Công thức toán học không thể tải, để xem trọn bộ tài liệu hoặc in ra làm bài tập, hãy tải file word về máy bạn nhé

Tuần :

Ngày soạn: Ngày kí :

Tiết 73: LƯU BIỆT KHI XUẤT DƯƠNG

Phan Bội Châu

VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

1. Tên bài học : Lưu biệt khi xuất dương
2. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

• 1. Giáo viên:
• Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi
  1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Lưu biệt khi xuất dương

1. MỤC TIÊU BÀI HỌC
   1. Về kiến thức:

Môn Ngữ văn:

Giúp HS có sự khắc sâu, nâng cao nội dung các bài học như:

- Cảm nhận được vẻ đẹp lãng mạn, hào hùng của nhà chí sĩ cách mạng đầu thế kỉ

XX;

• Thấy được những nét đặc sắc nghệ thuật của bài thơ, nhất là giọng thơ tâm

huyết, sôi sục cua Phan Bội Châu.

-Tích hợp với các bài: Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác của Phan Bội Châu, Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu của Nguyễn Ái Quốc (đã học ở THCS).

-Tích hợp với thơ trung đại từ Phạm Ngũ Lão, Nguyễn Trãi… liên hệ đến những câu thơ ngang tàng của ông Hi Văn (Nguyễn Công Trứ) về Chí làm trai.

-Tích hợp với Hịch tướng sĩ ( Trần Quốc Tuấn), Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc ( Nguyễn Đình Chiểu) để liên hệ đến vấn đề vinh-nhục...

• • Tích hợp phần Tiếng Việt ( Biện pháp tu từ, Nghĩa của từ, Luật thơ) , Làm văn ( thao tác lập luận so sánh, phân tích...)
    1. Môn Lịch sử: HS có sự khắc sâu, nâng cao nội dung bài học như: Bài 23. Phong trào yêu nước và cách mạng ở Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914) [Chương trình Lịch sử 11]
    2. Môn Địa lí: HS có sự khắc sâu, nâng cao nội dung tìm hiểu về địa lí địa phương ( quê hương Nam Đàn, Nghệ An của Phan Bội Châu)
    3. Môn GDCD: HS có sự khắc sâu, nâng cao nội dung các bài học như Công dân với cộng đồng, Công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc...[Chương trình GDCD 10];

dung.

• • 1. Môn Tin học: biết sử dụng CNTT trong quá trình trình bày, liên kết các nội

1. HS có kiến thức tổng hợp về mĩ thuật,văn hóa, xã hội … ngày nay.
   1. Về kĩ năng, HS có: Hệ thống kĩ năng như sử dụng công nghệ thông tin, sưu

tầm tư liệu, phân tích, đánh giá, so sánh, kĩ năng làm việc nhóm, kĩ năng thuyết trình, phản biện…

Về thái độ, HS có:

- Sống có lí tưởng hoài bão phấn đấu để dạt được lí tưởng ấy, bồi dưỡng lòng

yêu nước nhiệt huyết cách mạng và có trách nhiệm trong xây dựng đất nước;

+ Ý thức về trách nhiệm của công dân với cộng đồng, với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc…

Về năng lực, HS có năng lực thực hành bộ môn như:

• Có năng lực thu thập thông tin liên quan đến văn bản.
• Có năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về nội dung và nghệ thuật của văn

bản.

• Có năng lực tìm hiểu các chi tiết, hình ảnh thơ tiêu biểu, trình bày 1 phút về

nhân vật.

• • Có năng lực ngôn ngữ; năng lực cảm thụ thẩm mỹ; năng lực sáng tạo
  • Có năng lực đọc- hiểu tác phẩm trữ tình theo đặc trưng thể loại; phân tích và lý giải những vấn đề xã hội có liên quan đến văn bản; phản hồi và đánh giá những ý kiến khác nhau về văn bản và các văn bản có liên quan.
  • Có năng lực trình bày suy nghĩ cảm nhận của cá nhân về ý nghĩa của văn bản.
  • Có năng lực giải quyết vấn đề phát sinh trong học tập và thực tiễn cuộc sống.

Mục tiêu liên môn

• • HS có vốn kiến thức phong phú, tổng hợp về Phong trào Đông Du, giá trị tư

tưởng mới mẻ của bài thơ. Có ý thức về trách nhiệm của người học sinh đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc ngày nay.

• • HS có năng lực tự học, tự nghiên cứu những vấn đề có tính liên môn chưa được biên soạn thành bài học trong sách giáo khoa.
  • HS có năng lực vận dụng kiến thức liên môn của các môn học khác nhau như Tiếng Việt, làm văn, Lịch sử, Địa lí, Giáo dục công dân, … để giải quyết các tình huống thực tiễn đời sống.

TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

 1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức kĩ năng cần đạt, năng lực cần phát triển

• GV giao nhiệm vụ: +Trình chiếu tranh ảnh, cho hs xem tranh ảnh (CNTT)

+Chuẩn bị bảng lắp ghép

• HS:

+ Nhìn hình đoán tác giả Phan Bội Châu

+ Lắp ghép tác phẩm với tác giả

+ Đọc, ngâm thơ liên quan đến tác giả

• • HS thực hiện nhiệm vụ:
  • HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ: Từ đó, giáo viên giới thiệu Vào bài: Phan Bội Châu câu thơ dậy sóng/ Bạn cùng ai

đất khách dãi dầu?(Tố Hữu, Theo chân Bác)

Đó là những lời đánh giá rất cao về con người và thơ văn của nhà cách mạng Viêt Nam kiêt xuất nhất 25 năm đầu thế kỉ

XX. Trong buổi từ biêt anh em đồng chí, trước khi bí mật lên

đường sang Nhật Bản tổ chức và chỉ đạo phong trào Đông du (1905 - 1908), Phan Bội Châu đã cảm hứng viết bài thơ này.

• Nhận thức được nhiệm vụ cần giải quyết của bài học.
• Tập trung cao và hợp tác tốt để giải quyết nhiệm vụ.
• Có thái độ tích cực, hứng thú.

 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 30 phút)

( Nơi PBC bị giam lỏng ở Huế)

Tích hợp với các bài: Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác của Phan Bội Châu, Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu của Nguyễn Ái Quốc (đã học ở THCS) để nói thêm về tác phẩm của Phan Bội Châu và Nguyễn Ái Quốc viết về Phan Bội Châu. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ

Bước 3: HS báo cáo kết quả thực hiện

HS Tái hiện kiến thức và trình bày.

• 1. Tác giả: Phan Bội Châu (1867-1940).
• Ông sinh trưởng trong một gia đình nhà Nho, tại làng Đan Nhiệm, Nam Hoà, Nam Đàn, Nghệ An
• Là một người yêu nước và cách mạng, lãnh

đạo phong trào Đông Du và xuất dương sang Nhật; năm 1925, ông bị thực dân Pháp bắt và đưa ông về quản thúc (giam lỏng) tại Huế. ông mất ở đây năm 1940.

• Sự nghiệp văn học phong phú đồ sộ, chủ yếu viết bằng chữ Hán theo các thể loại truyền thống của văn học trung đại
• Tư duy nhạy bén, không ngừng đổi mới, cây bút xuất sắc nhất của văn thơ cách mạng Việt

Nam mấy chục năm đầu thế kỉ XX

• Quan niệm văn chương là vũ khí tuyên truyền yêu nước và cách mạng ; khơi dòng cho loại văn chương trữ tình, chính trị, một trong những

mũi tiến công kẻ thù và vận động cách mạng

*GV Tích hợp kiến thức Tiếng Việt (Luật thơ) hướng dẫn học sinh tìm hiểu bố cục, thể thơ của bài thơ.

• 1. Tác phẩm:
• Hoàn cảnh ra đời: Năm 1905,

trước lúc lên đường sang Nhật Bản, ông làm bài thơ này để từ giã bạn bè, đồng chí.

• Hoàn cảnh lịch sử: Tình hình chính trị trong nước đen tối, đất nước đã mất chủ quyền, tiếng mõ Cần Vương đã tắt, các phong trào yêu nước thất bại, ảnh hưởng của

tư tưởng dân chủ tư sản từ nước ngoài tràn vào.

• Thể thơ: Chữ Hán, Thất ngôn bát cú Đường luật
• Đề tài: Lưu biệt
• Bố cục: đề, thực, luận, kết

 3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

• 1. Làm trai cho đáng nên trai - Phú Xuân đã trải, Đồng Nai đã từng (Ca dao)
  2. Giang sơn còn tô vẽ mặt nam nhi - Sinh thời thế phải xoay nên thời thế

(Phan Bội Châu)

1. Câu thơ nào nói đến khát vọng lưu danh thiên cổ ?
   1. ư bách niên trung tu hữu ngã
   2. Khởi thiên tải hậu cánh vô thùy
   3. Giang sơn tử hĩ sinh đồ nhuế
   4. Hiền thánh liêu nhiên tụng diệc si
2. Câu thơ nào bộc lộ khát vọng tìm con đường mới để cứu nước của một nhà nho ngang tàng, táo bạo ?
   1. Giang sơn tử hĩ sinh đồ nhuế
   2. Hiền thánh liêu nhiên tụng diệc si
   3. Nguyện trục trường phong Đồng hải khứ
   4. Thiên trùng bạch lãng nhất tề phi
   • HS thực hiện nhiệm vụ:
   • HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ:

 4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

• • HS thực hiện nhiệm vụ:
  • HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ:
    • Chất thơ thể hiện ở không gian hết sức hùng vĩ:bể Đông;muôn trùng sóng bạc
    • Chất thơ còn thể hiện ở hình ảnh con người với những hành động hết sức hăm hở, mạnh mẽ,

cùng bay lên với hàng ngàn con sóng bạc đầu. Con

người không bị chìm khuất, biến mất trong không gian cao rộng. Trái lại, họ vượt lên rất chủ động, mạnh mẽ với một nội lực hùng hậu để thực hiện khát vọng làm nên điều kì lạ mà nhà thơ đã nói đến

trong câu thơ mở đầu.

 5 . TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

Giao bài và hướng dẫn học bài, chuẩn bị bài ở nhà.( 5 phút)

• • 1. Củng cố : Qua bài thơ cần nắm được quan niệm về chí làm trai của PBC; Thấy được giọng thơ tâm huyết sục sôi của tác giả.
    2. Luyện tậ p: HS học thuộc phần phiên âm và dịch thơ của bài thơ. Nắm được những nét chính về giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
    3. Chuẩ n bị bài mớ i: “Nghĩa của câu”. Học sinh đọc trước bài học.

Nắm được hai thành phần nghĩa của câu, đặc biệt là nghĩa sự việc.

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

.......................................................................................................................

Tuần

Ngày soạn: Ngày kí

TIẾT 74 +80 Tiếng Việt Ngày soạn:

NGHĨA CỦA CÂU

• • • 1. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

1. Tên bài học : Nghĩa của câu
2. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

• 1. Giáo viên:
• Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi
  1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Nghĩa của câu

• • • 1. MỤC TIÊU BÀI HỌC
         1. Kiến thức :

a/ Nhận biết: HS nhận biết được “ nghĩa sự việc”, “nghĩa tình thái” – hai thành phần nghĩa của câu .

b/ Thông hiểu: HS hiểu ý nghĩa “ nghĩa sự việc”, “nghĩa tình thái” – hai thành

phần nghĩa của câu

c/Vận dụng thấp: HS lí giải được ý nghĩa “ nghĩa sự việc”, “nghĩa tình thái” – hai thành phần nghĩa của câu

d/Vận dụng cao:

• Vận dụng “ nghĩa sự việc”, “nghĩa tình thái” để lĩnh hội và tạo lập văn bản
  • • • 1. Kĩ năng :

a/ Biết làm: bài tập tiếng Việt liên quan nghĩa sự việc và nghĩa tình thái b/ Thông thạo: xác định nghĩa của câu

• • • • 1. Thái độ :

a/ Hình thành thói quen: tìm hiểu nghĩa của câu

b/ Hình thành tính cách: tự tin , sáng tạo khi trình bày nghĩa của câu c/Hình thành nhân cách:

-Biết nhận thức được ý nghĩa của câu trong văn bản

-Có ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.

• • • • 1. Những năng lực cụ thể học sinh cần phát triển:
• Năng lực thu thập thông tin liên quan đến nghĩa của câu
• Năng lực đọc – hiểu văn bản để tìm nghĩa của câu
• Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận nghĩa của câu
• Năng lực sử dụng công nghệ thông tin để tóm tắt , vẽ sơ đồ tư duy bài học
• Năng lực tạo lập văn bản nghị luận.

TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

 1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động của GV - HS Kiến thức cần đạt

(4) Chao ôi!

Thao tác 2: Luyện tập. Thảo luận nhóm. Đại diện nhóm trình bày. GV nhận xét và cho điểm.

Bước 1: GV giao nhiệm vụ

• Nhóm 1: Bài tập 1 - 4 câu đầu
• Nhóm 2: Bài tập 1- 4 câu cuối;
• Nhóm 3: Bài tập 2.

- Nhóm 4 : bài tập 3

GV tích hợp với bài Thành phần tình thái trong Ngữ văn 9

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ

HS đọc mục II SGK và phân tích những

biểu hiện của nghĩa sự việc qua các ngữ liệu sgk..

Bước 3: HS báo cáo kết quả thực hiện

HS trả lời: Nghĩa miêu tả ở câu (1) và câu

(2) phản ánh việc, câu (3) phản ánh (sự tồn tại của) con vật, câu (4) không có nghĩa miêu tả.

• Nhóm 1 trình bày kết quả thảo luận:
• Câu 1 diễn tả hai sự việc (trạng thái): ao thu lạnh/nước thu trong

− Câu 2 nêu một sự việc (đặc điểm): thuyền… bé

− Câu 3 nêu một sự việc (quá trình): sóng… gợn

− Câu 4 nêu một sự việc (quá trình): lá… đưa vèo

• Nhóm 2 trình bày kết quả thảo luận:

− Câu 5 nêu hai sự việc, trong đó có một sự việc (trạng thái): Tầng mây lơ

lửng, một sự việc (đặc điểm): trời xanh ngắt

− Câu 6 nêu hai sự việc, trong đó một sự việc (đặc điểm): ngõ trúc quanh co, một sự việc (trạng thái): khách vắng teo

− Câu 7 nêu hai sự việc (tư thế): tựa gối/buông cần

− Câu 8 nêu một sự việc (hành động):

Câu biểu hiện tư thế:- Câu biểu hiện sự tồn tại:- Câu biểu hiện quan hệ:

=> Nghĩa sự việc của câu được biểu hiện nhờ những thành phần ngữ pháp

như chủ ngữ, vị ngữ, trạng ngữ, khởi

ngữ và một số thành phần phụ khác. Mỗi câu có thể biểu hiện một sự việc, cũng có thể biểu hiện một số sự việc.

• Ghi nhớ.
• Luyện tập:

• Khẳng định tính tất yếu, sự cần thiết hay khả năng của sự việc.

Bước 4: GV nhận xét, chốt kiến thức Thao tác 2: Luyện tập. Thảo luận nhóm. Đại diện nhóm trình bày. GV nhận xét và cho điểm.

• Nhóm 1: Bài tập 1
• Nhóm 2: Bài tập 2
• Nhóm 3: Bài tập 3.

- Nhóm 4 : bài tập 4

• Nhóm 1 trình bày kết quả thảo luận:

• Nhóm 2 trình bày kết quả thảo luận:

- Nói của đáng tội: Rào đón đưa đẩy.

• Có thể: Phóng đoán khả năng
• Những: Đánh giá mức độ cao( tỏ ý chê đắt).
• Kia mà: Trách móc( trách yêu, nũng nịu

)

• Nhóm 3 trình bày kết quả thảo luận:
• Câu a: Hình như
• Câu b: Dễ
• Câu c: Tận
• Nhóm 4 trình bày kết quả thảo luận: Đặt câu: - Bây giờ chỉ 8h là cùng.

Phỏng đoán mức độ tối đa.

- Chả lẽ nó làm việc đó.

Bài tậ p 3. Bà i tậ p 4:

Bài tậ p bổ sung

Đặt câu với mỗi từ ngữ tình thái sau:

chưa biết chừng, là cùng, ít ra, nghe nói, chả lẽ, hoá ra, sự thật là, cơ mà, đặc biệt là, đấy mà.

Trả lời

− Nó không đến cũng chưa biết chừng!

− Cái áo này một trăm ngàn là cùng!

− Nghe nói lại sắp có bão.

− Chả lẽ giá cả cứ tăng mãi?

− Nói thế hoá ra tôi lừa anh à?

− Sự thật là cô Hoa đã chia tay anh Nam.

Chưa tin vào sự việc.

 3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

 4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

-HS thực hiện nhiệm vụ:

- HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ:

Giao bài và hướng dẫn học bài, chuẩn bị bài ở nhà.( 5 phút)

1. Củng cố: Chốt lại các ý chính
2. Dặn dò: Chuẩn bị: Hầu trời (Tản Đà)

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

.........................................

Tuần

Ngày soạn:

Tiết 75 Ngày kí

BÀI VIẾT SỐ 5

• 1. MỤC TIÊU ĐỀ KIỂM TRA
     • Thu thập thông tin để đánh giá mức độ đạt chuẩn kiến thức, kĩ năng trong

chương trình học kì 2, môn Ngữ văn lớp 11.

• • • Đề kiểm tra bao quát một số nội dung kiến thức, kĩ năng trọng tâm của chương trình Ngữ văn 11 học kì 2 theo các nội dung Văn học, Làm văn, với mục đích đánh giá năng lực đọc – hiểu và tạo lập văn bản của HS thông qua hình thức kiểm tra tự

luận.

Cụ thể, đề kiểm tra nhằm đánh giá trình độ học sinh theo các chuẩn sau:

Đọc văn:

+ Nhớ và hiểu được những kiến thức cơ bản về tác phẩm.

Làm văn:

+ Nắm vững thao tác lập luận phân tích.

+ Nghị luận một ý kiến bàn về tác phẩm .

HÌNH THỨ C ĐỀ KIỂM TRA

Hình thức : tự luận.

Cách tổ chức kiểm tra: cho học sinh làm trong 45 phút.

THIẾT LẬP MA TRẬN

• • • Liệt kê các chuẩn kiến thức kĩ năng của chương trình môn Ngữ văn lớp 11,

học kì 2 .

• • • Chọn các nội dung cần đánh giá và thực hiện các bước thiết lập ma trận đề kiểm tra (theo các bước như minh họa ở trên).

- Xác định khung ma trận.

MA TRẬN ĐỀ BÀI VIẾT SỐ 5- MÔN NGỮ VĂN 11 THỜI GIAN 45 PHÚT

BIÊN SOẠN ĐỀ BÀI VIẾT SỐ 5

ĐỀ BÀI VIẾT SỐ 5 - LỚP 11

THỜI GIAN LÀM BÀI : 45 PHÚT

Nhận xét về Xuất dương lưu biệt của Phan Bội Châu, có ý kiến cho rằng: Bài thơ

thể hiện lí tưởng cứu nước cao cả, nhiệt huyết sục sôi, tư thế đẹp đẽ và khát vọng lên đường cháy bỏng của nhà chí sĩ cách mạng trong buổi ra đi tìm đường cứu nước.

Qua tác phẩm Xuất dương lưu biệt (“Lưu biệt khi xuất dương”), hãy làm sáng tỏ nhận định trên.

