú ý SGK.

-Làm BT theo yêu cầu.

BT 13/SGK/10: a) 1000

b) 1023

BT 15a, b/SGK/10:

a) 14, 26

b) XVII, XXV

D. Hoạt động vận dụng (2 phút)

Mục tiêu: Vận dụng thành thạo các kiến thức vừa học vào làm bài tập.

Phương pháp: Gợi mở vấn đáp, thuyết trình.

Đố vui

Hãy di chuyển chỗ 1 que diêm để được kết quả đúng?

HS trả lời

E. Hoạt động tìm tòi, mở rộng (2 phút)

Mục tiêu:GV hướng dẫn và giao nhiệm vụ về nhà cho HS

- GV hướng dẫn HS học và chuẩn bị bài

- HS lắng nghe, ghi chú

- HS phân biệt được số và chữ số trong hệ thập phân, đọc và viết được các chữ số la mã không vượt quá 30.

- BTVN: Bài 11, 15c SGK/10, đọc phần có thể em chưa biết

- Đọc trước bài Số phần tử của tập hợp, tập hợp con.

Tiết 04

SỐ PHẦN TỬ CỦA MỘT TẬP HỢP, TẬP HỢP CON

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung kiến thức cần đạt

1. Hoạt động khởi động (8 phút)

Mục tiêu: Ôn tập lại kiến thức cũ về tập hợp cách biểu diễn tập hợp

Phương pháp: Hoạt động cá nhân, vấn đáp, nêu vẫn đề

* Kiểm tra bài cũ:

- GV đưa bài tập lên (bảng phụ)

- GV gọi 2HS lên bảng:

+ HS1: viết tập hợp A các số tự nhiên nhỏ hơn 10 bằng 2 cách

+ HS 2: viết tập hợp B các số tự nhiên lớn hơn 4 và nhỏ hơn 13 bằng hai cách.

- GV gọi HS nhận xét bài của bạn

- GV chốt

? Hãy cho biết tập hợp A, B có bao nhiêu phần tử?

* Đặt vấn đề: Một tập hợp có thể có bao nhiêu phần tử? Để biết được về vấn đề này, chúng ta cùng vào bài học hôm nay.

HS 1: viết tập hợp A các số tự nhiên nhỏ hơn 10 bằng 2 cách

HS 2: viết tập hợp B các số tự nhiên lớn hơn 4 và nhỏ hơn 13 bằng hai cách.

B: Hoạt động hình thành kiến thức

Hoạt động 1: Số phần tử của một tập hợp (18’)

Mục tiêu:HS biết được một tập hợp con có thể có một phần tử, có nhiều phần tử, có thể có vô số phần tử cũng có thể không có phần tử nào. HS biết tập hợp rỗng và biết kí hiệu tập hợp rỗng

Phương pháp dạy học: Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại, thảo luận nhóm.

- GV đưa các VD (sgk) bảng phụ

? Hãy quan sát và cho biết số phần tử trong mỗi tập hợp?

- Yêu cầu HS làm ?1

- Gọi 3 HS đứng tại chỗ trả lời.

- Yêu cầu HS làm tiếp ?2

- GV giới thiệu tập rỗng

- GV gọi HS đọc nội dung phần chú ý trong SGK

? Vậy một tập hợp có thể có bao nhiêu phần tử?

- GV gọi HS đọc kết luận SGK/12

- Yêu cầu HS làm bài 17(sgk)

GV gọi 2 HS lên bảng

- HS ghi bài

- HS quan sát

- HS ghi 4 vd vào vở

- HS thảo luận ?1

3HS trả lời.

- HS thảo luận và làm ?2

- HS nghe và ghi bài

- HS đọc chú ý sgk

- HS trả lời

- HS đọc bài.

- HS làm bài 17 sgk

Hai học sinh lên bảng thực hiện, HS khác làm vào vở, nhận xét.

1. Số phần tử của một tập hợp

?1. Tập hợp D có một phần tử.

Tập hợp E có hai phần tử.

Tập hợp H có ba phần tử.

?2. Không có số tự nhiên x nào mà

=> Tập hợp A các số tự nhiên x mà x+5 = 2 không có phần tử nào.

+ Gọi A là tập rỗng.

Kí hiệu :

- Chú ý

+Tập hợp rỗng là tập hợp không có phần tử nào. Kí hiệu:

+ Ví dụ:

A={x Є N / x+5=2}=

* KL (Về số phần tử của tập hợp) (SGK/12)

Bài 17 (SGK/13):

a) A={0;1;2;3;……;19;20},

A có 21 phần tử.

b) B = ;B không có phần tử

Hoạt động 2: Tập hợp con (10')

Mục tiêu: Học sinh phát biểu được khái niệm tập hợp con và khái niệm hai tập hợp bằng nhau, biết kiểm tra một tập hợp là tập hợp con của một tập hợp cho trước, biết viết một vài tập hợp con của một tập hợp cho trước, biết sử dụng các kí hiệu .

Phương pháp dạy học: Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại.

- GV yêu cầu HS quang sát hình 11 sgk/13

? Hãy viết các tập hợp E, F ?

? Em có nhận xét gì về các phần tử của tập hợp E và tập hợp F

- GV chốt, giới thiệu: Tập hợp E là một tập con của tập hợp F

- Vậy khi nào tập A là tập con của tập B?

- Yêu cầu HS đọc đ/n sgk

- GV giới thiệu kí hiệu tập hợp con

- GV yêu cầu HS phân biệt

- Yêu cầuHS làm ?3

- GV giới thiệu hai tập hợp bằng nhau.

- Gv nêu phần chú ý

- HS ghi bài

- HS quan sát hình 11

- HS lên bảng viết

- HS mọi phần tử của tập E đều thuộc tập hợp F

- HS nghe

- HS thảo luận và trả lời

- HS đọc và ghi bài

- HS thảo luận và trả lời

- HS thực hiện ?3.

- Một HS lên bảng chữa bài

- HS nghe và ghi bài.

2. Tập hợp con

F E

. c .d

* Định nghĩa (SGK/13)

+ Kí hiệu tập hợp A là tập hợp con của tập hợp B:hoặc

+ Còn đọc : A là con của B

A được chứa trong B

B chứa A

?3

* Chú ý

hay ⇒ A = B

1. Hoạt động luyện tập- vận dụng (8')

Mục tiêu: HS tổng kết được kiến thức trọng tâm của bài học, vận dụng các kiến thức đã học vào giải bải tập đơn giản.

Phương pháp dạy học: Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại

* Luyện tập:

? Khi nào tập A là tập con của tập B?

? Khi nào tập A bằng tập B?

? Nêu nhận xét về số phần tử của một tập hợp?

* Vận dụng: HS Hoạt động nhóm làm BT 16 sgk

GV lưu ý HS:

+ Bước 1: Giải tìm x.

+ Bước 2: Viết tập hợp các giá trị x tìm được

- HS phát biểu

- HS làm Việc nhóm

- Đại diện 1 lên bảng trình bày, các nhóm khác nhận xét chéo.

Bài 16 (SGK/13)

, có một phần tử

, có một phần tử

, có vô số phần tử

, không có phần tử nào.

1. Hoạt động tìm tòi mở rộng

Mục tiêu: Học sinh vận dụng được kiến thức đã học ở mức độ cao

Phương pháp: Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại

GV: yêu cầu hs đọc và phân tích đề bài

+ Từ trang 1 đến trang 9 cần viết bao nhiêu số ?

+ Từ trang 10 đến trang 99 có bao nhiêu số, cần sử dụng bao nhiêu chữ số để viết ?

+ Từ trang 100 đến trang 256 có bao nhiêu số, cần sử dụng bao nhiêu chữ số để viết ?

+ Tổng các chữ số cần sử dụng đến là bao nhiêu?

Đọc bài và suy nghĩ làm bài

+trả lời

Bài tập: Bạn Nam đánh số trang của một cuốn sách bằng các số tự nhiên từ 1 đến 256. Hỏi bạn Nam phải viết tất cả bao nhiêu chữ số

HD:

- Từ trang 1 đến trang 9, cần viết 9 số.

- Từ trang 10 đến trang 99 có :

99-10 + 1 = 90 số có 2 chữ số, cần viết 90. 2 = 180 chữ số.

- Từ trang 100 đến trang 256 có :

(256 – 100) + 1 = 157 số có 3 chữ số,

cần viết 157 . 3 = 471 số.

Vậy Nam cần viết 9 + 180 + 471 = 660 số

1. Hoạt động hướng dẫn học và chuẩn bị bài (2')

Mục tiêu: GV hướng dẫn và giao nhiệm vụ về nhà cho HS

GV hướng dẫn và giao nhiệm vụ về nhà cho HS

- HS lắng nghe, ghi chú.

- HS nắm chắc một phần tử có thể có bao nhiêu phần tử, phát biểu được định nghĩa tập hợp con và hai tập hợp bằng nhau.

- Làm BT 17,18,19,20 (SGK-13);

HD Bài 17a/ :

Tiết 05

LUYỆN TẬP

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung kiến thức cần đạt

1. Hoạt động khởi động và đặt vấn đề vào bài mới (7’)

Mục tiêu: ôn lại kiến thức về số phần tử của tậ hợp, tập hợp con

Phương pháp: Hoạt động cá nhân, vấn đáp

* Khởi động

HS1: Mỗi tập hợp có thể có bao nhiêu phần tử? Tập hợp rỗng là tập hợp ntn?

- Làm bài 18 (SGK/13)

HS2: Khi nào tập A được gọi là con của tập hợp B

- Chữa bài tập 20 (SGK/18)

- Gọi HS nhận xét

- GV nhận xét và cho điểm

* Đặt vấn đề: Ở giờ trước chúng ta vừa nghiên cứu xong định nghĩa về tập hợp con, tập hợp rỗng, hai tập hợp bằng nhau. Để củng cố về các kiến thức đó, hôm nay chúng ta cùng đi chữa 1 số bài tập.

Bài 18 (SGK/13)

Không thể nói A là tập hợp rỗng vì A có một phần tử.

Bài 20 (SGK/32

1. Hoạt động hình thành kiến thức

HOẠT ĐỘNG 1: Luyện tập (33’)

Mục tiêu: HS được rèn luyện kỹ năng viết tập hợp, viết tập hợp con của một tập hợp cho trước, sử dụng đúng, chính xác các ký hiệu ⊂; ∅ ; ∉; ∈.Vận dụng kiến thức toán học vào một số bài toán thực tế.trong hệ thập phân.

Phương pháp dạy học: Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại, hoạt động nhóm

Dạng 1: Tìm số phần tử của tập hợp.

- GV cùng học sinh ôn tập công thức tìm số số hạng của một dãy số cách đều.

- Vận dụng: Tìm số phần tử của một tập hợp biết các phần tử tạo thành một dãy số cách đều

Bài 21 (SGK-14)

- GV cho HS đọc ví dụ tập hợp A, xác định phần tử lớn nhất, bé nhất và khoảng cách giữa hai phần tử liên tiếp

- GV gọi 1 HS lên bảng tìm số phần tử của tập hợp B.

- HS phát biểu theo chỉ định của GV.

- HS cùng GV phân tích ví dụ a.

- Một HS lên bảng thực hiện

Dạng 1: Tìm số phần tử của tập hợp.

I. Kiến thức cần nhớ

a. Ôn tập: Công thức tính số số hạng của một dãy số cách đều:

SSH = ( Số lớn nhất- số bé nhất): khoảng cách +1

b. Áp dụng: Tìm số phần tử của một tập hợp biết các phần tử tạo thành một dãy số cách đều

Bài 21 (SGK-14)

T.quát: Tập hợp các số tự nhiên từ a đến b có : b – a + 1 phần tử

Có 99 – 10 +1 =90 phần tử

Bài 23 (SGK-14)

Tương tự bài tập 21, HS phân tích ví dụ tìm số phần tử của tập hợp C.

- Yêu cầu HS làm nhóm

+ Nhóm 1+2: Nêu công thức tổng quát tính tính số phần tử của tập hợp các số chẵn a đến số chẵn b( ), tìm số phần tử của tập hợp E

+ Nhóm 3+4: Nêu công thức tổng quát tính tính số phần tử của tập hợp các số lẻ từ số lẻ m đến số lẻ n

() , tính số phần tử của tập hợp D.

- GV gọi đại diện nhóm trình bày

- Gọi HS nhận xét

- HS Hoạt động nhóm

- Đại diện 2 nhóm trình bày. Các nhóm khác đổi chéo bảng phụ và nhận xét chéo lẫn nhau.

Bài 23 (SGK-14)

Nhóm 1+2:

Có phần tử

T.quát: (b-a): 2 + 1 ph.tử

Nhóm 3+4 :

Có phần tử

T.quát: (n-m): 2 + 1 ph.tử

Bài 22(SGK- 14)

? Số tự nhiên chẵn là số tự nhiên chữ số tận cùng ntn?

? Hai số chẵn liên tiếp hay hai số lẻ liên tiếp hơn kém nhau mấy đơn vị ?

- GV chốt và y/c HS làm Bài 22

- Gọi HS nhận xét

- GV đặt vấn đề và yêu cầu HS làm bài tập 24: GV gợi ý

+ Viết các tập hợp A, B, N* bằng cách liệt kê các phần tử

+ Sử dụng kí hiệu ⊂ để thể hiện mối quan hệ giữa mỗi tập hợp trên với tập N

- Gọi 1 HS lên bảng

- HS trả lời

- HS trả lời

- 4 HS lên bảng (mỗi HS làm 1 ý)

- Hs nhận xét

- Nghe và làm bài tập 24

- 1HS thực hiện

Dạng 2: viết tập hợp, viết tập hợp con.

Bài 22 (SGK-14)

Bài 24 (SGK-14)

Bài 25 (SGK-14)

- Gọi 1 HS đọc đề

? Hãy viết tập hợp A bốn nước có diện tích lớn nhất (ĐNA)?

? Hãy viết tập hợp B ba nước có diện tích nhỏ nhất (ĐNA)?

Gọi HS nhận xét

- Đọc bài

- HS 1

- HS 2

- HS nhận xét

Dạng 3: Bài toán thực tế

Bài 25 (SGK-14)

- GV tổ chức trò chơi

- GV nhận xét và ghi điểm

- Hai nhóm , mỗi nhóm gồm 3 HS lên bảng làm vào bảng nhóm

Bài tập trò chơi:

Đáp án

1. Hoạt động củng cố và hướng dẫn học và chuẩn bị bài (4’)

Mục tiêu: + HS phát biểu các kiến thức trọng tâm của bài học.

+ GV hướng dẫn và giao nhiệm vụ về nhà cho HS

* Củng cố:

GV gọi HS phát biểu các kiến thức trọng tâm của bài học.

* GV hướng dẫn và giao nhiệm vụ về nhà cho HS

- HS phát biểu

- HS lắng nghe, ghi chú.

- Xem các bài tập đã chữa. Ôn lại Định nghĩa tập hợp con, hai tập hợp bằng nhau và số phần tử của một tập hợp.

- Làm hoàn thiện các bài trong SGK, làm bài tập sau: Cho A các số tự nhiên lẻ nhỏ hơn 10. viết các tập hợp con của A sao cho mỗi tập hợp con đó có hai phần tử.

Đáp án:

- Đọc trước bài : Phép cộng và phép nhân

Tiết 06

PHÉP CỘNG VÀ PHÉP NHÂN

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung kiến thức cần đạt

A Hoạt động khởi động: Giới thiệu bài (2’)

Mục tiêu: Giới thiệu nội dung tổng quát của bài học

Phương pháp: Thuyết trình

- GV giới thiệu bài:

Ở tiểu học, ta đã biết đến phép cộng và phép nhân các số tự nhiên. Vậy phép cộng và phép nhân các số tự nhiên có các tính chất gì giống nhau? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong nội dung bài học ngày hôm nay.

HS cả lớp nghe

B: Hoạt động hình thành kiến thức

Hoạt động 1: Tổng và tích của hai số tự nhiên (10’)

Mục tiêu:HS nắm được công thức của phép cộng và phép nhân hai số tự nhiên, chú ý tính chất nhân với 0.

Phương pháp dạy học: Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại.

- GV giới thiệu phép cộng và phép nhân, viết công thức tổng quát.

- Giáo viên giới thiệu: Trong một tích mà các thừa số bằng chữ hoặc chỉ có một thừa số bằng số, ta có thể không cần viết dấu nhân giữa các số. Ví dụ: a.b=ab, 4.x.y=4xy

- GV đưa ?1 lên bảng phụ

- GV gọi HS đứng tại chỗ trả lời

- GV gọi HS khác nhận xét

- GV chốt lại

- GV gọi 2 HS lên bảng trả lời ?2

- GV yêu cầu HS áp dụng ?1 để trả lời

- GV yêu cầu HS tìm x trong bài 30 a/ Tìm x biết: (x-34).15=0

- Em hãy nhận xét kết quả của tích và thừa số của tích

(x-34).15=0

? Vậy thừa số còn lại phải ntn?

? Tìm x dựa trên cơ sở nào ?

- HS lắng nghe ghi chú.

- HS quan sát bảng phụ

- HS lần lượt trả lời

- HS khác nhận xét

- 2 HS trả lời ?2

- HS q/sát tìm x

- HS trao đổi và trả lời

- HS thừa số còn lại bằng 0

1.Tổng và tích của hai số tự nhiên

a + b = c

Số hạng + Số hạng = Tổng

a . b = c

Thừa số . thừa số = tích

* Chú ý: a.b = ab; 4.x.y = 4xy

?1.

?2. a) Tích của một số với số 0 thì bằng 0

b) Nếu tích của hai thừa số bằng 0 thì ít nhất có một thừa số bằng 0

Bài 30: Tìm x, biết:

(x – 34) . 15 = 0

x – 34 = 0 : 15

x – 34 = 0

x = 34 + 0

x = 34.

Hoạt động 2: Tính chất phép cộng và phép nhân số tự nhiên (16')

Mục tiêu:HS được ôn lại để nắm chắc hơn về các tính chất giao hoán , kết hợp của phép cộng và phép nhân các số tự nhiên, tính chất phân phối của phép nhân đối với phép cộng; biết viết công thức dưới dạng tổng quát và phát biểu thành lời.

Phương pháp dạy học: Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại.

- GV treo bảng phụ (các t/c )

? Phép cộng các số tự nhiên có t/c gì?

Phát biểu các t/c đó ?

- GV gọi 2 HS phát biểu

- Phép nhân có t/ gì ?

GV gọi 2 HS phát biểu ?

? T/ c nào liên quan đến cả phép cộng và phép nhân ? Phát biểu t.c đó?

- Yêu cầu HS lấy vd minh họa cho các t/c đó?

- GV nhận xét và sửa

- HS số bị trừ = số trừ + hiệu

- HS nhìn vào bảng phụ và phát biểu thành lời

- HS thảo luận và trả lời

- 2HS phát biểu

- HS thảo luận và trả lời

- HS : Tính chất phân phối của phép nhân đối với phép cộng.

- HS phát biểu

2. Tính chất phép cộng và phép nhân số tự nhiên

* T/C của phép cộng

- T/c kết hợp

- T/c giao hoán :

- Cộng với số 0 :

* T/c của phép nhân

- T/c kết hợp :

- T/c giao hoán :

- Nhân với số 1 :

- Phép nhân phân phối phép cộng :

C. Hoạt động luyện tập (10’)

Mục tiêu: Học sinh vận dụng kiến thức đã học vào bài toán thực tế và bài tập tính hợp lí.

Phương pháp dạy học: Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại, hoạt động nhóm.

- GV yêu cầu HS phát biểu t/c phép cộng và phép nhân ? Hai t/c này có gì giống nhau ?

- Yêu cầu HS làm Bài 26

? Em nào có cách giải khác?

- Gọi HS nhận xét

- GV chốt lại

Bài 27

- Yêu cầu HS hoạt động nhóm Bài 27

- Gọi đại diện trình bày

- HS phép cộng và phép nhân đều có t/c giao hoán và kết hợp.

