Chuyên đề este-lipit hóa 12

Công thức toán học không thể tải, để xem trọn bộ tài liệu hoặc in ra làm bài tập, hãy tải file word về máy bạn nhé

Chuyên đề 1

ESTE – LIPIT

✰✰✰

TÓM TẮT LÝ THUYẾT

*****

B1. ESTE

I – KHÁI NIỆM, DANH PHÁP

Tổng quát:

⮩ Khi thay thế nhóm OH ở nhóm cacboxyl của axit cacboxylic bằng nhóm OR’ thì được este.

CTCT của este đơn chức: RCOOR’

R: gốc hiđrocacbon của axit hoặc H.

R’: gốc hiđrocacbon của ancol (R # H)

CTCT chung của este no đơn chức:

- C_nH_2n+1COOC_mH_2m+1 (n ≥ 0, m ≥ 1)

- C_xH_2xO₂ (x ≥ 2)

Tên gọi: Tên gốc hiđrocacbon của ancol + tên gốc axit.

- Tên gốc axit: Xuất phát từ tên của axit tương ứng, thay đuôi ic→at.

Thí dụ:

CH₃COOCH₂CH₂CH₃: propyl axetat

HCOOCH₃: metyl fomat

* Công thức tổng quát của este

🟍 Trường hợp đơn giản: là este không chứa nhóm chức nào khác, ta có các công thức như sau

- Tạo bởi axit cacboxylic đơn chức RCOOH và ancol đơn chức R'OH: RCOOR'.

- Tạo bởi axit cacboxylic đa chức R(COOH)_a và ancol đơn chức R'OH: R(COOR')_a.

- Tạo bởi axit cacboxylic đơn chức RCOOH và ancol đa chức R'(OH)_b: (RCOO)_bR'.

- Tạo bởi axit cacboxylic đa chức R(COOH)_a và ancol đa chức R'(OH)_b: R_b(COO)_abR'_a.

Trong đó, R và R' là gốc hiđrocacbon (no, không no hoặc thơm); trường hợp đặc biệt, R có thể là H (đó là este của axit fomic H-COOH).

🟍 Trường hợp phức tạp: là trường hợp este còn chứa nhóm OH (hiđroxi este) hoặc este còn chứa nhóm COOH (este - axit) hoặc các este vòng nội phân tử … Este trong trường hợp này sẽ phải xét cụ thể mà không thể có CTTQ chung được. Ví dụ với glixerol và axit axetic có thể có các hiđroxi este như HOC₃H₅(OOCCH₃)₂ hoặc (HO)₂C₃H₅OOCCH₃; hoặc với axit oxalic và metanol có thể có este - axit là HOOC-COOCH₃.

🟍 Công thức tổng quát dạng phân tử của este không chứa nhóm chức khác

Nên sử dụng CTTQ dạng

(trong đó n là số cacbon trong phân tử este n ≥ 2, nguyên; Δ là tổng số liên kết π và số vòng trong phân tử Δ ≥ 1, nguyên; a là số nhóm chức este a ≥ 1, nguyên), để viết phản ứng cháy hoặc thiết lập công thức theo phần trăm khối lượng của nguyên tố cụ thể.

II – TÍNH CHẤT VẬT LÍ

- Các este là chất lỏng hoặc chất rắn trong điều kiện thường, hầu như không tan trong nước.

- Có nhiệt độ sôi thấp hơn hẳn so với các axit đồng phân hoặc các ancol có cùng khối lượng mol phân tử hoặc có cùng số nguyên tử cacbon.

Thí dụ:

Nguyên nhân: Do giữa các phân tử este không tạo được liên kết hiđro với nhau và liên kết hiđro giữa các phân tử este với nước rất kém.

- Các este thường có mùi đặc trưng: isoamyl axetat có mùi chuối chín, etyl butirat và etyl propionat có mùi dứa; geranyl axetat có mùi hoa hồng…

III. TÍNH CHẤT HOÁ HỌC

1. Phản ứng thủy phân

Tính chất hoá học quan trọng nhất của este là phản ứng thuỷ phân. Sơ đồ thuỷ phân este (về cơ bản, chưa xét các trường hợp đặc biệt) là :

(este) (nước) (axit) (ancol)

Thuỷ phân chính là quá trình nghịch của của phản ứng este hoá.

Phản ứng thuỷ phân có thể xảy ra trong môi trường axit hoặc môi trường bazơ.

- Phản ứng thuỷ phân trong môi trường kiềm được gọi là phản ứng xà phòng hoá.

Đặc điểm của phản ứng thuỷ phân este:

- Phản ứng thuỷ phân este trong môi trường axit là phản ứng thuận nghịch. Sản phẩm của phản ứng trong điều kiện này luôn có axit cacboxylic. Để chuyển dịch cân bằng về phía tạo axit và ancol, ta dùng lượng dư nước.

- Phản ứng thuỷ phân este không những thuận nghịch mà còn rất chậm. Để tăng tốc độ phản ứng thuỷ phân ta đun nóng hỗn hợp phản ứng với với chất xúc tác axit (H₂SO₄, HCl…).

- Phản ứng xà phòng hoá chỉ xảy ra một chiều, sản phẩm thu được luôn có muối của axit cacboxylic.

(este) (kiềm) (muối) (ancol, phenol, anđehit …)

a.Thủy phân trong môi trường axit :tạo ra 2 lớp chất lỏng , là phản ứng thuận nghịch (2 chiều )

RCOOR^, + H₂O RCOOH + R^,OH

b.Thủy phân trong môi trường bazơ ( Phản ứng xà phòng hóa ) : là phản ứng 1 chiều

RCOOR^, + NaOH RCOONa + R^,OH

* ESTE đốt cháy tạo thành CO₂ và H₂O . ta suy ra este đó là este no đơn chức , hở (C_nH_2nO₂)

2. Phản ứng của gốc hiđrocacbon

Este không no (este của axit không no hoặc ancol không no) có khả năng tham gia phản ứng cộng và phản ứng trùng hợp – đây là tính chất do liên kết quy định (tương tự như hiđrocacbon tương ứng). Một số phản ứng thuộc loại này có ứng dụng quan trọng là :

- Phản ứng chuyển hoá dầu (chất béo lỏng) thành mỡ (chất béo rắn)

(C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅ + 3H₂ (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅

(Triolein) (Tristearin)

- Phản ứng trùng hợp vinyl axetat thành poli(vinyl axetat)

- Trùng hợp metyl metacrylat thành poli(metyl metacrylat) – thuỷ tinh hữu cơ plexiglas).

- Phản ứng tráng gương của este của axit fomic– (xem lại anđehit).

3. Phản ứng khử este bởi líti-nhôm hiđrua LiAlH₄ thành ancol bậc I

RCOOR'RCH₂OH + R'OH

(Chú ý: anhiđrit axit, halogenua axit cũng bị líti-nhôm hiđrua khử tương tự).

4. Một số phản ứng thuỷ phân đặc biệt của este

Căn cứ vào sơ đồ phản ứng xà phòng hoá hay phản ứng thuỷ phân este ta có thể căn cứ vào sản phẩm tạo thành để suy đoán cấu tạo của este ban đầu.

Không nhất thiết sản phẩm cuối cùng phải có ancol, tuỳ thuộc vào việc nhóm –OH đính vào gốc hiđrocacbon có cấu tạo như thế nào mà sẽ có các phản ứng tiếp theo xảy ra để có sản phẩm cuối cùng hoàn toàn khác nhau, hoặc nữa là do cấu tạo bất thường của este gây nên.

Một số trường hợp thuỷ phân đặc biệt của este (không chứa halogen) thường gặp trong bài toán định lượng là :

• Este + NaOH 1 muối + 1 anđehit

Este đơn chức có gốc ancol dạng công thức R-CH=CH-

Thí dụ CH₃COOCH=CH-CH₃

• Este + NaOH 1 muối + 1 xeton

Este đơn chức với dạng công thức R’ –COO – C(R)=C(R”)R’’’

Thí dụ : CH₃-COO-C(CH₃)= CH₂ tạo axeton khi thuỷ phân.

• Este + NaOH 1 muối + 1 ancol + H₂O

Este- axit : HOOC-R-COOR’

• Este + NaOH 2 muối + H₂O

Este của phenol: C₆H₅OOC-R

• Este + NaOH 1 muối + anđehit + H₂O

Hiđroxi- este: RCOOCH(OH)-R’

• Este + NaOH 1 muối + xeton + H₂O

Hiđroxi- este: RCOOC(R)(OH)-R’

• Este + NaOH 1 sản phẩm duy nhất

hoặc “m _RẮN = m_ESTE + m_NaOH”.

Este vòng (được tạo bởi hiđroxi axit)

• Este + NaOH Có M_SP = M_Este + M_NaOH

Đây chính là este vòng nhưng được nhìn dưới góc độ khác mà thôi

Chú ý các kết luận in nghiêng ngay dưới mỗi trường hợp trên đây chỉ là một thí dụ đơn giản nhất, các em chỉ được vận dụng khi không có dấu hiệu cho phép xác định cụ thể số nhóm chức este trước đó.

IV. ĐIỀU CHẾ

1. Phương pháp chung: Bằng phản ứng este hoá giữa axit cacboxylic và ancol.

2. Phương pháp riêng: Điều chế este của anol không bền bằng phản ứng giữa axit cacboxylic và ancol tương ứng.

V. ỨNG DỤNG

- Dùng làm dung môi để tách, chiết chất hữu cơ (etyl axetat), pha sơn (butyl axetat),...

- Một số polime của este được dùng để sản xuất chất dẻo như poli(vinyl axetat), poli (metyl metacrylat),.. hoặc dùng làm keo dán.

- Một số este có mùi thơm, không độc, được dùng làm chất tạo hương trong công nghiệp thực phẩm (benzyl fomat, etyl fomat,..), mĩ phẩm (linalyl axetat, geranyl axetat,…),…

B2. LIPIT

I – KHÁI NIỆM

Lipit là những hợp chất hữu cơ có trong tế bào sống, không hoà tan trong nước nhưng tan nhiều trong các dung môi hữu cơ không cực.

• Cấu tạo: Phần lớn lipit là các este phức tạp, bao gồm chất béo (triglixerit), sáp, steroit và photpholipit,…

II – CHẤT BÉO

1. Khái niệm

Chất béo là trieste của glixerol với axit béo, gọi chung là triglixerit hay là triaxylglixerol.

Các axit béo hay gặp:

C₁₇H₃₅COOH hay CH₃[CH₂]₁₆COOH: axit stearic

C₁₇H₃₃COOH hay cis-CH₃[CH₂]₇CH=CH[CH₂]₇COOH: axit oleic

C₁₅H₃₁COOH hay CH₃[CH₂]₁₄COOH: axit panmitic

⮩ Axit béo là những axit đơn chức có mạch cacbon dài, không phân nhánh, có thể no hoặc không no.

CTCT chung của chất béo:

R¹, R², R³ là gốc hiđrocacbon của axit béo, có thể giống hoặc khác nhau.

Thí dụ:

(C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅: tristearoylglixerol (tristearin)

(C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅: trioleoylglixerol (triolein)

(C₁₅H₃₁COO)₃C₃H₅: tripanmitoylglixerol (tripanmitin)

2. Tính chất vật lí

Ở điều kiện thường: Là chất lỏng hoặc chất rắn.

- R¹, R², R³: Chủ yếu là gốc hiđrocacbon no thì chất béo là chất rắn.

- R¹, R², R³: Chủ yếu là gốc hiđrocacbon không no thì chất béo là chất lỏng.

Không tan trong nước nhưng tan nhiều trong các dung môi hữu cơ không cực: benzen, clorofom,…

Nhẹ hơn nước, không tan trong nước.

3. Tính chất hoá học

a. Phản ứng thuỷ phân

b. Phản ứng xà phòng hoá

c. Phản ứng cộng hiđro của chất béo lỏng

4. Ứng dụng

- Thức ăn cho người, là nguồn dinh dưỡng quan trọng và cung cấp phần lớn năng lượng cho cơ thể hoạt động.

- Là nguyên liệu để tổng hợp một số chất khác cần thiết cho cơ thể. Bảo đảm sự vận chuyển và hấp thụ được các chất hoà tan được trong chất béo.

- Trong công nghiệp, một lượng lớn chất béo dùng để sản xuất xà phòng và glixerol. Sản xuất một số thực phẩm khác như mì sợi, đồ hộp,…

B3. KHÁI NIỆM VỀ XÀ PHÒNG VÀ CHẤT GIẶT RỬA TỔNG HỢP (GIẢM TẢI)

I – XÀ PHÒNG

1. Khái niệm

Xà phòng thường dùng là hỗn hợp muối natri hoặc muối kali của axit béo, có thêm một số chất phụ gia.

Thành phần chủ yếu của xà phòng thường: Là muối natri của axit panmitic hoặc axit stearic. Ngoài ra trong xà phòng còn có chất độn (làm tăng độ cứng để đúc bánh), chất tẩy màu, chất diệt khuẩn và chất tạo hương,…

2. Phương pháp sản xuất

Xà phòng còn được sản xuất theo sơ đồ sau:

Thí dụ:

II – CHẤT GIẶT RỬA TỔNG HỢP

1. Khái niệm

Những hợp chất không phải là muối natri của axit cacboxylic nhưng có tính năng giặt rửa như xà phòng được gọi là chất giặt rửa tổng hợp.

2. Phương pháp sản xuất

Được tổng hợp từ các chất lấy từ dầu mỏ.

3. TÁC DỤNG TẨY RỬA CỦA XÀ PHÒNG VÀ CHẤT GIẶT RỬA TỔNG HỢP

- Muối natri trong xà phòng hay trong chất giặt rửa tổng hợp có khả năng làm giảm sức căng bề mặt của các chất bẩn bám trên vải, da,… do đó vế bẩn được phân tán thành nhiều phần nhỏ hơn và được phân tán vào nước.

- Các muối panmitat hay stearat của các kim loại hoá trị II thường khó tan trong nước, do đó không nên dùng xà phòng để giặt rửa trong nước cứng (nước có chứa nhiều ion Ca²⁺, Mg²⁺). Các muối của axit đođexylbenzensunfonic lại tan được trong nước cứng, do đó chất giặt rửa có ưu điểm hơn xà phòng là có thể giặt rửa cả trong nước cứng.

CÁC DẠNG BÀI TẬP

*****

🟍 Dạng 1:

TÌM CTPT CỦA ESTE DỰA VÀO PHẢN ỨNG ĐỐT CHÁY

🏵 PHƯƠNG PHÁP

+ Đặt CTTQ của este: C_nH_2nO₂

+ Viết ptpứ cháy: C_nH_2nO₂ + O₂ 🡪 nCO₂ + n H₂O

+ Đặt số mol của CO₂ hoặc H₂O vào ptr rồi suy ra số mol của C_nH_2nO₂

+ Từ CT : . Thế các dữ kiện đề bài cho vào CT => n => CTPT cần tìm.

Dấu hiệu: + =

+ Este đựơc tạo bởi axít no đơn chức và ancol no đơn chức.

+ Nhìn vào đáp án nếu chỉ toàn là este no đơn chức

=> Nếu thấy có 1 trong 3 dấu hiệu này thì cứ đặt CTTQ là (C_nH_2nO₂) rồi giải như hướng dẫn ở trên.

* Este đơn chức cháy cho , suy ra este đơn chức không no 1 nối đôi, mạch hở (C_nH_2n-2O₂)

🡒 n_este =

🏵 BÀI TẬP

⬩ Ví dụ 1: Đốt cháy hoàn toàn 1,48 g este A thu được 2,64g CO₂ và 1,08 g H₂O. Tìm CTPT của A.

A. C₂H₄O₂ B. C₃H₆O₂ C. C₄H₈O₂ D. C₃H₄O₂

⬩ Ví dụ 2: Đốt hoàn toàn 4,2g một este E thu được 6,16g CO₂ và 2,52g H₂O. Công thức cấu tạo của E là

A. HCOOC₂H₅. B. CH₃COOC₂H₅.

C. CH₃COOCH₃. D. HCOOCH₃.

⬩ Ví dụ 3: Este X tạo bởi ancol no đơn chức và axit cacboxylic không no (có 1 liên kết đôi) đơn chức. Đốt cháy m mol X thu được 22,4 lít CO₂ (đktc) và 9g H₂O .Giá trị của m là bao nhiêu trong các số cho dưới đây?

A. 1 mol B. 2 mol C. 3 mol D. Kết quả khác

⬩ Ví dụ 4: Đốt cháy hoàn toàn 0,1 gam một chất hữu cơ X cần 4,48 lít khí oxi (đkc) thu được . Biết rằng X tác dụng với NaOH tạo ra hai chất hữu cơ. CTCT của X là:

A. HCOOC₃H₇ B. HCOOCH₃ C. CH₃COOC₂H₅ D. C₂H₅COOCH₃

⬩ Ví dụ 5: (ĐH B-09) Hỗn hợp X gồm hai este no, đơn chức, mạch hở. Đốt cháy hoàn toàn một lượng X cần dùng vừa đủ 3,976 lít khí O₂ (ở đktc), thu được 6,38 gam CO₂. Mặt khác, X tác dụng với dung dịch NaOH, thu được một muối và hai ancol là đồng đẳng kế tiếp. Công thức phân tử của hai este trong X là

A. C₂H₄O₂ và C₃H₆O₂ B. C₃H₄O₂ và C₄H₆O₂

C. C₃H₆O₂ và C₄H₈O₂ D. C₂H₄O₂ và C₅H₁₀O₂

🕮 Dạng 2:

TÌM CTCT CỦA ESTE DỰA VÀO PHẢN ỨNG XÁ PHÒNG HÓA

🏵 PHƯƠNG PHÁP

1. Xà phòng hóa este đơn chức:

RCOOR^’ + NaOH RCOONa + R^’OH

2. Lưu ý: Một số este khi bị thủy phân không tạo ancol:

• Este + NaOH 1 muối + 1 anđehit

Este đơn chức có gốc ancol dạng công thức R-CH=CH-

Thí dụ CH₃COOCH=CH-CH₃

• Este + NaOH 1 muối + 1 xeton

Este đơn chức với dạng công thức R’ –COO – C(R)=C(R”)R’’’

Thí dụ : CH₃-COO-C(CH₃)= CH₂ tạo axeton khi thuỷ phân.

• Este + NaOH 2 muối + H₂O

Este của phenol: C₆H₅OOC-R

• Este + NaOH 1 sản phẩm duy nhất Este đơn chức 1 vòng

+NaOH

3. Xác định công thức cấu tạo este hữu cơ hai chức:

a. Một ancol và hai muối:

= 2n_este= n_muối; n_ancol = n_este

b. Hai ancol và một muối:

n_OH^- = 2n_muối = 2n_este; n_OH^- = 2n_rượu.

4. Khi xác định công thức cấu tạo este hữu cơ ta nên chú ý:

- Este có số nguyên tử C ≤ 3

- Este có M_este≤ 100 đvC 🢡 Este đơn chức.