HƯỚNG DẪN CHẤM, BIỂU ĐIỂM

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

.......................................................................................................................

Tuần

Ngày soạn: Ngày kí :

Tiế t 76 : Đọc vă n

HẦU TRỜI

• • • Tản Đà –

VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

1. Tên bài học : Hầu trời
2. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

• 1. Giáo viên:
• Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi
  1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Hầu trời

1. MỤC TIÊU BÀI HỌC
   1. Kiến thức

• Cảm nhận được tâm hồn lãng mạn độc đáo của thi sĩ Tản Đà và những dấu hiệu đổi mới theo hướng hiện đại của thơ ca Việt Nam vào đầu những năm 20 của thế kỉ XX.
• Thấy được giá trị nghệ thuật đặc sắc của thơ Tản Đà .

Kĩ năng

Đọc –hiểu thơ trữ tình theo đặc trưng thể loại.

1. Thái độ: trân trọng hồn thơ lãng mạn, khao khát khẳng định mình của Tản Đà

.

Những năng lực cụ thể học sinh cần phát triển:

• Năng lực thu thập thông tin liên quan đến thơ Tản Đà
• Năng lực đọc – hiểu các tác phẩm thơ Tản Đà
• Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về thơ Tản Đà
• Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về giá trị tư tưởng và nghệ thuật của

bài thơ.

• Năng lực tạo lập văn bản nghị luận.

TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

 1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

- HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ:

Từ đó, giáo viên giới thiệu Vào bài: Ớ THCS, chúng ta đã được làm quen với Tản Đà khi ông Muốn làm thằng Cuội để tựa vai trông xuống thế gian cười, khi ông chán trần gian và mơ giấc mơ thoát li lên thượng giới trong bài thơ thất ngôn bát cú; một lần nữa chúng ta lại nghe nhà thơ kể chuyên một đêm mơ lên Hầu Trời vừa lạ kì vừa dí dỏm.

Trong “Thi nhân Việt Nam” – một cuốn sách được coi là bảo tàng của Thơ mới, Tản Đà được cung kính đặt lên hàng đầu. Tản Đà chưa phải là một nhà thơ mới nhưng những gì thi nhân để lại cho thơ ca thì Hoài Thanh đã coi ông là “con người của hai thế kỉ”, “người đã tạo nên những bản đàn cho một cuộc đại nhạc hội đang sắp sửa”. Thơ Tản Đà mang những dấu hiệu đổi mới cả về nội dung tư tưởng lẫn nghệ thuật, đặc biệt ta nhận thấy rất rõ cái tôi với những điệu tính cảm xúc mới.“Hầu trơi” là bài thơ dài tiêu biểu cho những đặc điểm thơ Tản Đà.

- Có thái độ tích cực, hứng thú.

 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Thanh)?

GV: Em hãy nêu vài nét về tác phẩm?Thể thơ và bố cục?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ Bước 3: HS báo cáo kết quả thực hiện

HS Tái hiện kiến thức và trình

bày.

• Tên thật: Nguyễn Khắc Hiếu
• Là nhà Nho tinh thông chữ Hán nhưng lại sáng tác văn thơ bằng chữ quốc ngữ.

-Sử dụng các thể loại truyền thống: thơ lục bát, hát nói ca trù, thơ Đường luật với cảm hứng mới mẻ.

-Cái "tôi" lãng mạn bay bổng vừa

phóng khoáng vừa cảm thương vừa tìm về ngọn nguồn dân tộc vừa có sáng tạo tài hoa độc đáo. Thơ văn ông là cái gạch nối giữa hai thời đại văn học: trung đại và hiện đại.

• In trong tập “Còn chơi” xuất bản lần

đầu năm 1921, cùng với các bài thơ nổi tiếng khác: Thề non nước, hỏi gió, cảm thu, tiễn thu

• HS phát biểu về thể thơ, nhận xét bố cục.

− Thể thơ: Thất ngôn trường thiên: 4

câu/7 tiếng/khổ, kéo dài không hạn định; vần nhịp tương đối tự do, phóng khoáng. Có khổ vần bằng, có khổ vần trắc, ví dụ khổ 7 − 8; có khổ 6 câu, 10 câu…

-Bố cục (theo thời gian và diễn biến sự việc): (1) Khổ thơ đầu: Nhớ lại

cảm xúc đêm qua − đêm được lên tiên

; (2) Sáu khổ tiếp (in chữ nhỏ): Kể chuyện theo hai cô tiên lên Thiên môn gặp Trời; (3) 12 khổ tiếp theo: Kể chuyện Tản Đà đọc thơ văn cho Trời và chư tiên nghe; cảm xúc của

2. Bài thơ “Hầu trời”

• In trong tập “Còn chơi”, xuất bản lần đầu năm 1921.
• Cảnh trời-> mô típ nghệ thuật có tính hệ thống trong thơ TĐ. Bài thơ Hầu trời là một khoảnh khắc trong chuỗi cảm hứng lãng mạn đó.
• Bài thơ cấu tứ như một câu chuyện.
• Thể thơ:
• Bố cục

- HS: Suy nghĩ và trả lời.

+Thi sĩ rất cao hứng và có phần tự đắc: “đương cơn đắc ý”, đọc “ran cung mây”, tự khen mình “Văn đã giàu thay lại lắm lối”

+ Trời đánh giá cao và không tiếc lời tán dương:Văn thật tuyệt, Nhời văn chuốt đẹp như sao băng, khí văn hùng mạnh như mây chuyển, êm như gió

thoảng, tinh như sương....

• Chư tiên nghe thơ cũng rất xúc động, tán thưởng và hâm mộ.
• Giọng thơ hào sảng, lai láng tràn trề

-> TĐ rất ý thức về tài năng của mình. TĐ còn rất táo bạo, dám đường hoàng bộc lộ bản ngã của mình, thâm

chí còn rất “ngông” khi tìm đến tận trời để khẳng định mình. Đó là niềm khao khát chân thành của thi sĩ không bị kiềm chế, cương toả đã biểu hiện một cách thoải mái, phóng khoáng. Giữa chốn hạ giới mà văn chương “rẻ

như bèo”...Tản Đà không tìm được tri âm tri kỉ đành lên tận cõi tiên mới thoả nguyện.

Bước 3: HS báo cáo kết quả thực hiện

Bước 4: GV nhận xét, chốt kiến

thức

Thao tác 2: Tổ chức cho HS thảo

luận nhóm:

Bước 1: GV giao nhiệm vụ

Nhóm 1: Khi trời sai đọc thơ, thì tác

giả đọc như thế nào?Qua đó thể hiện thái độ của tác giả như thế nào?

Nhóm 2: Thái độ và tình cảm của người nghe (Trời và chư tiên) khi nghe thơ văn của Tản Đà như thế nào?

của trời, nhưng không phải ai cũng được lên đọc thơ cho trời nghe. Cách miêu tả làm nổi bật cái ngông của nhân vật trữ tình.

• Cảnh thi nhân lạy trời, được tiên nữ lôi dậy, dắt lên ngồi ghế bành như tuyết như mây...

->Cách kể, tả cụ thể, cảnh nhà Trời, Thiên đường mà không quá xa xôi, cách biệt với trần thế. Câu chuyện diễn biến tự nhiên hợp lý.

HẾT TIẾT 1

3. Đoạn 3: Cuộc đời người nghệ sĩ tài hoa trong xã hội thực dân nửa phong kiến.

Trời pha nước để nhấp giọng rồi mới truyền

đọc. Thi sĩ đọc rất nhiệt tình, cao hứng. Thi sĩ đọc rất nhiệt tình, cao hứng, có phần tự hào tự đắc vì văn thơ của chính mình, đọc thơ say sưa

“đắc ý đọc đã thích” (có cảm hứng, càng đọc càng hay) “Chè trời nhấp giọng càng tốt hơi” (hài hước), “văn dài hơi tốt ran cung mây”.

“ Trời lại phê cho văn thật tuyệt Văn trần được thế chắc có ít”

+ Thái độ của tác giả qua việc đọc thơ hầu trời:

• Thể hiện quan niệm về tài năng (tài thơ)

Nhà thơ nói được nhiều tài năng của mình một cách tự nhiên, qua câu chuyện tưởng tượng Hầu trời đọc thơ:

• “Văn dài hơi tốt ran cung mây Trời nghe, trời cũng lấy làm hay”
• “Văn đã giàu thay, lại lắm lối”

- “Trời lại phê cho văn thật tuyệt

* Các nhà Nho tài tử thường khoe tài (thị tài), tài năng mà họ nói đến là tài Kinh bang tế thế!

+Tản Đà khoe tài thơ, nói thẳng ra “hay” “thật

tuyệt” mà lại nói với trời.

+Tự khen mình (vì xưa nay ai thấy trời nói đâu?!), tự phô diễn tài năng của mình.

+ Trời khen: là sự khẳng định có sức nặng,

không thể phủ định tài năng của tác giả - lối khẳng định rất ngông của văn sĩ hạ giới, vị trích tiên - nhà thơ.

*Bài thơ thể hiện ý thức cá nhân của Tản Đà về

Nhóm 3: Quan niệm của tác giả về nghề văn như thế nào?

Nhóm 4: Cái tôi cá nhân biểu hiện trong bài thơ như thế nào?

- GV: Đặt câu hỏi khi đọc xong thơ văn, thì trên đường về, tác giả thể hiện thái độ như thế nào?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ Bước 3: HS báo cáo kết quả thực hiện

• Nhóm 1 trình bày kết quả thảo luận:

-Thi sĩ đọc rất nhiệt tình, cao hứng.

-Thi sĩ đọc rất nhiệt tình, cao hứng, có phần tự hào tự đắc vì văn thơ của chính mình, đọc thơ say sưa.

• Nhóm 2 trình bày kết quả thảo luận:

-Nở dạ: mở mang nhận thức được nhiều cái hay.

-Lè lưỡi: văn hay làm người nghe đến bất ngờ! “Chau đôi mày” văn hay làm người nghe phải suy nghĩ tưởng tượng. “Lắng tai đứng” đứng ngây ra

để nghe. Tác giả viết tiếp hai câu thơ: “Chư tiên ao ước tranh nhau dặn Anh gánh lên đây bán chợ trời”

-Những phản ứng về mặt tâm lí của trời và các vị chư tiên đan xen vào

nhau làm cho cảnh đọc thơ diễn ra thật sôi nổi, hào hứng, linh hoạt...

-Người đọc thơ hay mà tâm lí người nghe thơ cũng thấy hay! khiến người đọc bài thơ này cũng như bị cuốn hút vào câu chuyện đọc thơ ấy, cũng cảm thấy “đắc ý” “sướng lạ lùng”!

cái tôi tài năng của mình!

* Quan niệm của Tản Đà về nghề văn:

-Văn chương là một nghề, nghề kiếm sống. Có

kẻ bán, người mua, có chuyện thuê, mượn; đắt rẻ... vốn, lãi... Quả là bao nhiêu chuyện hành nghề văn chương! một quan niệm mới mẻ lúc bấy giờ.

- Khát vọng ý thức sáng tạo, trong nghề văn: Người viết văn phải có nhận thức phong phú,

phải viết được nhiều thể loại: thơ, truyện, văn, triết lí, dịch thuật (đa dạng về thể loại).

Cái tôi cá nhân biểu hiện trong bài thơ

+ Hư cấu chuyện hầu trời để giãi bày cảm xúc cá phóng khoáng của con người cá nhân.

+ Nhà thơ nói được nhiều về tài năng của mình.

+ Thể hiện quan niệm về nghề văn

+ Cách tấu trình với trời về nguồn gốc của mình.

4.Đoạn 4: Cảnh và cảm xúc trên đường về hạ giới, tỉnh giấc lại và muốn đêm nào cũng được lên hầu trời

2. Ý nghĩa văn bản:

Bài thơ thể hiện ý thức cá nhân, ý thức

nghệ sĩ và quan niệm mới về nghề văn của Tản Đà.

 3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

 4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

giới rẻ như bèo ? Nêu hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ đó ?

3/ Cảm hứng chính trong văn bản trên là cảm hứng lãng mạn hay cảm

hứng hiện thực ? Nêu hiệu quả nghệ

thuật của việc sử dụng cảm hứng đó của nhà thơ ?

• • HS thực hiện nhiệm vụ:
  • HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ:

là cảm hứng hiện thực.

Hiệu quả nghệ thuật của việc sử dụng cảm hứng hiện thực trong văn bản :Tản Đà không trực tiếp phát biểu quan niệm của mình về văn chương và nghề văn, tuy vậy người đọc vẫn có thể hình dung ra phần nào về nội dung của hoạt động tinh thần đặc biệt này. Trong mắt Tản Đà, văn chương lúc này là một nghề kiếm sống mới, có người bán, kẻ mua, có thị trường tiêu thụ và bản thân thị trường cũng hết sức phức tạp. Đồng thời, nhà thơ cũng ý thức được sự cần thiết phải chuyên tâm với nghề văn. Sau cùng, ông cũng nhận thấy rằng: sự đa dạng về loại, thể là một đòi hỏi thiết yếu của hoạt động sáng tác và với những sáng tác mới, tiêu chí đánh giá cũng phải khác xưa.

 5. TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

Giao bài và hướng dẫn học bài, chuẩn bị bài ở nhà.( 5 phút)

* Chốt lại bài học: HS tự tóm tắt những nét chính về nội dung và nghệ thuật Gv chốt lại: Cảm xúc của nhà thơ, đồng thời thể hiện tài năng của nhà thơ.

* Dặn dò: 1. Bài tập về nhà: Học thuộc bài và làm bài tập ?

-.Đọc tham khảo một số bài thơ hay khác của Tản Đà: Thề non nước, Cảm thu, Tiễn thu, Tống biệt…

-. Tiết học tiếp theo: Vội vàng

Tuần

Ngày soạn:

Tiết 77-78 Ngày kí :

VỘI VÀNG

( Xuân Diệu)

VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

1. Tên bài học : Vội vàng
2. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

• 1. Giáo viên:
• Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi
  1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Vội vàng

1. MỤC TIÊU BÀI HỌC
   1. Kiến thức

- Niềm khát khao giao cảm với đời và quan niệm nhân sinh, thẩm mĩ mới mẻ của Xuân Diệu.

- Đặc sắc của phong cách nghệ thuật thơ Xuân Diệu trước Cách mạng tháng

Tám.

1945;

Kĩ năng

Đọc –hiểu thơ trữ tình theo đặc trưng thể loại, thơ mới

1. Thái độ: ham sống, sống có ích không phí hoài tuổi trẻ

Những năng lực cụ thể học sinh cần phát triển:

• Năng lực thu thập thông tin liên quan đến thơ Xuân Diệu trước cách mạng;
• Năng lực đọc – hiểu các tác phẩm trong phong trào thơ Mới;
• Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về thơ lãng mạn 1930-
  • Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về giá trị tư tưởng và nghệ thuật của bài thơ;

• • Năng lực phân tích, so sánh đặc điểm phong cách thơ Xuân Diệu với các nhà thơ Mới khác;
  • Năng lực tạo lập văn bản nghị luận văn học;

TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

 1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

ngữ nào thể hiện điều này?

( Phương pháp nêu vấn đề)

Sở dĩ Xuân Diệu có khát vọng kì lạ đó bởi dưới con mắt của thi sĩ, mùa xuân đầy sức hấp dẫn,

đầy sự quyến rũ.

HS đọc 9 câu tiếp theo.

(Phương pháp trao đổi thảo luận nhóm. ) GV hướng dẫn HS tìm hiểu nội dung.

(Nhóm 1) Hình ảnh thiên nhiên, sự sống quen thuộc được tác giả cảm nhận và diễn tả ở những thời điểm nào trong đoạn thơ? Những hình ảnh, màu sắc, âm thanh trong đoạn thơ đều có đặc điểm gì?

(Nhóm 2) Câu thơ nào theo em là mới mẻ và hiện đại nhất? Vì sao?

(Nhóm 3) 2 câu cuối đoạn thể hiện tâm trạng như thế nào?Vì sao tác giả bộc lộ tâm trạng

+ tắt nắng

+ buộc gió

• Mục đích : Giữ lại sắc màu, mùi hương.
• Thực chất: Sợ thời gian trôi

chảy, muốn níu kéo thời gian, muốn tận hưởng mãi hương vị của cuộc sống. Bất tử hóa cái đẹp.

• Nghệ thuật:

+ Thể thơ ngũ ngôn ngắn gọn, rõ ràng như lời khẳng định, cố

nén cảm xúc và ý tưởng.

+ Điệp ngữ: Tôi muốn / tôi muốn gợi một cái tôi cá nhân khao khát giao cảm và yêu đời

đến tha thiết.

b. Câu 5-13: Cảm nhận thiên đường trên mặt đất.

• Được cảm nhận ở thời điểm ban đầu:

+ Buổi sáng – khởi đầu một ngày mới.

+ Tuần tháng mật – khởi đầu cuộc sống lứa đôi.

+ Tháng giêng – khởi đầu cho một năm mới.

Thời khắc đẹp đẽ, tinh khôi, tươi mới.

• Hình ảnh, màu sắc, âm thanh đẹp đẽ, tươi non, trẻ trung:

+ Ong bướm tuần tháng mật

+ Hoa của đồng nội xanh rì

+ Lá của cành tơ phơ phất

+ Khúc tình si của yến anh

+ Ánh sáng chớp hàng mi Cảnh vật quen thuộc, gần gũi, mang nét đặc trưng của mùa xuân.

Hấp dẫn, gợi cảm như một

đó?

Hai câu thơ cuối đoạn có tác dụng gì? HS trả lời:

Đó là kết quả của lâp luận bằng hình ảnh ở

người thiếu nữ trẻ trung, đầy sức sống.

• So sánh cuộc sống thiên nhiên như người đang yêu, như tình

các đoạn trên. Tâm trạng đầy mâu thuẫn nhưng

vẫn thống nhất của tác giả: sung sướng nhưng vội vàng, muốn sống nhanh, sống gấp, tranh thủ thời gian.

Câu thơ cắt đôi là chịu ảnh hưởng của thơ

Pháp làm cho ý thơ ngắt mạch rõ hơn, ấn tượng hơn, thể hiên tâm trạng mâu thuân vừa nêu.

(Nhóm 4) Tác giả đã sử dụng các biện pháp nghệ thuật đặc sắc nào trong khổ thơ ? Ý nghĩa của các biện pháp nghệ thuật đó? Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ

Bước 3: HS báo cáo kết quả thực hiện Bước 4: GV nhận xét, chốt kiến thức HẾT TIẾT 1

GV cho HS đọc thơ.

GV hỏi: Tâm trạng của tác giả trước thời gian, tuổi trẻ và hạnh phúc được thể hiện quan những câu thơ nào?

HS trả lời cá nhân:

Sự đối lập nghiệt ngã giữa:

Khát vọng của cá nhân qui luật của tạo hóa

Sự vô hạn của thế giới sự hữu hạn của kiếp người

Mùa xuân gắn liền với tuổi trẻ, tình yêu,

song quy luật cuộc đời, tuổi trẻ không tồn tại mãi, nhà thơ xót xa, tiếc nuối nên “bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời”.

Nhà thơ không quan niệm thời gian tuần hoàn (thời gian liên tục, tái diễn, lặp đi lặp lại, quan niệm lấy sinh mệnh vũ trụ làm thước đo thời gian).

