Nước Đại Việt thời Lê Sơ (1428 - 1527)

Lưu về Facebook:

I. Tình hình chính trị, quân sự, pháp luật

1. Tổ chức bộ máy chính quyền

- Năm 1428, Lê Lợi lê ngôi hoàng đế, tiến hành xây dựng bộ máy nhà nước mới.

- Tổ chức bộ máy nhà nước:

2. Tổ chức quân đội

- Tổ chức theo chế độ “ Ngụ binh ư nông”.

- Quân đội gồm 2 bộ phận: Quân triều đình và quân địa phương

- Thành phần quân đội gồm bộ binh, thủy binh, tượng binh, kị binh.

- Được trang bị vũ khí bao gồm: đao, kiếm, giáo, mác, cung tên, hỏa pháo.

- Quân lính thường xuyên tập luyện, bố trí quân đội phòng thủ biên giới.

3. Luật pháp

- Lê Thánh Tông cho biên soạn và ban hành luật Hồng Đức.

- Nội dung chính:

• Bảo vệ quyền lợi của vua, hoàng tộc
• Bảo vệ quyền lợi của giai cấp thống trị.
• Bảo vệ chủ quyền quốc gia.
• Khuyến khích phát triển kinh tế.
• Giữ gìn những truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
• Bảo vệ phụ nữ.

II. Tình hình kinh tế - xã hội

1. Kinh tế

a) Nông nghiệp

Vua Lê tiến hành nhiều biện pháp để khôi phục và phát triển nông nghiệp:

- Cho quân lính về quê sản xuất.

- Kêu gọi nhân dân phiêu tán trở về quê làm ruộng.

- Đặt ra các chức quan lo sản xuất nông nghiệp : Khuyến nông sứ, Hà đê sứ, Đồn điền sứ.

- Thực hiện phép quân điền, bảo vệ sức kéo nông nghiệp.

- Chú trọng công tác thủy lợi.

=> SX nông nghiệp được phục hồi và phát triển, đời sống của nhân dân được cải thiện.

b) Thủ công nghiệp

- Phát triển nhiều ngành nghề thủ công truyền thống như kéo tơ, dệt lụa,…

- Nhiều làng nghề thủ công chuyên nghiệp ra đời.

 - Các xưởng thủ công nhà nước gọi là Cục bách tác, chuyên sản xuất đồ dùng cho nhà vua, vũ khí, đóng thuyền, đúc tiền,..

- Nghề khai mỏ được đẩy mạnh.

c) Thương nghiệp

- Nội thương: Khuyến khích lập chợ, họp chợ.

- Ngoại thương: Buôn bán với nước ngoài được duy trì, tuy nhiên được kiểm soát chặt chẽ.

2. Xã hội

- Giai cấp địa chủ: Nhiều ruộng đất, nắm chính quyền.

- Giai cấp nông dân: Ít ruộng đất, cày thuê cho địa chủ, nộp tô, phải đi phục dịch cho nhà nước.

- Các tầng lớp khác phải nộp thuế cho nhà nước.

- Nô tì là tầng lớp thấp hèn nhất.

III. Tình hình văn hóa, giáo dục

1. Tình hình giáo dục và khoa cử

- Biện pháp:

• Cho dựng lại Quốc Tử Giám, mở nhiều trường học.
• Nội dung học tập, thi cử là các sách của đạo Nho.
• Tổ chức thi cử chặt chẽ qua 3 kì thi: Hương, Hội, Đình.
• Thời Lê tổ chức thi được 26 khoa thi, lấy đỗ 989 tiến sĩ, 20 trạng nguyên.
• Dựng bia tiến sĩ ở Văn Miếu – Quốc Tử Giám để khắc tên Tiến sĩ.

- Tác dụng: Đào tạo nhân tài cho đất nước.

2. Văn học, khoa học, nghệ thuật

a) Văn học

- Văn học chữ Hán tiếp tục phát triển và chiếm ưu thế với nhiều tác phẩm nổi tiếng: Quân trung từ mệnh tập, Bình Ngô đại cáo,…

- Văn học chữ Nôm phát triển.

- Nội dung: Thể hiện lòng yêu nước sâu sắc, niềm tự hào dân tộc, khí phách anh hùng và tinh thần bất khuất của dân tộc.

b) Khoa học

- Sử học: Đại Việt sử kí, Đại Việt sử kí toàn thư, Lam Sơn thực lục,…

- Địa lí: Hồng Đức bản đồ, Dư địa chí, An Nam hình thắng đồ,…

- Y học: Bản thảo thực vật toát yếu.

- Toán học: Đại thành toán pháp, Lập thành toán pháp.

c) Nghệ thuật

- Nghệ thuật sân khấu: chèo, tuồng, ca hát được phục hồi và phát triển.

- Nghệ thuật điêu khắc đặc sắc, kĩ thuật điêu luyện: Cung điện Lam Kinh, bia Vĩnh Lăng,...

IV. Một số danh nhân văn hóa xuất sắc của dân tộc (tự đọc)