- Tỉ lệ mol: = số nhóm chức este.

- Cho phản ứng: Este + NaOH Muối + Rượu

Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ta có: m_este + m_NaOH = m_muối + m_rượu

Cô cạn dung dịch sau phản ứng được chất rắn khan, chú ý đến lượng NaOH còn dư hay không.

🏵 BÀI TẬP

⬩ Ví dụ 1: Đốt cháy hoàn toàn 1 mol este X thu được 3 mol khí CO₂. Mặt khác khi xà phòng hóa 0,1 mol este trên thu được 8,2 gam muối chứa natri. Tìm CTCT của X .

A. HCOOC₃H₇ B. HCOOCH₃ C. CH₃COOC₂H₅ D. C₂H₅COOCH₃

⬩ Ví dụ 2: Cho 20 gam một este X (có phân tử khối là 100 đvC) tác dụng với 300 ml dung dịch NaOH 1M. Sau phản ứng, cô cạn dung dịch thu được 23,2 gam chất rắn khan. Công thức cấu tạo của X là

A. CH₂=CHCH₂COOCH₃. B. CH₃COOCH=CHCH₃. C. C₂H₅COOCH=CH₂. D. CH₂=CHCOOC₂H₅.

⬩ Ví dụ 3: Xà phòng hóa 8,8 gam etyl axetat bằng 200 ml dung dịch NaOH 0,2M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, cô cạn dung dịch thu được chất rắn khan có khối lượng là

A. 8,2 gam. B. 8,56 gam. C. 3,28 gam. D. 10,4 gam.

⬩ Ví dụ 4: X là một este no đơn chức, có tỉ khối hơi đối với CH₄ là 5,5. Nếu đem đun 2,2 gam este X

với dung dịch NaOH (dư), thu được 2,05 gam muối. Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. HCOOCH₂CH₂CH₃. B. C₂H₅COOCH₃.

C. CH₃COOC₂H₅. D. HCOOCH(CH₃)₂.

⬩ Ví dụ 5: Xà phòng hoá hoàn toàn 1,99 gam hỗn hợp hai este bằng dung dịch NaOH thu được 2,05 gam muối của một axit cacboxylic và 0,94 gam hỗn hợp hai ancol là đồng đẳng kế tiếp nhau. Công thức của hai este đó là

A. CH₃COOC₂H₅ và CH₃COOC₃H₇. B. C₂H₅COOCH₃ và C₂H₅COOC₂H₅.

C. CH₃COOCH₃ và CH₃COOC₂H₅. D. HCOOCH₃ và HCOOC₂H₅.

🕮 Dạng 3:

TÌM CTCT CỦA ESTE DỰA VÀO TỶ KHỐI HƠI

🏵 PHƯƠNG PHÁP

Nhớ CT:

d_este/B = => M_este => n=> CTPT ( M_kk = 29)

🏵 BÀI TẬP

⬩ Ví dụ 1. Tỷ khối hơi của một este so với không khí bằng 2,07 . CTPT của este là:

A. C₂H₄O₂ B. C₃H₆O₂ C. C_4­H₈O₂ D. C₅H₁₀O₂

⬩ Ví dụ 2. Este A điều chế từ ancol metylic có tỉ khối so với oxi là 2,3125. Công thức của A là:

A. C₂H₅COOC₂H₅. B. CH₃COOCH₃. C. CH₃COOC₂H₅. D. C₂H₅COOCH₃

⬩ Ví dụ 3. Este A điều chế từ ancol metylic có tỉ khối so với metan là 3,75. Công thức của A là:

A. C₂H₅COOCH₃. B. HCOOCH₃. C. C₂H₅COOC₂H₅. D. HCOOC₂H₅.

⬩ Ví dụ 4. Este A điều chế từ ancol metylic có tỉ khối so với metan là 3,75. Công thức của A là:

A. C₂H₅COOCH₃. B. HCOOCH₃. C. C₂H₅COOC₂H₅. D. HCOOC₂H₅

🕮 Dạng 4:

TÍNH HIỆU SUẤT CỦA PHẢN ỨNG ESTE HÓA

🏵 PHƯƠNG PHÁP

RCOOH + R^’OH RCOOR^’ + H₂O .

Trước phản ứng: a mol b mol

Phản ứng; x x x

Sau phản ứng; a – x b – x x

. Tính hiệu suất phản ứng

- Nếu a ≥ b 🢡 H tính theo ancol

- Nếu a < b 🢡 H tính theo axit

🏵 BÀI TẬP

⬩ Ví dụ 1: Đun 12 gam axit axetic với 13,8 gam etanol (có H₂SO4 đặc làm xúc tác) đến khi phản ứng đạt tới trạng thái cân bằng, thu được 11 gam este. Hiệu suất của phản ứng este hoá là

A. 62,5%. B. 75%. C. 55%. D. 50%.

⬩ Ví dụ 2: Đun nóng 6,0 gam CH₃COOH với 6,0 gam C₂H₅OH (có H₂SO₄ làm xúc tác, hiệu suất phản

ứng este hoá bằng 50%). Khối lượng este tạo thành là

A. 6,0 gam. B. 4,4 gam. C. 8,8 gam. D. 5,2 gam

🕮 Dạng 5:

HAI ESTE CÓ CÙNG KLPT TÁC DỤNG VỚI NaOH

🏵 PHƯƠNG PHÁP

Cần nhớ: = => từ suy ra = hoặc = n.M tuỳ theo đề bài yêu cầu.

🏵 BÀI TẬP

⬩ Ví dụ 1. Xà phòng hóa hoàn toàn 37,0 gam hỗn hợp 2 este là HCOOC₂H₅ và CH₃COOCH₃ bằng dung dịch NaOH, đun nóng. Khối lượng NaOH cần dùng là

A. 8,0g B. 20,0g C. 16,0g D. 12,0g

⬩ Ví dụ 2. Xà phòng hóa 22,2g hỗn hợp 2 este là HCOOC₂H₅ và CH₃COOCH₃ đã dùng hết 200 ml dd NaOH . Nồng độ mol/l của dung dịch NaOH là.

A. 0,5 B. 1 M C. 1,5 M D. 2M

⬩ Ví dụ 3. Xà phòng hóa hoàn toàn 17,6 gam hỗn hợp 2 este là etyl axetat và metyl propionat bằng lượng vừa đủ V (ml) dung dịch NaOH 0,5M. Giá trị V là

A. 200 ml. B. 500 ml. C. 400 ml. D. 600 ml.

🕮 Dạng 6:

TÍNH KHỐI LƯỢNG CHẤT BÉO HOẶC KHỐI LƯỢNG XÀ PHÒNG

🏵 PHƯƠNG PHÁP

Ta có PTTQ: (RCOO)₃C₃H₅ + 3 NaOH 🡪 3RCOONa +C₃H₅(OH)₃

( chất béo) (Xà phòng) ( glixerol)

Áp dụng ĐLBT KL: m_{chất béo} + m_NaOH = m_{xà phòng} + m_glixerol => m của chất cần tìm

🏵 BÀI TẬP

⬩ Ví dụ 1. Đun nóng chất béo cần vừa đủ 40 kg dung dịch NaOH 15%, giả sử phản ứng xảy ra hoàn toàn. Khối lượng (kg) glixerol thu được là

A. 13,8 B. 4,6 C. 6,975 D. 9,2

⬩ Ví dụ 2. Xà phòng hóa hoàn toàn 17,24 gam chất béo cần vừa đủ 0,06 mol NaOH. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được khối lượng xà phòng là

A. 16,68 gam. B. 18,38 gam. C. 18,24 gam. D. 17,80 gam.

⬩ Ví dụ 3. Đun nóng 4,03 kg panmitin với lượng dư dung dịch NaOH thì thu được bao nhiêu kg xà phòng chứa 72% muối natri panmitat ?

A. 5,79 B. 4,17 C. 7,09 D. 3,0024

⬩ Ví dụ 4. Xà phòng hóa 8,8 gam etyl axetat bằng 100 ml dung dịch NaOH 2M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, cô cạn dung dịch thu được chất rắn khan có khối lượng là

A. 3,28 gam. B. 8,56 gam. C. 8,2 gam. D. 12,2 gam.

⬩ Ví dụ 5. Thuỷ phân este X có CTPT C₄H₈O₂ trong dung dịch NaOH thu được hỗn hợp hai chất hữu cơ Y và Z trong đó Y có tỉ khối hơi so với H₂ là 16. X có công thức là

A. HCOOC₃H₇ B. CH₃COOC₂H₅ C. HCOOC₃H₅ D. C₂H₅COOCH

🕮 Dạng 7:

XÁC ĐỊNH CHỈ SỐ AXIT, CHỈ SỐ ESTE HÓA, CHỈ SỐ XÀ PHÒNG HÓA. TOÁN VỀ CHẤT BÉO

🏵 PHƯƠNG PHÁP

- Chỉ số axit: là số mg KOH cần để trung hoà axit béo tự do có trong 1g chất béo.

Trong đó:

a là chỉ số axit

m_{chất béo}: khối lượng chất béo.

- Chỉ số xà phòng hoá: là tổng số mg KOH cần để xà phòng hoá glixerit và trung hoà axit béo tự do có trong 1g chất béo.

🢡 Chỉ số xà phòng hóa = Chỉ số este hóa + chỉ số axit

- Chỉ số iot: là số gam iot có thể cộng hợp vào các liên kết bội có trong 100g chất béo.

🏵 BÀI TẬP

⬩ Ví dụ 1: Để trung hoà lượng axit tự do có trong 14 gam một mẫu chất béo cần 15ml dung dịch KOH 0,1M. Chỉ số axit của mẫu chất béo trên là

A. 4,8. B. 6,0. C. 5,5. D. 7,2.

⬩ Ví dụ 2: Xà phòng hoá hoàn toàn 17,24 gam chất béo cần vừa đủ 0,06 mol NaOH. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được khối lượng xà phòng là

A. 17,80 gam. B. 18,24 gam. C. 16,68 gam. D. 18,38 gam.

⬩ Ví dụ 3: Thuỷ phân hoàn toàn chất béo E bằng dung dịch NaOH thu được 1,84g glixerol và 18,24g muối của axit béo duy nhất. Chất béo đó là

A. (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅. B. (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅.

C. (C₁₅H₃₁COO)₃C₃H₅. D. (C₁₅H₂₉COO)₃C₃H₅.

⬩ Ví dụ 4: Để trung hòa hết 4g chất béo có chỉ số axit bằng 7 cần 1 lượng NaOH là

A. 0,028g B. 0,02g C. 0,28g D. 0,2g

⬩ Ví dụ 5: Khi xà phòng hóa hoàn toàn 2,52g chất béo cần 90 ml dung dịch KOH 0,1m. Chỉ số xà phòng hóa của chất béo là

A. 200 B. 190 C. 210 D. 180

MÙI CỦA MỘT SỐ ESTE THÔNG DỤNG (THAM KHẢO)

1. Amyl axetat: Mùi chuối, Táo

2. Amyl butyrat: Mùi mận, Mơ, Đào, Dứa

3. Allyl hexanoat: Mùi dứa

4. Benzylaxetat: Mùi quả đào

5. Benzyl butyrat: Mùi sơri

6. Etylfomiat: Mùi đào chín

7. Etyl butyrat: Mùi dứa.

8. Etyl lactat: Mùi kem, bơ

9. Etyl format: Mùi chanh, dâu tây.

10. Etyl cinnamat: Mùi quế

11. Isobutyl format: Mùi quả mâm xôi

12. Isoamylaxetat: Mùi chuối

13. Isobutyl propionat: Mùi rượu rum

14. Geranyl axetat: Mùi hoa phong lữ

15. Metyl salisylat: Mùi cao dán, dầu gió.

16. Metyl butyrat: Mùi táo, Dứa, Dâu tây

17. Metyl 2-aminobenzoat: Mùi hoa cam

18. Octyl acetat: Mùi cam

19. Propyl acetat: Mùi lê

20. Metyl phenylacetat: Mùi mật

21. Metyl anthranilat: Mùi nho C₆H₄(NH₂)COOCH₃ (Vị trí ortho)

22. Metyl trans-cinnamat: Mùi dâu tây (trans-cinnamic axit)

CH₃O

BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

*****

I. LÝ THUYẾT:

Câu 1. Thủy phân este X trong môi trường kiềm, thu được natri axetat và rượu etylic. Công thức X là:

A. B. C. D.

Câu 2. Công thức tổng quát của este no đơn chức C_nH_2n+1COOC_mH_2m+1. Giá trị của m, n lần lượt là:

A. B. C. D.

Câu 3. Phát biểu nào sau đây đúng: Phản ứng este hóa là phản ứng của:

A. Axit hữu cơ và ancol B. Axit vô cơ và ancol

C. Axit no đơn chức và ancol no đơn chức D. Axit (vô cơ hay hữu cơ) và ancol

Câu 4. Phát biểu nào sau đây đúng:

A. Các este có nhiệt độ sôi cao hơn axit hay ancol tương ứng

B. Các este rất ít tan trong nước và nhẹ hơn nước

C. Trong tự nhiên este tồn tại ở cả 3 thể rắn, lỏng và khí

D. Hoa quả có mùi thơm đặc trưng của este

Câu 5. Sắp xếp theo chiều tăng nhiệt độ sôi của các chất sau đây:

A. HCOOCH₃ < HCOOH < CH₃OH B. HCOOCH₃ < CH₃OH < HCOOH

C. HCOOH < CH₃OH < HCOOCH₃ D. CH₃OH < HCOOCH₃ < HCOOH

Câu 6. Hợp chất este nào khi bị thủy phân trong môi trường kiềm tạo sản phẩm là 1 muối và 1 ancol:

A. CH₃COOC₆H₅ B. CH₃COOC₂H₅

C. CH₃OCOCH₂COOC₂H₅ D. CH₃COOCH₂CH₂OCOCH₃

Câu 7. Hợp chất este nào khi bị thủy phân trong môi trường kiềm tạo sản phẩm là 2 muối và 1 ancol:

A. CH₃COOC₆H₅ B. CH₃COOCH₂CH₂OCOCH₃

C. CH₃COOC₂H₅ D. CH₃OCOCH₂COOC₂H₅

Câu 8. Hợp chất este nào khi bị thủy phân trong môi trường kiềm tạo sản phẩm là 3 muối và 1 ancol:

A. CH₃COOC₂H₅ B. (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅

C. CH₃COOCH₂CH₂OCOCH₃ D. CH₃COOC₆H₅

Câu 9. Thủy phân etyl axetat trong môi trường axit thu được sản phẩm hữu cơ là:

A. Axit axetic và ancol etylic B. Axit fomic và ancol etylic

C. Axit axetic và ancol metylic D. Axit fomic và ancol metylic

Câu 10. *Điều chế este C₆H₅OCOCH₃ cần trực tiếp nguyên liệu nào sau đây:

A. Axit benzoic và ancol metylic B. Anhiđric axetic và phenol

C. Axit axetic và ancol benzylic D. Axit axetic và phenol

Câu 11. Điều chế este CH₃COOCH=CH₂ cần trực tiếp nguyên liệu nào sau đây:

A. Axit acrylic và ancol metylic B. Axit axetic và etilen

C. Anđehit axetic và axetilen D. Axit axetic và axetilen

Câu 12. Một hợp chất X có công thức phân tử C₃H₆O₂. X không tác dụng với Na, có phản ứng tráng bạc. Công thức cấu tạo của X là:

A. HO-CH₂CH₂CHO B. HCOOCH₂CH₃ C. CH₃CH₂COOH D. CH₃COOCH₃

Câu 13. Dãy thuốc thử nào sau đây không thể phân biệt các chất lỏng là ancol etylic, axit axetic và metyl fomiat:

A. Quỳ tím, dung dịch Brom B. Quỳ tím, dung dịch NaOH

C. dung dịch Brom, Na D. Cu(OH)₂, dung dịch NaOH

Câu 14. Cho este X có công thức phân tử C₄H₈O₂. X thuộc dãy đồng đẳng của este:

A. No, đơn chức B. Không no, đơn chức, mạch vòng

C. No, đơn chức, mạch hở D. No, đơn chức, mạch vòng

Câu 15. X là chất hữu cơ không làm đổi màu quỳ tím, tham gia phản ứng tráng bạc, tác dụng được với NaOH. Công thức cấu tạo của X là:

A. HCHO B. CH₃COOH C. HCOOCH₃ D. HCOOH

Câu 16. Tristearoyoglixerol là chất có công thức cấu tạo thu gọn nào sau đây:

A. (C₁₇H₃₁COO)₃C₃H₅ B. (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅ C. (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ D. (C₁₇H₂₉COO)₃C₃H₅

Câu 17. Este C₄H₈O₂ mạch thẳng tham gia phản ứng tráng gương có tên gọi là:

A. Etyl axetat B. iso-propyl fomiat C. Vinyl axetat D. n-propyl fomiat

Câu 18. Chất vừa tác dụng với dung dịch AgNO₃ trong NH₃, vừa tác dụng với dung dịch NaOH là:

A. Metyl fomiat B. Iso amyl axetat C. Metyl axetat D. Etyl axetat

Câu 19. Chất không tác dụng với dung dịch AgNO₃ trong NH₃, nhưng tác dụng với dung dịch KOH là:

A. Metyl axetat B. Metyl fomiat C. n-propyl fomiat D. Iso-propyl fomiat

Câu 20. Phát biểu nào sau đây sai khi nói đến vai trò của H₂SO₄ trong phản ứng este hóa là:

A. Hút nước làm chuyển dịch cân bằng theo chiều thuận

B. Xúc tác làm tốc độ phản ứng thuận tăng

C. Xúc tác làm cân bằng phản ứng dịch chuyển theo chiều thuận

D. Xúc tác làm phản ứng đạt trạng thái cân bằng nhanh

Câu 21. Công thức tổng quát của este tạo bởi axit no đơn chức và ancol không no đơn chức, có 1 liên kết đôi là:

A. C_nH_2n-2O₂ B. C_nH_2n-4O₂ C. C_nH_2nO₂ D. C_nH_2n+2O₂

Câu 22.* Phân tử este hữu cơ có 4 nguyên tử cacbon, 2 nhóm chức, mạch hở, có 1 liên kết đôi ở mạch cacbon thì công thức phân tử là: (mạch vòng)

A. C₄H₂O₄ B. C₄H₄O₄ C. C₄H₆O₄ D. C₆H₈O₄

Câu 23. Hợp chất X có công thức phân tử C₄H₆O₃. X phản ứng được với Na, NaOH và có phản ứng tráng bạc. Công thức cấu tạo của X có thể là:

A. HCOOCH=CHCH₂OH B. HCOOCH_2­-O-CH₂CH₃

C. CH₃COOCH₂CH₂OH D. HO-CH₂COOCH=CH₂

Câu 24. Cho các chất C₂H₅OH, CH₃COOH, C₂H₂, NaOH, CH₃COOCH₃. Số cặp có thể tác dụng được với nhau là:

A. 2 B. 5 C. 4 D. 3

Câu 25. Có bao nhiêu đồng phân mạch hở C₂H₄O₂ cho phản ứng tráng bạc:

A. 1 B. 4 C. 3 D. 2

Câu 26. Tên gọi nào sau đây không phải là tên của hợp chất hữu cơ este:

A. Metyl fomiat B. Etyl axetat C. Metyl etylat D. Etyl fomiat

Câu 27. Cho este CH₃COOC₆H₅ tác dụng với dung dịch NaOH thu được:

A. CH₃COOH và C₆H₅ONa B. CH₃COONa và C₆H₅Ona

C. CH₃COOH và C₆H₅OH D. CH₃COONa và C₆H₅OH

Câu 28. Este C₄H₈O₂ có gốc ancol là CH₃ thì axit tạo nên nó là:

A. Axit axetic B. Axit fomic C. Axit propionic D. Axit butiric

Câu 29. Chọn phương pháp nào có thể làm sạch vết dầu lạc dính vào quần áo trong số các phương pháp sau:

A. Giặt bằng tay B. Giặt bằng nước pha thêm ít muối

C. Tẩy bằng xăng D. Tẩy bằng giấm

Câu 30. Sản phẩm hiđro hóa triglixerit của axit cacboxylic không no được gọi là:

A. Mỡ hóa học B. Macgarin (dầu thực vật bị hiđro hóa)

C. Mỡ thực vật D. Mỡ thực phẩm

Câu 31. Công thức phân tử C₄H₈O₂ có số đồng phân este là:

A. 3 B. 5 C. 4 D. 2

Câu 32. Trieste của glixerol với các axit monocacboxylic có mạch cacbon không phân nhánh gọi là:

A. Protein B. Chất béo C. Lipit D. Este

Câu 33. *Loại dầu nào sau đây không phải là este của axit béo với glixerol:

A. Dầu dừa B. Dầu lạc C. Dầu vừng (mè) D. Dầu luyn

Câu 34. *Este nào sau đây có mùi chuối chín:

A. Etyl butirat B. Benzen axetat C. Etyl propionat D. Iso amyl axetat

Câu 35. Dầu mỡ để lâu bị ôi thiu là do:

A. Chất béo bị vữa ra

B. Chất béo bị phân hủy thành anđehit có mùi khó chịu

C. Chất béo bị oxi hóa chậm bởi không khí

D. Chất béo bị thủy phân với nước trong không khí

Câu 36. Giữa glixerol và C₁₇H₃₅COOH có thể có tối đa bao nhiêu este đa chức:

A. 1 B. 4 C. 3 D. 2

Câu 37. Hợp chất X có công thức phân tử C₄H₆O₂ khi tác dụng với dung dịch NaOH cho sản phẩm tham gia phản ứng tráng gương. X có công thức cấu tạo là: (I) CH₃COOCH=CH₂; (II) HCOOCH₂-CH=CH₂

A. II đúng B. I, II đều đúng C. I đúng

Câu 38. Để phân biệt 3 chất: axit axetic, etyl axetat và ancol etylic, ta dùng thí nghiệm nào?

(1) thí nghiệm 1 dùng quỳ tím, thí nghiệm 2 dùng Na

(2) thí nghiệm 1 dùng Cu(OH)₂, thí nghiệm 2 dùng Na

(3) thí nghiệm 1 dùng Zn, thí nghiệm 2 dùng Na

A. 1, 2, 3 B. 2, 3 C. 1, 2 D. 1, 3

Câu 39. Hợp chất nào sau đây là este:

A. CH₃OCH₃ B. C₂H₅Cl C. CH₃COOC₂H₅ D. C₂H₅ONO₂

Câu 40. Nếu đun nóng glixerol với R₁COOH và R₂COOH thì thu được bao nhiêu este 3 chức:

A. 12 B. 9 C. 18 D. 6

Câu 41. Xà phòng được điều chế bằng cách:

A. Hiđro hóa chất béo B. Phân hủy chất béo

C. Thủy phân chất béo trong axit D. Thủy phân chất béo trong kiềm

Câu 42. Đốt cháy một este no đơn chức thu được kết quả nào sau đây:

A. B. C. Không xác định được D.

Câu 43. Muối natri của axit béo gọi là:

A. Muối hữu cơ B. Xà phòng C. Este D. Dầu mỏ

Câu 44. Các axit panmitic và stearic trộn với parafin để làm nến. Công thức phân tử 2 axit trên là:

A. C₁₇H₂₉COOH và C₁₅H₃₁COOH B. C₁₅H₃₁COOH và C₁₇H₃₅COOH

C. C₁₇H₂₉COOH và C₁₇H₂₅COOH D. C₁₅H₃₁COOH và C₁₇H₃₃COOH

Câu 45. Este nào sau đây tham gia phản ứng tráng bạc:

A. Vinyl axetat B. Etyl axetat C. Metyl axetat D. Vinyl fomiat

Câu 46.* Este nào sau đây có mùi quả táo?

A. Isoamyl axetat B. Etyl fomiat C. Metyl fomiat D. Geranyl axetat

Câu 47.* Este nào sau đây có mùi hoa hồng?

A. Benzyl axetat B. Etyl propionat C. Geranyl axetat D. Etyl butirat

Câu 48.* Este nào sau đây có mùi hoa nhài?

A. Etyl butirat B. Benzyl axetat C. Geranyl axetat D. Etyl propionat

Câu 49. Để tách xà phòng ra khỏi hỗn hợp nước và glixerol phải cho vào dung dịch chất nào sau đây?

A. Các axit béo B. Muối ăn C. NaOH D. Nước

Câu 50. Etyl axetat có công thức cấu tạo là:

A. CH₃COOC₂H₅ B. CH₃CH₂OH C. CH₃COOCH₃ D. HCOOC₂H₅

Câu 51. Este X phản ứng với NaOH, đun nóng tạo ancol metylic và natriaxetat. Công thức cấu tạo X là:

A. CH₃COOC₂H₅ B. HCOOCH₃ C. CH₃COOCH₃ D. C₂H₅COOCH₃

Câu 52. Khi xà phòng hóa tripanmitin, thu được sản phẩm là:

A. C₁₇H₂₉COONa và glixerol B. C₁₅H₃₁COONa và glixerol

C. C₁₇H₃₃COONa và glixerol D. C₁₇H₃₅COONa và glixerol

Câu 53. Khi xà phòng hóa triolein, thu được sản phẩm là:

A. C₁₇H₃₃COONa và glixerol B. C₁₇H₂₉COONa và glixerol

C. C₁₇H₃₅COONa và glixerol D. C₁₅H₃₁COONa và glixerol

Câu 54. Đun chất béo tristearin với dung dịch H₂SO₄ loãng, sản phẩm phản ứng thu được có tên gọi là:

A. Axit oleic B. Axit stearic C. Axit panmitic D. Axit lioleic

Câu 55. Hai chất nào sau đây có thể tham gia phản ứng este hóa?

A. CH₃COOH và C₆H₅NH₂ B. CH₃COONa và C₆H₅OH

C. CH₃COOH và C₂H₅CHO D. CH₃COOH và C₂H₅OH

Câu 56. Khi thủy phân CH₃COOC₂H₅ bằng dung dịch NaOH thu được sản phẩm là:

A. CH₃COOH và C₂H₅ONa B. CH₃COOH và C₂H₅OH

C. CH₃COONa và C₂H₅OH D. CH₃COONa và C₂H₅ONa

Câu 57. Cặp chất nào sau đây có thể phản ứng với nhau?

A. C₂H₅COOCH₃ và dung dịch NaNO₃ B. CH₃COOC₂H₅ và NaOH

C. C₂H₆ và CH₃CHO D. dung dịch CH₃COOC₂H₅ và NaCl

Câu 58.* Este phenyl axetat được điều chế từ những chất gì?

A. Phenol và anhiđric axetic B. Axit benzoic và ancol metylic

C. benzen và axit axetic D. Phenol và axit axetic

Câu 59. Muốn chuyển hóa triolein thành tristearin cần cho chất béo tác dụng với chất nào sau đây?

A. dung dịch H₂SO₄ loãng B. H₂ ở nhiệt độ phòng

C. H₂ ở nhiệt độ, áp suất cao, Ni làm xúc tác D. dung dịch NaOH đun nóng

Câu 60. Chất béo để lâu bị ôi thiu là do thành phần nào bị oxi hóa bởi oxi không khí?

A. Gốc glixerol B. Gốc axit no

C. Liên kết đôi trong chất béo D. Gốc axit không no (nối đôi C=C)

Câu 61. Hợp chất nào dưới đây được sử dụng làm xà phòng?

A. CH₃(CH₂)₁₂COOCH₃ B. CH₃(CH₂)₁₂COONa

C. CH₃(CH₂)₁₂CH₂Cl D. CH₃(CH₂)₅O(CH₂)₅CH₃

Câu 62. Nhận xét nào không đúng về chất giặt rửa tổng hợp trong các nhận xét sau:

A. Tẩy trắng và làm sạch quần áo hơn xà phòng B. Không gây ô nhiễm môi trường

C. Gây hại cho da khi giặt bằng tay D. Dùng được cho cả nước cứng

Câu 63. Dãy các chất được sắp xếp theo thứ tự nhiệt độ sôi tăng dần:

A. Etyl axetat, ancol etylic, axit butiric B. Etyl axetat, axit axetic, ancol etylic

C. Ancol etylic, etyl axetat, axit butiric D. Ancol etylic, axit butiric, etyl axetat

Câu 64. Trong các chất sau, chất nào khi thủy phân trong môi trường axit tạo thành sản phẩm có khả năng tham gia phản ứng tráng gương?

A. CH₃COOC₂H₅ B. C₂H₅COOCH₃ C. CH₃COOCH₃ D. HCOOC₂H₅

Câu 65. Thủy phân este C₂H₅COOCH=CH₂ trong môi trường axit tạo thành sản phẩm nào?

A. C₂H₅COOH, CH₃CHO B. C₂H₅COOH, CH₂=CH-OH

C. C₂H₅COOH, HCHO D. C₂H₅COOH, C₂H₅OH

Câu 66. Câu nào sai khi nói về lipit?

A. Bao gồm chất béo, sáp, steroic… B. Có trong tế bào sống

C. Tan trong dung môi hữu cơ không phân cực D. Phần lớn lipit là các este đơn giản

Câu 67. Dầu thực vật ở trạng thái lỏng vì:

A. Chứa chủ yếu các gốc axit béo không no B. Không chứa gốc axit

C. Chứa chủ yếu các gốc axit thơm D. Chứa chủ yếu các gốc axit béo no

Câu 68. Mỡ động vật thường ở trạng thái rắn vì:

A. Chứa chủ yếu các gốc axit thơm B. Chứa chủ yếu các gốc axit béo không no

C. Chứa chủ yếu các gốc axit béo no D. Không chứa gốc axit

Câu 69. công thức phân tử C₃H₆O₂ có bao nhiêu đồng phân este no đơn chức?

A. 3 B. 4 C. 2 D. 5

Câu 70. Một este có công thức phân tử là C₃H₆O₂ có phản ứng tráng gương trong NH₃. Công thức cấu tạo của este là:

A. HCOOC₃H₇ B. CH₃COOCH₃ C. HCOOC₂H₅ D. C₂H₅COOH

Câu 71. Hợp chất X có công thức đơn giản nhất là CH₂O. X không tác dụng với Na nhưng tác dụng được với NaOH. X có công thức cấu tạo là:

A. HO - CH₂CH₂-OH B. HCOOCH₃ C. CH₃CH₂COOH D. CH₃COOCH₃

Câu 72. Hợp chất X có công thức cấu tạo CH₃COOC₂H₅. Tên gọi của X là:

A. Metyl propionat B. Propyl axetat C. Etyl axetat D. Metyl axetat

Câu 73. Chất béo có chung đặc điểm nào sau đây:

A. Không tan trong nước, nặng hơn nước B. Là chất rắn, không tan trong nước, nhẹ hơn nước

C. Không tan trong nước, nhẹ hơn nước D. Là chất lỏng, không tan trong nước, nhẹ hơn nước

Câu 74. Có bao nhiêu đồng phân mạch hở có công thức phân tử C₂H₄O₂, tác dụng được với NaOH?

A. 1 B. 2 C. 4 D. 3

Câu 75. Có bao nhiêu đồng phân mạch hở có công thức phân tử C₂H₄O₂, tác dụng được với Na?

A. 1 B. 4 C. 3 D. 2

Câu 76. Có bao nhiêu đồng phân mạch hở có công thức phân tử C₂H₄O₂, tác dụng được với ancol etylic?

A. 2 B. 4 C. 1 D. 3

Câu 77. Có bao nhiêu đồng phân mạch hở có công thức phân tử C₂H₄O₂, tác dụng được với AgNO₃/NH₃?

A. 4 B. 3 C. 1 D. 2

Câu 78.* Xà phòng và chất giặt rửa có đặc điểm chung là:

A. Có nguồn gốc từ động vật và thực vật

B. Sản phẩm của công nghệ hóa dầu

C. Làm giảm sức căng bề mặt các chất bẩn

D. Các muối được lấy từ phản ứng xà phòng hóa chất béo

Câu 79. Trong thành phần của xà phòng và của chất giặt rửa tổng hợp thường có một số este. Vai trò của este là:

A. Làm tăng khả năng giặt rửa B. Tạo màu sắc hấp dẫn

C. Làm giảm giá thành của chúng D. Tạo hương thơm mát dễ chịu

Câu 80. Khi xà phòng hóa tristeroylglixerol thu được sản phẩm là:

A. Natri stearic B. Natri axetat C. Natri oleic D. Natri panmitit

Câu 81. Khi xà phòng hóa tripanmitoylglixerol thu được sản phẩm là:

A. Natri stearic B. Natri panmitit C. Natri axetat D. Natri oleic

Câu 82. Khi xà phòng hóa trioleoylglixerol thu được sản phẩm là:

A. Natri stearic B. Natri axetat C. Natri oleic D. Natri panmitit

Câu 83. Trioleoylglixerol có công thức nào sau đây?

A. (C₁₅H₃₁COO)₃C₃H₅ B. (C₁₇H₂₉COO)₃C₃H₅ C. (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅ D. (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅

Câu 84. Tripanmitoylglixerol có công thức nào sau đây?

A. (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ B. (C₁₅H₃₁COO)₃C₃H₅ C. (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅ D. (C₁₇H₂₉COO)₃C₃H₅

Câu 85. Chất thủy phân thu được glixerin là:

A. Chất béo B. Este đơn chức C. Etyl axetat D. Muối

Câu 86. Tristeroylglixerol có công thức phân tử là:

A. C₅₇H₁₁₀O₆ B. C₅₇H₉₈O₆ C. C₅₇H₁₀₄O₆ D. C₅₁H₉₈O₆

Câu 87. Tripanmitoylglixerol có công thức phân tử là:

A. C₅₇H₁₀₄O₆ B. C₅₇H₉₈O₆ C. C₅₁H₉₈O₆ D. C₅₇H₁₁₀O₆

Câu 88. Trioleoylglixerol có công thức phân tử là:

A. C₅₇H₉₈O₆ B. C₅₇H₁₁₀O₆ C. C₅₁H₉₈O₆ D. C₅₇H₁₀₄O₆

Câu 89. Chất béo là:

A. Trieste của glixerol với các axit béo B. Đieste của glixerol với các axit béo

C. Este của glixerol và các axit no D. Triglixerit

Câu 90. Este no, đơn chức, mạch hở có công thức phân tử chung là:

A. C_nH_2nO₂ , n 1 B. C_nH_{2n + 2} , n > 1 C. C_nH_2nO₂ , n 2 D. C_nH_2nO₂ , n > 2

Câu 91. Chất béo hay còn gọi là:

A. Triaxylglixerol B. Tripanmitoylglixerol C. Triglixerol D. Trioleoylglixerol

Câu 92. Chất béo hay còn gọi là:

A. Photpholipit B. Steroit C. Triglixerit D. Sáp

Câu 93. Loại chất hữu cơ có nguồn gốc thiên nhiên là trieste của glixerol và axit béo được gọi là:

A. Steroit B. Photpholipit C. Sáp D. Chất béo

Câu 94. Một số este được dùng trong hương liệu, mỹ phẩm, bột giặt là nhờ các este:

A. Có thể bay hơi nhanh sau khi sử dụng B. Là chất dễ bay hơi

C. Đều có nguồn gốc từ thiên nhiên D. Có mùi thơm an toàn với người

Câu 95. Chất giặt rửa tổng hợp có ưu điểm:

A. Có khả năng hòa tan tốt trong nước B. Có thể dùng để giặt rửa trong nước cứng

C. Dễ kiếm D. Rẻ tiền hơn xà phòng

Câu 96. Vì sao các este có nhiệt độ sôi thấp hơn axit hay ancol (cùng số nguyên tử cacbon)?

A. Vì các este không có liên kết hiđro giữa các phân tử

B. Vì các este dễ bay hơi hơn

C. Vì axit và ancol không có liên kết hiđro giữa các phân tử

D. Vì các este có liên kết hiđro giữa các phân tử

Câu 97. Chất nào sau đây có tên gọi là benzyl axetat?

A. C₆H₅COOC₂H₅ B. CH₃COOC₆H₅ C. C₆H₅COOCH₃ D. C₂H₅COOC₆H₅

Câu 98. Đặc điểm nào sau đây không phải là của phản ứng giữa ancol và axit cacboxylic?

A. Cần đun nóng B. Cần xúc tác H₂SO₄ đặc C. Nhiệt độ thường D. Thuận nghịch

Câu 99. Este nào sau đây tham gia phản ứng tráng gương?

A. CH₃COOC₂H₃ B. CH₃COOC₂H₅ C. HCOOCH₃ D. C₂H₅COOCH₃

Câu 100. Chất nào sau đây có sản phẩm thủy phân có thể tham gia phản ứng tráng gương?

A. CH₃COOCH₃ B. C₂H₅COOC₂H₅ C. CH₃COOC₂H₃ D. CH₃COOC₂H₅

Câu 101. Đặc điểm không phải của este trong môi trường axit?

A. Thuận nghịch B. Cần xúc tác H₂SO₄ đặc C. Cần đun nóng D. Không thuận nghịch

Câu 102. Đặc điểm không phải của este trong môi trường kiềm?

A. Không thuận nghịch B. Cần xúc tác NaOH C. Cần đun nóng D. Thuận nghịch

Câu 103. Xác định nhận xét không đúng về tính chất của este trong các nhận xét dưới đây?

A. Este có nhiệt độ sôi thấp hơn so với axit và ancol có cùng số nguyên tử cacbon

B. Este tan tốt trong nước vì nó tạo đượclk hiđro với nước

C. Este có khả năng hòa tan được nhiều chất hữu cơ khác

D. Các este thường là chất lỏng nhẹ hơn nước, có mùi thơm

Câu 104. Đun nóng một este no, đơn chức với dung dịch axit loãng thì trong dung dịch sau phản ứng có những sản phẩm nào?