Quan niệm của nhà thơ về quy luật thời

yêu đôi lứa đắm say, tràn trề

hạnh phúc.

Tháng giêng ngon như một cặp môi gần

+So sánh mới mẻ, độc đáo và

táo bạo: lấy con người làm chuẩn mực cho mọi vẻ đẹp trên thế gian – điều mà trong thơ cổ điển chưa có được.

+Thể hiện sự chuyển đổi cảm giác tài tình từ thị giác sang vị giác để ca ngơi vẻ đẹp tình yêu

đôi lứa, hạnh phúc tuổi trẻ.

• Tâm trạng đầy mâu thuẫn nhưng thống nhất: Sung sướng

>< vội vàng: Câu thơ như tách ra làm 2:

+ Trên: hình ảnh tươi nguyên

của cuộc sống vui, háo hức.

+ Dưới: nỗi buồn, bâng khuâng, quấn quít.

=> Cảm nhận được sự trôi chảy của thời gian. Muốn sống gấp, sống nhanh, sống vội để

chạy đua với thời gian.

• Các câu thơ kéo dài thành 8 chữ để dễ dàng vẽ bức tranh cuộc sống thiên đường chính ngay trên mặt đất, ngay trong tầm tay của mỗi chúng ta.
• Điệp từ: Này đây

Tất cả như được bày sẵn, mời gọi mọi người thưởng thức một bữa tiệc trần gian.

• Nhịp thơ nhanh, gấp biểu hiện hơi thở sống, nhịp điệu sống, nhịp thở phập phồng.

gian: Thời gian như một dòng chảy xuôi chiều, một đi không bao giờ trở lại. Nhà thơ lấy sinh mệnh cá nhân con người làm thước đo thời gian, lấy thời gian hữu hạn của đời người để đo đếm thời gian của vũ trụ.

Với XD thì quá khứ nằm ngay trong hiện tại cách cảm nhận độc đáo về thời gian của tác giả.

Tâm trạng của thi nhân: sự nuối tiếc

ngẩn ngơ, nỗi lo âu thảng thốt, sự ai hoài, u uất trước sự trôi chảy của thời gian.

Hình ảnh thiên nhiên được miêu tả như thế nào? có gì khác với cảm nhận trong khổ thơ trên?

Với tâm trạng, cảnh vật đó, XD phải làm gì?

HS đọc thơ.

Tác giả đã tận hưởng cuộc sống như thế nào?

HS đọc diễn cảm khổ thơ cuối cùng với giọng phù hợp; chú ý các điêp từ, động từ và câu thơ cuối cùng.

GV hỏi:

-Giọng thơ, nhịp thơ có sự thay đổi như thế nào?

-Phân tích tác dụng các điêp từ cho, và, điêp ngữ ta muốn, các động từ chỉ cảm xúc, tình cảm mạnh: ôm, riết, thâu, say, cắn, các từ chếnh

choáng, đã đầy, no nê,.

-Nói đoạn thơ này thât tiêu biểu cho hồn thơ Xuân Diêu có đúng không? Vì sao?

-Bình giảng câu thơ cuối cùng.

HS phân tích, bình giảng, trình bày trong nhóm và trước lớp.

Em có nhận xét gì về dấu hiệu nghệ thuật ở

-TIỂU KẾT: Thông qua những điệp từ, điệp ngữ, những phép láy vần, điệp thanh, những biện pháp so sánh, ẩn dụ, hoán dụ đặc biệt là ẩn dụ chuyển đổi cảm giác đặc sắc, Xuân Diệu đã làm hiện lên một bức tranh, một hình ảnh cuộc đời tràn đầy âm thanh, màu sắc.

• 1. Mười bảy câu thơ tiếp theo: Nỗi băn khoăn về sự ngắn ngủi của kiếp người

- Triết lí về thời gian:

+ Xuân tới - xuân qua

+ Xuân non - xuân già

+ Xuân hết - tôi mất.

+ Lòng rộng - đời chật.

+ Xuân tuần hoàn – tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại

+ Còn trời đất – chẳng còn tôi

- Nỗi băn khoăn về sự ngắn ngủi, mong manh của kiếp

người trong sự chảy trôi nhanh

chóng của thời gian.

+Quan niệm về thời gian tuyến tính, một đi không trở lại (so sánh với quan niệm thời

gian tuần hoàn của người xưa).

+Cảm nhận đầy bi kịch về sự sống, mỗi khoảnh khắc trôi qua là một sự mất mát, phai tàn, phôi pha, mòn héo.

+Cuộc sống trần gian đẹp như một thiên đường;

trong khoảnh khắc đó, thời gian một đi không trở lại, đời người ngắn ngủi – nên chỉ còn một cách là phải sống vội.

• Thiên nhiên:

đoạn thơ này? Tác dụng của nó?

GV liên hệ với bài Biển( Xuân Diệu): Anh xin làm sóng biếc

Hôn mãi cát vàng em Hôn thật khẽ thật êm Hôn êm đềm mãi mãi.

Đã hôn rồi hôn lại Đến tan cả đất trời Anh mới thôi dào dạt Cũng có khi ào ạt Như nghiến nát bờ em

Em có nhận xét gì về cách sống này của XD?

+ Năm tháng …chia phôi

+ Sông núi…tiễn bịêt.

+ Gió…hờn

+ Chim…sợ

-Thiên nhiên, cảnh vật đều nhuốm màu chia phôi, li biệt, đều mang tâm trạng lo âu, phấp phỏng trước thời gian. Không còn chất vui tươi, tự nhiên như

những câu thơ trước nữa. Nói thiên nhiên nhưng là nói lòng người. Người buồn cảnh buồn.

-XD là người luôn tha thiết cháy bỏng với cuộc đời nhưng lại luôn hoài nghi, bi quan, chán nản.

• Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm : Muốn níu kéo thời gian nhưng không được. Vậy chỉ còn một cách là hãy sống cao độ giây phút của tuổi xuân. Nhà thơ như giục giã chính bản

thân tận hưởng cuộc sống: hãy mau lên, vội vàng lên, gấp gáp lên, hãy vượt qua thời gian mà sống, mà cống hiến. Bởi giờ đây vẫn trẻ trung, vẫn đủ sức sống cống hiến tuổi xuân cho

cuộc đời.

• 1. Chín câu thơ cuối: Lời giục giã cuống quýt vội vàng để tận hưởng tuổi xuân của mình…
  • Ta muốn – ôm – sự sống

mơn mởn

• • Riết – mây đưa, gió lượn

-Say – cánh bướm, tình yêu

-Thâu – hôn nhiều

• • Cắn – xuân hồng Cho: Chếnh choáng

Đã đầy No nê

 3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS

Kiến thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

1. Của ong bướm này

đây tuần tháng mật;

………..Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.

( Trích Vội vàng, Xuân Diệu, Tr 22, SGK Ngữ văn 11,Tập II, NXBGD 2007)

1. Ai đâu trở lại mùa thu trước

Nhặt lấy cho tôi những

lá vàng?

Với của hoa tươi, muôn cánh rã,

Về đây đem chắn nẻo

xuân sang!

( Trích Xuân, Chế Lan Viên)

1/ Xác định phong cách ngôn ngữ và phương thức biểu

đạt của văn bản ( 1) và (2)?

2/ Xác định nghĩa sự việc và nghĩa tình thái trong câu thơ Của ong bướm này đây

tuần tháng mật thuộc văn bản (1)

3/ Chỉ ra sự khác nhau quan niệm về thời gian qua từ

xuân của 2 văn bản trên.

HS thực hiện nhiệm vụ:

• HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, chốt

• 1. Phương thức biểu đạt: biểu cảm; Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật.

2/ Nghĩa sự việc và nghĩa tình thái trong câu thơ

Của ong bướm này đây tuần tháng mật thuộc văn bản

(1) :

-Những từ ngữ biểu hiện nghĩa sự việc: Của ong bướm này đây tuần tháng mật. Câu biểu hiện quan hệ giữa ong bướm và tuần tháng mật.

-Nghĩa tình thái: bề ngoài thì khách quan, trung

hòa về cảm xúc nhưng trong lòng tác giả đang rất hồ hởi, vui tươi đón nhận cuộc sống, sự cảm nhận cuộc sống lúc nào cùng ngọt ngào như tuần trăng mật…

3/ Sự khác nhau quan niệm về thời gian qua từ

xuân của 2 văn bản trên:

-Từ Xuân trong câu thơ Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân của Xuân Diệu thể hiện quan niệm thời

gian tuyến tính. Ngay trong mùa xuân mà thi sĩ đã nhớ mùa xuân. Mỗi khoảnh khắc hiện tại lập tức trở thành quá khứ. Thời gian được hình dung như một dòng chảy xuôi chiều, một đi không trở lại.Vì thế, một khoảnh khắc trôi qua là mất đi vĩnh viễn. Từ đó, ta cảm nhận được niềm khát khao giao cảm với đời của nhà thơ.

- Từ Xuân trong câu thơ Về đây đem chắn nẻo xuân sang! của Chế Lan Viên thể hiện quan niệm thời gian tuần hoàn. Từ điểm nhìn hiện tại Xuân, nhà thơ nhớ về quá khứ trở lại mùa thu trước với nỗi buồn về sự

chia lìa, tàn tạ của cảnh vật : lá vàng, cánh rã.1. Phương thức biểu đạt: biểu cảm; Phong cách ngôn ngữ nghệ

thuật.

2/ Nghĩa sự việc và nghĩa tình thái trong câu thơ

Của ong bướm này đây tuần tháng mật thuộc văn bản

1. :

-Những từ ngữ biểu hiện nghĩa sự việc: Của ong bướm này đây tuần tháng mật. Câu biểu hiện quan hệ

giữa ong bướm và tuần tháng mật.

-Nghĩa tình thái: bề ngoài thì khách quan, trung hòa về cảm xúc nhưng trong lòng tác giả đang rất hồ hởi, vui tươi đón nhận cuộc sống, sự cảm nhận cuộc sống lúc nào cùng ngọt ngào như tuần trăng mật…

3/ Sự khác nhau quan niệm về thời gian qua từ

xuân của 2 văn bản trên:

kiến thức -Từ Xuân trong câu thơ Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân của Xuân Diệu thể hiện quan niệm thời gian tuyến tính. Ngay trong mùa xuân mà thi sĩ đã nhớ mùa xuân. Mỗi khoảnh khắc hiện tại lập tức trở thành quá khứ. Thời gian được hình dung như một dòng chảy xuôi chiều, một đi không trở lại.Vì thế, một khoảnh khắc trôi qua là mất đi vĩnh viễn. Từ đó, ta cảm nhận được niềm khát khao giao cảm với đời của nhà thơ.

- Từ Xuân trong câu thơ Về đây đem chắn nẻo xuân sang! của Chế Lan Viên thể hiện quan niệm thời

gian tuần hoàn. Từ điểm nhìn hiện tại Xuân, nhà thơ nhớ

về quá khứ trở lại mùa thu trước với nỗi buồn về sự chia lìa, tàn tạ của cảnh vật : lá vàng, cánh rã.

 4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

 5. TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

+Chọn một hình ảnh, đoạn thơ nào đó trong bài thơ và tái hiện bằng nghệ thuật hội họa.

-HS thực hiện nhiệm vụ:

- HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ

GV nhận xét, chốt kiến thức

bài thơ.

Giao bài và hướng dẫn học bài, chuẩn bị bài ở nhà.( 5 phút)

• 1. Củng cố:
• Bài thơ có tên là “Vội Vàng”. Vậy quan niệm sống nhanh, sống gấp ở đây phải được hiểu như thế nào ?

+ Trân trọng từng giây phút cuộc sống.

+ Sống và cống hiến hết mình cho đời.

• Theo em ?
  1. Dặn dò:
• Học thuộc lòng bài thơ, nội dung chính của bài học.
• Soạn bài mới

............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

..........................

Tuần

Ngày soạn: Ngày kí :

Tiết 79:

TRÀNG GIANG

( Huy Cận )

VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

1. Tên bài học : Tràng giang
2. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

• 1. Giáo viên:
• Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi
  1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Tràng giang

1. MỤC TIÊU BÀI HỌC
   1. Kiến thức :

phẩm.

a/ Nhận biết: HS nhận biết, nhớ được tên tác giả và hoàn cảnh ra đời của các tác

b/ Thông hiểu: HS hiểu và lí giải được hoàn cảnh sáng tác có tác động và chi

phối như thế nào tới nội dung tư tưởng của tác phẩm.

c/Vận dụng thấp: Viết đoạn văn khoảng 200 chữ bày tỏ suy nghĩ về một vấn đề xã hội đặt ra từ văn bản.

d/Vận dụng cao:

• Vận dụng hiểu biết về tác giả, hoàn cảnh ra đời của tác phẩm để phân tích giá trị nội dung, nghệ thuật của bài thơ.
  1. Kĩ năng :

a/ Biết làm: bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ, về 1 ý kiến bàn về văn học; b/ Thông thạo: các bước làm bài nghị luận văn học;

• 1. Thái độ :

a/ Hình thành thói quen: đọc hiểu văn bản thơ Mới

b/ Hình thành tính cách: tự tin, sáng tạo khi tìm hiểu thơ Huy Cận; c/Hình thành nhân cách:

-Biết nhận thức được ý nghĩa của bài thơ trong lịch sử văn học dân tộc

-Biết trân quý những giá trị tư tưởng và nghệ thuật mới mẻ mà bài thơ đem lại

-Có ý thức tìm tòi về thể loại, từ ngữ, hình ảnh trong thơ Mới.

4. Những năng lực cụ thể học sinh cần phát triển:

• Năng lực thu thập thông tin liên quan đến thơ Huy Cận trước cách mạng;
• Năng lực đọc – hiểu các tác phẩm trong phong trào thơ Mới;
• Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về thơ lãng mạn 1930-

1945;

• Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về giá trị tư tưởng và nghệ thuật của

bài thơ;

• • Năng lực phân tích, so sánh đặc điểm phong cách thơ Huy Cận với các nhà thơ Mới khác;
  • Năng lực tạo lập văn bản nghị luận văn học;

TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

 1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

thơ liên quan đến tác giả

• HS thực hiện nhiệm vụ:
• HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ:

* HS:

+ Nhìn hình đoán tác giả Huy Cận

+ Lắp ghép tác phẩm với tác giả

+ Đọc, ngâm

của bài học.

• Tập trung cao và hợp tác tốt để giải quyết nhiệm vụ.
• Có thái độ tích cực, hứng thú.

Từ đó, giáo viên giới thiệu Vào bài: Trong tập thơ “Lửa thiêng” nhà thơ Huy Cận có làn tự họa chân dung tâm hồn minh:

“Một chiếc linh hồn nhỏ

Mang mang thiên cổ sầu”

Nỗi sầu ấy có bao trùn cả tập “Lửa thiêng” và hội tụ ở bài “Tràng giang”- một trong những bài thơ tiêu biểu của hồn thơ Huy Cận trước cách mạng Tháng Tám.

 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC(30 phút)

+ Củi lạc dòng: Trôi nổi trên sông, cảnh chia lìa trống vắng, gợi sự chết chóc.

Cảnh cô đơn, buồn vắng vô tận, nỗi buồn như ngấm vào tận da thịt.

Nhóm 2:

• GV cho Hs trao đổi 2 nội dung :

+ Cảnh tràng giang

+ Cảm xúc của tác giả

• HS trình bày .

- GV chốt lại các hình ảnh thơ có giá trị biểu cảm

• Liên hệ giáo dục kĩ năng sống: giáo dục kĩ năng giao tiếp bằng hình thức : trình bày suy nghĩ , ý tưởng , tình

cảm cá nhân trước hình ảnh của quê hương , đất nước , cảm xúc , tâm trạng của tác giả qua bài thơ .

Đại diện nhóm 2 trả lời

• Từ ngữ:lơ thơ, cồn nhỏ, đìu hiu, làng xa,vãn chợ chiều, cô liêu

Không gian buồn vắng. Nghệ thuật dùng từ láy gợi tả sự hắt hiu, thê thảm...

• Không một âm thanh, không một tiếng động, có vẳng hơi tiếng con người ở một phiên chợ chiều đã vãn nhưng mơ hồ - càng gợi sự tàn tạ, vắng vẻ, cô đơn.
• Không gian hai chiều:

+ nắng xuống/ trời lên/ sâu chót vót

+ sông dài/ trời rộng/ bến cô liêu

Nghệ thuật đối, sự đối lập giữa con người với vũ trụ: con người càng nhỏ bé trước không gian rộng lớn

ấy. Hình ảnh thơ mang màu sắc cổ điển.

Nhóm 3:

• GV : Bức tranh tràng giang trong khổ thơ 3 có gì đặc

biệt ?Tâm trạng của tác giả như thế nào ?

• HS thảo luận và trình bày

Đại diện nhóm 3 trả lời

• Cảnh cô đơn, buồn, trống vắng được nhấn mạnh hơn

bởi hai lần phủ định:

+ không cầu.

+ không đò

Không bóng người, không sự giao lưu.

+ Bèo dạt: hình ảnh chia lìa, tan tác.

gợi hình ảnh con người mất quyền lợi, mất tự do,

• Củi một cành khô>< lạc trên mấy dòng: mang nét hiện đại với hình ảnh rất đời thường, cành củi khô trôi nổi gợi sự chìm nổi, cảm nhận về thân phận con người nhỏ bé, lênh đênh, bơ vơ giữa dòng đời.

 khổ thơ đã diễn tả nỗi buồn trầm lắng của tg

trước thiên nhiên.

b. Khổ 2:

• Cảnh sông: cồn nhỏ lơ thơ, gió đìu hiu, cây cối lơ thơ gợi lên cái vắng lặng

,lạnh lẽo cô đơn đến rợn ngợp.

• Âm thanh:Tiếng chợ chiều gợi lên cái mơ hồ, âm thanh yếu ớt gợi thêm không khí tàn tạ,vắng vẻ.
• Hình ảnh: Trời sâu chót vót  cách dùng từ tài tình, ta như thấy bầu trời

được nâng cao hơn, khoáng đãng hơn. Sông dài,trời rộng><bến cô

liêuSự tương phản giữa cái nhỏ bé và cái vô

cùng… nhưng không làm cho cảnh vật sống động mà càng chìm sâu vào tĩnh lặng ,cô đơn hiu quạnh.

 Với cách gieo vần tài tình,âmhưởngtrầmbổng,

HC cố tìm sự giao cảm với vũ trụ cao rộng nhưng tất cả đều đóng kín.

mất chủ quyền, kiếp sống lưu lạc trên dòng đời, thân phận bèo bọt, vô nghĩa, cô đơn trước đất trời.

Nhóm 4:

• GV nêu câu hỏi : Em có nhận xét gì về cảnh tràng

giang trong khổ thơ 4 ? Tại sao tác giả nói “ Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà” ?

Đại diện nhóm 4 trả lời

• Những đám mây trắng đùn lên trùng điệp ở phía chân

trời.

• Hình ảnh ước lệ, cổ điển: Mây, chim => vẽ lên bức tranh chiều thu đẹp hùng vĩ, tráng lệ.
• “chim nghiêng cánh nhỏ…” >< “ Lớp lớp mây cao…” => phép đối tô đậm sự nhỏ bé, đơn độc của cánh chim trước vũ trụ bao la. Qua đó, gợi thân phận nhỏ bé của con người.

