HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ

+ Em hãy kể một vài trải nghiệm đáng nhớ của em?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ

- HS thực hiện nhiệm vụ

- Gv lắng nghe, quan sát, hỗ trợ, gợi mở

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Hs chia sẻ bài viết của mình cho các bạn, Hs khác lắng nghe, quan sát, nhận xét

- Gv quan sát, lắng nghe, gợi mở

Bước 4: Kết luận, nhận đinh

GV nhận xét, bổ sung, chốt kiến thức.

- HS chia sẻ trải nghiệm của mình

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

SẢN PHẨM

NV1: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu chung về bài văn kể lại một trải nghiệm:

Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm đôi.

? Thế nào là trải nghiệm?

? Bài văn kể lại một trải nghiệm của bản thân là bài văn viết như thế nào?

? Những nội dung của dạng bài kể về một trải nghiệm là những nội dung nào?

? Hãy nêu các dạng đề kể về một trải nghiệm của bản thân?

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Hs thảo luận

- Gv quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm thảo luận;

- GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

NV2: Hướng dẫn học sinh phương pháp làm bài văn kể lại một trải nghiệm:

Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm đôi.

? Em chuẩn bị bài trước khi viết như thế nào?

? Em tìm ý như thế nào?

? Bố cục của bài viết kể về trải nghiệm gồm mấy phần? Nhiệm vụ của từng phần?

? Khi viết bài thì cần lưu ý điều gì?

? Viết bài xong em phải làm gì?

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Hs thảo luận

- Gv quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm thảo luận;

- GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

I.Tìm hiểu chung về bài văn kể lại một trải nghiệm:

1/Trải nghiệm là gì?

2/ Kể về một trải nghiệm của bản thân là dạng bài trong đó người viết kể về diễn biến của một việc làm, hoạt động, tình huống mà mình đã trực tiếp trải qua hoặc tham gia để bộc lộ những kinh nghiệm, bài học nào đó.

3/Những nội dung của dạng bài kể về một trải nghiệm:

a.Những trải nghiệm vui vẻ, hạnh phúc, đáng nhớ:

- Kỉ niệm với người thân trong gia đình (ông, bà, cha, mẹ, anh, chị, em, …)

- Kỉ niệm với bạn bè

- Kỉ niệm với thầy, cô

- Kỉ niệm với người mới gặp

- Chuyến đi có ý nghĩa

+ Một lần em giúp đỡ người khác hay được người khác giúp đỡ,…

- …..

b.Những trải nghiệm buồn, nuối tiếc:

- Một lỗi lầm của bản thân

- Sự việc em đã gây ra khiến bố mẹ buồn phiền

- Em hiểu lầm một người hoặc bị người khác hiểu lầm

- Chia tay mái trường lớp

c.Những trải nghiệm khiến em thay đổi, tự hoàn thiện bản thân:

- Câu chuyện đã làm thay đổi suy nghĩ, cách sống của em

- Một hành trình khám phá

- Một lần bị lạc đường

- Một lần bị phê bình,…

- ….

4/ Các dạng đề kể về một trải nghiệm của bản thân:

a/ Dạng đề cụ thể (dạng đề đóng) là dạng đề nêu rõ yêu cầu kể, nội dung và đối tượng kể.

Ví dụ 1: Bằng tình yêu và sự kính trọng của mình với mẹ, em hãy viết bài văn kể lại một kỉ niệm đáng nhớ nhất của em với mẹ.

Ví dụ 2: Từ những trải nghiệm trong cuộc sống tình bạn, em hãy viết bài văn kể lại kỉ niệm sâu sắc với một người bạn của mình.

->Với dạng đề này, HS căn cứ vào yêu cầu, nội dung và đối tượng kể được nêu ra ở đề bài , hồi tưởng lại một trải nghiệm đã qua rồi kể.

b. Dạng đề mở: là dạng đề chỉ nêu yêu cầu kể về một trải nghiệm của bản thân mà không nêu nội dung và đối tượng kể.

Ví dụ: Kể lại một trải nghiệm đáng nhớ nhất của em.

->Với dạng đề này, HS có thể tùy ý lựa chọn nội dung trải nghiệm (vui, buồn, khiến bản thân thay đổi) và đối tượng kể: trải nghiệm đó xảy ra có liên quan đến người thân trong gia đình (ông, bà, bố, mẹ, anh, chị,..) hoặc bạn bè, thầy cô,…nhưng phải là trải nghiệm ấn tượng và đáng nhớ nhất.

II/ Phương pháp làm bài văn kể lại một trải nghiệm

1/ Phương pháp chung:

Bước 1: Chuẩn bị trước khi viết

-Lựa chọn đề tài:

-Thu thập tư liệu

Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý

a/Tìm ý:

- Em nhớ và định kể lại trải nghiệm gì?

- Trải nghiệm xảy ra trong tình huống (hoàn cảnh: thời gian, địa điểm) nào?

-Những ai có liên quan đến trải nghiệm đó? Họ đã nói và làm gì?

- Sự việc nào đã xảy ra trong trải nghiệm đó? Và được giải quyết ra sao?

- Trải nghiệm ấy đem lại cho em cảm xúc, thái độ, ấn tượng gì? (vui vẻ, hạnh phúc, buồn, tiếc nuối, khiến em thay đổi, tự hoàn thiện bản thân…). Vì sao có được những cảm xúc, thái độ, ấn tượng đó?

- Từ trải nghiệm, em rút ra cho mình bài học gì?

b/ Lập dàn ý:

b.1.Mở bài: Giới thiệu khái quát về trải nghiệm em sẽ kể.

Ví dụ: Kể về một kỉ niệm hồi thơ ấu làm em nhớ mãi.

Ta có thể mở bằng theo 2 cách sau:

Mở bài trực tiếp: Giới thiệu trực tiếp về trải nghiệm.

Tuổi thơ của tôi là cả một bầu trời kỉ niệm đầy nắng gió với những cánh diều bay khắp triền đê. Nơi ấy, tôi đã có thời thơ ấu thật đẹp bên tiếng sáo diều, nó như chắp cánh cho tâm hồn tôi.

Mở bài gián tiếp:

*Từ hiện tại nhớ lại trải nghiệm trong quá khứ:

Ví dụ: Ôi! Thời gian sao trôi qua nhanh thật đấy. Mới tung tăng vui chơi, vô tư thì giờ đây tôi đà là học sinh lớp sáu rồi. Tôi thực sự rất nhớ những chuyến vui chơi của tôi lúc nhỏ. Lúc ấy, chẳng cần phải suy nghĩ gì nhiều và tuổi thơ của tôi là những chuỗi ngày đáng nhớ.

* Từ một trải nghiệm ở hiện tại nhớ về trải nghiệm trong quá khứ:

Ví dụ: Chiều hôm nay, trời lại mưa to, ngồi trong nhà nhìn ra màn mưa trắng xóa, những kí ức về tuổi thơ năm nào lại dội về trong tâm trí tôi. Kí ức của những cảm giác sung sướng, hồ hởi về những lần tắm mưa hồi đó mãi không phai mờ.

* Từ những trải nghiệm chung rồi đi đến những trải nghiệm riêng theo yêu cầu của đề bài:

Ví dụ: Tuổi thơ là quãng thời gian đẹp đẽ và êm đềm nhất đối với mỗi chúng ta. Tuổi thơ ấy lưu giữ biết bao kỉ niệm, có những kỉ niệm vui, cũng có những kỉ niệm buồn, nhưng tất cả chúng đều giúp ta khôn lớn, trưởng thành hơn. Trong những kí ức đẹp đẽ ấy, lần….đã để lại trong tôi nhiều ấn tượng sâu sắc trở thành một kỉ niệm khiến tôi không thể quên.

* Thông qua lời câu hát, câu ca dao hoặc một câu nói cùng chủ đề…rồi kể về trải nghiệm của mình:

Ví dụ: “ Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ, để trở về với giấc mơ ngày xưa…”. Lời của câu hát được trích từ ca khúc “Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ”của ca sĩ Lynk Lee là nỗi lòng chung của mỗi chúng ta. Nỗi lòng ấy chẳng có gì lạ khi những ngày tháng tuổi hồng mộng mơ ấy quá đẹp đẽ, qua tuyệt vời. Và còn lung linh hơn khi nó đã trôi qua không trở lại. Nó chỉ có thể trở lại trong hồi tưởng của mỗi người. Cũng như em, em lại nhớ mãi về kỉ niệm…năm đó.

b.2.Thân bài: Kể chi tiết, cụ thể về trải nghiệm

- Tình huống: (hoàn cảnh: địa điểm và thời gian) xảy ra trải nghiệm, các nhân vật có liên quan.

Lưu ý: Khi làm bài các em nhớ đan xen các yếu tố miêu tả cảnh sắc thiên nhiên, con người.

- Diễn biến của trải nghiệm: (từ sự việc mở đầu-> sự việc tiếp diễn-> sự việc cao trào-> sự việc kết thúc)

- Điều đặc biệt của trải nghiệm đó khiến em (vui vẻ, hạnh phúc, buồn,…)nhớ nó đến tận bây giờ hoặc khiến em thay đổi, tự hoàn thiện bản thân mình.

Lưu ý: Khi làm bài các em nhớ kết hợp yếu tố miêu tả +biểu cảm (người viết trực tiếp tham gia trải nghiệm nên dễ dàng bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ,..Tuy nhiên sử dụng hợp lí, tránh lạm dụng làm mất đi yếu tố tự sự của dạng bài.

b.3.Kết bài: Nêu ý nghĩa của trải nghiệm đối với bản thân hoặc bài học rút ra từ trải nghiệm ấy.

Ví dụ:

-Nêu ý nghĩa của trải nghiệm với bản thân:

Ví dụ: Kỉ niệm đó là mảnh ghép đẹp nhất, trân quý nhất của em về những ngày tháng tuổi thơ đã trôi qua. Bây giờ, em đã lớn lũ bạn em cũng chẳng còn í ới gọi nhau đi thả diều như ngày trước, nhưng trong tâm trí em những cánh diều vẫn là những kí ức đẹp, gợi nhớ đến những kỉ niệm ngọt ngào nhất của thời thơ ấu.

Lưu ý: Đối với trải nghiệm khiến em vui vẻ, hạnh phúc, đáng nhớ->rút ra ý nghĩa với bản thân: động viên, khuyến khích, động lực, điểm tựa tinh thần,…để bản thân hướng tới những điều tốt đẹp hơn nữa trong cuộc sống.

-Bài học rút ra từ trải nghiệm ấy:

Ví dụ: Các bạn ạ! Khi hiểu lầm ai đó, có thể ta sẽ nuối tiếc, ân hận mãi vì sự thiếu sót của bản thân mình. Hãy xem như đó là một bài học, một kinh nghiệm để sống tốt hơn nha bạn. Từ những hiểu lầm đó, bạn nên học cách thay đổi bản thân theo hướng tích cực để hoàn thiện chính mình.

Lưu ý: Với những trải nghiệm buồn, tiếc nuối,…thì rút ra bài học, kinh nghiệm, lời nhắc nhở để bản thân tự thay đổi, tự hoàn thiện mình hơn nữa trong cuộc sống.

- Vừa nêu ý nghĩa của trải nghiệm vừa rút ra bài học từ trải nghiệm ấy:

Ví dụ: Đó thực sự là một câu chuyện buồn với tôi. Từ đó, tôi rút ra được bài học cho bản thân mình rằng “Phải biết vâng lời người lớn, biết tự chăm lo cho bản thân mình, không nên để người khác lo lắng”. Bài học ấy đã giúp tôi thêm kính trọng, yêu thương ông bà hơn, giúp tôi trưởng thành hơn.

Bước 3: Viết bài

- Nhất quán về ngôi kể: xưng tôi hoặc em.

- Xây dựng được cốt truyện

- Sắp xếp các sự việc hợp lí theo trình tự hợp lí

- Đan xen các yếu tố miêu tả

- Thể hiện được cảm xúc của người viết

Bước 4: Xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM

NV 1: Hướng dẫn HS chuẩn bị trước khi viết và tìm ý, lập dàn ý cho đề văn sau.

Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm đôi.

Bằng tất cả tình yêu và sự kính trọng, em hãy viết bài văn kể lại một kỉ niệm sâu sắc, đáng nhớ của em với mẹ.

? Em cần chuẩn bị gì trước khi viết?

? Em sẽ tìm ý như thế nào cho đề văn trên?

? Hãy lập dàn ý cho đề trên?

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Hs thảo luận

- Gv quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm thảo luận;

- GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

NV 2: Hướng dẫn HS viết bài

Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS viết bài theo dàn ý

Bằng tất cả tình yêu và sự kính trọng, em hãy viết bài văn kể lại một kỉ niệm sâu sắc, đáng nhớ của em với mẹ.

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Hs thảo luận

- Gv quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm thảo luận;

- GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Đề 1: Bằng tất cả tình yêu và sự kính trọng, em hãy viết bài văn kể lại một kỉ niệm sâu sắc, đáng nhớ của em với mẹ.

Bước 1: Chuẩn bị trước khi viết

-Lựa chọn đề tài: Với đề bài kể lại một kỉ niệm sâu sắc, đáng nhớ của em với mẹ, em có thể hồi tưởng lại những kỉ niệm đã qua: kỉ niệm lần đầu tiên đi học, kỉ niệm mẹ chăm sóc em khi em bị ốm, kỉ niệm em cùng gia đình chuẩn bị sinh nhật cho mẹ, kỉ niệm mẹ chỉ em học toán, làm văn,…

- Xác định mục đích làm bài: Với đề bài kể lại một kỉ niệm sâu sắc, đáng nhớ của em với mẹ thì người viết kể về những diễn biến của sự việc mình đã trải qua cùng mẹ, chia sẻ với người đọc kinh nghiệm trong cuộc sống được rút ra từ kỉ niệm đó.

- Thu thập tài liệu:

+ Nhớ lại những sự việc, trải nghiệm đã để lại cho em những kỉ niệm vui, hạnh phúc, đáng nhớ

+ Đọc các câu chuyện đã học, đọc các bài viết tham khảo,…

+ Tìm những kỉ vật có liên quan đến câu chuyện……

+…….

Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý

a.Tìm ý:

- Em nhớ và định kể kỉ niệm sâu sắc nào với mẹ?

- Kỉ niệm ấy xảy ra trong tình huống nào? (địa điểm, thời gian)

- Những ai đã liên quan đến kỉ niệm đó? Họ đã làm gì?

- Sự việc nào xảy ra trong kỉ niệm đó? Và được giải quyết như thế nào?

- Kỉ niệm ấy đem lại cho em cảm xúc gì, thái độ gì?

- Từ kỉ niệm đó em rút ra cho mình bài học gì?

b.Lập dàn ý:

Mở bài: Giới thiệu khái quát về trải nghiệm đáng nhớ của em với mẹ

Thân bài:

-Tình huống (hoàn cảnh: địa điểm và thời gian) xảy ra trải nghiệm, các nhân vật có liên quan.

Lưu ý: Giới thiệu tình huống, hoàn cảnh cần kết hợp yếu tố miêu tả không gian, cảnh sắc thiên nhiên, con người.

- Diễn biến trải nghiệm:

- Điều đặc biệt của trải nghiệm đó khiến em nhớ nó đến tận bây giờ hoặc khiến em thay đổi để tự hoàn thiện bản thân.

Lưu ý: Khi kể sự việc thông qua các hành động, lời nói của nhân vật cần kết hợp các yếu tố miêu tả, biểu cảm.

Kết bài: Nêu ý nghĩa của trải nghiệm đối với bản thân hoặc bài học rút ra từ trải nghiệm ấy.

Bước 3: Viết bài

Trong cuộc đời mỗi người chắc hẳn ai cũng từng có rất nhiều kỉ niệm. Những kỉ niệm khó phai với những cảm xúc hồn nhiên. Và tôi cũng có những kỉ niệm trong trẻo ấy. Nhưng một trong những kỉ niệm mà tôi không thể nào quên trong cuộc đời của mình đó là kỉ niệm lần đầu tiên đến trường cùng mẹ..

Tôi còn nhớ như in ngày đầu tiên tôi đi học. Tối hôm đó, sau bữa ăn tối, mẹ đã mang vào phòng tôi một bọc quà rất to. Tôi cứ nghĩ là được mẹ mua cho đồ chơi hay là một bộ lego mà tôi hằng mong muốn. Tôi háo hức mở bọc quà, thì ra đó toàn là sách, vở, đồ dùng học tập và có cả một chiếc cặp sách in hình siêu nhân mà tôi rất thích. Bộ đồng phục đã được mẹ là phẳng phiu. Mẹ mặc thử cho tôi bộ đồng phục học sinh lớp Một. Tôi cảm thấy mình trang trọng và đứng đắn hẳn ra. Tôi ngắm nghía hồi lâu rồi bật cười. Cả đêm hôm đó tôi không thể nào ngủ được.

Sáng hôm sau, mẹ âu yếm dắt tôi đến trường trên con đường làng dài và hẹp. Tôi vẫn nhớ cảm giác hồi hộp và lo sợ lúc đó, tôi không biết mình sẽ làm gì và mình sẽ như thế nào khi không có mẹ ở bên. Rời tay mẹ, tôi bước vào cổng trường, tôi thấy mình thật bơ vơ và lạc lõng. Thế là mẹ ôm tôi vào lòng âu yếm: "Con lớn rồi mà, từ hôm nay con đã là học sinh lớp Một rồi. Hãy tự tin lên nào!". Tôi nghe lời mẹ, vào lớp học. Ngày hôm đó đối với tôi thật dài, tôi rất nhớ mẹ, chưa bao giờ tôi lại thấy yêu mẹ và cần mẹ hơn lúc này.

Đã năm năm trôi qua kể từ ngày đầu tiên đi học nhưng tôi không thể nào quên được hình ảnh thân thương của mẹ và những cảm xúc của mình trong cái ngày đáng nhớ ấy. Mẹ đã giúp tôi tự tin, vững vàng bước những bước đi đầu tiên trên con đường tri thức.

Ngày đầu tiên ấy đã trôi qua nhưng những cảm xúc vẫn còn nguyên vẹn trong tôi không bao giờ mờ phai. Với tôi, mẹ như một làn mây che cho tôi mưa nắng, mẹ là ngọn lửa thôi thúc con tim tôi để vững bước trên đường đời. Dù mai đây nếu mẹ có mất đi thì trong tôi, mẹ luôn sống và theo tôi suốt cuộc đời.

Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS viết bài theo dàn ý

Từ những trải nghiệm của cuộc sống tình bạn, em hãy viết bài văn kể lại kỉ niệm sâu sắc của em với một người bạn của mình.

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Hs thảo luận

- Gv quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm thảo luận;

- GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Từ những trải nghiệm của cuộc sống tình bạn, em hãy viết bài văn kể lại kỉ niệm sâu sắc của em với một người bạn của mình.

Hướng dẫn làm bài

Bước 1: Chuẩn bị trước khi viết

Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý

a.Tìm ý:

- Em nhớ và định kể kỉ niệm sâu sắc nào với bạn?

- Kỉ niệm ấy xảy ra trong tình huống nào? (địa điểm, thời gian)

- Những ai đã liên quan đến kỉ niệm đó? Họ đã làm gì?

- Sự việc nào xảy ra trong kỉ niệm đó? Và được giải quyết như thế nào?

- Kỉ niệm ấy đem lại cho em cảm xúc gì, thái độ gì?

- Từ kỉ niệm đó em rút ra cho mình bài học gì?

b.Lập dàn ý:

1/ Mở bài: Giới thiệu khái quát về trải nghiệm đáng nhớ của em với người bạn của mình.

Ví dụ: Trong cuộc đời mỗi người, ai chẳng có những phút giây lỗi lầm. Nhưng điều quan trọng là, sau mỗi lần mắc lỗi, chúng ta biết hối hận và sửa chữa sai lầm ấy. Tôi cũng đã có một lần mắc lỗi với chính người bạn thân của mình hồi năm học lớp 4. Đó là một trải nghiệm buồn vì suýt chút nữa chính tôi đã tự tay giết chết đi một tình bạn đẹp.

2/ Thân bài:

*Tình huống (hoàn cảnh: địa điểm và thời gian) xảy ra trải nghiệm, các nhân vật liên quan.

-Miêu tả đôi nét về người bạn làm nên kỉ niệm với em:

Ví dụ:

Hoa có vóc dáng nhỏ nhắn, thân hình mảnh khảnh nhưng rất khỏe. Gương mặt xinh tươi, vầng trán cao. Ở Hoa toát lên sự thông minh. Hoa là học sinh giỏi nhiều năm liền. Bạn ấy còn rất tốt tính, hay giúp đỡ mọi người. Hàng ngày, ngoài việc đi học cùng nhau, Hoa còn giúp tôi rất nhiều trong học tập, nhờ có Hoa mà tôi đã tiến bộ lên rất nhiều.

-Nêu thời gian, địa điểm xảy ra kỉ niệm: Ví dụ: Tôi vẫn còn nhớ như in năm lớp 4. Hôm đó, cô giáo vào lớp và gọi một số bạn lên kiểm tra bài cũ, trong đó có tôi…….

Lưu ý: Giới thiệu tình huống, hoàn cảnh; địa điểm và thời gian kết hợp yếu tố miêu tả không gian, cảnh sắc thiên nhiên, con người.

*Diễn biến trải nghiệm:

- Hôm đó, cô giáo vào lớp và gọi một số bạn lên kiểm tra bài cũ, trong đó có tôi.

- Vì đã học bài ở nhà nên tôi trả lời rất dõng dạc, tự tin, cô cho tôi một điểm 10 đỏ chói vào trong sổ. Bạn bè trong lớp nhìn tôi đầy ngưỡng mộ khi có thể nhớ chi tiết từng ngày tháng, địa danh trong bài lịch sử dài dằng dặc.

- Tối hôm đó, vì tivi có chương trình rất hay mà tôi yêu thích, cũng vì chủ quan rằng mình đã có điểm nên tôi không học lại bài.

- Ai ngờ hôm sau, cô bất ngờ cho kiểm tra 15 phút, tôi ngồi vò đầu bứt tai, cắn bút mãi mà cũng không thể nhớ nổi một chữ.

- Trong khi đó, ở bên cạnh tôi, Hoa đã làm xong từ bao giờ. Chỉ còn có 5 phút, tôi cuống quá liền giật lấy bài của Hoa và vội vàng chép.

* Điều đặc biệt của trải nghiệm đó khiến em nhớ nó đến tận bây giờ hoặc khiến em thay đổi, tự hoàn thiện bản thân.

- Tiết học sau, cô trả bài kiểm tra hôm ấy và nói rằng: “Cô rất buồn rằng trong lớp ta có hiện tượng chép bài của nhau, đó là của Lan và Hoa, cô cho cả hai bạn 3 điểm, nếu các em có gì thắc mắc thì sau giờ học lên gặp cô”.

- Tôi sững sờ, còn Hoa mắt nhòe đi khi nhận bài kiểm tra của mình. Tôi vô tâm nghĩ rằng chỉ là một bài kiểm thôi mà, sau giờ học mình sẽ xin lỗi nó sau. Lúc tan học, Hoa chẳng đợi tôi về cùng mà đi trước. Mấy đứa bạn cùng lớp thì thầm rằng:

- Sao hôm nay Hoa lại không học bài nhỉ, mọi khi cậu ấy chăm lắm mà.

- Bây giờ, tôi mới ân hận và hiểu ra lỗi lầm của mình. Vì vô tâm mà tôi đã làm tổn thương Hoa. Chẳng biết làm gì khác, tôi vội vàng chạy đuổi theo Hoa để xin lỗi.….

-Lúc ấy, tôi mới thở phào nhẹ nhõm. Nếu không sửa lỗi kịp thời, có lẽ tôi đã đánh mất một người bạn tốt như Hoa.

Lưu ý: Khi kể sự việc thông qua các hành động, lời nói của nhân vật cần kết hợp các yếu tố miêu tả, biểu cảm.

3/ Kết bài: Nêu ý nghĩa của trải nghiệm đối với bản thân hoặc bài học rút ra từ trải nghiệm ấy.

Ví dụ: Mỗi lần nhớ lại kỉ niệm ấy, tôi thấy thẹn với lòng và tự dặn mình phải biết chú ý tới cảm xúc của người khác hơn, nếu không, tôi sẽ đánh mất những người luôn yêu thương và giúp đỡ tôi trong cuộc sống.

Bước 3: Viết bài

Trong cuộc đời mỗi người, ai chẳng có những phút giây lỗi lầm. Nhưng điều quan trọng là, sau mỗi lần mắc lỗi, chúng ta biết hối hận và sửa chữa sai lầm ấy. Tôi cũng đã có một lần mắc lỗi với chính người bạn thân của mình hồi năm học lớp 4. Đó là một trải nghiệm buồn vì suýt chút nữa chính tôi đã tự tay giết chết đi một tình bạn đẹp.

Tôi và Hoa chơi với nhau từ nhỏ, nhà ở cạnh nhau nên chúng tôi lại càng thân hơn, đi đến đâu cũng dính lấy nhau như hai chị em vậy. Hoa có vóc dáng nhỏ nhắn, thân hình mảnh khảnh nhưng rất khỏe. Gương mặt xinh tươi, vầng trán cao. Ở Hoa toát lên sự thông minh. Hoa là học sinh giỏi nhiều năm liền. Bạn ấy còn rất tốt tính, hay giúp đỡ mọi người. Hàng ngày, ngoài việc đi học cùng nhau, Hoa còn giúp tôi rất nhiều trong học tập, nhờ có Hoa mà tôi đã tiến bộ lên rất nhiều.

Tôi vẫn còn nhớ như in năm lớp 4. Hôm đó, cô giáo vào lớp và gọi một số bạn lên kiểm tra bài cũ, trong đó có tôi. Vì đã học bài ở nhà nên tôi trả lời rất dõng dạc, tự tin, cô cho tôi một điểm 10 đỏ chói vào trong sổ. Bạn bè trong lớp nhìn tôi đầy ngưỡng mộ khi có thể nhớ chi tiết từng ngày tháng, địa danh trong bài lịch sử dài dằng dặc. Tối hôm đó, vì tivi có chương trình rất hay mà tôi yêu thích, cũng vì chủ quan rằng mình đã có điểm nên tôi không học lại bài. Ai ngờ hôm sau, cô bất ngờ cho kiểm tra 15 phút, tôi ngồi vò đầu bứt tai, cắn bút mãi mà cũng không thể nhớ nổi một chữ. Trong khi đó, ở bên cạnh tôi, Hoa đã làm xong từ bao giờ. Chỉ còn có 5 phút, tôi cuống quá liền giật lấy bài của Hoa và vội vàng chép. Tiết học sau, cô trả bài kiểm tra hôm ấy và nói rằng:

- Cô rất buồn rằng trong lớp ta có hiện tượng chép bài của nhau, đó là của Lan và Hoa, cô cho cả hai bạn 3 điểm, nếu các em có gì thắc mắc thì sau giờ học lên gặp cô.

Tôi sững sờ, còn Hoa mắt nhòe đi khi nhận bài kiểm tra của mình. Tôi vô tâm nghĩ rằng chỉ là một bài kiểm thôi mà, sau giờ học mình sẽ xin lỗi nó sau. Lúc tan học, Hoa chẳng đợi tôi về cùng mà đi trước. Mấy đứa bạn cùng lớp thì thầm rằng:

- Sao hôm nay Hoa lại không học bài nhỉ, mọi khi cậu ấy chăm lắm mà.

Bây giờ, tôi mới ân hận và hiểu ra lỗi lầm của mình. Vì vô tâm mà tôi đã làm tổn thương Hoa. Chẳng biết làm gì khác, tôi vội vàng chạy đuổi theo Hoa để xin lỗi. Bắt kịp Hoa, tôi nói bằng giọng hổn hển chẳng ra hơi:

- Hoa ơi. Mình xin lỗi nhé. Tại mình mà cậu bị điểm kém.

Hoa mỉm cười dịu dàng:

- Thôi, không sao đâu, mình cũng không giận cậu nữa.

Lúc ấy, tôi mới thở phào nhẹ nhõm. Nếu không sửa lỗi kịp thời, có lẽ tôi đã đánh mất một người bạn tốt như Hoa.

Mỗi lần nhớ lại kỉ niệm ấy, tôi thấy thẹn với lòng và tự dặn mình phải biết chú ý tới cảm xúc của người khác hơn, nếu không, tôi sẽ đánh mất những người luôn yêu thương và giúp đỡ tôi trong cuộc sống.

Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS viết bài theo dàn ý

Kể về một kỉ niệm đáng nhớ đối với một con vật nuôi mà em yêu thích

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Hs thảo luận

- Gv quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm thảo luận;

- GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Đề 3: Kể về một kỉ niệm đáng nhớ đối với một con vật nuôi mà em yêu thích

a. Bước 1: Chuẩn bị trước khi viết.

-  Đọc và xác định yêu cầu đề bài, lựa chọn trải nghiệm mà em có ấn tượng sâu sắc về một con vật nuôi mà em yêu thích: chú chó Milo

- Nhớ lại các chi tiết về trải nghiệm và cảm xúc, suy nghĩ của em qua trải nghiệm: Milo đã cứu em thoát chết

- Tìm các tư liệu, tranh, ảnh liên quan để minh họa cho trải nghiệm (nếu thấy cần thiết).

b. Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý

* Tìm ý

- Sự việc chính:

+ Đó là sự việc: em đi tắm sông, bị chuột rút chân, chìm xuống, em được Milo cứu.

+ không gian, địa điểm diễn ra: con sông trước cửa nhà em

+ thời gian cụ thể: kì nghỉ hè, buổi chiều...

- Nhân vật

+ Hình ảnh chú chó Milo: giống chó, bộ lông, huyền đề ở chân, đôi mắt...

+ Em và Milo đã có sự gắn bó thế nào: cảm nhận của em về ý nghĩ, hành động, cử chỉ gì của Milo lúc ở nhà, lúc ở bến sông? (chào hỏi khi đi học về, âu yếm ngắm nhìn, lấm lét nhìn trộm khi bị em quát, lo lắng khi thấy em bơi...

- Cốt truyện:

+ Diễn biến của câu chuyện: Điều gì đã xảy ra? Theo thứ tự như thế nào?

(sự việc mở đầu, sự việc phát triển, sự việc kết thúc)

- Ý nghĩa: Trải nghiệm Milo cứu em thoát chết, em nhận ra tình yêu thương, sự dũng cảm, sẵn sàng hi sinh vì bạn của Milo...

- Cảm xúc của người kể: Cảm xúc của em khi câu chuyện diễn ra và khi kể lại: xúc động, hạnh phúc, sung sướng...

* Lập dàn ý

- Mở bài:

Giới thiệu trải nghiệm với chú chó Milo của mình. Nhân vật: Milo, sự việc chính là em được Milo cứu.

- Thân bài:

Kể lại diễn biến của câu chuyện theo trình nhất định (tự thời gian, không gian, các sự việc đã sắp xếp theo trình tự hợp lí chưa, làm nổi bật nhân vật, sự việc chính)

+ Kỉ niệm diễn ra theo trình tự thời gian: lúc bà tặng, lúc đi học về, khi xảy ra sự việc đi tắm sông, sau sự việc được cứu...

+ Không gian: bên bờ sông, ồn ào...

+ Trải nghiệm thú vị nào:

+ Được đi tắm sông, thi bơi với các bạn

+ Ngắm nhìn Milo lúc đang bơi, cảm nhận thấy khó khăn khi bơi.

+ Nhiều người vây quanh khi tỉnh lại. Xúc động vì được Milo cứu...

+ Nhân vật Milo được hiện lên trong lời kể: Miêu tả về bộ lông, chân huyền đề, động tác vui mừng, lúc sợ hãi của nó....

+ Bài học sâu sắc cháu nhận ra: tình yêu động vật, ý nghĩa của tình bạn

+ Cảm xúc nhân vật cháu: bộc lộ qua tâm trạng vui sướng khi được chơi cùng Milo, hạnh phúc, biết ơn Milo...

- Kết bài:

Nêu cảm nghĩ về trải nghiệm với con vật nuôi, bài học về cách đối xử với động vật.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM

NV 1: Hướng dẫn HS chuẩn bị trước khi viết và tìm ý, lập dàn ý cho đề văn sau.

Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm đôi.

Trong chúng ta, ai cũng từng ít nhất một lần mắc lỗi. Những lỗi lầm ấy sẽ giúp chúng ta nhận ra hạn chế, khuyết điểm của bản thân nhưng cũng để lại trong ta nhiều cảm xúc buồn hay tiếc nuối. Em hãy kể lại một lần mắc lỗi đó của em.

? Em cần chuẩn bị gì trước khi viết?

? Em sẽ tìm ý như thế nào cho đề văn trên?

? Hãy lập dàn ý cho đề trên?

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Hs thảo luận

- Gv quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm thảo luận;

- GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

NV 2: Hướng dẫn HS lập dàn ý cho đề văn sau.

Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm đôi.

Kể lại sự việc em đã gây ra khiến bố mẹ buồn phiền.

? Hãy lập dàn ý cho đề trên?

? Viết thành bài văn hoàn chỉnh.

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Hs thảo luận

- Gv quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm thảo luận;

- GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

NV 3: Hướng dẫn HS về nhà viết thành bài văn hoàn chỉnh cho đề sau

Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS làm dàn ý và viết bài cho đề văn trên. (về nhà làm)

Kể lại câu chuyện đã làm thay đổi suy nghĩ, cách sống của em.

? Hãy lập dàn ý cho đề trên?

? Viết thành bài văn hoàn chỉnh.

- HS thực hiện nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

HS về nhà viết

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm tiết học sau

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Vào tiết học sau.

ĐỀ 1.

Trong chúng ta, ai cũng từng ít nhất một lần mắc lỗi. Những lỗi lầm ấy sẽ giúp chúng ta nhận ra hạn chế, khuyết điểm của bản thân nhưng cũng để lại trong ta nhiều cảm xúc buồn hay tiếc nuối. Em hãy kể lại một lần mắc lỗi đó của em.

Bước 1: Trước khi viết

-Lựa chọn đề tài: Với đề bài kể lại một lần mắc lỗi của em, em có thể hồi tưởng lại những trải nghiệm đã qua: bỏ học, nói dối, nghịch ngợm gây nên hậu quả, ham chơi quên lời dặn của bố mẹ, xem trộm nhật kí người khác, ăn trộm tiền,…

-Xác định mục đích làm bài: Kể lại một kỉ niệm buồn, tiếc nuối hoặc một kỉ niệm khiến em thay đổi, trưởng thành là kiểu bài trong đó người viết kể về những diễn biến của sự việc mình đã trải qua cùng với bố mẹ, ông bà, thầy cô, bạn bè, những người xung quanh để chia sẻ với người đọc kinh nghiệm trong cuộc sống được rút ra từ kỉ niệm đó.

- Thu thập tư liệu:

+ Nhớ lại những sự việc, trải nghiệm đã để lại cho em những kỉ niệm buồn, tiếc nuối hoặc khiến bản thân em thay đổi.

+ Đọc các câu chuyện đã học, đọc các bài viết tham khảo,…

+ Tìm những kỉ vật có liên quan đến câu chuyện……

+…….

Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý

a.Tìm ý:

- Em nhớ và định kể kỉ niệm (buồn, tiếc nuối hoặc khiến bản thân thay đổi) có liên quan đến ai?

- Kỉ niệm ấy xảy ra trong tình huống nào? (địa điểm, thời gian)

- Những ai đã liên quan đến kỉ niệm đó? Họ đã nói và làm gì?

- Sự việc nào xảy ra trong kỉ niệm đó? Và được giải quyết như thế nào?

- Kỉ niệm ấy đem lại cho em cảm xúc gì, thái độ gì, ấn tượng gì?

- Vì sao em có được những cảm xúc, thái độ, ấn tượng đó?

- Từ kỉ niệm đó em rút ra cho mình bài học gì?

b.Lập dàn ý:

Mở bài: Giới thiệu khái quát về lỗi lầm mà em đã gây ra.

Thân bài:

-Tình huống (hoàn cảnh: địa điểm và thời gian) xảy ra trải nghiệm, các nhân vật có liên quan.

Ví dụ:

+ Hôm ấy là một ngày tồi tệ nhất trong cuộc đời tôi…

+ Vì:…….

Lưu ý: Giới thiệu tình huống, hoàn cảnh cần kết hợp yếu tố miêu tả không gian, cảnh sắc thiên nhiên, con người.

- Diễn biến trải nghiệm: (lần phạm lỗi đó)

+………..

+……….

+…………

- Điều đặc biệt của trải nghiệm đó khiến em nhớ nó đến tận bây giờ hoặc khiến em thay đổi để tự hoàn thiện bản thân.

Ví dụ: Mỗi khi nhớ lại, tôi vẫn tự trách mình và cảm thấy có lỗi với thầy giáo vô cùng. Tôi nợ cô một lời xin lỗi.

Lưu ý: Khi kể sự việc thông qua các hành động, lời nói của nhân vật cần kết hợp các yếu tố miêu tả, biểu cảm.

Kết bài:

- Bài học nhận được sau lỗi lầm ấy.

- Tôi đã, đang và sẽ thay đổi bản thân sau khi nhận ra được bài học đó.

Bước 3: Viết bài

Bài tham khảo

Trong cuộc sống không ai là chưa một lần mắc lỗi. Đến tận bây giờ, mỗi khi nhớ lại lần đó, tôi vẫn thấy xẩu hổ và hối hận vô cùng. Ngày đó tôi vẫn còn là một cô nhóc lớp 5 ngây ngô, dại dột.

Hồi ấy, tôi vốn là một học sinh giỏi Tiếng Anh của lớp. Bài kiểm tra nào tôi cũng đạt điểm cao khiến cô giáo rất hài lòng. Mỗi lần được gọi lên phát biểu, tôi đều trả lời chuẩn xác trước con mắt thán phục của bạn bè. Có một lần trong giờ Tiếng Anh ôn tập, tôi đã không học bài. Tối hôm trước đó, trên ti vi chiếu một bộ phim hoạt hình mà tôi rất thích, tôi đã xem đến quên cả thời gian. Đến khi hết phim thì đã 10 giờ mất rồi. Thế rồi tôi chủ quan, nghĩ rằng mình đã có điểm kiểm tra miệng rồi nên cô sẽ không gọi nữa đâu. Chính bởi vậy nên tôi đã yên tâm đi ngủ.

Nhưng rồi hôm sau đến lớp, có một chuyện bất ngờ đã xảy ra, hôm ấy lớp tôi kiểm tra 15 phút. Tôi ngơ ngác, ngồi im như bất động. Bạn Lan bên cạnh phải nhắc nhở; “Chép đề bài đi kìa!” Tiết kiểm tra hôm ấy như kéo dài vô tận. Tôi cứ viết rồi lại xóa. Vì lo sợ nên đầu óc cứ rối cả lên, không nghĩ được cái gì. Thời gian đã hết, tôi nộp bài mà lòng cứ thấp thỏm, lo âu mãi.

Tuần sau, cô giáo trả bài. Như mọi lần, tôi nhận bài từ tay cô để phát cho các bạn. Liếc qua bài mình, thấy bị điểm 5, tim tôi thắt lại. Rồi không để cho ai kịp nhìn thấy và cố giữ nét mặt thản nhiên để che giấu bao nhiêu bối rối trong lòng. Thật là chuyện chưa từng có. Ăn nói làm sao với cô, với bạn, với bố mẹ bây giờ? Tôi quay cuồng lo nghĩ và bất chợt nảy ra một ý. Cô giáo gọi điểm vào sổ. Đến tên tôi, tôi bình tĩnh xướng to: Tám ạ! Cô gọi tiếp bạn khác. Tôi thở phào nhẹ nhõm và tự nhủ chắc cô giáo sẽ không để ý đâu vì có gần chục bài bị điểm kém cơ mà!

