Khôi phục và phát triển kinh tế - xã hội ở miền Bắc, giải phóng hoàn toàn miền Nam (1973-1975)

Khôi phục và phát triển kinh tế - xã hội ở miền Bắc, giải phóng hoàn toàn miền Nam (1973-1975)

4.8/5

Tác giả: Thầy Tùng

Đăng ngày: 19 Aug 2022

Lưu về Facebook:
Hình minh họa Khôi phục và phát triển kinh tế - xã hội ở miền Bắc, giải phóng hoàn toàn miền Nam (1973-1975)

Lý thuyết về Khôi phục và phát triển kinh tế - xã hội ở miền Bắc, giải phóng hoàn toàn miền Nam (1973-1975)

I. Miền Bắc khôi phục và phát triển kinh tế - xã hội, ra sức chi viện cho miền Nam (Giảm tải)

II. Miền Nam đấu tranh chống địch “bình định - lấn chiếm”

1. Hoàn cảnh

- Ngày 29/3/1973, Mỹ rút quân về nước, nhưng vẫn tiếp tục viện trợ quân sự, kinh tế cho chính quyền Sài Gòn.

- Chính quyền Sài Gòn ngang nhiên phá hoại Hiệp định Pari, tiến hành chiến dịch “tràn ngập lãnh thổ”, mở những cuộc hành quân “bình định - lấn chiếm” vùng giải phóng của ta, tiếp tục chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh”.

- Sự thay đổi trong so sánh lực lượng có lợi cho cuộc đấu tranh của nhân dân miền Nam.

2. Chủ trương của Đảng

Hội nghị Trung ương lần thứ 21 (7/1973) đã xác định:

- Kẻ thù của nhân dân Việt Nam là đế quốc Mĩ và tập đoàn Nguyễn Văn Thiệu.

- Nhiệm vụ cơ bản của cách mạng miền Nam trong giai đoạn hiện tại là tiếp tục cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân.

- Phương pháp cách mạng: bạo lực cách mạng, nắm vững chiến lược tiến công, kiên quyết đấu tranh trên cả ba mặt trận: quân sự, chính trị, ngoại giao.

3. Diễn biến chính

- Mặt trận quân sự: Chiến thắng Đường 14 - Phước Long: cho thấy khả năng thắng lớn của quân ta, sự suy yếu và bất lực của quân đội Sài Gòn, khả năng can thiệp trở lại bằng quân sự rất hạn chế của Mĩ

- Mặt trận chính trị - ngoại giao: đấu tranh tố cáo Mĩ và chính quyền Sài Gòn vi phạm Hiệp định Pari, nêu cao tính chính nghĩa cuộc chiến đấu của nhân dân ta.

4. Kết quả, ý nghĩa

Tạo thuận lợi để Đảng đưa ra chủ trương giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

II. Giải phóng hoàn toàn miền Nam, giành toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc

1. Chủ trương, kế hoạch giải phóng miền Nam

- Hoàn cảnh: tình hình so sánh lực lượng ở miền Nam thay đổi mau lẹ cho cách mạng. 

=> Bộ Chính trị Trung ương Đảng đề ra kế hoạch giải phóng hoàn toàn miền Nam.

- Nội dung:

  • Giải phóng miền Nam trong hai năm 1975 và 1976.
  • Nhấn mạnh “cả năm 1975 là thời cơ”, chỉ rõ “nếu thời cơ đến vào đầu hoặc cuối năm 1975 thì lập tức giải phóng miền Nam trong năm 1975”.
  • Tranh thủ thời cơ để giảm bớt sự tàn phá của chiến tranh.

2. Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1975

a) Chiến dịch Tây Nguyên (4/3 đến 24/3)

- Hoàn cảnh: Tây Nguyên là địa bàn chiến lược quan trọng nhưng do nhận định sai hướng tiến công của ta, địch chốt giữ ở đây một lực lượng mỏng, bố phòng sơ hở.