-Tâm trạng của tác giả: “Không khói.... nhớ nhà”

+ Bộc lộ trực tiếp “lòng quê” “nhớ nhà” => nhớ thương quê nhà, quê hương đất nước.

+ Nỗi nhớ thương da diết, mãnh liệt “dợn dợn”, không cần được ngoại cảnh tác động “không khói”.

• HS trả lời trình bày 1 phút. HS trả lời và GV chốt ý:

- Sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố cổ điển và hiện đại.

• Nghệ thuật đối, bút pháp tả cảnh giàu tính tạo hình, đảo ngữ, hệ thống từ láy.

HS trả lời:

• Vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên
• Nỗi sầu của cái tôi cô đơn trước vũ trụ rộng lớn
• GV chốt lại các ý .
• Liên hệ giáo dục kĩ năng sống: giáo dục kĩ năng tư duy sáng tạo bằng cách: phân tích , bình luận , về màu

sắc cổ điển và hiện đại của bài thơ , về vẻ đẹp của nỗi buồn thể hiện trong bài thơ .

c. Khổ 3:

• Những lớp bèo nối nhau

trôi dạt trên sông. Hình ảnh ước lệ diễn tả thân phận, kiếp người chìm nổi.

Những bờ xanh tiếp bãi vàng lặng lẽ.

• Câu hỏi: “về đâu” gợi cái

bơ vơ, lạc loài của kiếp người vô định.

• Không cầu, không đò: không có sự giao lưu kết nối đôi bờCảnh có thêm

màu sắc nhưng chỉ càng

buồn hơn ,chia lìa hơn .

 Niềm tha thiết với thiên nhiên tạo vật, một

bức tranh thiên nhiên thấm đượm tình người, mang nặng nỗi buồn bâng khuâng, nỗi bơ vơ của kiếp người. Nhưng đằng sau nỗi buồn về sông núi là nỗi buồn của người dân thuộc địa trước cảnh giang sơn bị mất chủ quyền.

2) Khổ 4: tâm sự yêu nước thầm kín

• Hình ảnh ước lệ, cổ điển: Mây, chim  bức tranh chiều tà đẹp kì vĩ, êm

ả,thơ mộng được gợi lên bằng bút pháp nghệ thuật cổ điển với hình ảnh mây trắng ,cánh chim chiều;

 3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

 4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

 5. TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

…….

Tuần :

Ngày soạn: Ngày kí :

Tiết 81 : THAO TÁC LẬP LUẬN BÁC BỎ

1. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT
2. Tên bài học : Thao tác lập luận bác bỏ
3. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:
   • Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• • PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi

1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Thao tác lập luận bác bỏ

1. MỤC TIÊU BÀI HỌC
   1. Kiến thức :

a/ Nhận biết:Nắm được khái niệm về thao tác, bác bỏ;

b/ Thông hiểu: Xác định đúng các thao tác lập luận bác bỏ trong những ngữ liệu cho trước

c/Vận dụng thấp: Xây dựng được dàn ý cho bài văn nghị luận gắn với các thao tác lập luận: phân tích, so sánh, bác bỏ;

d/Vận dụng cao:Viết được bài văn nghị luận trong đó vận dụng kết hợp các thao tác lập luận: phân tích, so sánh;bác bỏ.

1. Kĩ năng :

a/ Biết làm: bài có sử dụng thao tác lập luận bác bỏ;

b/ Thông thạo: sử dụng tiếng Việt khi trình bày một bài nghị luận có sử dụng thao tác bác bỏ;

1. Thái độ :

a/ Hình thành thói quen: sử dụng thao tác bác bỏ

b/ Hình thành tính cách: tự tin khi trình bày kiến thức về kiểu bài văn nghị luận c/Hình thành nhân cách:

-Biết nhận thức được ý nghĩa của của các thao tác lập luận trong lĩnh hội tạo lập văn bản

-Có ý thức sử dụng các thao tác lập luận trong giao tiếp ngôn ngữ

Kĩ năng

rèn luyện kĩ năng vận dụng thao tác bác bỏ trong việc viết một đoạn văn, bài

văn nghị luận. Rèn luyện trí tuệ và tính trung thực cho HS

1. Thái độ: nhận thức sâu sắc vai trò của thao tác bác bỏ , có ý thức vận dụng sáng tạo hiệu quả vào việc viết văn bản nghị luận . Bài học có ý nghĩa về đạo đức

4. Những năng lực cụ thể học sinh cần phát triển:

• Năng lực giải quyết vấn đề: HS thể hiện quan điểm cá nhân khi nhận diện thao tác lập luận bác bỏ trong ngữ liệu do Gv đưa ra, giải quyết được các tình huống GV đưa ra.
• Năng lực sáng tạo: Biết cách đặt tạo lập văn bản theo yêu cầu hoàn toàn mới có sử dụng thao tác lập luận bác bỏ;

-Năng lực hợp tác: thảo luận nhóm để hoàn thành công việc chung, HS biết cách

lắng nghe người khác, hòa giải bất đồng và giải quyết vấn đề theo hướng dân chủ.

• Năng lực tạo lập văn bản nghị luận xã hội, văn học.

TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

 1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

• GV giao nhiệm vụ: GV đưa ra tình huống: Có người cho rằng con người sống để ăn. Nhưng có
• HS thực hiện nhiệm vụ:
• HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ:

Từ đó, giáo viên giới thiệu Vào bài: Lập luận bác bỏ rất cần thiết trong đời sống hiện nay, khi m chân lí. Muốn bác bỏ ý kiến người khác cần phải có tri thức, biết cách bác bỏ.Để làm được điều

 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 25 phút)

nào bị bác bỏ? Bác bỏ bằng cách nào? GV hướng dẫn hs đọc và làm theo yêu cầu của bài.

• • Nl 1:

Luận điểm bác bỏ:

Nguyễn Du là con bệnh thần kinh.

• Bác bỏ bằng cách phối hợp nhiều loại câu, nhất là câu hỏi tu từ và cách so sánh trí tưởng tượng của Nguyễn Du và trí

tưởng các thi sĩ khác.

• • Nl2:
• Nguyễn An Ninh bác bỏ ý kiến sai trái: Tiếng nước mình nghèo nàn.
• Bác bỏ bằng cách khẳng định ý kiến không có cơ sở mà bằng so sánh hai nền văn học Việt Trung để nêu câu hỏi tu từ:

“Phải quy lỗi cho sự nghèo nàn của ngôn ngữ hay sự bất tài của con người”.

• • Nl3:
• Ông Nguyễn Khắc Viện bác bỏ quan niệm sai trái: “Tôi hút, tôi bị bệnh mặc tôi”.
• Bác bỏ: bằng cách phân tích tác hại đầu đọc môi trường của những người hút thuốc lá gây ra cho những người xung quanh.
• Hãy nêu cách thức làm một bài văn nghị luận bác bỏ?

lệch, dẫn chứng minh hoạ tác hại của sai lầm,dẫn chứng trái ngược để phủ nhận,hoặc dùng lí lẽ trực tiếp phê phán sai lầm

• Khẳng định ý kiến,quan điểm đúng đắn của mình

3/ Giọng điệu của văn NL bác bỏ:

• Rắn rỏi,dứt khoát
• Mang tính chiến đấu,có tính thuyết phục cao

 3.LUYỆN TẬP ( 10 phút)

giả?

Nhóm 3+4: Bài tập 2

Trong lớp có bạn cho

rằng: Không kết bạn với những người học yếu. Anh (chị) hãy bác bỏ quan niệm đó.

• HS thực hiện nhiệm vụ:
• HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ:

lời đẹp".

− Bác bỏ bằng những dẫn chứng cụ thể.

• • Nhóm 3,4 trình bày kết quả thảo luận:

− Khẳng định đây là một quan niệm sai về việc kết bạn trong lứa tuổi học trò.

− Phân tích "học yếu" không phải là một "thói xấu", mà chỉ là một "nhược điểm" chủ quan hoặc do những điều kiện khách quan chi phối (sức khoẻ, khả năng, hoàn cảnh gia đình…); từ đó

phân tích nguyên nhân và tác hại của quan niệm sai trên.

− Khẳng định quan niệm đúng đắn là kết bạn với

"những người học yếu" là trách nhiệm và tình cảm bạn bè nhằm giúp đỡ nhau cùng tiến bộ về mọi mặt, trong đó có mặt học tập.

 4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

4. Giao bài và hướng dẫn học bài, chuẩn bị bài ở nhà.( 5 phút)

-Hệ thống hóa kiến thức (khái niệm, cách bác bỏ).

-Tự xây dựng một số tình huống và vận dụng kiến thức, kĩ năng để bác bỏ.

- Soạn: TRÀNG GIANG

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

……

……………………………………………………………………………………….......................

...

Tuần :

Ngày soạn: Ngày kí :

Tiế t 82 :LUYỆN TẬP THAO TÁC LẬP LUẬN BÁC BỎ

1. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT
2. Tên bài học : Luyện tập thao tác lập luận bác bỏ
3. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:
   • Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• • PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi

1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Luyện tập thao tác lập luận bác bỏ

1. MỤC TIÊU BÀI HỌC
   1. Kiến thức :

a/ Nhận biết:Nắm được khái niệm về thao tác, bác bỏ;

b/ Thông hiểu: Xác định đúng các thao tác lập luận bác bỏ trong những ngữ liệu cho trước

c/Vận dụng thấp: Xây dựng được dàn ý cho bài văn nghị luận gắn với các thao tác lập luận: phân tích, so sánh, bác bỏ;

d/Vận dụng cao:Viết được bài văn nghị luận trong đó vận dụng kết hợp các thao tác lập luận: phân tích, so sánh;bác bỏ.

1. Kĩ năng :

a/ Biết làm: bài có sử dụng thao tác lập luận bác bỏ;

b/ Thông thạo: sử dụng tiếng Việt khi trình bày một bài nghị luận có sử dụng thao tác bác bỏ;

1. Thái độ :

a/ Hình thành thói quen: sử dụng thao tác bác bỏ

b/ Hình thành tính cách: tự tin khi trình bày kiến thức về kiểu bài văn nghị luận c/Hình thành nhân cách:

-Biết nhận thức được ý nghĩa của của các thao tác lập luận trong lĩnh hội tạo lập văn bản

-Có ý thức sử dụng các thao tác lập luận trong giao tiếp ngôn ngữ

Kĩ năng:

Kĩ năng nhận diện và viết đoạn văn, bài văn sử dụng thao tác lập luận bác bỏ.

Thái độ:

- Yêu thích môn học, ý thức tranh luận bác bỏ

Những năng lực cụ thể học sinh cần phát triển:

• Năng lực giải quyết vấn đề: HS thể hiện quan điểm cá nhân khi nhận diện thao

tác lập luận bác bỏ trong ngữ liệu do Gv đưa ra, giải quyết được các tình huống GV đưa ra.

• Năng lực sáng tạo: Biết cách đặt tạo lập văn bản theo yêu cầu hoàn toàn mới có

sử dụng thao tác lập luận bác bỏ;

-Năng lực hợp tác: thảo luận nhóm để hoàn thành công việc chung, HS biết cách lắng nghe người khác, hòa giải bất đồng và giải quyết vấn đề theo hướng dân chủ.

• Năng lực tạo lập văn bản nghị luận xã hội, văn học.

TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

 1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Phải quy lỗi cho sự nghèo nàn của ngôn ngữ hay sự bất tài của con người?

Ở An Nam cũng như mọi nơi khác, đều có thể ứng dụng nguyên tắc này:

Điều gì người ta suy nghĩ kĩ sẽ diễn đạt rõ ràng, và dễ

dàng tìm thấy những từ để nói ra. …”

(Nguyễn An Ninh, Tiếng mẹ đẻ – nguồn giải phóng các dân tộc bị áp bức

Theo SGK Ngữ văn 11, Tập hai, NXB Giáo dục, 2014, tr. 90)

Đoạn văn trên sử dụng thao tác lập luận gì?

• HS thực hiện nhiệm vụ:
• HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ: Thao tác lập luận bác bỏ

Từ đó, giáo viên giới thiệu Vào bài: Ở tiết trước, chúng ta đã tìm hiểu kiến thức về thao tác lập luận bác bỏ. Hôm nay, chúng ta sẽ thực hành thao tác này để củng cố và khắc sâu kiến thức.

• Có thái độ tích cực, hứng thú.

 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 25 phút)

đã dùng những luận cứ nào? Hs thảo luận và trả lời câu hỏi

quanh.

Ý kiến bác bỏ: Cho đó là sai lầm

Ở đoạn 2 ý kiến bác bỏ nhằm mục đích gì?

Luận cứ đưa ra để bác bỏ vấn đề dựa trên suy nghĩ gì?

Hs thảo luận và trả lời

GV hướng dẫn hs tìm hiểu và đưa ra cách bác bỏ cho từng ý kiến

Phần bên là ví dụ về ý kiến thứ 1,Gv có thể đề xuất thêm nhiều kinh ngiệm khác.

Gv hướng dẫn hs tìm ra nội dung bác bỏ

bởi vì nó làm nghèo nàn đi tâm hồn con người,con người sẽ không có khả năng tự bảo

vệ mình khi đối diện với muôn vàn khó khăn

của cuộc sống và như thế con người sẽ không thấy được giá trị của hạnh phúc

2/Đoạn 2: Ý bác bỏ thứ nhất thể hiện qua dạng câu hỏi tu từ biểu hiện cho thái độ

khiêm tốn của QT

Ý bác bỏ thứ hai cho thấy rằng QT chỉ rõ được thái độ chưa hợp tác của các sĩ phu Bắc

Hà chứ một đất nước không thể không có người tài,không có người trung thành tín nghĩa.

Bài tập 2:

1/Bác bỏ quan niệm thứ nhất:Nếu học thuộc nhiều sách,học thuộc nhiều thơ thì chỉ làm cho kiến thức chúng ta thêm phong phú chứ không thể rèn luyện tư duy,khả năng sáng tạo của người viết vì thế khi viết văn dễ sa vào rập khuôn,máy móc,thói khoe chữ cầu kì 2/Đề xuất vài kinh nghiệm:

-Đọc nhiều sách,nhớ những dẫn chứng hay

-Rèn khả năng hành văn

-Tìm tòi,phát hiện cái mới

Bài tập 3:Hãy chỉ ra cách bác bỏ trong đoạn văn sau

Hoà hợp không có nghĩa là giống nhau Nhiều bạn trẻ ngộ nhận rằng, hai người có nhiều điểm tương đồng trong suy nghĩ,cách sống thì cuộc sống vợ chồng sẽ rất hợp nhau.Vì vậy khi chọn người yêu hoặc bạn đời,các đừng chỉ nhìn vào biểu hiện bên ngoài mà đã vội cho rằng đấy chính là người hợp “gu” với mình.Quan điểm này hoàn toàn sai lầm.Bởi lẽ nếu hai bạn cùng có chung quan niệm sống,cá tính mạmh mẽ thì thường nảy sinh mâu thuẫn,sẽ không ai chịu nhường ai cả.Bạn có thể cùng sở thích về văn học, điện ảnh ca nhạc,vui chơi,giải trí-ấy là điều tốt

nhưng nếu hai người cùng đều có ý muốn an nhàn,hưởng thụ,ích kỉ thì e rằng tổ ấm của bạn sẽ chẳng có ai “giữ lửa” cho hạnh phúc cả.

 3.LUYỆN TẬP ( 10 phút)

1. Nhất Chi Mai (Nhất Linh) phê bình Vũ Trọng Phụng, năm 1937.

Đọc xong một đoạn văn, tôi thấy trong lòng phẫn uất, khó chịu, tức tối.

Không phải phẫn uất, khó chịu cái vết thương xã hội tả trong câu văn, mà chính là vì cảm thấy tư tưởng hắc ám, căm hờn nhỏ nhen ẩn trong đó.

... Đọc văn Vũ Trọng Phụng, thực không bao giờ tôi thấy một tia hy vọng, một tư tưởng bi quan. Đọc xong ta tưởng nhân gian là một nơi địa ngục và xung quanh mình toàn là những kẻ giết người, làm đĩ, ăn tục, nói càn, một thế giới khốn nạn vô cùng.

Phải chăng đó là tấm gương phản chiếu tính tình, lí tưởng của nhà văn, một nhà văn nhìn thế giới qua cặp mắt kính đen và một cội nguồn văn cũng đen nữa.

1. Vũ Trọng Phụng đã phản bác lại cùng năm đó, 1937.

Khi dùng một từ bẩn thỉu tôi chẳng thấy khoái trá như khi các ông tìm được một kiểu áo phụ nữ mới mẻ, những lúc ấy, tôi chỉ thương hại cái nhân loại ô uế bẩn thỉu, nó bắt

tôi phải viết như thế, và nó bắt các ông phải chạy xa sự thực bằng những danh từ điêu

trá của văn chương. Các ông quen nhìn một cô gái nhảy là một phụ nữ tân thời, vui vẻ trẻ trung, hi sinh cho ái tình hoặc cách mạng lại gia đình. Riêng tôi, tôi chỉ thấy đó là

một người đàn bà vô học, chẳng có thị vị, lại hư hỏng, lại bất hiếu bất mục nữa, lại có nhiều vi trùng trong người nữa. Tôi không biết gọi gái đĩ là nàng - chữ ấy nó thi vị lắm

- hoặc tô điểm cho gái đĩ ấy những cái thi vị mà gái đĩ ấy không có, đến nỗi đọc xong truyện người ta chỉ thấy một gái đĩ làm gương cho thế gian noi theo!

... Đó, thưa các ông, cái chỗ bất đồng ý kiến giữa chúng ta!... Các ông muốn tiểu thuyết cứ là tiểu thuyết. Tôi và các nhà văn cùng chí hướng như tôi, muốn tiểu thuyết là sự thực ở đời...

Hắc ám, có! Vì tôi vốn là người bị quan, căm hờn cũng có, vì tôi cho rằng cái xã hội

nước nhà mà lại không đáng căm hờn, mà lại cứ "vui trẻ trung", trưởng giả, ăn mặc tân thời, khiêu vũ v.v...như các ông chủ trương thì một là không muốn cải cách gì xã hội, hai là ích kỉ một cách đáng sỉ nhục.

Còn bảo nhỏ nhen thì thì thế nào?

Tả thực cái xã hội khốn nạn, công kích cái xa hoa dâm đãng của bọn người có nhiều tiền, kêu ca những sự thống khổ của nhân dân nghèo bị bóc lột, bị áp chế, bị cưỡng bức, muốn cho xã hội công bình hơn nữa, đừng có chuyện ô uế, dâm đãng, mà bảo là nhỏ nhen, thì há dễ Zôla (Dôla), Hugo (Huygô), Mabraux (Mabrô), Dostoievski (Đôtstôiepski), Maxime Gorki (Maxim Gorki) lại không cũng là nhỏ nhen?

