Axetilen

AXETILEN

Công thức phân tử: ${{C}_{2}}{{H}_{2}}$

I. Tính chất vật lý

Axetilen là chất khí, không màu, không mùi, ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí

II. Cấu tạo phân tử

- Axetilen có công thức cấu tạo: $H-C\equiv C-H$. Viết gọn: $HC\equiv CH$

- Trong phân tử axetilen, giữa hai nguyên tử cacbon có ba liên kết, người ta gọi là liên kết ba.

- Trong liên kết ba, có hai liên kết kém bền, dễ đứt lần lượt trong các phản ứng hóa học.

III. Tính chất hóa học

1. Tác dụng với oxi (phản ứng cháy)

            Axetilen cháy trong không khí với ngọn lửa sáng, tỏa nhiều nhiệt. Phản ứng tạo thành khí cacbonic và hơi nước.

$2{{C}_{2}}{{H}_{2(k)}}+5{{O}_{2(k)}}\xrightarrow{{{t}^{o}}}4C{{O}_{2(k)}}+2{{H}_{2}}{{O}_{(h)}}$

2. Tác dụng với dung dịch brom (mất màu dung dịch brom)

   Trong liên kết ba của phân tử axetilen có hai liên kết kém bền. Vì thế tương tự etilen, axetilen cũng làm mất màu dung dịch brom.

 - Axetilen phản ứng cộng với dung dịch brom lần lượt:

            $CH\equiv C{{H}_{(k)}}\,\,+\,\,Br-B{{r}_{(l)}}\,\,\xrightarrow{{{t}^{o}}}Br-CH=CH-B{{r}_{(l)}}$

Sản phẩm mới sinh ra có liên kết đôi trong phân tử có thể cộng tiếp với phân tử brom nứa: $Br-CH=CH-Br\,\,+\,\,Br-Br\to B{{r}_{2}}CH-CHB{{r}_{2}}$

- Trong điều kiện thích hợp, axetilen cũng có phản ứng cộng với hiđro .

IV. Ứng dụng

            - Axetilen dùng làm nhiên liệu trong đèn xì oxi – axetilen để hàn cắt kim loại

            - Axetilen cũng dùng để sản xuất các hóa chất trong công nghiệp

V. Điều chế

            - Trong phòng thí nghiệm và trong công nghiệp, axetilen được điều chế từ canxi cacbua $Ca{{C}_{2}}$  và nước:

                        $Ca{{C}_{2}}+2{{H}_{2}}O\to Ca{{(OH)}_{2}}+{{C}_{2}}{{H}_{2}}$

            - Phương pháp hiện đại để điều chế axetilen hiện nay là nhiệt phân metan ở nhiệt độ cao.