A. Este, axit và ancol B. Este và nước

C. Este, nước, axit và ancol D. Este, ancol và nước

Câu 105. Chất vinyl axetat có thể điều chế bằng phản ứng hóa học nào sau đây?

A. Axit axetic tác dụng với vinyl clorua B. Thủy phân poli vinyl axetat

C. Axit axetic tác dụng với axetilen D. Axit axetic tác dụng với ancol tương ứng

Câu 106. Công thức tổng quát của este đơn chức là?

A. RCOOR' B. R_m(COO)_mnR'_n C. R(COO)_nR' D. R(COOR')_n

Câu 107. Phát biểu nào sau đây không đúng?

A. Chất béo là trieste của glixerol với axit béo

B. Chất béo không tan trong nước

C. Chất béo nhẹ hơn nước, tan nhiều trong dung môi hữu cơ

D. Dầu ăn và mỡ bôi trơn có cùng thành phần nguyên tố

Câu 108. Este là sản phẩm của phản ứng giữa axit và ancol

A. Sản phẩm của phản ứng giữa axit và ancol là este

B. Muối kali hoặc natri của axit hữu cơ là thành phần chính của xà phòng

C. Từ dầu mỏ có thể sản xuất được chất giặt rữa tổng hợp

Câu 109. Câu nào sau đây không đúng?

A. Axit tan trong nước vì nó điện li không hoàn toàn

B. Axit sôi ở nhiệt độ cao vì có liên kết hiđro

C. Este sôi ở nhiệt độ thấp hơn axit tạo ra nó vì este dễ bay hơi

D. Este không tan trong nước vì nhẹ hơn nước

Câu 110. Vinyl fomiat được điều chế bằng phản ứng nào sau đây?

A. Axit fomic phản ứng với axetilen B. Axit fomic phản ứng với etilen

C. Axit fomic phản ứng với ancol metylic D. Axit axetic phản ứng với axetilen

Câu 111. Phân biệt etyl fomiat và metyl axetat bằng phản ứng nào sau đây?

A. Phản ứng este hóa B. Thủy phân trong môi trường kiềm

C. Thủy phân trong môi trường axit D. Phản ứng tráng gương

Câu 112. Phát biểu nào sau đây không đúng?

A. Đặc điểm của phản ứng este hóa là phản ứng thuận nghịch

B. Trong phản ứng este hóa axit H₂SO₄ đặc có tác dụng xúc tác và hút nước

C. Muốn cân bằng chuyển dịch sang phía tạo thành este cần cho dư cả 2 chất ban đầu

D. Muốn cân bằng chuyển dịch sang phía tạo thành este cần cho dư cả 1 trong 2 chất ban đầu

Câu 113. Số đồng phân este có công thức phân tử C₅H₁₀O₂ là:

A. 5 B. 6 C. 8 D. 7

Câu 114. Hợp chất hữu cơ X đơn chức, mạch hở có công thức phân tử C₂H₄O₂. Biết X có phản ứng với NaOH nhưng không phản ứng với Na. Vậy công thức cấu tạo của X là:

A. CH₃COOCH₃ B. HCOOCH₃ C. CH₃COOH D. CH₃CHO

Câu 115. Poli(vinyl axetat) là plime được điều chế bằng phản ứng trùng hợp của:

A. C₂H₅COOCH=CH₂ B. CH₂=CHCOOC₂H₅ C. CH₂=CHCOOCH₃ D. CH₃COOCH=CH₂

Câu 116. Este đơn chức là sản phẩm của:

A. Ancol đa chức và axit đa chức B. Ancol đơn chức và axit đa chức

C. Ancol đa chức và axit đơn chức D. Ancol đơn chức và axit đơn chức

Câu 117. Phản ứng thủy phân este trong môi trường kiềm khi đun nóng được gọi là:

A. Cracking B. Hiđrat hóa C. Xà phòng hóa D. Sự lên men

Câu 118. Khi thủy phân etyl propionat trong môi trường axit thu được những chất gì?

A. Axit propionic và ancol metylic B. Axit propionic và ancol etylic

C. Axit axetic và ancol metylic D. Axit axetic và ancol etylic

Câu 119. Phản ứng xà phòng hóa chất béo là phản ứng của chất béo với:

A. HCl B. H₂O C. NaOH D. Ca(OH)₂

Câu 120. Phản ứng hóa học nào sau đây có thể chuyển chất béo lỏng thành chất béo rắn?

A. Phản ứng trùng hợp B. Phản ứng oxi hóa hữu hạn C. Phản ứng cộng H₂ D. Phản ứng cộng Br₂

Câu 121. Khi thủy phân chất nào sau đây sẽ thu được glyxerin?

A. Etyl axetat B. Muối C. Este đơn chức D. Chất béo

Câu 122. Để biến đổi một số dầu thành mỡ rắn hoặc bơ nhân tạo, người ta thực hiện quá trình nào?

A. Cô cạn ở nhiệt độ cao B. Xà phòng hóa

C. Hiđro hóa (có xúc tác Ni) D. Làm lạnh

Câu 123. Xà phòng được điều chế bằng cách nào sau đây?

A. Đehiđro hóa tự nhiên B. Phản ứng axit và kim loại

C. Phân hủy mỡ D. Thủy phân mỡ trong kiềm

Câu 124. Phát biểu nào sau đây không đúng:

A. Phản ứng giữa axit hữu cơ và ancol là phản ứng thuận nghịch

B. Khi thủy phân este no mạch hở trong môi trường kiềm cho muối và ancol

C. Khi thủy phân este no mạch hở trong môi trường axit vô cơ cho axit hữu cơ và ancol

D. Phản ứng este hóa xảy ra hoàn toàn

Câu 125. Cho phản ứng: . Để phản ứng với hiệu suất cao thì:

A. Thêm H₂SO₄ đặc vào B. Tăng lượng RCOOH hoặc R'OH

C. Chưng cất tách RCOOR' khỏi hỗn hợp D. Cả A, B, C đều đúng

Câu 126. Một este có công thức C₄H₆O₂. Khi thủy phân trong môi trường axit thu được axetanđehit. Công thức cấu tạo thu gọn của este đó là:

A. B.

C. D.

Câu 127. Poli(vinylaxetat) là polime được điều chế bằng phản ứng trùng hợp monome nào sau đây?

A. B.

C. D.

Câu 128. Xà phòng là:

A. Muối của axit hữu cơ B. Muối natri hoặc kali của axit axetic

C. Muối natri, kali của axit béo D. Muối canxi của axit béo

Câu 129. Trong cơ thể lipit bị oxi hóa thành:

A. H₂O và CO₂ B. NH₃, CO₂, H₂O C. NH₃ và H₂O D. NH₃ và CO₂

Câu 130. Phát biểu nào sau đây là sai khi đề cập đến lipit?

A. Lipit thực vật ở nhiệt độ thường ở trạng thái lỏng tạo ra từ glixerin và axit béo chưa no

B. Lipit nặng hơn nước, không tan trong dung môi hữu cơ như xăng, benzen

C. Lipit thực vật ở nhiệt độ thường ở trạng thái rắn tạo ra từ glixerin và axit béo no

D. Lipit nhẹ hơn nước, tan trong dung môi hữu cơ như xăng, benzen

Câu 131. Trong các công thức sau đây, công thức nào là của lipit?

A. B. C. D.

Câu 132. Xà phòng được điều chế bằng cách:

A. Cho axit hữu cơ phản ứng với kim loại B. Thủy phân dầu thực vật trong môi trường axit

C. Xà phòng hóa mỡ động vật bởi dung dịch NaOH D. Hiđro hóa dầu thực vật

Câu 133. Đốt cháy hoàn toàn một lượng este no đơn chức thì thể tích khí CO₂ sinh ra luôn bằng thể tích oxi cần cho phản ứng (đo cùng điều kiện). Tên gọi của este đem đốt là:

A. Metyl axetat B. Propyl fomiat C. Metyl fomiat D. Etyl axetat

II. BÀI TẬP:

Câu 134. Đốt cháy hoàn toàn 1,6g một este E đơn chức thu được 3,52g CO₂ và 1,152g nước. công thức phân tử của este là:

A. C₃H₄O₂ B. C₂H₄O₂ C. C₅H₈O₂ D. C₄H₈O₂

Câu 135. Đốt cháy hoàn toàn 0,09g một este A đơn chức thu được 0,132g CO₂ và 0,054g nước. Công thức phân tử của este là:

A. C₄H₆O₂ B. C₂H₄O₂ C. C₃H₄O₂ D. C₃H₆O₂

Câu 136. Thủy phân 1 este đơn chức thu được 9,52g muối natri fomiat và 8,4g ancol. Công thức phân tử este:

A. Etyl fomiat B. Butyl fomiat C. Metyl fomiat D. Iso propyl fomiat

Câu 137. Đun 12g axit axetic và 13,8g etanol (H₂SO₄ đặc làm xúc tác) đến khi phản ứng đạt trạng thái cân bằng thu được 11g este. Hiệu suất phản ứng este hóa là:

A. 62,5% B. 75% C. 55% D. 50%

Câu 138. Khi đốt cháy hoàn toàn 4,4g chất hữu cơ X đơn chức thu được sản phẩm cháy chỉ gồm 4,48 lít khí CO₂ (đktc) và 3,6g H₂O. Nếu cho 4,4g X tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ đến khi phản ứng hoàn toàn thu được 4,8g muối của axit hữu cơ y và chất hữu cơ Z. Tên của X là:

A. Etyl propionat B. Etyl axetat C. Isopropyl axetat D. Metyl propionat

Câu 139. Xà phòng hóa 8,8g etyl axetat bằng 200ml dung dịch NaOH 0,2M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, cô cạn dung dịch thu được chất rắn khan có khối lượng là:

A. 10,4g B. 8,2g C. 8,56g D. 3,28g

Câu 140. Hỗn hợp X gồm HCOOH và CH₃COOH (tỉ lệ mol 1:1). Lấy 5,3g hỗn hợp X tác dụng với 3,75g C₂H₅OH (H₂SO₄ đặc làm xúc tác) thu được m (g) hỗn hợp este (hiệu suất phản ứng 80%). Giá trị của m là:

A. 10,12 B. 8,1 C. 6,48 D. 16,2

Câu 141. X là este no đơn chức, tỉ khối hơi so với metan là 5,5. Nếu đem đun 2,2g este X với dung dịch NaOH dư thu được 2,05g muối. Công thức cấu tạo của X là:

A. B. C. D.

Câu 142. Đốt cháy 20g một loại chất béo với dung dịch chứa 0,25 mol NaOH. Sau khi phản ứng kết thúc cần dùng dung dịch chứa 0,18 mol HCl để trung hòa lượng dư NaOH. Khối lượng NaOH đã tham gia phản ứng xà phòng hóa 1 tấn chất béo trên là:

A. 240 kg B. 140 g C. 240 g D. 140 kg

Câu 145. Đun nóng 6g CH₃COOH và 6g ancol etylic có axit H₂SO₄ làm xúc tác. Khối lượng este tạo thành với hiệu suất đạt 80% là:

A. 10g B. 7,04g C. 12g D. 8g

Câu 147. Xà phòng hóa 22,2g hỗn hợp 2 este là HCOOC₂H₅ và CH₃COOCH₃ đã dùng hết 200ml dung dịch NaOH. Nồng độ mol của dung dịch NaOH là:

A. 1M B. 2M C. 0,5M D. 1,5M

Câu 148. Khi thực hiện phản ứng este hóa 6g CH₃COOH và 9,2g C₂H₅OH với hiệu suất đạt 70% thu được bao nhiêu gam este?

A. 6,16g B. 17,6g C. 8,8g D. 12,32g

Câu 150. Đốt cháy 7,4g este X thu được 6,72 lit CO₂ (đktc) và 5,4g nước. Vậy công thức phân tử của X là:

A. C₃H₂O₂ B. C₃H₄O₂ C. C₃H₆O₂ D. C₂H₄O₂

Câu 153. Một este X được tạo bởi một axit no đơn chức và ancol no đơn chức có tỉ khối hơi so với CO₂ bằng 2. Công thức phân tử của X là:

A. C₂H₄O₂ B. C₃H₆O₂ C. C₄H₈O₂ D. C₄H₆O₂

Câu 156. Đốt cháy một lượng este no, đơn chức E, dùng đúng 0,3 mol oxi, thu được 0,3 mol CO₂. Công thức phân tử của E là:

A. C₅H₁₀O₂ B. C₄H₆O₂ C. C₃H₆O₂ D. C₂H₄O₂

Câu 157. Đốt cháy 6g este X thu được 4,48 lít CO₂ (đktc) và 3,6g nước. Công thức phân tử của X là:

A. C₅H₁₀O₂ B. C₃H₆O₂ C. C₂H₄O₂ D. C₄H₆O₂

Câu 158. Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol este X rồi dẫn sản phẩm cháy vào dung dịch Ca(OH)₂ dư thu được 20g kết tủa. công thức phân tử của X là:

A. HCOOC₂H₅ B. CH₃COOCH₃ C. HCOOCH₃ D. CH₃COOC₂H₅

Câu 159. Một este có . Thủy phân hoàn toàn 6g este này cần dùng dung dịch chứa 0,1 mol NaOH. Công thức phân tử của este đó là:

A. C₃H₆O₂ B. C₂H₄O₂ C. C₅H₁₀O₂ D. C₄H₆O₂

Câu 160. Đốt cháy một este no, đơn chức thu được 1,8g nước. Thể tích khí CO₂ thu được là:

A. 2,24 lít B. 1,12 lít C. 4,48 lít D. 3,36 lít

Câu 161. Thực hiện phản ứng xà phòng hóa 0,5 mol chất béo (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ cần dùng vừa đủ V ml dung dịch NaOH 0,75M, thu được m gam glixerol. V và m có giá trị là:

A. 2,5 lít, 56g B. 2 lít, 46g C. 3 lít, 60g D. 1,5 lít, 36g

Câu 162. Cho x mol chất béo (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ tác dụng hết với NaOH thu được 46g glixerol. x có giá trị là:

A. 0,5 mol B. 0,3 mol C. 0,6 mol D. 0,4 mol

Câu 163. Đun nóng 4,03 kg chất béo tristearoylglixerol (tristearin) với dung dịch NaOH dư. Khối lượng glixerol thu được là:

A. 0,42kg B. 0,45kg C. 0,44kg D. 0,43kg

Câu 165. Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol este X thu được 0,3 mol CO₂ và 0,3 mol nước. Nếu cho 0,1 mol X tác dụng hết với với NaOH thì thu được 8,2g muối. công thức cấu tạo của X là:

A. CH₃COOCH₃ B. HCOOCH₃ C. HCOOC₂H₅ D. CH₃COOC₂H₅

Câu 166. Cho 4.4g este no, đơn chức, mạch hở tác dụng hết với dung dịch KOH, thu được muối và 2,3g ancol etylic. Công thức cấu tạo của este là:

A. CH₃COOC₂H₅ B. HCOOCH₃ C. C₂H₅COOCH₃ D. C₂H₅COOC₂H₅

Câu 168. Este đơn chức X có phần trăm khối lượng các nguyên tố C, H, O lần lượt là 48,65%, 8,11% và 43,24%. Công thức phân tử của X là:

A. C₂H₄O₂ B. C₃H₆O₂ C. C₅H₁₀O₂ D. C₄H₆O₂

Câu 169. Este đơn chức X có phần trăm khối lượng các nguyên tố C, H, O lần lượt là 48,65%, 8,11% và 43,24%. Công thức cấu tạo của X là:

A. C₂H₅COOC₂H₅ B. CH₃COOC₂H₅ C. CH₃COOCH₃ D. HCOOCH₃

Câu 170. Đốt cháy hoàn toàn 2,2g este X thu được 2,24lit khí CO₂ (đktc) và 1,8g H₂O. công thức phân tử của X là:

A. C₄H₆O₂ B. C₄H₈O₂ C. C₂H₄O₂ D. C₃H₆O₂

Câu 171. Thủy phân 8,8g este X có công thức phân tử C₄H₈O₂ bằng dung dịch NaOH vừa đủ thu được 4,6g ancol Y và:

A. 8,2g muối B. 4,2g muối C. 4,1g muối D. 3,4g muối

Câu 172. Cho 2,22g este no, đơn chức tác dụng với 0,03 mol dung dịch NaOH. Công thức cấu tạo của 2 este là:

A. C₂H₅COOCH₃ và CH₃COOCH₃ B. HCOOC₃H₇ và CH₃COOC₂H₅

C. HCOOC₂H₅ và CH₃COOCH₃ D. HCOOC₂H₅ và C₂H₅COOCH₃

Câu 173. Khi thủy phân 5,475g este của axit no 2 chức với ancol no đơn chức cần 1,2g KOH và thu được 6,225g muối. công thức phân tử của este là:

A. C₂H₂(COOC₂H₅)₂ B. (COOC₃H₇)₂ C. (COOCH₃)₂ D. (COOC₂H₅)₂

Câu 174. Đun nóng 7,4g este X đơn chức trong dung dịch NaOH vừa đủ đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 3,2g ancol Y và một lượng muối Z. công thức cấu tạo của X là:

A. CH₃COOCH₃ B. HCOOC₃H₇ C. C₂H₅COOCH₃ D. HCOOC₂H₅

Câu 175. Khi thủy phân a gam một este X thu được 0,92 gam glixerol, 3,02g natri linoleat C₁₇H₃₁COONa và m gam natri oleat C₁₇H₃₃COONa. Giá trị của a và m là:

A. 2,88g và 6,08g B. 8,82g và 6,08g C. 88,2g và 6,08g D. 8,82g và 60,8g

Câu 176. Thủy phân hoàn toàn 8,8g este đơn chức, mạch hở X với 100ml dung dịch KOH 1M vừa đủ thu được 4,6g một ancol Y. Tên gọi của X là;

A. Etyl axetat B. Etyl fomiat C. Propyl axetat D. Etyl propionat

Câu 177. Đốt cháy hoàn toàn 3,7g một este no, đơn chức X thu được 3,36 lít khí CO₂ (đktc) và 2,7g nước. Công thức phân tử của X là:

A. C₄H₆O₂ B. C₅H₈O₂ C. C₃H₆O₂ D. C₂H₄O₂

Câu 178. Cho 10,4g hỗn hợp X gồm axit axetic và etyl axetat tác dụng vừa đủ với 200g dung dịch NaOH 2%. Phần trăm khối lượng của etyl axetat và axit axetic lần lượt là:

A. 88% và 12% B. 42,3% và 57,7% C. 25% và 78% D. 38% và 56,8%

Câu 179. Đốt cháy hoàn toàn 1,1g este đơn chức X người ta thu được 1,12 lit CO₂ (đktc) và 0,9g nước. Xác định công thức cấu tạo của X.

A. CH₃COOCH₃ B. HCOOCH₃ C. HCOOC₂H₅ D. C₂H₅COOCH₃

Câu 180. Đốt cháy 3g một este Y ta thu được 2,24 lít CO₂ (đktc) và 1,8g nước. Xác định công thức cấu tạo của Y?