Trên đường đi học về, tôi cứ suy nghĩ mãi, nghĩ về những tràng vỗ tay, những lời khen ngợi chân thành, vẻ hài lòng và tự hào của cha mẹ… Tất cả những điều ấy vô tình khơi dậy sự day dứt và xấu hổ trong tôi. Tôi không xứng đáng với sự kì vọng đó. Tối hôm ấy, tôi trằn trọc cả đêm không ngủ được, nỗi ân hận cứ bám theo tôi. Và thế là tôi đã quyết định sẽ thú nhận tất cả và xin lỗi cô giáo.

Ngày hôm sau đến lớp, tôi đã gặp cô và trình bày rõ mọi việc, xin lỗi cô và nói sẽ chấp nhận mọi hình phạt. Cứ tưởng sẽ bị cô mắng và kỉ luật, ấy vậy mà cô chỉ nhẹ nhàng nhìn, xoa đầu tôi và nói: “Cuộc đời này không ai là không mắc sai lầm cả. Quan trọng là ta phải biết nhận ra và sửa đổi lỗi lầm của mình. Cô hy vọng đây là một bài học cho em và mong em sẽ không tái phạm nữa.” Tôi vô cùng biết ơn cô vì cô đã tha thứ cho mình.

Đến bây giờ, tuy chuyện đã xảy ra khá lâu rồi, thời gian đã đẩy lùi chúng vào dĩ vãng nhưng nỗi ân hận và xấu hổ vẫn luôn bám theo tôi. Tôi luôn ghi nhớ và coi đó là một bài học quý báu cho mình. Tôi tự nhủ sẽ không bao giờ mắc lại lỗi lầm đó một lần nữa.

ĐỀ 2:

Kể lại sự việc em đã gây ra khiến bố mẹ buồn phiền.

Dàn ý:

1. Mở bài

- Mở bài trực tiếp: giới thiệu về sự việc em lỡ gây ra khiến bố mẹ phiền lòng.

- Mở bài gián tiếp: dẫn dắt kể về hoàn cảnh khiến em gợi nhớ về một lần đã khiến bố mẹ phải buồn phiền ở trong quá khứ. Từ đó dẫn vào phần thân bài kể về sự việc đó.

2. Thân bài

- Kể lại diễn biến của sự việc em đã lỡ gây ra khiến bố mẹ phiền lòng, chú ý:

+ Kể lại sự việc đã diễn ra theo trình tự thời gian (cái gì diễn ra trước thì kể trước, cái gì diễn ra sau thì kể sau).

+ HS sắp xếp câu chuyện kể theo mô tip nguyên nhân xảy ra sự việc - diễn biến sự việc - kết quả sự việc.

- Nêu những cảm xúc, suy nghĩ (buồn bã, hối hận…) của em sau khi diễn ra sự việc ấy.

- Em đã làm những gì để khắc phục lỗi lầm của mình (bằng lời nói và hành động cụ thể…)

- Thái độ của bố, mẹ sau khi em thể hiện sự hối lỗi của mình.

3. Kết bài

- Suy nghĩ, bài học mà em rút ra được sau sự việc mà em đã kể.

Viết bài

Tham khảo bài văn mẫu

    Con người sinh ra vốn bất toàn, có ai là người chưa từng một lần mắc sai lầm trong cuộc đời dài của chính mình, điều quan trọng là ta phải biết thức tỉnh, sửa sai, đứng lên trên sai lầm ấy mà trưởng thành. Tôi cũng đã từng phạm sai lầm, điều đáng buồn hơn cả là sự việc tôi gây ra đã khiến bố mẹ, những người yêu thương, tin tưởng tôi nhất đau lòng, phiền muộn. Sự việc ấy dù đã qua đi được một thời gian dài nhưng mỗi khi nhắc đến tôi vẫn cảm thấy day dứt và hối hận vô cùng.

   Vì công việc bận rộn, bố mẹ cũng ít có thời gian quan tâm sát sao tôi. Nhưng tính tôi hiền lành, nhút nhát, lại rất thương bố mẹ nên tôi rất ngoan ngoãn, lễ phép, biết vâng lời và giúp đỡ bố mẹ công việc nhà. Thành tích học tập của tôi cũng vào loại khá đủ khiến bố mẹ đặt lòng tin ở tôi để tu chí làm ăn. Nhưng tất cả sự tin tưởng, niềm tự hào của bố mẹ dành cho tôi đã hoàn toàn sụp đổ vào năm tôi học lớp bốn.

   Tôi còn nhớ như in năm đó, ở gần trường tôi có mở thêm vài quán nét mới. Vốn tính nhút nhát lại không ham chơi, đua đòi nên tôi rất ít ra vào nơi đó. Nhưng hôm ấy, tôi còn nhớ vì bị điểm kém bài thi toán tôi đã rất buồn, lại có phần hụt hẫng và chán nản bởi đó là môn mà tôi đã hi vọng và nỗ lực rất nhiều để đạt điểm cao. Trong lúc tâm trạng đang rối bời, có mấy bạn đã rủ tôi vào quán nét chơi game cho thoải mái đầu óc. Sau một hồi đắn đo, phân vân tôi đã quyết định đi cùng các bạn. Chưa bao giờ tôi nghĩ những trò chơi game lại có ma lực lôi cuốn mình đến thế. Những trận đánh ảo, những gia tài khổng lồ trong game khiến tôi như quên đi mọi thứ xung quanh mà chìm đắm vào nó. Một lần, hai lần, ba lần rồi dần dần tôi thường xuyên vào quán nét. Hằng ngày, số tiền bố mẹ cho tôi để ăn sáng tôi đều dành để đi chơi game. Tội lỗi và đáng trách hơn cả là tôi bắt đầu biết nói dối bố mẹ. Tôi nói rằng mình phải đi học thêm, học nhóm để thoái thác các công việc nhà mà tôi thường hay làm, bỏ qua những giờ tự học ở nhà để đến quán nét. Tôi dần trở nên hư đốn, tha hóa khi thường xuyên trốn học, bỏ tiết để đi chơi game. Thậm chí có lần, vì ham chơi lại không có tiền nên tôi đã nói dối bố mẹ xin tiền đi học phụ đạo để phục vụ cho việc làm sai trái của mình. Tôi học hành sa sút nghiêm trọng, tự bản thân tôi cũng cảm thấy mình như trở thành một con người hoàn toàn khác. Bố mẹ tôi đi sớm về khuya có lẽ chưa kịp phát hiện ra sự thay đổi của tôi, cho nên tôi vẫn ngang nhiên bỏ học chơi game.

   Sự việc này cứ thế diễn ra hơn ba tháng trời, chỉ đến khi cô giáo gọi điện mời bố mẹ tôi lên trường để gặp gỡ, trao đổi thì mọi chuyện mới vỡ lở. Vì trốn học quá nhiều, tôi còn không biết đến cuộc gặp mặt này. Buổi chiều hôm ấy, cũng như bao ngày khác, tôi bước ra từ quán nét vào đúng giờ tan học và trở về nhà cũng rất đúng giờ như các bạn khác. Bước vào nhà, tôi ngạc nhiên vô cùng khi cả bố và mẹ đều đang ngồi ở phòng khách. Tôi chào bố mẹ và tỏ ra thắc mắc “sao bố mẹ hôm nay đi làm về sớm thế ạ”. Vẻ mặt tôi cố tỏ ra thật tự nhiên nhưng nhìn nét mặt nghiêm nghị của bố và ánh mắt buồn rầu của mẹ tôi biết chắc chắn đã xảy ra chuyện gì. Bố hỏi tôi:

- Con vừa đi đâu về?

   Tôi vẫn tỏ ra ngoan cố vì không nghĩ rằng bố mẹ chưa biết chuyện:

- Dạ, con vừa đi học về ạ.

   Lúc này, ánh mắt bố tôi đục ngàu, tôi cảm nhận được những tia giận giữ lóe lên từ cái nhìn về tôi. Bố gằn giọng, cố kìm nén cơn nóng giận và nói:

- Bố mẹ vừa đi gặp cô giáo chủ nhiệm của con về.

   Chỉ nghe đến đây thôi, chân tay của tôi như rụng rời, tim tôi đập nhanh, môi run run không thốt lên lời. Tôi biết bão tố sắp ập đến với mình. Tôi cũng đã từng nghĩ ngày này sớm muộn cũng sẽ đến nhưng tôi không sao kiềm chế được bản thân. Tôi khóc nấc không thành tiếng rối rít xin lỗi bố mẹ. Thực sự khi ấy, lời xin lỗi của tôi không đơn thuần xuất phát từ nỗi sợ hãi mà tôi đang ăn năn, day dứt về dằn vặt thực sự về việc làm của mình. Tôi sẵn sàng đón nhận sự trừng phạt, những trận đòn roi, những lời chửi mắng từ bố mẹ. Thế nhưng, mọi thứ hoàn toàn không như tôi nghĩ, mẹ tôi đã khóc, khóc rất nhiều, từ bé đến giờ tôi chưa bao giờ phải thấy mẹ khóc nhiều đến thế. Tôi đau lòng vô cùng, những giọt nước mắt ấy còn làm tôi xót hơn cả những trận đòn roi. Tôi càng trách bản thân nhiều hơn, tôi tự cảm thấy xấu hổ cho chính bản thân mình. Bố điềm tĩnh giảng giải chỉ ra những sai lầm và khuyên răn tôi. Tôi thức tỉnh thực sự, tôi hối hận về những hành động sai trái của mình, tôi yêu thương và kính trọng bố mẹ mình nhiều hơn. Kể từ hôm ấy, tôi chuyên tâm học hành, trở về là chính mình và tự hứa với bản thân sẽ học tập chăm chỉ hơn, ngoan ngoãn hơn để bù đắp những sai lầm mà mình gây ra.

   Giờ đây, tôi đã trưởng thành, tôi thấu hiểu rằng, sai lầm không đáng sợ, thứ đáng sợ hơn cả là bản thân không nhận ra được lỗi sai và sửa chữa, Từ ngày ấy, mỗi lần đưa ra các quyết định hay hành động gì tôi đều nghĩ đến bố mẹ, những người đã bao dung rộng lòng cho tôi biết sai, sửa sai và có được một bài học đường đời quý giá.

Đề 3.

Kể lại câu chuyện đã làm thay đổi suy nghĩ, cách sống của em.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

NV1: Hướng dẫn HS tìm hiểu văn miêu tả.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ:

+Thế nào là văn miêu tả?

+Nêu một số dạng miêu tả mà em thường gặp?

+Nêu một số trình tự trong văn miêu tả.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

GV: Trong chương trình GDPT mới 2018, ở lớp 6 chỉ tập trung ở kiểu bài: Tả cảnh sinh hoạt.

NV2: Hướng dẫn HS tìm hiểu văn tả cảnh sinh hoạt

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ:

+Thế nào là văn tả cảnh sinh hoạt? Ví dụ minh họa.

+Các nội dung của bài văn tả cảnh sinh hoạt thường gặp?

+Các dạng đề tả cảnh sinh hoạt?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

NV3: Hướng dẫn HS tìm hiểu cách làm bài văn tả cảnh sinh hoạt

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ:

+ Em chuẩn bị gì trước khi viết bài văn tả cảnh sinh hoạt?

+ Em tìm ý và lập dàn ý như thế nào?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

I/Tìm hiểu chung về văn miêu tả

1.Khái niệm:

2. Một số dạng miêu tả mà em thường gặp:

-Tả đồ vật, loài vật, cây cối

-Tả người

-Tả cảnh

+Tả cảnh thiên nhiên

+Tả cảnh sinh hoạt

3.Một số trình tự trong văn miêu tả

-Không gian: xa-gần, bao quát-cụ thể, phải-trái, trên-xuống, trước sau, ngoài-trong,…

-Thời gian

+Các mùa trong năm: xuân, hạ, thu, đông.

+Các thời điểm trong ngày: sáng-trưa-chiều-tối

+ Theo thứ tự diễn biến: mở đầu-diễn biến-kết quả

-Trình tự khác

+Theo đặc điểm, tính chất của đối tượng miêu tả. Ví dụ: tả người có thể tả hình dáng đến tính tình, trong quá trình miêu tả tính tình có thể lần lượt đi từng đặc điểm để miêu tả.

+ Kết hợp đan xen không gian và thời gian hoặc có thể theo cảm nhận tự do của người quan sát, vừa tả vừa lồng những câu văn nêu suy nghĩ, cảm xúc của người viết.

II/ Bài văn tả cảnh sinh hoạt:

1.Thế nào là tả cảnh sinh hoạt:

Tả cảnh sinh hoạt là dùng khả năng quan sát và lời văn gợi tả, làm sống lại bức tranh sinh hoạt, giúp người đọc, người nghe hình dung được rõ nét về quang cảnh, không khí, đặc điểm nổi bật của cảnh đó.

Ví dụ:

-Tả một buổi ngoại khóa ở trường em.

- Tả một trận đá bóng…

-Tả cảnh mùa gặt….

- Tả cảnh sum họp gia đình…

2.Các nội dung của bài văn tả cảnh:

-Cảnh sinh hoạt của con người làm nổi bật hoạt động của người đó.

Ví dụ: tả cảnh mùa gặt thì tập trung vào hoạt động của người nông dân.

-Bất kì hoạt động nào cũng diễn ra trong một không gian, thời gian nhất định, vì thế người viết cũng cần miêu tả quang cảnh thiên nhiên, cảnh vật xung quanh.

Ví dụ: Tả một buổi ngoại khóa trường em thì bên cạnh tả hoạt động của mọi người thì cần miêu tả cảnh thiên nhiên xung quanh trường em….

3.Các dạng đề tả cảnh sinh hoạt:

a.Dạng đề cụ thể (đề đóng): là dạng đề nêu rõ yêu cầu, nội dung và đối tượng tả.

Ví dụ: Cảnh ngày mùa khẩn trương, tấp nập. Em hãy tả lại.

b.Dạng đề mở: là dạng để chỉ nêu yêu cầu tả về một cảnh sinh hoạt mà không nêu nội dung và đối tượng tả.

Ví dụ: Tả lại một buổi sinh hoạt tập thể ở trường em.

III.Cách làm bài văn tả cảnh sinh hoạt

Bước 1: Chuẩn bị trước khi viết

-Lựa chọn đề tài: Lựa chọn cảnh sinh hoạt mà em thật sự yêu thích: một buổi ngoại khóa/lế hội/một buổi tham quan,…

-Xác định mục đích làm bài: tái hiện lại khung cảnh sinh hoạt để làm nổi bật vẻ đẹp của cuộc sống và con người, từ đó thấy được ý nghĩa cuộc sống và bày tỏ niềm vui, mong muốn của bản thân.

-Thu thập tư liệu: Quan sát, ghi chép

+ Tái hiện lại cảnh mình định tả qua hình dung tưởng tưởng, hồi tưởng,…

+ Quan sát qua video, tranh ảnh,..

+ Tham khảo các bài văn mẫu trên mạng hoặc trong sách…

+ Ghi chép lại bằng sơ đồ tư duy: Khung cảnh hiện lên trong không gian, thời gian nào->Có những nét cảnh nào? Nét cảnh nào để lại ấn tượng trong em?->Nét cảnh ấy để lại trong em cảm xúc gì?-> Bày tỏ mong muốn, nhắn nhủ của em.

Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý

a.Tìm ý:

-Cảnh sinh hoạt em định tả là cảnh gì? Diễn ra ở đâu? Vào lúc nào?

-Quang cảnh của cảnh sinh hoạt đó như thế nào? Ấn tượng chung của em về cảnh sinh hoạt đó là gì?

-Cảnh định tả hiện lên qua những nét cảnh nào? Cảnh sinh hoạt đó diễn ra như thế nào?(Mở đầu-diễn biến-kết thúc). Hoạt động cụ thể của những người tham gia ra sao?

-Trình tự sắp xếp nét cảnh ấy như thế nào (lựa chọn trình tự không gian hay thời gian)

-Trong những nét cảnh ấy, nét cảnh nào tiêu biểu, nổi bật, ấn tượng? Nét cảnh ấy hiện lên ra sao?

b. Lập dàn ý:

-Mở bài: Giới thiệu cảnh định tả, bày tỏ cảm xúc, ấn tượng chung của em.

-Thân bài:

+Tả bao quát quang cảnh và ấn tượng chung về cảnh sinh hoạt.

+ Tả cụ thể cảnh sinh hoạt theo trình tự hợp lí, hoạt động cụ thể của những người tham gia.(Trình tự: sáng-trưa-chiều-tối; xuân-hạ-thu-đông; ngoài –trong; bao quát-chi tiết)

+ Thể hiện cảm xúc khi quan sát, chứng kiến hoặc tham gia cảnh sinh hoạt (bằng những từ ngữ, câu cảm thán)

-Kết bài:

+Nêu cảm nghĩ của em về cảnh định tả

+Bày tỏ mong ước của em về cảnh định tả ấy.

Bước 3: Viết bài

Bước 4: Xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ:

+ Em tìm ý và lập dàn ý cho đề : Miêu tả cảnh thu hoạch mùa màng.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

Đề 1: Miêu tả cảnh thu hoạch mùa màng.

1/Tìm ý:

+ Cảnh diễn ra ở làng quê Việt Nam vào khoảng tháng 6, (tháng 12)

-Khung cảnh đang diễn ra tấp nập, khẩn trương và sôi động.

-Tiếng gọi nhau ý ới, âm thanh của máy tuốt lúa vang khắp cả vùng trời

-Con người cần mẫn gom từng bó lúa cho vào máy tuốt, thu lúa vào bao, vận chuyển về nhà…

-Báo hiệu một mùa bội thu, cuộc sống người dân được ấm no, đầy đủ.

2. Lập dàn ý.

a. Mở bài:

Giới thiệu khái quát cảnh thu hoạch lúa trên quê hương em

b. Thân bài: Miêu tả cảnh thu hoạch

( các ý trong phần tìm ý)

1. Kết bài: Suy nghĩ của em về cảnh thu hoạch mùa màng.

Lưu ý: - Khi viết có sử dụng các biện pháp tu từ so sánh, nhân hóa

- Sử dụng từ ngữ thể hiện chân thực, tình cảm, suy nghĩ của bản thân.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ:

+Em tìm ý và lập dàn ý cho đề văn: Tả lại trận đá bóng mà em đã chứng kiến.

+ Dựa vào dàn ý viết bài văn tả lại trận đá bóng mà em chứng kiến

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

Đề 2.

Tả lại trận đá bóng mà em đã chứng kiến.

1/ Tìm ý:

+ Trận bóng đá mà em định tả lại là trận bóng nào? Diễn ra ở đâu? Vào lúc nào (thời tiết, cảnh vật, sân cỏ, người xem,...)?

+ Quang cảnh của sân bóng đá như thế nào?

+ Trận bóng diễn ra thế nào? (Mở đầu thế nào? Hoạt động của các cầu thủ và trọng tài ra sao? Có cầu thủ nào nổi trội? Nội trội như thế nào? Kết quả trận đấu như thế nào?...)?

+ Khán giả xem trận bóng ra sao?

2/ Lập dàn ý:

- Mở bài: Giới thiệu chung về trận bóng đá mà em đã chứng kiến (Trận bóng ấy là của hai đội nào? Diễn ra ở đâu, khi nào?...).

- Thân bài: Miêu tả chi tiết, chú ý các hoạt động và diễn biến của trận đấu; có thể miêu tả theo trật tự sau:

+ Quang cảnh trận đấu.

+ Diễn biến trận đấu: Miêu tả chi tiết hoạt động của các cầu thủ ở các vị trí khác nhau (hậu vệ, tiền vệ, trung phong, thủ môn,...); chú ý các hoạt động và các cầu thủ nổi bật; hoạt động của trọng tài và thái độ, tình cảm của người xem,...

+ Kết quả trận đấu.

- Kết bài: Cảm xúc và suy nghĩ của em về trận bóng đã xem.

3/Viết bài: Tham khảo bài văn mấu sau

Sau khi hoà 0 - 0 trong trận đấu giao hữu ngày 26/3, hai đội bóng lớp 6A và 6B chiều nay sẽ ra sân thi tài một lần nữa để bảo vệ màu cờ sắc áo của đội mình.

   Hết giờ học, cả hai lớp ùa ra sân cỏ. Đó là một góc sân trường có bốn cây phượng làm mốc. Chẳng cần phải có khung thành, cầu thủ hai đội đã xếp giày dép và quần áo, cặp sách thành hai đống, tượng trưng cho hai cột gôn rồi bắt đầu giao bóng.

Trọng tài là Tiến "sứt" - đội viên Cờ đỏ lớp 6C. Lí do giải đấu chọn Tiến làm thủ môn vì Tiến hứa sẽ không thiên vị đội nào. Xung quanh sân bóng đầy những cổ động viên của hai đội, kẻ ngồi người đứng, mắt dán theo trái bóng tròn và luôn luôn vỗ tay, hò hét rất nhiệt tình.

   Vừa vào trận, đội 6A đã tấn công liên tục, uy hiếp khung thành 6B hết đợt này đến đợt khác. Kìa, bóng đang ở chân Đông. Hùng lao ra cướp bóng nhưng Đông đã kịp chuyền cho Dũng. Dũng một mình một bóng đối mặt với thủ môn. Dũng sút một cú thật mạnh. Thủ môn Ngọc lao ra bắt bóng. Nhưng trượt rồi! Đội 6A đã mở tỉ số, ghi bàn thắng đầu tiên của trận đấu và hy vọng sẽ lấy lại danh dự cho đội nhà.

 Khán giả vỗ tay giòn giã khích lệ các cầu thủ. Thừa thắng xông lên, đội 6A tổ chức tấn công ào ạt. Đội 6B quyết tâm bảo vệ khung thành. Dũng lại đang có bóng. Dũng đã rẽ bóng sang góc trái, lừa qua hậu vệ đối phương rất ngoạn mục và sút một quả như tên bắn. Thủ môn Ngọc vất vả lắm mới đẩy được bóng ra ngoài. Khung thành 6B lại một phen nghiêng ngả.

Trận đấu lại tiếp tục sôi nổi và hào hứng. Những tấm lưng ướt đẫm mồ hôi vẫn tích cực chạy trên sân cỏ. Trái bóng tròn đang lăn nhanh làm cho các cầu thủ chẳng còn để ý đến điều gì khác nữa.

   Bây giờ, đội 6B đang tổ chức tấn công. Hùng có bóng. Hùng dẫn bóng đến sát khung thành của đội 6A. Chưa kịp sút, trái bóng đã nằm gọn trong tay thủ môn Khánh.

Trọng tài Tiến "sứt" mồ hôi đầm đìa, áo dính sát lưng nhưng vẫn điều khiển trận đấu một cách bình tĩnh và công bằng, cổ đeo còi như trọng tài chuyên nghiệp. Tiến nhanh chân tinh mắt nên thổi còi rất kịp thời và chính xác.

   Kìa, cầu thủ đội 6B lại tranh được bóng và lần này, một mình một bóng, tiền đạo Vũ Mạnh Hùng của đội 6B đã tiến lên sút tung lưới đối phương, trả lại thế cân bằng cho hai đội. Đúng là hai đội ngang sức ngang tài nên từ đó cho đến lúc trời xẩm tối, không đội nào ghi thêm được bàn thắng. Trận đấu kết thúc với tỉ số 1 - 1.

   Đã đến lúc phải chia tay, cầu thủ hai đội và khán giả hẹn gặp lại nhau trong tuần tới. Trận đấu này tuy không đem vinh quang về cho đội nào nhưng mọi người đều rất phấn khởi và cảm thấy gắn bó, yêu mến nhau hơn.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chuyển giao nhiệm vụ:

+Em lập dàn ý cho đề văn: Tả cảnh sân trường vào giờ ra chơi

+ Dựa vào dàn ý viết bài văn tả cảnh sân trường vào giờ ra chơi

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

Đề 3. Tả cảnh sân trường vào giờ ra chơi

1. Mở bài

-Giới thiệu cảnh sân trường vào giờ ra chơi

-Ấn tượng chung về cảnh: ấn tượng, yêu mến, thích thú

2. Thân bài (Tả theo trình tự thời gian kết hợp không gian)

a.Tả cảnh sân trường trước giờ ra chơi

- Tả khung cảnh chung: yên tĩnh, vắng lặng

- Tả thiên nhiên, cảnh vật (thời tiết, nắng gió, cây cối, hoa lá trên sân trường,…)

b.Tả cảnh sân trường vào giờ ra chơi

- Âm thanh báo hiệu giờ ra chơi

- Tả không khí, quang cảnh chung: học sinh ùa xuống, sân trường nhộn nhịp, đông đúc, rộn rã tiếng cười các bạn học sinh, các trò chơi thú vị diễn ra,…

- Tả hoạt động vui chơi: tả chung, tả chi tiết: nhóm chơi bóng đá, bóng chuyền, nhảy dây, nhóm ngồi nói chuyện, nhóm cổ vũ các bạn chơi,…

- Có thể kết hợp yếu tố thiên nhiên, cảnh vật (tiếng gió, tiếng chim,…)

c.Tả cảnh sân trường khi giờ ra chơi kết thúc

-Âm thanh báo hiệu giờ ra chơi kết thúc

-Các bạn học sinh chạy ùa vào lớp

-Khung cảnh sân trường yên tĩnh trở lại

-Tả một số hình ảnh của thiên nhiên, con người

3. Kết bài

-Nhận xét, đánh giá chung về khung cảnh giờ ra chơi

-Thể hiện suy nghĩ, cảm xúc bản thân…

Viết bài

Thời học sinh đáng nhớ nhất có lẽ là những trò chơi đầy tinh nghịch. Những giây phút ra chơi sau giờ học đầy căng thẳng là liều thuốc bổ cho tinh thần giúp học sinh chúng em cảm thấy thoải mái và phấn chấn hơn. Cứ mỗi khi bác trống vang lên những tiếng kêu giòn giã, chúng em lại háo hức chạy thật nhanh ra sân trường để hòa mình vào những trò chơi thật thú vị. Khung cảnh sân trường giờ ra chơi lúc nào cũng để lại trong tâm trí em những ấn tượng thật đặc biệt.

Từ các cánh cửa, học sinh ùa ra sân trường như những chú chim non, sân trường bỗng chốc ngập tràn tiếng nói cười và rực rỡ màu sắc bởi màu áo của các bạn. Ông mặt trời trên cao có lẽ cũng bị giật mình bởi tiếng nô đùa, vén màn mây nhìn xuống nhân gian. Cả sân trường nhuộm trong cái nắng vàng rực rỡ. Trên cao, lá quốc kì đang tung bay đầy kiêu hãnh trong gió. Bác phượng già vẫn đứng lặng lẽ ở sân trường, tỏa bóng râm mát để cho chúng em chơi đùa. Sân trường chả mấy chốc đã tràn ngập những trò chơi bổ ích. Đi đến đâu, ta cũng bắt gặp những nhóm học sinh đang tụm năm tụm bảy, chuẩn bị bắt đầu một trò chơi nào đó.

Ở giữa sân trường, các bạn nữ đang chơi nhảy dây. Sợi dây thừng được bện hết sức chắc chắn, hai bên là hai bạn đang cầm hai đầu sợi dây, quăng lên quăng xuống hết sức nhịp nhàng. Còn hai bạn nhảy chính thì đôi chân nhanh thoăn thoắt. Mặt các bạn hớn hở, lưng áo đã ướt đẫm mồ hôi nhưng xem ra chẳng có vẻ gì là mệt. Thỉnh thoảng vài cơn gió mát thổi qua lau khô những giọt mồ hôi trên lưng áo. Những người đứng xem xung quanh đã rất nóng lòng, chuẩn bị sẵn sàng để cùng vào nhảy, đôi mắt dõi theo sợi dây một cách chăm chú.

Ở một góc khác, các bạn nam đang quan tâm đến trò kéo co. Mỗi đội gồm có 5 người, ai cũng cố gắng kéo thật mạnh, thật khỏe để chiếc khăn quàng đỏ ở giữa nghiêng về phía đội mình. Trận đấu diễn ra hết sức căng thẳng, không đội nào chịu nhường đội nào, các cổ động viên xung quanh hò hét ầm ĩ: “Cố lên! Cố lên”. Được cổ vũ nhiệt tình, những người tham gia như được tiếp thêm sức mạnh, đồng tâm, đồng lòng dốc sức để đem chiến về cho đội mình. Các bạn khác thì đang nắm tay thành vòng tròn để chơi trò mèo đuổi chuột. Người chơi cùng nhau hát bài hát quen thuộc, chú mèo và chú chuột vờn đuổi nhau thật hấp dẫn, chuột chạy trước thì mèo đã ở ngay sau.

Một số bạn thì chọn cho mình một góc yên tĩnh ngồi nói chuyện, đọc sách hay thảo luận sôi nổi về một bài toán khó dưới gốc cây phượng già với những chùm hoa rực rỡ như ánh nắng mùa hạ ấm áp. Mặt các bạn lúc thì đăm chiêu, lúc lại giãn ra và nở nụ cười thật tươi khi khám phá được điều gì thú vị. Vài bạn khác đi với nhau theo từng nhóm, thong thả tản bộ trong khuôn viên trường, ngắm nhìn những đóa hoa đang thi nhau khoe sắc, lắng nghe tiếng hót líu lo của những chú chim đang chuyền cành trên cao. Ba tiếng trống lại vang lên, học sinh lần lượt vào lớp để chuẩn bị cho những tiết học tiếp theo dù vẫn còn lưu luyến. Sân trường một lần nữa lại chìm trong cái vẻ yên ắng, có lẽ cũng nhớ lắm tiếng cười giòn giã của đám học sinh tinh nghịch.

Giờ ra chơi luôn là khoảng thời gian yêu thích nhất của em khi ở trường, nhờ có 15 phút giải lao đó mà em được xả hơi và chuẩn bị tinh thần tiếp tục học tập. Sau này lớn lên những kỉ niệm đẹp trong giờ ra chơi sẽ còn ghi dấu mãi trong tâm trí em.

HĐ của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+ Truyện tưởng tượng là gì?

+ Các kiểu kể chuyện tưởng tượng mà em thường gặp?

+ Những yêu cầu đối với một bài văn kể chuyện tưởng tượng?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

1. Khái niệm:

- Truyện tưởng tượng là những truyện do người kể nghĩ ra bằng trí tưởng tượng của mình, không có sẵn trong sách vở hay trong thực tế, nhưng có một ý nghĩa nào đó.

- Truyện tưởng tượng được kể ra một phần dựa vào những điều có thật, có ý nghĩa, rồi tưởng tượng thêm cho thú vị và làm cho ý nghĩa thêm nổi bật.

2. Các kiểu kể chuyện tưởng tượng

- Kể chuyện tưởng tượng (trong văn tự sự) có thể tạm hiểu theo ba kiểu sau (trên cơ sở dựa vào những điều có thật để tưởng tượng ra):

+ Mượn lời một đồ vật, con vật (nhân hóa để nó kể chuyện- đóng vai hợp với lôgic).

+ Thay ngôi kể để kể chuyện đã được đọc ở sách, truyện.

+ Tưởng tượng một đoạn kết mới cho một truyện cổ tich, truyền thuyết.

3. Những yêu cầu của một bài văn kể chuyện tưởng tượng:

a. Trước khi làm bài học sinh phải xác định được phần tìm hiểu đề:

* Xác định nội dung trọng tâm của bài viết (Nội dung trọng tâm của bài viết chính là đối tượng mà đề bài yêu cầu “kể lại”, “kể về”,… và những suy nghĩ của em về đối tượng đó)

* Xác định các yếu tố cấu thành văn bản

- Lựa chọn những chi tiết chính

- Lựa chọn ngôi kể

+ Với ngôi thứ nhất người kể chuyện (xưng “tôi”) có thể trực tiếp kể lại những gì mình nghe, mình thấy…

+ Với ngôi kể thứ ba, người kể tự giấu mình đi, gọi nhân vật bằng tên gọi của chúng….

- Lựa chọn thứ tự kể

+ Kể theo trình tự tự nhiên

+ Kể không theo trình tự tự nhiên

* Xác định phạm vi tư liệu (Tư liệu của bài văn tự sự thường nằm ở một số nguồn xác định:)

- Từ tác phẩm văn học đã được nêu ở đề bài. Ví dụ: Trong vai Mỵ Nương con gái yêu của vua Hùng hãy kể lai truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh.

- Từ thực tế cuộc sống: Ví dụ Mỗi dịp tết đến xuân về trên bàn thờ gia tiên nhà nào cũng có vài cặp bánh chưng. Em hãy kể lai một giấc mơ trò chuyên với nhân vật chính trong truyền thuyết Bánh Chưng, Bánh Giầy để làm rỗ vấn đề này.

b. Lập dàn ý:

Việc lập dàn ý giúp người viết bao quát được vấn đề, đảm bảo được tính hệ thống của lập luận, tính cân đối của bài viết, xác định được mức độ trình bày mỗi ý, từ đó phân bố thời gian hợp lí. Lập dàn ý tốt, viết sẽ dễ dàng hơn, nhanh hơn, hay hơn nhờ biết lựa chọn đúng cách diễn đạt, cách trình bày bài viết.

Dàn ý gồm 3 phần:

-Mở bài: Có vai trò quan trọng đối với một bài văn. Mở bài đúng và hay sẽ khai thông được mạch văn.

Ở phần mở bài người viết cần giới thiệu khái quát vấn đề sẽ kể, sẽ làm sáng tỏ trong bài viết. Để có được mở bài hay, cần nêu trọng tâm và phạm vi vấn đề sẽ kể một cách ngắn gọn, viết tự nhiên, khúc chiết và mới mẻ.

- Thân bài: Có nhiệm vụ làm sáng tỏ vấn đề mà mở bài đã nêu. Thân bài gồm nhiều đoạn. Giữa các đoạn có câu hoặc từ chuyển tiếp.

Thông thường kết cấu một bài văn tự sự nói chung và kể chuyện tưởng tượng nói riêng gồm các phần:

- Trình bày (nhân vật, mối quan hệ giữa các nhân vật, hoàn cảnh…)

- Thắt nút: mâu thuẫn xuất hiện, những phản ứng của các nhân vật.

- Phát triển: mâu thuẫn ngày càng phát triển, nhân vật phản ứng mạnh mẽ trong mâu thuẫn.

- Cao trào: mâu thuẫn lên đến đỉnh điểm, đòi hỏi phải có phương án giải quyết.

- Mở nút: mâu thuẫn được giải quyết, “nút thắt” được cởi

- Kết bài: Là phần kết thúc bài viết. Vì vậy, nó tổng kết, thâu tóm lại vấn đề đã đặt ra ở mở bài và giải quyết ở thân bài. Một kết bài hay không chỉ làm nhiệm vụ “gói lại” mà còn phải khơi gợi suy nghĩ trong người đọc.

4.Các dạng bài cụ thể

4.1. Kiểu đề bài mượn lời đồ vật hay con vật gần gũi, kể chuyện tình cảm giữa em và đồ vật, con vật đó.

Với kiểu đề bài này học sinh cần chú ý: Nên nhân cách hóa đồ vật, con vật, tạo ra những yếu tố cảm xúc tâm trạng giống hệt con người. Giọng kể trò chuyện tâm tình xen lẫn lời thoại. Đây là chuyện kể tình cảm nên có nhiều cung bậc: yêu, ghét, vui, buồn…

a. Phân tích đề:

* Nội dung trọng tâm:

- Cuộc cãi nhau so bì hơn thiệt của ba loại phương tiện giao thông: xe đạp, xe máy, ô tô.

- Những suy nghĩ của em về cuộc cãi vã đó

* Xác định các yếu tố:

- Ngôi kể: ngôi kể thứ nhất hoặc ngôi kể thứ ba

- Trình tự kể: nên kể từ hiện tại rồi hồi tưởng lại quá khứ

- Các chi tiết chính:

+ Hoàn cảnh chứng kiến cuộc so bì, tranh cãi.

+ Cuộc tranh cãi của các phương tiện giao thông.

+ Sự phân xử, dàn xếp cuộc tranh cãi.

* Phạm vi tư liệu: thực tế cuộc sống.

b. Dàn bài

* Mở bài: giới thiệu việc em nghe được cuộc cãi vã của các phương tiện giao thông (đang ngủ thì nghe tiếng tranh cãi ồn ào hoặc đi học về thì vô tình nghe thấy,…).

* Thân bài:

- Cuộc cãi vã bắt đầu như thế nào, phương tiện nào bắt đầu và bắt đầu ra sao? (Chiếc xe đạp vừa đưa em đi học về thân thở về hai loại phương tiện kia hoặc chiếc ô tô ngồi buồn than thở cho số phận của mình, xe đạp, xe máy đi làm về nghe thấy,…).

- Tại sao ba phương tiện giao thông lại cãi nhau? (mỗi loại phương tiện đều thấy vai trò của mình không được phương tiện khác đánh giá đúng bèn lên tiếng phản bác, tranh nhau hơn thua).

- Lí lẽ của từng loại phương tiện giao thông:

+ Xe đạp có ưu điểm, nhược điểm gì?

(nhẹ, gọn, di chuyển linh hoạt, thong thả, kết hợp tập luyện thể thao,...đi chậm nhất, tốn sức đạp, không chở nặng được, …)

+ Xe máy có ưu điểm, nhược điểm gì?

(đi nhanh, linh động, khả năng chở nặng, thoáng đãng,… so với xe đạp thì cồng kềnh hơn, nặng hơn, sữa chữa phức tạp hơn; so với ô tô chở được ít hơn, dễ bị bụi bặm, dễ gặp tai nạn,…).

+ Ô tô có ưu điểm gì, nhược điểm gì?

(chở được nhiều người, an toàn hơn, di chuyển nhanh,… tốn nhiều diện tích, giá thành cao, ô nhiễm môi trường,…)

- Cuộc cãi vã đó được dàn xếp như thế nào: (bác ô tô già nhất, điềm tĩnh nhất đã suy nghĩ kĩ liền nhắc nhở hòa giải với hai phương tiện kia hoặc em bước vào dàn xếp hòa giải cuộc cãi vã,…: loại phương tiện nào cũng có ưu điểm, nhược điểm riêng của mình, dù thế nào thì tất cả đều có ích đối với cuộc sống và đều được sử dụng và đối xử đúng mực,…)

- Thái độ của các phương tiện giao thông trước cách thu xếp đó: (hài lòng, vui vẻ tiếp tục làm việc chăm chỉ, trở lại không khí hòa thuận như trước…).

- Dù là phương tiện nào thì cũng phải bảo đảm an toàn giao thông, văn minh trên đường.

* Kết bài: Suy nghĩ của em sau sự việc đã được chứng kiến (tưởng tượng)

4.2. Kiểu bài thay ngôi kể để bộc lộ tâm tình một nhân vật trong truyện cổ tích, truyền thuyết mà em yêu thích.

Với kiểu bài này học sinh cần chú ý: Ngôi kể phải là ngôi thứ nhất, coi như mình đã trải qua một sự việc nào đó, mình bộc lộ tâm tư, tình cảm cho người khác hiểu.

4.3. Kiểu bài tưởng tượng đoạn kết cho một truyện cổ tích

Với kiểu bài này học sinh cần lưu ý: Đoạn kết các nhân vật không sống cuộc sống bình thường, yên ổn một chỗ mà các nhân vật cần tiếp tục cuộc hành trình khám phá thế giới của mình, thêm những chi tiết li kì càng hấp dẫn người đọc.

HĐ của thầy và trò

Sản phẩm dự kiến

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+Lập dàn ý cho đề văn “Môt buổi sáng, em đi đến trường sớm để tưới nước cho bồn hoa trước lớp. Một cây hoa đang ủ rũ vì bị ai đó vặt lá, bẻ cành, làm rụng hết cánh hoa. Em nghe như nó thủ thỉ kể về chuyện đó. Hãy kể lại câu chuyện buồn của hoa”.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+Lập dàn ý cho đề văn: “Tâm sự của bức tường mới xây trong trường bị các bạn học sinh vẽ bậy và phá hỏng”

+Từ dàn ý viết thành bài văn hoàn chỉnh.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+Lập dàn ý cho đề văn trên.

+Từ dàn ý viết thành bài văn hoàn chỉnh.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+Lập dàn ý cho đề văn trên.