Nếu các ông không muốn sờ lên gáy thì thôi, bao nhiêu chuyện thanh cao, tao nhã, cao

thượng của loài người xin các ông cố mà hương hoa khấn khứa. Tôi xin để cái phần ấy cho các ông. Riêng tôi, xã hội này, tôi chỉ thấy khốn nạn, quan tham lại nhũng, đàn bà hư hỏng, đàn ông dâm bôn, một tụi văn sĩ đầu cơ xảo quyệt, mà cái xa hoa chơi bời của bọn giàu thì thật là những câu chửi rủa vào cái xã hội dân quê, thợ thuyền bị lầm than, bị bóc lột. Lạc quan được cho đời là vui, là không cần cải cách, cho cái xã hội này là hay ho tốt đẹp, rồi ngồi mà đánh phấn bôi môi hình quả tim để đi đua ngựa, chợ phiên, khiêu vũ, theo ý tôi, thế là giả dối, là tự lừa mình và di hoạ cho đời, nếu không là vô liêm sỉ một cách thành thực.

 4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

Hoạt động của GV - HS Kiến thức cần đạt

GV giao nhiệm vụ:

+ Vẽ bản đồ tư duy bài học

+ Sưu tầm những đoạn văn nghị luận xã hội tiêu biểu có

sử dụng thao tác lập luận

bác bỏ

-HS thực hiện nhiệm vụ:

- HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ:

+ Vẽ đúng bản đồ tư duy

+ Tìm kiếm qua sách báo, mạng internet. Chú ý những ngữ liệu liên quan đến đời sống xã hội gần gũi với tuổi trẻ.

Giao bài và hướng dẫn học bài, chuẩn bị bài ở nhà.( 5 phút)

Tuần :

Ngày soạn: Ngày kí :

Tiế t 85 : Trả bài Làm văn số 5;

Viết bài Làm văn số 6 nghị luận xã hội (bài làm ở nhà).

• 1. Mục tiêu :

1. Kiến thức :Giúp HS biết phát hiện những sai sót trong bài làm văn của mình để

làm tốt hơn các bài tiếp theo

1. Kĩ năng : Phân tích đề, lập dàn ý bài văn nghị luận.
2. Thái độ :Có ý thức phân tích đề và lập dàn ý trước khi làm bài , biết khắc phục nhược điểm trong quá trình làm văn.

- Giao tiếp, tư duy sáng tạo.

.4.Định hướng năng lực:

-Năng lực sáng tạo; Năng lực giải quyết vến đề.

-Năng lực hợp tác: Thảo luận nhóm để thể hiện cảm nhận của cá nhân và lắng nghe ý kiến của bạn để tự điều chỉnh cá nhân mình (thảo luận đáp án)

Các bước lên lớp:

1.Ổn định lớp:

• 1. Kiểm tra : việc chuẩn bị bài ở nhà.
  2. Bài mới: Để giúp các em viết bài tốt hơn ở các tiết sau, trong tiết này, chúng ta sẽ tìm ra những ưu, khuyết của mình để khắc phục những điều chưa đúng và phát

huy thế mạnh của mình.

luận

Hoạ t độ ng 2

• GV nhận xét những ưu điểm, nhược điểm bài viết. Đánh giá kết quả.

Hoạ t độ ng 3

• Hướng dẫn bài viết số 6 ở nhà.
• Định hướng nội dung.
• Đọc lại cấu trúc bài nghị luận xã hội để làm bài .
• Yêu cầu thao tác nghị luận: Sử dụng thao tác lập luận phân tích, giải thích, chứng minh, so sánh, bình luận.

Nhận xét chung

1. Ưu điểm

• Nhìn chung các em hiểu đề, biết cách triển khai ý. Nắm được nội dung và ý nghĩa của ý kiến.
• Phân tích một số dẫn chứng để minh họa cho luận đề.

1. Nhược điểm

• Bài viết chưa mở rộng, chưa bày tỏ được ý kiến của mình một cách cụ thể và rõ ràng.
• Diễn đạt đôi chỗ còn chung chung, mờ nhạt.
• Chưa biết triển khai ý, nên bài viết hầu như chỉ mới dừng lại ở cách cắt nghĩa câu nói.
• Phần liên hệ bản thân còn yếu.

Ra đề bài viết số 6 ( Nghị luận xã hội )

.

BÀI VIẾT SỐ 6

• 1. MỤC TIÊU ĐỀ KIỂM TRA
     • Thu thập thông tin để đánh giá mức độ đạt chuẩn kiến thức, kĩ năng trong

chương trình học kì 2, môn Ngữ văn lớp 11.

• • • Đề kiểm tra bao quát một số nội dung kiến thức, kĩ năng trọng tâm của chương trình Ngữ văn 11 học kì 2 theo các nội dung Văn học, Làm văn, với mục đích

đánh giá năng lực đọc – hiểu và tạo lập văn bản của HS thông qua hình thức kiểm tra tự luận.

Cụ thể, đề kiểm tra nhằm đánh giá trình độ học sinh theo các chuẩn sau:

Đọc văn:

+ Nhớ và hiểu được những kiến thức cơ bản về tác phẩm.

Làm văn:

+ Nắm vững thao tác lập luận phân tích.

+ Nghị luận xã hội

HÌNH THỨ C ĐỀ KIỂM TRA

Hình thức : tự luận.

Cách tổ chức kiểm tra: cho học sinh làm bài ở nhà

THIẾT LẬP MA TRẬN

• • • Liệt kê các chuẩn kiến thức kĩ năng của chương trình môn Ngữ văn lớp 11,

học kì 2 các tuần từ 19 đến 22.

• • • Chọn các nội dung cần đánh giá và thực hiện các bước thiết lập ma trận đề kiểm tra (theo các bước như minh họa ở trên).

- Xác định khung ma trận.

MA TRẬN ĐỀ BÀI VIẾT SỐ 6- MÔN NGỮ VĂN 11

ĐỀ KIỂM TRA

PHẦN I: ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)

(1)Tản Đà (1889 - 1939 ) tên khai sinh là Nguyễn Khắc Hiếu, người làng Khê Thượng, huyện Bất Bạt, tỉnh Sơn Tây ( nay thuộc huyện Ba Vì, tỉnh Hà Tây ). Quê hương ông nằm bên bờ sông Đà, gần núi Tản Viên. Ông sinh ra trong buổi giao thời, Hán học đã tàn mà Tây học cũng mới bắt đầu, nên con người ông, kể cả học vấn, lối sống và sự nghiệp văn chương đều mang dấu ấn“ người của hai thế kỉ”( Hoài Thanh). Tản Đà theo học chữ Hán từ nhỏ, nhưng sau hai khoa thi Hương, ông bỏ thi, chuyển sang sáng tác văn chương quốc ngữ.

(2)Điệu tâm hồn mới mẻ,“cái tôi”lãng mạn bay bổng, vừa phóng khoáng, ngông nghênh, vừa cảm thương, ưu ái trong thơ văn ông đã chinh phục độc giả mới đầu thế kỉ

XX. Giữa lúc thơ phú nhà Nho tàn cuộc, Tản Đà có lối đi riêng, vừa tìm về với ngọn nguồn thơ ca dân gian và dân tộc, vừa có những sáng tạo độc đáo, tài hoa. Thơ văn ông có thể xem như một gạch nối giữa hai thời đại văn học của dân tộc: trung đại và hiện đại.

( Hầu trời, Tr 12, SGK Ngữ văn 11,Tập II, NXBGD 2007)

Đọc văn bản trên và trả lời câu hỏi:

1/ Nêu ý chính của văn bản? Câu văn nào trong văn bản giải thích bút danh

Tản Đà ?(1,0)

2/ Nhà phê bình Hoài Thanh có nhận định Tản Đà là “ người của hai thế kỉ”. Đó là hai thế kỉ nào ? (0,5)

3/ Xác định phép tu từ liệt kê trong đoạn văn (2). Nêu hiệu quả nghệ thuật của

phép liệt kê đó.(1,5)

PHẦN II : LÀM VĂN (7,0 điểm)

Hãy viết 01 bài văn trình bày suy nghĩ của anh/chị về hiện tượng được đề cập trong văn bản sau: Ngày 21.9.2016, cộng đồng mạng xã hội vô cùng sửng sốt với clip một nam thanh niên tẩm xăng tự thiêu rồi nhảy xuống dòng kênh Tân Hóa - TP.HCM khi đã “gom” đủ 40.000 cú click vào nút “like” trên Facebook. Ít hôm sau dư luận lại nhận thêm cú sốc từ hành động châm lửa… đốt trường của một nữ sinh lớp 8 tại Khánh Hòa cũng chỉ vì đã đủ “like” ủng hộ trên Facebook.

(Trích nguồn http://thanhnien.vn/toi-viet/uy-luc-than-thanh-cua-nut-like-hay-loi- song-benh-hoan-754983.html (Trương Khắc Trà 14-10-2016)

...............................Hết..............................

HƯỚNG DẪN CHẤM

Tuần :

Ngày soạn: Ngày kí :

Tiế t 83-84 – Đọc văn

ĐÂY THÔN VĨ DẠ

1. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT
2. Tên bài học : Đây thôn Vĩ Dạ
3. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:
   • Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

(Hàn Mặc Tử)

• • PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi

1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Đây thôn Vĩ Dạ

1. MỤC TIÊU BÀI HỌC
   1. Kiến thức :

a/ Nhận biết: HS nhận biết, nhớ được tên tác giả và hoàn cảnh ra đời của các tác

phẩm.

b/ Thông hiểu: HS hiểu và lí giải được hoàn cảnh sáng tác có tác động và chi

phối như thế nào tới nội dung tư tưởng của tác phẩm.

c/Vận dụng thấp: Viết đoạn văn khoảng 200 chữ bày tỏ suy nghĩ về một vấn đề xã hội đặt ra từ văn bản.

d/Vận dụng cao:

- Vận dụng hiểu biết về tác giả, hoàn cảnh ra đời của tác phẩm để phân tích giá trị nội dung, nghệ thuật của bài thơ.

• 1. Kĩ năng :

a/ Biết làm: bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ, về 1 ý kiến bàn về văn học; b/ Thông thạo: các bước làm bài nghị luận văn học;

• 1. Thái độ :

a/ Hình thành thói quen: đọc hiểu văn bản thơ Mới

b/ Hình thành tính cách: tự tin, sáng tạo khi tìm hiểu thơ Hàn Mặc Tử; c/Hình thành nhân cách:

-Biết nhận thức được ý nghĩa của bài thơ trong lịch sử văn học dân tộc

-Biết trân quý những giá trị tư tưởng và nghệ thuật mới mẻ mà bài thơ đem lại

-Có ý thức tìm tòi về thể loại, từ ngữ, hình ảnh trong thơ Mới.

Kĩ năng

phân tích thơ trữ tình, thơ mới

Thái độ:

1945;

cảm thông với nhà thơ, sống có khát vọng ngay cả trong lúc đau thương….

Những năng lực cụ thể học sinh cần phát triển:

• Năng lực thu thập thông tin liên quan đến thơ Hàn Mặc Tử trước cách mạng;
• Năng lực đọc – hiểu các tác phẩm trong phong trào thơ Mới;
• Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về thơ lãng mạn 1930-
• Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về giá trị tư tưởng và nghệ thuật của

bài thơ;

• • Năng lực phân tích, so sánh đặc điểm phong cách thơ Hàn Mặc Tử với các nhà thơ Mới khác;
  • Năng lực tạo lập văn bản nghị luận văn học;

TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

 1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

- GV giao nhiệm vụ: +Trình chiếu tranh ảnh, cho hs xem tranh ảnh (CN

+Chuẩn bị bảng lắp ghép

• HS:

Nhìn hình đoán tác giả Hàn Mặc Tử

+ Lắp ghép tác phẩm với tác giả

+ Đọc, ngâm thơ liên quan đến tác giả

• • HS thực hiện nhiệm vụ:
  • HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ:

Từ đó, giáo viên giới thiệu Vào bài: Tron

đau thương tột đỉnh. Nhớ đến Hàn Mặc Tử cũng số không nhiều bài thơ như thế của Hàn Mặc Tử.

 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC(70 phút)

Hoạt động của GV - HS Kiến thức cần đạt

nào ? Bóng dáng của người con gái Huế xuất hiện gây thêm ấn tượng gì cho lời mời gọi?

HS trả lời :

- câu đầu là câu hỏi, lời trách, lời

mời “chơi” thân mật, tự nhiên.

• bức tranh thôn Vĩ tươi đẹp, sống động

+ Nắng tinh khôi, rực rỡ

+ Nắng mới: trong trẻo

• ánh nắng ban mai tinh khiết, trong lành

- “ai” đại từ phiếm chỉ

• “mướt” mượt mà, óng ả, tươi tốt.
• xanh như ngọc.
• mặt chữ điền: hiền lành, phúc hậu.
• Lá trúcche ngang: dịu dàng, kín đáo.

=> Bức tranh thiên nhiên tươi

sáng, trong trẻo, con người xứ Huế hiền lành, phúc hậu.

GV nhận xét và bổ sung.

GV hướng dẫn HS tìm hiểu khổ thơ thứ hai. GV chia lớp thành 04 nhóm và phát phiếu học tập.

Nhóm 1: Cảnh thôn Vĩ hiện lên

như thế nào ở khổ 2, nó có sự khác biệt gì so với khổ 1?

GV nhận xét, bổ sung. Nhóm 2: Nhận xét nghệ thuật miêu tả qua hình ảnh “gió”, “mây”, “sông”, chỉ ra nét độc đáo của nó ?

GV nhận xét, bổ sung.

=> Vẻ đẹp hữu tình của thiên nhiên thôn Vĩ, cảnh xinh xắn , con người phúc hậu ,thiên nhiên và con người hài hòa với nhau trong vẻ đẹp kín đáo dịu dàng. Đằng sau bức tranh phong cảnh là tình yêu thiên nhiên, con người tha thiếtvà niểm băn khoăn day dứt của tác giả

2. Khổ 2 : Cảnh hoàng hôn thôn Vĩ và niềm đau cô lẻ , chia lìa

• Cảnh thôn Vĩ thật êm đềm thơ mộng , nhịp điệu

khoan thai ,êm đềm : Gió mây nhè nhẹ bay đi

,dòng chảy lững lờ ,cây cỏ khẽ đung đưa

• Hình ảnh: Gió lối gió, mây đường mây biểu hiện của sự chia cách.
• Nhân hóa: Dòng nước làm nổi lên bức tranh

thiên nhiên chia lìa buồn bã. Thể hiện sự chuyển biến về trạng thái cảm xúc của chủ thể trữ tình cảnh đẹp như lạnh lẽo, dường như phảng phất tâm trạng thờ ơ xa cách cuộc đời đối với mình

• Bến sông trăng: hình ảnh lạ, gợi lên vẻ đẹp lãng mạn,nhẹ nhàng,tất cả đang đắm chìm trong bồng bềnh mơ mộng,như thực như ảo
• Câu hỏi: Có chở......sáng lên hivọng gặp gỡ nhưng lại thành ra mông lung, xa vời

 Cảm xúc chuyển biến đột ngột từ niềm vui của hi vọng gặp gỡ sang trạng thái lo âu đau

buồn thất vọng khi tác giả nhớ và mặc cảm về số phận bất hạnh của mình. Ở đó ta còn thấy được

Nhóm 3: Nhận xét về cách sử dụng biện pháp tu từ trong khổ này ?Tâm trạng của chủ thể trữ tình thay đổi thế nào ?

GV nhận xét, bổ sung.

Nhóm 4: Hình ảnh bến sông trăng gợi cho em cảm giác gì về vẻ đẹp của thiên nhiên ? Đằng sau phong cảnh ấy là tâm sự gì của nhà thơ ?

hóm 1 trả lời:

cảnh thơ mộng, hữu tình...

Đại diện nhóm 2 trả lời:

- Gió… mây: Nghịch lý gió, mây

gợi sự chia lìa, nỗi ám ảnh chia xa.

Đại diện nhóm 3 trả lời:

-Dòng nước… bắp lay: nhân hóa, nỗi buồn của dòng sông, là sự chuyển biến về cảm xúc của chủ thể trữ tình.

+ “lay”: hiu hắt, tĩnh lặng. Cảnh đẹp nhưng buồn, gợi nỗi cô đơn

Đại diện nhóm 4 trả lời

- “ thuyền ai .. đó”: thiên nhiên tràn ngập ánh trăng, vẻ đẹp thơ mộng, lãng mạn, đầy chất Huế.

+“thuyền ai”: bất định, không gian huyền ảo

+ ẩn dụ: thuyền, bến, trăng biểu tượng cho tình yêu và hạnh

phúc.

+ “kịp” mong ngóng, hoài nghi, bất an, thất vọng.

=> Cảnh vật ảm đạm, trạng lo buồn, dự cảm sự chia xa và khao khát với cuộc đời ngắn ngủi.

sự khao khát tha thiết đợi chờ một cách vô vọng

3. Khổ 3: Nỗi niềm thôn Vĩ

• Mơ khách .....: Khoảng cách về thời gian, không

gian.

• Áo em .....:hư ảo,mơ hồhình ảnh người xưa xiết bao thân yêu nhưng xa vời,không thể tới được

nên t/g rơi vào trạng thái hụt hẫng,bàng hoàng, xót xa.

• Ai biết ........: biểu lộ nỗi cô đơn trống vắng trong

tâm hồn của t/g đang ở thời kì đau thương nhất.Lời thơ bâng khuâng hư thực gợi nỗi buồn xót xa trách móc

 Khi hoài niệm về quá khứ xa xôi hay ước vọng về những điều không thể nhà thơ càng

thêm đau đớn. Điều đó chứng tỏ tình yêu tha thiết cuộc sống của một con người luôn có khát vọng yêu thương và gắn bó với cuộc đời.

GV hướng dẫn HS tìm hiểu khổ thứ 3

GV: Câu thơ “Áo em....” em hiểu thế nào về câu này ?

Câu hỏi cuối cùng bộc lộ tâm trạng gì và nó có liên quan ntn với câu hỏi mở đầu?

Mối tình của tác giả có liên quan như thế nào đến những tâm sự trong bài thơ này?

Phần này gv đã giới thiệu ở đầu, nay nhấn lại để hs dễ nhận ra tâm trạng thay đổi qua cách nhìn và cách cảm thiên nhiên.

GV nhận xét, chốt ý. HS trả lời:

• khách đường xa: sự xa xôi, cách trở.
• “ trắng quá nhìn không ra”: thấp thoáng, mờ ảo. Thể hiện

tâm trạng hụt hẫng, bàng hoàng, xót xa.

• sương khói mờ nhân ảnh: không gian bất định, con người mờ ảo trong thiên nhiên., “sương khói” làm tăng vẻ hư ảo, mộng

mơ.

- đại từ phiếm chỉ “ai” gợi nỗi cô đơn, trống vắng của tâm hồn thi nhân

+ ai biết? tình ai? Hy vọng, tuyệt

vọng.

=> cảnh lạnh lẽo, hư ảo làm tăng nỗi cô đơn trong một tâm hồn

tha thiết yêu thương.

HS trả lời:

• khắc họa nội tâm, hình ảnh độc đáo, câu hỏi tu từ, nhân hóa, ngôn ngữ giàu hình ảnh, biện

 3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

vụ:

• • HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ:

khách trong mơ mà thôi. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự suy tư ấy, nhưng ở đây chủ yếu là mặc cảm về tình người.

