Các nước Mĩ La-tinh
Lý thuyết về Các nước Mĩ La-tinh
I. Những nét chung
1. Quá trình đấu tranh giành độc lập
- Đầu thế kỉ XIX, nhiều nước Mĩ La-tinh đã giành được độc lập từ tay thực dân Tây Ban Nha, nhưng sau đó lại lệ thuộc và trở thành “sân sau” của Mĩ.
- Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, cuộc đấu tranh chống các chế độ độc tài thân Mĩ phát triển mạnh mẽ:
- Năm 1959, cách mạng Cu-ba giành thắng lợi.
- Những năm 60 đến những năm 80 của thế kỉ XX, đấu tranh vũ trang bùng nổ ở nhiều nước Mĩ La-tinh. => Kết quả: Lật đổ chính quyền độc tài phản động ở nhiều nước, thành lập chính quyền dân tộc – dân chủ.
- Ở Chi-lê, Chính phủ của Liên minh đoàn kết nhân dân đã lãnh đã thực thực hiện những chính sách cải cách tiến bộ, củng cố độc lập chủ quyền dân tộc.
- Ở Ni-ca-ra-goa, mặt trận Xan-đi-nô lãnh đạo nhân dân lật đổ chế độ độc tài thân Mĩ, đưa đất nước phát triển theo con đường dân chủ.
2. Công cuộc xây dựng đất nước
- Trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, các nước Mĩ La-tinh thu được nhiều thành tựu quan trọng:
- Củng cố độc lập chủ quyền.
- Đân chủ hóa sinh hoạt chính trị.
- Cải cách kinh tế và thành lập các tổ chức liên minh khu vực về hợp tác và phát triển kinh tế.
- Đầu những năm 90, tình hình kinh tế, chính trị ở nhiều nước Mĩ La-tinh gặp nhiều khó khăn.
II. Cu-ba – hòn đảo anh hùng
1. Cuộc đấu tranh giành độc lập
- Hoàn cảnh: Tháng 3/1952, chế độ độc tài thân Mĩ Ba-ti-xta được thiết lập ở Cu-ba, thi hành nhiều chính sách phản động.
- Cuộc đấu tranh chống chế độ độc tài:
- Nhân dân Cu-ba tiến hành đấu tranh vũ trang giành chính quyền, mở đầu là cuộc tấn công pháo đài Môn-ca-đa ngày 26/7/1953 do Phi-đen Cát-xtơ- rô chỉ huy.
- Từ năm 1958, các binh đoàn cách mạng do Phi-đen Cát-xtơ- rô chỉ huy liên tiếp mở các cuộc tiến công.
- Ngày 1/1/1959, chế độ độc tài Ba-ti-xta bị lật đổ, nước Cộng hòa Cu-ba được thành lập.
2. Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước
- Cách mạng thắng lợi, chính phủ cách mạng lâm thời Cu-ba tiến hành cuộc cải cách dân chủ triệt để:
- Cải cách ruộng đất.
- Quốc hữu hóa các xí nghiệp tư bản nước ngoài.
- Xây dựng chính quyền cách mạng các cấp.
- Thanh toán nạn mù chữ, phát triển giáo dục…
- Tháng 4/1961, quân dân Cu-ba tiêu diệt đội quân đánh thuê của Mĩ tại bãi biển Hi-rôn, Tổng thống Phi-đen tuyên bố Cu-ba tiến lên CNXH.
- Nhân dân Cu-ba đạt được nhiều thành tựu to lớn trong xây dựng CHXN:
- Xây dựng nền công nghiệp với hệ thống cơ cấu các ngành hợp lí.
- Nền nông nghiệp đa dạng.
- Giáo dục, y tế, văn hóa phát triển, đạt trình độ cao.
Bài tập tự luyện có đáp án
Câu 1: Mĩ La-tinh bao gồm khu vực địa lí nào?