- HS đọc đề và tìm ra cách giải

- HS thảo luận

- HS nhận xét bài của bạn

- HS hoạt động nhóm tìm cách giải bài 27

- HS trình bày

Bài 26 (SGK-16)

YB HN VY VT

54km 19km 82km

Quãng đường HN, Yên Bái là

Cách khác:

Bài 27 (SGK-16) Tính nhanh

86+357+14= (86+14)357

= 100+ 357 = 457

72+69+128= (72+128)+69

= 200+69 = 269

25.5.427.2= (25.4).(5.2).27

= 100.10.27 = 27000

28.64+28.36 = 28(64+36)

= 28.100 = 2800

1. Hoạt động mở rộng

Mục tiêu: học sinh biết sử dụng kiến thức vào giải các bài tập nâng cao

Phương pháp: Gởi mở, vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại

+ YC hs đọc đề bài và suy nghĩ tìm cách giải

+ Gọi hs đứng tại chỗ nêu cách chứng minh

+ Gọi hs lên bảng trình bày

+ Gọi hs nhận xét

+ Nhận xét sửa sai nếu có

+ Đọc đề bài

+ Trả lời

Bài tập: Cho A= 137.454 + 206,

B = 453.138-110. Không tính giá trị hãy chứng tỏ A = B

Giải:

Vì 454 = 453+1 và 138=137+1

Do đó:

A= 137.(453+1)+206

= 137.453 + 137 + 206

= 137.453 + 343

B=453.(137+1)-110

= 453.137 + 453 -110

= 137.453 + 343

Vậy A = B

D. Hoạt động hướng dẫn học và chuẩn bị bài (4’)

Mục tiêu: GV hướng dẫn và giao nhiệm vụ về nhà cho HS

* Củng cố: Để tính nhanh các bài toán ta vận dụng các tính chất đã học.

+ Tính chất giao hoán

+ Tính chất kết hợp

+ Tính chất phân phối của phép nhân đối với phép cộng.

* GV hướng dẫn học và chuẩn bị bài

- HS tiếp thu kiến thức.

- HS lắng nghe, ghi chú.

* GV hướng dẫn học và chuẩn bị bài

- Học thuộc các t/c của phép cộng và phép nhân.

- Làm các bài tập 28,29,30,31 (sgk)

- Tiết sau mang máy tính bỏ túi.

Tiết 07

LUYỆN TẬP

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung kiến thức cần đạt

HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động (3’)

- HS1 : Phát biểu các tính chất của phép cộng và phép nhân các số tự nhiên .

- HS2: Tính nhanh :

a) 4 . 37 . 25

b) 56 + 16 + 44

HOẠT ĐỘNG 2: Luyện tập (40’)

Mục tiêu:- HS biết vận dụng một cách hợp lí các tính chất của phép cộng và phép nhân vào các bài tập tính nhẩm, tính nhanh

- HS biết vận dụng máy tính bỏ túi để giải nhanh các tổng, tích nhiều số.

Phương pháp dạy học: Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại.

Bài 31 (SGK-17)

- GV hướng dẫn HS làm

- Gọi 3HS lên bảng.

- Yêu cầu HS nhận xét bài làm của bạn.

? Trong bài tập trên các bạn đã sử dụng các tính chất nào của phép toán nào?

Bài 32 (SGK-17)

- Yêu cầu HS tự đọc phần hướng dẫn sau đó vận dụng cách tính.

- Gợi ý tìm cách tách số sao cho kết hợp ra số chẵn chục.

? Hãy cho biết đã vận dụng t/c nào của phép cộng để tính nhanh?

- 3 HS thực hiện

- HS t/c giao hoán, t/c kết hợp của phép cộng

- HS đọc

-Hai HS lên bảng làm

- HS t/c giao hoán và kết hợp để tính nhanh.

Dạng 1: Tính nhanh

Bài 31 (SGK-17)

Bài 32: (SGK-17) Tính nhanh

a) 996 + 45 = 996 + (4 + 41)

= (996 + 4) + 41=1000+ 41 = 1041

b) 37+198 = (35+2)+198

= 35+(2+198) = 35+200 =235

- GV hướng dẫn HS cách sử dụng MTBT

- GV tổ chức trò chơi thi tính toán nhanh: dùng máy tính ,tính nhanh ý c

- GV chia lớp làm 4 tổ

- GV tổng hợp nhận xét và khen thưởng nhóm có kết quả nhanh nhất.

- GV yêu cầu HS làm theo cặp 1 HS đọc một HS bấm máy tính và đọc kết quả bài 38 SGK-20

- HS đọc thông tin SGK nhận biết các nút trên máy tính

- Từng nhóm dùng máy tính thực hiện

- Hs nhận xét

- HS sử dụng máy tính bỏ túi

- Hs làm theo yêu cầu.

Dạng 2: Sử dụng máy tính bỏ túi

Bài 34 (SGK-17)

Bài 38 (SGK-20)

375.376=141000

624.625=428571

13.81.215=226395

GV: Cho HS đọc đề bài.

- GV phân tích và hướng dẫn cho HS cách giải: 2 = 1 + 1 ;

3 = 2 + 1 ;

5 = 3 + 2 …..

- Giới thiệu tiểu sử nhà toán học Đức Gau-Xơ.

? Cậu bé Gau-xơ tính tổng S = 1+2+3+4+…+99+100 ntn.

- GV hướng dẫn HS tính tổng S theo 2 cách như SGK từ đó đưa ra công thức tính tổng dãy số cách đều.

S = (SHC + SHĐ).số SH: 2

-GV yêu cầu HS vận dụng công tính các tổng.

-GV hướng dẫn HS trình bày.

-HS trình bày.

- Một hs đọc “có thể em chưa biết”

- HS trả lời

Dạng 3: Tính tổng dãy số theo qui luật .

Bài 33 (SGK -17) Bốn số cần tìm là 13; 21; 34, 55

Bài 1.Tính tổng

a) S= 1 + 2 + 3+…+98 + 99 + 100

= (1+100).100:2 = 5050

b) M = 99 + 97 +…+ 3 + 1

Số số hạng của tổng trên là:

(99 – 1): 2+ 1 = 50 (số hạng)

Tổng A = (1 + 99).50:2= 2500

HOẠT ĐỘNG 3: Củng cố và hướng dẫn học về nhà (2’)

Mục tiêu:

+ HS hệ thống được các kiến thức trọng tâm của bài học.

+ GV hướng dẫn và giao nhiệm vụ về nhà cho HS

* Củng cố:

- GV: Để tính nhanh các tổng ta vận dụng các tính chất giao hoán kết hợp của phép cộng.

- GV giao nhiệm vụ về nhà cho HS.

- HS phát biểu

- HS lắng nghe, ghi bài.

* Hướng dẫn học và chuẩn bị bài

- Học thuộc các tính chất của phép cộng và phép nhân đã học.

- Làm bài tập: 35; 36; 37, 3940 SGK và chuẩn bị cho tiết Luyện tập 2.

Tiết 08

LUYỆN TẬP(TIẾP)

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung kiến thức cần đạt

HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động (7’)

- GV nêu yêu cầu kiểm tra bài cũ:

* Kiểm tra: :

- HS1: Nêu các t/c của phép nhân các số tự nhiên. Viết CTTQ

- HS2: Áp dụng: Tính nhanh

a) 5.25.2.16.4

b) 32.47 + 32. 53

Đáp án:

a) 5 . 25 . 2 . 16 . 4 = (5.2). (25.4). 16

= 10. 100. 16 = 1000. 16 = 16000

b) 32.47 + 32. 53 = 32.(47 + 53)

= 32.100 = 3200

HOẠT ĐỘNG 2: Luyện tập (35’)

Mục tiêu: Học sinh vận dụng linh hoạt các tính chất của phép nhân trong giải bài tập.

Phương pháp dạy học: Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại, hoạt động nhóm

- GV:Yêu cầu HS đọc đề bài bài 35/ SGK và tính nhẩm các tích bằng nhau.

- GV: Hướng dẫn HS bài toán mẫu trong bài 36/SGK bằng hai cách.

- GV:Yêu cầu HS làm theo nhóm nhỏ hai em cùng bàn.

Để tính nhanh bài 37 ta vận dụng tính chất sau đây:

a(b - c) = ab – ac

- GV cho HS tìm hiểu ví dụ theo nhóm đôi rồi gọi 3 HS lên bảng, mỗi HS làm một ý bài 37.

-GV: Để tìm số chưa biết trong phép tính, ta cần nắm vững quan hệ giữa các số trong phép tính

Lưu ý: Với mọi xN ta đều có x.0 = 0; x.1 = x

? Tích của 2 thừa số bằng 0 mà thừa số thứ 2 khác 0 thì thừa số x – 34 bằng bao nhiêu?

-GV yêu cầu HS lên bảng làm câu b

- HS: Trả lời bằng miệng.

- HS:Nắm được cách làm để tính nhẩm 2 câu a, b.

- HS hoạt động nhóm:

Tổ 1, 2: câu a.

Tổ 3, 4: câu b.

- HS lắng nghe.

- HS suy nghĩ và đề xuất ý kiến.

- HS tìm hiểu ví dụ

theo nhóm đôi rồi 3 HS lên bảng trình bày

-HS nêu lại cách tìm thừa số chưa biết trong tích.

-HS lắng nghe.

-HS: x- 34 = 0

-HS lên bảng trình bày.

Dạng 1: Tính nhẩm

Bài 35: Các tích bằng nhau:

15 . 2 . 6 = 5 . 3 . 12 = 15 . 3 . 4

4 . 4 . 9 = 8 . 18 = 8 . 2 . 9

Bài 36:

45 . 6 = 45 . (2 . 3)

= (45 . 2) . 3

= 90 . 3 = 270

45 . 6 = (40 + 5) . 6

= 6 . 40 + 6 . 5

= 240 + 30 = 270

a) 15 . 4 = 15.(2 . 2)

= (15 . 2).2

= 30.2 = 60

15 . 4 = (10 + 5) . 4

= 10 . 4 + 5 . 4

= 40 + 20 = 60

b) 25 . 12 = 25 . (3 . 4)

= (25 . 4) . 3

= 100 . 3 = 300

25 . 12 = (20 + 5) . 12

= 20 . 12 + 12 . 5

= 240 + 60 = 300

125 . 16 = 125 . (8 . 2)

= (125 . 8) . 2

= 1000 . 2 = 2000

125 .16 = (100 + 25).16

= 100.16 + 25.16

= 1600.400 = 2000

Bài 37: Tính nhẩm:

16 . 19 = 16.(20 – 1)

= 16.20 –16

= 320 – 16 =304

46 . 99 = 46 . (100 – 1)

= 46 . 100 – 46

= 4600 – 46 = 4554

35 . 98 = 35 . (100 – 2)

= 35 . 100 – 35 . 2

= 3500 – 70 = 3430

Dạng 2: Tìm số chưa biết trong một đẳng thức

Bài 30SGK: Tìm số tự nhiên x biết

a)(x -34).15 = 0

vì 15 0 nên x - 34 = 0 x = 34

b) 18.(x - 16) = 18

x - 16 = 18 : 18

x - 16 = 1

x = 1 + 16 x = 17

HOẠT ĐỘNG 4: Củng cố và hướng dẫn học và chuẩn bị bài (3’)

Mục tiêu:

+ HS hệ thống được các kiến thức trọng tâm của bài học.

+ GV hướng dẫn và giao nhiệm vụ về nhà cho HS

? Nêu lại các tính chất đã sử dụng ở các bài tập trên.

-Gv giao nhiệm vụ về nhà cho HS.

- HS phát biểu

- Làm bài tập: 39, 40 SGK và chuẩn bị cho tiết sau

Tiết 09

PHÉP TRỪ VÀ PHÉP CHIA

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung kiến thức cần đạt

HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động và đặt vấn đề vào bài mới (4’)

* Kiểm tra: : HS : Tìm số tự nhiên x sao cho : a. x : 8 = 10 b. 25 - x = 16

HOẠT ĐỘNG 2: Tìm hiểu về phép trừ hai số tự nhiên (15’)

Mục tiêu:HS biết được khi nào kết quả phép trừ hai số tự nhiên là số tự nhiên, quan hệ giữa các số trong phép trừ.

Phương pháp dạy học: Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại.

? Hãy xét xem có số tự nhiên x nào mà

a) 2 + x = 5 hay không?

b) 6 + x = 5 hay không?

- Ở câu a ta có phép trừ 5 - 2 = x

- GV: Khái quát và ghi bảng cho hai số tự nhiên a và b

Nếu có số tự nhiên x sao cho b + x = a thì có phép trừ a - b = x

-GV giới thiệu cách xác định hiệu bằng tia số

+ Xác định kết quả của phép trừ 5 - 2 như sau:

0 1 2 3 4 5

+ Đặt bút chì ở điểm 0, di chuyển trên tia số 5 đơn vị theo chiều mũi tên.

+ Di chuyển bút chì theo chiều ngược lại 2 đơn vị.

+ Khi đó đầu bút chì chỉ điểm 3 đó là hiệu của 5 và 2.

?Theo cách trên tìm hiệu của 7 - 3; 5 - 6

-GV giải thích 5 không trừ được 6 vì khi di chuyển bút chì từ điểm 5 theo chiều ngược mũi tên 6 đơn vị thì đầu bút vượt ra ngoài tia số.

Củng cố làm ?1

-GV nhấn mạnh:

a) Số bị trừ = số trừ thì hiệu bằng 0

b) Số trừ bằng 0 thì số bị trừ bằng hiệu

c) Điều kiện để có phép trừ là số bị trừ lớn hơn hoặc bằng số trừ.

- HS trả lời :

a) x = 3

b) Không tìm được giá trị của x

-HS ghi bài

-HS quan sát GV hướng dẫn trên tia số.

-HS làm miệng ?1

a) a - a = 0

b) a - 0 = a

c) Điều kiện để có hiệu a - b là a b

1. Phép trừ hai số tự nhiên

* Định nghĩa:

Cho hai số tự nhiên a và b, nếu có số tự nhiên x sao cho b + x = a thì ta có phép trừ a – b = x

?1. Điền vào chỗ trống

a) a – a = 0

b) a – 0 = a

c) ĐK để có hiệu a – b là

HOẠT ĐỘNG 3: Phép chia hết và phép chia có dư (14’)

Mục tiêu:HS biết được khi nào kết quả phép chia hai số tự nhiên là một số tự nhiên, biết được các quan hệ giữa các số trong phép chia hết, phép chia có dư.

Phương pháp dạy học: Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại.

- GV đặt vấn đề

a) 3x = 12 hay không ?

b) 5x = 12 hay không ?

- GV chốt và ghi bảng

- Yêu cầu HS làm ?2

- GV gọi HS nhận xét

- GV giới thiệu hai phép chia

? Hai phép chia trên có gì khác nhau nhau ?

- GV giới thiệu phép chia hết , phép chia có dư

? Số bị chia , số chia , thương , số dư có quan hệ gì ?

? Số chia cần có điều kiện gì?

? Số dư cần có điều kiện gì?

- Yêu cầu HS làm ?3

- GV yêu cầu HS làm trên bảng nhóm

? Em hãy giải thích ý c,d?

- GV gọi HS nhận xét

-HS:

a) x = 4

b) không có số tự nhiên x nào mà 5.x = 12

-HS ghi bài vào vở

-HS trả lời mệng ?2

a) 0 : a = 0(a0); b) a : a = 1 (a0)

c) a : 1 = a

-HS trả lời

-HS đọc phần TQ trong SGK/tr22

-HS ghi bài vào vở.

-HS lần lượt lên bảng điền kết quả vào bảng phụ.

-2HS lên bảng làm

2. Phép chia hết và phép chia có dư

* Định nghĩa: Cho hai số tự nhiên a và b trong đó b ≠ 0 , nếu có số tự nhiên x sao cho b.x = a thì ta nói a chia hết cho b và ta có phép chia hết a : b = x

?2. Điền vào chỗ trống

a) 0 : a = 0 ( a≠ 0)

b) a : a =1

c) a : 1 = a

* Cho hai số tự nhiên a và b trong đó b ≠ 0, ta luôn tìm được hai số tự nhiên q và r duy nhất sao cho: a = b.q + r trong đó

+ Nếu r =0 thì a = b.q

+ Nếu r ≠ 0 thì phép chia có dư

?3. Điền vào chỗ trống

HOẠT ĐỘNG 4: Củng cố- Luyện tập (10’)

Mục tiêu:HS vận dụng được kiến thức về phép trừ và phép chia để các bài toán tìm x trong các phép tính đơn giản.

Phương pháp dạy học: Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại, hoạt động nhóm

* Củng cố:

- GV hệ thống lại toàn bộ nội dung bài học.

- GV yêu cầu 1 vài HS đọc phần tổng kết ở cuối bài.

* Luyện tập :

Yêu cầu HS là BT 44

- Gọi 2 HS lên bảng

? Tìm số bị chia ?

? x = ?

? Tìm số bị trừ ?

? Tìm thừa số còn lại ?

? x = ?

- GV gọi HS nhận xét

- HS lắng nghe và phát biểu

- HS làm BT 44 sgk

- 2 HS lên bảng thực hiện

- HS nhận xét

Bài 44 (SGK-22) Tìm x

a) x : 13 = 41

x = 41.13 = 533

d) 7x – 8 = 713

7x = 713 – 8

7x = 721

x = 721 : 7

x = 103

Bài 43

Y/c hs làm Hoạt động nhóm

- Chia lớp những nhóm theo bàn

Thực hiện trong 3ph, nhóm nào xong đọc kết quả

- Gv nhận xét

Bài 43 (SGK/23)

Đổi 1kg=1000g

Khối lượng quả bí ngô khi cân thăng bằng là:

1000-500-100=400 gam

HOẠT ĐỘNG 5: Hướng dẫn học và chuẩn bị bài (2’)

Mục tiêu: GV hướng dẫn và giao nhiệm vụ về nhà cho HS

GV hướng dẫn và giao nhiệm vụ về nhà cho HS

- HS lắng nghe, ghi chú

- Học thuộc phần in đậm và phần đóng khung trong SGK.

• Làm các bài tập 4146 (sgk)

Chuẩn bị tiết sau luyện tập

Tiết 10

LUYỆN TẬP

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung kiến thức cần đạt

HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động (5’)

Mục tiêu: Ôn lại mối quan hệ giữa các số trong phép trừ, phép chia trong tập số tự nhiên.

Phương pháp: Vấn đáp, luyện tập

Định hướng phát triển kỹ năng: Trình bày bài, thuyết trình

* Kiểm tra: : Tìm số tự nhiên x, biết:

a) 4x : 17 = 0

b) 1428 : x = 14

* Đặt vấn đề: Ở giờ trước ta đã biết phép trừ và phép chia được thực hiện như thế nào, hôm nay chúng ta sẽ vận dụng nó để làm 1 số bài tập.

- hs lên bảng làm bài

- Hs làm bài vào vở

a) 4x : 17 = 0

4x : 17 = 0

4x = 0 . 17

4x = 0

b) 1428 : x = 14

=>1428 : x = 14

x = 1428 : 14

x = 107

HOẠT ĐỘNG 2: Luyện tập (23’)

Mục tiêu: HS biết được các mối quan hệ giữa các số trong phép trừ, điều kiện để phép trừ thực hiện được trong tập hợp số tự nhiên

HS vận dụng được kiến thức về phép trừ để tính nhẩm, để giải các bài toán trong thực tế

Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình, luyện tập..

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, năng lực khái quát hóa, năng lực sử dụng ngôn ngữ,…

- GV yêu cầu HS đọc bài 47 sgk

? Tìm số bị trừ 3 HS lên bảng

- GV yêu cầu HS thử lại

? Vậy giá trị của x có đúng với yêu cầu của đề hay không ?

? Tìm số hạng ?

? Tìm số trừ ?

- GV yêu cầu HS thử lại

? Vậy giá trị của x có đúng với yêu cầu của đề không ?

? Tìm số trừ ?

? Tìm số hạng ?

- Yêu cầu HS thử lại.

- GV gọi HS 4 nhận xét

- HS ghi bài

- HS1: thực hiện ý a

- HS thử lại

- HS2:thực hiện ý b

- HS3 : làm ý c

- HS nhận xét

Dạng 1. Tìm x

Bài 47 (SGK-24)

a) ( x – 35 ) – 120 = 0

( x – 35 ) = 120

x = 120 + 35

x = 155

b) 124 + ( 118 – x ) = 217

118 – x = 217 – 124

118 – x = 93

x = 118 – 93

x = 25

c) 156 – ( x + 61 ) = 82

x + 61 = 156 – 82

x + 61 = 74

x = 74 – 61 ⇒ x = 13

Bài 48 (SGK-24)

- GV yêu cầu HS đọc đề bài 48 và đọc kĩ phần hướng dẫn

- Gọi 2 HS lên bảng

- Gv gọi HS3 nhận xét

Bài 49 (SGK-24)

- GV yêu cầu HS đọc đề bài 48 và đọc kĩ phần hướng dẫn

- Gọi 2 HS lên bảng

- Gv gọi HS3 nhận xét

* GV chốt:

- Để tính nhẩm nhanh một tổng ta có thể thêm vào số hạng này và bớt đi ở số hạng kia cùng một số thích hợp.