3/ Câu thơ Ai biết tình ai có đậm đà? đạt hiệu quả nghệ thuật: nhà thơ đã sử dụng rất tài tình đại từ phiếm chỉ

ai để mở ra hai ý nghĩa của câu thơ: nhà thơ làm sao mà

biết được tình người xứ Huế có đậm đà không, hay cũng mờ ảo, dễ có chóng tan như sương khói kia; tuy vậy, người xứ Huế có biết chăng tình cảm của nhà thơ với cảnh Huế, người Huế hết sức thắm thiết, đậm đà? Dù hiểu theo nghĩa

nào thì câu thơ cũng chỉ làm tăng nỗi cô đơn, trống vắng trong một tâm hồn tha thiết yêu thương con người và cuộc đời.

 4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

• • HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ:

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………

Tuần :

Ngày soạn: Ngày kí :

Tiết 86 :CHIỀU TỐI

(Hồ Chí Minh)

1. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT
2. Tên bài học : Chiều tối
3. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:
   • Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• • PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi

1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Chiều tối

1. MỤC TIÊU BÀI HỌC
   1. Kiến thức: Giúp học sinh :
      1. Môn Ngữ văn:

Giúp HS có sự khắc sâu, nâng cao nội dung các bài học như:

-Lòng nhân ái đến mức quên mình và tinh thần lạc quan cách mạng luôn luôn hướng về sự sống ánh sáng tương lai .Sự kết hợp giữa chiến sĩ và thi sĩ

-Vẻ đẹp của thơ HCM: sự kết hợp hài hòa giữa màu sắc cổ điển và hiện đại, giữa

chất thép và chất tình.

-Tích hợp với các bài: Cảnh khuya, Rằm tháng giêng, Tức cảnh Pác Bó,Ngắm trăng, Đi đường (đã học ở THCS).

-Tích hợp với thơ trung đại : Bà Huyện Thanh Quan, Nguyễn Du về tả cảnh

chiều

-Tích hợp với thơ Đường: Lý Bạch, Thôi Hiệu để liên hệ đến bút pháp thi trung

hữu hoạ, tả cảnh ngụ tình...

• Tích hợp phần Tiếng Việt ( Biện pháp tu từ, Nghĩa của từ, Luật thơ) , Làm văn ( thao tác lập luận so sánh, phân tích...)
  • 1. Môn Lịch sử: HS có sự khắc sâu, nâng cao nội dung bài học như: Chương II.

Việt Nam từ năm 1930 đến năm 1945 (Lịch sử lớp 12); kiến thức lịch sử Trung Quốc ( lớp 11 HKI) hướng dẫn học sinh tìm hiểu hoàn cảnh ra đời tập thơ Nhật kí trong tù.

• • 1. Môn Địa lí: HS có sự khắc sâu, nâng cao nội dung tìm hiểu về địa lí địa

phương ( quê hương Nam Đàn, Nghệ An của Hồ Chí Minh)

• • 1. Môn GDCD: HS có sự khắc sâu, nâng cao nội dung các bài học như Công dân với cộng đồng, Công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc...[Chương trình

GDCD 10]

• • 1. HS có kiến thức tổng hợp về văn hóa, xã hội … ngày nay.

Kĩ năng:

• Rèn kĩ năng đọc - hiểu văn bản thơ trữ tình.
• Giúp các em rèn thành thạo khả năng tư duy, nhận nhiệm vụ, thu thập thông tin, phân tích kênh hình, xử lí thông tin, liên hệ thực tế.
• Xử lí tình huống trong tác phẩm gắn với thực tế đời sống bản thân và địa phương. Từ đó rút ra được cách xử lí tình huống theo chiều hướng tích cực nhất.

Thái độ:

- Sống có lí tưởng hoài bão phấn đấu để dạt được lí tưởng ấy, bồi dưỡng lòng

yêu nước nhiệt huyết cách mạng và có trách nhiệm trong xây dựng đất nước;

• Ý thức về trách nhiệm của công dân với cộng đồng, với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc…

4. Những năng lực cụ thể học sinh cần phát triển:

• HS có năng lực tự học, tự nghiên cứu những vấn đề có tính liên môn chưa được biên soạn thành bài học trong sách giáo khoa.
• Có năng lực thu thập thông tin liên quan đến văn bản.
• Có năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về nội dung và nghệ thuật của văn

bản.

• Có năng lực ngôn ngữ; năng lực cảm thụ thẩm mỹ; năng lực sáng tạo
• Có năng lực đọc- hiểu tác phẩm trữ tình theo đặc trưng thể loại; phân tích và lý

giải những vấn đề xã hội có liên quan đến văn bản; phản hồi và đánh giá những ý kiến khác nhau về văn bản và các văn bản có liên quan.

• • Có năng lực trình bày suy nghĩ cảm nhận của cá nhân về ý nghĩa của văn bản.
  • Có năng lực giải quyết vấn đề phát sinh trong học tập và thực tiễn cuộc sống.

TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

 1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

cũng là một trong những bài thơ tiêu biểu của dòng văn học lãng mạn. Hôm nay, ta tìm hiểu dòng văn học cách mạng và người đầu tiên đại diện cho dòng văn học này là Hồ Chí Minh.

Để hiểu hơn về bài thơ của Người cũng như mạch thơ luôn vận động hướng về sự sống và ánh sáng, ta tìm hiểu bài thơ

“Chiều tối” trích “Nhật kí trong tù”.

- Có thái độ tích cực, hứng thú.

 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC(30 phút)

• yêu thiên nhiên, bình thản trong mọi hoàn cảnh.
  • Nghệ thuật thơ cổ điển ( lấy điểm tả diện): phác hoạ vài nét mà miêu tả thời

gian chiều tà, không gian bao la, hiu hắt.

(GV:

-Tích hợp với thơ trung đại : Bà Huyện Thanh Quan, Nguyễn Du về tả cảnh chiều

-Tích hợp với thơ Đường: Lý Bạch, Thôi Hiệu để liên hệ đến bút pháp thi trung hữu hoạ, tả cảnh ngụ tình...)

GV nhận xét và bổ sung.

+ Nhóm 2: Hình ảnh ở câu thơ thứ ba có

gì khác so với hình ảnh trong hai câu thơ đầu ? So với thơ cổ điển, hình ảnh đó có

điểm gì giống và khác nhau?Ý nghĩa của hình ảnh ấy?

Nhóm 2 trả lời:

- hình ảnh cô em xóm núi đang làm việc

“xay ngô”;

• • So với hình ảnh thiếu nữ trong thơ cổ điển:

+ Giống: đều nói đến cái đẹp trẻ trung của

người con gái

+ Khác: thơ cổ điển hướng đến cái đẹp hình thể, nhan sắc, ước lệ ( Một hai nghiêng nước nghiêng thành- Thuý Kiều);

thơ HCM: hướng đến cái đẹp của con người cụ thể, đẹp từ trong lao động. Cái đẹp làm nên sự sống bất diệt.

=> Sự ấm áp, niềm vui vì có sự xuất hiện của con người.

GV nhận xét và bổ sung.

+ Nhóm 3: Cụm từ “ma bao túc – bao túc ma” sử dụng biện pháp nghệ thuật gì ? Tác dụng của biện pháp nghệ thuật ấy? Nhóm 3 trả lời:

• phép điệp “ma bao túc”, “bao túc ma”
• Nghệ thuật diễn tả vòng quay theo chu

2. Bức tranh cuộc sống ở vùng sơn cước.

- Cô em xóm núi xay ngô tối: vẻ đẹp khỏe

khoắn của người con gái xóm núi đang xay ngô bên lò than. Cuộc sống đời thường đem lại cho người tù hơi ấm, niềm

vui.

• Biện pháp điệp vòng  vòng quay của công việc. Câu thơ không nói đến cái tối

mà vẫn gợi được tối.

Sự vận động của tự nhiên cũng là sự vận động của tư tưởng, hình tượng thơ

HCM: Chiều chuyển dần sang tối

nhưng bức tranh thơ lại mở ra bằng ánh sáng rực hồng.

• Nghệ thuật sử dụng nhãn tự “hồng” làm

ta có cảm giác cái nóng ấm bao trùm bài thơ, câu thơ rực lên sắc màu tha thiết tin yêu cuộc sống.

Cùng với sự vận động của thời gian là

sự vận động của mạch thơ, tư tưởng người làm thơ: từ tối đến sáng, từ tàn lụi đến sinh sôi, từ buồn sang vui, từ lạnh lẽo cô đơn sang ấm nóng tình người.

 Lòng yêu thương cuộc sống, con người của Bác; sự vận động có chiều hướng lạc

quan bởi luôn hướng về sự sống, ánh sáng và tương lai.

 3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

 4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

nào?

• • HS thực hiện nhiệm vụ:
  • HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ:

sẽ đến, dù mệt mỏi nhưng chắc chắn sẽ đến nơi.

Chòm mây cô độc nhưng chòm mây được tự do, được ung dung tự tại

TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

……………..

Tuần :

Ngày soạn: Ngày kí :

Tuầ n

Tiế t 87– Đọ c v ă n

1. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT
   1. Tên bài học : Từ ấy
   2. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

TỪ ẤY

(Tố Hữu)

• 1. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:
   • Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• • PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi

1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Từ ấy

1. MỤC TIÊU BÀI HỌC
2. Kiến thức: Giúp học sinh :
   1. Môn Ngữ văn:

Giúp HS có sự khắc sâu, nâng cao nội dung các bài học như:

• Thấy rõ niềm vui sướng, say mê mãnh liệt của Tố Hữu trong buổi đầu gặp gỡ lí tưởng cộng sản và tác dụng kì diệu của lí tưởng cộng sản với cuộc đời nhà thơ. Hiểu được sự vận động của các yếu tố trong thơ trữ tình: tứ thơ, hình ảnh, ngôn ngữ, nhịp điệu,…trong việc làm nổi bật tâm trạng của cái tôi nhà thơ.
• Nghệ thuật diễn tả tâm trạng.

-Tích hợp với bài: Khi con tu hú (đã học ở THCS).

• Tích hợp phần Tiếng Việt ( Biện pháp tu từ, Nghĩa của từ, Luật thơ) , Làm văn ( thao tác lập luận so sánh, phân tích...)
  1. Môn Lịch sử: HS có sự khắc sâu, nâng cao nội dung bài học như: Chương II.

Việt Nam từ năm 1930 đến năm 1945 (Lịch sử lớp 12); hướng dẫn học sinh tìm hiểu

hoàn cảnh ra đời tập thơ Từ ấy.

• 1. Môn Địa lí: HS có sự khắc sâu, nâng cao nội dung tìm hiểu về địa lí địa

phương ( quê hương xứ Huế của Tố Hữu)

• 1. Môn GDCD: HS có sự khắc sâu, nâng cao nội dung các bài học như Công dân với cộng đồng, Công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc...[Chương trình

GDCD 10]

• 1. HS có kiến thức tổng hợp về văn hóa, xã hội … ngày nay.

Kĩ năng:

• Rèn kĩ năng đọc - hiểu văn bản thơ trữ tình.Phân tích thơ trữ tình theo đặc trưng thể loại.
• Giúp các em rèn thành thạo khả năng tư duy, nhận nhiệm vụ, thu thập thông tin, phân tích kênh hình, xử lí thông tin, liên hệ thực tế.
• Xử lí tình huống trong tác phẩm gắn với thực tế đời sống bản thân và địa phương. Từ đó rút ra được cách xử lí tình huống theo chiều hướng tích cực nhất.

Thái độ:

• Nhận thức vai trò của Đảng;

- Sống có lí tưởng hoài bão phấn đấu để dạt được lí tưởng ấy, bồi dưỡng lòng yêu nước nhiệt huyết cách mạng và có trách nhiệm trong xây dựng đất nước;

• Ý thức về trách nhiệm của công dân với cộng đồng, với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc…

4. Những năng lực cụ thể học sinh cần phát triển:

• HS có năng lực tự học, tự nghiên cứu những vấn đề có tính liên môn chưa được

biên soạn thành bài học trong sách giáo khoa.

• Có năng lực thu thập thông tin liên quan đến văn bản.
• Có năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về nội dung và nghệ thuật của văn

bản.

• Có năng lực tìm hiểu các hình ảnh tiêu biểu, trình bày 1 phút về bài thơ.
• Có năng lực ngôn ngữ; năng lực cảm thụ thẩm mỹ; năng lực sáng tạo
• Có năng lực đọc- hiểu tác phẩm tự sự theo đặc trưng thể loại; phân tích và lý

giải những vấn đề xã hội có liên quan đến văn bản; phản hồi và đánh giá những ý kiến khác nhau về văn bản và các văn bản có liên quan.

• • Có năng lực trình bày suy nghĩ cảm nhận của cá nhân về ý nghĩa của văn bản.
  • Có năng lực giải quyết vấn đề phát sinh trong học tập và thực tiễn cuộc sống.

TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

 1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

- GV giao nhiệm vụ: +Trình chiếu tranh ảnh, cho hs xem tranh ảnh (CNTT)

+Chuẩn bị bảng lắp ghép

* HS:

+ Nhìn hình đoán tác giả Tố Hữu

+ Lắp ghép tác phẩm với tác giả

+ Đọc, ngâm thơ liên quan đến tác giả

• HS thực hiện nhiệm vụ:
• HS báo cáo kết quả

Từ đó, giáo viên giới thiệu Vào bài:Trong văn học Việt Nam, Tố Hữu được xem là lá cờ đù của t điểm bừng sáng của tâm hồn và lí tưởng cách mạng. Bài thơ “Từ ấy” có ý nghĩa như một tuyên

 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 30 phút)

Hoạt động của GV - HS Kiến thức cần đạt

• GV yêu cầu Hs xác định những biện pháp tu từ trong khổ thơ 1 .
• HS trình bày cá nhân.

+ Động từ : bừng

+ Các hình ảnh ẩn dụ : nắng hạ , mặt trời chân lí

++ Nắng hạ mạnh mẽ, chói rực, khác hẳn với nắng ba mùa còn lại trong năm; phù hợp với động từ bừng (phát ra đột

ngột) từ vầng mặt trời chân lí.

++Mặt trời chân lí: hình ảnh ẩn dụ mới lạ, hấp dẫn. Chân lí của Đảng, của cách

mạng, của chủ nghĩa Mác − Lênin sáng rực, chói lọi, ấm áp, vĩnh viễn, cần thiết như mặt trời, đúng đắn như chân lí.

++ Chói: chiếu sáng mạnh mẽ, hấp dẫn

không thể cưỡng nổi.

Hs trình bày

+Hai câu dưới tiếp tục tả tâm

trạng, tâm hồn sau khi đã tiếp nhận lí tưởng ấy.

++ Nghệ thuật tả: tiếp tục sử dụng ẩn dụ

và so sánh trực tiếp: hồn tôi − vườn hoa lá, rất đậm hương và rộn tiếng chim.

++ Tất cả các hình ảnh trong khổ thơ rất sống, mới, tươi trẻ, nhưng đều là hình ảnh ẩn dụ − so sánh, nghĩa là hình ảnh tưởng tượng, khái quát.

Tổ chức cho HS thảo luận nhóm khổ thơ 2 và 3:

+ Nhóm 1: Khi được ánh sáng của lí

tưởng soi rọi, nhà thơ đã có những nhận thức mới về lẽ sống như thế nào? Quan

niệm sống đó có gì khác với quan niệm

của tầng lớp trí thức tiểu tư sản đương thời?

Nhóm 1 trình bày

+ Tiếp tục tự ghi nhận những chuyển biến

nhận thức và hành động của nhà thơ về lẽ sống thể hiện trong quan hệ với các tầng

động của ánh sáng , lí tưởng ( so sánh ).

Vẻ đẹp , sức sống mới của tâm hồn và của hồn thơ Tố Hữu.

2/ Khổ 2 : Nhận thức mới về lẽ sống .

• • Nhà thơ đã thể hiện “ cái tôi” cá nhân gắn bó với “ cái ta” chung của mọi người, chan hòa với mọi người .

+ “ Buộc” : quyết tâm cao độ vượt qua

giới hạn của cái tôi

+ “ Trang trải” : tâm hồn nhà thơ trải rộng với cuộc đời .

• • “ Để hồn tôi .... mạnh khối đời”

 Tình cảm giai cấp , sự quan tâm đặc biệt đến quần chúng lao khổ .

lớp khác nhau của quần chúng nhân dân lao động.

+Nếu tầng lớp tư sản, tiểu tư sản co mình trong ốc đảo cá nhân thì người cộng sản

Tố Hữu lại đặt mình giữa dòng đời và

trong môi trường rộng lớn của quần chúng lao khổ. Ở đấy, nhà thơ đã tìm thấy niềm vui và sức mạnh mới, bằng nhận thức, bằng tình cảm mến yêu, bằng sự giao cảm

của những trái tim.

(GV tích hợp kiến thức Làm văn –bài

Vận dụng kết hợp thao tác lập luận phân tích và so sánh để chốt vấn đề)

+Nhóm 2: Tìm và phân tích những từ ngữ trong khổ 2 để thấy sự gắn bó hài hoà giữa cái tôi cá nhân và cái ta chung của mọi người.

Nhóm 2 trình bày

+Lẽ sống mới ở đây là nhận thức mối

quan hệ giữa cá nhân, bản thân cái "tôi" của nhà thơ với mọi người, với nhân dân,

quần chúng, đặc biệt là với những người lao động nghèo khổ. Đó là quan hệ đoàn kết gắn bó thân thiết, chặt chẽ để làm nên sức mạnh trong đấu tranh cách mạng.

+ Từ buộc không có nghĩa là bắt buộc, miễn cưỡng mà tự ràng buộc, gắn bó tự

giác.

+Từ ấy, cái "tôi" cá nhân của nhà thơ hoà với cái ta chung của đời sống nhân dân, xã hội, với mọi người, với những tâm hồn nghèo khổ, khốn khổ trong cuộc đấu tranh vì tự do.

+ Từ khối đời: hình ảnh ẩn dụ trừu tượng hoá sức mạnh của tập thể nhân dân đoàn

kết chặt chẽ .

+Nhóm 3: Sự chuyển biến sâu sắc trong tâm hồn nhà thơ được biểu hiện ra sao trong khổ thơ thứ 3?

Nhóm 3 trình bày

c. Khổ 3 : Chuyển biến sâu sắc trong tình cảm .

• • Điệp từ “ là” cùng với các từ: con , anh

, em  tình cảm gia đình đằm ấm mà tác giả là 1 thành viên .

- Tác giả đặc biệt quan tâm tới những “ kiếp phôi pha” , những em nhỏ không áo cơm .

Lòng căm giận trước bao bất công , ngang trái của xã hội cũ, Tố Hữu sẽ hăng

say hoạt động Cách mạng .

* Tổng kết bài học theo những câu hỏi của GV.

tưởng Cộng Sản .

 3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

 4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

tưởng, thực dụng trong cuộc sống hôm nay.

• HS thực hiện nhiệm vụ:
• HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ:

dụng trong cuộc sống hôm nay. Cụ thể : Thế nào là sống xa rời lí tưởng, thực dụng ? Hậu quả, nguyên nhân của lối sống đó ? Nêu biện pháp khắc phục ?

TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

……..

Tuầ n

Tiế t 88 – Đọ c v ă n

Đọc thêm

LAI TÂN (Hồ Chí Minh)

NHỚ ĐỒNG (Tố Hữu)

TƯƠNG TƯ (Nguyễn Bính)

CHIỀU XUÂN (Anh Thơ)

VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

Tên bài học :

1. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:
   • Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• • PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi

1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Lưu biệt khi xuất dương

1. MỤC TIÊU BÀI HỌC
   1. Kiến thức

-Tự học có phương pháp, có kết quả qua những gợi ý về kiến thức và kĩ năng để thấy rõ giá trị tư tưởng – nghệ thuật chủ yếu của 4 tác phẩm trữ tình.