A. CH₃COOCH₃ B. CH₃COOC₂H₅ C. CH₂=CH-COOCH₃ D. HCOOCH₃

Câu 181. Để điều chế 150g metyl metacrylat, giả sử phản ứng este hóa đạt 60%. Khối lượng axit metacrylic và ancol etylic cần dùng lần lượt là:

A. 551,2g và 80g B. 2,15g và 80g C. 215g và 80g D. 12,5g và 80g

Câu 182. Cho 150g metyl metacrylat đem thực hiện phản ứng trùng hợp. Giả sử hiệu suất đạt 90%. Khối lượng polimetyl metacrylat sinh ra là:

A. 31,5g B. 315g C. 13,5g D. 135g

Câu 183. Este A tạo bởi 1 axit no đơn chức và một ancol no đơn chức. Đun nóng 11g chất A với dung dịch KOH thu được 14g muối. công thức cấu tạo của A là:

A. CH₃COOCH₃ B. CH₃COOC₂H₅ C. HCOOCH₃ D. C₂H₅COOCH₃

Câu 184. Xà phòng hóa 22,2g hỗn hợp HCOOCH₃ và CH₃COOCH₃ bằng dung dịch NaOH vừa đủ, thu được 2 muối. Khối lượng mỗi muối thu được là:

A. 13,6g và 8,2g B. 0,8g và 16g C. 5,4g và 16,4g D. 10,2g và 11,6g

Câu 185. Xà phòng hóa 14,8g hỗn hợp HCOOC₂H₅ và CH₃COOCH₃ cần dùng 100ml dung dịch NaOH 2M. Phần trăm khối lượng mỗi muối là:

A. 25,7% và 74,3% B. Không xác định được C. 50% và 50% D. 41,1% và 58,9%

Câu 186. Khối lượng NaOH cần dùng để xà phòng hóa 44g etyl axetat là:

A. 30g B. 20g C. 40g D. 10g

Câu 187. Cho 6g hỗn hợp HCOOCH₃ và CH₃COOH phản ứng với dung dịch NaOH. Khối lượng NaOH cần dùng là;

A. 2g B. 4g C. 10g D. 6g

Câu 188. Tính khối lượng este metylmetacrylat thu được khi cho 125g axit metacrylic tác dụng với 100g ancol metylic. Giả thuyết hiệu suất phản ứng đạt 60%

A. 175g B. 150g C. 200g D. 87,2g

Câu 189. Cho 13,2g este X no, đơn chức tác dụng hết với 150ml dung dịch NaOH 1M thu được 13,2g muối. công thức cấu tạo của X là:

A. HCOOC₂H₅ B. HCOOCH₃ C. CH₃COOCH₃ D. CH₃COOC₂H₅

Câu 190. Khi đun nóng 2,225kg chất béo glixerin tristearat chứa 20% tạp chất với dung dịch NaOH, hiệu suất phản ứng là 100%. Khối lượng glixerin thu được là:

A. 0,216kg B. 0,235kg C. 0,184kg D. 0,385kg

Câu 191. Hiđro hóa olein (glyxerin trioleat) nhờ xúc tác Ni ta thu được stearin (glyxerin tristearat). Khối lượng olein cần dùng để sản xuất 5 tấn stearin là:

A. 4966,292g B. 4966292g C. 496,6292g D. 49,66292g

Câu 192. Thể tích hiđro (đktc) cần để hiđro hóa hoàn toàn 1 tấn olein (glyxetin trioleat) nhờ xúc tác Ni là bao nhiêu lít?

A. 76018 lít B. 1601,8 lít C. 760,18 lít D. 7,6018 lít

Câu 193. Cho 178kg chất béo trung tính phản ứng vừa đủ với 120kg dung dịch NaOH 20%. Giả sử phản ứng xảy ra hoàn toàn. Khối lượng xà phòng thu được là:

A. 183,6 kg B. 61,2 kg C. 112,4 kg D. 115,9 kg

Câu 194. Xà phòng hóa 8,8g etyl axetat bằng 200ml dung dịch NaOH 1M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, cô cạn dung dịch thu được chất rắn khan có khối lượng là:

A. 12,2g B. 8,2g C. 8,56g D. 3,28g

ĐỀ ÔN TẬP CHUYÊN ĐỀ ESTE – LIPIT

(Thời gian: 90 phút)

Câu 1: Số đồng phân este ứng với công thức phân tử C₃H₆O₂ là

A. 5. B. 4. C. 2. D. 3.

Câu 2: Số đồng phân este ứng với công thức phân tử C₄H₈O₂ là

A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.

Câu 3: Số đồng phân đơn chức ứng với công thức phân tử C₃H₆O₂ là

A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.

Câu 4: Số đồng phân đơn chức ứng với công thức phân tử C₄H₈O₂ là

A. 6. B. 3. C. 4. D. 5.

Câu 5: Cho tất cả các đồng phân đơn chức, mạch hở, có cùng công thức phân tử C₂H₄O₂ lần lượt tác dụng với: Na, NaOH, NaHCO₃. Số phản ứng xảy ra là

A. 2. B. 5. C. 4. D. 3.

Câu 6: Chất X có công thức phân tử C₃H₆O₂, là este của axit axetic. Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. C₂H₅COOH. B. HO-C₂H₄-CHO. C. CH₃COOCH₃. D. HCOOC₂H₅.

Câu 7: Hợp chất X có công thức cấu tạo: CH₃CH₂COOCH₃. Tên gọi của X là:

A. etyl axetat. B. metyl propionat. C. metyl axetat. D. propyl axetat.

Câu 8: Thủy phân este E có công thức phân tử C₄H_8­O₂ (có mặt H₂SO₄ loãng) thu được 2 sản phẩm hữu cơ X và Y. Từ X có thể điều chế trực tiếp ra Y bằng một phản ứng duy nhất. Tên gọi của E là:

A. metyl propionat. B. propyl fomat. C. ancol etylic. D. etyl axetat.

Câu 9: Este etyl axetat có công thức là

A. CH₃CH₂OH. B. CH₃COOH. C. CH₃COOC₂H₅. D. CH₃CHO.

Câu 10: Đun nóng este HCOOCH₃ với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH, sản phẩm thu được là

A. CH₃COONa và C₂H₅OH. B. HCOONa và CH₃OH.

C. HCOONa và C₂H₅OH. D. CH₃COONa và CH₃OH.

Câu 11: Este etyl fomiat có công thức là

A. CH₃COOCH₃. B. HCOOC₂H₅. C. HCOOCH=CH₂. D. HCOOCH₃.

Câu 12: Đun nóng este CH₃COOC₂H₅ với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH, sản phẩm thu được là

A. CH₃COONa và CH₃OH. B. CH₃COONa và C₂H₅OH.

C. HCOONa và C₂H₅OH. D. C₂H₅COONa và CH₃OH.

Câu 13: Thủy phân este X trong môi trường kiềm, thu được natri axetat và ancol etyliC. Công thức của X là

A. C₂H₃COOC₂H₅. B. CH₃COOCH₃. C. C₂H₅COOCH₃. D. CH₃COOC₂H₅.

Câu 14: Este metyl acrilat có công thức là

A. CH₃COOCH₃. B. CH₃COOCH=CH₂. C. CH₂=CHCOOCH₃. D. HCOOCH₃.

Câu 15: Este vinyl axetat có công thức là

A. CH₃COOCH₃. B. CH₃COOCH=CH₂. C. CH₂=CHCOOCH₃. D. HCOOCH₃.

Câu 16: Đun nóng este CH₃COOCH=CH₂ với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH, sản phẩm thu được là

A. CH₂=CHCOONa và CH₃OH. B. CH₃COONa và CH₃CHO.

C. CH₃COONa và CH₂=CHOH. D. C₂H₅COONa và CH₃OH.

Câu 17: Đun nóng este CH₂=CHCOOCH₃ với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH, sản phẩm thu được là

A. CH₂=CHCOONa và CH₃OH. B. CH₃COONa và CH₃CHO.

C. CH₃COONa và CH₂=CHOH. D. C₂H₅COONa và CH₃OH.

Câu 18: Khi đốt cháy hoàn toàn một este no, đơn chức thì số mol CO₂ sinh ra bằng số mol O₂ đã phản ứng. Tên gọi của este là

A. n-propyl axetat. B. metyl axetat. C. etyl axetat. D. metyl fomiat.

Câu 19: Hai chất hữu cơ X₁ và X₂ đều có khối lượng phân tử bằng 60 đvc. X₁ có khả năng phản ứng với: Na, NaOH, Na₂CO₃. X₂ phản ứng với NaOH (đun nóng) nhưng không phản ứng Na. Công thức cấu tạo của X₁, X₂ lần lượt là:

A. CH₃-COOH, CH₃-COO-CH₃. B. (CH₃)₂CH-OH, H-COO-CH₃.

C. H-COO-CH₃, CH₃-COOH. D. CH₃-COOH, H-COO-CH₃.

Câu 20: Cho sơ đồ chuyển hóa sau (mỗi mũi tên là một phương trình phản ứng):

Tinh bột → X → Y → Z → metyl axetat. Các chất Y, Z trong sơ đồ trên lần lượt là:

A. C₂H₅OH, CH₃COOH. B. CH₃COOH, CH₃OH.

C. CH₃COOH, C₂H₅OH. D. C₂H₄, CH₃COOH.

Câu 21: Một este có công thức phân tử là C₄H₆O₂, khi thuỷ phân trong môi trường axit thu được axetanđehit. Công thức cấu tạo thu gọn của este đó là

A. HCOO-C(CH₃)=CH₂. B. HCOO-CH=CH-CH₃.

C. CH₃COO-CH=CH₂. D. CH₂=CH-COO-CH₃.

Câu 22: Cho glixerol phản ứng với hỗn hợp axit béo gồm C₁₇H₃₅COOH và C₁₅H₃₁COOH, số loại trieste được tạo ra tối đa là

A. 6. B. 3. C. 5. D. 4.

Câu 23: Cho các chất: etyl axetat, anilin, ancol etylic, axit acrylic, phenol, phenylamoni clorua, ancol benzylic,

p-crezol. Trong các chất này, số chất tác dụng được với dung dịch NaOH là

A. 4. B. 6. C. 5. D. 3.

Câu 24: Khi thuỷ phân chất béo trong môi trường kiềm thì thu được muối của axit béo và

A. phenol. B. glixerol. C. ancol đơn chứC. D. este đơn chức.

Câu 25: Khi xà phòng hóa tristearin ta thu được sản phẩm là

A. C₁₅H₃₁COONa và etanol. B. C₁₇H₃₅COOH và glixerol.

C. C₁₅H₃₁COOH và glixerol. D. C₁₇H₃₅COONa và glixerol.

Câu 26: Khi xà phòng hóa tripanmitin ta thu được sản phẩm là

A. C₁₅H₃₁COONa và etanol. B. C₁₇H₃₅COOH và glixerol.

C. C₁₅H₃₁COONa và glixerol. D. C₁₇H₃₅COONa và glixerol.

Câu 27: Khi xà phòng hóa triolein ta thu được sản phẩm là

A. C₁₅H₃₁COONa và etanol. B. C₁₇H₃₅COOH và glixerol.

C. C₁₅H₃₁COONa và glixerol. D. C₁₇H₃₃COONa và glixerol.

Câu 28: Khi thuỷ phân trong môi trường axit tristearin ta thu được sản phẩm là

A. C₁₅H₃₁COONa và etanol. B. C₁₇H₃₅COOH và glixerol.

C. C₁₅H₃₁COOH và glixerol. D. C₁₇H₃₅COONa và glixerol.

Câu 29: Đun 12 gam axit axetic với 13,8 gam etanol (có H₂SO₄ đặc làm xúc tác) đến khi phản ứng đạt tới trạng thái cân bằng, thu được 11 gam este. Hiệu suất của phản ứng este hóa là

A. 50% B. 62,5% C. 55% D. 75%

Câu 30: Cho 6 gam một este của axit cacboxylic no đơn chức và ancol no đơn chức phản ứng vừa hết với 100 ml dung dịch NaOH 1M. Tên gọi của este đó là

A. etyl axetat. B. propyl fomiat. C. metyl axetat. D. metyl fomiat.

Câu 31: Để trung hòa lượng axit tự do có trong 14 gam một mẫu chất béo cần 15ml dung dịch KOH 0,1M. Chỉ số axit của mẫu chất béo trên là (Cho H = 1; O = 16; K = 39)

A. 4,8 B. 6,0 C. 5,5 D. 7,2

Câu 32: Xà phòng hoá hoàn toàn 22,2 gam hỗn hợp gồm hai este HCOOC₂H₅ và CH₃COOCH₃ bằng dung dịch NaOH 1M (đun nóng). Thể tích dung dịch NaOH tối thiểu cần dùng là

A. 400 ml. B. 300 ml. C. 150 ml. D. 200 ml.

Câu 33: Xà phòng hoá hoàn toàn 17,24 gam chất béo cần vừa đủ 0,06 mol NaOH. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được khối lượng xà phòng là

A. 16,68 gam. B. 18,38 gam. C. 18,24 gam. D. 17,80 gam.

Câu 34: Xà phòng hóa 8,8 gam etyl axetat bằng 200 ml dung dịch NaOH 0,2M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, cô cạn dung dịch thu được chất rắn khan có khối lượng là

A. 3,28 gam. B. 8,56 gam. C. 8,2 gam. D. 10,4 gam.

Câu 35: Cho dãy các chất: HCHO, CH₃COOH, CH₃COOC₂H₅, HCOOH, C₂H₅OH, HCOOCH₃. Số chất trong dãy tham gia phản ứng tráng gương là

A. 3. B. 6. C. 4. D. 5.

Câu 36: Chất X có công thức phân tử C₂H₄O₂, cho chất X tác dụng với dung dịch NaOH tạo ra muối và nước. Chất X thuộc loại

A. ancol no đa chức. B. axit không no đơn chức. C. este no đơn chức. D. axit no đơn chức.

Câu 37: Đốt cháy hoàn toàn 7,8 gam este X thu được 11,44 gam CO₂ và 4,68 gam H₂O. Công thức phân tử của este là

A. C₄H₈O₄ B. C₄H₈O₂ C. C₂H₄O₂ D. C₃H₆O₂

Câu 38: Thuỷ phân hoàn toàn 11,44 gam este no, đơn chức, mạch hở X với 100ml dung dịch NaOH 1,3M (vừa đủ) thu được 5,98 gam một ancol Y. Tên gọi của X là

A. Etyl fomat B. Etyl axetat C. Etyl propionat D. Propyl axetat

Câu 39: Thuỷ phân este X có CTPT C₄H₈O₂ trong dung dịch NaOH thu được hỗn hợp hai chất hữu cơ Y và Z trong đó Y có tỉ khối hơi so với H₂ là 16. X có công thức là

A. HCOOC₃H₇ B. CH₃COOC₂H₅ C. HCOOC₃H₅ D. C₂H₅COOCH₃

Câu 40: Propyl fomat được điều chế từ

A. axit fomic và ancol metylic. B. axit fomic và ancol propylic.

C. axit axetic và ancol propylic. D. axit propionic và ancol metylic.

Câu 41: Cho glixerol phản ứng với hỗn hợp axit béo gồm axit panmitic và axit stearic , số loại tri este được tạo tối đa là

A. 5. B. 3. C. 6. D. 4

Câu 42: Có thể gọi tên este (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅ là

A. triolein B. tristearin C. tripanmitin D. stearic

Câu 43: Đun nóng chất béo cần vừa đủ 40 kg dung dịch NaOH 15%, giả sử phản ứng xảy ra hoàn toàn. Khối lượng (kg) glixerol thu được là

A. 13,8 B. 4,6 C. 6,975 D. 9,2

Câu 44: Xà phòng hoá hoàn toàn 37,0 gam hỗn hợp 2 este là HCOOC₂H₅ và CH₃COOCH₃ bằng dung dịch NaOH, đun nóng. Khối lượng NaOH cần dùng là

A. 8,0g B. 20,0g C. 16,0g D. 12,0g

Câu 45: Hợp chất Y có công thức phân tử C₄H₈O₂. Khi cho Y tác dụng với dung dịch NaOH sinh ra chất Z có công thức C₃H₅O₂Na. Công thức cấu tạo của Y là

A. C₂H₅COOC₂H₅. B. CH₃COOC₂H₅. C. C₂H₅COOCH₃. D. HCOOC₃H₇.

Câu 46: Xà phòng hoá hoàn toàn 17,6 gam hỗn hợp 2 este là etyl axetat và metyl propionat bằng lượng vừa đủ v (ml) dung dịch NaOH 0,5M. Giá trị v đã dùng là

A. 200 ml. B. 500 ml. C. 400 ml. D. 600 ml.

Câu 47: Trong phân tử este (X) no, đơn chức, mạch hở có thành phần oxi chiếm 36,36 % khối lượng. Số đồng phân cấu tạo của X là

A. 4. B. 2. C. 3. D. 5.

Câu 48: Thủy phân 7,4 gam este X có công thức phân tử C₃H₆O₂ bằng dung dịch NaOH vừa đủ thu được 4,6 gam một ancol Y và

   A. 8,2 g muối. B. 6,8 g muối. C. 3,4 g muối. D. 4,2 g muối.

Câu 49: Đun sôi hỗn hợp X gồm 12 gam axit axetic và 11,5 gam ancol với H₂SO₄ đặc làm xúc tác đến khi phản ứng kết thúc thu được m gam este. Biết hiệu suất phản ứng este hóa bằng 65%. Giá trị của m là

A. 11,44 gam. B. 17,6 gam. C. 22 gam. D. 10,50 gam

Câu 50: Đốt cháy hoàn toàn một lượng este no đơn chức thì thể tích khí CO₂ sinh ra luôn bằng thể tích O₂ cần cho phản ứng ở cùng điều kiện nhiệt độ và áp suất. Tên gọi của este đem đốt là

A. metyl axetat.  B. propyl fomat. C. etyl axetat. D. metyl fomat.

ĐỀ ÔN TẬP CHUYÊN ĐỀ ESTE – LIPIT

(Thời gian: 45 phút)

Câu 1: Xà phòng hoá hoàn toàn 9,7 gam hỗn hợp hai este đơn chức X, Y cần 100 ml dung dịch NaOH 1,50 M. Sau phản ứng, cô cạn dung dịch thu được hỗn hợp hai rượu đồng đẳng kế tiếp và một muối duy nhất. Công thức cấu tạo thu gọn của 2 este là:

A. CH₃COO-CH₃ và CH₃COO-CH₂CH₃ B. C₂H₅COO-CH₃ và C₂H₅COO-CH₂CH₃

C. C₃H₇COO-CH₃ và C₄H₉COO-CH₂CH₃ D. H-COO-CH₃ và H-COO-CH₂CH₃

Câu 2: Có 3 ancol đa chức: (1) HOCH_2-CHOH-CH₂OH

(2) CH_3-CHOH-CH₂OH

(3) HOCH_2-(CH₂)₂-CH₂OH

Chất nào có thể tác dụng với Na, HBr và Cu(OH)₂?