- Còn để tính nhanh một hiệu ta có thể thêm vào cả số trừ và số bị trừ cùng một số thích hợp

- HS đọc

- 2HS lên bảng

- HS nhận xét và ghi vào vở

Dạng 2. Tính nhẩm

Bài 48 (SGK-24) Tính nhẩm

35+98 =(35 – 2 ) + (98+ 2)

= 33 +100 = 133

46+29 = (46 – 1)+(29+1)

= 45 + 30 = 75

Bài 49:

Tính nhẩm bằng cách thêm vào số bị trừ và số trừ cùng một số thích hợp.

a/ 321 – 96 = (321 + 4) – (96 + 4)

= 325 – 100 = 225

b/ 1354 – 997

= ( 1354 + 3) – (997 + 3)

= 1357 – 1000 = 357

- GV yêu cầu HS đọc Bài 52

- GV gọi 2HS lên bảng làm ý a.

- Tương tự yêu cầu HS làm ý b

? Theo em nhân cả số bị chia và số nào là thích hợp?

- GV gọi 2 HS lên bảng làm

-Yêu cầu tính nhẩm áp dụng

t/c (a+b):c = a:c+b:c

- Gọi 2HS lên bảng làm

- Lưu ý: Tách số sao cho các số hạng đều phải chia hết.

- Đọc đề bài

- 2HS lên bảng

- HS3 nhận xét

- HS suy nghĩ trả lời

- 2 HS lên bảng làm ý b

- HS chú ý

- 2 HS lên bảng

Bài 52(SGK-25)

a) 14.50 = (14:2).(50.2) = 700

16.2 = (16:4).(25.4)= 4.100= 400

b) 2100 : 50 = (2100.2) : (50.2)

= 4200 : 100 = 24

1400:25 =(1400.4) : (25:4)

= 5600 : 100 = 56

c) 132:12 = (120+12):12

= 120:12+12:12 = 10+1=11

96:8 = (80+16):8 = 80:8+16:8

= 10+2 = 12

Bài 50: GV yêu cầu HS sử dụng máy tính bỏ túi

- Yêu cầu HS đọc HD sgk

- Yêu cầu HS sử dụng máy tính

- GV gọi đại diện tổ đứng tại chỗ trả lời

- GV gọi HS nhận xét

- HS sử dụng

- Đọc hướng dẫn sgk

- Áp dụng tính

- HS đại diện tổ trả lời.

- HS nhận xét

Dạng 3: Dùng máy tính bỏ túi

Bài 50 SGK-24)

425 – 257 = 168

91 – 56 = 35

82 – 56 = 26

73 – 56 = 17

352 – 46 – 46 – 46 = 514

HOẠT ĐỘNG 3. Kiểm tra 15 phút

Mục tiêu : HS biết được các mối quan hệ giữa các số trong phép trừ, điều kiện để phép trừ thực hiện được trong tập hợp số tự nhiên.

Phương pháp : Kiểm tra

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, năng lực khái quát hóa

Câu 1. (3đ) Viết tập hợp A các số tự nhiên nhỏ hơn 6, tập hợp B các số tự nhiên nhỏ hơn 8. Rồi dùng kí hiệu ⊂ để thể hiện gian hệ giữa hai tập hợp trên.

Câu 2. (6đ) Tính nhanh

a) 81 + 243 + 19

b) 32.47 + 32.53

c) (1200 + 60) : 12

Câu 3. (1đ) Tìm x

(x – 36): 18 = 12

- Hs làm bài vào giấy kiểm tra

Đáp án

Câu 1. A = {0, 1, 2, 3, 4, 5}

B = {0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7}

A ⊂B

Câu 2. Tính nhanh

a) 81+243+19=(81+19)+243=343

b) 32.47+32.53=32(47+53) =320

c) (1200 + 60) : 12

= 1200:12 + 60:12 = 100+5= 105

Câu 3. Tìm x

(x – 36): 18 = 12 ⇒ x = 252

HOẠT ĐỘNG5: Tìm tòi, mở rộng (4’)

Mục tiêu: GV hướng dẫn và giao nhiệm vụ về nhà cho HS

* Củng cố:

GV chốt:

- Để tính nhẩm nhanh một tổng ta có thể thêm vào số hạng này và bớt đi ở số hạng kia cùng một số thích hợp.

- Còn để tính nhanh một hiệu ta có thể thêm vào cả số trừ và số bị trừ cùng một số thích hợp.

* Hướng dẫn về nhà:

? Trong N phép trừ thực hiện được khi nào ? Nêu cách tìm số trừ số bị trừ ?

- Bài tập 49, 51,53 (SGK-24;25) 74, 75 (SBT- 11,12)

- Chuẩn bị tiết sau luyện tập

Tiết 11

LUYỆN TẬP (TIẾP)

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung kiến thức cần đạt

Hoạt động 1: Ôn tập dạng toán tính nhanh

Mục tiêu: Củng cố cho học sinh nắm được các mối quan hệ giữa các số trong phép trừ, điều kiện để phép trừ thực hiện được. Vận dụng các tính chất phép trừ để tính toán hợp lý.

Phương pháp : Nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trình, dạy học hợp tác theo nhóm nhỏ.

Định hướng phát triển năng lực :Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, năng lực khái quát hóa, năng lực sử dụng ngôn ngữ,…

HOẠT ĐỘNG 1: Dạng toán tính nhẩm (15’)

- GV: Cho học sinh thực hiện bài tập 52 SGK

- GV: Gợi ý cho học sinh xét ví dụ mẫu.

(?) Tương tự em hãy tính 14. 50; 16. 25 ?

- GV: Quan sát bài làm của học sinh dưới lớp và sửa sai cho các em nếu có.

- GV: Cho phép chia

2100 : 50. Theo em nhân

cả số bị chia và số chia với số nào thích hợp?

- GV: Gợi ý và làm mẫu cho học sinh

(?) Tương tự em hãy tính 1400: 25 ?

- GV: Cho học sinh tính nhẩm bằng cách áp dụng tính chất

( a + b) : c = a: c + b : c

- GV: Viết đề bài lên bảng cho học sinh quan sát sau đó yêu cầu hai em học sinh lên bảng, lớp cùng thực hiện vào vở và theo dõi bài làm của bạn và nhận xét

- HS nghiên cứu ví dụ mẫu.

- HS: Hai học sinh lên bảng, cả lớp suy nghĩ cùng thực hiện vào vở và theo dõi bài làm của bạn và nhận xét.

- HS: Nhân cả số bị chia và số chia với số 2

- HS: Suy nghĩ thực hiện vào vở, một học sinh lên bảng, lớp theo dõi bài làm của bạn

- HS: Suy nghĩ thực hiện vào vở, một học sinh lên bảng, lớp theo dõi bài làm của bạn

a/ Tính nhẩm bằng cách nhân thừa số này và chia thừa số kia cùng một số thích hợp.

Ví dụ: 26. 5 = (26 : 2)(5 . 2)

= 13 . 10 = 130

14. 50 = (14: 2)(50. 2)

= 7. 100 = 700

16. 25 = ( 16 : 4)(25 . 4)

= 4 . 100 = 400

b/ Tính nhẩm bằng cách nhân cả số bị chia và số chia với cùng một số thích hợp.

Ví dụ:

2100 : 50 = (2100 . 2) : (50. 2)

= 4200 : 100

= 42

1400 : 25 = (1400 . 4) : (25. 4)

= 5600 : 100 = 56

c/ Tính nhẩm bằng cách áp dụng tính chất

(a + b) : c = a : c + b : c

+ 132 : 12 = ( 120 + 12) : 12

= 120 : 12 + 12: 12

= 10 + 1 = 11

+ 96 : 8 = ( 80 + 16): 8

= 80 : 8 + 16 : 8

= 10 + 2 = 12

Hoạt động 2: Dạng toán áp dụng thực tế.

Mục tiêu:Tiếp tục củng cố cho học sinh nắm được các mối quan hệ giữa các số trong phép trừ, điều kiện để phép trừ thực hiện được.

HS vận dụng kiến thức về phép trừ để tính nhẩm, để giải một bài toán thực tế.

Phương pháp: Nêu giải quyết vấn đề, luyện tập, thuyết trình

Định hướng phát triển năng lực: Năng lực tư duy logic, năng lực nhận thức, năng lực sử dụng ngôn ngữ,…

HOẠT ĐỘNG 2: Dạng toán áp dụng thực tế (18’)

- GV: Cho học sinh thực hiện bài tập 53 SGK

- GV: Yêu cầu một em đọc to đề.

GV: Yêu cầu hs tóm tắt đề bài.

- Gọi hs lên bảng làm bài

GV: Quan sát bài làm của học sinh dưới lớp và sửa sai cho các em nếu có.

- Học sinh đọc đề bài

- Hs tóm tắt đề bài

- Nêu cách giải.

- hs lên bảng làm bài.

- Hs làm bài vảo vở

a) Số vở loại I tâm mua được nhiều nhất là:

21000:2000= 10 dư 1

Vậy Tâm mua được nhiều nhất 10 quyển vở loại I

b) Số vở loại II tâm mua được nhiều nhất là:

21000:1500=14

Vậy Tâm mua được nhiều nhất 14 quyển vở loại II

Dạng 2: toán áp dụng thực tế

Bài 53:

Tóm tắt:

Tâm có 21000 đ mua vở. Loại I giá 2000 đ. Loại II 1500đ. Tâm mua được nhiều nhất bao nhiêu quyển vở.

a) Tâm chỉ mua loại I

b) Tâm chỉ mua loại II.

Giải:

a) Số vở loại I tâm mua được nhiều nhất là:

21000:2000= 10 dư 1

Vậy Tâm mua được nhiều nhất 10 quyển vở loại I

b) Số vở loại II tâm mua được nhiều nhất là:

21000:1500=14

Vậy Tâm mua được nhiều nhất 14 quyển vở loại II

Tiết 12

LŨY THỪA VỚI SỐ MŨ TỰ NHIÊN, NHÂN HAI LŨY THỪA CÙNG CƠ SỐ

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung kiến thức cần đạt

A: Khởi động và đặt vấn đề vào bài mới (8’)

Mục tiêu: kiểm tra chuẩn bị bài mới của học sinh. Ôn lại kiến thức bài học trước.

Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình..

Định hướng phát triển kĩ năng: Năng lực sử dụng ngôn ngữ, giao tiếp.

* Kiểm tra bài cũ:

Hãy viết các tổng sau thành tích:

5 + 5 + 5 + 5 + 5; a+a+a+a+a+a

* Đặt vấn đề: Tổng nhiều số bằng nhau viết gọn bằng cách dùng phép nhân. Tích nhiều số bằng nhau có thể viết gọn như sau: 2.2.2 = 2³ ; a.a.a.a = a⁴. Ta gọi 2³, a⁴ là các lũy thừa với số mũ tự nhiên. Vậy thế nào là một lũy thừa với số mũ tự nhiên? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong nội dung bài học ngày hôm nay.

HS : 5+5+5+5+5 = 5.5

a+a+a+a+a+a = 6.a

- Lắng nghe và ghi đầu bài.

5+5+5+5+5= 5.5

a+a+a+a+a+a= 6.a

B. Hình thành kiến thức

Lũy thừa với số mũ tự nhiên (15’)

Mục tiêu: HS phát biểu được định nghĩa lũy thừa, phân biệt được cơ số và mũ. Biết viết gọn một tích nhiều thừa số bằng nhau bằng cách dùng lũy thừa, biết tính giá trị các lũy thừa

Phương pháp: - Nêu và giải quyết vấn đề, vấn đáp- gợi mở.

Đinh hướng phát triển kỹ năng: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực giao tiếp

- GV: Tương tự như hai ví dụ trên:

2. 2. 2 = 2³; a. a. a. a. a = a⁵ .Em hãy viết các tích sau:

7. 7. 7; b. b. b. b; a. a… a (n0)

n thừa số

- GV: Mời một em lên bảng trình bày.

- GV: Hướng dẫn cho học sinh cách đọc: 7³: đọc là 7 mũ 3 hoặc 7 lũy thừa 3, hoặc lũy thừa bậc 3 của 7

(?)Tương tự em hãy đọc b⁴; a⁴; aⁿ ?

- GV: Dựa vào các ví dụ trên em hãy định nghĩa lũy thừa bậc n của a.

- GV nhận xét và viết dạng tổng quát.

- GV giới thiệu: Phép nhân nhiều thừa số bằng nhau gọi là phép nâng lên lũy thừa.

- GV: Treo bảng phụ đã viết sẵn bài tập ?1 và gọi từng HS đọc kết quả điền vào ô trống.

(?) Qua bài tập trên trong một lũy thừa làm thế nào để ta biết được giá trị của mỗi thừa số bằng nhau ? Và số lượng các thừa số bằng nhau ?

- GV nhấn mạnh: Trong một lũy thừa với số mũ tự nhiên (a ≠ 0) Cơ số cho biết giá trị của mỗi thừa số bằng nhau. Số mũ cho biết số lượng các thừa số bằng nhau.

- GV cho HS so sánh 2³ và 2.3 rồi rút ra lưu ý:

- GV: Cho học sinh làm bài tập 56 (a; c)

(?) Hãy viết gọn các tích sau bằng cách dùng lũy thừa: 5. 5. 5. 5. 5. 5; 2. 2. 2. 3. 3 ?

- GV: Giới thiệu bình phương, lập phương và cho HS đọc chú ý SGK.

Sau đó, Gv treo bảng phụ giới thiệu bình phương, lập phương của một số số tự nhiên.

- HS: Suy nghĩ và viết vào vở

- Một HS lên bảng trình bày

- HS lắng nghe.

- HS: Đứng tại chỗ đọc, giáo viên nhận xét và sửa sai cho học sinh.

- HS: Suy nghĩ trả lời

- HS quan sát ?1

- Từng HS đọc kết quả

- HS: Suy nghĩ trả lời.

- HS so sánh rồi ghi lưu ý vào vở.

- HS hoạt động cá nhân rồi đứng tại chỗ đọc đáp án.

- HS lắng nghe GV giới thiệu và 1 HS đọc chú ý (sgk). Sau đó, HS quan sát bảng phụ.

1. Lũy thừa với số mũ tự nhiên

Vd : a.a.a.a.a =

*Ví dụ:

7. 7. 7 = 7³; b. b. b. b = b⁴

a . a . a . a = aⁿ

7³: đọc là 7 mũ 3 hoặc 7 lũy thừa 3, hoặc lũy thừa bậc 3 của 7. Trong đó 7 gọi là cơ số 3 gọi là số mũ.

* Định nghĩa: Lũy thừa bậc n của a là tích của n thừa số bằng nhau, mỗi thừa số bằng a

n thừa số a

a: Cơ số, n: Số mũ

?1

- Lưu ý: 2³ ≠ 2.3 ; 2³ = 2.2.2 = 8

* Chú ý (sgk)

Qui ước :

Bảng phụ ghi bình phương, lập phương của một số số tự nhiên.

Nhân hai lũy thừa có cùng cơ số

Mục tiêu: Hs biết được công thức nhân hai lũy thừa cùng cơ số. Biết nhân hai lũy thừa cùng cơ số.

Phương pháp: - Nêu và giải quyết vấn đề, vấn đáp- gợi mở, hoạt động nhóm.

Định hướng phát triển kỹ năng : Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực giao tiếp, năng lực sử dụng ngôn ngữ.

- GV: Áp dụng định nghĩa về lũy thừa hãy viết tích của hai lũy thừa thành một lũy thừa

a/ 2³. 2²; b/ a⁴. a³

(?) Em có nhận xét gì về số mũ kết quả với số mũ của các lũy thừa?

(?) Qua ví dụ trên theo em muốn nhân hai lũy thừa cùng cơ số ta làm thế nào ?

GV nhận xét và chốt lại tổng quát.

- GV nhấn mạnh:

+ Giữ nguyên cơ số.

+ Cộng (chứ không nhân) các số mũ.

- GV: Cho học sinh làm cá nhân ?2 và bổ sung phần áp dụng:

a/ Viết tích của hai lũy thừa sau thành một lũy thừa: x⁵. x⁴; a⁴. a ?

b/ Tìm số tự nhiên a biết:

a² = 25; a³ = 27

- HS: Suy nghĩ, giáo viên mời hai học sinh lên bảng, cả lớp cùng thực hiện vào vở và theo dõi bài làm của bạn và nhận xét.

- HS: Số mũ của kết quả bằng tổng số mũ của các lũy thừa.

- HS: Suy nghĩ trả lời

- HS lắng nghe

- HS hoạt động cá nhân rồi 2 hs lên bảng làm

2. Nhân hai lũy thừa có cùng cơ số

2³. 2² = (2. 2. 2). (2. 2) = 2⁵

a⁴. a³ = (a. a. a. a). ( a. a. a) = a⁶

*Tổng quát:

Muốn nhân hai lũy thừa cùng cơ số ta giữ nguyên cơ số và cộng các số mũ với nhau.

a^m + aⁿ = a^{m + n}

?2

a/ x⁵. x⁴ = x⁵⁺⁴ = x⁹

a⁴. a = a⁴⁺¹ = a⁵

b/ Áp dụng: Tìm số tự nhiên a biết:

a² = 25; a³ = 27

Đáp số:

a² = 25 = 5² => a = 5

a³ = 27 = 3³ => a = 3

C: Củng cố - Luyện tập (15’)

* Củng cố

-Nhắc lại lũy thừa bậc n của a. Viết công thức tổng quát.Tìm số tự nhiên biết: a² = 25; a³ = 27

-Muốn nhân hai lũy thừa của cùng cơ số ta làm thế nào? Tính: a³.a².a⁵

- Gv nhấn mạnh: Không được tính giá trị lũy thừa bằng cách lấy cơ số nhân với số mũ.

* Luyện tập:

GV cho HS hoạt động nhóm bài 56 /SGK/27

- HS phát biểu.

- HS phát biểu

- HS lắng nghe

- HS hoạt động nhóm rồi nhận xét và chấm chéo lẫn nhau.

Bài 56(SGK-27) Viết gọn…

a) 5.5.5.5.5.5 = 5⁶

b) 6.6.6.3.2 = 6.6.6.6 = 6⁴

c) 2.2.2.3.3 = 2³. 3²

d)100.10.10.10 = 10.10.10.10.10 = 10⁵

D: Tìm tòi, mở rộng (2’)

- Học thuộc định nghĩa lũy thừa bậc n của a. Viết công thức tổng quát.

- Nắm chắc cách nhân hai lũy thừa cùng cơ số (giữ nguyên cơ số, cộng số mũ).

- Bài tập về nhà: 57, 58, 59, 60/28 SGK.

Tiết 13

LUYỆN TẬP

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

A. Hoạt động khởi động ( 5phút)

Mục tiêu: kiểm tra chuẩn bị bài mới của học sinh. Ôn lại kiến thức bài học trước.

Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình, thực hành.

* Kiểm tra bài cũ:

- HS1 : Hãy nêu lũy thừa bậc n của a ? Viết dạng tổng quát .

Áp dụng tính : 3⁴ = ? ; 5³ = ?

- HS2 : Muốn nhân hai lũy thừa cùng cơ số ta làm ntn ? viết dạng tổng quát ?

Áp dụng tính : 8³.8⁴ = ; 5⁴.5⁶ = ; 7².7 =

- GV nhận xét và đánh giá.

* Đặt vấn đề: Tiết trước chúng ta dã học xong phần lí thuyết của bài “ Lũy thừa với số mũ tự nhiên nhân hai lũy thừa cùng cơ số”. Tiết này chúng ta sẽ áp dụng các kiến thức của bài trước để giải một số bài tập.

HS 1: aⁿ = a.a.a...a (n # 0)

n thừa số a

3⁴ = 3.3.3.3 = 81

5³ = 5.5 = 25

HS 2: aⁿ.a^m = a^{n + m}

8³.8⁴ = 8³⁺⁴ = 8⁷

5⁴.5⁶ = 5⁴⁺⁶ = 5¹⁰

7².7 = 7²⁺¹ = 7³

HS lấy sách vở, bút để ghi chép

*Quy tắc:

aⁿ = a.a.a...a (n # 0)

n thừa số a

aⁿ.a^m = a^{n + m}

B. Hoạt động luyện tập – vận dụng.

Hoạt động 1: Viết số tự nhiên dưới dạng lũy thừa. ( 14phút)

Mục tiêu: HS biết cách viết một số tự nhiên dưới dạng lũy thừa và ngược lại.