-Hiểu sâu rộng hơn về tác giả, tác phẩm đã học trong chương trình chính khóa.

Kĩ năng

Đọc –hiểu tùy bút theo đặc trưng thể loại.

Thái độ:

Bồi dưỡng lòng yêu quê hương, yêu đất nước, có ý thức sống giao hòa với thiên

nhiên...

4. Những năng lực cụ thể học sinh cần phát triển:

• Năng lực thu thập thông tin liên quan đến các bài thơ đọc thêm;
• Năng lực đọc – hiểu các tác phẩm trữ tình;
• Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về các bài thơ đọc thêm;
• Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về giá trị tư tưởng và nghệ thuật của các bài thơ đọc thêm;
• Năng lực phân tích, so sánh vẻ đẹp riêng cuả mỗi bài thơ
• Năng lực tạo lập văn bản nghị luận.

TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

 1. KHỞI ĐỘNG ( 3 phút)

Hoạt động của GV và HS

Chuẩn kiến thức kĩ năng cần đạt, năng lực cần phát triển

• GV giao nhiệm vụ: +Trình chiếu tranh ảnh, cho hs xem tranh ảnh (CNTT)

+Chuẩn bị bảng lắp ghép

* HS:

+ Nhìn hình đoán tác giả Nguyễn Bính, Anh Thơ

+ Lắp ghép tác phẩm với tác giả

+ Đọc, ngâm thơ liên quan đến tác giả

• • HS thực hiện nhiệm vụ:
  • HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ:

Từ đó, giáo viên giới thiệu Vào bài:

Chúng ta đã học xong phần thơ của các tác giả tiêu biểu thuộc bộ phận văn học công khai trong phong trào thơ Mới; thơ cách mạng của các tác giả thuộc bộ phận văn

học bất hợp pháp. Để hiểu thêm về thơ của 2 bộ phận này, hôm nay chúng ta tiến hành đọc thêm 4 bài thơ của bốn tác giả, trong đó có 2 tác giả mới là nhà thơ Nguyễn Bính với bài Tương tư và nhà thơ Anh Thơ với bài thơ Chiều xuân.

• Nhận thức được nhiệm vụ cần giải quyết của bài học.
• Tập trung cao và hợp tác tốt để giải quyết nhiệm vụ.
• Có thái độ tích cực, hứng thú.

 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 30 phút)

1. Trong ba câu đầu, bộ máy quan lại ở Lai Tân được mô tả như thế nào? Họ có làm đúng chức năng của mình không?

1. Phân tích sắc thái châm biếm, mỉa mai ở câu thơ cuối.?
2. Nhận xét về bút pháp và kết cấu bài thơ.?

GV: Nhận xét, giảng rõ.

Bài “NHỚ ĐỒNG”

1. Cảm hứng của tp được gợi lên bởi tiếng hò vọng vào nhà tù.? Vì sao

tiếng hò lại có sức gợi như thế?

1. Chỉ ra những câu thơ được dùng làm điệp khúc cho bài thơ.Phân tích hiệu quả nt của chúng trong việc thể hiện nỗi nhớ của tg.?
2. Niềm yêu quý thiết tha và nỗi nhớ da diết của nhà thơ đối với quê hương, đồng bào được diễn tả bằng những hình ảnh, từ ngữ, giọng điệu nào?
3. Nêu cảm nghĩ về niềm say mê lí tưởng, khát khao tự do và hành

động của nhà thơ qua đoạn thơ thứ 3.?

1. Nhận xét chung về sự vận động của tâm trạng nhà thơ trong bài. ? GV: Nhận xét, diễn giảng

phiện vứa bàn công việc => sự thối nát của chính quyền huyện.

1. Sắc thái châm biếm mỉa mai ở câu thơ cuối: Đó là thái bình giả tạo, bên ngoài, giấu bên trong

sự tha hóa, mục nát thối ruỗng hợp pháp.

Đó là thái bình của tham nhũng,lười biếng, sa đọa với bộ máy công quyền của những con mọt dân tham lam.

Mỉa mai với ý: thái bình như thế thì dân bị oan

khổ biết bao nhiêu!

Vẫn y cựu thái bình thiên: sự thật hiển nhiên, đã thành bản chất, quy luật bao năm nay.

1. Kết cấu và bút pháp.

Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt cô đọng hàm súc. Ba câu đầu kể tả khách quan, thái độ giấu kín. Câu cuối nêu nhận xét thâm trầm kín đáo, mỉa

mai châm biếm sâu sắc.

II. NHỚ ĐỒNG.

1. Sự gợi cảm của tiếng hò quê hương: không gì

lay động bằng âm nhạc, nhất là âm nhạc dân ca. Đó là linh hồn của quê hương, dân tộc. Nó càng có ý nghĩa khi nhà thơ bị giam cầm trong nhà tù.

1. Ý nghĩa của những điệp khúc ( 4)

Khắc sâu, tô đậm âm vang của tiếng hò khêu gợi nỗi nhớ quê hương của tg về cảnh quê, người quê.

ĐK 1: nhớ cảnh quê tươi đẹp bình yên.

ĐK 2: nhớ người nông dân lao động ở quê. ĐK 3: nhớ về quá khứ, những người thân.Nhớ lúc bản thân tìm thấy chân lí_ lí tưởng sống.

ĐK 4: trở về hiện tại : trưa hiu quạnh tiếng hò vọng vào gợi nỗi nhớ đồng quê triền miên không

dứt.

1. Tình yêu tha thiết và nỗi nhớ da diết của tg được thể hiện qua nhiều h. a quen thuộc: cánh

đồng ,dòng sông, nhà tranh…

Các điệp từ, điệp ngữ: đâu, ôi, ơi, chao ôi ..gắn kết gọi hỏi nong mỏi, hi vọng.

1. Cảm nghĩ về niềm say mê lí tưởng của nhà thơ.

Bài “TƯƠNG TƯ”

1. Anh chị cảm nhận như thế nào về nỗi nhớ mong và những lời kể lể,

trách móc của chàng trai trong bài thơ? Tình cảm của chàng trai đã được đền đáp hay chưa?

1. Theo anh,chị, cách bày tỏ ty giọng điệu thơ, cách so cánh, ví von,…ở bài này có những điểm gì

đáng chú ý?

1. Hoài Thanh cho rằng, trong thơ NB có “hồn xưa đất nước”. Qua bài này, anh. chị có đồng ý không ?Vì sao?

GV: Hướng dẫn, gợi ý

Bài “ CHIỀU XUÂN”

Chân thành, hồn nhiên, băn khoăn quanh quẩn cố vùng thoát mà chưa được.

Khi tìm thấy lí tưởng: say mê, sung sướng, nhẹ nhàng như được nâng cánh.

5. HS:tự làm

I II . TƯƠNG TƯ

1. Nỗi nhớ mong và những lời kể lể trách móc

của chàng trai là rất chân thành, tha thiết, thể hiện một cách giàu hình tượng.

Tình cảm của chàng trai là chưa được đền đáp.

1. Cách bày tỏ tình yêu , giọng điệu thơ , cách so sánh ví von trong bài này có đặc điểm: giàu chất

liệu VHDG, tình cảm gắn với quê hương đất nước. Cách bày tỏ từ xa tới gần theo các cặp đôi: thôn Đoài- thôn Đông; một người- một người; nắng- mưa; tôi- nàng; bến- đò; hoa- bướm; cau-

giầu.

1. Đúng là trong thơ NB có “hồn xưa đất nước” vì ông giỏi vận dụng các chất liệu VHDG vào trong thơ của mình.

IV. CHIỀU XUÂN.

1. Chiều xuân ở nông thôn miền Bắc hiện ra thật tĩnh lặng êm đềm với mưa xuân, con đò, hoa xoan, cách đồng lúa…..
2. Không khí êm đềm tĩnh lặng.

Nhịp sống bình yên, chậm rãi như có từ ngàn đời.

Những từ ngữ, h. a thể hiện:êm đềm, vắng, biếng lười, nằm mặc, vắng lặng….

Các danh từ chỉ cảnh vật: con đò, dòng sông, đàn sáo…

1. Các từ láy gợi tả âm thanh, hình dáng, cảm

xúc, không khí: êm êm, tơi bời, vu vơ, rập rờn, thong thả..

• 1. Bức tranh chiều xuân hiện ra như thế nào? Hãy chỉ ra những nét riêng của bức tranh đó.?
  2. Anh,chị có cảm nhận gì về không khí và nhịp sống thôn quê trong bài thơ? Không khí ấy được gợi tả bằng những h. a, chi tiêt nào?
  3. Hãy thống kê những từ láy trong bài thơ và phân tích nét đặc sắc của

những từ ấy.?

GV: Hướng dẫn, gợi ý

Hướng dẫn HS tổng kết bài học

* Tổng kết bài học theo những câu

hỏi của GV.

 3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

hai câu thơ đầu của đoạn thơ.

3. Những yếu tố nào trong đoạn thơ thể hiện chất dân gian trong thơ Nguyễn Bính ?

• HS thực hiện nhiệm vụ:
• HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ:

tâm tình ngọt ngào thường thấy trong ca dao …

 4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………

Tuần :

Ngày soạn: Ngày kí :

Tiết 89-90 :ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH TIẾNG VIỆT

• • 1. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT

1. Tên bài học : ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH TIẾNG VIỆT
2. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:
   • Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• • PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi

1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

ĐẶC ĐIỂM LOẠI HÌNH TIẾNG VIỆT

• • 1. MỤC TIÊU BÀI HỌC
       1. Kiến thức

-Nắm được thuật ngữ loại hình ngôn ngữ và đặc điểm loại hình ngôn ngữ tiếng Việt.

-Luyện tập.

Kĩ năng

tiếng Việt.

Thái độ:

Rèn kỹ năng sử dụng tiếng Việt dựa trên đặc điểm loại hình

nước.

Có ý thức sử dụng tiếng Việt đúng, tốt để giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.

Những năng lực cụ thể học sinh cần phát triển:

• Năng lực thu thập thông tin liên quan đến loại hình ngôn ngữ tiếng Việt;
• Năng lực đọc – hiểu các văn bản liên quan đến ngôn ngữ;
• Năng lực phân tích, so sánh đặc điểm của các loại hình ngôn ngữ giữa các
• Năng lực sử dụng ngôn ngữ;

TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

 1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Từ đó, giáo viên giới thiệu Vào bài:Các em thân mến! Từ khi ra đời tiếng Việt luôn là phương tiện giao tiếp quan trọng nhất, là công cụ tư duy của người Việt. Hiểu rõ về tiếng Việt không chỉ giúp người sử dụng ngôn ngữ Việt hiệu quả, vận dụng linh hoạt trong từng hoàn cảnh giao tiếp cụ thể và phát triển hơn khả năng ngôn ngữ trong đời sống. Để hiểu rõ hơn tiếng Việc thuộc loại hình ngôn ngữ nào, các đặc điểm của loại hình tiếng Việt chúng ta cùng tìm hiểu bài Đặc điểm loại hình tiếng Việt.

- Có thái độ tích cực, hứng thú.

 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 70 phút)

• Thao tác 1 : : Hướng dẫn HS tìm hiểu ngữ liệu hình thành kiến thức

GV: Gọi HS đọc ngữ liệu 1 và tiến hành thảo luận nhóm (trong vòng 3 phút) với các yêu cầu sau:

? Hãy cho biết câu thơ có mấy tiếng, mấy từ và các tiếng, các từ đó được đọc, viết như thế nào.

? Nếu bỏ một tiếng bất kì trong câu thì cấu trúc ngữ pháp và ý nghĩa ngữ pháp của câu như thế nào.

GV: Lấy 1 câu tiếng Anh “I am a student” để so sánh với câu tiếng Việt.

I I . ĐẶC ĐI ỂM CƠ BẢN CỦA LOẠI HÌNH NGÔN NGỮ TIẾNG VIỆT:

Mang đặc trưng của loại hình ngôn ngữ đơn lập với

các đặc trưng sau:

1/- Tiế ng là đơn vị cơ s ở của ngữ pháp ( Tính phân tiế t):

Ví dụ : Sao anh không về chơi thôn Vĩ ?

• • Mỗi tiếng trên cũng có thể là yếu tố cấu tạo từ : trở về, ăn chơi , thôn xóm

- Về mặt ngữ âm :tiếng  âm tiết .

- Về mặt sử dụng :tiếng  từ hoặc yếu tố cấu tạo

từ .

t. Việt

• • Cách viết tách rời:

“Tôi là ..

• • Cách đọc tách rời: “ sinh viên”

t. Anh

• • Cách viết nối từ: “I’m

..

• • Cách đọc có âm gió: “student”-> “Z”

? Câu thơ có mấy tiếng, mấy từ.

? Qua phân tích ngữ liệu 1 ở trên, em nào có thể kết luận “tiếng” trong tiếng Việt có những đặc điểm, chức năng gì?Từ đó khái quát lên đặc điểm đầu tiên của tiếng Việt.

 Kết luận lại đặc điểm đầu tiên.

GV: Gọi HS đọc 2 câu ca dao ở mục II.2 (SGK).

? Hãy nhận xét về mặt chức năng

Từ không biến đổi hình thái

Ví dụ 1 : Xác định chức năng ngữ pháp của từ

được gạch dưới trong câu ca dao sau: “Cười người1 chớ vội cười lâu.

Cười người2 hôm trước, hôm sau người3 cười”.

 Thay đổi về mặt ngữ pháp, không thay đổi về hình thái từ (vỏ bọc bên ngoài).

Ví dụ 2:

Tôi (1)tặng anh ấy(1) một cuốn sách , anh ấy(2)

cho tôi(2 ) một quyển vở .

• • Tôi (1): chủ ngữ ; tôi (2): phụ ngữ bổ nghĩa cho động từ “cho’’

ngữ pháp và hình thái của 3 từ “người” trong 2 câu ca dao trên? Gợi mở: Về ngữ pháp và hình thái có gì khác nhau không?

Kết luận nội dung

GV đưa bảng phụ VD2. Sau đó nêu ra yêu cầu:

? Hãy nhận xét về mặt vai trò ngữ pháp và hình thái của các từ được gạch chân ở bảng phụ trên.

• • Về ngữ âm và chữ viết : không có sự khác biệt nào giữa các từ
  • Có thể thấy như vậy đối với các từ “ anh ấy’’.

Gợi mở:

So sánh xem ở 2 câu t.

Việt và t.Anh có gì khác nhau (vai trò ngữ pháp như chủ ngữ, vị ngữ và hình thái bên ngoài của từ đó). Từ đó rút ra kết luận ở sự khác nhau đó.

? Qua việc phân tích VD1 và VD2, em hãy rút ra kết luận về hình thái từ của tiếng Việt?

 Đây là điểm khác biệt rõ nét của ngôn ngữ đơn lập (tiếng

Việt) và ngôn ngữ hòa kết (tiếng Anh).

?Gọi học sinh đọc ngữ liệu ở mục II.3 (SGK) và lưu ý các hư từ được in đậm trong ngữ liệu. GV:Tổ chức thảo luận nhóm. Thời gian thảo luận là 3’.

? Bên cạnh những hư từ đã được dùng, các em hãy thêm hoặc thay thế một số hư từ (không, sẽ, mà,

còn, có, nhé…) vào vị trí thích hợp trong ngữ liệu trên, sau đó

rút ra nhận xét về ý nghĩa ngữ của các câu vừa tạo?

? Hãy thêm hoặc thay đổi trật tự một số từ trong ngữ liệu trên và nhận xét về ý nghĩa ngữ của các câu vừa tạo?

Biện pháp chủ yếu biểu thị ý nghĩa ngữ pháp là sắp đặt từ theo trật tự trước sau và sử dụng hư từ :

Ví dụ : Tôi ăn cơm .

Nếu thay đổi trật tự từ trong câu và sử dụng thêm một số hư từ (đã; đang, sẽ sắp,…)ý nghĩa ngữ pháp trong câu sẽ thay đổi theo.

, 7 từ , đọc và viết tách rời nhau . HS đọc 2 câu ca dao ở mục II.2 (SGK) và trả lời

• • Người1 và người2: bổ ngữ cho động từ “cười”.
  • Người3: chủ ngữ của động từ “cười”.

-người1,người2,người3: không thay đổi về mặt ngữ âm và chữ

viết.

*Dịch sang tiếng Anh :

I give him a book, he gives me a

book .

Tôi (1) dịch là I ( chủ từ ) ; tôi (2 ) dịch là me (phụ ngữ)

Anh ấy(1) dịch là him ( phụ ngữ

); anh ấy (2)dịch là he (chủ từ)

Từ trong tiếng Việt không biến đổi hình thái khi cần biểu

thị ý nghĩa ngữ pháp .

• Từ trong tiếng Anh biến đổi hình thái để biểu thị ý nghĩa ngữ pháp khác nhau  Tiếng Anh

thuộc loại hình ngôn ngữ hòa kết

Học sinh đọc ngữ liệu ở mục II.3 (SGK) và trả lời:

• Khi thêm các hư từ:

+ Tôi sẽ ăn cơm. (dự định ở tương lai)

+ Tôi không ăn cơm (phủ nhận

việc tôi không ăn)

+ Tôi có ăn cơm (khẳng định tôi có ăn)

+ Tôi ăn cơm nhé!(biểu lộ sắc

thái tình cảm với đối tượng tiếp nhận)…

• Đổi trật tự từ:

+ Ăn cơm với tôi.

Bài tậ p 2:

VD1: Cho 2 câu tiếng Việt và tiếng Anh như:

1/ Cây thước của tôi ngắn hơn cây thước của anh

 My ruleris shorter than yours

2/ Bài học này khó hơn bài tậ p kia  This lesson

is more difficult than one.

Bài tập 3: Các hư từ :

*Đã:chỉ hoạt động xảy ra trong quá khứ.

*Các: sự vật ở số nhiều, mức độ toàn thể.

*Để: chỉ mục đích.

*Lại: chỉ sự tái diễn.

*Mà: chỉ mục đích .:

+ Tôi sẽ ăn cơm với bạn.

+ Cùng ăn cơm vói tôi nhé!

+ Tôi đã ăn cơm rồi

• • Khi thêm hoặc thay đổi hư từ thì ý nghĩa ngữ pháp của câu sẽ thay đổi.
  • Thay đổi trật tự từ trong câu sẽ làm thay đổi ý nghĩa ngữ pháp. Biện pháp chủ yếu để thể hiện ý

nghĩa ngữ pháp là cách sắp đặt từ theo thứ tự trước sau.

Quan hệ ngữ pháp và ý nghĩa ngữ pháp được biểu thị chủ yếu

bằng hư từ và trật tự từ

Bài tậ p 1:

• “Nụ tầm xuân1”: bổ ngữ cho động từ “hái”.
• “Nụ tầm xuân2”: là chủ ngữ.
• “Bến1”: bổ nghĩa cho “nhớ”.
• “Bến2”: là chủ ngữ.
• “Trẻ1”: bổ nghĩa cho “yêu”.
• “Trẻ2”: là chủ ngữ.
• Bống1, bống2, bống3, bống4: là bổ ngữ.
• Bống5, bống6: là chủ ngữ.

