a, Nội dung
Nội dung quy luật phân li của Menden: Các cặp nhân tố di truyền quy định các tính trạng khác nhau phân li độc lập trong quá trình hình thành giao tử.
b. Cơ sở tế bào học:
- Các cặp gen quy định các cặp tính trạng nằm trên các cặp NST tương đồng khác nhau thì khi giảm phân, các gen sẽ phân li độc lập với nhau.
c. Ý nghĩa của các quy luật Menđen
- Dự đoán trước được kết quả lai.
- Là cơ sở khoa học giả thích sự đa dạng phong phú của sinh vật trong tự nhiên.
- Bằng phương pháp lai có thể tạo ra các biến dị tổ hợp mong muốn trong chăn nuôi trồng trọt.
Khi lai 2 cơ thể dị hợp 2 cặp gen ( trội lặn hoàn toàn) để đời con có tỷ lệ kiểu hình là 9:3:3:1 thì cần các điều kiện:
Hai cặp gen quy định 2 tính trạng nằm trên 2 cặp NST tương đồng khác nhau
Quá trình giảm phân hình thành giao tử, quá trình thụ tinh diễn ra bình thường
Số lượng cá thể đời con đủ lớn
n cặp gen phân li độc lập, số lượng các loại kiểu gen là 3n .
Điều kiện cần để hai tính trạng di truyền theo quy luật phân li độc lập của Menden là:
Mỗi tính trạng do một gen quy định, các locut gеп quy định các tính trạng khác nhau phải nằm trên các cặp NST tương đồng khác nhau và quá trình giảm phân xảy ra bình thường.
Với 1 cặp gen thì tỉ lệ phân li kiểu gen ở F2 là 1 : 2 : 1.
Với n cặp gen dị hợp phân li độc lập thì tỉ lệ phân li kiểu gen được xác định theo công thức: tỉ lệ phân li kiểu gen là (1 : 2 : 1)n.
Dựa vào phân tích kết quả thí nghiệm, Men Đen cho rằng màu sắc và hình dạng hạt đậu được di truyền độc lập vì tỉ lệ mỗi kiểu hình ở F2 bằng tích xác suất của các tính trạng hợp thành nó
Tạo ra nguồn biến dị tổ hợp phong phú cung cấp cho chọn giống
Mỗi alen trong cặp gen phân li đồng đều về các giao tử khi : quá trình giảm phân của các tế bào sinh dục chín xảy ra bình thường
Trong trường hợp không xảy ra đột biến thì các alen nằm trên các NST tương đồng khác nhau thì chúng sẽ phân li độc lập với nhau trong quá trình hình thành giao tử
Luôn có số lượng, thành phần, trật tự các nucleotit giống nhau là không đúng.
Hiện tượng di truyền cùng nhau tạo thành nhóm liên kết là hiện tượng di truyền của các gen nằm trên cùng một NST
Các cặp alen nằm trên các cặp NST tương đồng khác nhau có thể cùng tương tác để quy định một tính trạng hoặc không
Sự phân ly độc lập và tổ hợp tự do của các cặp NST tương đồng qua giảm phân đưa đến sự phân ly độc lập, tổ hợp tự do của các cặp gen alen.
Đặc điểm chung của quy luật phân ly độc lập và hoán vị gen là tạo ra các biến dị tổ hợp.
Sự phân ly độc lập của các alen trong quá trình giảm phân.
Nội dung tóm tắt là: các cặp nhân tố di truyền phân li độc lập với nhau
Biến dị di truyền là những đặc
điểm sai khác của con cái so với bố mẹ và con cái so với các anh chị em, có khả
năng di truyền cho thế hệ sau, gồm biến dị tổ hợp và đột biến
Điều kiện nghiệm đúng đặc trưng của quy luật phân li độc lập là các gen cần nằm trên các NST tương đồng khác nhau
Sự phân li các NST ở thế hệ lai như nhau khi tạo giao tử và sự kết hợp ngẫu nhiên của các giao tử khi thụ tinh là đặc trưng chung của các quy luật Menden
Quy luật phân ly và quy luật phân ly độc lập được Menđen phát hiện ra
(3: 1)n.
Menđen thấy tỉ lệ phân li kiểu hình ở các thế hệ (F1, F2, Fa…) tuân theo định luật tích xác suất =>
các gen phân li độc lập
Tạo nguyên liệu sơ cấp cho quá trình chọn lọc tự nhiên sai vì tạo nguyên liệu thứ cấp cho quá trình chọn lọc tự nhiên.
biến dị tổ hợp phong phú ở loài giao phối đúng .Biến dị tổ hợp có thể được tạo ra do phân li độc lập (ngoài ra hoán vị gen cũng tạo biến dị tổ hợp).
các gen nằm trên cùng một nhiễm sắc thể sai vì các gen phân li độc lập khi nằm trên các NST khác nhau
các gen phân li và tổ hợp trong giảm phân sai vì các gen phân li và tổ hợp trong giảm phân giải thích cho hiện tượng phân li độc lập chứ ko phải phân li độc lập giải thích hiện tượng này
sự di truyền các gen tồn tại trong nhân tế bào sai vì sự di truyền các gen trong nhân tế bào được giải thích nhờ quá trình phân bào
Cơ sở tế bào học của hiện tượng di truyền độc lập khi lai nhiều cặp tính trạng là các cặp alen đang xét nằm trên các cặp NST tương đồng khác nhau.