- A
- B
- C
- D
Khu vực Mĩ La-tinh bao gồm một phần Bắc Mĩ (Mê-hi-cô), toàn bộ khu vực Trung Mĩ và Nam Mĩ.
Câu 2: Cuộc đấu tranh vũ trang của nhân dân Mĩ Latinh trong những năm 60-80 của thế kỉ XX đã đưa tới kết quả gì ?
- A
- B
- C
- D
Sự phát triển mạnh mẽ của các phong trào đấu tranh với nhiều hình thức phong phú đã lật đổ chính quyền độc tài ở nhiều nước. Các chính phủ dân tộc - dân chủ được thiết lập và đã tiến hành nhiều cải cách tiến bộ.
Câu 3: Từ đầu thế kỉ XIX, nhiều nước Mĩ Latinh đã giành được độc lập từ đế quốc
- A
- B
- C
- D
Từ thế kỉ XVI, XVII, đa số các nước Mĩ Latinh đã trở thành thuộc địa của Tây Ban Nha. Từ những thập niên đầu của thế kỉ XIX, nhiều nước Mĩ Latinh đã giành được độc lập nhờ việc thoát khỏi ách thống trị của Tây Ban Nha.
Câu 4: Trong phong trào giải phóng dân tộc sau Chiến tranh thế giới thứ hai, khu vực nào được ví như "Lục địa bùng cháy" ?
- A
- B
- C
- D
Theo SGK Lịch sử 9 trang 29, từ đầu những năm 60 đến những năm 80 của thế kỉ XX, một cao trào đấu tranh đã bùng nổ ở Mĩ Latinh và khu vực này được ví như "Lục địa bùng cháy" của phong trào cách mạng.
Câu 5: Trong phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở Mĩ La-tinh sau Chiến tranh thế giới thứ hai, quốc gia nào được xem là ngọn cờ tiên phong hàng đầu?
- A
- B
- C
- D
Theo SGK Lịch sử 9 trang 29, từ sau năm 1945, các nước Mĩ La-tinh không ngừng đấu tranh để củng cố độc lập chủ quyền phát triển kinh tế và xã hội nhằm thoát khỏi sự lệ thuộc vào đế quốc Mĩ. Trong cuộc đấu tranh đó, Cu-ba như một ngọn cờ tiên phong đi hàng đầu.
Câu 6: Phi-đen Cát- xtơ-rô tuyên bố Cuba tiến lên chủ nghĩa xã hội trong hoàn cảnh nào?
- A
- B
- C
- D
Tháng 4-1961, quân dân Cuba đã đập tan cuộc tấn công của lính đánh thuê của Mĩ tại bãi biển Hi-rôn. Chính trong giờ phút quyết liệt của cuộc chiến, Phi-đen Cát-xtơ-rô đã tuyên bố với thế giới: Cuba tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Câu 7: Sự kiện lịch sử nào mở đầu cho cách mạng Cuba?
- A
- B
- C
- D
Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, phong trào đấu tranh chống chế độ độc tài thân Mĩ ở Cuba bùng nổ và phát triển mạnh mẽ. Mở đầu là cuộc tấn công vào trai lính Môn-ca-đa của 135 thanh niên yêu nước do Phiđen Cátxtơrô chủ huy (26/7/1953).
Câu 8: Năm 1961, Phiđen Cátxtơrô đã tuyên bố với toàn thế giới, Cuba sẽ tiến lên
- A
- B
- C
- D
Tháng 4-1961, quân dân Cuba đã đập tan cuộc tấn công của lính đánh thuê của Mĩ tại bãi biển Hi-rôn. Chính trong giờ phút quyết liệt của cuộc chiến, Phiđen Cátxtơrô đã tuyên bố với thế giới: Cuba tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Câu 9: Nội dung nào dưới đây không thuộc cải cách dân chủ ở Cuba sau khi cách mạng giành thắng lợi?