A. (1) B. (1), (2) C. (2), (3) D. (1), (3)

Câu 3: Cho các phản ứng : (X) + ddNaOH (Y) + (Z) ;

(Y) + NaOH rắn (T) + (P) ;

(T) (Q) + H₂

(Q) + H₂O (Z)

Các chất (X) và (Z)có thể là:

A. CH₃COOCH = CH₂ và HCHO B. CH₃COOC₂H₅ và CH₃CHO

C. CH₃COOCH = CH₂ và CH₃CHO D. HCOOCH=CH₂ và HCHO

Câu 4: Hãy chọn câu sai khi nói về lipit.

A. Ở nhiệt độ phòng, lipit thực vật thường ở trạng thái lỏng, thành phần cấu tạo chứa chủ yếu các gốc axit béo không no.

B. Ở nhiệt độ phòng, lipit động vật thường ở trạng thái rắn, thành phần cấu tạo chứa chủ yếu các gốc axit béo no

C. Các lipit đều nhẹ hơn nước, tan trong các chất hữu cơ như xăng, benzen..

D. Các lipit đều nặng hơn nước, không tan trong các chất hữu cơ như xăng, benzen...

Câu 5: Thể tích H₂ (đktc) cần để hiđro hóa hoàn toàn 1 tấn Olein (Glyxêrin trioleat) nhờ chất xúc tác Ni:

A. 7601,8 lít B. 76018 lít C. 7,6018 lít D. 760,18 lít.

Câu 6: Xà phòng được điều chế bằng cách

A. thủy phân mỡ trong kiềm B. đehidro hóa mỡ tự nhiên

C. phản ứng của axít với kim loại D. phân hủy mỡ.

Câu 7: Khi đun nóng glixerin với hỗn hợp hai axit béo C₁₇H₃₅COOH và C₁₇H₃₃COOH để thu chất béo có thành phần chứa hai gốc axit của hai axit trên. Số công thức cấu tạo có thể có của chất béo là

A. 5. B. 4 C. 2 D. 3.

Câu 8: Metyl propionat là tên gọi của hợp chất có công thức cấu tạo:

A. C₂H₅COOH B. C₃H₇COOH C. C₂H₅COOCH₃ D. HCOOC₃H₇

Câu 9: Khối lượng Olein cần để sản xuất 5 tấn Stearin là:

A. 4966,292 kg B. 49,66 kg C. 49600 kg D. 496,63 kg.

Câu 10: Đun 12,00 gam axit axetic với một lượng dư ancol etylic (có axit H₂SO₄ đặc làm xúc tác). Đến khi phản ứng dừng lại thu được 11,00 gam este. Hiệu suất của phản ứng este hoá là

A. 70% B. 50% C. 75% D. 62,5%

Câu 11: Trong cơ thể Lipit bị oxi hóa thành

A. H₂O và CO₂ B. NH₃ và H₂O. C. NH₃, CO₂, H₂O. D. NH₃ và CO₂

Câu 12: Để biến một số dầu thành mỡ rắn, hoặc bơ nhân tạo người ta thực hiện quá trình:

A. xà phòng hóa. B. làm lạnh

C. hiđro hóa (có xúc tác Ni) D. cô cạn ở nhiệt độ cao

Câu 13: Chọn câu đúng nhất trong các câu sau:

A. Hợp chất hữu cơ đa chức là hợp chất trong phân tử có chứa nhiều nhóm chức

B. Hợp chất hữu cơ tạp chức là hợp chất trong phân tử có chứa hai nhóm chức khác nhau

C. Hợp chất hữu cơ đa chức là hợp chất trong phân tử phải có chứa từ ba nhóm chức trở lên

D. Hợp chất hữu cơ tạp chức là hợp chất trong phân tử có chứa nhiều nhóm chức khác nhau

Câu 14: Khi cho 178 kg chất béo trung tính, phản ứng vừa đủ với 120 kg dung dịch NaOH 20%, giả sử phản ứng hoàn toàn. Khối lượng xà phòng thu được là

A. 146,8 kg B. 61,2 kg C. 183,6 kg D. 122,4 kg.

Câu 15: Đặc điểm của phản ứng thủy phân Lipit trong môi trường axit

A. phản ứng thuận nghịch B. phản ứng xà phòng hóa

C. phản ứng không thuận nghịch D. phản ứng cho nhận electron

Câu 16: 1,76 gam một este của axit cacboxylic no, đơn chức và một rượu no, đơn chức phản ứng vừa hết với 40 ml dung dịch NaOH 0,50M thu được chất X và chất Y. Đốt cháy hoàn toàn 1,20 gam chất Y cho 2,64 gam CO₂ và 1,44 gam nước. Công thức cấu tạo của este là

A. CH₃-COO-CH₃ B. C₂H₅-COOCH₃ C. CH₃-COO-C₃H₇ D. H-COO-C₃H₇

Câu 17: Một este tạo bởi axit đơn chức và rượu đơn chức có tỷ khối hơi so với khí CO₂ bằng 2. Khi đun nóng este này với dung dịch NaOH tạo ra muối có khối lượng bằng 17/22 lượng este đã phản ứng. Công thức cấu tạo thu gọn của este này là

A. C₂H₅COO-CH₃ B. CH₃COO-C₂H₅ C. CH₃COO-CH₃ D. H-COO-C₃H₇

Câu 18: Cho các chất có công thức cấu tạo thu gọn sau: (I) CH₃COOH, (II) CH₃OH, (III) CH₃OCOCH₃, (IV) CH₃OCH₃, (V) CH₃COCH₃, (VI) CH₃CHOHCH₃, (VII) CH₃COOCH₃. Hợp chất nào cho ở trên có tên gọi là metylaxetat?

A. VII B. III, VII C. I, II, III D. IV, V, VI

Câu 19: Trong cơ thể, trước khi bị oxi hóa, lipit:

A. bị phân hủy thành CO₂ và H₂O. B. không thay đổi.

C. bị hấp thụ. D. bị thủy phân thành glixerin và axit béo

Câu 20: Nhận định nào sau đây là sai?

A. Phản ứng thủy phân este trong môi trường axit là phản ứng thuận nghịch

B. Phản ứng este hóa là phản ứng bất thuận nghịch

C. Trùng hợp buta-1,3-đien ta được cao su Buna

D. Phản ứng trùng hợp khác với phản ứng trùng ngưng

Câu 21: Chất X có công thức phân tử C₄H₈O₂ khi tác dụng với dung dịch NaOH sinh ra chất Y có công thức C₃H₅O₂Na . X thuộc loại chất nào sau đây?

A. Ancol B. Axit C. Este D. Anđehit

Câu 22: Chọn câu đúng nhất trong các câu sau:

A. Hợp chất hữu cơ đa chức là hợp chất trong phân tử có chứa nhiều nhóm chức

B. Hợp chất hữu cơ tạp chức là hợp chất trong phân tử có chứa hai nhóm chức khác nhau

C. Hợp chất hữu cơ đa chức là hợp chất trong phân tử phải có chứa từ ba nhóm chức trở lên

D. Hợp chất hữu cơ tạp chức là hợp chất trong phân tử có chứa nhiều nhóm chức khác nhau

Câu 23: Muối của axit béo cao no hoặc không no gọi là :

A. Cacbonat B. Este C. Mỡ D. Xà phòng

Câu 24: Cho các chất sau: (1) Na; (2) NaOH; (3) HCl; (4) Cu(OH)₂ /NaOH; (5) C₂H₅OH; (6)AgNO₃/NH₃ ; (7) CH₃COOH.

Chất nào tác dụng được với glixerol ?

A. 1, 3, 4, 7 B. 3, 4, 5, 6 C. 1, 2, 4, 5 D. 1, 3, 6, 7

Câu 25: Đun nóng lipit cần vừa đủ 40 kg dang dịch NaOH 15%, giả sử phản ứng xảy ra hoàn toàn. Khối lượng glixerin thu được là:

A. 13,800 kg B. 9,200kg C. 6,975 kg D. 4,600 kg

Câu 26: Khối lượng Glyxêrin thu được khi đun nóng 2,225 kg chất béo (loại Glyxêrin tristearat) có chứa 20% tạp chất với dung dịch NaOH. (coi như phản ứng xảy ra hoàn toàn):

A. 0,184 kg B. 0, 89 kg. C. 1, 78 kg D. 1, 84 kg

Câu 27: Xét về mặt cấu tạo, lipit thuộc loại hợp chất nào?

A. Ancol B. anđehit C. axit D. este

Câu 28: Các chất CH₃COOH (1), HCOO-CH₂CH₃ (2), CH₃CH₂COOH (3), CH₃COO-CH₂CH₃ (4), CH₃CH₂CH₂OH (5) được xếp theo thứ nhiệt độ sôi giảm dần là

A. (3) >(1) >(5) >(4)>(2) B. (1) > (3) > (4) >(5) >(2)

C. (3) >(1) > (4)> (5) > (2) D. (3) > (5) > (1) > (4) > (2)

Câu 29: Cu(OH)₂ tan được trong glixerol là do:

A. Tạo phức đồng(II) glixerat B. Glixerol có H linh động

C. Glixerol có tính axit D. Tạo liên kết hidro

Câu 30: Thủy phân este trong môi trường kiềm, khi đun nóng gọi là

A. phản ứng hiđrat hoá B. sự lên men C. phản ứng crackinh D. phản ứng xà phòng hóa-

BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM TỪNG BÀI

BÀI 1. CẤU TẠO – TÍNH CHẤT VẬT LÝ - ĐIỀU CHẾ ESTE

I. KIẾN THỨC CƠ BẢN

1. Khái quát este:

2. Tính chất vật lý:

3. Điều chế:

II. BÀI TẬP

1. Công thức tổng quát của este tạo bởi axit no đơn mạch hở và ancol no đơn mạch hở có dạng:

A. C_nH_2n+2O₂ (n ≥ 2). C. C_nH_2nO₂ (n ≥ 3). B. C_nH_2nO₂ (n ≥ 2). D. C_nH_2n-2O₂ (n ≥ 4).

1. Chất X có công thức phân tử C₃H₆O₂ là este của axit axetiC. Công thức cấu tạo thu gọn của X là:

A. C₂H₅COOH. B. HO-C₂H₄-CHO. C. CH₃COOCH₃. D. HCOOC₂H₅.

1. Làm bay hơi 3,7 gam este no đơn chức, chiếm thể tích bằng thể tích của 1,6 gam O₂ trong cùng điều kiện. Este trên có số đồng phân là:

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

1. Hợp chất X có công thức cấu tạo: CH₃CH₂COOCH₃. Tên gọi của X là:

A. etyl axetat. B. metyl propionat. C. metyl axetat. D. propyl axetat.

1. *Cho 0,1 mol axit đơn chức X phản ứng với 0,15 mol ancol đơn chức Y thu được 4,5 gam este với hiệu suất 75%. Vậy tên gọi của este?

A. Metyl fomiat B. Metyl axetat C. Etyl axetat D. metylpropionat.

1. Đun 12 gam axit axetic với 13,8 gam etanol (có H₂SO₄ đặc làm xúc tác) đến khi phản ứng đạt tới trạng thái cân bằng, thu được 11 gam este. Hiệu suất của phản ứng este hoá là (Cho H = 1; C = 12; O = 16)

A. 55%. B. 50%. C. 62,5%. D. 75%. CD 2007

1. Cho các chất có công thức sau đây những chất thuộc loại este là:

(1) CH₃CH₂COOCH₃; (2) CH₃OOCCH₃; (3) HCOOC₂H₅; (4) CH₃COOH;

(5) CH₃CH(COOC₂H₅)COOCH₃; (6) HOOCCH₂CH₂OH; (7) CH₃OOC-COOC₂H₅

A. (1), (2), (3), (4), (5) B. (1), (2), (3), (5), (7)

C. (1), (2), (4), (6), (7) D. (1), (2), (3), (6), (7)

1. Trong phân tử este (X) no, đơn chức, mạch hở có thành phần oxi chiếm 36,36% khối lượng. Số đồng phân cấu tạo của X là:

A. 4. B. 2. C. 3. D. 5.

1. Este Z điều chế từ ancol metylic có tỉ khối so với oxi là 2,75. Công thức của Z là:

A. C₂H₅COOCH₃. B. CH₃COOCH₃. C. CH₃COOC₂H₅. D. C₂H₅COOC₂H₅.

1. *Cho hỗn hợp X gồm ancol metylic và hai axit cacboxylic (no, đơn chức, kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng) tác dụng hết với Na, giải phóng ra 6,72 lít khí H₂ (đktc). Nếu đun nóng hỗn hợp X (có H₂SO₄ đặc làm xúc tác) thì các chất trong hỗn hợp phản ứng vừa đủ với nhau tạo thành 25 gam hỗn hợp este (giả thiết phản ứng este hoá đạt hiệu suất 100%). Hai axit trong hỗn hợp X là

A. C₃H₇COOH và C₄H₉COOH. B. CH₃COOH và C₂H₅COOH.

C. C₂H₅COOH và C₃H₇COOH. D. HCOOH và CH₃COOH. DHA 2010

1. X là hỗn hợp gồm HCOOH và CH₃COOH (tỉ lệ mol 1:1). Lấy 21,2 gam X tác dụng với 23 gam C₂H₅OH (xúc tác H₂SO₄ đặc, đun nóng) thu được m gam hỗn hợp este (hiệu suất este hóa đều đạt 80%). Giá trị m là :

A. 40,48 gam. B. 23,4 gam. C. 48,8 gam. D. 25,92 gam.

1. Một este có CTPT là C₃H₆O₂, có phản ứng tráng gương với dung dịch AgNO₃/NH₃. CTCT của este là:

A. HCOOC₂H₅ B. CH₃COOCH₃ C. HCOOC₃H₇ D. C₂H₅COOH

1. Hai este đơn chức X và Y là đồng phân của nhau. Khi hoá hơi 1,85 gam X, thu được thể tích hơi đúng bằng thể tích của 0,7 gam N₂ (đo ở cùng điều kiện). Công thức cấu tạo thu gọn của X, Y là:

A. C₂H₅COOCH₃ và HCOOCH(CH₃)₂ B. HCOOC₂H₅ và CH₃COOCH₃

C. C₂H₃COOC₂H₅ và C₂H₅COOC₂H₃ D. HCOOCH₂CH₂CH₃ và CH₃COOC₂H₅ DHB 2007

1. Có các nhận định sau :

(1) Este là sản phẩm của phản ứng giữa axit và ancol;

(2) Este là hợp chất hữu cơ trong phân tử có nhóm - COO - ;

(3) Este no, đơn chức, mạch hở có công thức phân tử C_nH_2nO₂ , với n ≥ 2 ;

(4) Hợp chất CH₃COOC₂H₅ thuộc loại este;

(5) Sản phẩm của phản ứng giữa axit và ancol là este.

Các nhận định đúng là:

A. (1), (2), (3), (4), (5). B. (1), (3), (4), (5). C. (1), (2), (3), (4). D. (2), (3), (4), (5).

1. *Khi đun nóng 25,8g hỗn hợp A gồm ancol etylic và axit axetic có H₂SO₄ đặc làm xúc tác thu được 14,08g este. Nếu đốt cháy hoàn toàn cũng lượng A trên thu được 23,4ml nước. Tìm thành phần % hỗn hợp ban đầu và hiệu suất của phản ứng hóa este.

A. 53,5% C₂H₅OH; 46,5%CH₃COOH và hiệu suất 80%

B. 55,3% C₂H₅OH; 44,7%CH₃COOH và hiệu suất 80%

C. 60,0% C₂H₅OH; 40,0% CH₃COOH và hiệu suất 75%;

D. 45,0%C₂H₅OH;55,0% CH₃COOH và hiệu suất 60%;

1. Tên gọi của este có mạch cacbon không phân nhánh có công thức phân tử C₄H₈O₂ có thể tham gia phản ứng tráng gương là:

A. propyl fomat B. etyl axetat C. Isopropyl fomat D. Metyl propionat

1. Số đồng phân este có CTPT C₅H₁₀O₂ tham gia phản tráng gương là:

A. 3 B. 4 C. 5 D. 6

1. Cho 12 gam hỗn hợp gồm anđehit fomic và metyl fomiat (có khối lượng bằng nhau) tác dụng với một lượng dư dung dịch AgNO₃/NH₃. Khối lượng Ag sinh ra là

A. 108,0 g. B. 64,8 g. C. 86,4 g. D. 43,2 g.

1. Cho các chất sau: CH₃COOH, CH₃COOCH₃, C₂H₅OH, C­­₂H₅COOH. Chiều tăng dần nhiệt độ sôi (từ trái sang phải) là:

A. 1, 2, 3, 4 B. 2, 3, 1, 4 C. 4, 3, 2, 1 D. 3, 1, 2, 4

1. *Đốt cháy hoàn toàn 7,6 gam hỗn hợp gồm một axit cacboxylic no, đơn chức, mạch hở và một ancol đơn chức (có số nguyên tử cacbon trong phân tử khác nhau) thu được 0,3 mol CO₂ và 0,4 mol H₂O. Thực hiện phản ứng este hóa 7,6 gam hỗn hợp trên với hiệu suất 80% thu được m gam este. Giá trị của m là

A. 8,16. B. 4,08. C. 2,04. D. 6,12. DHA 2012

TỰ LUYỆN CẤU TẠO – TÍNH CHẤT VẬT LÝ - ĐIỀU CHẾ ESTE

1. Metyl propionat là tên gọi của hợp chất:

A. CH₃COOC₂H₅ B. CH₃COOC₃H₇ C. C₃H₇COOCH₃ D. C₂H₅COOCH₃ TN 2007

1. Một este đơn chức no mạch hở có 48,65 % C trong phân tử thì số đồng phân este là:

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

1. Cho 45 gam axit axetic phản ứng với 69 gam ancol etylic (xúc tác H₂SO₄ đặc), đun nóng, thu được 41,25 gam etyl axetat. Hiệu suất của phản ứng este hoá là

A. 50,00%. B. 62,50%. C. 40,00%. D. 31,25%. CD 2010

1. Propyl fomat được điều chế từ:

A. axit fomic và ancol metylic. B. axit fomic và ancol propylic.

C. axit axetic và ancol propylic. D. axit propionic và ancol metylic.

1. *Chia hỗn hợp M gồm x mol ancol etylic và y mol axit axetic (x > y) thành hai phần bằng nhau.

- Phần 1: Cho tác dụng với Na dư thu được 5,6 lít H₂ (ở đktc).

- Phần 2: Đun nóng với H₂SO₄ đặc tới phản ứng hoàn toàn được 8,8 gam este.