Phương pháp: Nêu và giải quyết vấn đề, vấn đáp – gợi mở, thuyết trình, vấn đáp

Bài 61(SGK-28)

? Số nào là lũy thừa của một số tự nhiên

? Hãy viết tất cả các cách nếu có

- GV gọi 1 HS lên bảng

- Gọi HS nhận xét

Bài 62(SGK-28)

- GV gọi 2HS lên bảng

? Em có nhận xét gì về số mũ của mỗi lũy thừa với số chữ số 0 ở kết quả giá trị tìm được của mỗi lũy thừa đó.

? Em có nhận xét gì về ý a và ý b

- GV chốt: Số chữ số 0 trong giá trị của một lũy thừa của 10 bằng số mũ của lũy thừa đó và ngược lại.

? Vận dụng nhận xét trên vào làm bài 90 (SBT- 16). - Gọi 1HS lên bảng làm

- cho nhận xét và sửa chữa

- HS suy nghĩ và trả lời

- 1HS lên bảng trả lời

- HS2 nhận xét

- 2Hs lên bảng

- HS1 thực hiện

- HS 2 thực hiện

- HS: Số mũ của mỗi lũy thừa bằng số chữ số 0 ở kết quả giá trị của mỗi lũy thừa đó.

- HS3 : ý b là bài toán ngược của ý a

- HS4 lên bảng làm,dưới lớp làm vào vở

- nhận xét

1. Viết số tự nhiên dưới dạng lũy thừa

Bài 61(SGK-28)

8 = 2³; 16 = 4² = 2⁴;

2⁷ = 3³; 64 = 8² = 4³ = 2⁶

81 = 9 ² = 3⁴; 100 = 10².

Bài 62(SGK-28)

a) Tính: 10² = 100

10³ = 1000

10⁴ = 10000

10⁵ = 100 000

10⁶ = 1000 000.

b) Viết số dưới dạng lũy thừa: 1000 = 10³

1000 000 = 10⁶

1 tỉ = 10⁹

100…0 = 10¹²

(12 chữ số 0)

*nhận xét: Số chữ số 0 trong giá trị của một lũy thừa của 10 bằng số mũ của lũy thừa đó và ngược lại.

Bài 90 (SBT – 16)

10000 = 10⁴

100…0 = 10⁹

(9 chữ số 0)

Hoạt động 2: Nhân hai lũy thừa cùng cơ số. ( 12 phút)

Mục tiêu:HS biết cách làm bài toán nhân các lũy thừa cùng cơ số.

Phương pháp: Nêu và giải quyết vấn đề, vấn đáp – gợi mở, thuyết trình, vấn đáp

-Yêu cầu làm bài62(SGK-28)

- Cho HS đứng tại chỗ trả lời và giải thích tại sao đúng? Tại sao sai?

- Gọi 4 HS lên bảng đồng thời thực hiện 4 phép tính của Bài 64 (SGK-29)

- Cho nhận xét và sửa chữa.

- Cho HS làm bài:Viết các tích sau dưới dạng lũy thừa:

a) 4³.3³

b) 5⁴.25

?Nhận xét hai lũy thừa của phép nhân ở ý a?có áp dụng được quy tắc nhân hai lũy thừa cùng cơ số?làm thế nào để viết kết quả dưới dạng 1 lũy thừa? (HD:Áp dụng định nghĩa cho biết 4³ =? 3³ = ? nhóm thành các tích 4.3)

HD: ở ý b số 25 = ?

- GV chốt:muốn nhân hai lũy thừa cùng cơ số ta AD quy tắc aⁿ.a^m = a^n+m , nhân hai lũy thừa không cùng cơ số ta áp dụng định nghĩa để đưa về tích các lũy thừa cùng cơ số rồi AD quy tắc.

-3 HS đứng tại chỗ trả lời và giải thích.

- 4 HS lên bảng làm đồng thời

-HS khác làm vào vở

-Nhận xét và sửa chữa bài sai.

- Chú ý lắng nghe gợi ý của GV và trả lời câu hỏi

2. Nhân hai lũy thừa cùng cơ số.

Bài 63 (SGK-28)

a) 2³.2² = 2⁶ Sai (nhân mũ)

b) 2³.2² = 2⁵ Đúng (theo quy tắc)

c) 5⁴.5 = 5⁴ Sai (không tính mũ)

Bài 64 (SGK-29)

a)2³.2².2⁴ = 2³⁺²⁺⁴ = 2⁹

b) 10².10³.10⁵ = 10²⁺³⁺⁵ =10¹⁰

c) x.x⁵ = x¹⁺⁵ = x⁶

d) a³.a².a⁵ = a³⁺²⁺⁵ = a¹⁰

Bài tập:

a) 4³.3³ = (4.4.4).(3.3.3)

= (4.3).(4.3).(4.3)

= 12.12.12

= 12³

b) 5⁴.25 = 5⁴.5² = 5⁴⁺² = 5⁶

Hoạt động 2:Bài tập so sánh các lũy thừa (10 phút)

Mục đích: củng cố kỹ năng tính giá trị các lũy thừa, so sánh các số tự nhiên.

Phương pháp: Nêu và giải quyết vấn đề, vấn đáp – gợi mở, hoạt động nhóm, thuyết trình

- GV hướng dẫn HS hoạt động nhóm Bài 65(SGK-29)

- GV gọi đại diện 1 tổ trưởng lên trình bày

- GV gọi HS nhận xét và các nhóm chấm chéo

- Gọi 2 HS lên bảng đồng thời thực hiện 2 phép tính của Bài 91 (SBT-16)

- Cho nhận xét và sửa chữa.

- GV chốt: Muốn so sánh hai lũy thừa, ta tính giá trị của từng lũy thừa rồi so sánh các giá trị đó với nhau. Cuối cùng đưa ra kết luận.

- HS hoạt động nhóm

- Đại diện 1 nhóm lên trình bày, các nhóm khác nhận xét và chấm chéo lẫn nhau.

- 2 HS lên bảng làm đồng thời

-HS khác làm vào vở

-Nhận xét và sửa chữa bài sai.

3. So Sánh

Bài 65(SGK-29)

a) 2³ và 3²

2³ = 8; 3² = 9

8 < 9 hay 2³< 3²

b) 2⁴ và 4²

2⁴ = 16 ; 4² = 16

⇒ 2⁴ = 4²

c) 2⁵ và 5²

2⁵ = 32 ; 5² = 25

Mà 32 > 25 suy ra 2⁵> 5²

d) 2¹⁰ = 1024 > 100

hay 2¹⁰> 100

Bài tập 91(SBT-16)

a) 2⁶ = 2.2.2.2.2.2 = 64

8² = 8.8 = 64

• 2⁶ = 8²

b) 5³ = 5.5.5 = 125

3⁵ = 3.3.3.3.3 = 243

• 5³< 3⁵

E. Hoạt động tìm tòi, mở rộng ( 3 phút)

Mục tiêu:Củng cố kiên thức về lũy thừa, cơ số, công thức nhân hai lũy thừa cùng cơ số.

Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp

- cho HS làm Bài 66/29/SGK

- GV: Cho HS đọc đề và dự đoán

- GV: Hướng dẫn 11² cơ số có 2 chữ số 1. Chữ số chính giữa là 2, các chữ số 2 phía giảm dần về số 1

- Tương tự: Cho số 1111² => dự đoán 1111²?

- GV: Cho cả lớp dùng máy tính bỏ túi kiểm tra lại kết quả vừa dự đoán.

- Yêu cầu nắm vững định nghĩa lũy thừa bậc n của số a và quy tắc nhân hai lũy thừa có cùng cơ số, vận dụng linh định nghĩa, quy tắc trên hoạt trong việc tính tích của lũy thừa không cùng cơ số

- Bài tập về nhà : Bài tập 92; 93 (SBT-16).Bài 95 (SBT-16) cho HS khá.

- Đọc trước bài chia hai lũy thừa cùng cơ số

- HS: Thực hiện theo yêu cầu của GV.

- HS cả lớp làm, ai làm nhanh lên bảng

- HS sử dụng máy tính kiểm tra dự đoán.

-HS ghi chép nội dung yêu cầu

Bài 66 (SGK-29)

11² = 121

111² = 12321

1111² = 1234321

Tiết 14

CHIA HAI LŨY THỪA CÙNG CƠ SỐ

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

A. Hoạt động khởi động: Kiểm tra bài cũ và đặt vấn đề vào bài mới (5phút)

Mục tiêu: kiểm tra chuẩn bị bài mới của học sinh. Ôn lại kiến thức bài học trước.

Phương pháp:vấn đáp, thuyết trình

* Kiểm tra bài cũ:

Muốn nhân hai lũy thừa cùng cơ số ? nêu dạng tổng quát.

Tính : a⁵ . a² = ? , 25 : 5=?

* Đặt vấn đề:

Vậy a⁷ : a⁵ = ? ; a⁷ : a² = ?

Phép tính trên là chia hai lũy thừa cùng cơ số. Phép chia hai lũy thừa có cùng cơ số được thực hiện như thế nào? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong nội dung bài học hôm nay.

HS1: a⁵ . a² = a⁷

25 : 5 =5

HS lắng nghe và viết tiêu đề bài học

B. Hoạt động hình thành kiến thức.

Hoạt động 1: Các ví dụ. ( 10 phút)

Mục tiêu: HS dần hình thành được công thức chia hai lũy thừa cùng cơ số và biết quy ước a⁰ = 1 ( a # 0).

Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp, nêu vấn đề, khái quát

- GV: Nhắc lại kiến thức cũ:

a. b = c (a, b 0)

=> a = c : b

b = c : a

- GV: Ghi ?1 trên bảng phụ và gọi HS lên bảng điền số vào ?

Đề bài:

a/ Ta đã biết 5³. 5⁴ = 5⁷.

AD tính chất trên hãy suy ra:

5⁷: 5³ = ? 5⁷ : 5⁴ = ?

b/ a⁴ . a⁵ = a⁹

Suy ra: a⁹ : a⁵ =? ; a⁹ : a⁴ = ?

- GV: Viết a⁹: a⁴ = a⁵ (=a^9-4) ;

a⁹ : a⁵ = a⁴ (=a^9-5)

- GV: Em hãy nhận xét cơ số của các lũy thừa trong phép chia a⁹: a⁴ với cơ số của thương vừa tìm được?

- GV: Hãy so sánh số mũ của các lũy thừa trong phép chia a⁹: a⁴ ?

- GV: Hãy nhận xét số mũ của thương với số mũ của số bị chia và số chia?

- GV: Phép chia được thực hiện khi nào? V

- GV: Thực hiện phép chia a⁹ : a⁵ và a⁹ : a⁴ ta có cần điều kiện gì không ?Vì sao?

- HS dựa vào kiến thức cũ đã nhắc ở trên để điền số vào chỗ trống.

- HS: Có cùng cơ số là a.

- HS: Số mũ của số bị chia lớn hơn số mũ của số chia.

- HS: Số mũ của thương bằng hiệu số mũ của số bị chia và số chia.

- HS: Khi số chia khác 0

- HS : a ≠ 0 vì số chia không thể bằng 0

1. Ví dụ

?1

5⁷ : 5³ = 5⁴ (=5^{7 – 3})

Vì: 5⁴.5³ = 5⁷

5⁷ : 5⁴ = 5³ (=5^{7 – 4} )

Vì : 5⁴.5³ = 5⁷

-Với a ≠ 0

a⁹ : a⁵ = a⁴ (= a^{9 – 5} )

Vì : a⁴.a⁵ = a⁹

a⁹ : a⁴ = a⁵ (= a^{9 – 4} )

Vì : a⁴.a⁵ = a⁹

Hoạt động 2: Tổng quát(10phút)

Mục tiêu: HS phát biểu được công thức chia hai lũy thừa cùng cơ số và biết quy ước a⁰ = 1 (a # 0), biết chia hai lũy thừa cùng cơ số.

Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp, nêu vấn đề, khái quát, hoạt động nhóm

- GV: Từ những nhận xét trên, với trường hợp m > n. Em hãy dự đoán xem a^m : aⁿ = ?

- GV chốt CTTQ: trong trường hợp a # 0 và m > n thì: a^m : aⁿ = a^m-n

- GV: Ta đã xét trường hợp số mũ m > n.Vậy trong trường hợp số mũ

m = n thì ta thực hiện như thế nào? Hãy tính kết quả của phép chia sau 5⁴ : 5⁴

- GV: Vì sao thương bằng 1?

- GV:Vậy a^m: a^m = ? (a0)

- GV: Ta có: a^m: a^m = a^m-m = a⁰ = 1; (a0)

- GV: Dẫn đến qui ước a⁰ = 1

Vậy công thức: a^m : aⁿ = a^m-n (a0) đúng cả trường hợp m > n và m = n

Ta có công thức tổng quát:

a^m : aⁿ = a^m-n

(a0 ; m n)

- GV: Cho HS đọc chú ý SGK.

- GV: Trở lại đặt vấn đề ởđầu bài: a⁷ : a⁵ = ?

a⁷ : a² = ?

- GV nhấn mạnh:

+ Giữ nguyên cơ số.

+Trừ các số mũ (Chứ không phải chia các số mũ)

- GV cho HS áp dụng làm ?2

- HS hoạt thảo luận nhóm đôi và làm.

- GV gọi lần lượt HS trình bày tại chỗ. GV nhận xét và sửa sai.

- HS:

a^m : aⁿ = a^m-n (a0)

- HS: 5⁴ : 5⁴ = 1

- HS : Vì số chia bằng số bị chia

- HS: a^m: a^m = 1

- HS lắng nghe, ghi chú.

- HS đọc chú ý trong SGK:

“ Khi chia hai lũy thừa có cùng cơ số (khác 0), ta giữ nguyên cơ số và trừ các số mũ.”

- HS: a⁷ : a⁵ = a^7-5= a²

a⁷ : a² = a ^{7 – 2} = a⁵

-HS chú ý lắng nghe và tiếp thu

- HS làm ?2 theo nhóm đôi

- Đại diện HS đứng tại chỗ trả lời.

- HS tự làm vào vở

2. Tổng quát

a^m : aⁿ = a^{m – n} (a 0, m n)

*Quy ước: a⁰ = 1 ( a 0 )

?2

a) 7¹² : 7⁴ = 7^{12 – 4} = 7⁸.

b) x⁶ : x³ = x^{6 – 3} = x³ (x ≠ 0)

c) a⁴ : a⁴ = a^{4 – 4} = a⁰ = 1(a ≠ 0)

d) b⁴ : b = b^{4 – 1} = b³(b ≠ 0)

e) 9⁸ : 3² = 9⁸ : 9 = 9^{8 – 1} = 9⁷.

C. Hoạt động luyện tập (8phút)

Mục đích: HS biết vận dụng công thức phép chia lũy thừa cùng cơ số để tính

Phương pháp: thuyết trình, hoạt động nhóm

? AD quy tắc thực hiện bài tập 67(SGK -30).

- GV gọi 3 HS trình bày tại chỗ. GV nhận xét và sửa sai.

- GV cho HS áp dụng làm bài 68(SGK-30)

- HS hoạt thảo luận nhóm đôi và làm.

- GV gọi nhóm làm nhanh nhất lên bảng trình bày. Các nhóm còn lại nhận xét và sửa chữa

- Đưa bảng phụ ghi Bài 69

- Gọi HS trả lời

- 3 HS lên bảng làm đồng thời

-HS khác làm vào vở

-Nhận xét và sửa chữa bài sai.

- HS làm bài 68 theo nhóm tổ

- Nhóm HS làm nhanh nhất lên bảng làm bài.

- Các nhóm còn lại chờ nhận xét và sửa chữa bài.

-HS đứng tại chỗ trả lời BT 69 (SGK-30)

Bài 67 (SGK-30)

a) 3⁸ : 3⁴ = 3 ^8-4 = 3⁴

b) 10⁸ : 10² = 10 ^8-2 = 10⁶

c) a⁶ : a = a^6-1 = a⁵ (a ≠ 0)

Bài 68 (SGK-30)

a) Cách 1:

2¹⁰ : 2⁸ = 1024 : 256 = 4

Cách 2: 2¹⁰ : 2⁸ = 2² = 4

b) Cách 1:

4⁶ : 4³ = 4096 : 64 = 64

Cách 2: 4⁶ : 4³ = 4³ = 64

c) Cách 1:

8⁵ : 8⁴ = 32768 : 4096 = 8

Cách 2: 8⁵ : 8⁴⁼ 8¹ = 8

d) Cách 1:

7⁴ : 7⁴ = 2401 : 2401 = 1

Cách 2: 7⁴ : 7⁴ = 7⁰ = 1

Bài 69 (SGK-30)

Điền chữ Đ hoặc S

a) 3³.3⁴ = 3⁷

b) 5⁵: 5 = 5⁴

c) 2³.4² = 2³.4.4 = 2³.2².2² = 2⁷

D. Hoạt động vận dụng ( 8phút)

Mục tiêu: Hs biết vận dụng công thức lũy thừa để viết số bất kỳ dưới dạng tổng các lũy thừa.

Phương pháp: Thuyết trình, nêu vấn đề.

- GV nêu chú ý: Mọi số tự nhiên đều viết được dưới dạng tổng các lũy thừa của 10.

GV: Hướng dẫn HS viết số 2475 dưới dạng tổng các lũy thừa như SGK.

Lưu ý: 2.10³= 10³ +10³.

4 .10² = 10² + 10² + 10² +10²

- GV: Tương tự cho HS viết 7. 10 và 5. 10⁰ dưới dạng tổng các lũy thừa của 10.

- GV: Cho HS hoạt động theo nhóm làm ?3.

- GV: Kiểm tra đánh giá.

- HS lắng nghe và tiếp thu

- HS: Lên bảng thực hiện.

- Hoạt động nhóm

- Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét và chấm chéo lẫn nhau.

3. Chú ý

Ví dụ

a)

2475 = 2.1000 + 4.100 + 7.10 +5

= 2.10³+ 4.10²+7.10¹+5.10⁰

b) 2.10³ = 10³ + 10³

?3. Viết số 538, dưới dạng lũy thừa của 10.

538 = 5.100 + 3.10 + 8

= 5. 10² + 3. 10¹ + 8. 10⁰

E. Hoạt động tìm tòi, mở rộng ( 3 phút)

Mục tiêu: Củng cố kiến thức về chia hai lũy thừa cùng cơ số.

Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp

Nắm vững quy tắc chia hai lũy thừa có cùng cơ số.

- Học bài và xem lại bài tập đã chữa.

- Làm BT 68,70,71,72 (SGK-30;31)

- Đọc trước bài 9 : Thứ tự thực hiện các phép tính

-HS ghi chép nội dung yêu cầu

Tiết 15

THỨ TỰ THỰC HIỆN PHÉP TÍNH

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

A. Hoạt động khởi động: Kiểm tra bài cũ và đặt vấn đề vào bài mới (5 phút)

Mục tiêu: kiểm tra chuẩn bị bài mới của học sinh. Ôn lại kiến thức bài học trước.

Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình.

* Kiểm tra bài cũ:

Một HS lên bảng làm bài 70 SGK/30

* Đặt vấn đề: Khi tính toán các em cần chú ý đến thứ tự thực hiện các phép tính. Vậy thứ tự thực hiện các phép tính như thế nào? Để hiểu được vấn đề đó, chúng ta cùng nghiên cứu bài học hôm nay.

- 1 HS lên bảng làm bài 70 SGK/30

Bài 70 (SGK-30)

987 = 9.10² + 8.10 + 7.10⁰

2564 =2.10³+ 5.10²+ 6.10 + 4.10⁰

B. Hoạt động hình thành kiến thức.

Hoạt động 1: Nhắc lại về biểu thức. (5phút)

Mục tiêu: Ôn lại kiến thức về biểu thức, hs thực hiện được các phép tính trong biểu thức.

Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình, kiểm tra

- GV: Cho các ví dụ:

5 + 3 - 2 ; 12 : 6 . 2 ;

60 - (13 - 24 ) ; 4 ²

Và giới thiệu biểu thức như SGK:

Các số được nối với nhau bởi dấu các phép tính (cộng, trừ, nhân, chia, nâng lên lũy thừa) làm thành một biểu thức

- GV: Cho số 9. Hỏi:

Em hãy viết số 9 dưới dạng tổng, hiệu, tích của hai số tự nhiên?

- GV: Giới thiệu một số cũng coi là một biểu thức => Chú ý mục a.

- GV: Từ biểu thức:

60 - (13 - 24 )

Giới thiệu trong biểu thức có thể có các dấu ngoặc để chỉ thứ tự thực hiện các phép tính

=> Chú ý mục b SGK.

- GV: Cho HS đọc chú ý SGK.

