CẤU TẠO TẾ BÀO NHÂN SƠ.
1. Thành tế bào, màng sinh chất, lông và roi.
a. Thành tế bào:
- Thành tế bào là Peptiđôglican
- Vai trò: Quy định hình dạng tế bào
b. Màng sinh chất:
- Cấu tạo từ 2 lớp photpholipit và Prôtêin
- Vai trò: Bảo vệ tế bào
c. Vỏ nhày (ở 1 số vi khuẩn):
- Bảo vệ vi khuẩn → Ít bị bạch cầu tiêu diệt
d. Lông và roi
- Lông (Nhung mao): Giúp vi khuẩn bám vào tế bào chủ
- Roi (tiên mao): Giúp vi khuẩn di chuyển
2. Tế bào chất:
- Nằm giữa màng sinh chất và vùng nhân
- Không có: Khung tế bào, hệ thống nội màng, bào quan có màng, chỉ có Ribôxôm
- 1 số vi khuẩn có plasmit (là ADN dạng vòng nhỏ nằm trong tế bào chất của vi khuẩn)
3. Vùng nhân:
- Chưa có màng nhân
- Vật chất di truyền là 1 phân tử ADN dạng vòng
Vi khuẩn Gram dương |
Vi khuẩn Gram âm |
Nhuộm Gram có màu tím Thành peptidoglican dày ${\rm{(14 - 18nm)}}$ Mẫn cảm với các thuốc kháng sinh penixilin |
Nhuộm Gram có màu đỏ Thành peptidoglican mỏng ${\rm{(10nm)}}$ Ít mẫn cảm với các thuốc kháng sinh penixilin => không dùng penixilin để điều trị các bệnh do vi khuẩn Gram âm gây ra. |
(1) đúng
(2) sai vì 6 là roi có chức năng giúp vi khuẩn di chuyển.
(3) đúng
(I) (II) (IV) là cấu trúc có ở mọi vi khuẩn.
(III) Plasmit là một loại ADN trần, mạch vòng nhỏ hơn ADN ở vùng nhân của vi khuẩn và chỉ có 1 số vi khuẩn mới có plasmit.
(V), (VI), (VII) là cấu trúc có ở tùy loại vi khuẩn.
4 là tế bào chất gồm 2 thành phần chủ yếu là bào tương và riboxom (1 số vi khuẩn có hạt dự trữ).
5 là ADN kép, mạch vòng nhỏ ở tế bào chất còn được gọi là plasmid.
6 là roi (tiên mao) có chức năng giúp vi khuẩn di chuyển.
(1) đúng, 1 là thành tế bào - phần lớn các tế bào nhân sơ đều có, có tác dụng quy định hình dạng tế bào.
(2) sai, chỉ một số vi khuẩn có lông và roi.
(3) đúng, 8 là riboxom – bào quan không có màng bao bọc, là nơi tổng hợp protein.
(1) đúng,3 là màng sinh chất được cấu tạo chủ yếu từ 2 lớp là photpholipit và protein.
(2) đúng, 6 là roi còn có tên gọi khác là tiên mao.
(3) đúng, 5 là ADN kép, mạch vòng nhỏ ở tế bào chất (Plasmid); 10 là vùng nhân chứa ADN kép, mạch vòng – vật chất di truyền tối cần thiết của vi khuẩn.
(1) màng sinh chất
(2) riboxom
(3) plasmid
(4) ADN trần, mạch vòng
(5) vỏ nhầy
(6) lông
(7) roi
Có bao nhiêu cấu trúc có ở tùy loại vi khuẩn?
(1) (2) (4) là cấu trúc có ở mọi vi khuẩn (3) Plasmid là một loại ADN trần, mạch vòng nhỏ hơn ADN ở vùng nhân của vi khuẩn và chỉ có 1 số vi khuẩn mới có plasmid. (5) (6) (7) là cấu trúc có ở tùy loại vi khuẩn.
(1) màng sinh chất
(2) riboxom
(3) plasmid
(4) ADN trần, mạch vòng
(5) vỏ nhầy
(6) lông
(7) roi
Chọn đáp án đúng.
(1) (2) (4) là cấu trúc có ở mọi vi khuẩn (3) Plasmid là một loại ADN trần, mạch vòng nhỏ hơn ADN ở vùng nhân của vi khuẩn và chỉ có 1 số vi khuẩn mới có plasmid. (5) (6) (7) là cấu trúc có ở tùy loại vi khuẩn.
(1) Màng nguyên sinh chất dày khoảng $ \text{4-5 }\!\!\mu\!\!\text{ m} $ .
(2) Lớp photpholipit chiếm tỉ lệ phần trăm về khối lượng nhiều hơn lớp protein trong cấu tạo màng sinh chất.