Giá trị của x và y là

A. x = 0,4; y = 0,1. B. x = 0,8; y = 0,2. C. x = 0,3; y = 0,2. D. x = 0,5; y = 0,4.

1. Este Y điều chế từ ancol etylic có tỉ khối hơi so với không khí là 3,03. Công thức của Y là:

A. CH₃COOCH₃. B. C₂H₅COOCH₃. C. HCOOC₂H₅. D. CH₃COOC₂H₅.

1. Chất X có công thức cấu tạo CH₂=CH – COOCH₃ . Tên gọi của X là

A. propyl fomat. B. etyl axetat. C. metyl axetat D. metyl acrylat.TN 2012

1. Làm bay hơi 5,98 gam hỗn hợp 2 este của axit axetic và 2 ancol đồng đẳng kế tiếp của ancol metyliC. Nó chiếm thể tích 1,344 lít (đktc). Công thức cấu tạo của 2 este đó là:

A. HCOOC₂H₅ và HCOOC₃H₇ B. CH₃COOCH₃ và CH₃COOC₂H₅

C. CH₃COOC₂H₅ và CH₃COOC₃H₇ D. CH₃COOCH₃ và CH₃COOC₂H₅

1. Cho sơ đồ chuyển hóa sau (mỗi mũi tên là một phương trình phản ứng):

Tinh bột X Y Z (metyl axetat). Các chất X, Y trong sơ đồ trên lần lượt là:

A. C₂H₅OH, CH₃COOH. B. CH₃COOH, CH₃OH.

C. CH₃COOH, C₂H₅OH. D. C₂H₄, CH₃COOH.

1. *Cho 15,3 g anhidrit axetic vào dung dịch chứa 13,8 g axit o-hidroxy benzoic thu được dung dịch X. Cần vừa đủ a mol NaOH để phản ứng hết với lượng X trên. Giá trị của A là:

A. 0,5 B. 0,3 C. 0,4 D. 21,6

1. Từ metan điều chế metyl fomat ít nhất phải qua bao nhiêu phản ứng ?

A. 5. B. 2. C. 3. D. 4.

1. Đun nóng axit axetic với isoamylic (CH₃)₂CHCH₂CH₂OH có H₂SO₄ đặc xúc tác thu được isoamyl axetat (dầu chuối). Tính lượng dầu chuối thu được từ 132,35 gam axit axetic đung nóng với 200 gam ancol isoamylic. Biết hiệu suất phản ứng đạt 68%.

A. 97,5 gam B. 195 gam C. 292,5 gam D. 159 gam

1. Biện pháp dùng để nâng cao hiệu suất phản ứng este hoá là:

A. Thực hiện trong môi trường kiềm.

B. Dùng H₂SO₄ đặc làm xúc tác.

C. Lấy dư 1 trong 2 chất đầu hoặc làm giảm nồng độ các sản phẩm đồng thời dùng H₂SO₄ đặc xúc tác.

D. Thực hiện trong môi trường axit đồng thời hạ thấp nhiệt độ.

1. Đun nóng 215 gam axit metacrylic với 100 gam metanol (với H = 60%). Khối lượng este metyl metacrylat thu được là :

A. 100 gam. B. 125 gam. C. 150 gam. D. 175 gam.

1. *Hỗn hợp M gồm ancol no, đơn chức X và axit cacboxylic đơn chức Y, đều mạch hở và có cùng số nguyên tử C, tổng số mol của hai chất là 0,5 mol (số mol của Y lớn hơn số mol của X). Nếu đốt cháy hoàn toàn M thì thu được 33,6 lít khí CO₂ (đktc) và 25,2 gam H₂O. Mặt khác, nếu đun nóng M với H₂SO₄ đặc để thực hiện phản ứng este hoá (hiệu suất là 80%) thì số gam este thu được là

A. 22,80. B. 34,20. C. 27,36. D. 18,24. DHA 2010

1. Cho chuỗi biến hóa sau: C₂H₂ X Y Z CH₃COOC₂H₅.Các chất X, Y, Z lần lượt là:

A. C₂H₄, CH₃COOH, C₂H₅OH. B. CH₃CHO, C₂H₄, C₂H₅OH.

C. CH₃CHO, CH₃COOH, C₂H₅OH. D. CH₃CHO, C₂H₅OH, CH₃COOH.

1. Chất nào sau đây không tạo este với axit axetic?

A. C₂H₅OH B. C₆H₅OH C. C₂H₂ D. CH₂OH – CH₂OH

1. Cách nào sau đây dùng để điều chế etylaxetat:

A. Đun hồi lưu hỗn hợp etanol, giấm và axit sunfuric đặc

B. Đun hồi lưu hỗn hợp axit axetic, rượu trắng và axit sunfuric đặc

C. Đun sôi hỗn hợp etanol, axit axetic và axit sunfuric đặc trong cốc thủy tinh chịu nhiệt.

D. Đun hồi lưu hỗn hợp etanol, axit axetic và axit sunfuric đặc

1. Este X điều chế từ ancol metylic có tỉ khối so với oxi là 2,3125. Công thức của X là:

A. CH₃COOC₂H₅. B. CH₃COOCH₃. C. C₂H₅COOCH₃. D. C₂H₅COOC₂H₅.

1. *Khi thực hiện phản ứng este hoá 1 mol CH3COOH và 1 mol C2H5OH, lượng este lớn nhất thu được là 2/3 mol. Để đạt hiệu suất cực đại là 80% (tính theo axit) khi tiến hành este hoá 1 mol CH3COOH cần số mol C2H5OH là (biết các phản ứng este hoá thực hiện ở cùng nhiệt độ)

A. 0,4 B. 0,8 C. 1,6 D. 3,2

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

BÀI 2. PHẢN ỨNG THỦY PHÂN ESTE

I. KIẾN THỨC CƠ BẢN

4. Tính chất hóa học:

a. Phản ứng thủy phân:

- Môi trường H⁺: RCOOR’ + HOH RCOOH + R’OH

- Môi trường OH^-: RCOOR’ + NaOH RCOONa + R’OH

II. VÍ DỤ

1. Ví dụ 1: Đun nóng 1,1g este no đơn chức M với dung dịch KOH dư, người ta thu được 1,4g muối. Tỉ khối của M so với khí CO₂ là 2. M có công thức cấu tạo nào sau đây:

A. C₂H₅COOCH₃ B. CH₃COOC₂H₅ C. HCOOC₃H₇ D. CH₃COOC₂H₅

Vận dụng 1: Để thủy phân hết 9,25g một este đơn chức, no cần dùng 50ml dung dịch NaOH 2,5M. Tạo ra 10,25g muối. Công thức cấu tạo đúng của este là:

A. HCOOC₂H₅. B. CH₃COOCH₃. C. C₂H₅COOCH₃. D. HCOOC₃H₇.

1. Ví dụ 2: Một este tạo bởi axit đơn chức và ancol đơn chức có tỷ khối hơi so với khí CO₂ bằng 2. Khi đun nóng este này với dung dịch NaOH tạo ra muối có khối lượng lớn hơn este đã phản ứng. Công thức cấu tạo thu gọn của este này là?

A. CH₃COO-CH₃ B. H-COO- C₃H₇ C. CH₃COO-C₂H₅ D. C₂H₅COO- CH₃

Vận dụng 2: Cho 5,1 gam Y (C, H, O) tác dụng với dung dịch NaOH dư, thu được 4,8 gam muối và 1 ancol. Công thức cấu tạo của Y là :

A. C₃H₇COOC₂H₅. B. CH₃COOCH₃. C. HCOOCH₃. D. C₂H₅COOC₂H₅.

1. Ví dụ 3: 12,9g một este đơn chức, mạch hở tác dụng vừa đủ với 150ml dung dịch KOH 1M. Sau phản ứng thu được một muối và anđehit. Công thức cấu tạo của este là công thức nào sau đây:

A. HCOOCH=CH-CH₃ B. CH₃COOCH=CH₂

C. C₂H₅COOCH=CH₂ D. A và B đúng.

Vận dụng 3: Cho 0,1 mol este A vào 50 gam dung dịch NaOH 10% đun nóng đến khi este phản ứng hoàn toàn (Các chất bay hơi không đáng kể) dung dịch thu được có khối lượng 58,6 gam. Chưng khô dung dịch thu được 9,2 gam chất rắn khan. Công thức của A là :

A. HCOOCH₂CH=CH₂. B. C₂H₅COOCH₃.

C. CH₂=CHCOOCH₃. D. CH₃COOCH=CH₂.

1. Ví dụ 4: Cho 2,72 gam CH₃COOC₆H₅ vào 500 ml dung dịch NaOH 0,1M. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được số gam chất rắn là

A. 1,64g B. 3,96g C. 2,84g D. 4,36g

Vận dụng 4: Một este X (không có nhóm chức khác) có 3 nguyên tố C, H, O và có khối lượng nhỏ hơn 160 đvc. Lấy 1,22 gam X phản ứng vừa đủ với 200ml dung dịch KOH 0,1M. Cô cạn phần bay hơi chỉ có nước và phần chất rắn. Công thức của X là:

A. CH₃COOC₆H₅. B. CH₃COOC₂H₅. C. HCOOC₆H₄CH₃. D. HCOOC₆H₅.

III. BÀI TẬP

1. Đun nóng este HCOOCH₃ với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH, sản phẩm thu được là:

A. CH₃COONa và C₂H₅OH. B. HCOONa và CH₃OH.

C. HCOONa và C₂H₅OH. D. CH₃COONa và CH₃OH. TN 2008

1. Thuỷ phân este X có CTPT C₄H₈O₂ trong dung dịch NaOH thu được hỗn hợp hai chất hữu cơ Y và Z trong đó Y có tỉ khối hơi so với H₂ là 16. X có công thức là:

A. HCOOC₃H₇ B. CH₃COOC₂H₅ C. HCOOC₃H₅ D. C₂H₅COOCH₃

1. Chất X có công thức phân tử C₄H₈O₂. Khi X tác dụng với dung dịch NaOH sinh ra chất Y có công thức C₂H₃O₂Na. Công thức cấu tạo của X là:

A. HCOOC₃H₇ B. C₂H₅COOCH₃ C. CH₃COOC₂H₅ D. HCOOC₃H₅

1. Thủy phân este X trong môi trường kiềm, thu được natri axetat và rượu etylic. Công thức của X là:

A. C₂H₃COOC₂H₅. B. C₂H₅COOCH₃. C. CH₃COOC₂H₅. D. CH₃COOCH₃. TN 2007

1. *Cho 0,1 mol este X đơn chức đun với 100 gam dung dịch NaOH 8%, phản ứng hoàn toàn thu được 108,8 gam dung dịch Y. Làm khô dung dịch Y thu được 13,6 gam chất rắn. Công thức của X.

A. C₂H₅COOC₂H₅ B. CH₃COOCH₃ C. C₂H₅COOCH₃ D. HCOOC₃H₇.

1. Cho 3,7 gam este no, đơn chức, mạch hở tác dụng hết với dung dịch KOH, thu được muối và 2,3 gam ancol etyliC. Công thức của este là:

A. CH₃COOC₂H₅ B. C₂H₅COOCH₃ C. C₂H₅COOC₂H₅ D. HCOOC₂H₅

1. X là một este no đơn chức, có tỉ khối hơi đối với CH₄ là 5,5. Nếu đem đun 2,2 gam este X với dung dịch NaOH (dư), thu được 2,05 gam muối. Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. HCOOCH₂CH₂CH₃. B. C₂H₅COOCH₃.

C. CH₃COOC₂H₅. D. HCOOCH(CH₃)₂. DHB 2007

1. Xà phòng hoá hoàn toàn 22,2 gam hỗn hợp gồm hai este HCOOC₂H₅ và CH₃COOCH₃ bằng dung dịch NaOH 1M (đun nóng). Thể tích dung dịch NaOH tối thiểu cần dùng là

A. 400 ml. B. 300 ml. C. 150 ml. D. 200 ml. CD 2008

1. Cho 0,1 mol phenyl axetat tác dụng với 250 ml dung dịch NaOH 1M thu được dung dịch X. Cô cạn X được m g chất rắn. Giá trị của m là:

A. 21,8 g. B. 8,2 g. C. 19,8 g. D. 14,2 g.

1. *Khi cho 0,15 mol este đơn chức X tác dụng với dung dịch NaOH (dư), sau khi phản ứng kết thúc thì lượng NaOH phản ứng là 12 gam và tổng khối lượng sản phẩm hữu cơ thu được là 29,7 gam. Số đồng phân cấu tạo của X thoả mãn các tính chất trên là

. A. 5. B. 2. C. 4. D. 6 DHB 2011

1. Đun este E (C₆H₁₂O₂) với dung dịch NaOH ta được 1 ancol A không bị oxi hoá bởi CuO. E có tên là:

A. isopropyl propionat B. isopropyl axetat C. butyl axetat D. tert-butyl axetat.

1. Xà phòng hóa 8,8 gam etyl axetat bằng 200 ml dung dịch NaOH 0,2M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, cô cạn dung dịch thu được chất rắn khan có khối lượng là:

A. 8,56 gam. B. 3,28 gam. C. 10,4 gam. D. 8,2 gam. DHA 2007

1. Số hợp chất là đồng phân cấu tạo, có cùng công thức phân tử C₄H₈O₂, tác dụng được với dung dịch NaOH nhưng không tác dụng được với Na là:

A. 3. B. 2. C. 4. D. 1. CD 2009

1. Xà phòng hoá hoàn toàn 1,99 gam hỗn hợp hai este bằng dung dịch NaOH thu được 2,05 gam muối của một axit cacboxylic và 0,94 gam hỗn hợp hai ancol là đồng đẳng kế tiếp nhau. Công thức của hai este đó là

A. CH₃COOCH₃ và CH₃COOC₂H₅. B. C₂H₅COOCH₃ và C₂H₅COOC₂H₅.

C. CH₃COOC₂H₅ và CH₃COOC₃H₇. D. HCOOCH₃ và HCOOC₂H₅. DHA 2009

1. *Xà phòng hóa hoàn toàn 66,6 gam hỗn hợp hai este HCOOC₂H₅ và CH₃COOCH₃ bằng dung dịch NaOH, thu được hỗn hợp X gồm hai ancol. Đun nóng hỗn hợp X với H₂SO₄ đặc ở 140⁰C, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được m gam nướC. Giá trị của m là

A. 4,05. B. 8,10. C. 18,00. D. 16,20. DHA 2009

1. Thủy phân este có công thức phân tử C₄H₈O₂ (với xúc tác axit), thu được 2 sản phẩm hữu cơ X và Y. Từ X có thể điều chế trực tiếp ra Y. Vậy chất X là:

A. rượu metyliC. B. etyl axetat. C. axit fomiC. D. rượu etyliC. DHB 2007

1. Đun nóng este CH₂=CHCOOCH₃ với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH, sản phẩm thu được là:

A. CH₂=CHCOONa và CH₃OH. B. CH₃COONa và CH₃CHO.

C. CH₃COONa và CH₂=CHOH. D. C₂H₅COONa và CH₃OH.

1. Một este có công thức phân tử là C₄H₆O₂, khi thuỷ phân trong môi trường axit thu được axetanđehit. Công thức cấu tạo thu gọn của este đó là

A. CH₂=CH-COO-CH₃. B. HCOO-C(CH₃)=CH₂.

C. HCOO-CH=CH-CH₃. D. CH₃COO-CH=CH₂. DHA 2007

1. Thủy phân este X có CTPT C₄H₆O₂ trong môi trường axit thu được hỗn hợp 2 chất hữu cơ đều có khả năng tham gia phản ứng tráng bạC. CTCT của X là:

A. CH₃COOCH=CH₂. B. HCOOCH₂CH=CH₂. C. HCOOCH=CHCH₃. D. CH₂=CHCOOCH₃.

1. *Este X không no, mạch hở, có tỉ khối hơi so với oxi bằng 3,125 và khi tham gia phản ứng xà phòng hoá tạo ra một anđehit và một muối của axit hữu cơ. Có bao nhiêu công thức cấu tạo phù hợp với X?

A. 2. B. 5. C. 3. D. 4. CD 2007

TỰ LUYỆN PHẢN ỨNG THỦY PHÂN ESTE

1. Thuỷ phân hoàn toàn 11,44 gam este no, đơn chức, mạch hở X với 100ml dung dịch NaOH 1,3M (vừa đủ) thu được 5,98 gam một ancol Y. Tên gọi của X là:

A. Etyl fomat B. Etyl axetat C. Etyl propionat D. Propyl axetat

1. Đun nóng este CH₃COOC₂H₅ với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH, sản phẩm thu được là:

A. CH₃COONa và CH₃OH. B. CH₃COONa và C₂H₅OH.

C. HCOONa và C₂H₅OH. D. C₂H₅COONa và CH₃OH.

1. Hỗn hợp X gồm etyl axetat và n-propyl axetat. Đun nóng hỗn hợp X với NaOH (vừa đủ) thu được 13,12 gam muối và 8,76 gam hỗn hợp ancol Y. Vậy % khối lượng của etyl axetat trong hỗn hợp X là :

A. 56,85% B. 45,47% C. 39,8% D. 34,1%

1. Đun nóng 8,6g CH₂=CHCOOCH₃ với 120 ml dung dịch NaOH 1M. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được khối lượng rắn là :

A. 9,4 g B. 12,6 g C. 10,2 g D. Cả A, B, C đều sai

1. *X là một este no đơn chức, có tỉ khối hơi đối với nitơ (II) oxit là 3,4.

- Nếu đem đun m gam este X với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH thu được m₁ gam muối.

- Nếu đem đun m gam este X với một lượng vừa đủ dung dịch KOH thu được m₂ gam muối.