+Từ dàn ý viết thành bài văn hoàn chỉnh.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+Lập dàn ý cho đề văn trên.

+Từ dàn ý viết thành bài văn hoàn chỉnh.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+Lập dàn ý cho đề văn trên.

+Từ dàn ý viết thành bài văn hoàn chỉnh.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+Lập dàn ý cho đề văn trên.

+Từ dàn ý viết thành bài văn hoàn chỉnh.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+Lập dàn ý cho đề văn trên.

+Từ dàn ý viết thành bài văn hoàn chỉnh.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+Lập dàn ý cho đề văn trên.

+Từ dàn ý viết thành bài văn hoàn chỉnh.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Đề 1.

Môt buổi sáng, em đi đến trường sớm để tưới nước cho bồn hoa trước lớp. Một cây hoa đang ủ rũ vì bị ai đó vặt lá, bẻ cành, làm rụng hết cánh hoa. Em nghe như nó thủ thỉ kể về chuyện đó. Hãy kể lại câu chuyện buồn của hoa.

Dàn ý

1/Mở bài: Giới thiệu nhân vật, tình huống truyện

2/Thân bài:

- Cây hoa tự giới thiệu về bản thân: đẹp, hoàn hảo, đang khoe sắc, tỏa hương làm đẹp cho ngôi trường, được nhiều bạn học sinh chú ý, khen ngợi. Nó cảm thấy hãnh diện, tự hào.

- Cây hoa kể chuyện bị bẻ cành, vặt lá, bị rụng hết cánh hoa (kết hợp kể, tả biểu cảm)

- Cây hoa đau đớn, xót xa khi mình bị tổn thương và cảm thấy rất buồn trước hành vi phá hoại môi trường, hủy hoại cây xanh (kết hợp kể, tả biểu cảm)

- Lời nhắc nhở và mong muốn của cây với những học sinh (nói riêng) và con người (nói chung)

3/Kết bài: Suy nghĩ của người kể và lời nhắn gửi tới mọi người.

Đề 2.

Tâm sự của bức tường mới xây trong trường bị các bạn học sinh vẽ bậy và phá hỏng.

1/ Mở bài: Bức tường tư giới thiệu về mình

2/ Thân bài:

- Bức tường kể về mình khi mới được xây: Đẹp, trắng tinh, mịn màng, luôn kiêu hãnh, thường phơi mình trong nắng sớm, tô đẹp cho ngôi trường,..

- Tâm sự của bức tường về cuộc sống mới ở trong trường

- Tình cảm, sự gắn bó của bức tường với mọi người đặc biệt là học sinh.

- Tâm sự đau buồn của bức tường khi bị một số bạn học sinh nghịch dại vẽ bậy khiến bức tường bẩn, khoác trên mình chiếc áo với những hình thù quái dị.

3/ Kết bài:

- Ước mơ của bức tường.

- Lời nhắc nhở các bạn học sinh.

- Liên hệ thực tế, rút ra bài học cho bản thân.

Đề 3.

Đọc đoạn văn sau và thực hiện yêu cầu bên dưới

“ Suốt đêm, mưa to, gió lớn. Sáng ra, ở tổ chim chót vót trên cây cao chim mẹ giũ lông cánh cho khô rồi khẽ nhích ra ngoài. Tia nắng ấm chiếu xuống đúng chỗ chú chim non đang ngái ngủ, lông cánh vẫn khô nguyên...”

Hãy tưởng tượng và kể lại câu chuyên đã xảy ra với hai mẹ con chú chim trong một đêm mưa gió.

Dàn ý

1/Mở bài:

- Giới thiệu về tổ chim nhỏ chót vót trên cây cao và mẹ con chim

- Sau một đêm mưa như trút nước, sáng ra thấy chim non lông cánh còn khô nguyên.

2/Thân bài:

- Cảnh trời mưa: Đám mây đen kịt, mưa nặng nề rơi, sấm sét ầm ầm, trời tối như mực.

- Sự mong manh của tổ chim, nỗi lo của mẹ chim, sự sợ hãi của chim non.

- Những nguy hiểm xảy ra trong đêm mưa gió, nguy hiểm quá đi, chim non vẫn ngủ ngon lành và không bị ướt, chim mẹ mệt mỏi nhưng tràn ngập hạnh phúc.

- HS liên hệ thêm về tình mẫu tử khác ở ngoài cuộc sống.

3/ Kết bài:

- Những suy nghĩ về sự can đảm vững vàng của chim mẹ.

- Khẳng định tình mẫu tử qua câu chuyện.

Đề 4.

Trong thiên nhiên, có những sự biến đổi thật kỳ diệu: Mùa đông, lá bàng chuyển sang màu đỏ rồi rụng hết; sang xuân, chi chít những mầm non nhú lên, tràn trề nhựa sống.

Em hãy tưởng tượng và viết thành một câu chuyện có các nhân vật: Cây Bàng, Đất Mẹ, Lão già Mùa Đông, Nàng tiên Mùa Xuân để gợi tả điều kỳ diệu ấy của thiên nhiên.

DÀN Ý

1. Mở bài:

- Giới thiệu hoàn cảnh xảy ra câu chuyện.

- Giới thiệu khái quát các nhân vật trong câu chuyện.

2.Thân bài:

* Số lượng nhân vật chỉ cần đúng theo gợi ý của đề (Cây Bàng, Đất Mẹ, Lão già Mùa Đông, Nàng tiên Mùa Xuân).

- Các nhân vật phải được giới thiệu và miêu tả với đặc điểm hình dáng và tính cách cụ thể, được đặt trong tình huống cụ thể với sự dẫn dắt câu chuyện hợp lí:

+ Cây Bàng về mùa đông: trơ trụi, gầy guộc, run rẩy, cầu cứu Đất Mẹ..

+ Đất Mẹ điềm đạm, dịu dàng động viên Cây Bàng dũng cảm chờ đợi Mùa Xuân và dồn chất cho cây.

+ Lão già Mùa Đông: già nua, xấu xí, cáu kỉnh...

+ Nàng tiên Mùa Xuân: trẻ trung, tươi đẹp, dịu dàng ....

- Thông qua câu chuyện (có thể có mâu thuẫn, lời thoại…), phải làm rõ được sự tương phản giữa một bên là một bên là sự khắc nghiệt, lạnh lẽo, tàn lụi (Mùa Đông) và sự biến đổi kì diệu của thiên nhiên, của sự sống: từ mùa đông chuyển sang mùa xuân, cảnh vật như được tiếp thêm sức sống mới (Cây Bàng, Đất Mẹ, và các cảnh vật khác...)

* Học sinh có thể kết hợp kể chuyện với miêu tả và phát biểu cảm nghĩ.

3. Kết bài:

- Khẳng định lại sự biến đổi kì diệu của thiên nhiên …

- Phát biểu cảm xúc, suy nghĩ của em về mùa xuân, về thiên nhiên…

Đề 5.

Trong mơ, em được gặp gỡ rất nhiều nhân vật trong những câu chuyện cổ tích đã học. Hãy kể và tả lại một nhân vật mà em cho là ấn tượng nhất trong thế giới huyền diệu ấy.

DÀN Ý

1/ Mở bài:

- Giới thiệu thời gian, không gian gặp gỡ nhân vật .

2/ Thân bài

- Diễn biến của cuộc gặp gỡ:

+ Miêu tả được chân dung của nhân vật cổ tích (nhân vật phải được bộc lộ tính cách thông qua các hoạt động ngôn ngữ và diễn biến tâm trạng.)

+ Xây dựng được những chi tiết, hình ảnh đẹp và thật sự ấn tượng trong cuộc gặp gỡ.

+ Bộc lộ tình cảm, suy nghĩ về nhân vật.

3/ Kết bài

- Nêu ấn tượng về nhân vật.

Đề 6.

Vào một buổi trưa hè, có một con trâu đang nằm nghỉ ngơi dưới mái nhà của một khóm tre và con trâu đó cùng khóm tre đã nói chuyện với nhau về cuộc sống của họ luôn gắn bó với con người và đất nước Việt Nam. Em hãy tưởng tượng mình là một khóm tre và kể lại câu chuyện đó.

DÀN Ý

1/ Mở bài:

Giới thiệu hoàn cảnh cuộc gặp gỡ giữa anh bạn trâu và khóm tre..

2/ Thân bài:

- Khóm tre tự giới thiệu mình, cuộc sống và công việc của mình: Sinh ra trên đất nước Việt Nam; ở đâu tre cũng có mặt; gắn bó với con người từ lúc lọt lòng cho đến lúc mất; thủy chung với con người lúc hoạn nạn, khó khăn cũng như lúc thanh bình, nhàn hạ; tre có mặt trong công cuộc giữ nước, trong xây dựng, trong lễ hội; người bạn thân thiết và là hình ảnh của con người Việt Nam

- Con trâu tự giới thiệu mình, cuộc sống và công việc của mình: Trâu có mặt trên khắp đất nước Việt Nam; là người bạn thân thiết của người nông dân; có mặt trong công cuộc giữ nước, trong xây dựng, trong lễ hội; người bạn thân thiết và giúp đỡ nhiều cho người nông dân trong công việc đồng áng...

3/ Kết bài:

- Cảm nghĩ chung của khóm tre và anh bạn trâu về con người và quê hương Việt Nam. (thân thiện , nghĩa tình...); tự hào là biểu tượng của con người và đất nước Việt Nam.

- Nguyện sống một cuộc đời thủy chung, cống hiến hết mình cho con người và xứ sở yêu quý này.

Đề 7.

Hãy kể lại giấc mơ gặp và trò chuyện cùng Thánh Gióng. Trong cuộc đối thoại, Thánh Gióng đã khuyên em cần phải làm thế nào để trở thành tráng sĩ?

DÀN Ý

1/ Mở bài: Giới thiệu giấc mơ gặp Thánh Gióng(Trong trường hợp nào):

Ví dụ: Sau cuộc thi “ Hội khoẻ Phù Đổng” tôi trở về nhà, tôi thiếp đi và chợt nghe thấy tiếng loa của sứ giả kêu gọi người tài đi đánh giặc ...

2/ Thân bài:

- Kể lại hoàn cảnh gặp gỡ Thánh Gióng: Tôi đang bước gần một ngôi nhà tranh nhỏ bé, ở sau sân có một tráng sĩ đang luyện võ, anh quay lại nở nụ cười và vẫy tay , tráng sỹ giới thiệu mình là Thánh Gióng.

- Kể lại những nét tiêu biểu, gây ấn tượng về ngoại hình, tác phong của Thánh Gióng như nhân vật tròn truyện kể dân gian : một thanh niên khôi ngô, tuấn tú, thân hình vạm vỡ, vẻ thông minh khác lạ, các động tác tập luyện mạnh mẽ, dứt khoát.

- Kể lại diễn biến tâm trạng của “tôi”trong cuộc gặp gỡ: bất ngờ, vui sướng khác lạ.

- Kể lại cuộc trò truyện thân mật giữa “ tôi” và Thánh Gióng

+ Thánh Gióng nói vè việc tập luyện võ nghệ để bảo vệ xóm làng, còn tôi kể cho Thánh Gióng về cuộc thi “ Hội khoẻ Phù Đổng” được tổ chức hằng năm ở trường học chúng tôi.

+ “ Tôi” thổ lộ mong muốn trở thành tráng sĩ, Thánh Gióng kể lại bí quyết của mình: ăn uống điều độ đúng giờ giấc, hằng ngày chăm chỉ tập luyện thể dục và võ nghệ, đôngd tình với việc tổ chức “ Hội khoẻ Phù Đổng” , khuyên “tôi” nên điều chỉnh giờ học, chăm đọc sách để mở mang tầm hiểu biết.

+ Thánh Gióng nêu lên quan niệm về một tráng sĩ: phải có đaịo đức, kỷ luật tốt, biết giúp đỡ mọi người yêu thương và bảo vệ đồng bào mình.

3/ Kết bài:

- Kể lại hoàn cảnh tỉnh giấc, cảm nghĩ của “tôi” sau khi tỉnh dậy với giấc mơ lý thú:

+ Đang tập võ thì có tiếng mẹ gọi, chợt nhận ra đây chỉ là một giấc mơ

+ Những cảm xúc, suy nghĩ về lời khuyên của Thánh Gióng và ước mơ vươn vai trở thành dũng sĩ, tự nhủ cùng các bạn noi gương Thánh Gióng để xây dựng, giữ gìn và bảo vệ đất nước ngày càng tươi đẹp.

Đề 8.

Câu chuyện của mùa xuân quê hương về thiên nhiên, về con người mỗi khi Tết đến, xuân về.

DÀN Ý

1. Mở bài:

Giới thiệu chung về nhân vật tôi (Mùa Xuân) và sự việc (câu chuyện - truyện kể của Mùa Xuân về thiên nhiên, về con người mỗi khi Tết đến, xuân về).

Ví dụ:

Tôi là Mùa Xuân. Mọi người đều gọi tôi với cáí tên trìu mến “Mùa Xuân, Mùa Xuân ơi!”.

Hôm nay, Mùa Xuân sẽ kể cho các bạn nghe câu chuyện của mình về thiên nhiên, về con người nhé!

2. Thân bài:

Kể diễn biến sự việc: Câu chuyện của mùa xuân.

Xác định đúng ngôi kể, đúng thứ tự, lời kể phù hợp (người kể: mùa xuân, kể theo ngôi thứ nhất: xưng “tôi” hoặc cũng có thể xưng là “Mùa Xuân”).

Khi kể cần nêu được một số đặc trưng cơ bản, nổi bật của nhân vật “tôi” - (Mùa Xuân).

Sau đây là một số gợi ý:

Mùa Xuân mang lại vẻ đẹp, khơi dậy sức sống cho thiên nhiên, đất trời:

- Mỗi khi Mùa Xuân đến, thiên nhiên, đất trời giang tay chào đón như một người bạn thân vừa mới trở về. Mùa Xuân đến, tiết trời ấm áp hơn, bầu trời trong sáng hơn, mặc dù, thỉnh thoảng, trong mưa xuân vẫn có cả cái “lành lạnh” như một chút buồn từ mùa đông còn vương lại.

- Tôi (Mùa Xuân) như nghe được sự sống đang sinh sôi, nảy nở của hạt mầm, nhìn thấy sự vươn dậy của lộc non, chồi biếc; nhìn thấy sắc màu rực rỡ của những cành đào, những bông hoa ngày Tết và cảm nhận được cái ngào ngạt của hương xuân...

Mùa Xuân mang lại niềm vui cho con người và cuộc sống của con người:

- Cứ mỗi dịp Tết đến Mùa Xuân rất vui vì được tận mắt chứng kiến biết bao nhiêu niềm vui, niểm hạnh phúc của con người, gia đình đoàn tụ, sum họp sau một năm tất bật, bận rộn với công việc làm ăn, với cuộc sống.

- Mùa Xuân còn vui hơn khi biết rằng mình đã khơi dậy sức sống trong lòng người, làm cho con người thêm yêu cảnh vật, làm cho tâm hồn con người trong sáng hơn, ấm áp hơn.

- Mùa Xuân thật hạnh phúc vì đã góp phần đem đến cho con người sự no ấm, đầy đủ về cuộc sống vật chất

- Không những thế Mùa Xuân còn biết gieo vào lòng người mơ ước về một tương lai tươi sáng, về một ngày mai tốt đẹp.

3. Kết bài:

- Kể sự việc kết thúc:

Mùa Xuân đến và đi như là một quy luật vĩnh hằng, quy luật tuần hoàn của trời đất...

- Tình cảm của Mùa Xuân với thiên nhiên và con người:

Mọi người đều yêu mến Mùa Xuân đến nên Mùa Xuân càng bâng khuâng, lưu luyến mỗi khi tạm biệt các bạn. Mùa Xuân sẽ trở lại cùng các bạn, ở mãi trong lòng các bạn...

Đề 9.

Sau cái chết của Dế Choắt, Dế Mèn đã có những ngày tháng phiêu lưu đầy mạo hiểm nhưng cũng hết sức thú vị. Tuy vậy, bài học đường đời đầu tiên sau sự việc xảy ra với Dế Choắt vẫn ám ảnh Dế Mèn.

Em hãy đóng vai nhân vật Dế Mèn, tưởng tượng và kể lại cuộc nói chuyện của Dế Mèn và Dế Choắt nhân một ngày Dế Mèn đến thăm mộ Dế Choắt.

DÀN Ý

1/ Mở bài

Giới thiệu hoàn cảnh xảy ra câu chuyện: Thời gian, khung cảnh, các nhân vật tham gia.

Có thể viết mở bài như sau:

Vẫn như mọi năm, cứ đến ngày này là tôi lại lủi thủi một mình tới thăm mộ Dế Choắt- người bạn không bao giờ mà tôi có thể quên được. Tôi và anh ấy đã kể lại từng kỉ niệm xưa, dù là vui buồn hay hờn giận, …có thể sẽ phai đi nhưng câu chuyện năm xưa thì chúng tôi không tài nào mà không nhớ.

2/ Thân bài:

- Kể lại cuộc nói chuyện giữa Dế Mèn và Dế Choắt kết hợp việc miêu tả cảnh vật thiên nhiên xung quanh qua đó bộc lộ cảm xúc, tâm trạng, suy nghĩ của Dế Mèn.

- Dế Mèn nhắc lại chuyện cũ đã gây ra với Dế Choắt: Bài học đường đời đầu tiên đầy ăn năn, hối hận.

- Dế Mèn kể cho Dế Choắt nghe những tháng ngày phiêu lưu mạo hiểm với những chiến tích và những thất bại của mình cùng những người bạn khác.

- Tâm sự về những dự định trong tương lai của Dế Mèn và những lời hứa hẹn với Dế Choắt.

3/ Kết bài:Tình cảm, lời nhắn nhủ của Dế Mèn:

- Bài học về sự gắn bó, yêu thương, đùm bọc, giúp đỡ nhau trong cuộc sống.

- Kêu gọi niềm đam mê nhiệt huyết của tuổi trẻ khám phá cuộc sống, khám phá thế giới xung quanh.

Có thể viết kết bài như sau:

Vậy là kết thúc một ngày có cả vui vẻ lẫn buồn bã, nhưng tôi lại học thêm được nhiều điều hay. Có lẽ, đây sẽ là một ngày khó quên, và cũng có lẽ đây sẽ là một bài học nhớ đời trong đời của tôi - “Bài học đường đời đầu tiên”.

VIẾT BÀI

Tôi là Dế Mèn có một tính cách kiêu căng, ngạo mạn. Và cũng chính bởi tính cách ấy mà tôi đã gây ra cái chết đau thương cho Dế Choắt. Tôi đã chôn cất chú ở một nơi yên bình. Và hôm nay, nhân dịp có chuyến đi công tác gần nơi Dế Choắt an nghỉ, tôi đã ghé thăm chú.

Hôm ấy là một ngày trời nắng đẹp, lúc này trời đã xế tà, cảnh vật bỗng trở nên thanh đạm, giản dị làm sao. Những cơn gió phất phơ bay lượn làm rung động những nhánh cỏ, cành hoa trên mộ Choắt. Dường như đây là một ám hiệu thể hiện rõ nét buồn thường của chàng. Trong bỗng chốc, Choắt hiện về và ngồi trò chuyện với tôi. Chúng tôi kể lại bao kỉ niệm xưa và cùng nhau bồi hồi xúc động. Nhưng chuyện gì đến thì cũng sẽ đến, cái mà tôi trốn tránh bấy lâu giờ đã được Dế Choắt nhắc lại. Chỉ vì một lần ngu xuẩn của tôi mà đã hại anh bạn của mình ra tới nông nỗi này. Trong không khí chứa đầy vẻ ngượng ngùng ấy, tôi quyết định mở lời xin lỗi vì lỗi lầm đã gây ra năm xưa. Tôi nói : “Choắt…Choắt ơi… tôi thật sự xin lỗi cậu, tôi biết là tôi sai, tôi quá sai nên mới biến cậu thành ra như vậy. Tôi thực sự hiểu ra cái sai của bản thân nhưng tôi không tài nào sửa chữa được… tôi xin lỗi”. Nghe vậy, Choắt liền bảo : “Thôi nào, dù gì thì mọi việc đều đã xảy ra, giờ cậu có ân hận thì cũng chẳng làm được điều gì ? Cậu hãy cố sống thật tốt đi, sống luôn cả phần tôi, đấy cũng coi như là phần nào an ủi được tôi rồi”. Tôi nước mắt lã chã nắm lấy tay anh bạn và nói : “Mình đã thay đổi cái tính hung hăng , ngạo mạn rồi, mình cũng đã xin lỗi chị Cốc rồi, mình đã làm tất cả mọi chuyện có thể làm”. Chúng tôi lặng đi một lúc lâu, tôi đang nghĩ về bài học đường đời đầu tiên, nghĩ lại tất cả những sai lầm mình đã làm và tự dằn vặt bản thân. Có vẻ như Choắt cũng như hiểu ra và ân cần nói : “tôi tha thứ cho cậu rồi mà, hãy lạc quan lên”. Vậy là sự ngượng ngùng ban đầu của tôi dần tan đi. Chúng tôi lại tiếp tục trò chuyện, nói về tất cả những gì mà bản thân chúng tôi chứng kiến trong những năm qua. Màn đêm cũng dần buông xuống, thời gian của chúng tôi cũng không còn nhiều. Bọn tôi đành nói lời tạm biệt và hẹn nhau ở ngày này năm sau.

        Thế hệ trẻ ngày nay nên biết ơn và học hỏi các thế hệ đi trước, họ đã đổ cả xương máu để gây dựng lên nền hòa bình thì giờ ta cũng chỉ cần sống tốt và tiếp tục gây dựng nên một quốc gia vững mạnh. Ta hãy học đức tính cần cù, biết nhẫn nại, biết tự chủ để điều chỉnh chính hành vi của bản thân, bỏ cái tính hống hách, oai phong để bản thân được phát triển hơn và để được mọi người yêu quý.

        Vậy là kết thúc một ngày có cả vui vẻ lẫn buồn bã, nhưng tôi lại học thêm được nhiều điều hay. Có lẽ, đây sẽ là một ngày khó quên, và cũng có lẽ đây sẽ là một bài học nhớ đời trong đời của tôi -“Bài học đường đời đầu tiên”.

Hoạt động của GV và HS

Dự kiến sản phẩm

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+Xây dựng dàn ý cho đề văn “Tả khu vườn buổi sáng”

+ Viết thành bài văn hoàn chỉnh.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+Xây dựng dàn ý cho đề văn “Tả lại quang cảnh một phiên chợ theo tưởng tượng của em”

+ Viết thành bài văn hoàn chỉnh.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+Xây dựng dàn ý cho đề văn “Từ việc đọc bài thơ Chợ tết của Nguyễn Văn Cừ, hãy miêu tả quang cảnh phiên chợ Tết theo trí tưởng tưởng của em”

+ Viết thành bài văn hoàn chỉnh.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+ Viết thành bài văn hoàn chỉnh cho đề văn: Từ bài Cô Tô của Nguyễn Tuân, em hãy miêu tả quang cảnh mặt trời mọc (hoặc cảnh hoàng hôn) trên biển.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+ Lập dàn ý cho đề văn: Dựa vào những câu chuyện cổ tích về dũng sĩ em đã học hoặc đã đọc, hãy miêu tả lại hình ảnh người dũng sĩ theo trí tưởng tượng của em.

+ Viết thành bài văn hoàn chỉnh cho đề văn

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+ Lập dàn ý cho đề văn trên.

+ Viết thành bài văn hoàn chỉnh cho đề văn

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+ Lập dàn ý cho đề văn trên.

+ Viết thành bài văn hoàn chỉnh cho đề văn

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+ Lập dàn ý cho đề văn trên.

+ Viết thành bài văn hoàn chỉnh cho đề văn

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+ Lập dàn ý cho đề văn trên.

+ Viết thành bài văn hoàn chỉnh cho đề văn

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Đề 1. Tả khu vườn buổi sáng

I/ DÀN Ý

1/ Mở bài:

Thiên nhiên là người bạn đồng hành không thể thiếu trong cuộc sống của con người. Thiên nhiên trong trái tim mỗi người một khác nhau, có thể là cánh đồng lúa chín cò bay thẳng cánh, là ngọn đồi gió lộng trong veo, là dòng sông quanh co uốn khúc, hay rặng tre rì rào gió thổi. Nhưng với em, thiên nhiên rất đơn giản và gần gũi thôi. Đó là khu vườn một buổi sớm mai.

2/Thân bài:

- Miêu tả những dấu hiệu bắt đầu buổi sáng

- Miêu tả hình ảnh giọt sương, làn gió, chim chóc ...vào buổi sáng

- Miêu tả mặt trời lên cao dần

3/ Kết bài:

Một khu vườn nhỏ bé, đơn sơ nhưng chứa đựng trong mình vẻ đẹp kỳ diệu hơn thế. Một chút nắng, một chút gió và một chút yêu thương ngọt ngào. Hình ảnh khu vườn một sớm ban mai trong trẻo mà đẹp đẽ sẽ là hình ảnh quý giá của quê hương, của mái nhà thân yêu mà em luôn ghi nhớ và mang theo đến cuối cuộc đời.

II/ VIẾT BÀI

Thiên nhiên là người bạn đồng hành không thể thiếu trong cuộc sống của con người. Thiên nhiên trong trái tim mỗi người một khác nhau, có thể là cánh đồng lúa chín cò bay thẳng cánh, là ngọn đồi gió lộng trong veo, là dòng sông quanh co uốn khúc, hay rặng tre rì rào gió thổi. Nhưng với em, thiên nhiên rất đơn giản và gần gũi thôi. Đó là khu vườn một buổi sớm mai.

Chú gà trống nào cất tiếng gáy vang, đánh thức cả một vùng quê khỏi giấc ngủ dài. Từng làn khói bếp bay lên không trung, quyện vào trong những làn mây như tấm khăn choàng mong manh, huyền ảo. Ông mặt trời vén màn mây mỏng, từ từ ló dạng ở đằng Đông. Ánh ban mai hồng hồng len lỏi khắp mọi ngóc ngách, chiếu sáng cả khu vườn nhỏ.

Tiết trời mát mẻ và dễ chịu, tiếng gọi mùa hè từ khu vườn tràn ngập sức sống níu bước chân em đến chiêm ngưỡng. Thật kỳ diệu biết bao! Trước mắt em, khu vườn hiện ra như một vùng đất rực rỡ, một bức tranh tuyệt đẹp! Ánh nắng tinh nghịch mà nhẹ nhàng vuốt ve cảnh vật, tràn ngập cả lối đi. Đuổi theo bước chạy của nắng và gió, sắc vàng của hoa cải lọt vào mắt em. Giữa màu xanh mơn mởn của lá rau, hoa cải bung nở từng chùm, nghiêng mình trong gió. Những cây bắp cải xanh non, đáng yêu phô ra thân hình béo tròn bụ bẫm, kiêu hãnh với những củ su hào bé nhỏ hơn mình. Những giọt sương long lanh còn đọng trên kẽ lá, đẹp như những viên pha lê trong suốt.

Gió nhẹ nhàng luồn qua mái tóc em, mang theo hương thơm nhẹ dịu đầy quyến rũ của hoa hồng. Những nụ hoa còn chúm chím hôm qua, nghe tiếng gọi của thời gian mà nở rộ chào ngày mới. Cạnh đó, vài bông hoa dại vô danh khiêm tốn giấu bộ váy giản dị trắng tinh sau chiếc lá xanh thẫm. Cây bưởi già cuối vườn cũng âm thầm, lặng lẽ đơm bông. Cơn gió mạnh thổi qua khiến cánh hoa lả tả rơi, dệt một tấm thảm hoa bưởi trên nền đất. Dập dờn trong ánh nắng, ong bướm từ phương trời nào rủ nhau kéo đến, chăm chỉ lấy phấn hoa để làm mật ngọt cho đời. Những chú chim cất tiếng hót líu lo, ríu rít chuyền cành, cùng nhau hòa tấu lên bản nhạc chào ngày mới, gọi mùa hè về trong từng nhịp thở.

Mặt trời dần lên cao, ánh nắng dịu nhẹ cũng trở nên gay gắt. Cây chuối già đang trổ hoa nghiêng bóng soi mình xuống mặt ao xanh thẳm. Gà mẹ lích chích gọi đàn con nhỏ, từng cục bông vàng nhỏ xíu lon ton chạy theo chân gà mẹ, hưng phấn ồn ào khi bới được thức ăn từ lòng đất. Gió vẫn rì rào thổi khiến cả khu vườn lao xao tiếng lá rụng. Bầu trời trong xanh và cao vút. Cả khu vườn yên lặng khoe sắc, đẹp như một mảnh ghép của bức tranh làng quê thanh bình. Em khoan khoái hít thở bầu không khí trong vườn, tâm hồn bình yên đến lạ.

Một khu vườn nhỏ bé, đơn sơ nhưng chứa đựng trong mình vẻ đẹp kỳ diệu hơn thế. Một chút nắng, một chút gió và một chút yêu thương ngọt ngào. Hình ảnh khu vườn một sớm ban mai trong trẻo mà đẹp đẽ sẽ là hình ảnh quý giá của quê hương, của mái nhà thân yêu mà em luôn ghi nhớ và mang theo đến cuối cuộc đời.

Đề 2.

Tả lại quang cảnh một phiên chợ theo tưởng tượng của em.

I/ DÀN Ý

1/ Mở bài: Giới thiệu phiên chợ ở đâu? Vào ngày nào?

2/ Thân bài:

- Không gian: thoáng đãng, những cơn gió nhè nhẹ lươt qua.

- Khi mặt trời nhô dần lên

- Các cô bán cá cười đùa vui vẻ với khách.

- Mấy bác hàng rau gọi í ới người mua.

- Các chị bán hoa quả thì luôn tay cân những túi hoa quả đẹp và chất lượng…

 - Những người đi chợ họ trò chuyền ríu rít, họ mặc cả thật điêu luyện để có những thứ mình thích nhưng với giá rẻ hơn với người khác.

- Tầm trưa, chợ vãn, các cô bác lại xếp những gì còn chưa bán hết để vào thúng chở về.

…

3/ Kết bài: Cảm xúc của em đối với phiên chợ đó ra sao?

II/ VIẾT BÀI

Ai xôi lạc, bánh khúc đây...” Một tiếng rao chợt cất lên giữa lòng thành phố, thổn thức gọi về một miền kí ức xa xưa. Gọi về trong tâm trí em những hình ảnh đầy thân thương của phiên chợ quê những ngày còn thơ bé. Phiên chợ mà nay chỉ còn trong hoài niệm và nhung nhớ.

Em với mình theo tiếng rao kia, sâu trong trái tim, hình ảnh phiên chợ hồi ở quê ngoại ùa về như dòng nước lũ. Những ngày còn bé, em được bà ngoại thương yêu, chăm sóc. Từng cảnh vật của làng quê thanh bình nơi ấy đã lặng lẽ khắc sâu vào hồi ức của em.

Mỗi sáng tinh mơ, gà trong căn xóm nhỏ cùng nhau cất lên bản hòa ca vang dội, đánh thức mọi vật khỏi giấc ngủ say, cùng đón chào ngày mới. Khi làn sương mờ mờ ảo ảo còn giăng kín khắp nơi, các bà các mẹ đã lục tục chuẩn bị nhóm bếp, gánh gánh gồng gồng cho kịp phiên chợ sớm. Phiên chợ này đã trở thành nếp sinh hoạt quê hương, ngày qua ngày, dù nắng hay mưa, chợ vẫn đều đặn họp phiên như vậy. Trên con đường làng quanh co, uốn khúc, từng tốp người đi lại, hướng về phía chợ ở đầu làng. Tiếng nói cười rôm rả báo hiệu một ngày mới nhiều thuận lợi.

Theo chân các bà, các chị, toàn cảnh phiên chợ dần hiện ra trước mắt. Trong ánh nắng ban mai chan hòa, phiên chợ như một bức tranh thủy mặc của danh họa nổi tiếng. Dưới những mái vòm cong cong, hàng hóa lần lượt được bày bán. Phía bên này là tôm, cua, cá,... thủy hải sản. Những con cá bụng bạc trắng vừa theo chuyến tàu đêm trở về từ biến lớn vẫn còn sức vẫy vùng bắn tung cả bọt nước. Phía bên kia, bao nhiêu loại rau, củ quả thỏa sức khoe mình, màu sắc xanh mơn mởn và phong phú như mời gọi người mua. Vài giọt sương sớm long lanh còn đọng lại như những viên pha lê trong suốt, phản chiếu cả phiên chợ thu nhỏ qua lăng kính của nó.

Phóng tầm mắt ra xa hơn chút nữa và chăm chú lắng nghe, tiếng lách cách chặt của cô hàng thịt nhẹ nhàng len lỏi cùng lời mời đon đả của người bán. Thịt lợn, thịt bò, thịt gà... loại nào cũng có. Phiên chợ vùng quê không thể thiếu đi những hương vị quen thuộc của nơi đây. Hương vị của xôi nếp trắng dẻo, ngọt bùi cùng bánh khúc lấp ló xanh, mặn mặn béo ngậy thịt đỗ. Hương thơm dịu dịu mà cuốn hút của cô hàng bánh cuốn, bánh rán cùng hòa quyện vào nhau giục bước chân người mua về phía mình. Đó là hương vị của những thức quà quê mà mãi sau này, bao người vẫn hoài niệm, là hương vị quê hương trong trái tim những người con xa quê.

Nhắc đến phiên chợ sớm mai quê ngoại, không thể không nhắc đến quần áo, vải vóc bán tại nơi này. Những gian hàng, sạp hàng trưng bày quần áo đủ loại, đủ mẫu và màu sắc. Thấp thoáng bóng dáng những người mẹ đang tỉ mỉ lựa chọn cho chồng, cho con những bộ quần áo đẹp. Khuôn mặt người phụ nữ thoáng đăm chiêu rồi ánh lên một nét cười hạnh phúc. Tiếng rao, tiếng chào hàng đon đả, dẻo ngọt, tiếng cò kè mặc cả, tiếng xe vào chợ và tiếng cười trong câu chuyện của những người bán hàng trộn lẫn vào nhau mà không chút ồn ào khó chịu. Ngược lại, những âm thanh ấy đã trở thành âm thanh chỉ thuộc về phiên chợ quê hương.

Cuộc sống hiện đại không ngừng đổi thay theo thời gian. Song nhìn vào phiên chợ này, nhìn những chiếc thúng làm từ đôi tay người thợ đan lát, màu nâu hiền hòa như màu đất mẹ, nhìn những gánh hàng mộc mạc, đơn sơ, em chợt nhận ra nét đẹp hiếm hoi giữa cuộc sống xô bồ, vội vã. Đó là những gì bình dị, thân thương nhất của làng quê Việt – phiên chợ quê mỗi sớm hôm.

Sau này, chuyển về nơi phố phường phồn hoa, náo nhiệt, phiên chợ ngày bé thơ đã trở thành hoài niệm tiếc nuối. Nhưng mỗi lần nhớ lại, lòng em đều lâng lâng cảm xúc khó tả, thổn thức nỗi nhớ và tình yêu cho nét đẹp quê hương – một nét đẹp nguyên sơ mà vô cùng quý giá.

Đề 3.

Từ việc đọc bài thơ Chợ tết của Nguyễn Văn Cừ, hãy miêu tả quang cảnh phiên chợ Tết theo trí tưởng tưởng của em.

I/ DÀN Ý

II/ VIẾT BÀI

Em đã từng học bài thơ Chợ Tết của tác giả Đoàn Văn Cừ. Bài thơ tả lại quang cảnh của một phiên chợ Tết từ ngày xưa. Phiên chợ trong bài thơ ấy rất đông vui, nhộn nhịp. Tuy chưa bao giờ được tham gia phiên chợ Tết ở làng quê ngày xưa, nhưng qua bài thơ, em cũng có thể hình dung được phần nào về quang cảnh chợ. 

Phiên chợ Tết có lẽ được tổ chức vào khoảng ngày hai mươi sáu, hai mưc bảy Tết. Vào ngày chợ họp, người dân dậy sớm lắm. Khi ấy, mặt trời mới nhô lên được một chút trên núi cao. Dải mây trắng như dải lụa vắt ngang đỉnh núi, đỏ dài lên dưới ảnh mặt trời. Đường làng, thôn xóm, khắp nơi sương mù vẫn còn giăng trắng. Làn sương mờ trắng mỏng manh, lẫn thêm chút nắng hồng le lói và màu xanh rì rào của núi rừng vẫn còn đang ôm ấp, vuốt ve quanh những mái nhà tranh. Con đường đất dẫn ra chợ ngoằn ngoèo bên mép đồi, nhìn như một đường viền nổi bật giữa màn sương và núi rừng. Trên con đường ấy, từ khắp các thôn xóm, người ta kéo nhau về đi chợ Tết. Người đi chợ Tết rất đông, gồm cả người mua lẫn người bán. Những người bán hàng mang theo thúng hàng, bổ hàng nặng trĩu. Họ gánh hàng trên vai hoặc kéo hàng đi trên cỏ. Những người đi chợ mua đồ cúng lễ Tết hay đồ mới cũng vui không kém những người bán hàng. Những cậu bé diện áo đỏ lon ton chạy trước, mấy cụ đồ nho chậm rãi theo sau. Các cụ khom lưng, chòng gậy, bước đi khoan thai. Có cô gái mặc chiếc yếm đỏ đi cạnh một anh thanh niên. Không biết anh trêu gì mà cô ngượng ngùng đỏ mặt, lấy tay che môi tủm tỉm cười. Cạnh đấy, có một em bé đang say ngủ, đầu nép bên yếm mẹ. Bỗng có hai người gánh một chú lợn to, bốn chân buộc chắc vào đòn gánh, chạy vượt lên đầu. Một con bò vàng được xỏ một sợi dây ở mũi hùng hục, đuổi theo sau. Có lẽ, những người này muốn đến chợ sớm để có thể tìm được chỗ ngồi thuận lợi cho việc bán hàng. Trời sáng dần lên, đoàn người cũng sắp ra đến chợ. Ven đường bây giờ là những ruộng lúa. Giọt sương trắng rỏ đầu cành lúa như những giọt sữa. Trong ruộng, từng tia nắng đỏ dần lên, xuyên qua màn sương chiếu xuống trông như nhấp nháy.