- HS nghe và đọc chú ý sgk

- HS: 9 = 4 + 5

= 9 – 0 = 3 . 3

- HS: Đọc chú ý.

1. Nhắc lại về biểu thức

Ví dụ :

a/ 5 + 3 - 2

b/ 12 : 6 . 2

c/ 60 - (13 - 24 )

d/ 4 ²

là các biểu thức

*Chú ý:(sgk - 31)

Hoạt động 2: Thứ tự thực hiện phép tính trong biểu thức (17 phút)

Mục tiêu: HS nắm được các quy ước về thứ tự thực hiện phép tính. HS biết vận dụng các quy ước trên để tính đúng giá trị của biểu thức

Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp, nêu gợi vấn đề, hoạt động nhóm.

- GV: Em hãy nhắc lại thứ tự thực hiện các phép tính đã học ở tiểu học đối với biểu thức không có dấu ngoặc và có dấu ngoặc?

- GV: Ta xét trường hợp:

a/ Đối với biểu thức không dấu ngoặc:

- GV: - Cho HS đọc ý 1 mục a.

- Gọi 2 HS lên bảng trình bày ví dụ ở SGK và nêu các bước thực hiện phép tính.

- GV: Tương tự cho HS đọc ý 2 mục a, lên bảng trình bày ví dụ SGK và nêu các bước thực hiện.

b/ Đối với biểu thức có dấu ngoặc:

- GV: - Cho HS đọc nội dung SGK

- Thảo luận nhóm làm ví dụ.

- Gọi đại diện nhóm lên bảng trình bày và nêu các bước thực hiện.

- GV:Cho HS nhận xét.

♦ Củng cố: Làm ?1 và ?2 SGK.

- GV:

+ Cho HS hoạt động theo nhóm ?1.

+ Hoạt động cá nhân ?2 rồi gọi 2 HS lên bảng làm.

- GV: Cho HS đọc phần in đậm đóng khung.

- GV: Chỉ ra các sai lầm dễ mắc mà HS thường nhầm lẫn do không nắm qui ước về thứ tự thực hiện các phép tính .

- HS thảo luận và trả lời

- HS nghe và ghi bài

- HS: Thực hiện các yêu cầu của GV.

- HS: Thực hiện các yêu cầu của GV.

- HS: Thực hiện các yêu cầu của GV.

+ HS hoạt động theo nhóm làmVD.

Đại diện một nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét và chấm chéo lẫn nhau.

+ HS hoạt động theo nhóm ?1.

Đại diện một nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét và chấm chéo lẫn nhau.

+ 2 HS lên bảng làm ?2, học sinh khác làm vào vở rồi nhận xét, sửa chữa.

- HS: Đọc phần đóng khung SGK.

2. Thứ tự thực hiện phép tính trong biểu thức

a/ Đối với biểu thức không có ngoặc.

- Nếu chỉ có phép công, trừ hoặc phép nhân, chia thì thực hiện từ trái sang phải

VD:

a/ 48 – 32 + 8 = 16 + 8 =24

b/ 60 : 2. 5 = 30 . 5 = 150

- Nếu có các phép tính cộng, trừ, nhân, chia và nâng lên lũy thừa thì ta thực hiện phép nâng lên lũy thừa trước, rồi đến nhân chia, cuối cùng là đến cộng trừ.

VD:

a/ 4. 3² – 5. 6 = 4. 9 – 5.6

= 36 – 30

= 6

b/ 3³. 10 + 2². 12

= 27. 10 + 4. 12

= 270 + 48

= 318

b) Đối với biểu thức có dấu ngoặc:

VD: (SGK-31)

a) 100 : {2 . [52 - (35 - 8 )]}

=100 : {2. [52 - 27]}

= 100 : {2 . 25}

= 100 : 50

=2

b/ 80 -

= 80 -

= 80 -

= 80 – 66

= 14

?1. Tính

a/ 6²: 4.3 + 2. 5²

= 36: 4. 3 + 2. 25

= 9. 3 + 2. 25

= 27 + 50 = 77

b/ 2. (5. 4²- 18)

= 2(5. 16 – 18)

= 2(80 – 18)

= 2. 62 = 124

?2. Tìm số tự nhiên x, biết:

a/ (6x – 39 ) : 3 = 201

6x – 39 = 201 . 3

6x = 603 + 39

6x = 642

x = 642 : 6

x = 107

b/ 23 + 3x = 5⁶ : 5³

23 + 3x = 5³

3x = 125 – 23

3x = 102

x = 102 : 3

x = 34

C. Hoạt động luyện tập ( 8 phút)

Mục đích: Mục tiêu: Củng cố kiến thức bài học, thứ tự thực hiện các phép tính trong biểu thức.

Phương pháp: thuyết trình, vấn đáp, hoạt động nhóm

- Yêu cầu làm BT 73a,e SGK- 32.

+ Thảo luận nhóm làm ví dụ.

+ Gọi đại diện nhóm lên bảng trình bày và nêu các bước thực hiện.

+Cho HS nhận xét

- Yêu cầu làm BT 74c SGK- 32.

+GV cho HS làm vào vở, gọi HS làm xong nhanh nhất lên trình bày.

+ cho HS nhận xét và sửa chữa.

- HS hoạt động theo nhóm.

Đại diện một nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét và sửa chữa.

-HS thực hiện yêu cầu của GV, 1HS làm nhanh nhất lên bảng trình. HS dưới lớp làm vào vở, nhận xét và sửa chữa

Bài 73(SGK-32

a) 5.4² – 18.3= 5.16 –18: 9

= 80 – 2

= 78

e) 80 - [130 – (12 – 4)²]

= 80 - [130 – 8²]

= 80 – (130 – 64)

= 80 – 66

= 14

Bài 74c sgk-32

c) 96 – 3(x + 1) = 42

3(x + 1) = 96 – 42

3(x + 1) = 54

x + 1 = 54 : 3

x + 1 = 18

x = 17

D. Hoạt động vận dụng (7 phút)

Mục tiêu: Củng cố kiến thức bài học, thứ tự thực hiện các phép tính trong biểu thức.

Phương pháp: nêu giải quyết vẫn đề, thuyết trình, vấn đáp

-GV đưa ra bài tập1: tính tổng sau:

S = 4 + 7 +10 + 13 + ...+ 2017 + 2020

?các số hạng của tổng trên có điều gì đặc biệt?

?hãy tính xem tổng trên có bao nhiêu số hạng?( HD: công thức tính số số hạng của tổng:

n = (số cuối – số đầu) : d

Trong đó: d là khoảng cách giữa hai số hạng liên tiếp)

-GV đưa ra CTTQ tính tổng dãy cách đều:

S = . n

-Yêu cầu HS về nhà tính tổng sau:

S = 10 + 12 + 14 +..+ 96 + 98

-HS trả lời câu hỏi

-HS lắng nghe và tiếp thu

Bài tập 1: Tính tổng sau:

S = 4 + 7 + 10 +.. +2017 + 2020

Giải:

Số các số hạng của tổng là:

n = (2020 – 4 ) : 3 = 672

Vậy tổng S là:

S = . 672 = 680064

E. Hoạt động tìm tòi, mở rộng (2 phút)

Mục tiêu: Củng cố kiến thức bài học, thứ tự thực hiện các phép tính trong biểu thức.

Phương pháp: thuyết trình, vấn đáp

- Học thuộc phần đóng khung trong SGK.

- BTVN:73, 74,75,76 (SGK- 32)

- Tiết sau mang máy tính bỏ túi để luyện tập

-HS lắng nghe và ghi chép

Tiết 16

LUYỆN TẬP

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung kiến thức cần đạt

A: Khởi động (3’)

Mục tiêu: kiểm tra chuẩn bị bài mới của học sinh. Ôn lại kiến thức bài học trước.

Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình..

Định hướng phát triển kĩ năng: Năng lực sử dụng ngôn ngữ, giao tiếp.

* Kiểm tra:

- Nêu thứ tự thực hiện các phép tính đối với biểu thức không có dấu ngoặc?

- Nêu thứ tự thực hiện các phép tính đối với biểu thức có dấu ngoặc?

* Đặt vấn đề: Tiết trước chúng ta đã học về thứ tự các phép tính, trong giờ học hôm nay chúng ta sẽ áp dụng một số kiến thức để giải một số bài tập.

- Hs phát biểu 2 quy tắc.

+ Biểu thức không chứa dấu ngoặc

+ Biểu thức chứa dấu ngoặc

- Nếu chỉ có phép cộng, trừ hoặc phép nhân, chia ta thực hiện phép tính từ trái sang phải

- Nếu có các phép tính cộng, trừ, nhân, chia, nâng lên lũy thừa ta thực hiện phép tính nâng lên lũy thừa trước, rồi đến nhân chia và cuối cùng là đến cộng trừ.

- Đối với biểu thức chứa dấu ngoặc : ngoặc (), ngoặc [], ngoặc {}ta thực hiện trong ngoặc tròn trước rồi ngoặc vuông cuối cùng thực hiện trong ngoặc nhọn.

B: Luyện tập (35’)

Mục tiêu: : HS nắm vững các qui ước về thư tự thực hiện các phép tính.

HS vận dụng đúng các qui ước về thư tự thực hiện các phép tính trong biểu thức để tính đúng giá trị của biểu thức.

Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp, nêu vấn đề, luyện tập..

Định hướng phát triển kỹ năng: Tư duy, giải quyết vấn đề, sử dụng ngôn ngữ toán..

Bài 73. Thực hiện phép tính

a) 5 .4² – 18:3²

b) 3³.18 – 3³ .12

c) 39.213 + 87- 39

d)

- GV: Gọi 4 Hs nêu các bước thực hiện các phép tính trong mỗi biểu thức?

- Cho 4 HS lên bảng giải, lớp nhận xét.

Chú ý:

a) Lũy thừa → Nhân chia → Cộng, trừ

b) Có thể áp dụng tính chất phân phối của phép nhân đối với phép trừ. Rồi áp dụng thứ tự thực phép tính.

c) Hs 3: Áp dụng tính chất phân phối của phép nhân và phép cộng.

d) Thực hiện: Ngoặc tròn, lũy thừa, ngoặc vuông, phép trừ.

- Hs 1 lũy thừa → nhân chia →

Trừ

- Hs 2 áp dụng tính chất phân phối của phép nhân đối với phép trừ.

- Hs 3: Áp dụng tính chất phân phối của phép nhân và phép cộng.

- Hs 4: d) Thực hiện: Ngoặc tròn, lũy thừa, ngoặc vuông, phép trừ.

Dạng 1: Thực hiện phép tính

Bài 73. Thực hiện phép tính

a) 5 .4² – 18:3²

= 5. 4.4 – 18: 3.3

= 5. 16 – 18:9 = 80 – 2 = 78

b) 3³.18 – 3³ .12

= 3³(18-12)

= 3.3.3 ( 18 -12)

= 27. 6 = 162

c) 39.213 + 87. 39

= 39(213 + 87) = 39.300

= 11700

Bài 77 (SGK-32)

- GV: Trong biểu thức câu a có những phép tính gi?Hãy nêu các bước thực hiện các phép tính của biểu thức.

- GV: Cho HS lên bảng thực hiện.

- GV: Tương tự đặt câu hỏi cho câu b.

Bài 78 (SGK-33)

- GV: Yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi.

- GV: Hãy nêu các bước thực hiện các phép tính của biểu thức?

- GV: Gợi ý: 1800 .2 : 3 ta thực hiện thứ tự các phép tính như thế nào?

- HS: Thực hiện phép nhân, cộng, trừ. Hoặc: Áp dụng tính chất phân phối của phép nhân đối với phép cộng.

- HS: Thực hiện theo yêu cầu của GV.

- HS: Trả lời.

-HS: Từ trái sang phải.

Bài 77 (SGK-32)

Thực hiện phép tính :

a) 27.75 + 25.27 – 150

= 27.(75 + 25) – 150

= 27 . 100 – 150 =

b)12 : {390 : [500 - (125 + 35 .7)] }

= 12 : {390 : [500 - 370] }

= 12 : {390 : 130} = 12 : 3 = 4

Bài 78 (SGK-33)

Tính giá trị của các biểu thức:

12000 – (1500.2 + 1800.3 +1800 . 2 : 3)

= 12000 – (3000 + 5400 +1200)

= 12000 – 9600 = 2400

Bài 81 (SGK-33)

- GV: Vẽ sẵn khung của bài 81/33 Sgk. Hướng dẫn HS cách sử dụng máy tính như SGK.

- Yêu cầu HS lên tính.

Bài 82 (SGK-33)

- GV: Cho HS đọc đề, lên bảng tính giá trị của biểu thức 3⁴ – 3³ và trả lời câu hỏi.

- HS lên bảng tính.

- HS: HS lên bảng tính và trả lời Cộng đồng các dân tộc Việt Nam có 54 dân tộc.

Dạng 2: Sử dụng máy tính bỏ túi

Bài 81 (SGK-33) :Tính

a/ (274 + 318) . 6 = 3552

b/ 34.29 – 14.35 = 1476

c/ 49.62 – 32 . 52 = 1406

Bài 82 (SGK-33)

3⁴ - 3³ = 54

Cộng đồng các dân tộc Việt Nam có 54 dân tộc.

C: Tìm tòi, mở rộng (6’)

Mục tiêu: : Củng cố qui ước về thư tự thực hiện các phép tính.

Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp, nêu vấn đề, luyện tập..

Định hướng phát triển kỹ năng: Tư duy, giải quyết vấn đề, sử dụng ngôn ngữ toán..

* Củng cố: Yêu cầu nhắc lại thứ tự thực hiện các phép tính

GV cho HS làm BT 76/32

* Hướng dẫn học và chuẩn bị bài:

- Nắm chắc các quy ước về thứ tự thực hiện phép tính.

- Làm bài tập: 77 ; 78 ;80 (SGK-32 ;33)

- Tiết 17 tiếp tục luyện tập, ôn tập.

- Nhắc lại phần đóng khung trang 32 SGK

- Làm BT 76/32

Bài 76 (SGK-32)

Dùng bốn chữ số 2

22:22 = 1 ; 2:2+2:2 = 2

(2+2+2):2 = 3

2+2-2+2 = 4

* Hướng dẫn học và chuẩn bị bài:

- Nắm chắc các quy ước về thứ tự thực hiện phép tính.

- Làm bài tập: 77 ; 78 ;80 (SGK-32 ;33)

- Tiết 17 tiếp tục luyện tập, ôn tập.

- Chuẩn bị nội dung I và làm bài 1 trong PBT tiết 17

Tiết 17

LUYỆN TẬP(TIẾP)

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung kiến thức cần đạt

A: ÔN TẬP LÝ THUYẾT (15’)

Mục tiêu: Hs hệ thống lại kiến thức về tập hợp, tập số tự nhiên và thứ tự thực hiện các phép tính.

Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp, nêu gợi vấn đề

Định hướng phát triển kĩ năng: năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực giao tiếp.

Hoạt động 1: Lý thuyết

- GV: Hỏi:

1/ Nêu các cách viết một tập hợp?

2/ Tập hợp A là con của tập hợp B khi nào?

3/ Tập hợp A bằng tập hợp B khi nào?

4/ Phép cộng và phép nhân có những tính chất gi? Nêu dạng tổng quát.

- GV: Hỏi:

5/ Khi nào thì có hiệu a – b?

6/ Số tự nhiên a chia hết cho số tự nhiên b khi nào?

7/ Phép chia hai số tự nhiên được thực hiện khi nào? Viết dạng tổng quát của phép chia có dư.

- GV: Hỏi:

8/ Lũy thừa bậc n của a là gì? Nêu dạng tổng quát.

9/ Hãy viết công thức nhân chia hai lũy thừa cùng cơ số?

HS trả lời câu hỏi theo chỉ định của GV như nội dung đã chuẩn bị trước ở nhà.

- HS: Trả lời các câu hỏi theo yêu cầu của GV

- HS: trả lời

- HS: Trả lời.

- HS: trả lời

I. Kiến thức cơ bản

1/Nêu các cách viết một tập hợp?

2/ Tập hợp A là con của tập hợp B khi nào?

3/ Tập hợp A bằng tập hợp B khi nào?

4/ Phép cộng và phép nhân có những tính chất gi? Nêu dạng tổng quát.

5/ Khi nào thì có hiệu a – b?

6/ Số tự nhiên a chia hết cho số tự nhiên b khi nào?

7/ Phép chia hai số tự nhiên được thực hiện khi nào? Viết dạng tổng quát của phép chia có dư.

8/ Lũy thừa bậc n của a là gì? Nêu dạng tổng quát.

9/ Viết công thức nhân chia hai lũy thừa cùng cơ số?

HOẠT ĐỘNG 2: LUYỆN TẬP (22’)

Mục tiêu: Học sinh vận dụng được kiến thức về thứ tự thực hiện phép để giải bài tập, thực hiện phép tính, tìm x.

Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp, nêu gợi vấn đề, thảo luận nhóm nhỏ…

Định hướng phát triển kĩ năng: Kĩ năng giao tiếp, tư duy, hợp tác, sáng tạo.

- GV: Ghi sẵn đề bài trên bảng phụ.

Bài 1: Tính nhanh:

a/ (2100 – 42) : 21

b/ 26 + 17 + 28 + 29 + 30 + 31 + 32 + 33

c/ 2. 31 . 12 + 4 . 6. 41 + 8 .27 . 3

- GV: Cho HS hoạt động nhóm.

- GV: gọi HS nhận xét bổ sung

- GV: chữa bài, cho điểm

Bài 2: Thực hiện các phép tính sau:

a/ 3. 5² – 16 : 2²

b/ (39 . 42 – 47 . 42) : 42

c/ 2448 : [119 – ( 23 – 6)].1999⁰

d) (28. 27²⁰¹⁶ - 27²⁰¹⁶) : 27²⁰¹⁷

- GV: hãy nêu thứ tự thực hiện các phép tính

- GV: yêu cầu HS hoạt động nhóm

- GV: Cho cả lớp nhận xét. Đánh giá, ghi điểm.

Bài 3: Tìm số tự nhiên x biết:

a/ (x – 47) – 115 = 7⁵:7³

b/ (2x – 6²) : 18 = 12

c/ 5².2^x = 20²

d/ x⁵⁰ = x

e)7 . 3^x + 20.3^x = 3²⁵

GV cho HS hoạt động cá nhân rồi lần lượt gọi HS lên bảng chữa bài

Bài 4:

a/ Viết tập hợp A các số tự nhiên lớn hơn 9 và nhỏ hơn 13 theo hai cách.

b/ Điền các ký hiệu thích hợp vào ô trống:

9.....A ; {10; 11}.....A ; 12.....A

HS: Lên bảng trình bày.

- HS: hoạt động nhóm

- HS: các nhóm treo bảng phụ

- HS: các nhóm khác nhận xét, bổ sung

- HS: nhắc lại thứ tự thực hiện phép tính

- HS: Hoạt động theo nhóm làm bài.

- HS: nhận xét, chữa bài

- HS: làm bài tập

HS hoạt động cá nhân rồi 5 HS lần lượt lên bảng chữa bài

II/ Luyện tập

Bài 1: Tính nhanh:

a/ (2100 – 42) : 21

= 2100 : 21- 42:21

= 100 – 2 = 98

b/ 26 + 27 + 28 + 29 + 30 + 31 + 32 + 33 = (26 + 33) + (27 + 32) + (28 + 31) + (29 + 30)

= 59 . 4 = 236

c/ 2. 31.12 + 4 . 6. 41 + 8 .27.3

= 24 . 31 + 24 . 42 + 24 . 27

= 24 . (31 + 42 + 27)

= 24 . 100 = 2400

Bài 2: Thực hiện các phép tính sau:

a/ 3. 5² – 16 : 2² = 71

b/ (39 . 42 – 47 . 42) : 42 = 2

c/ 2448 : [119 – ( 23 – 6)] = 24

d) (28. 27²⁰¹⁶ - 27²⁰¹⁶) : 27²⁰¹⁷ =1

Bài 3: Tìm số tự nhiên x biết:

a/ (x – 47) – 115 = 0

=> x = 162

b/ (x – 36) : 18 = 12

= > x = 252

c/ 5².2^x = 20²

2^x = 16

x=4

d/ x⁵⁰ = x => x = 0; 1

e)7 . 3^x + 20.3^x = 3²⁵

3^x(7+ 20) = 3²⁵

3^x+3= 3²⁵

x+3=25

x=22

Bài 4:

a/ A = {10; 11; 12}

A = {x N / 9 < x < 13}

b/ 9 A

{9; 10} A

12 A

HOẠT ĐỘNG 4: Củng cố - Hướng dẫn học và chuẩn bị bài (6’)

Mục tiêu: HS hệ thống được các kiến thức trọng tâm của bài học, nắm được nhiệm vụ học và chuẩn bị bài

Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp, nêu vấn đề, luyện tập..