- Diễn biến chính:

  • Ngày 4/3, quân dân Việt Nam mở chiến dịch quy mô lớn ở Tây Nguyên.
  • Ngày 10/3, ta giành thắng lợi quan trọng tại Buôn Ma Thuột.
  • Ngày 24/3, Tây Nguyên hoàn toàn được giải phóng.

- Ý nghĩa: chuyển cuộc kháng chiến sang giai đoạn mới: từ tiến công chiến lược ở Tây Nguyên sang tổng tiến công chiến lược trên toàn miền Nam.

b) Chiến dịch Huế - Đà Nẵng (21/3 đến 29/3)

- Hoàn cảnh: Ngay khi chiến dịch Tây Nguyên đang tiếp diễn, Bộ Chính trị quyết định tiến hành chiến dịch giải phóng Huế - Đà Nẵng.

- Diễn biến chính:

  • Ngày 21/3, ta tấn công Huế. Đến 26/3, giải phóng thành phố Huế và toàn tỉnh Thừa Thiên.
  • Ngày 29/3, toàn bộ thành phố Đà Nẵng được giải phóng.

- Ý nghĩa: tạo điều kiện để tiến hành chiến dịch giải phóng toàn bộ miền Nam.

c) Chiến dịch Hồ Chí Minh (26/4 đến 30/4)

- Hoàn cảnh: sau thắng lợi của hai chiến dịch trên, Bộ Chính trị Trung ương Đảng nhận định: “Thời cơ chiến lược đã đến, ta có điều kiện hoàn thành sớm quyết tâm giải phóng hoàn toàn miền Nam”; từ đó đi đến quyết định “Phải tập trung nhanh nhất lực lượng, binh khí kĩ thuật và vật chất giải phóng miền Nam trước mùa mưa (trước 5/1975)” -> Mở chiến dịch Hồ Chí Minh.

- Diễn biến chính: 

  • 10h ngày 26/4, ta mở màn chiến dịch.
  • Ngày 30/4, chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng. 

- Ý nghĩa: giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước về mặt lãnh thổ.

III. Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống Mĩ, cứu nước (1954-1975)

1. Nguyên nhân thắng lợi

- Chủ quan:

  • Sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh.
  • Nhân dân giàu lòng yêu nước, đoàn kết nhất trí, lao động cần cù, chiến đấu dũng cảm vì sự nghiệp cách mạng.
  • Hậu phương miền Bắc không ngừng lớn mạnh, đáp ứng kịp thời các yêu cầu của cuộc chiến đấu ở hai miền.

- Khách quan:

  • Sự phối hợp chiến đấu và đoàn kết giúp đỡ của ba dân tộc ở Đông Dương.
  • Sự đồng tình, ủng hộ, giúp đỡ của các lực lượng cách mạng, hòa bình, dân chủ trên thế giới, nhất là của Liên Xô, Trung Quốc và các nước XHCN khác.
  • Nhân dân Mĩ và nhân dân thế giới phản đối cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam của đế quốc Mĩ.

2. Ý nghĩa lịch sử

- Đối với Việt Nam

  • Kết thúc 21 năm chiến đấu chống Mĩ và 30 năm chiến tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc.
  • Chấm dứt ách thống trị của chủ nghĩa đế quốc ở Việt Nam.
  • Hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, thống nhất đất nước.
  • Mở ra một kỉ nguyên mới của lịch sử dân tộc: đất nước độc lập, thống nhất, đi lên chủ nghĩa xã hội.

- Đối với thế giới

  • Tác động mạnh đến tình hình nước Mĩ và thế giới.
  • Cổ vũ phong trào cách mạng thế giới, nhất là phong trào giải phóng dân tộc.

 

Bài tập tự luyện có đáp án

Câu 1: Điều kiện thuận lợi để cuối năm 1974 - đầu năm 1975, Bộ Chính trị Trung ương Đảng đề ra kế hoạch giải phóng hoàn toàn miền Nam là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Cuối năm 1974 - đầu năm 1975, trong tình hình so sánh lực lượng ở miền Nam thay đổi mau lẹ có lợi cho cách mạng, Bộ Chính trị Trung ương Đảng đề ra kế hoạch giải phóng hoàn toàn miền Nam trong hai năm 1975 và 1976.