Phiên chợ Tết họp ở một khu đất trống khá rộng, có dựng cổng chợ. Người mua bán ra vào đầy cổng chợ. Ngay đầu chợ có một người bán trâu. Những chú trâu to khoẻ, thỉnh thoảng vờ lim dim đôi mắt như đang lắng nghe những lời người khách nói với chủ mình. Nhưng thực sự thì chúng có hiểu gì đâu! Gần đấy có anh hàng tranh quảy đôi bồ, đi đi lại lại quanh chợ, miệng rao to: "Tranh Tết đây! Tranh Đông Hồ, tranh Hàng Trống đây! Có ai mua không?". Đi quanh chợ được mấy vòng, anh dừng lại trước một chỗ đông người, ngồi xuống và xếp tranh từ trong bồ ra. Tranh của anh cũng khá phong phú nhưng phần lớn đều là tranh Tết, Nào là tranh "Chợ quê", "Vinh hoa", "Phú Quý", tranh "Gà" Đại Cát,… Người mua bắt đầu xúm lại xem tranh. Trong đó có mấy đứa trẻ con mải mê ngắm bút tranh Gà “Đại Cát”, quên mất các cô chị đang đứng gọi bên đường. Cách đầy không xa, có một thầy khoá đang gò lưng trên cánh phản, tay mài nghiên mực, mắt đăm chiêu suy nghĩ. Rồi chợt nghĩ ra câu đối mới, thầy cầm bút lên hí hoáy viết. Có cụ đồ nho nãy giờ đứng bên, miệng lẩm nhẩm đọc câu đối ấy. Tay vuốt râu, cụ bật cười: "Ha ha! Hay, hay lắm!". Thầy khoá nghe vậy nhanh nhảu chào hàng mời cụ mua đôi câu đối ấy. Cuối chợ có một cái miếu cổ. Một bà cụ bán hàng nước ngồi bên miếu. Mái tóc bà đã bạc trắng. Bà bán nước ở chợ này ngót nghét đã mấy chục năm. Dòng nước thời gian cứ chảy đi, rồi gội trắng tóc bà từ lúc nào không hay. Ngồi cách xa bà cụ mấy gian hàng, có một chú ngồi bán vàng mã mà thời xưa người ta hay gọi là hoa man, đầu chít một chiếc khăn nâu, đang ngồi xếp thêm vàng ra mặt chiếu. Hàng chú bán từ sáng đến giờ khá chạy. Còn nhớ lúc nãy, khi người mua chen lấn kinh quá, cụ Lý trưởng cũng bị họ sấn sổ lấn tới, kéo xệch cả quần áo. Họ chen lấn mạnh đến nỗi khăn cụ quấn chặt trên đầu cũng bị tung ra. Ngồi giữa chợ là một cô bán hoa quả. Hoa quả của cô trông rất tươi ngon: những quả cam chín mọng, màu đỏ chót như pha son ; những quá vú sữa căng tròn, mọng sữa Ngày Tết, người ta thường mua gạo nếp để đồ xôi nên trong chợ cũng có bán cả loại này. Hạt gạo nếp trắng phau, đong đầy thành từng thúng trông như núi tuyết. Gần cổng chợ, có một anh bán pháo. Pháo của anh có khá nhiều loại, chủ yếu màu đỏ. Để chào hàng, anh đốt thử một dây pháo. Tiếng pháo nổ đồm độp nghe thật vui tai. Chẳng thế mà mấy cô gái đứng gần đấy cứ ôm nhau cười rũ rượi. Gần hàng pháo, có mấy hàng bán gà. Những chú gà trống chắc thịt, mào thâm như cục tiết, vảy chân vàng óng. Cứ thỉnh thoảng, chúng lại gáy ầm ĩ. Bọn gà mái nghe vậy cũng quang quác kêu theo. Một người đàn ông đang mua gà. Ông ta nhìn kĩ từng con, chọn lấy một con gà trống, cầm cẳng dốc lên xem nó nặng áng chừng bao nhiêu. Nghe chừng có vẻ vừa ý nên ông ta nhờ chủ hàng lấy lạt buộc đôi chân gà lại, trả tiền cho chủ hàng rồi đi mua tiếp thứ khác.

Chợ vẫn diễn ra tưng bừng, nhộn nhịp như thế đến khi xế chiều. Lúc tiếng chuông tối của ngôi chùa ở ngọn núi gần đấy vang lên cũng là lúc chợ tan. Người ta nhanh chóng dọn hàng. Họ lại lũ lượt ra về trên con đường đất sát mép đồi. Chiều tà còn vương lại chút nắng yếu bên bờ cỏ xanh. Giờ nhìn lại mới thấy quanh quán chợ, lá đa rụng tơi bời.

Chợ Tết cũng là một nét văn hoá trong truyền thống của dân tộc ta. Qua bài thơ Chợ Tết, em đã biết thêm về những phiên chợ ngày xưa. Em cảm thấy như mình đã hiểu thêm về đất nước Việt Nam tươi đẹp.

Bài của Nguyễn Thu Hường

Đề 4. Từ bài Cô Tô của Nguyễn Tuân, em hãy miêu tả quang cảnh mặt trời mọc (hoặc cảnh hoàng hôn) trên biển.

Bài làm

Trong bài Cô Tô của Nguyễn Tuân, người đọc không chỉ mê mẩn trước cảnh đẹp của cuộc sống sinh hoạt đời thường mà còn mê mẩn trước thiên nhiên hoang sơ, hùng vĩ của nơi đây, đặc biệt là cảnh mặt trời mọc ở biển Cô Tô. Có lẽ vì thế mà em vô cùng thích thú và ấn tượng khi bản thân mình được tận mắt chứng kiến cảnh mặt trời mọc trên biển.

Bốn bề tĩnh lặng. Màn đêm vẫn còn bao trùm lên mọi cảnh vật. Chỉ nghe thấy tiếng gió biển luồn vào những tán dừa xào xạc và tiếng sóng biển rì rào từng cơn tấp vào bờ. Em và gia đình ngồi cạnh nhau trên một mỏm đá và hồi hộp chờ đợi.

Kia rồi, từ xa, ở phía cuối đường chân trời bắt đầu có những tia nắng đầu tiên lóe lên. Mặt trời như chiếc bóng đèn khổng lồ nhô lên từ dưới đáy biển. Những tia nắng kéo thành từng vệt dài trên mặt biển như thể những vết sọc trên chiếc áo caro. Màn đêm đen dần dần thối lui. Ánh sáng đầu tiên khiến cho bầu trời trở nên sáng rực. Mặt trời nhô lên từng chút từng chút một. Mặt biển trở nên lấp lánh như được bao phủ một lớp vàng sánh đậm. Mặt trời nhô lên cao hơn, ánh sáng ấm áp trải ra rộng khắp. Bãi cát trắng bên bờ biển cũng được nhuộm một màu vàng đào ngon mắt. Hàng dừa đang chìm trong bóng tối bỗng hiện hình rõ nét dưới ánh nắng. Bầu trời đêm đen kịt được thay thế bằng bầu trời cao vút và trong không một gợn mây. Gió từ ngoài biển thổi vào mang theo hơi muối mằn mặn. Từng đàn chim tung cánh bắt đầu vũ khúc của mình. Cả không gian tĩnh lặng của màn đêm như biến đi đâu mất để thay bằng ánh bình minh ửng hồng như cái lòng đỏ trứng gà đầy sức sống. Từng con sóng bạc đầu nối đuôi nhau tấp vào bờ. Thì ra, biển lại dịu dàng và đáng yêu đến thế! Mặt trời đã lên cao hẳn, màu hồng đào phía cuối trời đã được thay thế bằng ánh nắng vàng chói chang. Một ngày mới đã thực sự bắt đầu.

Cả đất trời như bừng tỉnh sau một đêm ngon giấc. Tiếng chim líu lo đuổi nhau trên những tán lá xanh rì. Hàng dừa đung dưa mái tóc dài của mình nghe tiếng kêu xào xạc. Ngoài khơi xa, thấp thoáng cánh buồm của đoàn thuyền ra khơi hôm qua đã trở về. Đi theo họ là những cánh chim hải âu trắng muốt chao liệng trên bầu trời. Ngư dân thức dậy và bắt đầu ngàu làm việc như thường nhật của mình. Tiếng thuyền chài gõ mái. Tiếng người hỏi nhau. Tiếng xô, thùng loảng xoảng. Tiếng những bé vội vã chạy ra đón cha và anh ngoài khơi trở về. Tất cả những âm thanh quen thuộc ấy đã tạo nên một cuộc sống thật yên bình và hạnh phúc. Mặt trời mọc cũng là lúc mọi hoạt động của con người bắt đầu.

Em rất thích ngắm cảnh mặt trời mọc trên biển, bởi khi ấy, em cảm thấy mình thật nhỏ bé trước sự diệu kì của thiên nhiên. Đây có lẽ sẽ là những hình ảnh đẹp đẽ mà em sẽ không bao giờ quên trong cuộc đời mình.

Đề 5.

Dựa vào những câu chuyện cổ tích về dũng sĩ em đã học hoặc đã đọc, hãy miêu tả lại hình ảnh người dũng sĩ theo trí tưởng tượng của em.

Bài làm

I/ DÀN Ý

1. Mở bài

- Thạch Sanh trong truyện cổ Thạch Sanh.

- Là một dũng sĩ tài ba và đức độ.

2. Thân bài: Tả hình ảnh của dũng sĩ Thạch Sanh:

+ Ngoại hình:

- Cao lớn, khoẻ mạnh, đầu chít khăn, quanh năm ở trần, đóng khố.

- Có sức khoẻ hơn người. Gánh củi của Thạch Sanh lớn gấp mấy lần gánh củi của người khác.

+ Tính cách:

- Chăm chỉ siêng năng.

- Thật thà, chất phác, cả tin.

- Thích làm việc nghĩa.

- Độ lượng, thương người.

+ Tài năng:

- Võ nghệ cao cường.

- Phép thuật tinh thông.

- Chiến thắng được chằn tinh và đại bàng.

3. Kết bài: Cảm nghĩ của em dối với nhân vật Thạch Sanh:

- Yêu mến và khâm phục chàng dũng sĩ tài đức vẹn toàn.

- Thạch Sanh là hình tượng tiêu biểu cho vẻ đẹp lí tưởng mà người xưa mơ ước.

II/ VIẾT BÀI

Những câu truyện cổ tích luôn để lại trong lòng biết bao thế hệ một niềm tin bất điệt về sự công bằng trong cuộc sống. Và một trong những nhân vật mà em ngưỡng mộ nhất chính là những người dũng sĩ như Thạch Sanh, một dũng sĩ tài ba và tốt bụng.

Chàng dũng sĩ Thạch Sanh trong câu chuyện cổ tích là một chàng trai cao lớn, khỏe mạnh. Đầu chàng chít khăn, quanh năm ở trần, đóng khố. Nước da vì dãi dầu mưa nắng mà mang màu nâu bóng như đồng hun. Các cơ bắp ở chân, ở tay vì làm việc nặng mà trở nên cuồn cuộn, rắn chắc. Tấm lưng trần chắc nịch cùng khuôn ngực nở nang khiến cho vẻ đẹp của chàng trở thành vẻ đẹp điển hình, hoàn hảo của một người dũng sĩ. Bản thân Thạch Sanh là thái tử, con trai của Ngọc Hoàng được phái xuống trần làm việc nghĩa trừ hại cho dân. Cũng bởi thế mà chàng có sức khỏe hơn người. Gánh củi của Thạch Sanh lớn gấp mấy lần gánh củi của người khác.

  Dũng sĩ Thạch Sanh là một chàng trai chăm chỉ, siêng năng. Chàng mồ côi từ nhỏ, nên sống lủi thủi một mình, kiếm củi nuôi thân. Chàng làm việc từ sáng tới tối, những vẫn không đủ ăn, nghèo vẫn hoàn nghèo. Không chỉ vậy, chàng còn là một con người thật thà, cả tin. Thạch Sanh hoàn toàn tin tưởng vào Lý Thông mà không hề nghĩ rằng mình đang bị lợi dung hay bị lừa. Với chàng, mọi lời nói của Lý Thông đều chân thật. Ngay cả việc chàng đã lập được công lớn nhưng theo lời Lý Thông đó là tội chết mà chàng không mảy may nghi ngờ. Khi được nhờ giúp đi cứu công chúa, Thạch Sanh cũng tin người anh em kết nghĩa mà bước vào chốn nguy hiểm. Năm Thạch Sanh chín tuổi, được Ngọc Hoàng phái các vị thần tiên trên trời xuống dạy cho đủ loại võ nghệ và mọi phép thần thông. Cũng chính nhờ thế mà chàng đã chiến thắng được hai con yêu quái là chằn tinh và đại bàng.

Trong cuộc chiến đấu với hai con yêu quái độc ác, chuyên gây hại cho dân, Thạch Sanh mới hiện lên đúng là một người dũng sĩ. Thạch Sanh đã đánh nhau với chằn tinh bằng cây rừu lúc nào cũng mang bên mình. Chàng xả xác nó làm hai, chém đứt đầu con yêu quái, đốt xác của nó rồi xách bộ cung tên về nhà. Với đại bàng cũng thế, Thạch Sanh đã dùng mũi tên bắn trúng cánh của nó, khiến nó bị thương và lần theo vết máu xuống tận hang ổ của nó, giết con đại bàng và cứu được công chúa và cả con trai vua Thủy Tề.

Những người đọc ngưỡng mộ chàng dũng sĩ này nhất, có lẽ bởi chính sự độ lượng và bao dung của chàng. Dù bị mẹ con Lý Thông lừa biết bao nhiêu lần, tìm cách đẩy chàng vào chỗ chết nhưng đến khi chàng có thể trả lại mẹ con họ những gì mà chàng đã phải chịu đựng thì Thạch Sanh đã tha cho mẹ con hắn về quê làm ăn. Sự nhân hậu trong tính cách cũng là lời khẳng định của tác giả dân gian về nhân vật dũng sĩ.

Thạch Sanh sẽ mãi là hình ảnh của người dũng sĩ đẹp đẽ, tài hoa và nhân hậu trong trái tim của biết bao thế hệ người Việt Nam.

Đề 6.

Cho bài thơ sau

Em có nghe tiếng xuân về gõ cửa

Mang nồng nàn theo gió đón mùa sang

Tiếng bầy chim đang ríu rít gọi đàn

Từng nhành lá mướt non màu áo mới

Em có nghe xuân về vui phơi phới

Bao nụ cười tươi mới rạng trên môi

Khắp không gian rộn rã như gọi mời

Phố náo nức dòng người như trẩy hội

(Nguyễn Hưng, Tiếng xuân về)

Dựa vào ý bài thơ trên, kết hợp với trí tưởng tượng của mình, em hãy viết thành một bài văn miêu tả: Buổi sáng mùa xuân.

DÀN Ý

1/ Mở bài: Giới thiệu chung về cảm nhận của bản thân về buổi sáng mùa xuân trên quê hương.

2/ Thân bài:

( Dựa vào ý bài thơ và tên bài thơ để tập trung miêu tả cảnh buổi sáng mùa xuân trên quê hương)

-Cảnh vật mùa xuân

+ Bầu trời trong xanh: cao hơn, rộng hơn sau những ngày đông âm u, lạnh giá.

+ Những đám mây xanh vắt bay lượn trên bầu trời.

+ Không khí: ấm áp “Mang nồng nàn theo gió đón mùa sang”

+ Mưa xuân: lất phất, dịu dàng

+ Gió xuân: nhẹ nhẹ, mơn man,..

-Tả bao quát mùa xuân

+ Nhìn đâu đâu cũng thấy phấn khởi và tươi vui.

+ Con đường trải dài sắc xuân

+ Không gian như chìm đắm trong hương xuân.

-Tả chi tiết mùa xuân

+ Con người ai cũng vui vẻ, phấn khởi, tràn đầy ước mơ, hy vọng,...

+ Ai cũng ra đường với tâm trạng mừng vui.

+ Cây cối đua nhau nở rộ “Từng nhành lá mướt non màu áo mới”

+ Chim chóc ríu rít kêu “Tiếng bầy chim đang ríu rít gọi đàn”

+ Khắp nơi đều rộn ràng sắc xuân

+ Những cô cậu nhỏ háo hức được mặc quần áo mới

“Khắp không gian rộn rã như gọi mời

Phố náo nức dòng người như trẩy hội”

+ Những người lao động sẽ có một kỳ nghỉ dài.

3/ Kết bài: Nhận xét và cảm nghĩ về bức tranh buổi sáng mùa xuân trên quê hương.

Đề 7.

Cho bài thơ sau:

Đàn chim se sẻ
Hót trên cánh đồng
Bạn ơi biết không
Hè về rồi đó

Chiều nay bạn gió
Mang nồm về đây
Ôi mới đẹp thay!
Phượng hồng mở mắt

Dòng sông trong vắt
Trườn lên bãi xa
Một chuyến đò qua
Mang theo lũ bướm

Cánh diều bay lượn
Thênh thang lúa đồng
Bạn ơi thích không?
Hè về rồi đó

(Nguyễn Lãm Thắng, Hè về)

Dựa vào ý bài thơ trên và tên của bài thơ, kết hợp với trí tưởng tượng của mình, em hãy viết thành một bài văn miêu tả.

I/ Dàn ý

1/ Mở bài: - Giới thiệu về mùa hè

2/ Thân bài

a. Tả cảnh vật mùa hè

- Bầu trời trong xanh

- Nắng chiếu chói chang

- Mây trôi nhẹ nhàng

b. Tả bao quát mùa hè

- Bắt đầu từ tháng 6 đến tháng 9

- Phượng nở báo hiệu mùa hè đến

- Ve ve kêu

- Nắng chói chang, oi bức

c. Tả chi tiết mùa hè

*. Con người:

- Học sinh nghỉ hè

- Người lớn vẫn đi lam bình thường

- Chuẩn bị bắt đầu một kì nghỉ dài cho học sinh

*. Cây cối và con vật

- Buổi sáng:

+ Ánh mặt trời lên cao

+ Từng tia nắng chiếu xuống mặt đường

- Buổi trưa:

+ Ánh nắng rất gay gắt

+ Ai cũng ngại ra đường

- Chiều tà:

+ Nắng rớt

+ Hoàng hôn bao phủ khắp mọi nơi

+ Gió vi vu trên những cành cây cao làm mát hơn lúc trưa

3/ Kết bài: Bày tỏ tình cảm, cảm xúc của mình khi hè về

- Em rất thích mùa hè

- Mùa hè mang lại sức sống mới và giải trí cho những ngày học mệt mỏi

II/ Bài viết tham khảo

Một năm có bốn mùa xuân, hạ, thu , đông nhưng em thích nhất là mùa hè. Bởi khi hè đến em lại được nghe tiếng ve kêu, con đường đến trường lại rợp bóng những cây hoa phượng vĩ nở hoa đỏ tươi và điều quan trọng nhất là em có hai tháng nghỉ hè để về quê thăm ông bà ngoại.

Bước sang đầu tháng tư bạn sẽ bắt đầu được tận hưởng ánh nắng ấm áp báo hiệu vào hè. Hòa nhịp cùng với thiên nhiên cây cối vạn vật cũng chuyển mình theo. Lũ ve sầu đến hẹn lại cất cao những tiếng hát râm ran trên các cành cây, ngọn cây. 

Thú vị nhất là các bạn sẽ tận hưởng một mùa hè ở quê với những trò chơi dân gian. Các bạn được ngắm buổi sáng mùa hè, ngắm nhìn ánh nắng mặt trời lên cao, từng tia nắng chiếu xuống khắp ngọn cây, ngọn cỏ, đánh thức mọi vật đang ngủ say. Không gian bỗng trở nên sáng bừng lấp lánh những tia nắng. Chúng nhảy nhót múa hát trên mặt đất, trên những bông hoa và trở nên nóng bỏng vào buổi trưa.

Mùa hè gợi nhớ trong mỗi chúng ta những kỷ niệm khó quên. Đó là những buổi chia tay lên lớp mới, những chuyến du lịch cùng gia đình và bạn bè, cả những ngày vất vả toát mồ hôi đi học trong cái nắng nóng gay gắt của mùa hè. Nhưng sau tất cả khi chiều đến lại đem đến cho chúng ta cảm giác dễ chịu, không khí dịu đi cái nóng oi ả, những cơn gió thoảng qua xua tan đi cảm giác khó chịu của mùa hè.

Mái trường cũng khoác lên mình chiếc áo mùa hè. Cả ngôi trường bao trùm mùi hương thoang thoảng của hoa sen trong không gian rộn rã tiếng ve vào hè. Vẻ đẹp của ngôi trường được tôn lên nhờ những chùm hoa phượng vĩ xen lẫn màu tím hoa bằng lăng. Tất cả tạo nên bức tranh đầy màu sắc những gam màu nóng của mùa hè.

Em nghĩ không chỉ riêng em thích mùa hè thôi đâu, mà còn rất nhiều các bạn khác cũng ưa chuộng mùa hè. Với em mùa hè chính là quê ngoại, vì 1 năm em được về ở với ông bà ngoại lâu nhất vào dịp nghỉ hè, em lại được tận hưởng cảm giác mình được bay bổng thật cao tâm hồn hòa nhịp cùng cánh diều để vi vu giữa bầu trời cao trong xanh và lồng lộng gió.

Và rồi em sẽ chạy chân trần trên những đường ruộng, ngắm những cánh đồng lúa trải dài mênh mông, trải dài đến vô tận, tận hưởng mùi hương thơm ngát của những bông lúa vàng để chúng len lỏi vào từng sợi tóc. Đối với em mùa hè chính là mùa của sức sống, niềm vui và mùa dành cho sự khởi đầu của sự trưởng thành.

Đề 8.

Mưa sông
Gió bỗng thổi ào, mây thấp lối
Buồm căng muốn rách, nước trôi nhanh
Trên đường cát bụi vùng theo gió
Nón mới cô kia lật nửa vành
Ếch gọi nhau hoài tự mấy ao
Trên bờ, cây hoảng hốt lao xao
Đò ngang vội vã chèo vô bến
Lớp lớp tràn sông đợt sóng trào
Buồm rơi trơ lại cột tre gầy
Loang loáng chân trời chớp xé mây
Chim lẻ vội vàng bay nhớn nhác
Mưa gieo nặng hột xuống sông đầy

(Nguyễn Bính)

Từ nội dung bài thơ trên và qua thực tế. Em hãy viết bài văn miêu tả cảnh mưa trên sông.

DÀN Ý

1/ Mở bài: Giới thiệu địa điểm, thời gian diễn ra cơn mưa trên sông.

2/ Thân bài:

(Dựa vào ý bài thơ và tên bài thơ để tập trung miêu tả cảnh mưa trên sông).
- Tả khái quát

+ Gió nổi lên “Gío bỗng thổi ào, mây thắp lối”
+ Mây đen như sà thấp xuống sát mặt sông
+ Một vài con thuyền đang vội vã về bến cảm giác như cánh buồm căng phồng muốn rách toang “Buồm căng muốn rách, nước trôi nhanh”

+ Nước sông như trôi nhanh hơn
- Tả chi tiết

+ Trên đường: cát bụi vùng chạy theo gió, gió cũng làm cô gái kia lật ngửa vành nón, vừa đi vừa giữ quai.
+ Bờ ao: ếch nhái gọi nhau, cây cối giống con người có tâm trạng hốt hoảng.

+ Dưới sông: không còn những lợn sóng lăn tăn mà lúc này là lớp sóng dào dạt tràn trên mặt sông.
+ Trên không: phía cuối chân trời chớp xé loang loáng, một con chim lẻ đàn bay nhớn nhác.
+ Mưa xuất hiện: trong một phút chốc đã reo nặng hạt chi chít đầy mặt sông.
+ Mưa ngớt.

3/ Kết bài : Cảm xúc sau cơn mưa.

Đề 9.

Dựa vào ý thơ sau:

“ Trời trong biếc không qua mây gợn trắng

Gió nồm nam lộng thổi cánh diều xa

Hoa lựu nở đầy một vườn đỏ nắng

Lũ bướm vàng lơ đãng lướt bay qua”

( Anh Thơ)

Hãy miêu tả bức tranh thiên nhiên buổi trưa hè ở làng quê Việt Nam từ những rung cảm riêng của tâm hồn em.

DÀN Ý

1/ Mở bài

- Giới thiệu về bức tranh buổi trưa hè : ở đâu ? có điểm gì đặc sắc ?

- Ấn tượng ban đầu của em về bức tranh : đó là một bức tranh đẹp , thanh bình ...

2/Thân bài

Miêu tả theo trình tự sau

* Tả khái quát : Bức tranh thiên nhiên buổi trưa hè, bầu trời xanh , dải mây trắng, ánh nắng vàng, hoa lựu đỏ, vài chú bướm bay lượn.......

* Tả chi tiết : (Có thể miêu tả theo trình tự không gian : Từ cao xuống thấp, từ xa đến gần, từ khái quát đến cụ thể)

- Bầu trời cao vời vợi, trong xanh, một màu xanh biếc ánh lên vẻ tươi sáng trong trẻo.

- Những dải mây trắng đang nhẹ lướt trên nền trời xanh cao bao la

- Ánh nắng trưa hè chói chang gay gắt, nắng như đổ lửa rải khắp không gian .

- Trong cái nắng đổ lửa ấy, từng cơn gió nồm nam xuất hiện mang theo cái mát mơn man của gió biển làm dịu đi cái nắng trưa hè.

- Từng rặng tre đầu làng đu đưa theo gió vài cánh diều bay cao , tiếng sáo diều vi vu, khoan nhặt, phá vỡ cái yên tĩnh của buổi trưa hè nhìn cánh diều chao nghiêng trong nắng thấy vui mắt.

- Trong vườn, hoa trái bước vào độ chín, mùi thơm thoang thoảng bay khắp không gian ( tả một vài loài cây tiêu biểu)

- Đẹp nhất vẫn là chùm hoa lựu màu hoa đỏ như những đốm lửa hồng cháy rực cả một góc vườn.

- Tô điểm cho khu vườn thêm sống động là lũ bướm vàng đang mải mê bay đi tìm hoa hút mật. Tất cả làm cho khu vườn bừng lên sức sống.

-> Cảnh làng quê vào buổi trưa hè thật đẹp độc đáo với những hình ảnh bình dị, quen thuộc, gắn bó với mỗi người dân, tạo nên cái hồn riêng của quê hương.

3/ Kết bài

Tình cảm, suy nghĩ của em về cảnh làng quê vào buổi trưa hè :Yêu quý, gắn bó, để lại bao cảm xúc khó quên....

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+ Các kiểu bài làm văn kể lại một truyền thuyết hoặc cổ tích thường gặp là kiểu bài nào?

+ Em hãy kể tên các dạng đề thường gặp?

+ Phương pháp làm bài văn kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích cụ thể như thế nào? (Mấy bước, mỗi bước cụ thể ra sao?)

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

I/Tìm hiểu chung về bài văn kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích

1.Các kiểu bài làm văn kể lại một truyền thuyết hoặc cổ tích thường gặp

Kiểu một: Kể lại truyện truyền thuyết/ cổ tích bằng lời văn của em.

Kiểu hai: Kể lại truyện truyền thuyết/ cổ tích bằng lời nói của nhân vật (Đóng vai nhân vật)

Kiểu ba: Tưởng tượng gặp một nhân vật trong truyền thuyết hoặc cổ tích rồi kể lại.

Kiểu bốn: Viết thêm hoặc thay đổi một kết thúc mới cho truyện.

2.Các dạng đề thường gặp:

a. Dạng đề cụ thể: là dạng đề đã nêu đầy đủ đối tượng kể và yêu cầu kể ở đề bài.

Ví dụ 1: Bằng lời văn của mình, em hãy kể lại truyện Thánh Gióng.

Ví dụ 2: Nhập vai người em kể lại truyện cổ tích Cây khế.

b. Dạng đề mở: là dạng đề không cụ thể về đối tượng kể mà chỉ nêu yêu cầu kể ở đề bài hoặc cụ thể về đối tượng kể nhưng mở về cách kể.

Ví dụ 1: Em hãy kể lại một truyền thuyết hoặc cổ tích đã học bằng lời văn của em.

Ví dụ 2: Hãy nhập vai một nhân vật trong truyện cổ tích mà em yêu thích để kể lại truyện đó.

Ví dụ 3: Kể lại truyện “Sọ Dừa” bằng cách kể mà em thích nhất.

II. Phương pháp làm bài văn kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích:

Bước 1: Trước khi viết:

a.Xác định đối tượng kể, yêu cầu kể để chọn ngôi kể và đại từ xưng hô phù hợp.

- Xác định đối tượng kể và yêu cầu kể

+ Đối tượng kể: là truyện truyền thuyết hay cổ tích?

+ Yêu cầu kể: Dùng lời văn của mình hay nhập vai nhân vật hoặc tưởng tượng gặp nhân vật trong truyện để kể lại.

• Chọn ngôi kể và đại từ xưng hô phù hợp

+ Khi kể bằng lời văn của mình thì dùng ngôi 3.

+ Khi kể bằng nhân vật trong truyện thì dùng ngôi 1.

(Chọn đại từ xưng hô: ta, tôi,…phù hợp với địa vị, giới tính của nhân vật)

b. Chọn lời kể phù hợp

- Lời kể, cách xưng hô phải phù hợp với giới tính, tuổi tác, địa vị, nghề nghiệp,…của nhân vật.

- Tính chất lời kể (vui, buồn, nghiêm trang, thân mật, hóm hỉnh,…)cần phù hợp với nội dung câu chuyện được kể, bối cảnh kể.

c. Ghi nhớ những nội dung chính của câu chuyện

- Đọc kĩ tác phẩm mà mình định kể

- Tóm tắt đầy đủ các sự việc, nhân vật chính của truyện rồi sắp xếp theo trình tự hợp lí, chú ý các yếu tố kì ảo, hoang đường.

Bước 2. Tìm ý, lập dàn ý

a.Tìm ý:

- Truyện có tên là gì?Vì sao em chọn kể truyện này?

- Diễn biến của sự việc (khởi đầu, phát triển-kết thúc-kết quả) ra sao?Ý nghĩa của truyện là gì?

- Cảm nghĩ của em về truyện đó?

b. Lập dàn ý:

b.1.Mở bài: Giới thiệu truyện cổ dân gian định kể (tên truyện, lí do chọn kể)

*Mở bài trực tiếp

Ví dụ: Trong những câu chuyện truyền thuyết, câu chuyện mà em thích nhất là “Sơn Tinh Thủy Tinh”, đây là câu chuyện lí giải hiện tượng lũ lụt xảy ra hàng năm ở nước ta và là một câu chuyện hay, hấp dẫn.

*Mở bài gián tiếp

-Mở bài từ trải nghiệm thực tế

Ví dụ: Đã một tuần nay, trời mưa tầm tã, gây nên lũ lụt làm cây cối, nhà cửa, tài sản bị hư hại . Cảnh tàn phá nặng nề ấy khiến em nhớ lại cuộc chiến không cân sức giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh đã xảy ra từ hàng nghìn năm trước trong câu chuyện Sơn Tinh, Thủy Tinh.

-Mở bài từ việc dẫn những câu văn, câu thơ,…liên quan đến nội dung của truyện:

“Sơn Tinh, Thủy Tinh lòng tơ vương

Không quản rừng cao, sông cách trở

Cùng đến Phong Châu xin Mỵ Nương”.

(Nguyễn Nhược Pháp)

Ba câu thơ ngắn ngủi, câu từ đơn giản chỉ cần lướt qua cũng đủ đưa ta tìm về với câu chuyện truyền thuyết năm xưa đó là Sơn Tinh – Thủy Tinh. Câu chuyện này vẫn còn mãi dư âm, nét đặc sắc cùng nhiều ý nghĩa mang đến cho độc giả dù đã từ rất lâu rồi. Câu chuyện Sơn Tinh –Thuỷ Tinh với em luôn để lại trong em nhiều ấn tượng sâu sắc.

b.2.Thân bài:

- Giới thiệu nhân vật, hoàn cảnh xảy ra câu chuyện

- Trình bày diễn biến sự việc theo trình tự thời gian.

b.3.Kết bài: Nêu cảm nghĩ về truyện vừa kể.

Bước 3: Viết bài

- Tiến hành viết bài theo dàn ý đã làm

- Khi viết chú ý

+ Nhất quán về ngôi kể

+ Kể lại câu chuyện: Dựa vào truyện gốc nhưng cố gắng sáng tạo ở chỗ cho phép (chi tiết hóa, cụ thể hóa những chỗ truyện gốc còn chung chung, gia tăng yếu tố kì ảo, tưởng tượng; tăng cường bộc lộ suy nghĩ, cảm xúc, đánh giá của người kể chuyện; gia tăng việc miêu tả, bình luận, liên tưởng,…)

+ Đảm bảo sự kết nối giữa các phần.

Bước 4: Xem lại và chỉnh sửa bài viết

(xem mẫu SGK)

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM

GV lưu ý cho HS với dạng đề kiểu 1

Lưu ý

- Kể bằng lời văn của mình nghĩa là không chép nguyên vẹn lời văn trong SGK cũng không dùng lời kể cuả người khác mà dùng lời của mình để diễn đạt.

- Giữ nguyên cốt truyện cũ, có thể thêm các yếu tố kì ảo và các yếu tố miêu tả, biểu cảm, suy nghĩ, đánh giá, bình luận…của mình nhưng không được lạm dụng để làm sai lệch sự việc, nhân vật trong truyện.

- Chuyển những lời dẫn trực tiếp của nhân vật (nếu có) thành lời văn của mình và chuyển đổi ngôi nhân xưng cho phù hợp.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+ Lập dàn ý cho đề văn: Bằng lời văn của mình, em hãy kể lại truyện truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh.

+ Từ dàn ý đó viết thành bài văn hoàn chỉnh.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

GV lưu ý cho HS:

-Khi đóng vai nhân vật thì dùng ngôi thứ nhất. Từ ngữ xưng hô là: “tôi”, “ta”. Tuy nhiên, nhân vật trong truyền thuyết có liên quan đến lịch sử thì nên xưng là “ta” hoặc trong truyện cổ tích nếu nhân vật có sự thay đổi về thân phận thì cũng nên xưng là “ta”. Ví dụ: truyện Thạch Sanh có sự thay đổi về thân phận thì xưng “ta”, những truyện không có sự thay đổi về thân phận thì không xưng “ta” mà xưng “tôi”, không nên xưng hô “mình”, “tớ” vì đây là truyện cổ dân gian.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+ Lập dàn ý cho đề văn: Vào vai Sơn Tinh kể lại truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh

+ Từ dàn ý đó viết thành bài văn hoàn chỉnh.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+ Lập dàn ý cho đề văn: Trong vai Thánh Gióng, hãy kể lại câu chuyện Thánh Gióng

+ Từ dàn ý đó viết thành bài văn hoàn chỉnh.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

GV lưu ý HS:

- Chọn được tình huống gặp gỡ nhân vật trong truyện một cách hợp lí.

- Tưởng tượng ra thời gian, không gian và bối cảnh gặp gỡ

- Trong bài kể mình chỉ đóng vai trò phụ để nêu những ý kiến hoặc gợi mở sự việc để nhân vật trong truyện kể lại (trong truyện sẽ có hai câu chuyện lồng nhau: câu chuyện của người viết bài và câu chuyện của nhân vật trong truyện)

- Sử dụng lời thoại của mình với nhân vật phải hợp lí, không sử dụng quá nhiều, chuyện kể sẽ vụn vặt hoặc bị rối.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+ Lập dàn ý cho đề văn: Tưởng tượng và kể lại cuộc gặp gỡ với một nhân vật trong truyện cổ mà em đã học hoặc đọc thêm.

+ Từ dàn ý đó viết thành bài văn hoàn chỉnh. (Về nhà)

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+ Lập dàn ý cho đề văn: Tưởng tượng và kể lại cuộc gặp gỡ với nhân vật Lang Liêu trong truyền thuyết “Bánh chưng, bánh giầy” mà em đã học

+ Từ dàn ý đó viết thành bài văn hoàn chỉnh.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

GV lưu ý kiểu bài này cho HS

Viết thêm hay thay đổi một kết thúc mới cho truyện là một cách kể chuyện sáng tạo rất hấp dẫn và lí thú. Vì thế cần phụ thuộc vào các yếu tố sau:

- Tùy theo cốt truyện cũ của truyện đặc biệt là phần kết thúc của truỵene vì kiểu bài này thường phù hợp với những truyện có kết thúc mở.

- Tùy theo sự tưởng tượng của người viết nhưng phải hợp lí theo mạch logíc của truyện.

- Viết theo kết thúc mới nhưng trước đó vẫn phải kể các sự việc trước của truyện.

- Phần viết thêm hoặc thay đổi kết thúc của truyện có thể có quan hệ tương đồng hoặc cũng có thể có quan hệ đối lập với chuỗi sự việc trước đó của truyện.

- Sự tưởng tượng phải ngắn gọn, hợp lí, không tưởng tượng lan man dài dòng, không đúng với bản chất cốt truyện.

- Kiểu bài này phù hợp với nhiều cách kể (bằng lời văn của em, nhập vai nhân vật hoặc gặp nhân vât…)

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+ Lập dàn ý cho đề văn: Kể lại câu chuyện “Cây Khế” theo một kết thúc khác.

+ Từ dàn ý đó viết thành bài văn hoàn chỉnh.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+ Lập dàn ý cho đề văn: Kể câu chuyện “Thạch Sanh” theo một kết thúc khác.

+ Từ dàn ý đó viết thành bài văn hoàn chỉnh.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

KIỂU 1: KỂ LẠI TRUYỆN TRUYỀN THUYẾT HOẶC CỔ TÍCH BẰNG LỜI VĂN CỦA EM

Lưu ý

- Kể bằng lời văn của mình nghĩa là không chép nguyên vẹn lời văn trong SGK cũng không dùng lời kể cuả người khác mà dùng lời của mình để diễn đạt.

- Giữ nguyên cốt truyện cũ, có thể thêm các yếu tố kì ảo và các yếu tố miêu tả, biểu cảm, suy nghĩ, đánh giá, bình luận…của mình nhưng không được lạm dụng để làm sai lệch sự việc, nhân vật trong truyện.

- Chuyển những lời dẫn trực tiếp của nhân vật (nếu có) thành lời văn của mình và chuyển đổi ngôi nhân xưng cho phù hợp.

Đề 1. Bằng lời văn của mình, em hãy kể lại truyện truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh.

Dàn ý:

1/ Mở bài:

Giới thiệu truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh và lí do mà em kể.

Mở bài trực tiếp

Ví dụ: Trong những câu chuyện truyền thuyết, câu chuyện mà em thích nhất là “Sơn Tinh Thủy Tinh”, đây là câu chuyện lí giải hiện tượng lũ lụt xảy ra hàng năm ở nước ta và là một câu chuyện hay, hấp dẫn.

Mở bài gián tiếp

-Mở bài từ trải nghiệm thực tế

Ví dụ: Đã một tuần nay, trời mưa tầm tã, gây nên lũ lụt làm cây cối, nhà cửa, tài sản bị hư hại . Cảnh tàn phá nặng nề ấy khiến em nhớ lại cuộc chiến không cân sức giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh đã xảy ra từ hàng nghìn năm trước trong câu chuyện Sơn Tinh, Thủy Tinh.

-Mở bài từ việc dẫn những câu văn, câu thơ,…liên quan đến nội dung của truyện:

“Sơn Tinh, Thủy Tinh lòng tơ vương

Không quản rừng cao, sông cách trở

Cùng đến Phong Châu xin Mỵ Nương”.

(Nguyễn Nhược Pháp)

Ba câu thơ ngắn ngủi, câu từ đơn giản chỉ cần lướt qua cũng đủ đưa ta tìm về với câu chuyện truyền thuyết năm xưa đó là Sơn Tinh – Thủy Tinh. Câu chuyện này vẫn còn mãi dư âm, nét đặc sắc cùng nhiều ý nghĩa mang đến cho độc giả dù đã từ rất lâu rồi. Câu chuyện Sơn Tinh –Thuỷ Tinh với em luôn để lại trong em nhiều ấn tượng sâu sắc.

2/ Thân bài

• Giới thiệu nhân vật, hoàn cảnh xảy ra

+ Nhân vật: Vua Hùng, Mị Nương, Sơn Tinh, Thủy Tinh.

+ Hoàn cảnh xảy ra câu chuyện: Vua Hùng thứ 18 muốn kén chồng cho con.

• Diễn biến sự việc theo trình tự thời gian:

+ Vua Hùng kén chồng cho Mị Nương

+ Sơn Tinh, Thủy Tinh đến cầu hôn

+ Hai người ngang sức, ngang tài->vua Hùng ra điều kiện kén rể

+ Sơn Tinh đến trước, rước Mị Nương về núi

+ Thủy Tinh đến sau không lấy được vợ, đem quân đuổi theo Mị Nương

+ Hàng năm Thủy Tinh dâng nước đánh Sơn Tinh nhưng đều thua.

Lưu ý: Trong quá trình kể nên sử dụng các yếu tố miêu tả vẻ đẹp của Mị Nương, hình dáng, diện mạo của Sơn Tinh, Thủy Tinh…

3/ Kết bài:

Nêu cảm nghĩ về truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh.

Lưu ý: Kết bài nên hô ứng với mở bài.

Ví dụ: Với em câu chuyện Sơn Tinh – Thủy Tinh này mặc dù đã trải qua bao thời gian tuổi đời nhưng ý nghĩa, sức ảnh hưởng của câu chuyện vẫn còn mãi đó. Qua đó cho thấy khát vọng muốn được chế ngự, đẩy lùi thiên tai của con người vô cùng mãnh liệt. Ngày nay khoa học đã chứng minh thiên tai bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân trong đó có nguyên nhân do con người. Vì thế , chúng ta cần có ý thức bảo vệ rừng, trồng nhiều cây xanh, không chặt phá rừng bừa bãi, xây dựng thủy điện để phòng chống bão lụt, tránh gây tai họa cho con người.