- A
- B
- C
- D
Theo SGK Lịch sử 9 trang 32, sau ngày cách mạng thắng lợi, Chính phủ cách mạng lâm thời Cu-ba do Phi-đen Ca-xtơ-rô đứng đầu đã tiến hành cuộc cách mạng dân chủ triệt để: cải cách ruộng đất, quốc hữu hóa các xí nghiệp của tư bản nước ngoài, xây dựng chính quyền cách mạng các cấp và thanh toán nạn mù chữ, phát triển giáo dục. Như vậy, thiết lập quan hệ ngoại giao với các nước trong khu vực không thuộc cải cách dân chủ ở Cuba.
Câu 10: Ở Chi-lê, trong những năm 1970-1973, chính phủ của Liên minh đoàn kết nhân dân do Tổng thống A-gien-đê lãnh đạo đã
- A
- B
- C
- D
Do thắng lợi của cuộc bầu cử tháng 9 – 1970 ở Chi-lê, Chính phủ của Liên minh đoàn kết nhân dân do Tổng thống A-gien-đê lãnh đạo đã thực hiện những chính sách cải cách tiến bộ củng cố độc lập chủ quyền dân tộc trong những năm 1970 – 1973.
Câu 11: Lãnh tụ của phong trào cách mạng ở Cuba (1959) là
- A
- B
- C
- D
Dưới sự lãnh đạo của Phiđen Cátxtơrô và những người đồng chí của mình, nhân dân Cuba đã nổi dậy đấu tranh lật đổ nền độc tài thân Mĩ, thành lập nước Cộng hòa Cuba (1959)
Câu 12: Ngày 1-1-1959, ở Cuba đã diễn ra sự kiện lịch sử gì quan trọng?
- A
- B
- C
- D
Ngày 1-1-1959, chế độ độc tài Batixta bị lật đổ, nước Cộng hòa Cuba được thành lập
Câu 13: Từ đầu những năm 90 của thế kỉ XX, kinh tế của các nước Mĩ La-tinh có đặc điểm gì nổi bật?
- A
- B
- C
- D
Từ đầu những năm 90 của thế kỉ XX tình hình kinh tế ở Mĩ Latinh gặp nhiều khó khăn, tốc độ tăng trưởng thấp (từ 1,5-3%), thu nhập bình quân đầu người không tăng, đầu tư nước ngoài giảm sút.
Câu 14: Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, phong trào đấu tranh của nhân dân Mĩ Latinh diễn ra nhằm chống lại lực lượng nào?
- A
- B
- C
- D
Hầu hết các nước Mĩ Latinh đã giành được độc lập từ những thập niên đầu của thế kỉ XIX. Nhưng sau khi thoát khỏi ách thống trị của Tây Ban Nha, các nước Mĩ Latinh lại rơi vào vòng lệ thuộc nặng nề và trở thành sân sau của đế quốc Mĩ. Mĩ đã dựng lên những chính quyền độc tài phản động thân Mĩ, đây thực chất là hình thức nô dịch thực dân kiểu mới. Như vậy, sau Chiến tranh thế giới thứ hai, phong trào đấu tranh để củng cố độc lập, chủ quyền của nhân dân Mĩ Latinh chống lại chế độ độc tài phản động thân Mĩ.
Câu 15: Hình thức đấu tranh phổ biến ở Mĩ La-tinh trong phong trào cách mạnh sau Chiến tranh thế giới thứ hai là
- A
- B
- C
- D
Theo SGK Lịch sử 9 trang 29, hình thức đấu tranh vũ trang diễn ra ở nhiều nơi như Bô-li-vi-a, Vê-nê-xuê-la, Cô-lôm-bi-a, Ni-ca-ra-goa…
Câu 16: Các nước Mĩ La-tinh nằm chủ yếu ở khu vực nào của châu Mĩ?
- A
- B
- C
- D
Khu vực Mĩ Latinh gồm 33 nước (trong đó một nước ở Bắc Mĩ là Mehicô cùng toàn bộ các nước ở Trung, Nam châu Mĩ và vùng biển Caribê), diện tích trên 20,5 triệu km2, dân số 517 triệu người (2000).