Câu 2:

Tinh thần "Đi nhanh đến, đánh nhanh thắng" và khí thế "Thần tốc, táo bạo, bất ngờ, chắc thắng" của dân tộc Việt Nam được thể hiện qua chiến dịch nào sau đây?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Ngay từ ngày 25/3/1975, Nghị quyết của Bộ Chính trị Trung ương Đảng đã khẳng định thời cơ chiến lược đã đến, phải tập trung nhanh nhất lực lượng, phương tiện để giải phóng miền Nam trước mùa mưa. Chiến dịch giải phóng thành phố Sài Gòn - Chợ Lớn được Bộ Chính trị quyết định mang tên Chiến dịch Hồ Chí Minh. Từ đầu tháng 4 năm 1975, quân dân ta sống trong những ngày hào hùng và sôi động nhất của lịch sử dân tộc. Cả dân tộc ta ra quân trong một mùa Xuân lịch sử với tinh thần “Đi nhanh đến, đánh nhanh thắng” và khí thế “Thần tốc, táo bạo, bất ngờ, chắc thắng”.

Câu 3: Hành động của Mĩ ở miền Nam Việt Nam sau Hiệp định Pari năm 1973 là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Hành động của Mĩ ở miền Nam sau Hiệp định Pari 1973 là giữ lại 2 vạn cố vấn, lập bộ chỉ huy quân sự, viện trợ cho chính quyền Sài Gòn.

Câu 4: Sau Hiệp định Pari năm 1973 về Việt Nam, nhiệm vụ trọng tâm của cách mạng miền Nam là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Sau Hiệp định Pari năm 1973 về Việt Nam, Mĩ rút quân về nước nhưng vẫn tiếp tục viện trợ cho chính quyền Sài Gòn. Trên cơ sở đó, chính quyền Sài Gòn đã mở các chiến dịch "tràn ngập lãnh thổ", gây nhiều thiệt hại cho cách mạng. 

Trước tình hình trên, Hội nghị lần thứ 21 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (7/1973) đã nêu rõ nhiệm vụ cơ bản của cách mạng miền nam trong giai đoạn hiện tại là tiếp tục cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, tiếp tục con đường bạo lực cách mạng để đánh đổ chính quyền Sài Gòn.

Câu 5: Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mĩ, cứu nước (1954 – 1975) đã hoàn thành cuộc cách mạng nào ở Việt Nam?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mĩ, cứu nước (1954 – 1975) đã hoàn thành cuộc cách mạn dân tộc dân chủ nhân dân ở Việt Nam, thống nhất đất nước, tạo điều kiện cho cả nước đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Câu 6: Khi chiến dịch Tây Nguyên đang diễn ra (3/1975) thì Đảng Lao động Việt Nam đã quyết định mở chiến dịch nào?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Chiến dịch Huế - Đà Nẵng bắt đầu được mở từ ngày 21/3/1975, khi chiến dịch Tây Nguyên (4/3 đến 24/3/1975) đang diễn ra.

Câu 7:

Năm 1975, Bộ Chính trị Trung ương Đảng Lao động Việt Nam đã khẳng định "Thời cơ chiến lược đã đến, ta có điều kiện hoàn thành sớm quyết tâm giải phóng miền Nam".

Hãy cho biết khẳng định trên ra đời trong thời điểm nào?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Sau thắng lợi của chiến dịch Tây Nguyên và chiến dịch Huế - Đà Nẵng, Bộ Chính trị Trung ương Đảng nhận định: "Thời cơ chiến lược đã đến, ta có điều kiện hoàn thành sớm quyết tâm giải phóng miền Nam"; từ đó đi đến quyết định: "Phải tập trung nhanh nhất lực lượng, binh khí kĩ thuật và vật chất giải phóng miền Nam trước mùa mưa (trước tháng 5 - 1975).

Câu 8:

Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1975 của nhân dân Việt Nam lần lượt được tiến hành qua các chiến dịch nào?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1975 được tiến hành qua ba chiến dịch sau:

- Chiến dịch Tây Nguyên (từ 4/3 đến 24/3).