Bài viết tham khảo

Trong những câu chuyện truyền thuyết, câu chuyện mà em thích nhất là “Sơn Tinh Thủy Tinh”. Đây là câu chuyện lí giải hiện tượng lũ lụt xảy ra hàng năm ở nước ta và là một câu chuyện hay, hấp dẫn.

Hùng Vương thứ mười tám có một người con gái tên là Mị Nương, người đẹp như hoa, tính nết dịu hiền. Tương truyền rằng, công chúa có làn da trắng như tuyết, mái tóc dài mượt thướt tha như nước suối chảy, đôi mắt sáng long lanh như những vì tinh tú trên bầu trời cao. Vua cha yêu thương nàng hết mực, muốn kén cho con một người chồng xứng đáng. Khi công chúa đến tuổi gả chồng, nhà vua truyền lệnh đi khắp nơi mở hội kén chồng cho công chúa. Những anh hùng từ khắp nơi đổ về, toàn là người tài hoa tuấn tú mong được kết duyên cùng công chúa nhưng đã mấy tháng trời mà chẳng có lấy một người lọt vào mắt xanh của nhà vua.

Một hôm, có hai chàng trai đến cầu hôn. Một người cao to, vạm vỡ, giọng nói như sấm vang rừng xanh, đôi mắt như cái nhìn của chim ưng, tự xưng là Sơn Tinh, người cai quản vùng núi Tản Viên. Một người mình toát lên khí thế của vạn con sóng tràn, vai năm tấc rộng, thân mười tấc cao, tự xưng là Thủy Tinh, là người cai quản cả đại dương rộng lớn. Hai chàng xin phép trước mặt vua Hùng để thi tài cao thấp. Sơn Tinh thì tài dời non chuyển núi, chàng vẫy tay về phía đông, phía đông nổi cồn bãi, vẫy tay về phía tây, phía tây mọc lên từng dãy núi đồi. Thủy Tinh cũng không chịu thua kém, chàng hô một tiếng, muốn mưa có mưa, muốn gió có gió, chàng vung tay một cái, dù đang có bão cũng phải mưa tạnh mây tan. Hai chàng ai ai cũng tài năng, ai ai cũng thân phận cao quý, cũng đều xứng đáng làm rể nhà vua, không biết phải xử trí thế nào, vua Hùng suy nghĩ một lúc rồi phán:

- Hai chàng đều vừa ý ta, nhưng ta chỉ có một người con gái,biết gả cho người nào? Thôi thì mai ai mang sính lễ đến trước ta sẽ gả con gái cho.

Hai chàng tâu hỏi đồ sính lễ sắm những gì thì vua Hùng bảo: “Một trăm ván cơm nếp, một trăm tệp bánh chưng, voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi không thể thiếu thứ gì.”

Hôm sau, tới tờ mờ sáng, Sơn Tinh đem lễ vật tới trước nên được rước Mị Nương về, Thủy Tinh đến sau, không cưới được Mị Nương bèn đem quân đánh Sơn Tinh hòng đòi lại Mị Nương.

Thần hô những tiếng vang trời làm mưa gió ùn ùn kéo đến mỗi lúc một lớn làm rung chuyển cả đất trời. Nước sông dâng lên cuồn cuộn chảy làm ngập ruộng đồng, nhà cửa, nhấn chìm mọi đất đai, dâng lên lưng chừng đồi. Cả thành Phong Châu ngập trong biển nước. Từ dưới mặt nước, những con thủy quái, bạch tuộc, thuồng luồng, cá sấu,… bắt đầu hiện lên trực chờ, chúng va vào chân núi, phun nước trắng xóa như khiêu khích đối thủ. Sơn TInh không hề nao núng, chàng bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi, sơ tán nhân dân. Nước của Thủy Tinh dâng cao đến đâu, núi của Sơn Tinh lại dâng cao đến đấy. Chàng đưa tay ngang miệng huýt một hồi sáo dài, từ trong rừng thẳm, nào là voi, hươu, hổ, báo, gấu,… nườm nượp kéo tới, chúng kéo những hòn đá nặng tảng một ném xuống đè chết lũ thủy quân bên dưới. Hai bên đánh nhau lâu mà sức Sơn Tinh vẫn vững, trong lúc sức Thủy Tinh đã kiệt. Thần Nước đành rút quân, phần thắng thuộc về Sơn Tinh và nhân dân lại được ấm no như trước. Từ đó, oán nặng, thù sâu, hằng năm, Thủy Tinh vẫn dâng nước đánh Sơn Tinh, nhưng năm nào cũng vậy, Thủy Tinh lại phải thất bại quay về.

Với em câu chuyện Sơn Tinh – Thủy Tinh này mặc dù đã trải qua bao thời gian tuổi đời nhưng ý nghĩa, sức ảnh hưởng của câu chuyện vẫn còn mãi đó. Qua đó cho thấy khát vọng muốn được chế ngự, đẩy lùi thiên tai của con người vô cùng mãnh liệt. Ngày nay khoa học đã chứng minh thiên tai bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân trong đó có nguyên nhân do con người. Vì thế , chúng ta cần có ý thức bảo vệ rừng, trồng nhiều cây xanh, không chặt phá rừng bừa bãi, xây dựng thủy điện để phòng chống bão lụt, tránh gây tai họa cho con người.

KIỂU 2:

NHẬP VAI TRONG TRUYỆN (TRUYỀN THUYẾT HOẶC CỔ TÍCH) KỂ LẠI TRUYỆN.

Lưu ý:

-Khi đóng vai nhân vật thì dùng ngôi thứ nhất. Từ ngữ xưng hô là: “tôi”, “ta”. Tuy nhiên, nhân vật trong truyền thuyết có liên quan đến lịch sử thì nên xưng là “ta” hoặc trong truyện cổ tích nếu nhân vật có sự thay đổi về thân phận thì cũng nên xưng là “ta”. Ví dụ: truyện Thạch Sanh có sự thay đổi về thân phận thì xưng “ta”, những truyện không có sự thay đổi về thân phận thì không xưng “ta” mà xưng “tôi”, không nên xưng hô “mình”, “tớ” vì đây là truyện cổ dân gian.

Đề 1:

Vào vai Sơn Tinh kể lại truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh

Hướng dẫn làm bài

Dàn ý

1/Mở bài: Sơn Tinh tự giới thiệu

 Ví dụ: Ta là Sơn Tinh, vị thần trị vì vùng núi Tản Viên hùng vĩ. Hôm nay nhân ngày bà con thu hoạch vụ lúa hè thu, ta cùng người vợ thân yêu là nàng Mị Nương đi thăm thú và chúc mừng bà con. Nhìn khung cảnh yên ấm ta lại chợt nhớ về ngày ta cùng bà con chống lại Thủy Tinh để rước nàng Mị Nương về làm vợ. Những năm tháng đó ta luôn luôn khắc ghi trong lòng.

2/ Thân bài:

-Kể về việc vua Hùng Vương thứ mười tám kén chồng cho công chúa Mị Nương.

-Kể về diễn biến của sự tranh giành Mị Nương giữa Sơn Tinh và Thuỷ Tinh :

+ Hai thần cùng đến cầu hôn.

+ Vua cho hai thần thi tài nhưng không tìm được ngưòi thắng cuộc.

+ Nhà vua yêu cầu sính lễ cầu hôn. Sơn Tinh đã mang đủ lễ vật đến trước và được rước Mị Nương về.

+ Cơn giận và sự trả thù của Thuỷ Tinh gây nên lụt lội. Nhưng rốt cuộc bao giờ Sơn Tinh cũng chiến thắng

3/ Kết bài:

Nêu cảm nghĩ của Sơn Tinh.

Bài văn tham khảo

Ta là Sơn Tinh, vị thần trị vì vùng núi Tản Viên hùng vĩ. Hôm nay nhân ngày bà con thu hoạch vụ lúa hè thu, ta cùng người vợ thân yêu là nàng Mị Nương đi thăm thú và chúc mừng bà con. Nhìn khung cảnh yên ấm ta lại chợt nhớ về ngày ta cùng bà con chống lại Thủy Tinh để rước nàng Mị Nương về làm vợ. Những năm tháng đó ta luôn luôn khắc ghi trong lòng.

Ta còn nhớ, hôm ấy là một ngày đẹp trời, vạn vật trong trời đất tốt tươi, nắng vàng trải khắp mọi nơi, cùng ngày hôm đó ta nghe được tin vua Hùng kén rể cho người con gái yêu là Mị Nương. Ta vốn mến yêu dung nhan và đức hạnh của nàng từ lâu nhưng chưa có dịp tỏ bày tấm lòng của mình. Nay nhân cơ hội vua Hùng kén rể hiền ta bèn sửa soạn chỉnh tề đến gặp ngài và công chúa. Ta mặc một bộ quần áo vàng, đan xen những họa tiết đẹp mắt, cưỡi một con tuấn mã trắng khỏe mạnh, cùng với tài năng vượt trội ta tin rằng chắc chắn vua Hùng và công chúa sẽ vừa ý. Khi ta đến kinh thành không khí vô cùng nhộn nhịp, những chàng trai khỏe mạnh, đẹp đẽ từ khắp các nơi đổ về để trổ tài, ai cũng mong rằng mình có thể trở thành phò mã.

Sau bao ngày chờ đợi cuối cùng ta cũng được đến trước mặt vua Hùng để thể hiện tài năng của bản thân. Ta vẫy tay về phía đông, phía đông nổi cồn bãi, vẫy tay về phía tây phía tây mọc lên từng dãy núi đồi. Chứng kiến tài năng của ta cả vua Hùng và các Lạc Hầu ai nấy đều lấy làm vừa ý lắm. Nhưng ngay khi ta vừa kết thúc phần thể hiện tài năng, thì tiến lại một chàng trai vô cùng tuấn tú, cũng chạc tuổi ta, thân cưỡi rồng và mặc bộ quần áo màu bạc rất đẹp. Chàng ta tự giới thiệu mình là Thủy Tinh, vị thần biển cả. Thủy Tinh tài năng cũng chẳng hề kém ta, chàng hô mưa gọi gió làm thành giông bão, rung chuyển cả đất trời. Nhưng vua Hùng cũng như các vị quan ai nấy mặt đều tái mét đi vì lo sợ.

   Sau khi ta và Thủy Tinh thể hiện tài năng, vua Hùng không biết chọn ai nên đã cùng các vị Lạc Hầu bàn bạc và quyết định chúng ta phải vượt qua một thử thách nữa. Vua Hùng nói rằng:

   - Hai chàng đều vừa ý ta, nhưng ta chỉ có một người con gái, biết gả cho người nào? Thôi thì ngày mai, ai đem sính lễ đến trước, ta sẽ cho cưới con gái ta. Sinh lễ bao gồm: “Một trăm ván cơm nếp, một trăm nệp bánh chưng và voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi”

   Nghe phần sính lễ ta biết chắc rằng người lấy được Mị Nương làm vợ sẽ là ta, bởi những sản vật đó vốn thuộc địa phận ta cai quản, ta chẳng khó khăn gì để có thể lấy được chúng. Ta hăm hở lên đường tìm đồ sính lễ, chẳng mấy chốc đồ mà nhà vua yêu cầu đã bày biện đủ trước mắt. Tờ mờ sáng hôm sau ta mang sính lễ đến và rước nàng Mị Nương xinh đẹp, hiền thục về.

 Thủy Tinh đến sau, không lấy được vợ, hắn ta vô cùng giận dữ, đem quân đuổi theo đánh lại ta. Thủy Tinh hô mưa, gọi gió, làm thành dông bão, nước dâng lên mỗi ngày một lớn, ruộng vườn nhà cửa ngập trong biển nước. Ta không hề lo sợ, nao núng, dùng tài năng của mình bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi, dựng thành lũy đất, ngăn chặn dòng nước lũ khủng khiếp của Thủy Tinh. Nước Thủy Tinh dâng lên bao nhiêu ta lại dâng đồi núi cao lên bấy nhiêu. Cứ thế ta và Thủy Tinh đánh nhau đến hàng tháng trời, sau Thủy Tinh kiệt sức đành phải rút quân trở về.

   Nhưng từ ấy về sau, oán nặng thù sâu năm nào cũng vậy cứ đến ngày ta lấy được Mị Nương về là Thủy Tinh lại đem quân đánh trả. Nhưng để bảo về người vợ hiền thục và những người con dân yêu quý của mình, ta cùng tất cả mọi người đoàn kết một lòng đánh lui Thủy Tinh.

Đề 2:

Trong vai Thánh Gióng, hãy kể lại câu chuyện Thánh Gióng

Hướng dẫn làm bài

1. Mở bài

Giới thiệu nhân vật kể chuyện và câu chuyện được kể: Ta là Thánh Gióng, nhờ có công đánh đuổi giặc Ân xâm lược nên ta đã được vua phong Phù Đổng Thiên Vương và dân làng lập đền thờ ở quê nhà.

2. Thân bài

- Sự ra đời của Thánh Gióng: Khi bà lão đi ra đồng nhìn thấy bàn chân rất to liền đặt bàn chân mình ướm vào, rồi khi về nhà bà liền có thai, 12 tháng sau thì hạ sinh ra ta

- Thánh Gióng khi chưa gặp sứ giả: vì sứ mệnh nên dù đã lên ba tuổi ta cũng không nói, không cười và không đi đứng gì, cứ đặt ở đâu thì ta nằm ở đấy

- Thánh Gióng sau khi gặp sứ giả: Bắt đầu lớn nhanh hơn, ăn mãi không no, cứ đem bao nhiêu đồ ăn ra cũng hết, vừa ăn vừa lớn đến nỗi áo vừa mặc vào đã căng đứt chỉ

- Thánh Gióng đánh giặc Ân: Đón đầu và đánh giết hết lớp giặc này đến lớp giặc khác, đi qua lớp nào là giặc nằm chết như ngả rạ

- Thánh Gióng về trời: Sau khi đã hoàn thành sứ mệnh của mình, ta một mình một ngựa đứng trên đỉnh núi Sóc, cởi bỏ áo giáp sắt rồi cùng ngựa từ từ bay về trời

3. Kết bài

Cảm nghĩ của nhân vật kể chuyện: Là người thực hiện sứ mệnh của Ngọc Hoàng, ta cảm thấy rất vui khi được nhìn con dân sống trong yên bình, hạnh phúc và ấm no.

Viết bài

Các cháu có biết ta là ai không? Ta chính là Thánh Gióng, người năm xưa đã một mình đánh thắng lũ giặc Ân hung ác. Bây giờ ta sẽ kể cho các cháu nghe về cuộc đời của ta lúc bấy giờ nhé!

Các cháu ạ! Ta vốn là sứ thần của Ngọc Hoàng sai xuống giúp đỡ dân làng đánh đuổi quân xâm lược đang nhăm nhe xâm chiếm nước ta. Muốn được sống cùng với nhân dân, Ngọc Hoàng ra lệnh cho ta đầu thai xuống một gia đình lão nông hiếm muộn đường con cái. Một ngày đẹp trời ta thấy bà lão phúc hậu vào rừng, ta liền hóa thành một vết chân to và bà lão đã tò mò ướm thử vậy là ta đầu thai vào bà cụ. Khỏi phải nói hai ông bà đã vô cùng mừng rỡ khi chờ mãi, sau mười hai tháng ta mới ra đời. Ông bà càng vui hơn khi thấy ta rất khôi ngô tuấn tú. Hai ông bà chăm sóc yêu thương ta hết lòng, ông bà ngày ngày mong ta khôn lớn như những đứa trẻ khác ấy vậy mà mãi đến tận năm ba tuổi ta vẫn chẳng biết cười, nói cũng chẳng biết đi. Các cụ rất buồn, thấy vậy ta rất thương nhưng vì sứ mệnh mà Ngọc Hoàng đã trao cho nên ta vẫn phải im lặng.

Thế rồi giặc Ân đến xâm lược nước ta, chúng kéo đến đông và mạnh khiến ai ai cũng lo sợ. Nhìn khuôn mặt lo âu của dân làng và cha mẹ, ta biết rằng đã đến lúc ta phải ra tay giúp đỡ họ. Một hôm, đang nằm trên giường nghe thấy sứ giả đi qua rao tìm người giỏi cứu nước, thấy mẹ đang ngồi buồn rầu lo lắng, ta liền cất tiếng bảo mẹ:

- Mẹ ơi! Mẹ đừng buồn nữa, mẹ hãy ra mời sứ giả vào đây cho con nói chuyện.

Nghe ta cất tiếng nói mẹ vô cùng ngạc nhiên, mừng rỡ và mẹ ta càng ngạc nhiên hơn khi ta đòi gặp sứ giả vì đó không phải là chuyện đùa, đọc thấy nỗi lo của mẹ ta vội trấn an mẹ:

- Mẹ đừng lo lắng gì cả cứ ra mời sứ giả vào đây!

Nửa tin nửa ngờ nhưng mẹ ta vẫn vội vã ra mời sứ giả vào. Sứ giả bước vào căn nhà nhỏ tuềnh toàng của cha mẹ ta, ông ta vô cùng ngạc nhiên nhìn thấy ta lúc này vẫn chỉ là thằng bé nằm ở trên giường, sứ giả có vẻ không tin tưởng lắm nhưng khi nghe ta nói: "Ông về tâu với vua sắm cho ta một con ngựa sắt, một roi sắt và một tấm áo giáp sắt, ta sẽ phá tan lũ giặc này". Nghe những lời nói đầy quả quyết của ta sứ giả hiểu rằng ta không phải là một đứa trẻ bình thường, sứ giả vội vã trở về tâu với vua và vua cũng vui mừng truyền thợ giỏi ở khắp nơi đến làm gấp những thứ ta cần. Ai ai cũng phấn khởi khi thấy vua đã tìm được người tài.

Còn ta khi sứ giả đi rồi ta liền vùng dậy và vươn vai mấy cái đã thành người lớn. Ta bảo mẹ nấu cho ta nồi cơm ăn cho no để chuẩn bị đi đánh giặc. Mâm cơm vừa bưng lên ta ăn một loáng đã hết nhẵn mà chẳng thấy no gì cả, mẹ lại đi nấu nồi khác cho đến khi nhà không còn gì để ăn. Ta ăn vào bao nhiêu thì lớn như thổi bấy nhiêu, đến nỗi quần áo phải thay liên tục. Mẹ ta thấy ta ăn bao nhiêu cũng chưa no trong khi gạo thì đã hết, bà cụ liền chạy nhờ bà con hàng xóm. Bà con đều vui lòng giúp mẹ ta vì biết ta là người sẽ đi đánh giặc cứu dân làng. Mọi người đến nhà ta nườm nượp, người có gạo góp gạo, người có rau, cà góp rau cà, tóm lại ai có gì góp nấy. Mọi người còn đến giúp mẹ ta thổi cơm cho ta ăn, ta ăn bao nhiêu lại to lớn lừng lững bấy nhiêu. Những ngày đó làng ta ai cũng khấp khởi vui mừng vì mong đợi ta nhanh chóng đi giết giặc, cứu nước.

Một ngày, dân làng nhận được tin giặc đã kéo đến chân núi Trâu. Làng ta lại được một phen khiếp sợ, trẻ con kêu khóc, người lớn thì lo âu, các cụ già thì trầm ngâm, ai ai cũng khiếp sợ. Mọi người nhìn ta như cầu cứu. Ta rất hiểu tâm trạng của họ và đúng lúc đó sứ giả đem những thứ ta cần đến. Lúc này, ta vùng đứng dậy, vươn vai một cái đã biến thành một tráng sĩ cao lớn phi thường, thế nên tất cả những thứ sứ giả vừa mang đến chẳng còn vừa với ta nữa. Thấy vậy, mọi người lại tức tốc đi tìm thợ về rèn ngựa sắt, áo giáp sắt cho ta, họ làm ra chiếc nào lại cho ta thử chiếc ấy và ta chỉ khẽ bẻ đã gãy, mãi sau mới có những thứ vừa với sức ta. Mọi thứ đã được chuẩn bị sẵn sàng, ta liền mặc áo giáp sắt, tay cầm roi sắt, nhảy lên mình ngựa, oai phong lẫm liệt. Ta nhớ hôm đó bà con ra tiễn ta rất đông mọi người nhìn ta đầy tin tưởng, khắp nơi vang lên lời chúc chiến thắng và ta còn nhìn thấy cả những giọt nước mắt tự hào, yêu thương của cha mẹ ta. Từ biệt bà con xóm giềng, cha mẹ những người đã yêu thương, nuôi nấng, ta thầm hứa sẽ chiến đấu hết lòng để không phụ công của bà con dân làng, cha mẹ.

Sau phút chia tay, một mình một ngựa ta lao thẳng vào trận đánh. Ngựa đi đến đâu phun lửa rừng rực đến đó, lũ giặc vô cùng khiếp sợ. Chúng đổ rạp và tan xác dưới roi sắt của ta và ngọn lửa của con chiến mã. Cả bãi chiến trường đầy thây quân giặc. Đúng lúc thế trận đang lên như vũ bão thì cây roi sắt trong tay ta gãy gập, ta liền nhổ lấy những khóm tre quanh mình quật liên tiếp vào lũ giặc. Lũ giặc lại được một phen khiếp sợ, rơi vào thế hỗn loạn và chẳng mấy chốc bỏ chạy tan tác khắp nơi. Những tên may mắn sống sót vội vã thoát thân bỏ chạy vào hẻm núi sâu, tìm cách trở về nước. Làng quê sạch bóng quân thù. Tiếng reo vui của dân làng vang lên rộn rã.

Nhìn trăm họ hạnh phúc ta vô cùng sung sướng, vậy là sứ mệnh Ngọc Hoàng giao cho ta đã hoàn thành, chợt nhớ đến cha mẹ già ta cũng muốn về thăm nhưng lời Ngọc Hoàng dặn dò khi hoàn thành sứ mệnh phải trở về trời khiến ta chẳng dám trái lệnh. Nhìn đất nước, dân làng một lần cuối ta thúc ngựa phi lên đỉnh núi, cởi bỏ áo giáp sắt, rồi cả người và ngựa lẳng lặng bay về trời. Ta ra đi nhưng trong lòng đầy tiếc nuối vì không được sống cùng những người dân hiền lành tốt bụng. Dẫu vậy, ta cũng hài lòng vì từ đây ai ai cũng được sống trong cảnh thanh bình, hạnh phúc.

Sau đó, vua đã phong cho ta là Phù Đổng Thiên Vương. Ta cảm thấy rất vui khi được nhận danh hiệu đó, bởi ta đã đem đến sự bình yên và hạnh phúc cho mọi người. Đó chính là điều quý giá nhất đối với ta, nó còn quý hơn cả ngọc ngà châu báu mà nhà vua hứa ban tặng cho ta sau khi đánh thắng quân giặc.

Đề 3. Kể lại câu chuyện “Vua Chích chòe bằng lời của nàng công chúa.

(HS tự luyện đề)

KIỂU 3:

TƯỞNG TƯỢNG GẶP LẠI NHÂN VẬT TRONG TRUYỆN RỒI KỂ

Lưu ý:

- Chọn được tình huống gặp gỡ nhân vật trong truyện một cách hợp lí.

- Tưởng tượng ra thời gian, không gian và bối cảnh gặp gỡ

- Trong bài kể mình chỉ đóng vai trò phụ để nêu những ý kiến hoặc gợi mở sự việc để nhân vật trong truyện kể lại (trong truyện sẽ có hai câu chuyện lồng nhau: câu chuyện của người viết bài và câu chuyện của nhân vật trong truyện)

- Sử dụng lời thoại của mình với nhân vật phải hợp lí, không sử dụng quá nhiều, chuyện kể sẽ vụn vặt hoặc bị rối.

Đề 1.

Tưởng tượng và kể lại cuộc gặp gỡ với một nhân vật trong truyện cổ mà em đã học hoặc đọc thêm.

1. Mở Bài

Giới thiệu về hoàn cảnh của cuộc gặp gỡ:

- Từ khi còn nhỏ tôi đã rất thích được nghe mẹ kể những câu chuyện cổ, tích những truyền thuyết xa xưa

- Khi lớn lên, bắt đầu đi học tôi lại càng thêm ưa thích môn Văn, đặc biệt trong năm học lớp 6 được học lại những câu chuyện cổ tích thật hay, tôi lại càng thêm thích thú. Đến mức tôi còn nằm mơ thấy mình được gặp công chúa Mị Châu ở dưới Thủy cung.

2. Thân Bài

* Cảnh sắc dưới thủy cung:

- Cảnh xung quanh là một màu xanh biếc, các vách tường được kết toàn bằng những loài san hô tuyệt đẹp.

- Những viên minh châu sáng lấp lánh được gắn trên tường, trên đá, đặt trên sàn, làm thủy cung trông thật lung linh.

- Phía trên là ánh mặt trời xuyên tầng nước chiếu xuống một loại ánh sáng mờ mờ.

* Cảnh gặp Mị Châu:

- Tôi lang thang khắp thủy cung, hết nhìn cá lại nhìn tôm, nhìn mực bơi thành đàn, cuối cùng tôi đi đến một cung điện nhìn có vẻ thanh lệ

- Phóng tầm mắt ra xa tôi thấy một ngôi đình nghỉ mát, hình như bên trong có người, tôi bước đến gần hơn, hóa ra là một cô gái rất xinh đẹp.

- Nàng ấy mặc một bộ xiêm áo nhiều lớp, dài chấm gót chân, lưng thắt một sợi dây lưng bản to màu xanh nhạt, áo bên trong màu trắng, riêng áo khoác ngoài thì có màu xanh nhạt. Tóc nàng ấy vấn cao một nửa, bên trên cài một cây trâm bạc hình bươm bướm, thêm một cây trâm ngọc nạm trân châu, nửa tóc còn lại thì thả dài tới qua lưng.

* Cảnh đối thoại với Mị Châu:

- Mị Châu giãi bày nỗi lòng ân hận vì nợ nước thù nhà

- An ủi Mị Châu rằng đó không phải lỗi của nàng, chỉ là số mệnh đã sắp đặt, chỉ là kẻ thù quá xảo quyệt, chỉ vì nàng quá tin yêu Trọng Thủy. Nàng đáng thương hơn đáng trách.

- Mị Châu dần nghĩ thông suốt, muốn được đầu thai sống kiếp người mới.

3. Kết Bài

- Tôi choàng tỉnh sau cơn mộng dài, cuộc gặp gỡ với Mị Châu vẫn còn nguyên ký ức, tôi mỉm cười, hóa ra là mộng, một giấc mộng thật ý nghĩa.

Đề 2.

Tưởng tượng và kể lại cuộc gặp gỡ với nhân vật Lang Liêu trong truyền thuyết “Bánh chưng, bánh giầy” mà em đã học
DÀN Ý

1. Mở bài

- Giới thiệu về hoàn cảnh trước buổi gặp đó.

- Ngày hôm đó trên lớp, em đã rất hứng thú với tiết học Truyền thuyết “ Bánh chưng, bánh giày” và em cũng vô cũng khâm phục chàng Lang Liêu

- Về nhà em đã đem câu chuyện đó kể cho bố mẹ. Sau khi cả nhà ăn cơm xong, em nghỉ ngơi và đi ngủ ngay

2. Thân bài

* Không gian em nhìn thấy trong giấc mơ

- Đó là một cung điện rất nguy nga, lộng lẫy, bên trong dát mát

- Em thấy các cung nữ đang bưng đồ ra cho nhà vua vô cùng xinh đẹp.

- Bên dưới cung điện là các quan đang nhìn về phía nhà vua với dáng vẻ tôn kính

- Em đang không biết tại sao mình lại ở đây thì nhìn lên ngai vàng đó chính là chàng Lang Liêu. Em mới sực nhớ ra. Hay là mình đã lạc vào trong cung điện của vua khi giờ Lang Liêu đã làm vua rồi

* Cuộc nói chuyện của em và Lang Liêu

- Em đánh liều mình đến với ông vua

- Lúc đó, em đã rất hoảng sợ khi quân lính định bắt em. Nhưng với dáng vẻ hiền từ, Lang Liêu đã bảo dừng lại và ân cần hỏi em

- Em đã trả lời thành thực và không biết tại sao mình lại lạc vào đây. Nhưng em vô cùng ngưỡng mộ ngài. Vì từ lâu, món ăn mà ngài đã làm ra em vô cùng thích thú và tự hỏi không biết nó có từ đâu.

- Ngài còn hỏi em: “ Vậy giờ dân ta vẫn đang làm món ăn đó hả cháu”

- Em đã trả lời: “ Dạ vâng, dân ta đã lấy món ăn đó làm món ăn truyền thống của ngày Tết. Ngày của tụ họp gia đình”

- Em hỏi nhà vua: “ Vậy ngài ơi, tại sao hai chiếc bánh lại có có tên là bánh chưng bánh giày”

- Vua ân cần trả lời em tất cả.

* Kết thúc buổi nói chuyện

- Bỗng dưng em có cảm giác sắp phải rời xa nơi đây. Em chào tạm biệt nhà vua. Nhà vua đã dặn dò em. Cháu hãy học thật tốt, để sau này xây dựng đất nước mình giàu mạnh nhé. Để không phụ công ta và các bậc vua Hùng đã dựng nước

3. Kết bài

“ Con ơi! Tỉnh dậy đi, đến giờ đi học rồi” Em òa lên tỉnh giấc, hóa ra là một giấc mơ nhưng em vẫn cảm thấy vui, vì đã gặp được Lang Liêu. Người mà em vô cùng kính phục.

Bài viết tham khảo

Ngày hôm đó trên lớp, em đã rất hứng thú với tiết học Truyền thuyết “ Bánh chưng, bánh giày” và em cũng vô cũng khâm phục chàng Lang Liêu. Về nhà em đã đem câu chuyện đó kể cho bố mẹ. Sau khi cả nhà ăn cơm xong, em nghỉ ngơi và đi ngủ ngay.

Đang lơ mơ không biết mình đang ở nơi đây thì em ngạc nhiên vô cùng khi trước mặt em là một cung điện rất nguy nga, lộng lẫy, bên trong dát vàng. Lần đầu tiên, em thấy một nơi đẹp như vậy. Em thấy các cung nữ đang bưng đồ ăn ngon, vật lạ ra cho nhà vua. Những cung nữ đó vô cùng xinh đẹp. Em thấy được những cô cung nữ thì đang nhảy múa trông rất dẻo nữa. Bên dưới cung điện là các quan đang nhìn về phía nhà vua với dáng vẻ tôn kính. Trông họ ăn mặc vô cùng kì quái, em nhìn trông rất giống các quan thời xưa. Em đang không biết tại sao mình lại ở đây thì nhìn lên ngai vàng đó chính là chàng Lang Liêu. Em mới sực nhớ ra. Hay là mình đã lạc vào trong cung điện của vua khi giờ Lang Liêu đã làm vua rồi.

Niềm sung sướng tột cùng, em đánh liều mình đến với ông vua. Lúc đó, em đã rất hoảng sợ khi quân lính định bắt em. Nhưng với dáng vẻ hiền từ, Lang Liêu đã bảo dừng lại và ân cần hỏi em. Em đã trả lời thành thực và không biết tại sao mình lại lạc vào đây. Nhưng em vô cùng ngưỡng mộ ngài. Vì từ lâu, món ăn mà ngài đã làm ra em vô cùng thích thú và tự hỏi không biết nó có từ đâu. Ngài còn hỏi em: “ Vậy giờ dân ta vẫn đang làm món ăn đó hả cháu”. Em đã trả lời: “ Dạ vâng, dân ta đã lấy món ăn đó làm món ăn truyền thống của ngày Tết. Ngày của tụ họp gia đình” Em hỏi nhà vua: “ Vậy ngài ơi, tại sao ngài lại chọn gạo nếp và làm được hai thứ bánh ngon như vậy ạ?”. Vua ân cần trả lời em tất cả. “Vì lúc đó, khi nghe yêu cầu của vua cha, ta đã rất lo lắng. Vì hồi đó, ta có được như các anh đâu. Ta sống với đồng ruộng, gắn bó với cuộc sống của nhân dân nên hiểu được nỗi vất vả của họ. Nhưng trên đời này, thứ gì là quý giá nhất. Ta đã trăn trở mấy đêm liền”. Nhà vua nói tiếp với em: “ May ta được thần bao mộng chọn gạo nếp đó. Ta làm ra hai thứ bánh đó, bằng nguyên liệu gạo nếp. Bánh hình vuông tượng trưng cho đất, bánh hình tròn tượng trưng cho trời. Nhưng nguyên liệu khác thì hầu như là sản phẩm của nền nông nghiệp ra. Không ngờ, nhờ vậy mà ta đã được vua cha truyền ngôi và đặt tên cho hai thứ bánh đó là bánh chưng, bánh giày “. Nhà vua thật gần gũi, giọng cũng rất nhẹ nhàng.

Bỗng dưng em có cảm giác sắp phải rời xa nơi đây. Em chào tạm biệt nhà vua. Nhà vua đã dặn dò em. Cháu hãy học thật tốt, để sau này xây dựng đất nước mình giàu mạnh nhé. Để không phụ công ta và các bậc vua Hùng đã dựng nước

“ Con ơi! Tỉnh dậy đi, đến giờ đi học rồi” Em òa lên tỉnh giấc, hóa ra là một giấc mơ.Nhưng em vẫn cảm thấy vui, vì đã gặp được Lang Liêu. Người mà em vô cùng kính phục. Giá như em còn được gặp nhiều những vị vua Hùng như trong truyền thuyết thì tốt biết mấy?

KIỂU 4:

VIẾT THÊM HOẶC THAY ĐỔI MỘT KẾT THÚC MỚI CHO TRUYỆN

Lưu ý:

Viết thêm hay thay đổi một kết thúc mới cho truyện là một cách kể chuyện sáng tạo rất hấp dẫn và lí thú. Vì thế cần phụ thuộc vào các yếu tố sau:

- Tùy theo cốt truyện cũ của truyện đặc biệt là phần kết thúc của truỵene vì kiểu bài này thường phù hợp với những truyện có kết thúc mở.

- Tùy theo sự tưởng tượng của người viết nhưng phải hợp lí theo mạch logíc của truyện.

- Viết theo kết thúc mới nhưng trước đó vẫn phải kể các sự việc trước của truyện.

- Phần viết thêm hoặc thay đổi kết thúc của truyện có thể có quan hệ tương đồng hoặc cũng có thể có quan hệ đối lập với chuỗi sự việc trước đó của truyện.

- Sự tưởng tượng phải ngắn gọn, hợp lí, không tưởng tượng lan man dài dòng, không đúng với bản chất cốt truyện.

- Kiểu bài này phù hợp với nhiều cách kể (bằng lời văn của em, nhập vai nhân vật hoặc gặp nhân vât…)

Ví dụ:

1/ Kể lại câu chuyện “Tấm Cám” theo một kết thúc khác.

2/ Kể lại câu chuyện “Cây Khế” theo một kết thúc khác.

3/ Kể lại câu chuyện “Cô bé bán diêm” theo một kết thúc khác.

Đề 1.

Kể lại câu chuyện “Cây Khế” theo một kết thúc khác.

DÀN Ý:

1/ Mở bài: Giới thiệu hoàn cảnh câu chuyện

2/ Thân bài: Kể diễn biến các sự việc chính

-Từ khi lập gia đình, vợ chồng người anh lười biếng, bắt vợ chồng người em làm những công việc nặng nhọc, người anh chiếm hết gia sản, chỉ chia cho người em một gian nhà lụp xụp với một cây khế ngọt. (Khi kể thêm yêu tố miêu tả)

-Vợ chồng người em dọn ra ở riêng, vừa chăm chỉ làm thuê kiếm sống, vừa chăm sóc cây khế.

- Cây khế có quả, chim đến ăn, người em phàn nàn và chim hẹn trả ơn bằng vàng

- Chim chở người em bay ra đảo lấy vàng, nhờ thế người em trở nên giàu có

- Người anh biết chuyện, đổi gia tài của mình lấy cây khế, người em bằng lòng

- Chim lại đến ăn, mọi chuyện diễn ra như cũ, nhưng người anh may túi quá to và lấy quá nhiều vàng (Có thể thêm yếu tố đánh giá)

- Do vàng nhiều, lại bay ngược gió, chim không chở nổi, buông cánh, người anh bị rơi xuống biển và chết.

3/ Kết bài: Kể kết cục sự việc.

Ví dụ 1:

Người anh bị ngọn sóng cuốn đi. Khi tỉnh dậy đã thấy mình nằm trên một hòn đảo hoang. Tay nải đựng vàng bạc, châu báu đã bị sóng đánh đi xa. Hắn kêu gào thảm thiết nhưng không có một tiếng trả lời. Người anh không còn cách nào, liền đánh liều đi về phía khu rừng. Lang thang nhiều ngày trong rừng, người anh phải ăn quả dại, uống nước suối để tiếp tục sống. Hắn cảm thấy hối hận vì lòng tham của mình, nhưng đã quá muộn.

Ví dụ 2:

Khi đến hòn đảo, người anh cố nhặt vàng và kim cương cho thật đầy tay nải. Trên đường về, vì quá nặng lại gặp gió lớn, chim đâm bổ xuống biển. S au khi bị rơi xuống biển, người anh trôi dạt vào bờ, được một người đánh cá cứu. Anh ta nhận ra sai lầm của bản thân, trở về nhà khuyên vợ tu chí làm ăn. Khi biết được anh mình thay đổi, người em ra sức giúp đỡ anh. Hai anh em ngày càng hòa thuận, yêu thương nhau hơn.

Ví dụ 3:

Sau khi bị rơi xuống biển, người anh bị sóng đánh trôi dạt vào một hòn đảo hoang. Nơi đây không có một bóng người sinh sống. Người anh phải ăn trái cây rừng, uống nước suối để tiếp tục sống. Sau nhiều ngày, anh ta cảm thấy vô cùng hối hận vì hành động của mình. Tưởng như sắp hết hy vọng, thì một ngày nọ có chiếc thuyền đi ngang qua. Anh ta tìm cách báo hiệu cho người trong thuyền biết. Người anh được đưa về đất liền, gặp lại vợ và em trai liền cảm thấy vô cùng sung sướng. Những ngày tháng sau đó, người anh chăm chỉ làm ăn, sống hạnh phúc bên gia đình.

Đề 2.

Kể câu chuyện “Thạch Sanh” theo một kết thúc khác.

Dàn ý:

1. Mở bài

Cách 1: Nêu bối cảnh, hoàn cảnh, thời gian diễn ra câu chuyện.

Cách 2: Dẫn dắt, giới thiệu về câu chuyện cổ tích Thạch Sanh.

2. Thân bài: Kể lại câu chuyện Thạch Sanh bằng chính ngôn ngữ, cách hành văn của em. Tuy nhiên, cần có đủ và đúng các sự kiện nòng cốt sau:

-Sự ra đời và lớn lên kì lạ của Thạch Sanh.

- Thạch Sanh gặp Lý Thông và kết nghĩa anh em với hắn, rồi chuyển đến nhà Lý Thông sống.

- Thạch Sanh đi canh miếu và tiêu diệt được chằn tinh, thu được một chiếc cung tên bằng vàng.

- Thạch Sanh dùng cung tên vàng giết đại bàng tinh.

- Thạch Sanh xuống hang cứu công chúa, bị Lý Thông cướp công và lấp cửa hang.

- Thạch Sanh cứu con trai vua Thủy Tề, được đưa ra khỏi hang, thiết đãi thịnh soạn và nhận một cây đàn làm quà tặng.

- Thạch sanh bị hồn chằn tinh và đại bàng vu oan, hãm hại, nên bị bắt vào ngục giam.

- Tiếng đàn của Thạch Sanh giúp công chúa khỏi bệnh, vạch trần bộ mặt thật của Lý Thông và minh oan cho bản thân.

- Thạch Sanh cưới công chúa và trở thành phò mã.