Chức vụ ngữ pháp khác nhau nhưng xét về mặt ngữ âm,

chữ viết thì không có sự thay đổi

từ không biến đổi về mặt hình thái.

 3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

vừa đánh đổ giai cấp phong kiến).

- Mà: chỉ mục đích (lập nân Dân chủ Cộng Hòa).

 Hư từ không biểu thị ý nghĩa từ vựng nhưng nó biểu hiện ý nghĩa ngữ pháp khi kết hợp với các từ lọai khác

và có tác dụng làm cho câu mang nội dung biểu đạt hoàn chỉnh.

 4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

Tuần :

Ngày soạn: Ngày kí :

Tiết 91 + 97 :TIỂU SỬ TÓM TẮT-LUYỆN TẬP VIẾT TIỂU SỬ TÓM TẮT

1. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT
2. Tên bài học TIỂU SỬ TÓM TẮT-LUYỆN TẬP VIẾT TIỂU SỬ TÓM TẮT
3. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:
   • Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• • PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi

1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

TIỂU SỬ TÓM TẮT-LUYỆN TẬP VIẾT TIỂU SỬ TÓM TẮT

1. MỤC TIÊU BÀI HỌC

Kiến thức

Hiểu được mục đích yêu cầu của tiểu sử tóm tắt

Kĩ năng

tắt.

Thái độ:

Viết được tiểu sử tóm tắt

-Bồi dưỡng ý thức thận trọng, chân thực khi viết tiểu sử tóm

tác…

1. Những năng lực cụ thể học sinh cần phát triển:

• Năng lực thu thập thông tin liên quan đến tiểu sử của tác giả văn học;
• Năng lực đọc – hiểu các văn bản liên quan đến tiểu sử tóm tắt;
• Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về tác giả văn học;
• Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về tiểu sử tác giả, sự nghiệp sáng
• Năng lực phân tích, so sánh đặc điểm của văn thuyết minh về tác giả văn học

với dạng bài Tiểu sử tóm tắt;

• • Năng lực tạo lập văn bản nghị luận.

TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

 1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

+Chuẩn bị bảng lắp ghép

* HS:

+ Nhìn hình đoán tác giả văn học VN 1930-1945

+ Lắp ghép tác phẩm với tác giả

+ Đưa ra một số ngữ liệu liên quan đến tác giả, tác phẩm;

• HS thực hiện nhiệm vụ:
• HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ:

Từ đó, giáo viên giới thiệu Vào bài: Trước khi đi vào phần văn bản đọc văn, bao giờ SGK cũng đưa ra ngữ liệu gọi là TIỂU

DẪN, trong đó cung cấp những tri thức liên quan đến tác giả, tác

phẩm. Ngữ liệu đó là một phần trong nội dung tóm tắt tiểu sử của một tác giả văn học. Vậy tiểu sử tóm tắt là gì? Thực hiện

như thế nào?

quyết của bài học.

• Tập trung cao và hợp tác tốt để giải quyết nhiệm vụ.
• Có thái độ tích cực, hứng thú.

 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 70 phút)

và trả lời các câu hỏi nêu bên dưới. GV: Chốt lại vấn đề GD kĩ năng sống:

+Tư duy sáng tạo: cần tìm kiếm và xử lí thông tin phù hợp để tạo lập VB TSTT của một nhân vật.

+Đảm nhận trách nhiệm, kiểm soát cảm xúc trình bày thông tin khách quan, trung

thực chính xác về TS của người được tóm tắt.

HS đọc to phần văn bản. Những HS

còn lại chú ý lắng nghe và trả lời các câu hỏi nêu bên dưới.

Thao tác 2: Tìm hiểu cách viết tiểu sử tóm tắt.

GV: hãy cho biết bản tiểu sử tóm tắt thường gồm những phần nào? HS luyện cách viết nhan đề văn bản, lần lượt viết các nội dung chính của văn bản nhân thân, các hoạt động

chính, những đóng góp chủ yếu, lời đánh giá chung.

Thao tác 3: GV hướng dẫn HS làm bài tập phần luyện tập.

GV: Yêu cầu HS đọc BT1 và dựa vào phần bài học trả lời GV giải thích thêm.

GV: Cho HS thảo luận nhóm để tìm ra sự giống nhau và khác nhau ở BT2.

GV: Hướng dẫn HS BT3 về nhà làm: HS đọc lại bài học về một nhà

văn, nhà thơ đã học để nắm được nội dung và viết tiểu sử tóm tắt.

• Tổng kết bài học theo những câu hỏi của GV.

HS đọc BT1 và dựa vào phần bài

• 1. Viế t TSTT: Bản TSTT thường có các phần:
• Giới thiệu khái quát: Họ tên, ngày tháng năm sinh, quê quán, gia đình, học vấn…của người

được giới thiệu.

• Hoạt động XH: làm gì, ở đâu, mối quan hệ với mọi người…
• Những đóng góp, những thành tựu tiêu biểu .
• Đánh giá chung.

Luyệ n tậ p:

Bài 1:Những trường hợp cần viết TSTT: c,d.

Bài 2:

*Giống nhau: Đều có thể viềt về một nhân vật

nào đấy.

* Khác nhau:

• TSTT và điếu văn: Khác nhau về mđ và hoàn cảnh gt đoạn văn được viết để đọc trong lễ truy điệu bên ngoài TS còn có: lời chia buồn với gia quyến, tiếc thương người đã mất…
• Sơ yếu lí lịch: Là VB hành chính, thường có

mẫu cố định, nội dung thường nhấn mạnh đến nhân thân và các mối quan hệ, Bản lí lịch cần có xác nhận của cơ quan thẩm quyền.

• TSTT và VB thuyết minh: VB TM có đối tượng rộng hơn (người, vật, danh lam…) văn TM diễn đạt phong phú, giàu hình ảnh và có tính biểu cảm.

• Gv: Các em vừa nghe cô phổ biến lại những yêu cầu khi viết tiểu sử tóm tắt. bây giờ lớp mình sẽ tiến hành trao đổi trong nhóm và viết tiểu sử tóm tắt.

Thao tác 4:

Hướ ng dẫ n họ c sinh tiế n hành thảo luậ n và trình bày bài viế t

• Gv yêu cầu nhóm trưởng các

nhóm lên trình bày bản tiểu sử tóm tắt nhóm mình vừa viết.

• Sau khi nhận xét, đánh giá, giáo

viên đưa ra ngữ liệu về kết cấu bài tiểu sử của ba đề tài trên để học sinh tham khảo.

Ổn định tổ chức của nhóm mình.

• Nhận đề tài cho bản tiểu sử tóm tắt của nhóm mình.

Hsinh ghi nhớ những yêu cầu và gợi ý giáo viên hướng dẫn.

HS cho Vd:

Mục đích của tiểu sử tóm tắt giới thiệu đoàn viên ưu tú nhằm cho người đọc trong Hội Liên hiệp Thanh niên thành phố Hà Nội thấy rằng người được giới thiệu là một

thanh niên ưu tú, rất xứng đáng được tham gia vào tổ chức này. HS cho Vd: Đề tài của tổ 1 thì nên dành một phần để nói về hoạt động của bạn đoàn viên trong lĩnh vực

đoàn thể, trong phong trào thanh niên.

Hs tiến hành trao đổi và viết tiểu sử tóm tắt, đảm bảo giữ gìn trật tự lớp.

Mỗi nhóm cử nhóm trưởng của

a, Đề tài giới thiệu đoàn viên ưu tú

• Họ và tên…

-Giới tính…

• Bí danh…
• Ngày tháng năm sinh….
• Quê quán…
• Gia đình…
• Dân tộc…
• Tôn giáo…
• Tư tưởng, lập trường, đạo đức, tác phong.
• Năng lực đặc biệt.

-Thành tích

b. Đề tài tiểu sử bản thân

• Họ và tên….giới tính… Bí danh…
• Ngày tháng năm sinh…
• Quê quán…
• Gia đình…
• Dân tộc…
• Tôn giáo…
• Sở trường…
• Tính tình…
• Ước mơ…
• Quá trình học tập
• Khen thưởng
• Kỉ luật

c, Đề tài tiểu sử nhà văn, nhà thơ

• Họ tên, tên hiệu, tên chữ…
• Năm sinh (mất)

-Gia đình

• Quê quán
• Cuộc đời
• Các tác phẩm chính
• Nội dung sáng tác
• Đánh giá

mình lên trình bày phần chuẩn bị. Các học sinh còn lại chú ý lắng nghe và bổ sung, sửa chữa.

 3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

 4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

mạng. Sau Cách mạng, nhà văn tận tuỵ trong công tác tuyên truyền văn nghệ phục vụ kháng chiến chống Pháp. Ngô Tất Tố được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn

học nghệ thuật (năm 1996). Tác phẩm chính của ông: các tiểu thuyết Tắt đèn (1939), Lều chõng (1940); các phóng sự Tập án cái đình (1939), Việc làng (1940),.

(Ngữ văn 8, tập một, NXB Giáo dục, Hà Nội, 2005)

TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………

Tuần :

Ngày soạn: Ngày kí :

Tiết 92-93 :TÔI YÊU EM

(Puskin)

1. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT
2. Tên bài học : Tôi yêu em
3. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:
   • Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• • PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi

1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Tôi yêu em

1. MỤC TIÊU BÀI HỌC
   1. Kiến thức:Cảm nhận được vẻ đẹp trong sáng của bài thơ cả về nội dung tâm tình lẫn ngôn ngữ ghệ thuật:
      • Tình yêu đẹp đẽ, trong sáng đầy vị tha và cao thượng
      • Hình thức giản dị, không tô điểm rất phù hợp với tình yêu chân thành.

Kĩ năng

Rèn kỹ năng đọc hiểu thơ tình yêu;

Thái độ:

Giáo dục cho học sinh tình cảm chân thành, vị tha, cao thượng trong cuộc sống

và trong tình yêu

Những năng lực cụ thể học sinh cần phát triển:

• Năng lực thu thập thông tin liên quan đến thơ Puskin;
• Năng lực đọc – hiểu các tác phẩm thơ tình yêu trên thế giới;
• Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về vẻ đẹp tình yêu trong bài thơ của Puskin;
• Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về giá trị tư tưởng và nghệ thuật của bài thơ;
• Năng lực phân tích, so sánh đặc điểm của thơ tình Puskin với các nhà thơ

khác;

• Năng lực tạo lập văn bản nghị luận văn học;

TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

 1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

• HS: h

+ Nhìn hình đoán tác giả Puskin ậ

n

+ Lắp ghép tác phẩm với tác giả th

+ Đọc, ngâm thơ liên quan đến tác giả ứ c

• • HS thực hiện nhiệm vụ: đ
  • HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ: ư Từ đó, giáo viên giới thiệu Vào bài: Nhà thơ Xuân Diệu ợ

– ông hoàng của thơ tình Việt Nam đã từng viết: c

Làm sao sống được mà không yêu n

Không nhớ không yêu một kẻ nào. hi

Có lẽ tình yêu ngự trị trong mỗi chúng ta, nó trở thàng một “ kiệt tác của con ệ người”(Gác- xông), không biết con người biết yêu từ khi nào, và cũng không biết m tình yêu đến với con người như thế nào? Chỉ biết khi bước vào vườn thơ tình của v nhân loại, ta bắt gặp muôn vàn những bông hoa tình yêu với muôn vàn màu sắc. ụ Có tình yêu tầm thường, tình yêu cao cả, tình yêu ích kỉ, vẩn đục, tình yêu trong c sáng… và “Tôi yêu em” của Pus-kin là một trong nhưng tình yêu ấy. ầ

n gi ải q

u y ết c ủ a

b ài h ọ c.

- T

ậ p tr u n

g c a o v à h ợ p tá c tố t đ ể gi ải q u y ết n hi ệ m v ụ.

- C

ó th

ái đ

ộ tí c h c ự

c, h ứ n g th ú.

 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 30 phút)

 3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

Đặt tên cho mỗi phần.

3/ So sánh mạch cảm xúc ở 6 câu thơ đầu và 2 câu thơ cuối ?

cuối :

-Hai câu giữa : Nỗi khổ đau tuyệt vọng ;

-Hai câu cuối : Lời cầu chúc cao thượng, chân thành.

3/So sánh mạch cảm xúc ở 6 câu thơ đầu và 2 câu thơ

• Ở 6 câu thơ đầu, nhân vật trữ tình như bị giằng xé, xáo
  • HS thực hiện nhiệm vụ:
  • HS báo cáo kết quả

thực hiện nhiệm vụ:

trộn bởi rất nhiều cung bậc cảm xúc của một trái tim yêu say đắm nhưng dường như không được đáp lại. Tình yêu âm thầm vô vọng cùng nỗi ghen tuông khiến nhân vật trữ tình rơi vào đáy sâu của nỗi khổ đau. Và ta tưởng cảm giác tuyệt vọng sẽ

ngày càng giày vò nhân vật trữ tình.

- Nhưng đến 2 câu thơ cuối, mạch cảm xúc đã thay đổi đột ngột. Vượt lên nỗi buồn đau u ám, lòng ghen tuông ích kỉ,

nhân vật trữ tình cầu chúc cho người yêu được người tình như tôi đã yêu em. Lời cầu chúc như một cảm xúc thăng hoa của một tình yêu chân thành, cao thượng.

 4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

………

Tuần :

Ngày soạn: Ngày kí :

Đọc thêm BÀI THƠ SỐ 28

(Tagor)

1. VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT
2. Tên bài học : Bài thơ số 28
3. Hình thức dạy học : DH trên lớp.

Chuẩn bị của giáo viên và học sinh

1. Giáo viên:
   • Phương tiện, thiết bị:

+ SGK, SGV, Tư liệu Ngữ Văn 11, thiết kế bài học.

+ Máy tính, máy chiếu, loa...

• • PPDH: Phát vấn, thuyết trình, nêu vấn đề, thảo luận nhóm, trò chơi

1. Học sinh: Sách giáo khoa, bài soạn.

NỘI DUNG BÀI HỌC

Bài thơ số 28

MỤC TIÊU BÀI HỌC

• 1. Kiến thức
• Tìm hiểu cuộc đời, sự nghiệp sáng tác của nhà thơ Ấn Độ.
• Hiểu được đặc trưng tư duy của người Ấn Độ: triết lý và trữ tình.

Kĩ năng

Rèn kỹ năng đọc hiểu thơ tình yêu

1. Thái độ:Giáo dục cho học sinh tình cảm chân thành, tha thiết trong tình yêu tuổi trẻ..

Những năng lực cụ thể học sinh cần phát triển:

• • Năng lực thu thập thông tin liên quan đến thơ Tagor;;
  • Năng lực đọc – hiểu các tác phẩm thơ tình yêu trên thế giới;
  • Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về vẻ đẹp tình yêu trong bài thơ của Tagor;
  • Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về giá trị tư tưởng và nghệ thuật của bài thơ;
  • Năng lực phân tích, so sánh đặc điểm của thơ tình Tagor; với các nhà thơ

khác;

• Năng lực tạo lập văn bản nghị luận văn học;

TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC

 1. KHỞI ĐỘNG ( 5 phút)

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức kĩ năng cần đạt, năng lực cần phát triển

• GV giao nhiệm vụ: +Trình chiếu tranh ảnh, cho hs xem tranh ảnh (CNTT)

+Chuẩn bị bảng lắp ghép

• HS:

+ Nhìn hình đoán tác giả Targo

+ Lắp ghép tác phẩm với tác giả

+ Đọc, ngâm thơ liên quan đến tác giả

• • HS thực hiện nhiệm vụ:
  • HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ: Từ đó, giáo viên giới thiệu Vào bài: Ở chương trình Ngữ văn 10, chúng ta đã tìm hiểu sử thi Ấn Độ Ramayana. Nay chúng ta tìm hiểu một bài thơ tình của nhà thơ Ấn Độ, đó là bài thơ số 28.
• Nhận thức được nhiệm vụ cần giải quyết của bài học.
• Tập trung cao và hợp tác tốt để giải quyết nhiệm vụ.
• Có thái độ tích cực, hứng thú.

 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC( 30 phút)

• Để bày tỏ khát khao của mình, chàng trai bày tỏ hết lòng mình không giấu điều gì trước mắt người yêu nhưng lại rơi vào nghịch lý: chính vì thế mà người yêu “không biết gì tất cả về anh”.

Câu hỏi 2(nhóm 2)

• Để bày tỏ tình cảm của chàng trai trong

những câu tiếp theo, Tago đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào?

“Vì em là chuỗi ngọc châu

Đời anh còn mất nghĩ đâu xa gần” (Lecmôntốp)

• Nhóm 2 trình bày kết quả thảo luận:
• Đoạn thơ như lời ước nguyện của chàng trai. Tago đã sử dụng lối cấu trúc đưa ra những giả định rồi phủ định, phép so

sánh, đối lập thật điêu luyện nhuần nhuyền, lặp lại những từ như: “if”(nếu), “only”(chỉ), “but”(nhưng) để khẳng định ước nguyện đó.

• Tago sử dụng biện pháp nghệ thuật so sánh, ví von để khám phá “chiều sâu” và

“bến bờ” của trái tim (Trái tim con người là một thế giới bí ẩn , không dễ dàng đo được độ nông sâu, rộng, hẹp của nó. Có thể nó sâu như biển cả, cũng có thể vô biên như vũ trụ, nhưng có lúc nhỏ bé như một vương quốc mà nữ hoàng trị vì nó

không biết được biên giới của nó xa hay gần, rộng hẹp tới đâu).

-Nhưng chàng trai lại nhận ra “trái tim anh lại là tình yêu” nên nó không hề đơn giản: hình như nó có gì đó đặc biệt (trong

đó tiềm ẩn sự đối lập, mâu thuẫn: vừa sung sướng, vừa khổ đau, vừa thiếu thốn,

vừa giàu sang). Sự đối lập này mãi mãi tồn tại trong T/y, do đó tình yêu đòi hỏi phải có sự thống nhất sự đối lập đó lại. GV dẫn : Chàng trai có thể hi sinh và hiến dâng đến vậy nhưng vẫn chưa đủ sức hấp dẫn đối với những đòi hỏi của người yêu.

Những đặ c trưng c ủa cuộc đờ i, trái tim và tình yêu

• Nghệ thuật:
• lối cấu trúc giả định rồi phủ định  kết luận
• Dùng hình ảnh so sánh : viên ngọc, đá hoa với trái tim; lạc thú, khổ đau với tình

yêu.

• cách nói nghịch lí : anh không dấu >< em không biết gì
• Nội dung: sự phức tạp, bao la, vô tận và bí ẩn của cuộc đời, trái tim và sự vô biên của tình yâu.

trái tim là thế giới bí ẩn không có biên giới – tình yêu có nhiều cung bậc, mâu

thuẫn.

lặp lại: “if” (nếu), “only”(chỉ), “but”(nhưng) giả định rồi k/đ, nhiều câu tưởng như nghịch lý mà lại rất có lý (câu 3,4,5 hoặc 2 câu cuối)

• • Giọng điệu vừa bóng bẩy, trữ tình nhưng đồng thời cũng đầy chất triết lý.

 3.LUYỆN TẬP ( 5 phút)

trong tình yêu ?

• • HS thực hiện nhiệm vụ:
  • HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ:

 4.VẬN DỤNG ( 5 phút)

TÌM TÒI, MỞ RỘNG.( 5 phút)