(3) Lớp photpholipit nằm bên ngoài còn lớp protein nằm bên trong của màng sinh chất.
(1) sai vì tế bào nhân sơ trung bình có độ lớn chỉ khoảng $ \text{1-5 }\!\!\mu\!\!\text{ m} $ nên màng sinh chất chỉ dày khoảng $ \text{4-5nm} $ .
(2) sai vì lớp photpholipit chiếm khoảng 30-40% khối lượng, lớp protein chiếm 60-70% khối lượng. Ngoài 2 lớp chính đó còn có các thành phần khác như hydratcacbon, glycopeptit (2-5%). (3) sai vì lớp protein nằm ở phía trong hoặc phía ngoài hoặc xuyên qua màng, sự phân bố protein và photpholipit khác nhau tùy vùng.
(1) Nhuộm Gram có màu đỏ.
(2) Thành peptidoglican mỏng.
(3) Mẫn cảm với các thuốc kháng sinh penixilin.
Có bao nhiêu đặc điểm là của vi khuẩn Gram âm?
(1) (2) là đặc điểm của vi khuẩn Gram âm (3) là đặc điểm của vi khuẩn Gram dương
(1) đúng, 9 là lông – nhung mao.
(2) đúng, 1 là vỏ nhầy – góp phần bảo vệ tế bào vi khuẩn tránh bị tổn thương khi gặp khô hạn, giúp cho vi khuẩn đề kháng mạnh hơn với những điều kiện bất lợi, giúp vi khuẩn chống lại hiện tượng thực bào của bạch cầu, …
(3) đúng, 6 là roi – giúp vi khuẩn di chuyển.
(1) Nhuộm Gram có màu tím.
(2) Thành peptidoglican mỏng.
(3) Ít mẫn cảm với các thuốc kháng sinh penixilin.
Có bao nhiêu đặc điểm là của vi khuẩn Gram dương?
(1) là đặc điểm của vi khuẩn Gram dương (2) và (3) là đặc điểm của vi khuẩn Gram âm
(1) Nhuộm Gram có màu tím
(2) Nhuộm Gram có màu đỏ
(3) Thành peptidoglican dày
(4) Ít cảm với các thuốc kháng sinh penixilin
(5) Đại diện là trực khuẩn lao
Chọn đáp án chính xác.
(1) (3) (5) là đặc điểm của vi khuẩn Gram dương (2) (4) là đặc điểm của vi khuẩn Gram âm
(1) Kháng sinh Penixilin điều trị rất tốt đối với trường hợp nhiễm vi khuẩn Gram âm.
(2) Việc chia vi khuẩn thành 2 nhóm giúp chúng ta có thể sử dụng các loại thuốc kháng sinh đặc hiệu để tiêu diệt từng loại vi khuẩn.
(3) Thành tế bào của vi khuẩn Gram dương đa số mỏng hơn so với vi khuẩn Gram âm.
(1) sai vì Penixilin là kháng sinh phổ hẹp, ít mẫn cảm với vi khuẩn Gram âm nên hầu như rất ít có tác dụng với vi khuẩn Gram âm. (2) đúng (3) sai vì thành tế bào của vi khuẩn Gram dương ( $ \text{14-18nm} $ ) còn thành tế bào của vi khuẩn Gram âm ( $ \text{10nm} $ ).
I đúng ví dụ steptômixin là kháng sinh phổ rộng, penicilin là kháng sinh phổ hẹp chỉ chống được vi khuẩn Gram dương.
II sai vì E.coli là vi khuẩn Gram âm.
III đúng.
7 là các hạt dự trữ của 1 số vi khuẩn ở tế bào chất.
8 là riboxom – là nơi tổng hợp protein.
9 là lông (nhung mao) giúp bám vào bề mặt tế bào ở người đối với những vi khuẩn gây bệnh.
(I) sai vì màng sinh chất của vi khuẩn được cấu tạo từ hai lớp chính là phôtpholipit và prôtêin.
(II) đúng vỏ nhầy góp phần bảo vệ tế bào vi khuẩn tránh bị tổn thương khi gặp khô hạn, giúp cho vi khuẩn đề kháng mạnh hơn với những điều kiện bất lợi, giúp vi khuẩn chống lại hiện tượng thực bào của bạch cầu, …
(III) đúng (vỏ nhầy chứa 98% là nước, phần còn lại là các chất hữu cơ chủ yếu là pôlisaccarit, pôlipeptit, …)
(1) Phần lớn tế bào nhân sơ đều không có thành tế bào.
(2) Dựa vào cấu trúc và thành phần hóa học của màng sinh chất, vi khuẩn được chia ra thành 2 loại: vi khuẩn Gram âm và vi khuẩn Gram dương.