Định hướng phát triển kỹ năng: Tư duy, giải quyết vấn đề, sử dụng ngôn ngữ toán..

* Củng cố: GV gọi HS nêu các kiến thức trọng tâm của bài học.

* Hướng dẫn học và chuẩn bị bài:

Xem lại các bài tập đã chữa, ôn tập lại lý tuyết theo các câu hỏi đã chữa.

- Chuẩn bịTiết 18: Kiểm tra một tiết (số học)

- HS phát biểu

- HS lắng nghe, ghi chú.

* Hướng dẫn học và chuẩn bị bài:

- Xem lại các bài tập đã chữa, ôn tập lại lý tuyết theo các câu hỏi đã chữa.

- Chuẩn bịTiết 18: Kiểm tra một tiết (số học)

Tiết 18

KIỂM TRA 1 TIẾT

Cấp

độ

Chủ đề

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

Cộng

Cấp độ thấp

Cấp độ cao

TNKQ

TL

TNKQ

TL

TNKQ

TL

TNKQ

TL

1/ Tập hợp, phần tử của tập hợp, tập hợp con

Nhận biết được một tập hợp, tập hợp con, cách viết.

Chỉ ra được các phần tử của một tập hợp.

Số câu

2

1

3

Số điểm

1

2

3,0 điểm

Tỉ lệ

10%

20%

30%

2/ Cách viết số tự nhiên.

Viết đúng các số tự nhiên liên tiếp

Số câu

1

1

Số điểm

0,5

0,5 điểm

Tỉ lệ

5%

5%

3/ Lũy thừa với số mũ tự nhiên; nhân, chia hai lũy thừa cùng cơ số

Nhận biết được tích và thương của hai lũy thừa cùng cơ số.

So sánh hai lũy thừa

Số câu

1

1

4

Số điểm

0.5

0.5

1 điểm

Tỉ lệ

5%

5%

10%

4/ Thực hiện phép tính

Tìm x với nhiều phép biến đổi. Tính và tính nhanh hiệu quả.

Toán Gauss (Tính tổng S)

Số câu

6

1

8

Số điểm

5

0.5

5.5 điểm

Tỉ lệ

50%

5%

55%

Tổng Số câu

4

1

6

2

13

Tổng số điểm

2

2

5

1

10.0

Tỉ lệ

20%

20%

50%

10%

100%

TRƯỜNG THCS ….

ĐỀ KIỂM TRA 1 TIẾT

Môn: Số học 6 – Tiết 18 (ĐỀ 2)

Thời gian: 45 phút

Họ và tên: ……………………

Lớp: ……..

Điểm

Lời phê của Thầy ( Cô)

A. P ={3; 5}

B. P ={2;3;5}

C. P ={3;4;5;6}

D. P ={3456}

A. {m;2} A

B. {m;3} A

C. m A

D. m A

A. 49

B. 7³

C. 343

D. 7²

Câu

1

2

3

4

Đáp án

C

A

D

B

CÂU

ĐÁP ÁN

BIỂU ĐIỂM

1(2đ)

1

1

2

(3đ)

a

1

b

5.49.4.2.25 = (5.2).(4.25).49

0,5

= 10.100.49 = 49000

0,5

c)

0,25

= 2

0,25

d) (2006. 2005²⁰¹⁶ - 2005²⁰¹⁶) : 2005²⁰¹⁷

=2005²⁰¹⁶(2006-1) : 2005²⁰¹⁷ = 2005²⁰¹⁶.2005: 2005²⁰¹⁷

= 2005²⁰¹⁷ : 2005²⁰¹⁷ =1

0,25

0,25

2

(2đ)

a

; ;

;

0,5

0,5

b

b) 123 – (7x + 60) = 7⁵:7 ³ ; 123 – (7x + 60) =7²;

123 – (7x + 60) =49; 7x + 60 = 123-49 = 74;

7x = 74 – 60 = 14

0,25

x = 14: 7 = 2

0,25

C

c) c) 3^x.2² + 3^x.5 = 81;

3^x.4+ 3^x.5=81

3^x+2 =3⁴

x+2=4

x=2

0,25

0,25

4

(1đ)

a

Tổng S = (1 + 8 + 15 + 22 + 29 + .. . + 407 + 414):5

Tính tổng: A= 1 + 8 + 15 + 22 + 29 + .. . + 407 + 414

Có (414 – 1) : 7 + 1 = 60 (số hạng)

 = (414 + 1) . 60 : 2= 12450

0,25

S=A:5=12450:5=2490

0,25

b

So sánh 8¹⁰⁰ và 3³⁰⁰

8¹⁰⁰=(2³)¹⁰⁰=2³⁰⁰ > 3³⁰⁰

Vậy: 8¹⁰⁰>3³⁰⁰

0,5

Tiết 19

TÍNH CHẤT CHIA HẾT CỦA MỘT TỔNG

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

A. Hoạt động khởi động ( 4 phút)

Mục tiêu: HS nhớ lại về quan hệ chia hết

Phương pháp: Vấn đáp

? Khi nào thì số tự nhiên a chia hết cho số tự nhiên b khác 0? Cho vd

GV giới thiệu tiết học “Tính chất chia hết của một tổng”

HS trả lời và cho vd

B. Hoạt động hình thành kiến thức

Hoạt động 1: Nhắc lại về quan hệ chia hết(7 phút)

Mục tiêu:HS phát biểu lại được về quan hệ chia hết, Biết sử dụng các ký hiệuvà

Phương pháp:Thuyết trình, luyện tập thực hành, vấn đáp

GV: Cho hs nhắc lại: Khi nào thì số tự nhiên a chia hết cho số tự nhiên b khác 0?

GV: gt kí hiệu của phép chia hết và không chia hết

GV lấy vd và phân tích cho hs về phép chia hết và không chia hết

? Yêu cầu hs lấy vd về phép chia hết và không chia hết

- Hs nhắc lại

- HS lắng nghe và chú ý

vd: 6 2, 13 2

1. Nhắc lại về qua hệ chia hết

- Định nghĩa : Số tự nhiên a chia hết cho số tự nhiên b khác 0 nếu có số tự nhiên k sao cho a = b. k

Ký hiệu a chia hết cho b là a b.

Ký hiệu a không chia hết cho b là

a b

vd: 6 2, 13 2

Hoạt động 2: Tính chất 1(10’)

Mục tiêu: Hs biết khi nào thì một tổng(hiệu) chia hết cho một số hạng, Biết sử dụng kí hiệu =>

Phương pháp: Thuyết trình, hoạt động nhóm, luyện tập thực hành

GV chia lớp thành các nhóm(1 bàn/1 nhóm)

Nhóm 1: Làm phần a ?1

Nhóm 2: Làm phần b ?1

GV yc hs thực hiện

GV nhận xét bài của các nhóm và nhận xét bổ sung

GV yc HS rút ra nhận xét từ phần a, b

?Vậy nếu a m và b m thì ta suy ra được điều gì?

GV giới thiệu kí hiệu “=>”

Và cách đọc, yêu cầu hs đọc

GV chia lớp thành các nhóm(1 bàn/1 nhóm)

Nhóm 1: Lấy 2 STN chia hết cho 3 và xét xem hiệu của chúng có chia hết cho 3 hay không?

Nhóm 2: Lấy 3 STN chia hết cho 3 và xét xem tổng của chúng có chia hết cho 3 hay không?

GV yc hs thực hiện

GV nhận xét bài của các nhóm và nhận xét bổ sung

GV yc HS nhận xét để rút ra chú ý

? Yc hs tự lấy vd

GV:Sau khi học tính chất 1 về tính chất chia hết của một tổng. Từ nay, để xét xem tổng (hiệu) có chia hết cho một số hay không, ta chỉ cần xét từng thành phần của nó có chia hết cho số đó không và kết luận ngay mà không cần tính tổng (hiệu) của chúng

HS hoạt động nhóm làm bài

- Nếu hai số hạng của tổng đều chia hết cho 6(7) thì tổng chia hết cho 6(7).

- Nếu a m và b m thì a + b m

=> đọc là suy ra hoặc kéo theo

- HS hoạt động nhóm làm bài

- HS nhận xét

vd: 6 3 và 3

=> 6 -3

vd:

6 3 và 3 và 9 3

• 6 + 3+ 93

2. Tính chất 1

?1:

a, 18 6 ; 24 6

Ta có: 18 + 24 = 42 6

b, 14 7 ; 56 7

Ta có: 12 + 56 = 70 7

Tổng quát :

a m và b m => (a +b) m

- Ta có thể viết a + b m hoặc

(a + b) m đều được.

- kí hiệu => đọc là suy ra hoặc kéo theo

Chú ý:

a, a m và b m=> a - b m

vd: 6 3 và 3 => 6 -3

b) a m; b m và c m

=> (a + b + c) m

vd: 6 3 và 3 và 9 3

• 6 + 3+ 93

Hoạt động 3: Tính chất 2(10 phút)

Mục tiêu: Hs biết khi nào thì một tổng(hiệu) không chia hết cho một số hạng

Phương pháp: Thuyết trình, hoạt động nhóm, luyện tập thực hành

GV chia lớp thành các nhóm(2 bàn/1 nhóm)

Nhóm 1: Làm phần a ?2

Nhóm 2: Làm phần b ?2

GV yc hs thực hiện

GV nhận xét bài của các nhóm và nhận xét bổ sung

GV yc HS rút ra nhận xét từ phần a, b

? Vậy nếu a m và bm thì ta suy ra được điều gì ?

GV đưa vd: Xét xem các hiệu sau có chia hết cho 7 không?

(35 – 12) chia hết cho 7?

Xét tổng sau chia hết cho 3 không?

(7 + 12 + 24) chia hết cho 3?

GV yc HS nhận xét để rút ra chú ý

? Yc hs tự lấy vd

- HS hoạt động nhóm làm bài

- Nếu 1 số trong 2 số hạng không chia hết cho 4(5) thì tổng của chúng không chia hết cho 4(5)

- HS quan sát và thực hiện

- HS nhận xét

hiện

3. Tính chất 2

?2

a, 144 ; 20 4

=> Tổng: (20 + 14) 4

b, 12 5; 30 5

=> Tổng: (12 + 30) 5

Tổng quát:

Nếu a m và b m

thì a + b m

Chú ý:

a m , b m , ⇒ (a - b) m

a m, b m, ⇒ (a - b) m

a m , b m , c m

⇒ (a + b + c) m

C. Hoạt động luyện tập(7 phút)

Mục đích: Biết nhận ra một tổng của hai hay nhiều số, một hiệu của hai số có hay không chia hết cho một số mà không cần tính giá trị của tổng, của hiệu đó

Phương pháp: Thuyết trình, luyện tập

GV: Để xét xem các tổng và hiệu có chia hết cho 1 số hay không ta làm ntn?

Yêu cầu 6 HS làm ?3

GV nhận xét

Yêu cầu 1 HS làm ?4

GV nhận xét

GV chốt lại kiến thức

HS lên bảng làm ?3, HS khác làm vào vở

HS lên bảng làm ?4, HS

khác làm vào vở

?3:

80 + 16 8 ; 80 - 16 8

80 + 12 8 ; 80 - 12 8

32 + 40 + 24 8 ;

32 + 40 + 12 8

?4

a 3 và b 3 => a + b 3

VD: 8 3 và 7 3

=> 8 + 7 = 15 3

D. Hoạt động vận dụng(5 phút)

Mục đích: HS vận dụng kiến thức vào làm bài tập

Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình

Yêu cầu 1 HS đọc đề bài 86 sgk/36

Đánh dấu “x” vào câu trả lời đúng

Yêu cầu HS giải thích

GV nhấn mạnh: Tính chất 2 đúng khi “ Nếu chỉ có một số hạng của tổng không chia hết cho một số, còn nếu có từ hai số hạng trở lên không chia hết cho số đó ta phải xét đến số dư ”

ví dụ câu c bài 85 sgk/36

560 7 ; 18 7 (dư 4) ; 3 7 (dư 3)

=> 560 + 18 + 3 7 (Vì tổng các số dư là : 4 + 3 = 7 7)

a) Đúng vì 4 ⋮ 4 nên 134.4 ⋮ 4 và 16 ⋮ 4

b) Sai vì 21.8 ⋮ 8 nhưng 17 ^:/. 8

c) Sai vì 3.100 = 300 ⋮ 6 nhưng 34 ^:/. 6

Bài 86 sgk/36

a, đúng

b, sai

c, sai

E. Hoạt động tìm tòi, mở rộng ( 1 phút)

Mục đích: HS chủ động làm bài tập về nhà để củng cố kiến thức đã học ở tiết học

Phương pháp: Ghi chép

- Về nhà đọc lại các kiến thức trong bài học

- Làm bài tập 83, 83, 85sgk

- Chuẩn bị tiết “Dấu hiệu chia hết cho 2, cho 5”

HS ghi chép nội dung yêu cầu

Tiết 20

DẤU HIỆU CHIA HẾT CHO 2, CHO 5

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

A. Hoạt động khởi động ( 4 phút)

Mục tiêu: Ôn tập cho HS về tính chất chia hết của một tổng

Phương pháp: Vấn đáp

? Cho biểu thức :

246 + 30 + 12

Không làm phép tính, xét xem tổng trên có chia hết cho 6 không? Phát biểu tính chất tương ứng

GV giới thiệu tiết học “Dấu hiệu chia hết cho 2, cho 5”

246 6, 30 6, 12 6

• 246 + 30 + 12 6

B. Hoạt động hình thành kiến thức

Hoạt động 1: Nhận xét mở đầu(7 phút)

Mục tiêu:HS biết các số như thế nào thì chia hết cho 2, cho 5

Phương pháp:Thuyết trình, nêu và giải quyết vấn đề

GV: Cho các số 20, 210, 3130 hãy phân tích các số trên thành tích của 1 STN với 10

GV: Hãy phân tích 10 dưới dạng tích của 2 STN khác 1

GV: Các số 20, 210, 3130 có chia hết cho 2 và 5 không? Vì sao?

Yêu cầu HS nhận xét về chữ số tận cùng của các số trên

? Vậy những số như thế nào thì chia hết cho 2 và 5

- Hs: 20 = 2.10

210 = 2 .10

3130 = 313.10

-Hs: 20 = 2.10 = 2 .2 .5

210 = 2 .10 = 21.2 .5

3130 = 313.10 = 313.2 .5

- Hs: có chia hết cho 2 và 5 vì tích tương ứng của các số trên có chứa 2 và 5

- Hs: chữ số tận cùng 0

- HS: Có các chữ số tận cùng là 0

1. Nhận xét mở đầu

• 20 = 2.10 = 2 .2 .5 chia hết cho 2 cho 5.

• 210 = 2 .10 = 21.2 .5 chia hết cho 2 cho 5

• 3130 = 313.10 = 313.2 .5 chia hết cho 2 cho 5

Nhận xét:

Các số có tận cùng là 0 đều chia hết cho 2 và 5

Hoạt động 2: Dấu hiệu chia hết cho 2(10 phút)

Mục tiêu: HS biết dấu hiệu chia hết cho 2

Phương pháp: Thuyết trình, nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm

GV đưa vd:

Xét số n =

? chữ số tận cùng là?

GV: Số 520 có chia hết cho 2 hay không? Vì sao?

GV: Vậy thay * bằng số nào thì n chia hết cho 2?

=> KL 1

GV: Vậy thay * bằng số nào thì n không chia hết cho 2?

=> KL 2

GV: Từ kl 1 và 2 hãy rút ra dấu hiệu chia hết cho 2

GV yêu cầu HS hoạt động ?1 theo nhóm(mỗi bàn 1 nhóm) sau đó đại diện 2 nhóm lên trình bày

Nhóm 1: Tìm các số chia hết cho 2

Nhóm 2: Tìm các số không chia hết cho 2

- HS: * là chữ số tận cùng của số

- Hs: Có chia hết cho 2 vì có chữ số tận cùng là 0

- Hs: 0, 2, 4, 6, 8

- Hs: 1, 3, 5, 7, 9

- Hs: Các số có tận cùng là chữ số chẵn thì chia hết cho 2 và chỉ có những số đó mới chia hết cho 2

- Hs hoạt động theo nhóm, đại diện 2 nhóm lên trình bày

2. Dấu hiệu chia hết cho 2

Vd: Xét số n =

Ta viết: n = = 520 + *

Nếu thay * = 0, 2, 4, 6, 8 thì n chia hết cho 2

Kết luận 1:

Số có chữ số tận cùng là chữ số Chẵn thì chia hết cho 2

Nếu thay * = 1, 3, 5, 7, 9 thì n không chia hết cho 2

Kết luận 2:

Số có chữ số tận cùng là chữ số lẻ thì không chia hết cho 2.

Dấu hiệu chia hết cho 2:

Các số có tận cùng là chữ số chẵn thì chia hết cho 2 và chỉ có những số đó mới chia hết cho 2

?1

– Các số chia hết cho 2 là 328; 1234.

– Các số không chia hết cho 2 là 1437; 895

Hoạt động 3: Dấu hiệu chia hết cho 5(10 phút)

Mục tiêu: Hs biết dấu hiệu chia hết cho 5

Phương pháp: Thuyết trình, nêu và giải quyết vấn đề

GV: Cho vd và hướng dẫn tương tự như dấu hiệu chia hết cho 2. Từ đó rút ra kl 1 và 2. Từ đó cho hs phát biểu dấu hiệu chia hết cho 5

GV yêu cầu HS đọc đề ?2

? Những số nào thì chia hết cho 5? Vậy * = ?

Hs: Các số có chữ số tận cùng là 0 và 5.

Vậy * ={0, 5}

3. Dấu hiệu chia hết cho 5

Vd: Xét số n =

Ta viết: n = = 520 + *

Nếu thay * = 0, 5 thì n chia hết cho 5

Kết luận 1:

Số có chữ số tận cùng là 0 hoặc 5 thì chia hết cho 5.

Nếu thay dấu * bằng các số 1; 2; 3; 4;... thì n không chia hết cho 5.

Kết luận 2:

Số có chữ số tận cùng khác 0 và 5 thì không chia hết cho 5

Dấu hiệu chia hết cho 5

Các chữ số có tận cùng là 0 hoặc 5 thì chia hết cho 5 và chỉ những số đó mới chia hết cho 5

?2

Vì * là chữ số tận cùng của số

Để 5 thì * ={0, 5}

Điền vào ta được 2 số là 370 và 375

C. Hoạt động luyện tập(5 phút)

Mục đích: Học sinh luyện tập củng cố dấu hiệu chia hết cho 2 và 5.

Phương pháp: Thuyết trình, luyện tập

GV: yc hs nhắc lại dấu hiệu chia hết cho 2 và cho 5

GV: Vậy những số như thế nào thì chia hết cho 2

và 5

GV gọi HS lên bảng thực hiện

GV chốt lại kiến thức

HS nhắc lại

HS trả lời

HS lên bảng làm, HS khác làm vào vở

Bài 91 sgk/38

Số 652, 850, 1546 chia hết cho 2

Số 850, 185 chia hết cho 5

D. Hoạt động vận dụng(7 phút)

Mục đích: HS vận dụng kiến thức vào làm bài tập

Phương pháp: Hoạt động nhóm, vấn đáp, giải quyết vấn đề

GV yc hs hoạt động nhóm(2 bàn/1 nhóm)

Sau đó đại diện lên trình bày

Nhóm 1: Phần a+ c

Nhóm 2: Phần b + d

GV nx và sửa chữa nếu có

Bài 93 sgk/38

a) 136 ⋮ 2 và 420 ⋮ 2

=> 136 + 420 ⋮ 2

420 ⋮ 5 và 136 ^:/. 5

=> 136 + 420 ^:/. 5

b) 450 ⋮ 2 và 625 ^:/. 2

nên625 – 450 ^:/. 2

625 ⋮ 5 và 420 ⋮ 5 nên

625 – 450 ⋮ 5

c) 1.2.3.4.5.6 ⋮ 2 và 42 ⋮ 2

=> 1.2.3.4.5.6 + 42 ⋮ 2

1.2.3.4.5.6 ⋮ 5 và 42 ^:/. 5

=> 1.2.3.4.5.6 + 42 ^:/. 5

d) 1.2.3.4.5.6 ⋮ 2 và 35 ^:/. 2 nên 1.2.3.4.5.6 - 35 ^:/. 2

1.2.3.4.5.6 ⋮ 5 và 35 ⋮ 5

=> 1.2.3.4.5.6 - 35 ⋮ 5

E. Hoạt động tìm tòi, mở rộng ( 1 phút)

Mục đích: HS chủ động làm bài tập về nhà để củng cố kiến thức đã học ở tiết học

Phương pháp: Ghi chép

- Về nhà đọc lại các kiến thức trong bài học

- Làm bài tập 92, 94, 95sgk

- Chuẩn bị tiết “Luyện tập”

HS ghi chép nội dung yêu cầu

Tiết 21

LUYỆN TẬP

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

A. Hoạt động khởi động ( 7 phút)

Mục tiêu:Học sinh nhắc lại dấu hiệu chia hết cho 2, 5.