- Thạch Sanh đẩy lùi được quân đội của 18 nước chư hầu nhờ tiếng đàn thần và niêu cơm thần.

-Thạch Sanh được nhà vua nhường ngôi báu.

Chú ý:

- HS không bắt buộc phải kể theo đúng trình tự của câu chuyện, có thể kể kết quả trước, diễn biến sau, hoặc kể diễn biến câu chuyện trước, nguyên nhân kể sau…

- Các sự kiện, chi tiết phải sắp xếp một cách hợp lý, có logic.

- Kể một cách linh động, sáng tạo, mang màu sắc cá nhân.

3. Kết bài: Kể kết cục của truyện.

Ví dụ:

Sau khi được Thạch Sanh xá tội, mẹ con Lí Thông lập tức quay về quê để làm ăn lương thiện. Bỗng nhiên, trời đang nắng hóa âm u.Thạch Sanh thấy liền biết là Thượng Đế sai Ông Thiên Lôi xuống trừng phạt mẹ con Lí Thông, chàng liền xin vua rồi bay đến chỗ họ.Hai mẹ con nhà nọ vẫn chưa biết là Ông Thiên Lôi đã ở đó nên vẫn cứ ung dung đi.Rồi…” Đùng! Đùng! Đùng!” , tiếng sấm rền vang, mẹ con Lí Thông giật mình, nằm cuối xuống. May sao Thạch Sanh tới kịp và dùng sức mạnh của mình để che chở mẹ con họ.Chàng dùng đến những phép thần thông đánh lại Ông Thiên Lôi. Hai bên cứ giao chiến mãi rồi Thạch Sanh thắng. Ông Thiên Lôi vẫn tỏ ra kiêu ngạo:” Hừ, may là có nhà ngươi, nếu không ta đã nướng chín hai kẻ bội bạc ấy rồi!” Nói rồi, Ông bay về trời. Mẹ con Lí Thông lạy Thạch Sanh như sùng bái thần thánh rồi lại tiếp tục lên đường. Kể từ đó, họ làm ăn tốt và được nhân dân yêu quý.

Viết bài: HS tự viết

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+ Thế nào là thuyết minh?

+ Thuyết minh thuật lại một sự kiện là gì?

+ Các nội dung thuyết minh thuật lại một sự kiện.

+ Các dạng đề thuật lại một sự kiện.

+ Phương pháp làm một bài văn thuyết minh thuật lại một sự kiện.

Bước 1:…

Bước 2:….

Bước 3:……..

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

I/ Tìm hiểu chung về bài văn thuyết minh thuật lại một sự kiện:

1.Thuyết minh: là phương thức giới thiệu những tri thức khách quan, xác thực và hữu ích về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân…của các hiện tượng, sự vật trong tự nhiên và xã hội.

2. Thuyết minh thuật lại một sự kiện: là kiểu bài người viết dùng lời văn và một số phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ để thuật lại một sự kiện theo đúng diễn biến trong thực tế nhằm giúp người đọc, người nghe nắm được diễn biến của một sự kiện và những thông tin liên quan đến sự kiện này.

3. Các nội dung thuyết minh thuật lại một sự kiện:

-Thuyết minh thuật lại một sự kiện lịch sử. Ví dụ: Ngày 2/9, 30/4, Giỗ tổ Hùng Vương.

- Thuyết minh thuật lại một sự kiện văn hóa, thể thao, du lịch. Ví dụ: Hội khỏe Phù Đổng,…

- Thuyết minh thuật lại một lễ hội dân gian. Ví dụ: lễ hội làng Gióng, hội Chùa Hương, hội Cầu ngư,…

- Thuyết minh thuật lại một sự kiện trong cuộc sống. Ví dụ: lễ chào cờ, sinh hoạt lớp, tổng kết năm học,…

4. Các dạng đề thuyết minh thuật lại một sự kiện:

a. Dạng cụ thể (đóng): là dạng đề đã nêu cụ thể yêu cầu, sự kiện và phạm vi cần thuyết minh.

Ví dụ: Thuyết minh buổi lễ tổng kết ở trường em.

b.Dạng đề mở: là dạng đề không cụ thể về sự kiện cần thuyết minh mà chỉ nêu yêu cầu thuyết minh.

Ví dụ: Hãy thuyết minh về một sự kiện đã để lại ấn tượng trong em mà em được tham gia hoặc chứng kiến. (Dạng đề này tùy người viết lựa chọn sự kiện.)

II/ Phương pháp làm bài thuyết minh thuật lại một sự kiện:

Bước 1: Trước khi viết bài

a.Lựa chọn đề tài:

-Sự kiện mà em tham gia, chứng kiến hoặc tìm hiểu qua các phương tiện thông tin.

-Sự kiện mà em hứng thú hoặc để lại ấn tượng

-…..

b. Thu thập tư liệu:

-Từ quan sát trực tiếp và chọn lọc ghi chép của em..

-Từ các phương tiện khác: sách, báo, internet,…

Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý

a.Tìm ý:

-Sự kiện cần thuyết minh là gì?

-Thời gian, địa điểm diễn ra sự kiện (xảy ra khi nào? ở đâu)

- Các hoạt động chính của sự kiện (theo trình từ mở đầu, diễn biến, kết thúc)

- Ý nghĩa của sự kiện

-Tâm trạng của mọi người tham gia và cảm nhận, nhận xét, đánh giá của người viết về sự kiện.

b. Lập dàn ý:

*Mở bài: Giới thiệu sự kiện (Sự kiện gì, thời gian, địa điểm, mục đích tổ chức sự kiện)

*Thân bài: Diễn biến chính của sự kiện theo trình tự thời gian. Cụ thể như sau:

-Quang cảnh, không khí nơi diễn ra sự kiện.

- Các hoạt động:

+ Hoạt động 1: ….

+ Hoạt động 2:…..

+ Hoạt động 3:…..

*Kết bài: Cảm nghĩ của em hoặc đánh giá, nhận xét về ý nghĩa của sự kiện.

Bước 3: Viết bài

Bước 4: Đọc lại, chỉnh sửa và rút kinh nghiệm.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

1.Thuyết minh thuật lại một sự kiện trong cuộc sống

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+Lập dàn ý và viết thành bài văn hoàn chỉnh cho đề văn trên.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

2.Thuyết minh thuật lại một lễ hội dân gian.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+Lập dàn ý và viết thành bài văn hoàn chỉnh cho đề văn trên.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

III.Thuyết minh thuật lại một sự kiện lịch sử

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+Lập dàn ý và viết thành bài văn hoàn chỉnh cho đề văn trên.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

I.Thuyết minh thuật lại một sự kiện trong cuộc sống.

Đề: Thuyết minh về buổi chào cờ đầu tuần của trường em.

Lập dàn ý: 

1/ Mở bài: Giới thiệu buổi lễ chào cờ đầu tuần của trường em và vai trò của nghi lễ này trong trường học.

2/ Thân bài:

*Lý do có lễ chào cờ:

- Thể hiện sự tôn nghiêm trong trường học.

- Tổng kết, đánh giá những ưu, nhược điểm trong các hoạt động dạy học của tuần trước, đề ra kế hoạch và biện pháp thực hiện của tuần tiếp theo.

*Diễn biến của buổi lễ chào cờ:

- Thời gian:

- Địa điểm:

- Sự chuẩn bị:

+Cơ sở vật chất: bàn ghế, bục phát biểu, hao trang trí,…

+Giáo viên và học sinh: trang phục, tác phong, hoạt động

• Diễn biến của buổi lễ:

+Nghi lễ: hát Quốc ca, Đội ca

+Thầy/cô tổng phụ trách tổng kết, đánh

giá khen thưởng, phê bình….các lớp trong tuần qua, nêu nhiệm vụ của tuần đến.

+Thầy/cô hiệu trưởng phát biểu:

- Kết thúc buổi lễ, học sinh vào lớp học.

*Ý nghĩa của buổi lễ chào cờ:

- Là nét đẹp văn hóa, hoạt động có ý nghĩa giáo dục nhân văn cao.

- Giúp giáo viên và học sinh nhận thức sâu sắc về nhiệm vụ của mình, từ đó có hướng phấn đấu, rèn luyện để đạt kết quả tốt nhất trong dạy-học.

3/Kết bài:

- Khẳng định ý nghĩa quan trọng của nghi lễ chào cờ đầu tuần.

- Trách nhiệm của người học sinh.

Bài văn mẫu

Đối với mỗi người chắc hẳn đều có những kỉ niệm không thể nào quên được. Đó có thể chỉ là những kỉ niệm rất thân thương nhưng đôi khi cũng chỉ là những kỉ niệm về một tiết học nào đó hay đó là buổi khai giảng đầu tiên. Tôi cũng có những kỉ niệm như thế nhưng đối với tôi kỉ niệm về buổi chào cờ đầu tiên khi tôi mới bước vào lớp sáu luôn để lại trong tôi những ấn tượng mà tôi không thể nào quên

Đó là một buổi sáng thứ hai đầu tuần, khí trời hôm nay khiến cho tôi cảm thấy rất thoải mái. Mẹ gọi tôi dậy sớm hơn mọi ngày bởi đây là buổi chào cờ đầu tiên mà tôi được tham dự nên tôi sẽ phải chuẩn bị khá nhiều thứ đây. Tôi dậy sớm đánh răng rửa mặt ăn nhanh chiếc bánh mì chuẩn bị lại sách vở đồ dùng và quần áo để chuẩn bị cho buổi chào cờ. Tôi đến lớp chuẩn bị một số thứ như ghế và mũ rồi đến đúng bảy giờ mười lăm phút tiếng trống rộn ràng báo hiệu buổi chào cờ đã đến. Lúc bấy giờ tất cả các học sinh từ tất cả các lớp ùa ra như bầy chim vỡ tổ từ tất cả các hành lang. Lúc bấy giờ tôi mới để ý chỗ khán đài của trường từ bao giờ đã được các anh chị khóa trên trang trí và bày bàn ghế ra thật nhanh chóng. Hai hàng ghế gỗ mỗi hàng có hai dãy được kê rất ngay ngắn và cẩn thận phía hai bên của khán đài để lộ ra một không gian ở giữa rất rộng để một chiếc míc đứng ở đó và một chiếc bàn khá cao ở đó được trải một tấm vải đỏ lên ,phía trên để tượng Bác rất trang nghiêm nhưng cũng rất đẹp. Dưới sân tất cả các bạn xếp thành những hàng ghế thẳng tắp lớp nào ra lớp đấy trông rất đẹp. Vì chưa quen nên cô giáo chủ nhiệm phải xuống dưới chỗ chúng tôi chỉ cho chúng tôi về vị trí xếp và thứ tự hàng như nào cho đúng. Các anh chị lớp trên do đã quen nên xếp khá nhanh các anh chị chỉ xếp một loáng là đã xong rồi.

Cuối cùng công tác chuẩn bị cũng đã xong chúng tôi đã xếp được thành các hàng ngay ngắn còn trên phía khán đài các thầy cô giáo đã ra hết để chuẩn bị cho buổi lễ chào cờ đầu tuần. Chị liên đội trưởng với dáng vẻ nhanh nhẹn hô cho chúng tôi làm lễ chào cờ. Chị không cao nhưng cũng không lớn nhưng giọng nói của chị khiến cho chúng tôi nghiêm trang làm theo lời chị. Chị hô to “Chào cờ! Chào”tiếng hô của chị thật dõng dạc. Tức thì chúng tôi ai nấy đều đưa tay lên chỗ thái dương mắt nhìn cờ. Không biết các bạn có như tôi không nhưng đối với tôi mỗi lần nhìn lên lá cờ đỏ thắm ấy đều mang lại cho tôi rất nhiều những cảm xúc đặc biệt lắm.

Tiếp đó là phần hát bài “Quốc ca” và “Đội ca”. Tất cả các bạn hát rất to và đều. Sau khi câu hát cuối cùng được vang lên, bạn liên đội trưởng hô to khẩu hiệu: “Vì Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, vì lý tưởng của Bác Hồ vĩ đại, sẵn sàng”, học sinh toàn trường cùng hô theo: “Sẵn sàng”.

Sau đó thầy cô và các bạn ngồi xuống, nghe cô tổng phụ trách nhận xét về nền nếp, hoạt đông đội của toàn trường trong tuần qua và đọc điểm thi đua của mỗi lớp trong tuần, tuyên dương những lớp có thành tích xuất sắc và đưa ra hình thức kỉ luật với những cá nhân hoặc tập thể vi phạm nội quy của nhà trường. Những lúc như thế toàn trường đều ngồi im phăng phắc lắng nghe. Thật may là tuần này chúng tôi không vi phạm lỗi nào nên được nhà trường tuyên dương nữa. Chúng tôi đứa nào đứa đấy đều vui và phấn khởi lắm tự hứa với mình phải cố gắng hơn nữa để được cô tuyên dương. Đôi khi cô đang nói nhưng có một nhóm bạn lớp bên chúng tôi mất trật tự liền bị cô nhắc nhở ngay. Nghe chừng các bạn ấy sợ lắm chẳng thế mà mấy bạn đó ngồi im phăng phắc không dám nói gì. Thấy thế anh sao đỏ lớp đó cũng nhanh chóng ghi khuyết điểm lớp đó vào , Thế là mới đầu tuần lớp bên chúng tôi đã bị khuyết điểm rồi các bạn phải cố gắng nhiều đây. Sau phần nhận xét của cô chúng tôi về lớp để tiếp tục tiết học tiếp theo. Riêng lớp trực tuần phải ở lại để thu dọn lại bàn ghế.

Những buổi chào cờ như thế luôn để lại trong tôi rất nhiều ấn tượng, Sau mỗi buổi chào cờ dường như tôi thấy phấn trấn hơn sảng khoái hơn và sẵn sàng cho những giờ học sau đó.

II.Thuyết minh thuật lại một lễ hội dân gian.

Đề: Thuyết minh lễ hội Đền Hùng

Dàn ý

1/Mở bài: Giới thiệu lễ hội Đền Hùng diễn ra vào 10/3 âm lịch hằng năm tại Phú Thọ.

Ví dụ: Cứ hàng năm, những người con dân tộc Việt luôn hướng về quê hương Phú Thọ thân yêu dịp 10/3 âm lịch để tưởng nhớ công ơn của các vua Hùng khi có công to lớn trong việc dựng nước và giữ nước từ hàng nghìn năm trước. Đây cũng là dịp mà lễ hội Đền Hùng- một trong những lễ hội lớn nhất của nước ta diễn ra và dù có đi đâu, ở đâu con cháu Việt Nam đều muốn đến đây để thể hiện lòng biết ơn của mình.

2/Thân bài:

*Nguồn gốc lịch sử:

Theo truyền thuyết thì Lạc Long Quân và Âu Cơ được xem như là Thủy Tổ người Việt, cha mẹ của các Vua Hùng. Lễ hội Đền Hùng còn được gọi là ngày Giỗ Tổ Hùng Vương.

Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương diễn ra vào ngày mồng 10 tháng 3 âm lịch hàng năm tại Đền Hùng, Việt Trì, Phú Thọ. Trước đó hàng tuần, lễ hội đã diễn ra với nhiều hoạt động văn hoá dân gian và kết thúc vào ngày 10 tháng 3 âm lịch với Lễ rước kiệu và dâng hương tại Đền Thượng.

-Lễ hội Đền Hùng đã có từ lâu đời. Ngay từ thời Đinh, Lý, Tiền Lê, thời Trần thì nhân dân khắp cả nước đều tụ hội về đây lễ bái gửi lòng cảm tạ thành kính đến công ơn của mười tám đời vua Hùng đã có công dựng nước, giữ nước. Lễ hội ấy được giữ gìn cho đến ngày nay và trở thành một nét đặc sắc trong văn hóa dân tộc, cũng từ đấy ngày 10/3 âm lịch hàng năm được xem là một ngày quốc lễ của nước ta.

- Vào những năm lẻ, lễ hội Đền Hùng do tỉnh nhà Phú Thọ tổ chức, những năm chẵn do Trung ương phối hợp với Bộ văn hóa thể thao du lịch cùng uỷ ban tỉnh Phú Thọ phối hợp tổ chức. Dù tổ chức theo quy mô lớn hay nhỏ thì phần hội và phần lễ vẫn diễn ra vô cùng long trọng và linh đình, tín ngưỡng thờ cúng vua Hùng chính thức được UNESCO công nhận là "Kiệt tác truyền khẩu và phi vật thể nhân loại" vào năm 2002 đã chứng minh cho sức sống lâu bền và giá trị độc đáo của lễ hội này. Nhiều địa phương trên cả nước như Đà Nẵng, Hà Nội,...đã tổ chức lễ hội này như một nét đẹp để giáo dục con cháu mai sau không quên đi nguồn cội dân tộc và cố gắng học tập dựng xây đất nước để đến đáp công lao dựng nước của ông cha.

-Ngày 02/4/2007, Quốc Hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã phê chuẩn sửa đổi, bổ sung Điều 73 của Luật Lao động cho người lao động được nghỉ làm việc, hưởng nguyên lương ngày Giỗ Tổ Hùng Vương (10/3 âm lịch). Kể từ đây, ngày 10/3 âm lịch hàng năm đã trở thành ngày lễ lớn - QUỐC LỄ mang ý nghĩa bản sắc văn hóa dân tộc.

*Đặc điểm, diễn biến của lề hội:

- Phần lễ gồm lễ rước kiệu và lễ dâng hương. Lễ hội rước kiệu vừa được diễn ra trong không khí đầy long trọng với những cờ, lộng, hoa đầy màu sắc. Trong làng, ai ai cũng phấn khởi và sắm cho mình bộ trang phục truyền thống để tham dự phần lễ. Đoàn đại biểu trung ương, tỉnh, thành phố đều tập trung tại một địa điểm cùng đoàn xã tiêu binh rước vòng hoa tới chân núi Hùng. Đoàn đại biểu đi sau kiệu lễ, kiệu lễ được chuẩn bị chu đáo từ trước. Chặng đường rước kiệu lên đền có tiếng nhạc phường bát âm, có đội múa sinh tiền tạo nên vẻ trang trọng của một nghi lễ dân tộc. Sau khi tới đền, đoàn người kính cẩn dâng lễ vào thượng cung, mọi việc đều tiến hành rất cẩn thận, chi tiết và nhanh chóng. Sau đó, đại biểu đại diện bộ Văn hóa thay mặt cho lãnh đạo tỉnh và nhân dân cả nước trịnh trọng đọc chúc căn lễ tổ, mọi người ai nấy đều chăm chú lắng nghe trong nỗi niềm đầy xúc động và thành kính. Tất cả đều thành tâm dâng lễ với ước nguyện mong tổ tiên phù hộ cho con cháu quê nhà.

- Tiếp đến là lễ dâng hương, mỗi người con đến với cùng đất này đều mong muốn thắp lên đền thờ nén nhang thành kính, nhờ hương khói nói hộ tâm nguyện của lòng mình với tổ tiên. Mỗi tấc đất, ngọn cỏ, gốc cây nơi đây đều được coi là linh thiêng. Với những người ở xa không về được hoặc không có điều kiện đến đây, tới ngày này họ vẫn dành thời gian để đi lễ chùa thắp nén hương tưởng nhớ nguồn cội, đâu đâu cũng đông đúc, náo nhiệt và tưng bừng.

- Xong phần lễ là đến phần hội, nếu lễ mang sự trang nghiêm thì phần hội mang đến nét vui vẻ, thoải mái cho mỗi người. Ở phần hội, nhiều trò chơi dân gian được diễn ra như chọi gà, đu quay, đấu vật hay đánh cờ tướng,.. thu hút mọi người tham gia, các đội chơi ai cũng mong phần thắng mang về danh dự cho quê mình. Bên cạnh đó, nhiều trò chơi hiện đại cũng được lồng ghép hài hòa đáp ứng thị hiếu, đam mê sở thích của mọi lứa tuổi. Đặc biệt, không thể thiếu được trong dịp lễ này là các hình thức dân ca diễn xướng, hát quan họ hay kịch nói được diễn ra bằng hình thức thi tài giữa các làng, các thôn nhằm giao lưu văn hóa, văn nghệ. Những lời ca mượt mà êm ái trong từng làn điệu Xoan - Ghẹo đầy hấp dẫn mang đậm dấu ấn vùng đất Phú Thọ. Giữa trung tâm lễ hội được trưng bày khu bảo tàng Hùng Vương lưu giữ những di vật cổ của thời đại các vua Hùng xưa, tạo điều kiện cho những người đến thăm quan tìm hiểu, chụp ảnh lưu niệm. Ngoài ra, trong khu vực diễn ra lễ hội, nhiều mặt hàng lưu niệm được bày bán cho du khách mua làm quà kỉ niệm, các dịch vụ văn hóa phẩm hay ăn uống với những món ăn truyền thống và hiện đại cũng được tổ chức linh hoạt.

*Ý nghĩa của lễ hội Đền Hùng:

- Biểu tượng của tinh thần đại đoàn kết của dân tộc.

- Giáo dục truyền thống uống nước nhớ nguồn.

- Quảng bá ra thế giới một di sản vô cùng giá trị , độc đáo đã tồn tại hàng nghìn năm của người Việt.

- Là ngày để toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta ghi nhớ lời dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh “ Các Vua Hùng đã có công dựng nước/ Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”.

*Trách nhiệm của chúng ta:

- Yêu quý, tự hào, trân trọng, giữ gìn,..

- Phát huy, quảng bá với bạn bè trong và ngoài nước.

3/ Kết bài: Khẳng định lại ý nghĩa quan trọng của lễ hội Đền Hùng.

Lễ hội đền Hùng là một lễ hội lớn, là một trong những nét đẹp truyền thống của dân tộc ta, niềm tự hào với nguồn gốc con rồng cháu tiên. Đây cũng là một cơ hội để chúng ta bày tỏ lòng thành kính biết ơn đối với công lao của 18 đời vua Hùng. Chúng ta- những thế hệ sau phài có trách nhiệm gìn giữ nét đẹp truyền thống này, gìn giữ cội nguồn của chúng ta.

Bài tham khảo

"Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười, tháng ba"

Cứ hàng năm, những người con dân tộc Việt luôn hướng về quê hương Phú Thọ thân yêu dịp 10/3 âm lịch để tưởng nhớ công ơn của các vua Hùng dựng nước. Đó cũng là dịp mà lễ hội Đền Hùng diễn ra.

Theo lịch sử ghi lại, lễ hội Đền Hùng đã có từ lâu đời. Ngay từ thời Đinh, Lý, Tiền Lê, thời Trần thì nhân dân khắp cả nước đều tụ hội về đây lễ bái gửi lòng cảm tạ thành kính đến công ơn của mười tám đời vua Hùng đã có công dựng nước, giữ nước. Lễ hội ấy được giữ gìn cho đến ngày nay và trở thành một nét đặc sắc trong văn hóa dân tộc, cũng từ đấy ngày 10/3 âm lịch hàng năm được xem là một ngày quốc lễ của nước ta. Vào những năm lẻ, lễ hội Đền Hùng do tỉnh nhà Phú Thọ tổ chức, những năm chẵn do Trung ương phối hợp với Bộ văn hóa thể thao du lịch cùng uỷ ban tỉnh Phú Thọ phối hợp tổ chức. Dù tổ chức theo quy mô lớn hay nhỏ thì phần hội và phần lễ vẫn diễn ra vô cùng long trọng và linh đình, tín ngưỡng thờ cúng vua Hùng chính thức được UNESCO công nhận là "Kiệt tác truyền khẩu và phi vật thể nhân loại" vào năm 2002 đã chứng minh cho sức sống lâu bền và giá trị độc đáo của lễ hội này. Nhiều địa phương trên cả nước như Đà Nẵng, Hà Nội,...đã tổ chức lễ hội này như một nét đẹp để giáo dục con cháu mai sau không quên đi nguồn cội dân tộc và cố gắng học tập dựng xây đất nước để đến đáp công lao dựng nước của ông cha.

Phần lễ gồm lễ rước kiệu và lễ dâng hương. Lễ hội rước kiệu vừa được diễn ra trong không khí đầy long trọng với những cờ, lộng, hoa đầy màu sắc. Trong làng, ai ai cũng phấn khởi và sắm cho mình bộ trang phục truyền thống để tham dự phần lễ. Đoàn đại biểu trung ương, tỉnh, thành phố đều tập trung tại một địa điểm cùng đoàn xã tiêu binh rước vòng hoa tới chân núi Hùng. Đoàn đại biểu đi sau kiệu lễ, kiệu lễ được chuẩn bị chu đáo từ trước. Chặng đường rước kiệu lên đền có tiếng nhạc phường bát âm, có đội múa sinh tiền tạo nên vẻ trang trọng của một nghi lễ dân tộc. Sau khi tới đền, đoàn người kính cẩn dâng lễ vào thượng cung, mọi việc đều tiến hành rất cẩn thận, chi tiết và nhanh chóng. Sau đó, đại biểu đại diện bộ Văn hóa thay mặt cho lãnh đạo tỉnh và nhân dân cả nước trịnh trọng đọc chúc căn lễ tổ, mọi người ai nấy đều chăm chú lắng nghe trong nỗi niềm đầy xúc động và thành kính. Tất cả đều thành tâm dâng lễ với ước nguyện mong tổ tiên phù hộ cho con cháu quê nhà.

Tiếp đến là lễ dâng hương, mỗi người con đến với cùng đất này đều mong muốn thắp lên đền thờ nén nhang thành kính, nhờ hương khói nói hộ tâm nguyện của lòng mình với tổ tiên. Mỗi tấc đất, ngọn cỏ, gốc cây nơi đây đều được coi là linh thiêng. Với những người ở xa không về được hoặc không có điều kiện đến đây, tới ngày này họ vẫn dành thời gian để đi lễ chùa thắp nén hương tưởng nhớ nguồn cội, đâu đâu cũng đông đúc, náo nhiệt và tưng bừng.

Xong phần lễ là đến phần hội, nếu lễ mang sự trang nghiêm thì phần hội mang đến nét vui vẻ, thoải mái cho mỗi người. Ở phần hội, nhiều trò chơi dân gian được diễn ra như chọi gà, đu quay, đấu vật hay đánh cờ tướng,.. thu hút mọi người tham gia, các đội chơi ai cũng mong phần thắng mang về danh dự cho quê mình. Bên cạnh đó, nhiều trò chơi hiện đại cũng được lồng ghép hài hòa đáp ứng thị hiếu, đam mê sở thích của mọi lứa tuổi. Đặc biệt, không thể thiếu được trong dịp lễ này là các hình thức dân ca diễn xướng, hát quan họ hay kịch nói được diễn ra bằng hình thức thi tài giữa các làng, các thôn nhằm giao lưu văn hóa, văn nghệ. Những lời ca mượt mà êm ái trong từng làn điệu Xoan - Ghẹo đầy hấp dẫn mang đậm dấu ấn vùng đất Phú Thọ. Giữa trung tâm lễ hội được trưng bày khu bảo tàng Hùng Vương lưu giữ những di vật cổ của thời đại các vua Hùng xưa, tạo điều kiện cho những người đến thăm quan tìm hiểu, chụp ảnh lưu niệm. Ngoài ra, trong khu vực diễn ra lễ hội, nhiều mặt hàng lưu niệm được bày bán cho du khách mua làm quà kỉ niệm, các dịch vụ văn hóa phẩm hay ăn uống với những món ăn truyền thống và hiện đại cũng được tổ chức linh hoạt.

Hiện nay, khi đất nước phát triển hơn, nhà nước không chỉ chăm lo đến đời sống vật chất và còn cố gắng để phát huy những giá trị tinh thần cao đẹp. Báo chí, đài truyền hình, thông tấn xã vẫn là cầu nối tuyệt vời đưa những giá trị tín ngưỡng đến với tất cả đồng bào trên mọi miền tổ quốc và nhân dân thế giới biết và hiểu hơn về những nét đẹp của lễ hội truyền thống dân tộc Việt.

(Sưu tầm - Bài viết của học sinh)

III.Thuyết minh về một sự kiện lịch sử:

Đề: Thuyết minh về ý nghĩa lịch sử ngày nhà giáo Việt Nam.

Dàn ý

1/ Mở bài:

Ngày nhà giáo Việt Nam (tên đầy đủ là Ngày lễ Hiến chương Nhà giáo Việt Nam) là một sự kiện được tổ chức thường niên vào ngày 20 tháng 11 với mục đích tri ân các thầy cô giáo.

2/ Thân bài

*Nguồn gốc của Ngày nhà giáo Việt Nam 20/11

- Tháng 1 năm 1946, một tổ chức quốc tế nhà giáo đã được thành lập ở thủ đô nước Pháp lấy tên là FISE (viết tắt của cụm từ Féderation International Syndicale des Enseignants (tạm dịch là Liên hiệp quốc tế các Công đoàn Giáo dục).

- Sau 3 năm, một cuộc hội nghị đã diễn ra ở thủ đô của Ba Lan – Waszawa, FISE đã ban hành bản “Hiến chương các nhà giáo” gồm có 15 chương. Nội dung chính bàn về cuộc đấu tranh chống nền giáo dục tư sản, phong kiến cũng như xây dựng nền giáo dục tốt đẹp, trong đó bảo vệ quyền lợi của nghề dạy, đề cao trách nhiệm, vị trí của người thầy. Đến năm 1953, Công đoàn giáo dục Việt Nam chính thức gia nhập tổ chức FISE.

Từ ngày 26 đến 30 tháng 8 năm 1957, tại Thủ đô Vacsava, Hội nghị FISE với 57 nước tham dự, trong đó có Công đoàn giáo dục Việt Nam, quyết định lấy ngày 20 tháng 11 làm ngày Quốc tế Hiến chương các nhà giáo.

Ngày 20 tháng 11 năm 1958, lần đầu tiên ngày “Quốc tế Hiến chương các nhà giáo” được tổ chức ở toàn miền Bắc của Việt Nam. Vài năm sau, ngày 20 tháng 11 được tổ chức ở nhiều vùng giải phóng của miền Nam.

Ngày 20 tháng 11 năm 1982, lễ kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam lần đầu tiên được tổ chức trọng thể trên khắp cả nước.

*Ý nghĩa của ngày Nhà giáo Việt Nam

Ngày Nhà giáo Việt Nam là dịp để các học sinh bày tỏ niềm biết ơn đối với các thầy cô giáo - những người đã có công dạy dỗ những thế hệ học sinh trưởng thành và trở thành những người có ích cho xã hội.

3/ Kết bài: Cảm xúc, đánh giá của người viết

Đề tự luyện:

1/Thuyết minh về ngày Tết cổ truyền (Tết Nguyên Đán) của dân tộc

2/ Thuyết minh về một ngày lễ Giáng Sinh mà em đã tham gia

3/ Thuyết minh về ngày hội rằm ở trường em

4/ Thuyết minh về ý nghĩa lịch sử ngày 30/4/1975

……………………………………

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+Thế nào là bài văn trình bày ý kiến về một hiện tượng đời sống?

+ Các yếu tố trong bài văn trình bày ý kiến về một hiện tượng đời sống là những yếu tố nào?

+ Bài văn trình bày ý kiến về một hiện tượng đời sống có những nội dung gì?

+ Các dạng đề của một bài văn trình bày ý kiến về một hiện tượng đời sống?

+ Cách làm bài văn trình bày ý kiến về một hiện tượng đời sống?

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

I/ Tìm hiểu chung về bài văn trình bày ý kiến về một hiện tượng đời sống

1.Thế nào là bài văn trình bày ý kiến về một hiện tượng đời sống?

Bài văn trình bày ý kiến về một hiện tượng đời sống là một văn bản nghị luận mà trong đó người viết bày tỏ quan điểm, ý kiến của mình về một vấn đề nào đó trong cuộc sống nhằm thuyết phục người đọc, người nghe.

2.Các yếu tố trong bài văn trình bày ý kiến về một hiện tượng đời sống:

-Vấn đề nghị luận: chủ đề, đề tài?

-Luận điểm:

-Luận cứ: Hệ thống lí lẽ, dẫn chứng và phân tích, bình luận để làm sáng rõ vấn đề

Lớp 6: HS làm quen với việc bày tỏ ý kiến về một hiện tượng đời sống chủ yếu là để bày tỏ ý kiến, quan điểm của mình về vấn đề đó. Những vấn đề còn lại như bình, phân tích, đánh giá,…lên lớp trên các em mới học.

-Lập luận: Sử dụng luận cứ làm rõ vấn đề nghị luận nhằm thuyết phục người đọc, người nghe.

3. Nội dung của bài văn trình bày ý kiến về một hiện tượng đời sống rất phong phú và đa dạng:

- Bạo lực học đường, gia đình

- Môi trường

- Tệ nạn xã hội

- Văn hóa ứng xử, ăn mặc

- Tình bạn

- Thần tượng tuổi học trò

- Thiên nhiên

- Hiện tượng vô cảm

- Hiện tượng học vẹt, học tủ của hs

- ….

=> Ta có thể xếp vào 2 phạm vi sau:

- Trình bày ý kiến về một hiện tượng trong đời sống gia đình.

- Trình bày ý kiến về một hiện tượng trong đời sống xã hội.

4. Các dạng đề của một bài văn trình bày ý kiến về một hiện tượng đời sống:

a. Dạng cụ thể và trực tiếp: là dạng đề mà yêu cầu và vấn đề nghị luận trong đời sống được thể hiện trực tiếp trong đề bài.

Ví dụ 1: Môi trường xung quanh chúng ta ngày càng bị ô nhiễm nặng nề. Hãy viết bài văn bày tỏ suy nghĩ của mình về vấn đề này.

Ví dụ 2: Hãy viết bài văn trình bày suy nghĩ của em về hiện tượng lũ lụt.

Ví dụ 3: Viết bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ của em về hiện tượng một bộ phận học sinh đắm chìm trong thế giới ảo của game, online, facebook,..mà xa rời những gì gần gũi bình dị xung quanh mình.

b. Dạng đề mở và gián tiếp: là dạng bài mà đề bài chỉ nêu vấn đề nghị luận, không nêu yêu cầu hoặc vấn đề nghị luận lại phải thông qua một ngữ liệu. Ngữ liệu có thể là một văn bản trong SGK, một bài viết trên các phương tiện thông tin đại chúng, một mẫu chuyện, bản tin, ca dao, tục ngữ,…

Ví dụ 1:

Có những bạn trẻ chỉ biết mải mê dán hình thần tượng khắp nơi, chỉ biết đắm chìm trong sở thích của riêng mình…

Họ đâu thấy rằng bên cạnh đó có những người đang vì họ mà vất vả, lo toan ; có những người đã dành cho họ bao nhiêu yêu thương, trìu mến…

Những bạn trẻ ấy đâu biết rằng họ đang sống vô cảm ngay trong chính gia đình mình.

Viết bài văn ngắn (khoảng 01 trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của em về vấn đề trên.

Ví dụ 2:

Mùa hè này, những học trò nghèo của làng chài bãi ngang xã Phổ Châu, huyện Đức Phổ, tỉnh Quãng Ngãi, ngày nào cũng xuống biển bắt cua, sò, ốc … để kiếm vài ngàn ít ỏi nuôi mơ ước đến trường. Từng giọt mồ hôi “non nớt” sớm rơi trên gành đá, hòa vào lòng biển vì ước mong có được bộ sách, cái cặp… cho năm học mới. Đồng hành với khát khao của con trẻ, những người mẹ nghèo của vùng đất này cũng nói với con: “Ăn khổ mấy má cũng chịu, miễn con có sách vở, quần áo mới tới trường là má vui rồi!”

(Theo Báo Thanh Niên ngày 18-6-2013, Ôm ước mơ đi về phía biển)

Hãy viết bài văn ngắn (khoảng 01 trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của em được gợi ra từ câu chuyện trên.

Ví dụ 3:

Văn hóa ứng xử của người học sinh.

Ví dụ 4:

Dưới đây là một số hình ảnh trong cuộc chiến chống giặc Covid 19 tại nước ta. Những hình ảnh này gợi cho em suy nghĩ gì?

Các bác sĩ không quản ngày đêm điều trị cho bênh nhân Covid 19

Vài phút chợp mắt, nghỉ ngơi ngắn ngủi của các y bác sĩ nơi tuyến đầu

Cậu bé Andy Đào Nguyên (Tp.HCM) dùng 10 triệu đồng mừng tuổi của mình để mua khẩu trang tặng mọi người

Cây ATM gạo dành cho người nghèo giữa tâm dịch

Hình ảnh gợi nhiều suy nghĩ

- Sự đồng cảm, thương yêu, chia sẻ để cùng vượt qua đại dịch (tình người ấm áp)

- Sự hi sinh của bản thân mỗi người vì người khác, vì cộng đồng

- Ý chí quyết tâm chung sức chống lại đại dịch.

=>Khi làm bài HS có thể chọn một trong số những nội dung trên để làm

II/ Phương pháp làm bài văn trình bày ý kiến về một hiện tượng đời sống:

Bước 1: Chuẩn bị trước khi viết

-Xác định, lựa chọn đề tài: HS có thể tham khảo các đề được giới thiệu hoặc tự tìm đề tài mới.

-Xác định mục đích: trình bày ý kiến để tạo sự thuyết phục mọi người đồng tình với quan điểm của bản thân, từ đó rút ra giải pháp, đề xuất bài học phù hợp.

- Thu thập tư liệu: thu thập các bằng chứng xác đáng để tăng tính thuyết phục cho lập luận. Bằng chứng có thể là con người, các hiện tượng, sự việc trong đời sống. Nguồn dẫn chứng cũng rất đa dạng: sách vở, báo chí, trên mạng internet, thực tế cuộc sống mà em chứng kiến.

Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý:

a.Tìm ý:

-Hiện tượng (vấn đề) cần bàn luận là gì?

-Ý kiến của em về hiện tượng (vấn đề) đó?

- Cần đưa ra những lí lẽ gì để bàn luận về hiện tượng (vấn đề) đó?

- Cần nêu ra những bằng chững nào để làm sáng tỏ hiện tượng (vấn đề) đó?

- Mở rộng vấn đề? Tìm ra nguyên nhân và cách khắc phục.

- Bức thông điệp/ bài học rút ra từ vấn đề?

b. Lập dàn ý:

- Mở bài: Giới thiệu hiện tượng (vấn đề) cần bàn luận.

- Thân bài: Xây dựng hệ thống ý cần trình bày. Thông thường sẽ có những ý sau:

+ Em có quan điểm/ nhận xét gì về hiện tượng/ vấn đề trên hoặc đồng tình/ không đồng tình với ý kiến trên hay không? Vì sao?

+ Chỉ ra biểu hiện của hiện tượng (vấn đề)? Chỉ ra tác động tích cực/ tiêu cực của hiện tượng (vấn đề)?

+ Hiện tượng (vấn đề) bắt nguồn từ nguyên nhân nào? Giải pháp khắc phục/ phát huy?

+ Rút ra bài học nhận thức và hành động

- Kết bài:

+ Khẳng định lại ý kiến của bản thân về hiện tượng (vấn đề)

+Bức thông điệp em muốn gửi tới mọi người?