- Chiến dịch Huế - Đà Nẵng (từ 21/3 đến 29/3).

- Chiến dịch Hồ Chí Minh (từ 26/4 đến 30/4).

Như vậy, đáp án đúng là Tây Nguyên, Huế - Đà Nẵng, Hồ Chí Minh.

Câu 9: Chiến dịch Tây Nguyên thắng lợi (24/3/1975) có ý nghĩa như thế nào đối với cách mạng miền Nam Việt Nam?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Chiến dịch Tây Nguyên thắng lợi (24/3/1975) đã chuyển cuộc kháng chiến chống Mĩ, cứu nước của nhân dân Việt Nam sang giai đoạn mới: từ tiến công chiến lược ở Tây Nguyên phát triển thành tổng tiến công chiến lược trên toàn chiến trường miền Nam.

Vậy đáp án đúng là đưa cách mạng miền Nam phát triển thành tổng tiến công chiến lược trên toàn chiến trường.

Câu 10:

Cuối năm 1974 - đầu năm 1975, kế hoạch giải phóng miền Nam được Trung ương Đảng đề ra là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Cuối năm 1974 - đầu năm 1975, trong tình hình so sánh lực lượng ở miền Nam thay đổi mau lẹ có lợi cho cách mạng, Bộ Chính trị Trung ương Đảng đề ra kế hoạch giải phóng hoàn toàn miền Nam trong hai năm 1975 và 1976.

Câu 11:

Thắng lợi đó "mãi mãi được ghi vào lịch sử dân tộc ta như một trong những trang chói lọi nhất, một biểu tượng sáng ngời về sự toàn thắng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng và trí tuệ con người, đi vào lịch sử thế giới như một chiến công vĩ đại của thế kỉ XX, một sự kiện có tầm quan trọng quốc tế và có tính thời đại sâu sắc". Đó là ý nghĩa của chiến thắng nào?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Trong Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI, khi nhận định về thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mĩ đã viết: "Thắng lợi đó mãi mãi được ghi vào lịch sử dân tộc ta như một trong những trang chói lọi nhất, một biểu tượng sáng ngời về sự toàn thắng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng và trí tuệ con người, đi vào lịch sử thế giới như một chiến công vĩ đại của thế kỉ XX, một sự kiện có tầm quan trọng quốc tế và có tính thời đại sâu sắc".

Câu 12: Chiến dịch kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mĩ, cứu nước (1954 - 1975) của nhân dân Việt Nam là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Chiến dịch kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mĩ, cứu nước (1954 - 1975) của nhân dân Việt Nam là chiến dịch Hồ Chí Minh (26/4 - 30/4/1975).

Câu 13: Hội nghị lần thứ 21 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (7/1973) đã xác định nhiệm vụ cơ bản của cách mạng miền Nam Việt Nam là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Hội nghị lần thứ 21 của Đảng (tháng 7/1973) đã xác định nhiệm vụ cơ bản của cách mạng miền Nam trong giai đoạn hiện tại là tiếp tục cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân và nhấn mạnh trong bất cứ tình hình nào cũng phải tiếp tục con đường cách mạng bạo lực, phải nắm vững chiến lược tiến công, kiên quyết đấu tranh trên cả ba mặt trận, quân sự, chính trị, ngoại giao.

Câu 14: Nội dung nào phản ánh đúng thái độ của Mĩ sau khi mất Phước Long (6/1/1975)?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Sau chiến thắng Đường 14 - Phước Long của quân dân miền Nam Việt Nam, Mĩ phản ứng yếu ớt, chủ yếu dùng áp lực đe dọa từ xa.

Câu 15: Kẻ thù của cách mạng miền Nam Việt Nam được xác định trong Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 21 (7/1973) là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Kẻ thù của cách mạng miền Nam Việt Nam được Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 21 (7/1973) xác định là đế quốc Mĩ và tập đoàn Nguyễn Văn Thiệu.