Phương pháp: Vấn đáp.

* GV giao nhiệm vụ:

Phát biểu dấu hiệu chia hết cho 2 và dấu hiệu chia hết cho 5

Áp dụng: Làm bài 95 sgk

GV nhận xét và cho điểm

HS lên bảng thực hiện

Bài 95 sgk/38

a) 54* ⋮ 2 khi * là 0, 2, 4, 6, hoặc 8.

b) 54* ⋮ 5 khi * là 0 hoặc 5.

B. Hoạt động luyện tập – Vận dụng(30 phút)

Mục tiêu: HS nắm vững các dấu hiệu chia hết cho 2, 5.

HS vận dụng linh hoạt các tính chất chia hết.

Phương pháp: Thuyết trình, hoạt động nhóm, nêu và giải quyết vấn đề

GV: Theo dấu hiệu chia hết cho2, cho 5,em hãy xét chữ số tận cùng của số *85 có chia hết cho 2 không? Cho 5 không?

GV: Lưu ý * khác 0 để số *85 là số có 3 chữ số.

HS: a/ Số *85 có chữ số tận cùng là 5. Nên theo dấu hiệu chia hết cho 2 không có chữ số * nào thỏa mãn.

b/ Số *85 có chữ số tận cùng là 5

* = 1; 2; 3; 4; 5; 6; 7; 8; 9

Bài 96 sgk/39

a/ Không có chữ số * nào.

b/ * = 1; 2; 3; 4; 5; 6; 7; 8; 9

GV:Để ghép được số tự nhiên có 3 chữ số khác nhau chia hết cho 2 (cho 5) ta phải làm như thế nào?

GV yêu cầu Hs lên bảng trình bày

HS: Ta ghép các số có 3 chữ số khác nhau sao cho chữ số tận cùng của số đó là 0 hoặc 4 (0 hoặc 5) để được số chia hết cho 2 (cho 5)

HS lên bảng trình bày, HS khác làm vào vở

Bài 97 sgk/39

a/ Chia hết cho 2 là :

450; 540; 504

b/ Số chia hết cho 5 là:

450; 540; 405

GV yêu cầu HS hoạt động nhóm(2 bàn/1 nhóm)

Sau đó đại diện lên trình bày

HS thực hiện hoạt động nhóm

Bài 98 sgk/39

Câu a : Đúng.

Câu b : Sai.

Câu c : Đúng.

Câu d : Sai.

GV hướng dẫn:

GV yêu cầu hs viết dạng của STN có 2 chữ số

? Số cần tìm thỏa mãn điều kiện gì?

? Vậy số x có thể là những số nào

HS: ; x 0

HS: Chia hết cho 2 và chia cho 5 dư 3

Bài 99 sgk/39

Gọi số tự nhiên cần tìm có dạng là:

; x 0

Vì : 2

Nên chữ số tận cùng có thể là 2; 4; 6; 8

Vì : xx chia cho 5 dư 3

Nên: x = 8

Vậy: Số cần tìm là 88

C. Hoạt động tìm tòi, mở rộng (7 phút)

Mục tiêu: Kiểm tra và đánh giá việc nắm bài tập trên lớp của HS, HS chủ động làm bài tập về nhà

Phương pháp: Gợi ý, ghi chép giao bài tập về nhà.

GV: n5 nên chữ số tận cùng c là số nào ?

? a là nào trong ba số 1, 5, 8 ?

? Vậy n là số mấy ?

- GV nhận xét, chốt lại

- Ôn lại các bài tập đã làm

- Đọc trước bài “Dấu hiệu chia hết cho 3, cho 9”

Hs : Vì n5 nên chữ số tận cùng c là số 5

Hs : a là 1

Vậy n là số 1885

Bài 100 sgk/38

Ô tô ra đời đầu tiên năm 1885.

Tiết 22

DẤU HIỆU CHIA HẾT CHO 3, CHO 9

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

A. Hoạt động khởi động (thời gian 4’)

Mục tiêu: HS nắm được dấu hiệu chia hết cho 2, cho 5 và vận dụng vào bài tập

Phương pháp: HĐ cá nhân, giải quyết vấn đề

GV chuẩn bị đề bài tập vàp bảng phụ: 1> Cho các số: 2001, 2002, 2003, 2017, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010.

- Số nào chia hết cho 2?

- Số nào chia hết cho 5?

- Số nào chia hết cho 2 và chia hết cho 5?

- Xét hai số a = 2124 và b = 5124.

- Thực hiện phép chia cho 9.

- Tìm tổng các chữ số của a, b.

- Xét xem hiệu a, b và tổng các chữ số của a, b có 9 không ?

GV dẫn dắt vào bài: Ta thấy a, b đều tận cùng bằng 4, nhưng a9 còn b 9. Dường như dấu hiệu chia hết cho 9 không liên quan đến chữ số tận cùng, vậy nó liên quan đến yếu tố nào ? Ta qua bài: “Dấu hiệu chia hết cho 3, cho 9”.

HS lên bảng trả lời câu hỏi của GV.

Hs thực hiện phép tính

Hs tính tổng các chữ số của a, b

Hs thực hiện

- Số chia hết cho 2: 2002, 2017, 2006, 2008, 2010.

- Số chia hết cho 5: 2005, 2010.

- Số chia hết cho 5 và chia hết cho 2 là: 2010.

B. Hoạt động hình thành kiến thức. (thời gian 28 phút)

Hoạt động 1: Nhận xét mở đầu

Mục tiêu:Học sinh nhận xét được đặc điểm một số chia hết cho 9.

Phương pháp: HĐ cặp đôi, HĐ cá nhân, giải quyết vấn đề

Y/c hs hoạt động cặp đôi (3’) : đọc kĩ VD(sgk/40) và giải thích cách làm

GV: Cho cả lớp làm tương tự với số 264

- Từ ví dụ trên ta có nhận xét mở đầu. Yêu cầu hs đọc nhận xét

- Tương tự GV yêu cầu HS hoạt động cá nhân xét số 468

Hs giải thích

HS lên bảng trình bày cách làm

HS tự làm:

468 = (4 + 6+8) + (Số chia hết cho 9) = 18 + (Số chia hết cho 9)

1. Nhận xét mở đầu:

Ví dụ:

264 = 2.100 + 6.10 + 4

= 2.(99+1)+6.(9+1) + 4

= 2.99 + 2 + 6.9 + 6 + 4

= (6+4+2) + (2.99+6.9)

= (6+4+2)+(2.11.9 + 6.9)

(Tổng các chữ số) + (Số chia hết cho 9

Hoạt động 2: Dấu hiệu chia hết cho 9

Mục tiêu:HS phát biểu được dấu hiệu chia hết cho 9 và áp dụng vào bài tập.

Phương pháp: Giải quyết vấn đề, gợi mở vấn đáp, hoạt động cặp đôi

? Xét số 468 chia hết cho 9 không?

HS hoạt động nhóm 4(3’): đọc kĩ ví dụ sgk/40 và rút ra nhận xét.

GV: Để biết một số có chia hết cho 9 không, ta cần xét đến điều gì ?

GV: Vậy số như thế nào thì chia hết cho 9

=> Kết luận 1.

? Một số như thế nào không chia hết cho 9

=> Kết luận 2.

- Từ 2 kết luận trên, nêu dấu hiệu chia hết cho 9

- Yêu cầu hs đọc dấu hiệu chia hết cho 9

-

♦ Củng cố: HS hoạt động cặp đôi (3’) làm ?1.

- Yêu cầu HS giải thích vì sao?

GV: Cho cả lớp nhận xét. Đánh giá, ghi điểm

HS trả lời 468 chia hết cho 9 vì cả hai số hạng trong tổng đều chia hết cho 9.

HS: Chỉ cần xét tổng các chữ số của nó

HS đọc KL1

HS đọc KL2

HS đọc dấu hiệu chia hết cho 9

HS: Thảo luận cặp đôi và trình bày

HS đứng tại chỗ trả lời ?1 và giải thích tại sao chia hết cho 9 và tại sao không chia hết cho 9?

2. Dấu hiệu chia hết cho 9

a) Ví dụ 1:

468 = (4 + 6+8) + (Số chia hết cho 9) = 18 + (Số chia hết cho 9)

Vậy 468 chia hết cho 9 vì cả hai số hạng trong tổng đều chia hết cho 9.

Kết luận 1: SGK

Kết luận 2: SGK

b)Dấu hiệu chia hết cho 9: SGK

?1

621 9 vì (6 + 2 + 1) = 9 9

12059 vì 1 + 2 + 0 + 5 = 8 9

1327 9 vì 1 + 3 + 2 + 7 = 139

6354 9 vì 6 + 3 + 5 + 4 = 18 9

Hoạt động 3: Dấu hiệu chia hết cho 3

Mục tiêu: HS phát biểu được dấu hiệu chia hết cho 3 và áp dụng vào bài tập

Phương pháp:giải quyết vấn đề, vấn đáp.Hoạt động cá nhân, nhóm

HS hoạt động cá nhânđọc kĩ ví dụ sgk/41 và giải thích cách làm

Lưu ý HS: Một số chia hết cho 9 thì chia hết cho 3

GV giao nhiệm vụ hoạt động nhóm 4(3’):

? Xét xem 2031 có chia hết cho 3 không?

?Một số như thế nào thì chia hết cho 3

⇒ Kết luận 1.

?Số 3415 có chia hết cho 3 không? Vì sao?

? Vậy số như thế nào thì không chia hết cho 3 ?

⇒ Kết luận 2.

? Nêu dấu hiệu chia hết cho 3.

Yêu cầu HS làm ?2 hoạt động theo nhóm trong 5 phút.

GV: Cho cả lớp nhận xét. Đánh giá, ghi điểm.

HS: Chỉ cần xét tổng các chữ số của nó

HS trình bày

2031 = (2 + 0 + 3+1) + (số chia hết cho 9)= 6+(số chia hết cho 3)

2031 chia hết cho 3 vì 2 số hạng đều chia hết cho 3.

HS đọc KL1

3415 = (3+4+1+5) + (số chia hết cho 9)

HS đọc KL2

HS đọc dấu hiệu chia hết cho 3

Các nhóm làm bài. Sau đó treo bài của nhóm lên bảng

3.Dấu hiệu chia hết cho 3

Ví dụ 1:

2031 = (2 + 0 + 3 + 1) + (số 9)

= 6 + (số 9)

= 6 + (số 3)

vậy 2031 3

⇒ KL1.

Ví dụ 2:

3415 = (3 + 4 + 1 + 5) + (số 9)

= 13 + (số 3)

Vậy 3415 3 vì 13 3

⇒ KL2.

Dấu hiệu chia hết cho 3:

SGK.

?2 Điền chữ số vào dấu * để được số chia hết cho 3

Giải:

Dấu hiệu để một số chia hết cho 3 là tổng các chữ số của nó chia hết cho 3. Do đó:

C. Hoạt động luyện tập ( thời gian 5 phút)

Mục tiêu: Vận dụng kiến thức của bài để giải quyết bài tập

Phương pháp: giải quyết vấn đề, vấn đáp, hoạt động cá nhân, nhóm.

Dấu hiệu chia hết cho 3, cho 9 khác với dấu hiệu chia hết cho 2, cho 5 như thế nào ?

- Yêu cầu HS hoạt động cá nhân làm Bài 102

- Yêu cầu Hs hoạt động cá nhân làm Bài 104c

1 hs trả lời:

Dấu hiệu 2 ; 5 phụ thuộc chữ số tận cùng.

Dấu hiệu 3 ; 9 phụ thuộc vào tổng các chữ số

3 hs lên bảng làm 3 câu

1hs lên bảng trình bày

Bài tập 102 (sgk/41): Cho các số 3564; 4352; 6531; 6570; 1248.

a)Viết tập hợp A các số chia hết cho 3:

A = {3564; 6531; 6570; 1248}

b)Viết tập hợp B các số chia hết cho 9:

B = {3564; 6570}

c)Dùng ký hiệu ⊂ thể hiện quan hệ giữa hai tập hợp A và B: B ⊂ A

Bài tập 104 c (sgk/42): Điền chữ số vào dấu * để chia hết cho cả 3 và 5

Vì 3 => (4 +3 +*) 3 hay (7 +*) 3

=> *∈ {2,5,8} (1)

Vì 5=> (4 +3 +*) 5 hay (7 +*) 5

=> *∈ {0,5} (2)

Từ (1) và (2) => * = 5

D. Hoạt động vận dụng (thời gian 5 phút)

Mục tiêu: Vận dụng dấu hiệu chia hết cho 2, cho 5, cho 3, cho 9 vào bài tập

Phương pháp: Hoạt động nhóm

Yêu cầu HS hoạt động nhóm 4 (3’) làm Bài 104d (SGK):

GV nhận xét, chốt cách trình bày

- Làm bài 101;104 ; 103 ; 105 <SGK>.

- Làm bài tập 137 ; 138 SBT.

Các nhóm treo bảng và trao đổi bảng chéo kiểm tra kết quả

Bài 104d (SGK):

Vì 2 và 5 => dấu * ở chữ số tận cùng bằng 0. Ta có số

Vì 9 thì cũng 3 => (* + 8 + 1 + 0) = (* + 9) 9 => * = 9

Vậy = 9810

E. Hoạt động tìm tòi, mở rộng (thời gian 2 phút)

Mục tiêu:Học sinh chủ động làm các bài tập về nhà để củng cố kiến thức đã học ở tiết học.

Phương pháp:Ghi chép

* Hướng dẫn: Bài 103 (SGK): Sử dụng dấu hiệu chia hết cho 3, cho 9 và các t/c chia hết của một tổng

- Học thuộc dấu hiệu chia hết cho 3, cho 9

- Làm các bài tập 101;103, 104, 105 (Sgk - Tr 41, 42)

- Xem trước các bài tập phần luyện tập. Tiết sau luyện tập

HS ghi chép nội dung yêu cầu

- Học thuộc dấu hiệu chia hết cho 3, cho 9

- Làm các bài tập 101;103, 104, 105 (Sgk - Tr 41, 42)

- Xem trước các bài tập phần luyện. Tiết sau luyện tập

Tiết 23

LUYỆN TẬP

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

A. Hoạt động khởi động (thời gian 7 phút)

Mục tiêu: HS được củng cố dấu hiệu chia hết cho 3, cho 9 và vận dụng vào giải bài tập

Phương pháp: gợi mở vấn đáp, đàm thoại

Kiểm tra bài cũ

3hs đồng thời lên bảng :

HS1: -Phát biểu dấu hiệu chia hết cho 3, cho 9.

Xét xem tổng (1 . 2 . 3 . 4 . 5 . 6 + 27) có chia hết cho 3, cho 9 không ?

HS2: chữa bài tâp 104a, d (sgk/42)

HS3: chữa bài tâp 105 (sgk/42)

GV: Cho cả lớp nhận xét.

GV: Đánh giá, cho điểm

Đặt vấn đề: Tiết trước chúng ta đã học về dấu hiệu chia hết cho 3, cho 9. Trong giờ học hôm nay chúng ta sẽ áp dụng kiến thức để giải một số bài tập

3 hs lên bảng

Bài 104 (sgk/42)

a) 3 ⇔ (5 + * + 8) 3

⇔ (13 + *) 3 ⇔ * ∈ {2; 5; 8}

d) Vì 2 và 5 => dấu * ở chữ số tận cùng bằng 0.

Ta có số

Vì 9 thì cũng 3 => (* + 8 + 1 + 0) 9 hay (* + 9) 9 => * = 9

Vậy = 9810

Bài 105 (sgk/42)

a) Chia hết cho 9: 450, 540, 405, 504.

b) Chia hết cho 3 mà không chia hết cho 9: 453, 435, 543,534; 354, 345

B. Hoạt động luyện tập – Vận dụng (thời gian 35 phút)

Mục tiêu: Học sinh luyện tập củng cố lại các dấu hiệu chia hết cho 2,3,5 và 9

Phương pháp: Hoạt động nhóm, gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại.

Hoạt động 1: Chữa bài 106(sgk/42)

- GV treo bảng phụ, yêu cầu HS đọc và thảo luận nhóm 3phút.

- Gọi đại diện 2 nhóm đứng tại chỗ trả lời.

- GV nhận xét, chốt lại

- HS đọc và thảo luận nhóm 3phút.

- Đại diện 2 nhóm đứng tại chỗ trả lời.

- HS lắng nghe, ghi bài

Bài 106 (sgk/42)

a/ Số tự nhiên nhỏ nhất có 5 chữ số chia hết cho 3 là: 10002

b/ Số tự nhiên nhỏ nhất có 5 chữ số chia hết cho 9 là : 10008

Hoạt động 2: Chữa bài 107(sgk/42)

- GV treo bảng phụ, yêu cầu HS đọc và đứng tại chỗ trả lời.

- Gọi HS khác nhận xét, bổ sung

- GV nhận xét, chốt lại.

- HS đọc và đứng tại chỗ trả lời.

- HS khác nhận xét, bổ sung

- HS lắng nghe, ghi bài

Bài 107 (sgk/42)

Câu a : Đúng

Câu b : Sai

Câu c : Đúngvì a 15 ; 15 3 => a 3

Câu d : Đúngvì a 45 ; 45 9 => a 9

Hoạt động 3: Chữa bài 108(sgk/42)

- Dựa theo bài mẫu, yêu 4 HS lên thực hiện

- Gọi HS khác nhận xét, bổ sung

- GV nhận xét, chốt lại

- 4 HS lên thực hiện

- HS khác nhận xét, bổ sung

- HS lắng nghe, ghi bài

Bài 108 (Sgk/42): (7 phút)

a) 1546 : 9 dư 7; 1546 : 3 dư 1

b) 1527 : 9 dư 6; 1527 : 3 dư 0

c) 2468 : 9 dư 2; 2468 : 3 dư 2

d) 10¹¹ : 9 dư 2; 10¹¹ : 3 dư 1

Hoạt động 4: Chữa Bài 109 (Sgk/42):

- GV treo bảng phụ, yêu cầu HS đọc và thảo luận nhóm 3phút.

- Gọi đại diện 2 nhóm đứng tại chỗ trả lời.

- GV nhận xét, chốt lại.

- HS đọc và thảo luận nhóm 3phút.

- Đại diện 2 nhóm đứng tại chỗ trả lời.

- HS lắng nghe, ghi vào

Bài 109 (Sgk/42):

Hoạt động 5: Chữa bài 110 (sgk/43)

- GV treo bảng phụ, yêu cầu HS đọc và thảo luận nhóm 3phút.

- Gọi đại diện 2 nhóm đứng tại chỗ trả lời.

- GV nhận xét, chốt lại.

- HS đọc và thảo luận nhóm 3phút.

- Đại diện 2 nhóm đứng tại chỗ trả lời.

- HS lắng nghe, ghi vào

Bài 110 (sgk/43)

C. Hoạt động tìm tòi, mở rộng (thời gian 2 phút)

Mục tiêu:Học sinh chủ động làm các bài tập về nhà để củng cố kiến thức đã học ở tiết học.

Phương pháp:Ghi chép

- Xem lại lý thuyết và các bài tập đã chữa.

- Chuẩn bị trước bài “Ước và bội” tiết sau học.

HS ghi chép vào trong vở

Tiết 24

ƯỚC VÀ BỘI

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung

A. Hoạt động khởi động (thời gian 4 phút)

Mục tiêu: HS được ôn lại phép chia hết, viết tập hợp

Phương pháp: Gợi mở, giải quyết vấn đề

HS1 : Tìm xem 12 chia hết cho những số tự nhiên nào ?

Viết tập hợp A các số tự nhiên vừa tìm được.

HS2: Tìm xem những số tự nhiên nào chia hết cho 3 ?