Bước 3: Viết bài

Bước 4: Xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ: Lập dàn ý cho đề văn sau:

Chuyên mục “Việc tử tế” trong chương trình của VTV1- Đài truyền hình Việt Nam đã tái hiện nhiều hành động đẹp, nhiều tấm gương tốt. Em hãy viết đoạn văn nêu suy nghĩ của mình về những hành động và tấm gương trong những phóng sự ấy.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ: Lập dàn ý cho đề văn sau:

Viết bài văn nghị luận ngắn (khoảng 1 trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của em về hiện tượng một bộ phận học sinh đắm chìm trong thế giới ảo của game, online, facebook,..mà xa rời những gì gần gũi bình dị xung quanh mình.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ: Lập dàn ý cho đề văn sau:

Viết bài văn ngắn (1 trang giấy thi) trình bày ý kiến của em về nạn bạo hành trong xã hội.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ: Lập dàn ý cho đề văn sau:

Viết bài văn ngắn (1 trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của em về văn hóa nói lời cảm ơn và xin lỗi của con người trong xã hội hiện nay.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ: Lập dàn ý cho đề văn sau:

Viết bài văn ngắn (1trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của em về hiện tượng lũ lụt.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ: Lập dàn ý cho đề văn sau:

Trình bày suy nghĩ của em về hiện tượng học tủ, học vẹt( qua loa, đối phó) của học sinh hiện nay.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ: Lập dàn ý cho đề văn sau:

Sài Gòn hôm nay đầy nắng. Cái nắng gắt như thiêu như đốt khiến dòng người chạy bạt mạng hơn. Ai cũng muốn chạy cho nhanh để thoát khỏi cái nóng. Một người phụ nữ độ tuổi trung niên đeo trên vai chiếc ba lô thật lớn, tay còn xách giỏ trái cây. Phía sau bà là một thiếu niên. Cứ đi được một đoạn, người phụ nữ phải dừng lại nghỉ mệt. Bà lắc lắc cánh tay, xoay xoay bờ vai cho đỡ mỏi. Chiếc ba lô nặng oằn cả lưng. Chàng thiếu niên con bà bước lững thững, nhìn trời ngó đất. Cậu chẳng mảy may để ý đến những giọt mồ hôi đang thấm ướt vai áo mẹ. Chốc chốc thấy mẹ đi chậm hơn mình, cậu còn quay lại gắt gỏng: “Nhanh lên mẹ ơi! Mẹ làm gì mà đi chậm như rùa”.

     (Những câu chuyện xót xa về sự vô cảm của con trẻ - http://vietnamnet.vn)

Viết bài văn ngắn (khoảng 1 trang giấy thi) nêu suy nghĩ của em về hiện tượng được nhắc đến trong câu chuyện trên.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ: Lập dàn ý cho đề văn sau:

Có những bạn trẻ chỉ biết mải mê dán hình thần tượng khắp nơi, chỉ biết đắm chìm trong sở thích của riêng mình…

Họ đâu thấy rằng bên cạnh đó có những người đang vì họ mà vất vả, lo toan ; có những người đã dành cho họ bao nhiêu yêu thương, trìu mến…

Những bạn trẻ ấy đâu biết rằng họ đang sống vô cảm ngay trong chính gia đình mình.

Viết bài văn ngắn (1 trang giấy thi), trình bày suy nghĩ của em về vấn đề trên.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+Lập dàn ý cho đề văn trên.

+Từ dàn ý trên viết thành bài văn hoàn chỉnh

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- Gv chuyển giao nhiệm vụ:

+Lập dàn ý cho đề văn trên.

+Từ dàn ý trên viết thành bài văn hoàn chỉnh

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS trao đổi hoàn thiện bài tập

- GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- HS trình bày sản phẩm cá nhân

- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

DẠNG 1: DẠNG CỤ THỂ, TRỰC TIẾP

ĐỀ 1.

Chuyên mục “Việc tử tế” trong chương trình của VTV1- Đài truyền hình Việt Nam đã tái hiện nhiều hành động đẹp, nhiều tấm gương tốt. Em hãy viết đoạn văn nêu suy nghĩ của mình về những hành động và tấm gương trong những phóng sự ấy.

DÀN Ý:

I/ Mở bài:

Giới thiệu những việc làm, hành động đẹp trong xã hội nói chung rồi dẫn dắt đến chuyên mục “Việc tử tế” trên VTV1.

II/ Thân bài:

1.Thực trạng (biểu hiện)

- Việc tử tế: là những việc làm tốt đẹp, phù hợp với chuẩn mực đạo đức trong xã hội, có ích cho mình và cho mọi người.

- Biểu hiện:

+ Bác sĩ 9X Nguyên Văn Hiếu tốt nghiệp bằng giỏi, có 1 công việc ổn định ở bệnh viện Thanh Nhàn (Hà Nội) song đã vượt 700km, bỏ phố lên rừng chữa bệnh cho đồng bào miền núi Điện Biên.

+ Thầy giáo Huỳnh Hạnh Phúc trở về từ Đại học Harvad (Mĩ) và đóng góp cho Việt Nam với dự án phi lợi nhuận nhằm chung tay xây dựng nền giáo dục bình đẳng và hoàn thiện cho trẻ em Việt Nam mang tên “Teach For Vietnam”, giảng dạy vì Việt Nam.

+ Xe cấp cứu nhân đạo…

2. Nguyên nhân

- Dân tộc ta giàu lòng nhân ái “Thương người…”, “Lá lành..”

- Những người tử tế có trái tim nhân hậu.

- Sự góp mặt của giới truyền thông

3/ Tác động , ảnh hưởng:

- Thể hiện truyền thống tốt đẹp của nhân dân ta, tăng thêm sức mạnh đoàn kết của dân tộc.

- Động viên con người vượt qua khó khăn.

- Bản thân những người tử tế cũng cảm thấy hạnh phúc bởi “Sống là cho đi…”

4/ Giải pháp:

- Truyền thông tích cực lan tỏa, phản ánh chính xác những việc tử tế trong cộng đồng.

- Con người biết yêu thương, chia sẻ xuất phát từ tấm lòng chân thành.

+ Giúp đỡ đúng người, đúng cảnh, đúng lúc để việc làm có ý nghĩa.

+ Học tập những tấm gương tử tế, phê phán những người ích kỉ, vô cảm.

III/ Kết bài:

- Những việc làm, hành động đẹp ấy mãi trái tim của mọi người.

- Cho đi là còn mãi.

ĐỀ 2.

Viết bài văn nghị luận ngắn (khoảng 1 trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của em về hiện tượng một bộ phận học sinh đắm chìm trong thế giới ảo của game, online, facebook,..mà xa rời những gì gần gũi bình dị xung quanh mình.

DÀN Ý

I/ Mở bài:

Giới thiệu hiện tượng một bộ phận học sinh đắm chìm trong thế giới ảo của game, online, facebook,..mà xa rời những gì gần gũi bình dị xung quanh mình.

II/ Thân bài

1/ Thực trạng (biểu hiện)

* Giải thích:

- Thế giới ảo?

- Game, online, facebook,…?

- Những gì gần gũi bình dị xung quanh?

* Biểu hiện:

- Biểu hiện của việc quá đam mê game, online, facebook.

- Biểu hiện xa rời những gì gần gũi bình dị xung quanh.

2/ Nguyên nhân:

- Sức hấp dẫn của game,….

- Sự quản lí lỏng lẻo của gia đình hoặc một số cơ quan chức năng.

- Học sinh không có ý thức tư giác, không làm chủ bản thân.

-…

3/ Tác động, ảnh hưởng

- Không quan tâm đến cuộc sống thực, đến những người người thân, sống thờ ơ vô cảm, thiếu trách nhiệm, thậm chí độc ác….

- Ảnh hưởng đến xã hội.

- Ngợi ca những bạn trẻ tích cựa tham gia các hoạt động xã hội thiện nguyện.

4/ Giải pháp:

- Động viên, khuyến khích tham gia những câu lạc bộ thiện nguyện để làm phong phú thêm đời sống tinh thần.

- Gia đình, nhà trường, xã hội quan tâm, chăm sóc, động viên.

III/ Kết bài:

- Khẳng định lại vấn đề.

- Gửi gắm thông điệp.

ĐỀ 3.

Viết bài văn ngắn (1 trang giấy thi) trình bày ý kiến của em về nạn bạo hành trong xã hội.

DÀN Ý:

I/ Mở bài:

Giới thiệu về nạn bạo hành trong xã hội

II/ Thân bài

1/Thực trạng (biểu hiện)

- Nạn bạo hành: sự hành hạ, xúc phạm người khác một cách thô bạo, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tinh thần của người khác.

- Nạn bạo hành thể hiện ở nhiều góc độ, nhiều phương diện của đời sống xã hội:

+ Gia đình

+ Trường học

+ Công sở

2/ Nguyên nhân:

- Do bản tính hung hăng, thiếu kiềm chế của một số người.

- Do ảnh hưởng của phim ảnh mang tính bạo lực nhất là với tầng lớp thanh thiếu niên.

- Do áp lực cuộc sống

- Do sự thiếu kiên quyết trong cách xử lí nạn bạo hành

3/ Tác động, ảnh hưởng

- Làm tổn hại đến sức khỏe, tinh thần con người.

- Làm ảnh hưởng đến tâm lí, sự phát triển nhân cách, đặc biệt là tuổi trẻ.

4/ Giải pháp:

- Cần lên án với nạn bạo hành

- Cần xử lí nghiêm khắc hơn với những người trực tiếp thực hiện hành vi bạo hành.

- Cần quan tâm, giúp đỡ kịp thời đối với nạn nhân bạo hành.

III/ Kết bài:

- Lên án hiện tượng

- Bài học nhận thức và hành động của bản thân.

ĐỀ 4.

Viết bài văn ngắn (1 trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của em về văn hóa nói lời cảm ơn và xin lỗi của con người trong xã hội hiện nay.

DÀN Ý:

I/ Mở bài:

Giới thiệu trực tiếp vấn đề: văn hóa xin lỗi, cảm ơn.

II/ Thân bài:

1.Thực trạng, biểu hiện:

- Cảm ơn là bày tỏ thái độ biết ơn, cảm kích trước lời nói, hành động hay sự giúp đỡ của một ai đó đối với những người giúp mình.

- Xin lỗi là bày tỏ thái độ ân hận, hối lỗi trước những sai lầm mình đã gây ra cho người khác.

- Vì sao phải cảm ơn và xin lỗi:

+ Nguyên tắc đạo đức.

+ Để lương tâm được thanh thản

+ Làm cho xã hội trở nên gắn kết, loài người gần gũi và hiểu nhau hơn.

• Biểu hiện:

+ Ghi nhớ công ơn những người giúp đỡ mình.

+ Có thái độ ăn năn hối lỗi trước lỗi lầm của mình

• Thực trạng:

+ Nhiều thanh niên ngày nay ngại nói lời cảm ơn và xin lỗi.

+ Văn hóa cảm ơn, xin lỗi ngày càng bị mai một.

2/Nguyên nhân:

- Do đời sống xã hội ngày càng phát triển, lối sống vô cảm khiến người ta bớt quan tâm nhau hơn, tính toán nhiều hơn.

3/ Tác động, ảnh hưởng

- Tạo ra những con người chai lì, vô cảm khiến xã hội mất đi sự gắn kết, lẻ tẻ, rời rạc.

- Những đứa trẻ không biết cảm ơn, xin lỗi khi lớn lên sẽ trở thành những người vô ơn, bất nghĩa, không chung thủy.

4/ Giải pháp:

- Hãy biết nói lời cảm ơn và xin lỗi mỗi ngày.

III/ Kết bài:

- Thể hiện ý kiến của mình và liên hệ bản thân.

ĐỀ 5.

Viết bài văn ngắn (1trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của em về hiện tượng lũ lụt.

DÀN Ý

I/ Mở bài: Giới thiệu vấn đề: hiện tượng lũ lụt.

II/ Thân bài:

1.Thực trạng, biểu hiện:

- Những năm gần đây lũ lụt xảy ra ngày càng nhiều và phạm vi ảnh hưởng rất rộng.

- Hằng năm miền Trung nước ta là nơi hứng nhiều nhiều cơn bão lớn đổ bộ. Nhưng năm nay, những cơn bão mạnh hơn và có sức tàn phá kinh khủng hơn.

2.Nguyên nhân:

Do con người gây ô nhiễm môi trường nặng nề và biến đổi khí hậu, Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng rõ ràng và nặng nề nhất.

3.Tác động, ảnh hưởng

- Đời sống người dân gặp nhiều khó khăn.

- Gây thiệt hại nặng nề về tính mạng (người dân, chiến sĩ bộ đội đi cứu trợ cứu nạn), ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của con người.

- Tàn phá nhà cửa, ruộng vườn, vật nuôi, hoa màu. Hơn hết, lũ kéo theo sạt lở đất, tổn hại lớn tới các công trình đường xá, công trình. -> Thiệt hại kinh tế nặng nề.

D/C:

Có nhiều tấm gương người tốt việc tốt (ca sĩ Thủy Tiên,…) đã không ngại khó khăn, nguy hiểm lao vào tâm lũ để cứu trợ đồng bào, tự đứng ra quyên góp được số tiền lớn để giúp đỡ đồng bào.

Người dân cả nước đều hướng về miền Trung, ủng hộ về cả vật chất và tinh thần để giúp đồng bào của mình vượt qua khó khăn.

4. Giải pháp:

- Cần bảo vệ môi trường để hạn chế tác hại của thiên tai lũ lụt

- Những căn nhà phao cần được phổ biến rộng rãi hơn.

- Khi lũ qua đi là lúc cần trợ giúp nhất để người dân vùng lũ sớm ổn định cuộc sống, từ nhân lực để sửa chữa nhà cửa, vệ sinh môi trường, khôi phục sản xuất.

- Nhà nước cần có những biện pháp kịp thời để cứu trợ bà con.

III/ Kết bài:

- Khẳng định vấn đề

- Hãy bảo vệ trái đất.

ĐỀ 6.

Trình bày suy nghĩ của em về hiện tượng học tủ, học vẹt( qua loa, đối phó) của học sinh hiện nay.

I/ Mở bài: Giới thiệu hiện tượng học vẹt, học tủ trong học sinh hiện nay

Ví dụ: Sidney Jourard đã từng khẳng định: “Học tập không phải là một nhiệm vụ hay một vấn đề khó giải quyết – nó là cách để sống trong thế giới. Con người học tập khi theo đuổi các mục tiêu và kế hoạch có ý nghĩa cho chính mình.”. Câu nói đã nhắc nhở bản thân mỗi người hãy coi việc học là điều tất yếu. Thế nhưng tại sao hiện nay một bộ phận không nhỏ học sinh lại không nhìn nhận được giá trị đích thực của việc học rồi đi theo lối mòn “học tủ, học vẹt”.

II/ Thân bài:

1.Thực trạng (biểu hiện)

- Học vẹt dùng để chỉ việc học nhưng không hiểu bản chất của vấn đề đang học, người học nhắc lại những khiến thức SGK như con vẹt hay cái máy mà thôi. Giống như người xưa từng nói “thực bất kì vi” - ăn nhưng không biết vị cũng để chỉ cách học này.

- Học tủ thường gặp trong các kì thi học sinh chỉ chăm chăm học phần kiến thức mà được cho là “tủ” – chắc chắn đề thi sẽ cho vào, bỏ rơi các phần kiến thức khác, nhưng tất cả các thông tin về “tủ” chỉ do “truyền mồm” người nọ nói với người kia chứ không có thật.

- Việc học vẹt, học tủ không phải là trường hợp hiếm hoi hay đơn lẻ mà trở thành một thực trạng phổ biến đáng buồn trong các bạn học sinh.

- Nhất là vào các dịp thi như học kì, tốt nghiệp và ngay cả kì thi đại học quan trọng cũng diến ra việc học vẹt học tủ. Thời gian không dành cho việc “sôi kinh nấu sử” mà đoán già đoán non đề vào phần gì.

- Nếu được hỏi 10 bạn sẽ không dưới 5 bạn học sinh sẽ trả lời rằng mình có học vẹt, học tủ.

2/ Nguyên nhân:

*Chủ quan:

- Do lười học.

- Trong lớp mải nói chuyện, làm việc riêng, không chú ý vào bài giảng nên không hiểu lâu dần thành mất gốc, học vẹt chỉ là học phần ngọn không hiểu chắc chắn về kiến thức cơ bản.

* Khách quan: Một thực tế không thể phủ nhận là nguyên nhân còn có từ chính những người lớn, từ chương trình học còn nặng về lí thuyết yếu thực hành của nước ta.

3/ Tác động, ảnh hưởng

- Việc học như trên để lại hậu quả nghiêm trọng. Học vẹt nên kiến thức không chắc nếu bài học thuộc lòng thì có thể thi qua nhưng nếu cần vận dụng thì đành cắn bút hay gian lận, quay cóp.

- Học tủ gây nên nhiều việc dở khóc dở cười, bị tủ đè không biết trách ai, đến lúc thi xong hối hận thì việc cũng đã rồi. Đôi khi kì thi ấy vô cùng quan trọng trong đời mỗi người.

- Từ việc trên ấy tới những tiêu cực dau lòng trong gioá dục Việt Nam nhiều năm qua như bài toán chưa tìm ra lời giải.

4/ Giải pháp

- Chấm dứt học lệch, học tủ

III/ Kết bài:

-Khẳng định lại quan điểm của cá nhân về học lệch, học tủ.

-Gửi gắm thông điệp

Ví dụ: Lê-nin từng day : học, học nữa, học mãi. Mỗi bạn học sinh cần lựa chọn một phương pháp học cho phù hợp.

Ví dụ: Học tập vốn là một con đường gian nan đầy chông gai thử thách đòi hỏi sự quyết tâm. Trên con đường chiếm lĩnh tri thức, ai cũng cần bỏ ra mồ hôi, nước mắt để đạt được những thành quả nhất định. Và nếu muốn hưởng trái ngọt đó ta cần phải tránh xa cách “học tủ, học vẹt”. Tương lai ta nằm trong tay ta, một cách học đúng đắn sẽ là kim chỉ nam hiệu quả dẫn ta đến con đường thành công.

DẠNG 2: DẠNG ĐÊ MỞ, GIÁN TIẾP

ĐỀ 1.

Sài Gòn hôm nay đầy nắng. Cái nắng gắt như thiêu như đốt khiến dòng người chạy bạt mạng hơn. Ai cũng muốn chạy cho nhanh để thoát khỏi cái nóng. Một người phụ nữ độ tuổi trung niên đeo trên vai chiếc ba lô thật lớn, tay còn xách giỏ trái cây. Phía sau bà là một thiếu niên. Cứ đi được một đoạn, người phụ nữ phải dừng lại nghỉ mệt. Bà lắc lắc cánh tay, xoay xoay bờ vai cho đỡ mỏi. Chiếc ba lô nặng oằn cả lưng. Chàng thiếu niên con bà bước lững thững, nhìn trời ngó đất. Cậu chẳng mảy may để ý đến những giọt mồ hôi đang thấm ướt vai áo mẹ. Chốc chốc thấy mẹ đi chậm hơn mình, cậu còn quay lại gắt gỏng: “Nhanh lên mẹ ơi! Mẹ làm gì mà đi chậm như rùa”.

     (Những câu chuyện xót xa về sự vô cảm của con trẻ - http://vietnamnet.vn)

Viết bài văn ngắn (khoảng 1 trang giấy thi) nêu suy nghĩ của em về hiện tượng được nhắc đến trong câu chuyện trên.

DÀN Ý:

I/ Mở bài

Trong cuộc sống, nếu như chúng ta có sự quan tâm lẫn nhau, biết suy nghĩ về nhau thì cuộc đời sẽ đẹp biết bao. Thế nhưng, hiện nay sự thờ ơ vô cảm của giới trẻ đang xuất hiện ngày càng nhiều. Những câu chuyện xót xa về sự vô cảm của con trẻ được đăng trên vietnamnet.vn đã gợi cho chúng ta nhiều suy tư về quan niệm sống trong xã hội.”

II/ Thân bài:

1.Thực trạng (biểu hiện)

-Thờ ơ, vô tâm; quát mắng cha mẹ; đánh đập, thậm chí làm người thân tổn thương vì những hành vi bạo lực,..

- Xuất hiện mọi lúc, mọi nơi

2.Nguyên nhân:

* Khách quan:

- Gia đình (cha mẹ quá nuông chìu con cái, thiếu giáo dục ý thức cộng đồng cho con cái…).

- Nhà trường (chỉ chăm lo dạy chữ mà coi nhẹ việc giáo dục đạo đức, bồi dưỡng tình cảm cho học sinh...).

- Xã hội (sự phát triển không ngừng của khoa học, con người trở nên xơ cứng, chỉ nghĩ đến cá nhân, thiếu ý thức cộng đồng...).

* Chủ quan: Bản thân (thiếu ý thức chia sẻ gian khó với mọi người xung quanh, chỉ biết vụ lợi…).

3. Tác động, ảnh hưởng

-Con người trở nên lãnh cảm với mọi thứ, tình cảm thiếu thốn dễ nảy sinh tội ác, khó hình thành nhân cách tốt đẹp.

- Gia đình thiếu hơi ấm, nguội lạnh, thiếu hạnh phúc, dễ gây bất hòa.

- Sự vô cảm, cái ác sẽ thống trị và nhân lên trong xã hội,...

4.Giải pháp:

- Mỗi người cần sống yêu thương và trách nhiệm hơn. Sống với thế giới thực nhiều hơn thế giới ảo. Trước hết phải yêu thương, quan tâm đối với những người thân trong gia đình. Có như thế mới biết yêu thương đồng loại nói chung.

III. Kết bài:

- Hiện tượng đáng báo động mà mỗi chúng ta cần đấu tranh và loại bỏ ra khỏi bản thân mình và xã hội.

- Cần học tập và rèn luyện nhân cách, sống cao đẹp, chan hòa, chia sẻ, có ý thức cộng đồng.

ĐỀ 2.

Có những bạn trẻ chỉ biết mải mê dán hình thần tượng khắp nơi, chỉ biết đắm chìm trong sở thích của riêng mình…

Họ đâu thấy rằng bên cạnh đó có những người đang vì họ mà vất vả, lo toan ; có những người đã dành cho họ bao nhiêu yêu thương, trìu mến…

Những bạn trẻ ấy đâu biết rằng họ đang sống vô cảm ngay trong chính gia đình mình.

Viết bài văn ngắn (1 trang giấy thi), trình bày suy nghĩ của em về vấn đề trên.

DÀN Ý

I/ Mở bài:

- Dẫn dắt vấn đề: Thái độ sống của giới trẻ nói chung

- Nêu vấn đề: Thái độ vô cảm của một số bạn trẻ trong chính gia đình mình khi sống chỉ biết quan tâm đến các thần tượng trên phim ảnh, đắm chìm với sở thích riêng mà thờ ơ với những vất vả lo toan, yêu thương trìu mến của cha mẹ, người thân.

II/Thân bài:

1.Thực trạng (biểu hiện)

* Định nghĩa: Sống vô cảm ngay trong chính gia đình mình là sự thờ ơ, không quan tâm, không biết chia sẻ với những người thân yêu, gần gũi.

* Biểu hiện:

- Mải mê dán hình thần tượng khắp nơi

- Đắm chìm trong những sở thích riêng.

- Không quan tâm đến những người thân trong gia đình.

Dẫn chứng

* Thực trạng:

Hiện tượng con cái sống vô cảm ngay trong chính gia đình mình đang xảy ra không ít ở các gia đình, trở thành hiện tượng cần phê phán trong xã hội hiện nay.

2/ Nguyên nhân:

- NN khách quan:

+ Sự nuông chiều/ không quan tâm của gia đình.

+ Tác động của lối sống thực dụng

• NN chủ quan:

+ Sống ích kỉ, thực dụng, chỉ biết đến mình.

+ Thiếu sự giáo dục của gia đình.

3/ Tác động, ảnh hưởng

- Với cá nhân:

+ Ảnh hưởng đến nhân cách.

+ Bị những người xung quanh xa lánh.

• Với gia đình:

+ Quan hệ giữa những người trong gia đình mất đi sự gắn kết của tình yêu thương, chia sẻ.

+ Ý nghĩa của gia đình trong đời sống của mỗi cá nhân sẽ bị giảm sút.

• Với xã hội:

+ Tạo ra những công dân vô trách nhiệm.

+ Lối sống vô cảm trở nên phổ biến.

4/ Giải pháp:

- Gia đình: Cha mẹ là tấm gương cho con, tạo điều kiện tốt nhất để thường xuyên chia sẻ cùng con; tăng cường giáo dục về trách nhiệm gắn kết, xây dựng tình cảm gia đình của mỗi thành viên.

- Nhà trường: Chú ý giáo dục kĩ năng sống, tổ chức các hoạt động trải nghiệm cho học sinh hiểu về giá trị của gia đình, tránh xa lối sống vô cảm.

- Xã hội: tăng cường tuyên truyền, tổ chức các hoạt động xã hội, các diễn đàn giúp các bạn trẻ bộc lộ được tâm tư, nguyện vọng, cảm xúc,..

III/ Kết bài:

- Khái quát vấn đề nghị luận

- Rút ra bài học cho bản thân

+ Nhận thức: Sống vô cảm trong chính gia đình mình là một hiện tượng tiêu cực cần lên án.

+ Hành động: Tích cực rèn luyện bản thân, trau dồi kĩ năng sống để hiểu về ý nghĩa của việc quan tâm, sẻ chia, kết nối trong gia đình (trong xã hội)

ĐỀ 3.

NHỮNG VẾT ĐINH

Một cậu bé nọ có tính xấu là rất hay nổi nóng. Một hôm, cha cậu bé đưa cho cậu một túi đinh rồi nói với cậu: “Mỗi khi con nổi nóng với ai đó thì hãy chạy ra sau nhà và đóng một cái đinh lên chiếc hàng rào gỗ.”

Ngày đầu tiên, cậu bé đã đóng tất cả 37 cái đinh lên hàng rào. Nhưng sau vài tuần, cậu bé đã tập kiềm chế cơn giận của mình và số lượng đinh cậu đóng trên lên hàng rào ngày một ít đi. Cậu nhận thấy rằng kiềm chế cơn giận của mình còn dễ hơn là phải đi đóng một cây đinh lên hàng rào.

Đến n một ngày, cậu đã không nổi giận một lần nào suốt cả ngày. Cậu đến thưa với cha và ông bảo: “Tốt lắm, bây giờ nếu sau mỗi ngày mà con không hề nổi giận với ai dù chỉ một lần, con hãy nhổ một cây đinh ra khỏi hàng rào.”

Ngày lại ngày trôi qua, rồi cũng đến một hôm cậu bé đã vui mừng hãnh diện tìm cha mình báo rằng đã không còn một cái đinh nào trên hàng rào nữa. Cha cậu liền đến bên hàng rào. Ở đó, ông nhỏ nhẹ nói với cậu: “Con đã làm rất tốt, nhưng con hãy nhìn những lỗ đinh còn để lại trên hàng rào. Hàng rào đã không giống như xưa nữa rồi

(Trích “Qùa tặng cuộc sống”)

Nêu suy nghĩ của em về câu chuyện trên bằng bài văn nghị luận ngắn(1 trang giấy thi)

DÀN Ý:

1/ Mở bài: Xác định vấn đề nghị luận: Biết kiềm chế bản thân.

Có thể viết mở bài như sau: Không phải ai trên cuộc đời này đều có lòng vị tha và bao dung đủ lớn, để tha thứ cho ta những lần ta phạm lỗi và khiến họ bị tổn thương. Và hẳn trong cuộc đời không ai từng chưa một lần khiến người khác đau lòng, những kí ức đau buồn ấy không phải chỉ có người nhận mới cảm thấy  tổn thương, mà cả người làm điều đó cũng sẽ day dứt trong một khoảng thời gian dài. Đọc xong câu truyện nhỏ “Những vết đinh”, ta mới chợt nhận ra sự vô tâm của mình, và câu truyện chính là một bài học cảnh tỉnh đáng nhớ và thấm thía cho những ai đã từng khiến người khác bị tổn thương.

2/ Thân bài:

a. Tóm tắt câu chuyện, rút ra ý nghĩa:

– Tóm tắt ngắn gọn câu chuyện: câu chuyện kể về một cậu bé có tính cách nóng nảy. Theo lời người cha, mỗi khi nổi nóng với ai đó thì cậu bé đóng một cây đinh lên hàng rào. Ban đầu, số lượng đinh được đóng lên tường ngày một nhiều. Nhưng sau đó cậu ta dần kiềm chế cơn nổi nóng của mình và dần nhổ được hết những chiếc đinh đã đóng trước kia. Sau khi nhổ, những lỗ đinh vẫn để lại trên hàng rào mà không cách nào lành lại được.

– Ý nghĩa rút ra: Câu chuyện là bài học điển hình về sự nóng giận. Nóng giận có thể sửa đổi và kiềm chế theo thời gian nhưng những cơn nổi nóng đã qua có thể gây ra những tổn thương và vết sẹo trong tâm hồn người khác và khó lòng xóa nhòa được

b. Bàn luận, mở rộng

– Cuộc sống hằng ngày của mỗi chúng ta luôn tồn tại vô vàn áp lực. Đôi lúc khó khắn, thử thách khiến bạn không giữ được bình tĩnh và dễ nổi nóng. Điều này sẽ ảnh hưởng không tốt đến mối quan hệ với người khác trong xã hội.

– Trong cuộc sống, không ai là không từng mắc những sai lầm. Tuy nhiên điều quan trọng là khi mắc những sai phạm đó, chúng ta rút ra được bài học gì để sai lầm đó không còn lặp lại. Câu chuyện về cậu bé với “những vết đinh” là bài học cho mỗi người. Câu chuyện là bài học sâu sắc về cách ứng xử của con người trong cuộc sống

– Khi con người ta nóng giận, con người sẽ không có đủ bình tĩnh, tỉnh táo để làm chủ lời nói, hành động của mình. Những lời nói, hành động ấy như những mũi đinh nhọn đâm vào tâm hồn người khác khiến họ đau đớn, tổn thương. Ấn tượng ấy để lại dấu ấn không tốt lâu dài, không dễ gì mất đi.

– Nóng giận là nhược điểm của không ít người trong cuộc sống. Nhiều người vì nóng giận mà gây ra những hậu quả khôn lường với người khác và bản thân.

(Dẫn chứng: tại Lào Cai, Tẩn Láo Lở vì do cãi nhau nên nổi nóng với chị Mẩy. Trong cơn tức giận, y đã giết chết chị Mẩy cùng 3 đứa con của chị. Đó là sai phạm gây ra hậu quả khôn lường)

– Nếu kiên trì, nỗ lực, tự rèn luyện, con người sẽ kiềm chế được những cơn nóng giận. Mỗi chúng ta cần phải biết kiềm chế và học cách kiềm chế cơn nóng giận của bản thân giống cậu bé trong câu chuyện.

– Kiềm chế sự nóng giận sẽ khiến tâm hồn mình được thanh thản và mối quan hệ giữa người với người trở nên tốt đẹp hơn.

c. Bài học nhận thức

– Rèn luyện để kiềm chế sự nóng nảy của bản thân

– Xây dựng thói quen tốt trong giao tiếp, ứng xử

– Bao dung với những người nóng nảy phạm sai lầm nhưng quyết tâm sửa chữa…

3/ Kết bài: Khẳng định lại ý nghĩa của câu chuyện.

Có thể viết kết bài như sau: Câu truyện thật ý nghĩa, nó dạy cho chúng ta bài học về cách ứng xử, và là một liều thuốc xoa dịu chính bản thân mỗi người khi có tính xấu là nóng giận vô cớ và hay gây tổn thương người khác. Hãy luôn biết trân trọng các mối quan hệ quanh mình, và đừng vì lý do gì khiến những tình cảm ấy xa rời mình vì những điều không đáng, các bạn nhé!

ĐỀ 4.

GOM ƯỚC MƠ ĐI VỀ PHÍA BIỂN

Mùa hè này, những học trò nghèo của làng chài bãi ngang xã Phổ Châu, huyện Đức Phổ, tỉnh Quãng Ngãi, ngày nào cũng xuống biển bắt cua, sò, ốc … để kiếm vài ngàn ít ỏi nuôi mơ ước đến trường. Từng giọt mồ hôi “non nớt” sớm rơi trên gành đá, hòa vào lòng biển vì ước mong có được bộ sách, cái cặp… cho năm học mới. Đồng hành với khát khao của con trẻ, những người mẹ nghèo của vùng đất này cũng nói với con: “Ăn khổ mấy má cũng chịu, miễn con có sách vở, quần áo mới tới trường là má vui rồi!”

(Theo Báo Thanh Niên ngày 18-6-2013, Ôm ước mơ đi về phía biển)

Hãy viết bài văn ngắn (khoảng 01 trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của em được gợi ra từ câu chuyện trên.

DÀN Ý:

1/Mở bài:

Giới thiệu câu chuyện được đăng tải trên báo Thanh Niên ngày 18/06/2013 với tựa đề Ôm ước mơ đi về phía biển.

2/Thân bài :

- Giải thích ý nghĩa của câu chuyện nói trên: Đối với những học trò nghèo của làng chài, đó là ước mơ được đi học một cách đàng hoàng (có bộ sách, cái cặp,… cho năm học mới); đối với những người mẹ nghèo của vùng đất này: đó là sự đồng cảm của họ đối với mơ ước của con và tình cảm yêu thương con, sẵn sàng chịu cực chịu khổ vì con. Nói một cách khái quát, câu chuyện có ý nghĩa nói lên khát khao học tập, tình mẫu tử thiêng liêng của con người, nhất là những người nghèo.

- Bàn bạc vấn đề :

+ Học tập có vai trò và ý nghĩa lớn đối với cuộc sống con người, nó giúp con người vươn lên hoàn thiện nhân cách, có tri thức và tìm được sự thành công trong cuộc sống. Hiếu học là một trong những truyền thống quý của dân tộc Việt Nam. Trong lịch sử cũng đã từng có nhiều tấm gương hiếu học và vượt khó để hoàn thành sự học.

+ Khao khát học tập là một khát vọng chính đáng rất đáng trân trọng cảm thông sẽ chia giúp đỡ, nhất là đối với những người sống trong hoàn cảnh khó khăn như những học trò nghèo ở làng chài bãi ngang xã Phổ Châu, huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi.

+ Khát vọng học tập ở những em học trò nghèo ở làng chài xã Phổ Châu gợi cho mọi người sự xúc động và những cái suy nghĩ về cuộc sống nghèo và trách nhiệm xã hội của mọi người đối với những người khó khăn và đặc biệt đối với những em nhỏ, đối với quyền được học tập của các em.

+ Tình mẫu tử là một tình cảm thiêng liêng của con người. Lịch sử cũng như văn học Việt Nam không thiếu những câu chuyện cảm động về tình mẫu tử. Tình mẫu tử có sức mạnh to lớn giúp người mẹ vượt qua mọi khó khăn thử thách thậm chí hi sinh để lo cho con. Câu nói cũng như hành động của những người mẹ nghèo ở làng chài Phổ Châu đã nói lên điều đó.

+ Hành động và lời nói của những người mẹ này mang lại cho mọi người những suy nghĩ về tình mẫu tử, về sự hi sinh, mong ước của cha mẹ nói chung đối với con cái về việc học.

Rút ra bài học:

+ Cảm thông và trân trọng với khát vọng học tập chính đáng của các bạn trẻ em nghèo ở Phổ Châu; của trẻ em nói chung. Thấy được sự may mắn và thuận lợi của hoàn cảnh cá nhân để có ý thức học tập tốt hơn.

+Thấy mình cần có trách nhiệm chung tay giúp đỡ các bạn học sinh nghèo để các bạn được đến trường và học tập một cách thuận lợi (ví dụ như giúp sách giáo khoa, tập vở, quần áo cho các bạn học sinh nghèo hoặc tham gia các hoạt động xã hội giúp học sinh nghèo như chương trình “Đèn đom đóm”,…).

+ Thấy được tình mẫu tử thiêng liêng; hiểu được lòng yêu thương, hi sinh của cha mẹ đối với mình.

+ Phấn đấu để trở thành con ngoan, trò giỏi.

3/Kết bài:

Khẳng định câu chuyện của báo Thanh Niên mang lại cho người đọc, cho chính bản thân nhiều xúc động và suy nghĩ. Ước mong những bạn học sinh nghèo, những người mẹ nghèo của xã Phổ Châu đạt được những ước mơ bình dị của mình. Ước mong họ sẽ thoát nghèo, được học hành đến nơi đến chốn và đạt được những hạnh phúc trong cuộc sống . Ước mong xã hội sẽ quan tâm và đồng hành với họ.

Từ đồng âm

Từ đa nghĩa

Giống nhau

• Đều có cách viết hết và cách đọc trong tiếng Việt giống nhau
• Dựa vào ngữ cảnh để xác định nghĩa của từ

Khác nhau

Từ đồng âm là những từ giống nhau về âm thanh

 Ví dụ:

• Em rất thích đá bóng.
• Hòn đá đẹp quá!

 + Từ đá trong câu Em rất thích đá bóng .là động từ ,chỉ một hành động

• Từ đá trong câu Hòn đá đẹp quá! là một danh từ.
• Hai từ đá trên giống nhau về mặt âm thanh không có mối liên hệ về mặt ngữ nghĩa

Từ đa nghĩa là những từ có nghĩa gốc và một hoặc nhiều nghĩa chuyển, giữa các nghĩa có mối quan hệ với nhau.

 Ví dụ

 Từ ăn có nhiều nghĩa

• Nghĩa gốc từ ăn là chỉ hành động nạp thức ăn vào cơ thể con người để duy trì sự sống
•  Nghĩa chuyển:

 + Ăn ảnh: hình ảnh xuất hiện trong ảnh đẹp hơn bên ngoài.

 + Ăn cưới: ăn uống nhân dịp có hai người kết hôn.

+ Sông ăn ra biển: chỉ hiện tượng nước ở sông tràn ra biển.

 + Ăn hoa hồng: nhận lấy để hưởng.

+ Da ăn nắng: làm hủy hoại từng phần

 Thường khác từ loại

 Ví dụ:

• Chúng nó tranh nhau quyển sách.

( tranh là động từ)

• Em tôi vẽ tranh rất đẹp. ( tranh là danh từ)
• Nếu cùng từ loại thì phần lớn là danh từ

 Ví dụ:

 Tôi rất thích tấm vải này. ( vải là danh từ)

• Năm nay quả vải đã được xuất khẩu sang nhiều nước khác

( Vải là danh từ)

 Luôn cùng từ loại

 Ví dụ:

• Tôi ăn cơm. (ăn là động từ)
•  Tàu ăn hàng. (ăn là động từ)

Các từ đồng âm có nghĩa khác xa nhau

 Ví dụ: Từ lồng

• Con ngựa đang đứng bỗng lồng lên.

 ( từ lồng trong câu là động từ chỉ hoạt động cất vó lên cao với một sức mạnh đột ngột rất khó kìm giữ)

• Mua được con chim bạn tôi nhốt ngay vào  lồng ( từ lồng trong câu này có nghĩa là đồ dùng bằng tre, nứa hoặc bằng gỗ dùng để nhốt chim, gà)

 Nghĩa của hai từ lồng trong hai câu trên khác xa nhau về nghĩa, không có sự liên quan nào về nghĩa

Tất cả  cả các nghĩa triển đều xuất phát từ quy luật chuyển nghĩa của từ

Ví dụ:

• Ngôi nhà mới xây xong. ( Từ nhà chỉ nơi ở)
• Cả nhà đang ăn cơm

( Từ nhà chỉ những người sống trong một ngôi nhà)

 Không thể thay thế được cho nhau vì mỗi từ đều mang nghĩa gốc.

 Ví dụ

• Con đường về quê em đang được đổ bê tông. ( từ đường trong câu chỉ bề mặt bằng đất, nhựa hoặc bê tông... để đi lại
• Em mua giúp mẹ hai cân đường. ( từ đường trong câu chỉ một loại thực phẩm dùng đề pha chế các loại nước giải khát làm bánh kẹo...
• Hai từ đường trong 2 trường hợp trên không thể thay thế được cho nhau.

 Có thể thay thế từ đa nghĩa trong nghĩa chuyển bằng một từ khác.

Ví dụ

Mùa xuân là tết trồng cây

 Trồng cho đất nước ngày càng thêm xuân

  (Hồ Chí Minh)

 từ xuân trong dòng 1có nghĩa gốc chỉ một mùa trong năm.

 từ xuân trong dòng thơ 2 là nghĩa chuyển được hiểu là mùa xuân mang đến sự tươi trẻ, sức sống mới

 Vì vậy, có thể thay được từ tươi đẹp

STT

Dấu câu

Công dụng

1

Dấu ngoặc kép

- Dùng để đánh dấu tên tài liệu, sách, báo dẫn trong câu.

- Trích dẫn lời nói được thuật lại theo lối trực tiếp.

