Một số axit quan trọng

Lưu về Facebook:

MỘT SỐ AXIT QUAN TRỌNG

A. AXIT CLOHIĐRIC

1. Tính chất

            Dung dịch khí hiđroclorua trong nước gọi là axit clohiđric. Axit clohiđric có đầy đủ tính chất hóa học của một axit mạnh

- Làm đổi màu quỳ tím hóa đỏ

- Tác dụng với kim loại đứng trước H trong dãy hoạt động hóa học của KL tạo thành muối clorua và giải phóng khí hiđro

Dãy hoạt động hóa học của kim loại :

K, Na, Ba, Ca, Mg, Al, Zn, Fe, Ni, Sn, Pb, H, Cu, Hg, Ag, Pt, Au

            Ví dụ: $2Al+6HCl\to 2AlC{{l}_{3}}+3{{H}_{2}}$

- Tác dụng với bazơ tạo thành muối clorua và nước

            $\begin{align}

  & NaOH+HCl\to NaCl+{{H}_{2}}O \\

 & Cu{{(OH)}_{2}}+2HCl\to CuC{{l}_{2}}+2{{H}_{2}}O \\

\end{align}$   

- Tác dụng với oxit bazơ tạo thành muối clorua và nước

            $ZnO+2HCl\to ZnC{{l}_{2}}+{{H}_{2}}O$

- Tác dụng với muối tạo muối mới và axit mới

            Điều kiện phản ứng: sản phẩm của phản ứng của axit với muối phải có chất kết tủa (không tan) hoặc chất khí bay hơi

            Ví dụ: $HCl+AgN{{O}_{3}}\to HN{{O}_{3}}+AgCl\downarrow$

2. Ứng dụng

            Axit clohiđric được dùng để

- Điều chế muối clorua

- Làm sạch bề mặt kim loại trước khi hàn

- Tẩy gỉ kim loại trước khi sơn, tráng, mạ kim loại

- Chế biến thực phẩm. dược phẩm,..

B. AXIT SUNFURIC

I. Tính chất vật lí

            - Axit sunfuric là chất lỏng, sánh, không màu, không bay hơi, tan dễ trong nước và tỏa nhiều nhiệt.

            - Muốn pha loãng axit sunfuric đặc, phải rót từ từ axit đặc vào lọ đựng sẵn nước rồi khuấy đều. Làm ngược lại sẽ gây nguy hiểm

II. Tính chất hóa học

            Axit sunfuric loãng và axit sunfuric đặc có một số tính chất hóa học khác nhau.

1. Axit sunfuric loãng có tính chất hóa học của axit

            Tương tự HCl, ${{H}_{2}}S{{O}_{4}}$ loãng có đầy đủ tính chất hóa học của một axit:

- Làm đổi màu quỳ tím hóa đỏ

- Tác dụng với kim loại trong dãy hoạt động hóa học của KL tạo thành muối sunfat và giải phóng khí hiđro

Dãy hoạt động hóa học của kim loại :

K, Na, Ba, Ca, Mg, Al, Zn, Fe, Ni, Sn, Pb, H, Cu, Hg, Ag, Pt, Au

            Ví dụ: $Zn+{{H}_{2}}S{{O}_{4}}\to ZnS{{O}_{4}}+{{H}_{2}}$

-  Tác dụng với bazơ tạo thành muối clorua và nước

            ${{H}_{2}}S{{O}_{4}}+Fe{{(OH)}_{2}}\to FeS{{O}_{4}}+2{{H}_{2}}O$

- Tác dụng với oxit bazơ tạo thành muối clorua và nước

            ${{H}_{2}}S{{O}_{4}}+\,MgO\to MgS{{O}_{4}}+{{H}_{2}}O$

- Tác dụng với muối tạo muối mới và axit mới

            Điều kiện phản ứng: sản phẩm của phản ứng của axit với muối phải có chất kết tủa (không tan) hoặc chất khí bay hơi

            $BaC{{l}_{2}}+{{H}_{2}}S{{O}_{4}}\to 2HCl+BaS{{O}_{4}}\downarrow$

2. Axit sunfuric đặc có những tính chất hóa học riêng

a. Tác dụng với kim loại  

            ${{H}_{2}}S{{O}_{4}}$ đặc tác dụng được với nhiều kim loại, kể cả các kim loại đứng sau H trong dãy hoạt động hóa học như Cu, Ag không giải phóng khí hiđro

            Ví dụ:

- Cho ${{H}_{2}}S{{O}_{4}}$ loãng vào ống nghiệm đựng lá đồng, đun nóng thấy không có hiện tượng

- Cho ${{H}_{2}}S{{O}_{4}}$ đặc vào ống nghiệm đựng lá đồng, đun nóng thấy có khí không màu mùi hắc là $S{{O}_{2}}$ và dung dịch thu được có màu xanh

$Cu+2{{H}_{2}}S{{O}_{4\,\,dac}}\xrightarrow{{{t}^{o}}}CuS{{O}_{4}}+S{{O}_{2}}+2{{H}_{2}}O$

b. Tính háo nước

            Nhỏ vài giọt ${{H}_{2}}S{{O}_{4}}$ đặc vào cốc đựng đường ta thấy

+ Hiện tượng: màu trắng của đường chuyển sang màu vàng, sau đó chuyển sang màu nâu, cuối cùng thành khối màu đen xốp bị bọt khí đẩy lên khỏi miệng cốc. Phản ứng tỏa rất nhiều nhiệt.

            Chất rắn màu đen là C do ${{H}_{2}}S{{O}_{4}}$ đặc đã loại đi hai nguyên tố (có trong thành phần của nước) là H và O ra khỏi đường.

+ PTHH: ${{C}_{12}}{{H}_{22}}{{O}_{11}}\xrightarrow{{{H}_{2}}S{{O}_{4}}\,\,dac}11{{H}_{2}}O+12C$

III. Sản xuất axit sunfuric

            - Phương pháp sản suất: phương pháp tiếp xúc

            - Nguyên liệu: lưu huỳnh hoặc quặng pirit, không khí, nước

            - Sơ đồ điều chế: $S\xrightarrow{{{O}_{2}},\,{{t}^{o}}}S{{O}_{2}}\xrightarrow[{{t}^{o}},\,\,{{V}_{2}}{{O}_{5}}]{{{O}_{2}}}S{{O}_{3}}\xrightarrow{{{H}_{2}}O}{{H}_{2}}S{{O}_{4}}$  

IV. Nhận biết axit sunfuric và muối sunfat.

            Để nhận biết gốc $=S{{O}_{4}}$ trong phân tử axit sunfuric hoặc trong các muối sunfat, có thể dùng thuốc thừ là dung dịch muối bari: $BaC{{l}_{2}};\,\,Ba{{(N{{O}_{3}})}_{2}}$ hoặc $Ba{{(OH)}_{2}}$

            - Hiện tượng: tạo thành kết tủa trắng là $BaS{{O}_{4}}$

            - PTHH:  $\begin{gathered}   {H_2}S{O_4} + BaC{l_2} \to BaS{O_4} + 2HCl \hfill \\   N{a_2}S{O_4} + Ba{(OH)_2} \to BaS{O_4} + 2NaOH\, \hfill \\  \end{gathered}$

 - Để nhận biết axit sunfuric và muối sunfat với nhau, ta có thể dùng các kim loại như Mg, Al, Zn, Fe,..

            Hiện tượng: Axit sunfuric tác dụng với kim loại tạo thành khí