(3) Khi nhuộm bằng phương pháp nhuộm Gram, vi khuẩn Gram dương có màu tím và vi khuẩn Gram âm có màu đỏ.
(1) sai vì phần lớn tế bào nhân sơ đều có thành tế bào. Thành tế bào quy định hình dạng của tế bào. (2) sai vì dựa vào cấu trúc và thành phần hóa học của thành tế bào, vi khuẩn được chia ra thành 2 loại: vi khuẩn Gram âm và vi khuẩn Gram dương. (3) đúng
1 là vỏ nhầy, những vi khuẩn gây bệnh có lớp vỏ nhầy sẽ ít bị các tế bào bạch cầu tiêu diệt.
2 là thành tế bào – cấu tạo chủ yếu từ peptidoglican.
3 là màng sinh chất được cấu tạo chủ yếu từ 2 lớp là photpholipit và protein.
(1) Nhuộm Gram có màu tím.
(2) Nhuộm Gram có màu đỏ.
(3) Thành peptidoglican dày.
(4) Mẫn cảm với các thuốc kháng sinh penixilin.
(5) Đại diện là vi khuẩn E.coli
Chọn đáp án chính xác :
(1) (3) (4) là đặc điểm của vi khuẩn Gram dương (2) (5) là đặc điểm của vi khuẩn Gram âm
(1) Khối lượng thành tế bào chiếm tỉ lệ rất nhỏ trong khối lượng khô của tế bào (chỉ khoảng 1%).
(2) Ngoài tác dụng định hình tế bào, thành tế bào còn giúp tế bào vi khuẩn đề kháng với các lực tác động từ bên ngoài.
(3) Dựa vào cấu trúc và thành phần hóa học của thành tế bào, vi khuẩn được chia thành 2 loại là: vi khuẩn Gram âm và vi khuẩn Gram dương.
(1) sai vì khối lượng thành tế bào chiếm 25 – 30% khối lượng khô của tế bào. (2) đúng, ví dụ vi khuẩn Gram dương chịu được áp suất thấu thấu (Ptt) từ 15 – 20atm, Gram âm chịu được từ 5 – 10 atm. (3) đúng, khi nhuộm bằng phương pháp Gram, vi khuẩn Gram dương có màu tím, vi khuẩn Gram âm có màu đỏ.
(1) đúng
(2) đúng
(3) sai vì 1 là vỏ nhầy – góp phần bảo vệ tế bào vi khuẩn tránh bị tổn thương khi gặp khô hạn, giúp cho vi khuẩn đề kháng mạnh hơn với những điều kiện bất lợi, giúp vi khuẩn chống lại hiện tượng thực bào của bạch cầu, …
2 là thành tế bào mới có chức năng giữ cho vi khuẩn có hình dạng ổn định.
(1) Tất cả các tế bào nhân sơ đều có lớp vỏ nhầy bên ngoài.
(2) Mặc dù kích thước tế bào vi khuẩn nhỏ hơn nhiều so với tế bào nhân thực tuy nhiên riboxom ở tế bào vi khuẩn có kích thước tương đương với riboxom ở tế bào nhân thực.
(3) Tế bào chất của vi khuẩn chỉ có 2 thành phần bao gồm bào tương và riboxom.
(1) sai vì chỉ có một số tế bào nhân sơ có lớp vỏ nhầy bên ngoài. Những vi khuẩn gây bệnh ở người có vỏ nhầy sẽ giúp tế bào có sức đề kháng tốt hơn, ít bị bạch cầu tiêu diệt. (2) sai vì kích thước riboxom ở tế bào nhân sơ cũng nhỏ hơn so với tế bào nhân thực. (3) sai vì một số vi khuẩn trong tế bào chất còn có các hạt dự trữ.
(1) sai vì 5 là ADN kép, mạch vòng nhỏ ở tế bào chất (Plasmid), không phải vật chất di truyền tối cần thiết của vi khuẩn vì thiếu chúng tế bào vẫn sinh trưởng bình thường ; 10 là vùng nhân chứa ADN kép, mạch vòng – vật chất di truyền không thể thiếu của vi khuẩn.
(2) sai vì 8 là riboxom có tác dụng tổng hợp các loại protein cho tế bào.
(3) đúng
(1) sai vì ngoài ADN ở vùng nhân, trên hình vẽ trên còn mô phỏng ADN ở tế bào chất của vi khuẩn (còn được gọi là Plasmid – số 5).
(2) đúng
(3) sai vì 1 là vỏ nhầy, không phải thành tế bào (số 2).
Xem thêm các bài tiếp theo bên dưới