- Đóng khung tên riêng tác phẩm, đóng khung một từ hoặc cụm từ cần chú ý, hay hiểu theo một nghĩa đặc biệt.

- Trong một số trường hợp thường đứng sau dấu hai chấm.

2

Dấu phẩy

- Dùng để ngăn cách thành phần chính với thành phần phụ của câu;

- Dùng để ngăn cách các vế trong câu ghép;

- Dùng để liên kết các yếu tố đồng chức năng;

- Ngăn cách các thành phần chú thích với thành phần khác trong câu.

3

Dấu gạch ngang

- Đặt đầu dòng trước những bộ phận liệt kê;

- Đặt đầu dòng trước lời đối thoại;

- Ngăn cách các thành phần chú thích với thành phần khác trong câu;

- Đặt nối những tên địa danh, tổ chức có liên quan đến nhau;

- Phiên âm tên nước ngoài;

- Dùng trong cách để ngày, tháng, năm.

Bài

Văn bản

Tác giả

Thể loại

Nội dung

Nghệ thuật

Tôi và các bạn

Bài học đường đời đầu tiên

Tô Hoài

Truyện đồng thoại

- Miêu tả vẻ đẹp của Dế Mèn cường tráng nhưng tính nết còn kiêu căng, xốc nổi.

- Sau khi bày trò trêu chị Cốc, gây ra cái chết cho Dế Choắt, Dế Mèn hối hận và rút ra bài học đường đời đầu tiên cho mình.

- Cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất tự nhiên, hấp dẫn

- Nghệ thuật miêu tả loài vật sinh động, đặc sắc

- Ngôn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình.

- Miêu tả loài vật sinh động, nghệ thuật nhân hoá, ngôn ngữ miêu tả chính xác

- Xây dựng hình tượng nhân vật gần gũi với trẻ thơ.

Nếu cậu muốn có một người bạn

Ăng-toan đơ Xanh-tơ Ê-xu-pê-ri

Truyện đồng thoại;

- Truyện kể về hoàng tử bé và con cáo.

- Bài học về cách kết bạn cần kiên nhân và dành thời gian cho nhau; về cách nhìn nhận, đánh giá và trách nhiệm với bạn bè.

- Kể kết hợp với miêu tả, biểu cảm

- Xây dựng hình tượng nhân vật phù hợp với tâm lí, suy nghĩ của trẻ thơ.

- Nghệ thuật nhân hoá đặc sắc.

Gõ cửa trái tim

Bức tranh của em gái tôi

Tạ Duy Anh

Truyện ngắn

- Đề cao tình cảm yêu thương gia đình giữa hai anh em và đề cao tình cảm trong sáng, nhân hậu bao giờ cũng lớn hơn, cao đẹp hơn lòng ghen ghét đố kỵ.

- Qua câu chuyện về người anh và cô em gái có tài năng hội họa, truyện “Bức tranh của em gái tôi” cho thấy: Tình cảm trong sáng, hồn nhiên và lòng nhân hậu của người em gái đã giúp cho người anh nhận ra phần hạn chế ở chính mình.

- Sử dụng cách trần thuật ngôi thứ nhất trong vai người anh, truyện đã diễn tả tinh tế diễn biến tâm lý của nhân vật người anh và những nét đẹp trong tâm hồn tính cách cô em gái.

- Truyện sáng tạo được một tình huống làm bộc lộ được chiều sâu nội tâm nhân vật và tư tưởng tác phẩm.

Yêu thương và chia sẻ

Cô bé bán diêm

An – đéc – xen

truyện ngắn

Truyện không có một lời trữ tình ngoại đề nào của tác giả, nhưng đã thể hiện niềm thương cảm sâu sắc của nhà văn đối với những số phận bất hạnh. Là một cách nhắc nhở về thái độ của con người đối với cuộc sống.

- Miêu tả rõ nét cảnh ngộ và nỗi khổ cực của em bé bằng những chi tiết, hình ảnh đối lập.

- Sắp xếp trình tự sự việc nhằm khắc họa tâm lí em bé trong cảnh ngộ bất hạnh.
- Sáng tạo trong cách kể chuyện mang tính song song đối lập.

- Sáng tạo trong cách viết kết truyện.

Gió lạnh đầu mùa

Thạch Lam

Truyện ngắn

Truyện ngắn khắc họa hình ảnh những người ở làng quê nghèo khó, có lòng tự trọng và những người có điều kiện sống tốt hơn biết chia sẻ, yêu thương người khác. Từ đó đề cao tinh thần nhân văn, biết đồng cảm, sẻ chia, giúp đỡ những người thiệt thòi, bất hạnh.

- Nghệ thuật tự sự kết hợp miêu tả;

- Giọng văn nhẹ nhàng, giàu chất thơ;

- Khắc học tâm lý nhân vật tự nhiên, tinh tế

Quê hương yêu dấu

Cây tre Việt Nam

Thép Mới

Thể kí

Cây tre là người bạn thân thiết, lâu đời của người nông dân và nhân dân Việt Nam. Cây tre có vẻ đẹp bình dị và nhiều phẩm chất quý báu. Cây tre đã trở thành một biểu tượng của đất nước Việt Nam, dân tộc Việt Nam.

- Sử dụng chi tiết, hình ảnh chọn lọc mang ý nghĩa biểu tượng

- Sử dụng rộng rãi và thành công phép nhân hóa

- Lời văn giàu cảm xúc và nhịp điệu.

Những nẻo đường xứ sở

Cô Tô

Nguyễn Tuân

Thể kí

Cảnh thiên nhiên và sinh hoạt của con người trên vùng đảo Cô Tô hiện lên thật trong sáng và tươi đẹp. Bài văn cho ta hiểu biết và yêu mến một vùng đất của Tổ quốc – quần đảo Cô Tô.

- Ngôn ngữ điêu luyện, độc đáo

- Miêu tả tinh tế, chính xác, giàu hình ảnh và cảm xúc

- Sử dụng nghệ thuật so sánh, nhân hóa, ẩn dụ,…

Hang Én

Hà Mi

Thể kí

VB cho thấy vẻ đẹp hoang dã, nguyên sơ của hang Én và thái độ của con người trước vẻ đẹp của tự nhiên.

- Sử dụng các từ ngữ giàu hình ảnh, cảm xúc tăng khả năng liên tưởng, tưởng tượng và khơi lên tình cảm trong lòng người đọc;

- Lối kể tuyến tính phù hợp với thể kí giúp câu chuyện trở nên gần gũi, sống động, chân thực với người đọc

Bài

Văn bản

Tác giả

Thể loại

Nội dung

Nghệ thuật

Bắt nạt

Nguyễn Thế Hoàng Linh

Thơ 5 chữ.

- Bài thơ nói về hiện tượng bắt nạt – một thói xấu cần phê bình và loại bỏ. Qua đó, mỗi người cần có thái độ đúng đắn trước hiện tượng bắt nạt, xây dựng môi trường học đường lành mạnh, an toàn, hạnh phúc.

- Thể thơ 5 chữ.

- Giọng điệu: hồn nhiên, dí dỏm, thân thiện, khiến câu chuyện dễ tiếp nhận mà còn mang đến một cách nhìn thân thiện, bao dung.

Gõ cửa trái tim

Chuyện cổ tích về loài người

Xuân Quỳnh

Thơ 5 chữ.

Chuyện cổ tích về loài người là một bài thơ với sự tưởng tượng hư cấu về nguồn gốc của loài người hướng con người chú ý đến trẻ em. Bài thơ tràn đầy tình yêu thương, trìu mến đối với con người, trẻ em. Trẻ em cần được yêu thương, chăm sóc, dạy dỗ. Tất cả những gì tốt đẹp nhất đều được dành cho trẻ em. Mọi vật, mọi người sinh ra đều dành cho trẻ em, để yêu mến và giúp đỡ trẻ em.

 Hình ảnh thơ kỳ lạ,  bay bổng, từ hình ảnh thiên nhiên như: mặt trời, cỏ cây, hoa lá, con bống, cái cò, dòng sông, biển cả, bãi cát đến hình ảnh mẹ, bố, thầy giáo ... rất chân thực và sinh động.

Mây và sóng

Rabindranath Tagore

Thơ văn xuôi (thơ tự do)

Bài thơ thể hiện tình yêu thiết tha của em bé đối với mẹ, ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt. Qua đó, ta cũng thấy được tình cảm yêu mến thiết tha với trẻ em của nhà thơ, với thiên nhiên, cuộc đời bình dị.

- Thơ văn xuôi, có lời kể xen đối thoại;

- Sử dụng phép lặp, nhưng có sự biến hóa và phát triển;

- Xây dựng hình ảnh thiên nhiên giàu ý nghĩa tượng trưng.

Yêu thương và chia sẻ

Con chào mào

Mai Văn Phấn

thơ tự do

Bài thơ miêu tả vẻ đẹp của chú chim chào mào. Từ đó ta thấy được vẻ đẹp của thiên nhiên và tình yêu của con người đối với thiên nhiên.

- Thể thơ tự do phù hợp với mạch tâm trạng, cảm xúc;

- Sử dụng các biện pháp điệp ngữ nhằm miêu tả, nhấn mạnh hình ảnh, vẻ đẹp trong tiếng hót của con chim chào mào. Từ đó làm nổi bật vẻ đẹp thiên nhiên và cảm xúc của chủ thể trữ tình với thiên nhiên.

Quê hương yêu dấu

Chùm ca dao về quê hương đất nước

Thể thơ lục bát

Chuyện cổ nước mình

Lâm Thị Mỹ Dạ

Thể thơ lục bát

- Bài thơ thể hiện tình yêu quê hương, đất nước, niềm tự hào của nhà thơ về những giá trị văn hóa tinh thần của dân tộc được thể hiện qua tình yêu đối với những câu chuyện cổ.

- Dùng thể thơ lục bát truyền thống của dân tộc để nói về những giá trị truyền thống, nhân văn.

- Giọng thơ nhẹ nhàng, tâm tình, thể hiện tình yêu quê hương tha thiết, đằm sâu, nhưng đầy tự hào.

Những nẻo đường xứ sở

Cửu Long Giang ta ơi

Nguyên Hồng

Thơ tự do

Bài thơ thể hiện tình yêu của tác giả đối với dòng Mê Kông, rộng ra là tình yêu với quê hương, đất nước.

- Sử dụng các hình ảnh mang tính hình tượng;

- Lối viết tự sự kết hợp biểu cảm tạo nên cảm xúc trong lòng người đọc;

- Sử dụng các từ ngữ đắt giá, có tính biểu cảm cao;

- Các biện pháp tu từ: nhân hóa, so sánh, điệp ngữ, v.v...

Bài

Văn bản

Tác giả

Thể loại

Nội dung

Nghệ thuật

Chuyện về những người anh hùng

Thánh Gióng

-

Truyền thuyết

• Nội dung: Truyện kể về công lao đánh đuổi giặc ngoại xâm của người anh hùng Thánh Gióng, qua đó thể hiện ý thức tự cường của dân tộcta.

*Ý nghĩa: Truyện cangợingười anh hùng đánh giặc tiêu biểu cho sự trỗi dậy của truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết, anh dũng kiên cường của dân tộc ta.

- Chi tiết tưởng tượng kìảo, khéo kết hợp huyền thoại và thực tế (cốt lõi sự thực lịch sử với những yếu tố hoangđường)

Sơn Tinh, Thủy Tinh

-

Truyền thuyết

-Truyện nhằm giải thích hiện tượng mưa gió bão lụt hàng năm vẫn diễn ra ở vùng sông Hồng ,đồng thời thể hiện ước mơ chiến thắng thiên tai bão lụt của người Việt cổ.

- Ca ngợi công lao trị thủy dựng nước của cha ông ta.

Dân gian tạo dựng 2 hình tượng kì vĩ mang tính tượng trưng cho sức mạnh ghê gớm của thiên tai và sức mạnh trị thủy thắng lợi của con người.Điều đó rất gần với cuộc sống hôm nay.

- Kể kết hợp với miêu tả, biểu cảm

- Xây dựng hình tượng nhân vật phù hợp với tâm lí, suy nghĩ của trẻ thơ.

- Nghệ thuật nhân hoá đặc sắc.

Thế giới cổ tích

Thạch Sanh

-

Truyện cổ tích

Truyện thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về sự chiến thắng của những con người chính nghĩa, lương thiện.

- Sắp xếp các tình tiết tự nhiên, khéo léo: công chúa lâm nạn gặp Thạch Sanh trong hang sâu, công chúa bị câm khi nghe tiếng đàn Thạch Sanh bỗng nhiên khỏi bệnh và giải oan cho chàng rồi nên vợ nên chồng.

- Sử dụng những chi tiết thần kì.

- Kết thúc có hậu.

Cây khế

-

Truyện cổ tích

Từ những kết cục khác nhau đối với người anh và người em, tác giả dân gian muốn gửi gắm bài học về đền ơn đáp nghĩa, niềm tin ở hiền sẽ gặp lành và may mắn đối với tất cả mọi người. 

- Sắp xếp các tình tiết tự nhiên, khéo léo.

- Sử dụng chi tiết thần kì.

- Kết thúc có hậu.

Vua chích chòe

-

Truyện cổ tích

Vua chích chòe khuyên con người không nên kiêu ngạo, ngông cuồng thích nhạo báng người khác. Đồng thời thể hiện sự bao dung, tình yêu thương của nhân dân với những người biết quay đầu, hoàn lương.

Truyện cổ tích có nhiều tình tiết hấp dẫn, cuốn hút, lời kể hấp dẫn, khéo léo , sử dụng biện pháp điệp cấu trúc.

Khác biệt và gần gũi

Bài tâp làm văn

Rơ - nê Gô - xi - nhi và Giăng - giắc Xăng - pê

Truyện ngắn

- Trong học tập, hoạt động nhóm, trao đổi giúp đỡ nhau là điều cần thiết, tuy nhiên viết một bài TLV phải là hoạt động cá nhân, không thể hợp tác như làm những công việc khác.

- Sống trung thực, thể hiện được những suy nghĩ riêng của bản thân.

- Lời kể chuyện có giọng hài hước, vui nhộn.

- Lời đối thoại của các nhân vật có nhiều sắc thái.

Bài

Văn bản

Tác giả

Thể loại

Nội dung

Nghệ thuật

Chuyện về những người anh hùng

Ai ơi mồng chín tháng tư

Anh Thư

VB thông tin

- Giới thiệu về lễ hội đền Gióng. Qua đó thể hiện được nét đẹp văn hoá tâm linh và truyền thống uống nước nhớ nguồn của dân tộc.

- Sử dụng các phương thức thuyết minh, ngắn gọn, súc tích.

Trái đất – Ngôi nhà chung

Trái đất – cái nôi của sự sống

Hồ Thanh Trang

Văn bản thông tin.

- Trái đất là cái nôi của sự sống con người phải biết bảo vệ trái đất. Bảo trái đất là bảo vệ sự sống của chính mình.

- Kêu gọi mọi người luôn phải có ý thức bảo vệ trái đất.

 - Nghệ thuật vừa theo trình tự thời gian vừa theo trình tự nhân quả giữa các phần trong văn bản. Cái trước làm nẩy sinh cho cái sau chúng có quan hệ rằng buộc với nhau

Các loài chung sống với nhau như thế nào?

Ngọc Phú

Văn bản thông tin.

- Văn bản đề cập đến vấn đề sự đa dạng của các loài vật trên TĐ và trật tự trong đời sống muôn loài.

- VB đã đặt ra cho con người vấn đề cần biết chung sống hài hoà với muôn loài, để bảo tồn sự đa dạng của thiên nhiên trên TĐ.

- Số liệu dẫn chứng phù hợp, cụ thể, lập luận rõ ràng, logic có tính thuyết phục.

- Cách mở đầu - kết thúc văn bản có sự thống nhất, hỗ trợ cho nhau tạo nên nét đặc sắc, độc đáo cho VB.

Trái đất

Ra - xun Gam - da - tốp

thơ tự do

- Tác giả thể hiện thái độ lên án với những kẻ làm hại Trái đất, đồng thời thương xót, vỗ về những đau đớn của Trái đất.

- Thể thơ tự do, các biện pháp nghệ thuật: điệp từ, liệt kê, ẩn dụ..

Bài

Văn bản

Tác giả

Thể loại

Nội dung

Nghệ thuật

Khác biệt và gần gũi

Xem người ta kìa

Lạc Thanh

Văn nghị luận

- Mỗi lần bảo tôi: “Xem người ta kìa” là một lần mẹ mong tôi làm sao để bằng người, không thua em kém chị, không làm xấu mặt gia đình, dòng tộc, không để ai phải phàn nàn, kêu ca gì.

- Thế giới muôn màu muôn vẻ, vì vậy mỗi chúng ta cầnf Biết hòa đồng, gần gũi nhưng phải giữ lại cái riêng và tôn trọng sự khác biệt.

Nghệ thuật nghị luận đặc sắc: Dùng lời kể nêu vấn đề, dùng nhiều lí lẽ và bằng chứng=> vấn đề đưa ra có sức thuyết phục cao.

Hai loại khác biệt

Giong-mi Mun

Văn nghị luận

Văn bản đề cập đến vấn đề sự khác biệt ở mỗi người. Qua đó khẳng định sự khác biệt có ý nghĩa là sự khác biệt thực sự.

Ý nghĩa 

khẳng định sự khác biệt có ý nghĩa là sự khác biệt thực sự, là thứ làm nên cá tính, phong cách, chất riêng của mỗi cá nhân.

- Lí lẽ, dẫn chứng phù hợp, cụ thể, có tính thuyết phục.

- Cách triển khai từ bằng chứng thực tế để rút ra lí lẽ giúp cho vấn đề bàn luận trở nên nhẹ nhàng, gần gũi, không mang tính chất giáo lí.

Nội dung

MỨC ĐỘ NHẬN THỨC

Tổng số

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

Vận dụng

Vận dụng cao

I. Đọc- hiểu:

Ngữ liệu: Thơ lục bát

-Nhận diện Thể loại VB đặc điểm

- Phát hiện từ ghép

-Biện pháp tu từ, tác dụng.

-Ý nghĩa câu thơ.

- Hiểu t/cảm tác giả.

-Trình bày ý kiến về vấn đề...

Số câu

Số điểm

Tỉ lệ %

Số câu: 2

Số điểm: 1,5

15 %

Số câu: 3

Số điểm: 2,5

25%

Số câu: 1

Số điểm: 1,0

10%

Số câu: 6

Số điểm: 5

Tỉ lệ %: 50

II. Viết

Văn tự sự

Viết một bài văn kể chuyện

Số câu

Số điểm

Tỉ lệ %

Số câu: 1

Số điểm: 5

50%

Số câu: 1

Số điểm: 5.0

Tỉ lệ %: 50

Tổng số câu

Tổng điểm

Phần %

Số câu: 2

Số điểm: 1,5

15%

Số câu: 3

Số điểm: 2,5

25%

Số câu: 1

Số điểm:1.0

10%

Số câu: 1

Số điểm: 5

50%

Số câu: 7

Số điểm: 10

100%

Câu

Yêu cầu

Điểm

I. Đọc hiểu

1

(1.0 điểm).

-Đoạn thơ trên được viết theo thể thơ lục bát

-Bài ca dao trên thể hiện tình cảm của cha mẹ với con cái.

0,5đ

0,5đ

2

(1.0 điểm).

Ghi lại các 2 từ đơn: như, nước, chảy, ra, thờ, kính,...

Ghi lại các 2 từ ghép :Công cha , Thái Sơn, nghĩa mẹ, ...

Mỗi từ đúng đạt 0,25đ

3

(1.0 điểm).

-Câu “Công cha như núi Thái Sơn ” sử dụng phép so sánh

-Tác dụng: ca ngợi công lao vô cùng to lớn của người cha...

0,5đ

0,5đ

4

(1.0 điểm).

Câu thơ “ Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con”là lời nhắn nhủ về bổn phận làm con. Công lao cha mẹ như biển trời, vì vậy chúng ta phải tạc dạ ghi lòng, biết sống hiếu thảo với cha mẹ. Luôn thể hiện lòng hiếu thảo bằng việc làm cụ thể như vâng lời, chăm ngoan, học giỏi, giúp đỡ cha mẹ...

1.0

5

(1.0 điểm).

HS có thể trình bày một số ý cơ bản như:

-Gia đình là nơi các thành viên có quan hệ tình cảm ruột thịt sống chung và gắn bó với nhau. Nói ta được nuôi dưỡng và giáo dục để trưởng thành.

- Là điểm tựa tinh thần vững chắc cho mỗi cá nhân
- Là gốc rễ hình thành nên tính cách con người

- Trách nhiệm của mỗi cá nhân trong gia đình:xây dựng giữ gìn gia đình hạnh phúc đầm ấm...

1,0đ

HS kiến giải hợp lý theo cách nhìn nhận cá nhân vẫn đạt điểm theo mức độ thuyết phục...

Phần II. Viết

Hãy kể lại một truyện cổ tích hoặc truyền thuyết mà em đã đọc hoặc nghe kể ...

a.Yêu cầu Hình thức

- Thể loại : Tự sự

- Ngôi kể: Thứ 3. Truyện ngoài SGK.

- Bố cục đầy đủ, mạch lạc.

- Diễn đạt rõ ràng, biết hình thành các đoạn văn hợp lí. Không mắc lỗi về câu.

- Rất ít lỗi chính tả. Ngôn ngữ trong sáng, có cảm xúc.

1.0 đ

b.Yêu cầu nội dung

• Mở bài: - Giới thiệu câu chuyện .

0,5đ

• Thân bài : Kể lại diễn biến câu chuyện từ mở đầu đến kết thúc theo cốt truyện đã đọc/ nghe.

- Đảm bảo đầy đủ các nhân vật và sự việc chính.

- Đảm bảo thứ tự trước sau của sự việc.

3,0đ

c.Kết bài : Kết thúc câu chuyện và nêu cảm nghĩ

0,5đ

Tổng điểm

10,0đ

HƯỚNG DẪN CHẤM KIỂM TRA

Môn: Ngữ văn 6

I. Các tiêu chí về nội dung bài kiểm tra phần đọc hiểu: 5,0 điểm

Câu

Nội dung

Điểm

Câu 1

Đoạn trích được trích trong văn bản ”Bài học đường đời đầu tiên”

Tác giả Tô Hoài

0,25

0,25

Câu 2

Đoạn trích được kể bằng ngôi thứ nhất.

Người kể xưng tôi kể chuyện

0,25

0,25

Câu 3

Các câu văn có sử dụng phép tu từ so sánh:

- Những ngọn cỏ gẫy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua.

->So sánh ngang bằng.

- Hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc.

->So sánh ngang bằng.

0,25

0,5

0,25

0,5

Câu 4

Tác dụng: Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

0,5

Câu 5

Đoạn văn miêu tả vẻ đẹp cường tráng của Dế Mèn. Qua đó bộc lộ được tính cách của nhân vật.

1,0

Câu 6

Không nên huênh hoang tự mãn, biết thông cảm và chia sẻ, biết suy nghĩ và cân nhắc trước khi làm một việc gì.

1,0

II. Các tiêu chí về nội dung bài viết: 4,0 điểm

Mở bài

Giới thiệu sơ lược về trải nghiệm

Dẫn dắt chuyển ý, gợi sự tò mò, hấp dẫn với người đọc.

0,5

Thân bài

- Trình bày chi tiết về thời gian, không gian, hoàn cảnh xảy ra câu chuyện.

- Trình bày chi tiết những nhân vật liên quan.

- Trình bày các sự việc theo trình tự rõ ràng, hợp lí.

(Kết hợp kể và tả. Sự việc này nối tiếp sự việc kia một cách hợp lí).

1,0

1,0

1,0

Kết bài

Nêu ý nghĩa của trải nghiệm đối với bản thân.

0,5

III. Các tiêu chí khác cho nội dung phần II viết bài văn: 1,0 điểm

Trình bày sạch, bố cục rõ ràng, diễn đạt lưu loát, ít mắc các lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu , diễn đạt.

0,25

Sử dụng ngôn ngữ kể chuỵen chọn lọc, có sử dụng kết hợp biện pháp tu từ đã học để miêu tả. Ngôn ngữ giàu sức biểu cảm, bài viết lôi cuốn, hấp dẫn, cảm xúc.

0,5

Bài làm cần tập trung làm nổi bật hoạt động trải nghiệm của bản thân. Kể chuyện theo một trình tự hợp lý, logic giữa các phần, có sự liên kết.

0,25

Phần

Câu

Nội dung

Điểm

Đọc - hiểu

1

Phương thức tự sự

0,5

2

Câu chủ đề: Tôi sống độc lập từ thuở bé.

0,5

3

- Có 20 tiếng.

- tấp tểnh, khấp khởi.

0,5

0,5

4

HS tự lí giải. Có thể theo hướng sau:

- Vui: + Vì được sống độc lập, tự do thoải mái;

+ Vì thấy mình khôn lớn trưởng thành hơn...

- Lo: + Vì chưa biết sống độc lập sẽ như thế nào

+ Vì phải xa rời vòng tay cha mẹ…

(Cho điểm nếu HS lí giải hợp lí)

1,0

Phần Tạo lập văn bản

1.

a. Đảm bảo thể thức của một đoạn văn

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận

c. Triển khai hợp lí nội dung đoạn văn: Có thể viết đoạn văn nêu suy nghĩ theo hướng sau:

- Sống ỷ lại là thói quen xấu.

- Sống ỷ lại là cách sống dựa vào công sức, sự chăm lo của người khác, không biết tự làm nên bằng công sức của mình.

- Người sống ỷ lại sẽ khó trưởng thành, thiếu tích cực trong suy nghĩ và hành động.

…

(Đối với HS lớp 6, đây là câu hỏi khó nên GV cần linh hoạt khi chấm, có thể cho điểm động viên khuyến khích chứ không cứng nhắc rập khuôn theo đáp án)…

d. Sáng tạo: HS có thể có suy nghĩ riêng về vấn đề nghị luận.

e. Chính tả: dùng từ, đặt câu, đảm bảo chuẩn ngữ pháp, ngữ nghĩa TV.

0,25

0,25

1,0

0,25

0,25

2

a. Đảm bảo cấu trúc của một bài văn tự sự: có đầy đủ Mở bài, Thân bài, kết bài.

0,25

b. Xác định đúng vấn đề tự sự.

0,25

c. Triển khai vấn đề:

* Đề 1: HS kể về một người bạn, cần có sự lập ý rõ ràng:

- Giới thiệu về bạn
- Tả ngoại hình bạn
- Tả tính cách bạn
- Kể về kỉ niệm với bạn
- Tình cảm của bản thân.

* Đề 2: Kể về một kỷ niệm.

- Giới thiệu kỷ niệm sâu sắc làm em nhớ mãi đến tận ngày nay.

– Kỷ niệm đó diễn ra ở đâu? khung cảnh thế nào?

– Những đối tượng nào gắn bó với kỷ niệm của em?

– Kỷ niệm đó mang lại cho em suy nghĩ gì?

– Kỷ niệm của em có phải là hồi ức đẹp không?

- Em có suy nghĩ gì về những kỷ niệm đáng nhớ đó.

4.0

d. Sáng tạo: HS có cách kể chuyện độc đáo, linh hoạt.

0,25

e. Chính tả: dùng từ, đặt câu, đảm bảo chuẩn ngữ pháp, ngữ nghĩa TV.

0,25

Câu

Yêu cầu cần đạt

Đánh giá

Đạt

Chưa đạt

1 .

Đoạn thơ trên được viết theo thể thơ lục bát.

2.

Ghi lại các 4 từ ghép: con ve, mùa thu, ngôi sao, ngọn gió ...

3

Hai câu thơ “Những ngôi sao thức ngoài kia/Chẳng bằng mẹ đã thức vì chúng con ” sử dụng phép tu từ nhân hóa và so sánh. Phép so sánh có tác dụng thể hiện tình yêu thương con sâu sắc của người mẹ. So với những ngôi sao trên bầu trời cao, sự hi sinh của mẹ còn vĩ đại hơn nhiều. Mẹ là người đã không quản gian nan, khó nhọc, không quản thức trắng đêm thâu để quạt mát cho con ngủ. Với mẹ con là tất cả, là nguồn sống cả đời của mẹ.

4 .

-Câu thơ “ Mẹ là ngọn gió của con suốt đời” sử dụng phép so sánh. Tình cảm của mẹ con luôn thiêng liêng, dịu êm và bền vừng nhất. Đi suốt một đời, tình mẹ ngọt ngào mãi bên con, nâng bước con đi. Câu thơ khẳng định một cánh thấm thía tình mẹ bao la, vĩnh hằng nhất.

5

Bài thơ giản dị, xây dựng dựa trên việc sử dụng các thủ pháp nghệ thuật đã thể hiện tình mẫu tử rất thiêng liêng. Không những thế bài thơ này còn chất chứa nỗi vất vả của mẹ khi sinh thành và nuôi nấng con thành lời. Chính lời ru của mẹ cứ thế nhẹ nhàng và âu yếm thẩm thấu vào tâm hồn non nớt của con.

6.

Tình mẫu tử chính là tình cảm thiêng liêng vô giá, một thứ tình cảm cao quý bởi đó chính là mối quan hệ gắn bó ruột thịt giữa mẹ và con cái. “Mẫu” chính là mẹ và “tử” có nghĩa là con. Bởi vậy, tình mẫu tử chính là sự quan tâm, sự săn sóc và yêu thương vô hạn của người mẹ dành cho con. Vì cuộc sống an nhiên của người con mà mẹ chấp nhận hi sinh vô điều kiện. Sự thành công và hạnh phúc của con chính là niềm mong ước lớn lao của người mẹ. Cũng bởi thế mà tình mẹ được ví von như biển Thái Bình dạt dào, như dòng suối hiền bao la chảy mãi… 

CÁC PHẦN

NỘI DUNG ĐÁNH GIÁ

KẾT QUẢ

ĐẠT

CHƯA ĐẠT

MỞ BÀI

-Dùng ngôi kể thứ nhất . Giới thiệu sơ lược trải nghiệm

-Giới thiệu về kỉ niệm với thầy/cô giáo cũ:

THÂN BÀI

-Trình bày không gian, thời gian, hoàn cảnh về kỉ niệm ...

-Thuật lại kỉ niệm: Trình bày các nhân vật có liên quan ( cử chỉ/ lời nói...)

-Các sự việc theo trình từ hợp lý ( Nhân-quả), rõ ràng.

-Kết hợp kể và tả, sử dụng biện pháp tu từ, ...

KẾT BÀI

-Nêu ý nghĩa của kỉ niệm với bản thân.

Câu

Nội dung cần đạt

Điểm

Phần I. Tiếng Việt ( 2,0 điểm)

2.0

Phần II. Đọc – hiểu văn bản (2,0 điểm)

Câu 1

Phương thức biểu đạt chính: Tự sự

Ngôi kể: ngôi thứ 3

Mỗi ý đúng được 0.25 đ

0.5

Câu 2

Các yếu tổ tưởng tượng, kì ảo trong văn bản chủ yếu dùng để miêu tả sức mạnh của Sơn Tinh và Thuỷ Tinh trong cuộc giao tranh:

+ Thủy Tinh hô mưa, gọi gió làm thành giông bão rung chuyển cả đất trời, dâng nước sông lên cuồn cuộn đánh Sơn Tinh

+ Sơn Tinh: Dùng phép lạ bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi, dựng thành lũy đất, ngăn chặn dòng nước lũ. Nước sông dâng lên bao nhiêu, đồi núi dâng lên bấy nhiêu.

Trả lời được 02 ý như đáp án được 0.5 đ

Trả lời đúng 01 ý được 0.25 đ

0.5

Câu 3

- Cuộc giao tranh giữa Sơn Tinh và Thuỷ Tinh giải thích các hiện tượng tự nhiên lũ lụt hằng năm.

- Qua chiến thắng của Sơn Tinh trước Thuỷ Tinh, tác giả dân gian ngầm thế hiện ước mơ chế ngự thiên tai của người Việt.

Trả lời đầy đủ 02 ý: 0.5 đ

Trả lời được 01 ý: 0.25 đ

0.5

Câu 4

Một số truyện kể dân gian liên quan đến thời đại các vua Hùng :

- Con Rồng, cháu Tiên

- Bánh chưng, bánh giầy

- Thánh Gióng

- Chử Đồng Tử

Phần III. Làm văn ( 6,0 điểm)

Câu 1

(1.5 điểm)

a. Đảm bảo thể thức, dung lượng yêu cầu của một đoạn văn .

0,25

b. Xác định đúng nội dung chủ yếu đoạn văn: những việc làm cần thiết để góp phần giảm thiểu thiên tai, lũ lụt hằng năm.

0,25

c.Triển khai hợp lý nội dung đoạn văn: HS có thể trình bày đoạn văn theo nhiều cách. Sau đây là một số gợi ý:

- Hằng năm, nước ta xảy ra nhiều thiên tai, lũ lụt gây thiệt hại nặng nề về người và của.

- Chúng ta cần phải hành động để góp phần ngăn chặn, giảm bớt thiên tai, lũ lụt:

+ Đắp đê ngăn lũ

+ Trồng cây gây rừng

+ Bảo vệ rừng, đặc biệt là rừng đầu nguồn; xử phạt nghiêm những hành vi chặt phá rừng, buôn bán gỗ lậu, trái phép.

+ Giáo dục ý thức mọi người về bảo vệ môi trường sống xung quanh, góp phần vào chống biến đổi khí hậu

…

• Liên hệ bản thân.

0,5

d. Sáng tạo: Cách diễn đạt độc đáo, có cảm nghĩ riêng, sâu sắc

0,25

e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp, ngữ nghĩa Tiếng Việt.

0,25

Câu 2

(4.5 điểm)

a. Đảm bảo cấu trúc của một bài văn tự sự : Bài viết có bố cục chặt chẽ, rõ ràng, sắp xếp hệ thống mạch lạc, chính xác.

0.25

b. Xác định đúng yêu cầu bài viết: Kể lại một truyền thuyết đã được học trong bài 1. Lắng nghe lịch sử nước mình.

0.25

c. Triển khai bài viết: Có thể theo gợi ý sau:

- Giới thiệu hoàn cảnh và nhân vật (chuyện xảy ra ở đâu? Bao giờ? Có những nhân vật nào?

- Kể lại toàn bộ diễn biến của câu chuyện theo cốt chuyện đã đã học. (Cần chọn từ, đặt câu, chọn chi tiết,…và có thể sử dụng cả văn đối thoại để làm câu chuyện thêm phần sinh động).
- Nêu phần kết của câu chuyện (Câu chuyện kết thúc ra sao? Có chiều hướng tốt hay xấu? Gợi cho em cảm giác gì? Bài học rút ra từ câu chuyện là gì?)

3.5

d. Sáng tạo: HS có cách kể chuyện độc đáo, linh hoạt.

0,25

e. Chính tả: dùng từ, đặt câu, đảm bảo chuẩn ngữ pháp, ngữ nghĩa TV.

0,25

Câu

Nội dung cần đạt

Điểm

Phần I. Tiếng Việt ( 2,0 điểm)

2.0

Phần II. Đọc – hiểu văn bản (2,0 điểm)

Câu 1

Phương thức biểu đạt chính: Tự sự

Ngôi kể: ngôi thứ 3

Mỗi ý đúng được 0.25 đ

0.5

Câu 2

Các yếu tổ tưởng tượng, kì ảo trong văn bản chủ yếu dùng để miêu tả sức mạnh của Sơn Tinh và Thuỷ Tinh trong cuộc giao tranh:

+ Thủy Tinh hô mưa, gọi gió làm thành giông bão rung chuyển cả đất trời, dâng nước sông lên cuồn cuộn đánh Sơn Tinh

+ Sơn Tinh: Dùng phép lạ bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi, dựng thành lũy đất, ngăn chặn dòng nước lũ. Nước sông dâng lên bao nhiêu, đồi núi dâng lên bấy nhiêu.

Trả lời được 02 ý như đáp án được 0.5 đ

Trả lời đúng 01 ý được 0.25 đ

0.5

Câu 3

- Cuộc giao tranh giữa Sơn Tinh và Thuỷ Tinh giải thích các hiện tượng tự nhiên lũ lụt hằng năm.

- Qua chiến thắng của Sơn Tinh trước Thuỷ Tinh, tác giả dân gian ngầm thế hiện ước mơ chế ngự thiên tai của người Việt.

Trả lời đầy đủ 02 ý: 0.5 đ

Trả lời được 01 ý: 0.25 đ

0.5

Câu 4

Một số truyện kể dân gian liên quan đến thời đại các vua Hùng :

- Con Rồng, cháu Tiên

- Bánh chưng, bánh giầy

- Thánh Gióng

- Chử Đồng Tử

Phần III. Làm văn ( 6,0 điểm)

Câu 1

(1.5 điểm)

a. Đảm bảo thể thức, dung lượng yêu cầu của một đoạn văn .

0,25

b. Xác định đúng nội dung chủ yếu đoạn văn: những việc làm cần thiết để góp phần giảm thiểu thiên tai, lũ lụt hằng năm.

0,25

c.Triển khai hợp lý nội dung đoạn văn: HS có thể trình bày đoạn văn theo nhiều cách. Sau đây là một số gợi ý:

- Hằng năm, nước ta xảy ra nhiều thiên tai, lũ lụt gây thiệt hại nặng nề về người và của.

- Chúng ta cần phải hành động để góp phần ngăn chặn, giảm bớt thiên tai, lũ lụt:

+ Đắp đê ngăn lũ

+ Trồng cây gây rừng

+ Bảo vệ rừng, đặc biệt là rừng đầu nguồn; xử phạt nghiêm những hành vi chặt phá rừng, buôn bán gỗ lậu, trái phép.

+ Giáo dục ý thức mọi người về bảo vệ môi trường sống xung quanh, góp phần vào chống biến đổi khí hậu

…

Liên hệ bản thân.

0,5

d. Sáng tạo: Cách diễn đạt độc đáo, có cảm nghĩ riêng, sâu sắc

0,25

e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp, ngữ nghĩa Tiếng Việt.

0,25

Câu 2

(4.5 điểm)

a. Đảm bảo cấu trúc của một bài văn tự sự : Bài viết có bố cục chặt chẽ, rõ ràng, sắp xếp hệ thống mạch lạc, chính xác.

0.25

b. Xác định đúng yêu cầu bài viết: Kể lại một truyền thuyết đã được học trong bài 1. Lắng nghe lịch sử nước mình.

0.25

c. Triển khai bài viết: Có thể theo gợi ý sau:

- Giới thiệu hoàn cảnh và nhân vật (chuyện xảy ra ở đâu? Bao giờ? Có những nhân vật nào?

- Kể lại toàn bộ diễn biến của câu chuyện theo cốt chuyện đã đã học. (Cần chọn từ, đặt câu, chọn chi tiết,…và có thể sử dụng cả văn đối thoại để làm câu chuyện thêm phần sinh động).
- Nêu phần kết của câu chuyện (Câu chuyện kết thúc ra sao? Có chiều hướng tốt hay xấu? Gợi cho em cảm giác gì? Bài học rút ra từ câu chuyện là gì?)

3.5

d. Sáng tạo: HS có cách kể chuyện độc đáo, linh hoạt.

0,25

e. Chính tả: dùng từ, đặt câu, đảm bảo chuẩn ngữ pháp, ngữ nghĩa TV.

0,25

Từ đơn

Từ ghép

Từ láy

Cả, mấy, vạn, thấy, chỉ, cho, dọn, ra, có, một, không, muốn

tướng lĩnh, quân sĩ, niêu cơm, tí xíu, bĩu môi, cầm đũa

vẻn vẹn

Câu

Nội dung cần đạt

Điểm

Phần I. Tiếng Việt ( 2,0 điểm)

2.0

Phần II. Đọc – hiểu văn bản (2,0 điểm)

Câu 1

Phương thức biểu đạt chính: Tự sự

0.5

Câu 2

Chi tiết kì ảo có trong đoạn trích là chi tiết về chằn tinh có nhiều phép lạ, thường ăn thịt người.

0.5

Câu 3