Câu 16:

Nội dung nào không phản ánh đúng nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mĩ, cứu nước (1954 - 1975) của nhân dân Việt Nam?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mĩ, cứu nước bao gồm: 

- Nguyên nhân chủ quan:

  + Sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng với đường lối chính trị quân sự ngoại giao đúng đắn, sáng tạo, độc lập và tự chủ.

  + Nhân dân ta giàu lòng yêu nước, đoàn kết nhất trí, lao động cần cù, chiến đấu dũng cảm.

  + Hậu phương miền Bắc không ngừng lớn mạnh, đáp ứng kịp thời các yêu cầu của cuộc chiến đấu ở hai miền.

- Nguyên nhân khách quan:

  + Sự phối hợp chiến đấu, đoàn kết giúp đỡ nhau chiến đấu của nhân dân ba nước Đông Dương.

  + Sự đồng tình, ủng hộ, giúp đỡ của cách lực lượng cách mạng, hòa bình, dân chủ trên thế giới, nhất là Liên Xô, Trung Quốc và các nước xã hội chủ nghĩa.

  + Phong trào phản đối chiến tranh xâm lược Việt Nam của nhân dân Mĩ và nhân dân thế giới.

Như vậy, "sức mạnh quân sự của Mĩ bị giảm sút sau khi tiến hành Chiến tranh lạnh" không phải nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mĩ, cứu nước.

Câu 17:

Nội dung nào phản ánh đúng ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống Mĩ, cứu nước (1954 - 1975) của nhân dân Việt Nam?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Cuộc kháng chiến chống Mĩ thắng lợi đã kết thúc 21 năm chiến đấu chống Mĩ và 30 năm chiến tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc từ sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, chấm dứt ách thống trị của chủ nghĩa thực dân - đế quốc trên đất nước ta. Trên cơ sở đó hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trên cả nước, thống nhất đất nước.

Thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mĩ, cứu nước đã mở ra kỉ nguyên mới của lịch sử dân tộc - kỉ nguyên đất nước độc lập, thống nhất, đi lên chủ nghĩa xã hội.

Câu 18: Thắng lợi nào trong đông - xuân 1974 - 1975 của quân dân Việt Nam là cơ sở để Đảng đề ra kế hoạch giải phóng hoàn toàn miền Nam?

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Sau chiến thắng Đường 14 - Phước Long (đầu năm 1975), tình hình so sánh lực lượng ở miền Nam thay đổi mau lẹ theo hướng có lợi cho cách mạng. Trên cơ sở đó, Bộ Chính trị Trung ương Đảng đề ra kế hoạch giải phóng hoàn toàn miền Nam trong hai năm 1975 và 1976.

Câu 19: Nguyên nhân khách quan dẫn đến thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mĩ, cứu nước (1954 - 1975) của nhân dân Việt Nam là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Nguyên nhân khách quan dẫn đến thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mĩ, cứu nước (1954 - 1975) của nhân dân Việt Nam là sự đoàn kết chiến đấu của ba dân tộc Việt Nam, Lào, Campuchia.

Các nguyên nhân còn lại đều là nguyên nhân chủ quan.

Câu 20: Tỉnh cuối cùng ở miền Nam Việt Nam được giải phóng trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1975 là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Theo SGK Lịch sử 12 trang 196, ngày 2/5, Châu Đốc là tỉnh cuối cùng được giải phóng trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1975.

Câu 21: Sau chiến thắng Tây Nguyên và Huế - Đà Nẵng, Bộ Chính trị Trung ương Đảng đã nhận định: "Phải tập trung nhanh nhất lực lượng, binh khí, kĩ thuật và vật chất giải phóng Miền Nam trước ... ". Cụm từ điền vào chỗ chấm là

  • A
  • B
  • C
  • D
Bấm vào đây để xem đáp án chi tiết

Sau chiến thắng Tây Nguyên và Huế - Đà Nẵng, Bộ Chính trị Trung ương Đảng đã nhận định: "Phải tập trung nhanh nhất lực lượng, binh khí, kĩ thuật và vật chất giải phóng Miền Nam trước mùa mưa năm 1975".