Viết tập hợp B các số tự nhiên vừa tìm được

2 hs lên bảng

A = {1; 2; 3; 4; 6; 12}

B = {0; 3; 6; 9; 12; 15;...}

B. Hoạt động hình thành kiến thức. (thời gian 27 phút)

Hoạt động 1: Ước và bội (thời gian 12 phút)

Mục tiêu:Hiểu và biết thế nào là Ước và Bội của một số.

Phương pháp:Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại, hoạt động cá nhân, cặp đôi.

GV: Nhắc lại: Khi nào thì số tự nhiên a chia hết cho số tự nhiên b khác 0?

GV yêu cầu hoạt động nhóm đôi tìm hiểuphần 1/ SGK/43

GV gọi đại diện nhóm trình bày nội dung vừa tím hiểu

GV nhận xét và chốt kiến thức

GV: Nếu a b thì ta nói a là bội của b, còn b là ước của a

Củng cố:

GV: Cho HS hoạt động cá nhân làm ?1 SGK.

Số 18 có là bội của 3 không ? Có là bội của 4 không ?

Số 4 có là ước của 12 ? Là ước của 15 ?

Nếu có số tự nhiên q sao cho: a = b . q

Đại diện một nhóm, trình bày nội dung tìm hiểu phần 1/ SGK/43. Các nhóm khác nhận xét, bổ sung

HS: Trả lời và giải thích lí do

1. Ước và bội

* Định nghĩa: SGK

a là bội của b

a b<=>

b là ước của a

?1

- Số 18 là bội của 3 (vì 18 3)

- Số 18 không là bội của 4

(vì 18 3)

- Số 4 là ước của 12 (vì 12 4)

- Số 4 không là ước của 15

(vì 15 4)

Hoạt động 2: Cách tìm ước và bội (thời gian 15 phút)

Mục tiêu: Học sinh biết cách tìm ước và bội.

Phương pháp: Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại.

HS hoạt động cặp đôi nghiên cứu ví dụ 1(3’)

-Để tìm các bội của 7 ta làm ntn ?

- Nêu nhận xét cách tìm bội của một số khác 0

Củng cố: Làm ?2

GV: Hướng dẫn HS

- Trước tiên ta tìm B(8) = {0; 8; 16...}

- Vì x B(8) và x < 40

Nên: x {0; 8; 16; 24; 32}

HS hoạt động cặp đôi nghiên cứu ví dụ 2 (3’)

- Để tìm các ước của 8 ta làm thế nào?

- Nêu cách tìm ước của một số ?

Củng cố:GV y/c HS làm?3; ?4 theo nhóm.

- GV nhận xét, đánh giá Nêu các chú ý về ước và bội của số 1.

GV: Yêu cầu HS tìm B (0) = ? và Ư(0) = ?

Nêu các chú ý về ước và bội của số 0

GV: Chính xác hóa và ghi bảng

HS: đại diện nhóm trình bày

HS:Đọc phần in đậm /tr44 SGK.

HS:Đọc phần in đậm /tr44 SGK

- HS hoạt động nhóm theo 2 nhóm.

- Đại diện các nhóm trình bày.

HS:Thực hiện và trả lời tại chỗ

2. Cách tìm ước và bội

a) Cách tìm bội.

* Kí hiệu tập hợp các bội của a là: B(a)

Ví dụ 1: Tìm các bội nhỏ hơn 30 của 7

Ta có: B(7) ={0; 7; 14; 21; 28; 35; …}

Vậy các bội nhỏ hơn 30 của 7 là: 0; 7; 14; 21; 28

* Cách tìm các bội của 1 số khác 0:

Ta lấy số đó nhân lần lượt với 0; 1; 2; 3;...

?2: Ta có

B(8) = {0; 8; 16; 24; 32; 40; 48; …}

Mà x ∈ B(8) và x < 40

=> x ∈ {0; 8; 16; 24; 32}

b) Cách tìm ước:

* Kí hiệu tập hợp các ước của a là: Ư(a)

Ví dụ 2: Ư(8) = {1; 2; 4; 8}

* Cách tìm các ước của 1 số:

Ta lấy số đó chia lần lượt cho các STN từ 1 đến chính nó. Mỗi phép chia hết cho ta 1 ước.

*?3:

Ư(12) = {1; 2; 3; 4; 6; 12}

* ?4:

Ư(1) = {1}

B(1) = {0; 1; 2; 3; 4; …..}

Hay B(1) = N

* Chú ý:

- Số 1 chỉ có một ước là chính nó.

- Số 1 là ước của bất kỳ số TN nào.

- Số 0 là bội của mọi số TN khác 0.

- Số 0 không là ước của bất kỳ số TN nào

C. Hoạt động luyện tập ( thời gian 6 phút)

Mục tiêu: HS giải được các bài tập đơn giản

Phương pháp: hđ cá nhân, nhóm

GV đưa ra bảng phụ yêu cầu HS làm bài tập: Cho biết a.b = 40 (a, b ∈ N^*); x = 8.y (x,y∈ N^*)

Điền vào chỗ trống cho đúng :

a là .......... của . ........

b là .......... của ..........

x là .......... của ..........,

y là .......... của ..........

HS hoạt động cặp đôi làm bài 111- sgk/44

Gọi đại diện nhóm trả lời

GV nhận xét

HS đứng tại chỗ trả lời

a là ước của 40

b là ước của 40

x là bội của y

y là ướccủa x

Bài 111 (sgk/44)

a) Tìm các bội của 4 trong các số 8, 14, 20, 25.

(Đáp án: Các số 8;20 là bội của 4)

b) Viết tập hợp các bội của 4 nhỏ hơn 30.

(Đápán:{0;4;8;12;16;20;29;28})

c) Viết dạng tổng quát các số là bội của 4.

(Đáp án: 4k với k ∈N)

D. Hoạt động vận dụng ( thời gian 5 phút)

Mục tiêu: biết cách tìm ước và bội của một số thỏa mãn điều kiện cho trước

Phương pháp: HĐ nhóm

HS làm bài 113a, d

GV gọi đại diện 2 nhóm treo bảng

GV gọi các nhóm còn lại nhận xét

GV nhận xét, sửa sai nếu có

HS suy nghĩ, hoạt động nhóm, treo bảng nhóm

HS nhận xét

HS nghe và ghi chép

Bài 113 a, d(sgk/44)

Tìm x ∈ N sao cho:

a) x ∈ B(12) và 20 ≤ x ≤ 50

Ta có B(12) = {0; 12; 24; 36; 48; 60; …}

Mà x ∈ B(12) và 20 ≤ x ≤ 50 => x ∈ { 24; 36; 48}

d) 16 x => x ∈ Ư(16) = {1; 2; 4; 8; 16}

E. Hoạt động tìm tòi, mở rộng (thời gian 2 phút)

Mục tiêu:Học sinh chủ động làm các bài tập về nhà để củng cố kiến thức đã học ở tiết học.

Phương pháp: Ghi chép

- Học kỹ cách tìm ước và bội

- Làm bài tập 112; 113b,c; 114 (SGK-45)

- Chuẩn bị bài mới

Hs ghi chép vào vở

Tiết 25

SỐ NGUYÊN TỐ, HỢP SỐ, BẢNG SỐ NGUYÊN TỐ

Hoạt động của GV

Hoạt động của học sinh

Nội dung

1. Hoạt động khởi động (thời gian)

Mục tiêu: Học sinh nhớ lại khái niệm ước và các dấu hiệu chia hết cho 2, 3, 5, 7

Phương pháp dạy học: Dạy học hợp tác.

GV: Chia lớp thành hai nhóm chơi trò chơi hộp quà may mắn.

HS: Tham gia trò chơi

Câu 1: Tìm các số chia hết cho 2 trong các số sau: 2, 4, 7, 13.

Câu 2: Tìm các số chia hết cho 3 trong các số sau: 9, 27, 16.

Câu 3: Tìm các số chia hết cho 5 trong các số sau: 10, 25, 35, 76.

Câu 4: Tìm các số chia hết cho 7 trong các số sau: 21, 42, 81

Câu 1: Các ước của 12 là?

1. Hoạt động hình thành kiến thức

Hoạt động 1: Số nguyên tố, hợp số (15’)

Mục tiêu: Học sinh hiểu được thế nào là số nguyên tố, hợp số. Phân biệt được số nguyên tố với hợp số và biết cách tìm các số nguyên tố của một số tự nhiên cho trước.

Phương pháp dạy học: Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại.

GV: Gọi HS lên bảng tìm ước của 2, 3, 4, 5, 6.

GV: Em có nhận xét gì về số ước của 2; 3 và 5.

GV: Em có nhận xét gì về số ước của 4và 6.

GV: Các số 2, 3 và 5 là các số nguyên tố còn 4 và 6 là hợp số vậy theo em thế nào là số nguyên tố, thế nào là hợp số?

GV: Chia lớp thành 2 nhóm. Phát cho mỗi nhóm 1 giỏ những quả táo có số và yêu cầu trong thời gian 3 phút hãy gắn các quả táo lên các nhánh cây.

( Nhánh cây ở đây được chia làm 3 nhánh có ghi chú rõ ràng là nhánh số nguyên tố, nhánh hợp số, nhánh không là số nguyên tố không là hợp số)

GV: Cùng học sinh dưới lớp kiểm tra kết quả

GV: Thông qua cho chơi GV chú ý cho HS số 1 và số 0 không là số nguyên tố cũng không là hợp số.

HS: lên bảng hoàn thiện bài

HS: 2, 3 và 5 có hai ước là 1 và chính nó

HS: 4 và 6 có nhiều hơn 2 ước

HS: Số nguyên tố là số có hai ước là 1 và chính nó. Hợp số là số có nhiều hơn 2 ước.

HS: Tham gia trò chơi

HS: Cùng giáo viên kiểm tra kết quả hai đội.

1. Số nguyên tố, hợp số

* Định nghĩa : (SGK – 46)

- Số nguyên tố :

+ Là số tự nhiên lớn hơn 1

+ Chỉ có hai ước là 1 và chính nó.

- Hợp số:

+ Là số tự nhiên lớn hơn 1

+ Có nhiều hơn hai ước

Hoạt động 2: Lập bảng số nguyên tố không vượt quá 100 (13')

Mục tiêu: Học sinh được thực hành lập bảng số nguyên tố không vượt quá 100.

Phương pháp dạy học:Dạy học hợp tác

GV: Cho lớp kê lại bàn ghế để tạo khoảng trống và kê ra 4 bàn đại diện cho 4 trạm.

GV: Tổ chức cho HS chơi trò chơi Chuyến tàu tri thức. Có 4 trạm, ứng với mỗi trạm là một yêu cầu. Các đội chơi được phát một giấy A3 có các số từ 0 đến 100, và xuất phát từ các trạm khác nhau, lần lượt thực hiện các câu hỏi với thời gian tại mỗi trạm là 2 phút. Hết 2 phút các đội di chuyển sang trạm kế tiếp theo chiều kim đồng hồ.

GV: Sau khi các đội kết thúc chuyến tàu bằng cách thông qua cả 4 trạm thì GV treo sản phẩm của HS lên bảng sau đó cùng cả lớp kiểm tra.

GV: Thực hiện lại các bước lập bác các số nguyên tố nhỏ hơn 100 trên máy chiếu. Chú ý nhấn mạnh cho HS tại sao không có 0 và 1 đồng thời gợi ý cho HS cách làm tương tự để về nhà tìm các số nguyên tố nhỏ hơn 200, 300.

HS: Tham gia trò chơi

Trạm 1: Gạch đi các số lớn hơn 2 mà chia hết cho 2

Trạm 2: Gạch đi các số lớn hơn 3 mà chia hết cho 3

Trạm 3: Gạch đi các số lớn hơn 5 mà chia hết cho 5

Trạm 4: Gạch đi các số lớn hơn 7 mà chia hết cho 7

Hoạt động 3: Luyện tập – Củng cố (10’)

Mục tiêu: Học sinh luyện tập củng cố lại số nguyên tố, họp số.

Phương pháp dạy học: Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại.

? Số nguyên tố là số như thế nào?

Hợp số là số như thế nào?

Y/c hs làm bài 116, 1 hs lên bảng,

GV cho HS hoạt động nhóm bài 118/SGK/47

- Lớn hơn 1 có hai ước là 1 và chính nó.

- Lớn hơn 1 có nhiều hơn hai ước

- HS hoạt động nhóm, đại diện một nhóm trình bày.

Bài 116. (SGK- 47) Điền ký hiệu thích hợp vào ô trống.

83 ∈ P; 91∉ P; 15∈ P; P ⊂ N

Bài 118. (SGK- 47). Tổng (hiệu) sau là số nguyên tố hay hợp số ?

a)

⇒ hợp số

b)

⇒ hợp số

1. Hoạt động tìm tòi, mở rộng (thời gian)

Mục tiêu:Vận dụng được cách lập bảng số nguyên tố nhỏ hơn 100

Phương Pháp: Giao việc

GV: Các em về nhà thứ tìm cho cô các số nguyên tố nhỏ hơn 300 giờ sau chúng ta sẽ trao đổi.

Tiết 26

LUYỆN TẬP

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung kiến thức cần đạt

1. Hoạt động Khởi động

Mục tiêu: Học sinh được nhắc lại được khái niệm số nguyên tố, hợp số

Phương pháp dạy học: Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại.

a) Số nguyên tố là gì ? Hợp số là gì ?

b) Thay chữ số vào dấu * để được hợp số, số nguyên tố :

a) Số nguyên tố : Là số tự nhiên lớn hơn 1, chỉ có hai ước là 1 và chính nó

- Hợp số: Là số tự nhiên lớn hơn 1, có nhiều hơn hai ước

b) là hợp số

*

là hợp số

*

là số nguyên tố

*

là số nguyên tố

*

1. Hoạt động luyện tập – vận dụng (28’)

Mục tiêu: Học sinh vận dụng được các kiến thức về số nguyên tố và hợp để làm bài tập.

Phương pháp dạy học: Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại.

GV: Y/c hs đọc nội dung bài 120

GV: Nhận xét bài làm của HS

GV: Y/c hs đọc nội dung bài 122

? Muốn tìm số tự nhiên k để 3.k là số nguyên tố em làm như thế nào?

Hướng dẫn Hs làm tương tự câu a

GV: Bổ sung và chốt lại:

- GV hướng dẫn HS làm bài 123

- 2 số nguyên tố liên tiếp 2; 3

3 số nguyên tố lẻ liên tiếp 3; 5; 7

GV: Treo bảng phụ nội dung bài 123 và cho HS hoạt động nhóm

GV:Tìm các số nguyên tố mà bình phương của nó a

GV: Thu phiếu nhận xét và chốt lại

Nhóm 1: Câu a

Nhóm 2: Câu b

- Nhận xét

bài làm

Hoàn thiện vào vở.

- Hs lần lượt thay k = 0; 1; 2; 3; …để kiểm tra 3.k

Làm theo cá nhân và chỉ rõ ví dụ minh hoạ.

- Hs hoạt động nhóm

Bài 120. (SGK- 47)

a) Để số là số nguyên tố thì

* ∈ { 3; 7}

b) Để số là số nguyên tố thì

* ∈ {7}

Bài 121. (SGK- 47)

a) Để 3.k là số ng.tố thì k = 1

b) Để 7.k là số ng.tố thì k = 1.

Bài 122. (SGK- 47)

a) Đúng. ví dụ 3, 5, 7

b) Đúng, ví dụ 3, 5, 7

c) Sai. Vì còn số 2

d) Sai. Vì có số 5

Bài 123 (SGK-48) Điền vào bảng sau mọi số nguyên tố mà bình phương của nó không vượt quá a, tức là p²≤ a

a

29

67

49

127

173

253

b

2;3;5

2; 3; 5 ;7

2; 3; 5 ;7

2;3;5 7; 11

2;3;57;11; 13

2;3;57;11; 13

Bài 124. Máy bay có động cơ ra đời năm nào ?

Gv hướng dẫn hs tìm các chữ số a ; b ; c ; d theo gợi ý đầu bài cho.

- Hs tìm đáp số

Bài 124 (SGK-48)

a là số có đúng 1 ước : a = 1

b là hợp số lẻ nhỏ nhất : b = 9

c k phải hợp số, k phải số ng.tố và c ≠ 1 : c = 0

d là số ng.tố lẻ nhỏ nhất : d = 3

Vậy

Máy bay có động cơ ra đời vào năm: 1903

GV: Tổ chức cho HS chơi trò chơi vượt chướng ngại vật

Câu 1: Trong các số sau số nào là số nguyên tố: 2, 22, 18, 17

Câu 2: Trong các số sau số nào là hợp số: 13, 11, 17, 44

Câu 3: 312 là số nguyên tố hay hợp số:

Câu 4: Tổng sau là số nguyên tố hay hợp số 3.4.5 + 6.7

- HS tham gia trò chơi

1. Hoạt động giao việc về nhà

Đọc phần có thể em chưa biết và đọc trước bài phân tích một số ra thừa số nguyên tố.

Ghi chép nội dung về nhà

Tiết 27

PHÂN TÍCH MỘT SỐ RA THỪA SỐ NGUYÊN TỐ

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung kiến thức cần đạt

1. Hoạt động khởi động

Mục tiêu: Ôn tập lại cho học sinh thế nào là số nguyên tố, hợp số

Phương pháp dạy học: Dạy học hợp tác

GV: Chia lớp thành hai nhóm lên bảng khoanh các số là số nguyên tố. Đội 1 bút đen, đội hai bút xanh. Sau khi học sinh trên bảng về chỗ HS khác mới được lên. Sau 2 phút đội nào khoanh được nhiều nhất đội đó thắng

GV: Cùng cả lớp chữa bài làm của hai đội và tặng qua cho đội thắng cuộc.

HS: Tham gia hoạt động

1. Hoạt động hình thành kiến thức

Hoạt động 1: Phân tích một số ra thừa số nguyên tố là gì?

Mục tiêu: Học sinh hiểu đươc thế nào là phân tích một số ra thừa số nguyên tố.

Phương pháp dạy học: Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại.

? Số 300 có thể viết được dưới dạng một tích của 2 thừa số lớn hơn 1 hay không

? Theo phân tích ở H.1 em có 300 bằng các tích nào?

-Trình bày một số cách phân tích khác:

GV:Các số 2, 3, 5 là các số nguyên tố. Ta nói rằng 300 được phân tích ra thừa số nguyên tố.

? Vậy theo em phân tích một số ra thừa số nguyên tốlà gì ?

- Giới thiệu đó là cách phân tích một số ra thừa số nguyên tố

- Dù phân tích bằng cách nào ta cũng được cùng một kết quả.

GV: Trở lại 2 hình vẽ:

? Tại sao lại không phân tích tiếp 2; 3; 5 ?

? Tại sao 6; 50; 100 lại phân tích được tiếp ?

GV nêu 2 chú ý trên bảng phụ.

HS: Có

H.1

- Hs

300 = 3.100 = 3.10.10

= 3.2.5.2.5

- bằng ý hiểu của mình HS nêu khái niệm phân tích một số ra thừa số nguyên tố.

- Số nguyên tố phân tích ra là chính nó.

- Vì đó là các hợp số

1. Phân tích một số ra thừa số

Ví dụ: SGK

H.2

300 = 6.50=2.3.2.25

=2.3.2.5.5

Các số 2, 3, 5 là các số nguyên tố. Ta nói rằng 300 được phân tích ra thừa số nguyên tố.

*Chú ý: SGK - T49

Hoạt động 3: Cách phân tích một số ra thừa số nguyên tố. (15')

Mục tiêu: Học sinh biết cách phân tích một số ra thừa số nguyên tố.

Phương pháp dạy học: Gợi mở vấn đáp, thuyết minh, đàm thoại.

- H/dẫn HS phân tích theo cột.

Lưu ý:

+ Nên lần lượt xét tính chia hết cho các số nguyên tố từ

nhỏ đến lớn : 2; 3; 5; 7;…

+ Trong quá trình xét tính chia hết nên vận dụng các dấu hiệu chia hết cho 2, cho 3, cho 5 đã học.

+ Các số nguyên tố được viết bên phải cột, các thương được viết bên trái cột.

+ GV hướng dẫn HS viết gọn bằng luỹ thừa và viết các ước nguyên tố của 300 theo thứ tự từ nhỏ đến lớn.

? Qua các cách phân tích em có nhận xét gì về kết quả phân tích ?

- Y/c Hs làm việc cá nhân làm ?

HS chuẩn bị thước , phân tích theo hướng dẫn của GV

- Hs : Các kq đều giống nhau.

- Làm ? vào bảng phụ

- Nhận xét chéo

- Là các số ng.tố

- Hoàn thiện vào vở

- Hs NX và đối chiếu kết quả

2. Cách phân tích một số ra thừa số nguyên tố