Biết m₁ < m < m₂. Công thức cấu tạo thu gọn của X là:

A. HCOOCH(CH₃)₂. B. C₂H₅COOC₂H₅. C. C₂H₅COOCH₃. D. CH₃COOC₃H₇.

1. Thuỷ phân hỗn hợp metyl axetat và etyl axetat trong dung dịch NaOH đun nóng, sau phản ứng ta thu được:

A. 1 muối và 1 ancol. B. 1 muối và 2 ancol. C. 2 muối và 1 ancol. D. 2 muối và 2 ancol.

1. Để xà phòng hoá hoàn toàn 52,8 gam hỗn hợp hai este no, đơn chức, mạch hở là đồng phân của nhau cần vừa đủ 600 ml dung dịch KOH 1M. Biết cả hai este này đều không tham gia phản ứng tráng bạc. Công thức của hai este là

A. C₂H₅COOC₂H₅ và C₃H₇COOCH₃. B. C₂H₅COOCH₃ và CH₃COOC₂H₅.

C. HCOOC₄H₉ và CH₃COOC₃H₇. D. CH₃COOC₂H₅ và HCOOC₃H₇. CDA 2011

1. Cho 8,8 gam CH₃COOC₂H₅ phản ứng hết với dung dịch NaOH (dư) đun nóng. Khối lượng muối CH₃COONa thu được là:

A. 12,3 gam. B. 16,4 gam. C. 4,1 gam. D. 8,2 gam.

1. Thủy phân este X có công thức phân tử C₄H₈O₂ trong dung dịch NaOH thu được hỗn hợp 2 chất hữu cơ Y và Z trong đó Z có tỉ khối hơi so với H₂ bằng 23. Tên của X là:

A. etyl axetat B. metyl axetat C. metyl propionat D. propyl fomat

1. *Thủy phân este Z trong môi trường axit thu được hai chất hữu cơ X và Y (MX < MY). Bằng một phản ứng có thể chuyển hoá X thành Y. Chất Z không thể là:

A. metyl propionat. B. metyl axetat. C. etyl axetat. D. vinyl axetat.DHB 2010

1. Cho 6 gam một este của axit cacboxylic no đơn chức và ancol no đơn chức phản ứng vừa hết với 100 ml dung dịch NaOH 1M. Tên gọi của este đó là:

A. etyl axetat. B. propyl fomat. C. metyl axetat. D. metyl fomat.

1. Thủy phân chất nào sau đây trong dung dịch NaOH dư tạo 2 muối?

A. CH₃COOCH=CH₂ B. CH₃COOC₂H₅ C. CH₃COOC₆H₅ D. CH₃COOCH₂C₆H₅

1. Chất X là một hợp chất đơn chức mạch hở, tác dụng được với dung dịch NaOH có khối lượng phân tử là 88 đvC. Khi cho 4,4g X tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH, cô cạn dung dịch sau phản ứng được 4,1g chất rắn. X là chất nào trong các chất sau:

A. Axit butanoic B. Metyl propionat C. Etyl axetat D. Isopropyl fomat.

1. Thuỷ phân este C₂H₅COOCH=CH₂ trong môi trường axit tạo thành những sản phẩm gì:

A. C₂H₅COOH, CH₂=CH-OH B. C₂H₅COOH, HCHO

C. C₂H₅COOH, CH₃CHO D. C₂H₅COOH, CH₃CH₂OH

1. *Hỗn hợp M gồm axit cacboxylic X, ancol Y (đều đơn chức, số mol X gấp hai lần số mol Y) và este Z được tạo ra từ X và Y. Cho một lượng M tác dụng vừa đủ với dung dịch chứa 0,2 mol NaOH, tạo ra 16,4 gam muối và 8,05 gam ancol. Công thức của X và Y là

A. HCOOH và CH₃OH. B. CH₃COOH và CH₃OH.

C. HCOOH và C₃H₇OH. D. CH₃COOH và C₂H₅OH. DHB 2010

1. Đun este E (C₄H₆O₂) với HCl thu được sản phẩm có khả năng tham gia phản ứng tráng gương. E có tên là:

A. Vinyl axetat B. propenyl fomat C. Alyl fomat D. Cả A, B, C đều đúng.

1. Hỗn hợp M gồm 2 este đơn chức X, Y hơn kém nhau 1 nhóm -CH₂-, cho 6,7g hỗn hợp M tác dụng vừa đủ với 100ml dung dịch NaOH 1M thu được 7,4g hỗn hợp 2 muối, CTCT chính xác của X, Y là:

A. CH₃-COOC₂H₅ và H-COOC₂H₅ B. CH₃-COOCH=CH₂ và H-COOCH=CH₂

C. CH₃-COOC₂H₅ và CH₃-COOCH₃ D. H-COOCH₃ và CH₃-COOCH₃

1. Khi thủy phân 1 este đơn chức no E bằng dung dịch NaOH thì thu được 1 muối có phân tử khối bằng 24/29 phân tử khối của E. Tỉ khối hơi của E đối với không khí bằng 4. CTCT của E là

A. C₂H₅COOC₄H₉. B. C₂H₅COOC₃H₇. C. C₃H₇COOC₂H₅. D. C₂H₅COOC₂H₅.

1. Xà phòng hoá hoàn toàn 9,7 g hỗn hợp hai este đơn chức X, Y cần 100 ml dung dịch NaOH 1,5M. Sau phản ứng cô cạn dung dịch thu được hỗn hợp hai ancol đồng đẳng kế tiếp và một muối duy nhất. CTCT thu gọn của X, Y là

A. HCOOCH₃ và HCOOC₂H₅. B. CH₃COOCH₃ và CH₃COOC₂H₅.

C. C₂H₅COOCH₃ và C₂H₅COOC₂H₅. D. C₃H₇COOCH₃ và C₄H₉COOC₂H₅.

1. *Este đơn chức X có tỉ khối hơi so với CH₄ là 6,25. Cho 20 gam X tác dụng với 300 ml dung dịch KOH 1M (đun nóng). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 28 gam chất rắn khan. Công thức cấu tạo của X là

A. CH₂=CH-CH₂-COO-CH₃. B. CH₂=CH-COO-CH₂-CH₃.

C. CH₃ -COO-CH=CH-CH₃. D. CH₃-CH₂-COO-CH=CH₂. CD 2008

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

BÀI 3. PHẢN ỨNG ĐỐT CHÁY ESTE

I. KIẾN THỨC CƠ BẢN

1. Phản ứng thủy phân este chứa halogen:

2. Phản ứng đốt cháy:

Pt:

II. VÍ DỤ

1. Ví dụ 1: Thuỷ phân este có công thức sau CH₃COOCHCl-CH₂Cl trong môi trường kiềm dư thu được sản phẩm hữu cơ nào

A. CH₃COONa ; C₂H₅OH B. CH₃COONa ; CH₂OH – CHCl

C. CH₃COONa ; CH₂OH-CHO D. CH₃COONa ; CH₂OH-CH₂OH

Vận dụng 1: Hợp chất hữu cơ C₄H₇O₂Cl khi thủy phân trong môi trường kiềm được các sản phẩm trong đó có hai chất có khử năng tráng gương. Công thức cấu tạo đúng là :

A. CH₃COOCH₂Cl. B. HCOOCH₂CHClCH₃.

C. C₂H₅COOCH₂CH₃. D. HCOOCHClCH₂CH₃.

1. Ví dụ 2: Đốt cháy hoàn toàn 0,15 mol este thu được 19,8g CO₂ và 0,45 mol H­₂O. Công thức phân tử este là:

A. C₃H₄O₂ B. C₃H₆O₂ C. C₄H₈O₂ D. C₅H₁₀O₂

Vận dụng 2: Đốt cháy 0,6 gam hợp chất hữu cơ A đơn chức thu được 0,88 gam CO₂ và 0,36 gam H₂O. A có khả năng tráng gương. Vậy A là :

A. OHC-CHO. B. CH₃CHO. C. HCOOCH₃. D. HCOOC₂H₅.

1. Ví dụ 3: X là hỗn hợp 2 este đơn chức (tạo bởi cùng một axit không no có 1 nối đôi đơn chức và 2 ancol no đơn chức liên tiếp trong dãy đồng đẳng). Đốt cháy hoàn toàn 21,4 gam X được 1,1 mol CO₂ và 0,9 mol H₂O. Công thức phân tử 2 este là :

A. C₄H₆O₂ và C₅H₈O₂. C. C₅H₈O₂ và C₆H₁₀O₂.

B. C₅H₆O₂ và C₆H₈O₂. D. C₅H₄O₂ và C₆H₆O₂.

Vận dụng 3: Đốt cháy hoàn 20,1g hỗn hợp X gồm 2 este của 2 axit đơn chức, kế tiếp trong dãy đồng đẳng và 1 ancol no đơn chức cần 29,232 lít O₂ (đktc) thu được 46,2g CO₂. CTCT của 2 este là:

A. CH₃COOC₂H₅ và C₂H₅COOC₂H₅ B. HCOOCH₂-CH=CH₂ và CH₃COOCH₂-CH=CH₂

C. CH₃COOC₃H₇ và C₂H₃COOC₃H₇ D. CH₃COOCH₂-CH=CH₂ và C₂H₅COOCH₂-CH=CH₂

III. BÀI TẬP

1. Đốt cháy hoàn toàn 7,8 gam este X thu được 11,44 gam CO₂ và 4,68 gam H₂O. Công thức phân tử của este là:

A. C₄H₈O₄ B. C₄H₈O₂ C. C₂H₄O₂ D. C₃H₆O₂

1. Đốt cháy este no, đơn chức mạch hở E phải dùng 0,35 mol O₂, thu được 0,3 mol CO₂. CTPT của E là:

A. C₃H₄O₂ B. C₃H₆O₂ C. C₄H₈O₂ D. C₅H₁₀O₂

1. Đốt cháy hoàn toàn a mol este A tạo bởi ancol no, đơn chức, mạch hở và axit không no (chứa một liên kết đôi), đơn chức, mạch hở thu được 4,48 lít CO₂ (đktc) và 1,8 gam nướC. Giá trị của a là:

A. 0,05 mol B. 0,1 mol C. 0,15 mol D. 0,2 mol

1. X là hỗn hợp 2 este đơn chức không no có 1 nối đôi liên tiếp trong dãy đồng đẳng. Đốt cháy hoàn toàn 28,6 gam X được 1,4 mol CO₂ và 1,1 mol H₂O. Công thức phân tử 2 este là :

A. C₄H₆O₂ và C₅H₈O₂. C. C₄H₄O₂ và C₅H₆O₂.

B. C₃H₄O₂ và C₄H₆O₂. D. C₃H₂O₂ và C₄H₄O₂.

1. *Hỗn hợp X gồm vinyl axetat, metyl axetat và etyl fomat. Đốt cháy hoàn toàn 3,08 gam X, thu được 2,16 gam H₂O. Phần trăm số mol của vinyl axetat trong X là

A. 75%. B. 72,08%. C. 27,92%. D. 25%. DHB 2011

1. Đốt cháy 3,7g chất hữu cơ X cần dùng 3,92 lít O₂ (đktc) thu được CO₂ và H₂O có tỉ lệ mol 1:1. Biết X tác dụng với KOH tạo ra 2 chất hữu cơ. Vậy công thức phân tử của X là

A. C₃H₆O₂. B. C₄H₈O₂. C. C₂H₄O₂. D. C₃H₄O₂.

1. Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp các este no, đơn chức, mạch hở. Sản phẩm cháy được dẫn vào bình đựng dung dịch Ca(OH)₂ dư thấy khối lượng bình tăng 12,4 gam. Khối lượng kết tủa tạo ra tương ứng là:

A. 12,4 gam. B. 20 gam. C. 10 gam. D. 24,8 gam.

1. Khi đốt cháy hoàn toàn một este no, đơn chức thì số mol CO₂ sinh ra bằng số mol O₂ đã phản ứng. Tên gọi của este là

A. metyl fomiat. B. etyl axetat. C. n-propyl axetat. D. metyl axetat. DHB 2008

1. Đốt cháy a gam một este sau phản ứng thu được 9,408 lít CO₂ và 7,56 gam H₂O, thể tích oxi cần dùng là 11,76 lít (thể tích các khí đo ở đktc). Biết este này do một axit đơn chức và ancol đơn chức tạo nên. CTPT của este là:

A. C₅H₈O₂. B. C₄H₈O₂. C. C₄H₆O₂. D. C₃H₆O₂.

1. *Este X no, đơn chức, mạch hở, không có phản ứng tráng bạc. Đốt cháy 0,1 mol X rồi cho sản phẩm cháy hấp thụ hoàn toàn vào dung dịch nước vôi trong có chứa 0,22 mol Ca(OH)₂ thì vẫn thu được kết tủa. Thuỷ phân X bằng dung dịch NaOH thu được 2 chất hữu cơ có số nguyên tử cacbon trong phân tử bằng nhau. Phần trăm khối lượng của oxi trong X là

A. 37,21%. B. 36,36%. C. 43,24%. D. 53,33%. CDA 2011

1. Đun nóng este CH₃COOC(CH₃)=CH₂ với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH, sản phẩm thu được là :

A. CH₂=CHCOONa và CH₃OH. B. CH₃COONa và CH₃COCH₃.

C. CH₃COONa và CH₂=C(CH₃)OH. D. C₂H₅COONa và CH₃OH.

1. Chất hữu cơ X có CTPT là C₄H₆O₂Cl₂. Khi cho X phản ứng với dung dịch NaOH thu được CH₂(OH)COONa, etylenglicol và NaCl. CTCT của X là:

A. CH₂ClCOOCHClCH₃. B. CH₃COOCHClCH₂Cl.

C. CHCl₂COOCH₂CH₃. D. CH₂ClCOOCH₂CH₂Cl.

1. Cho sơ đồ phản ứng : A (C₃H₆O₃) + KOH Muối + Etylen glicol.

CTCT của A là :

A. HO–CH₂–COO–CH₃. B. CH₃–COO–CH₂–OH.

C. CH₃–CH(OH) –COOH. D. HCOO–CH₂–CH₂–OH.

1. Thuỷ phân chất hữu cơ X trong dung dịch NaOH (dư), đun nóng, thu được sản phẩm gồm 2 muối và ancol etyliC. Chất X là

A. CH₃COOCH₂CH₂Cl. B. CH₃COOCH₂CH₃.

C. ClCH₂COOC₂H₅. D. CH₃COOCH(Cl)CH₃.

1. *Đốt cháy hoàn toàn 0,11 gam một este X (tạo nên từ một axit cacboxylic đơn chức và một ancol đơn chức) thu được 0,22 gam CO₂ và 0,09 gam H₂O. Số este đồng phân của X là

A. 4. B. 6. C. 2. D. 5.

1. Đốt cháy hoàn toàn 4,2 gam 1 este đơn chức E thu được 6,16 gam CO₂ và 2,52 gam H₂O. E là :

A. HCOOCH₃. B. CH₃COOCH₃. C. CH₃COOC₂H₅. D. HCOOC₂H₅.

1. Hỗn hợp X gồm 1 ancol no, đơn chức và 1 axit no, đơn chức, mạch hở. Chia X thành 2 phần bằng nhau.

Phần 1: đốt cháy hoàn toàn sản phẩm thu được cho qua bình đựng nước vôi trong dư thấy có 30g kết tủA.

Phần 2: được este hóa hoàn toàn vừa đủ thu được 1 este.

Khi đốt cháy este này thì thu được khối lượng H₂O là:

A. 1,8g B. 3,6g C. 5,4g D. 7,2g

1. Hỗn hợp Z gồm hai este X và Y tạo bởi cùng một ancol và hai axit cacboxylic kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng (MX < MY). Đốt cháy hoàn toàn m gam Z cần dùng 6,16 lít khí O₂ (đktc), thu được 5,6 lít khí CO₂ (đktc) và 4,5 gam H₂O. Công thức este X và giá trị của m tương ứng là

A. (HCOO)₂C₂H₄ và 6,6. B. CH₃COOCH₃ và 6,7.

C. HCOOCH₃ và 6,7. D. HCOOC₂H₅ và 9,5. CD 2010

1. Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol este X thu được 0,3 mol CO₂ và 0,3 mol nướC. Nếu cho 0,1 mol X tác dụng hết với NaOH thì thu được 8,2g muối. Công thức cấu tạo của X là:

A. HCOOC₂H₃ B. CH₃COOCH₃ C. HCOOC₂H₅ D. CH₃COOC₂H₅

1. *Đốt cháy hoàn toàn 3,42 gam hỗn hợp gồm axit acrylic, vinyl axetat, metyl acrylat và axit oleic, rồi hấp thụ toàn bộ sản phẩm cháy vào dung dịch Ca(OH)₂ (dư). Sau phản ứng thu được 18 gam kết tủa và dung dịch X. Khối lượng X so với khối lượng dung dịch Ca(OH)₂ ban đầu đã thay đổi như thế nào?

A. Giảm 7,38 gam. B. Tăng 2,70 gam.

C. Tăng 7,92 gam. D. Giảm 7,74 gam. DHA 2011

TỰ LUYỆN PHẢN ỨNG ĐỐT CHÁY ESTE

1. Đốt cháy hoàn toàn 10,56 gam este no đơn mạch hở A. Sản phẩm cháy hấp thụ vào dung dịch nước vôi trong dư, thấy khối lượng bình tăng 29,76 gam. Vậy A là :

A. C₄H₆O₂. B. C₃H₆O₂. C. C₄H₈O₂. D. C₂H₄O₂.

1. Đốt cháy 1 este không no, chứa 1 nối 3, đơn chức mạch hở E phải dùng 8,96 lít O₂ (đkc), thu được 17,6 gam CO₂. Số mol của E là:

A. 0,2 mol B. 0,1 mol C. 0,15 mol D. 0,2 mol

1. Đốt cháy hoàn toàn 1 este A tạo bởi ancol no, đơn chức, mạch hở và axit không no (chứa một liên kết đôi), đơn chức, mạch hở thu được 8,96 lít CO₂ (đktc) và 5,4 gam nướC. CTPT của A là:

A. C₄H₈O₂ B. C₄H₆O₂ C. C₅H₈O₂ D. C₆H₁₀O₂

1. X là hỗn hợp 2 este no đơn chức mạch hở liên tiếp trong dãy đồng đẳng. Đốt cháy hoàn toàn X cần 6,16 lít O2 (đkc), thu được 11 gam CO₂ và 4,5 gam H₂O. Công thức phân tử 2 este là :

A. C₂H₄O₂ và C₃H₆O₂. C. C₄H₈O₂ và C₅H₁₀O₂.

B. C₃H₄O₂ và C₄H₆O₂. D. C₃H₆O₂ và C₄H₈O₂.

1. *Cho hỗn hợp X gồm hai hợp chất hữu cơ no, đơn chức tác dụng vừa đủ với 100 ml dung dịch KOH 0,4M, thu được một muối và 336 ml hơi một ancol (ở đktc). Nếu đốt cháy hoàn toàn lượng hỗn hợp X trên, sau đó hấp thụ hết sản phẩm cháy vào bình đựng dung dịch Ca(OH)₂ (dư) thì khối lượng bình tăng 6,82 gam. Công thức của hai hợp chất hữu cơ trong X là

A. CH₃COOH và CH₃COOC₂H₅. B. C₂H₅COOH và C₂H₅COOCH₃.

C. HCOOH và HCOOC₂H₅. D. HCOOH và HCOOC₃H₇. DHB 2009

1. Etyl fomiat có thể phản ứng được với chất nào sau đây ?

A. Dung dịch NaOH. B. Natri kim loại. C. Ag₂O/NH₃. D. Cả A và C đều đúng.

1. Một chất hữu cơ A có CTPT C₃H₆O₂ thỏa mãn : A tác dụng được dung dịch NaOH đun nóng và dung dịch AgNO₃/NH₃, t⁰. Vậy A có CTCT là :

A. C₂H₅COOH. B. CH₃COOCH₃. C. HCOOC₂H₅. D. HOCCH₂CH₂OH.

1. Metyl acrylat được điều chế từ axit và rượu nào ?

A. CH₂=C(CH₃)COOH và C₂H₅OH. B. CH₂=CHCOOH và C₂H₅OH.

C. CH₂=C(CH₃)COOH và CH₃OH. D. CH₂=CHCOOH và CH₃OH.

1. Cho dãy các chất: HCHO, CH₃COOH, CH₃COOC₂H₅, HCOOH, C₂H₅OH, HCOOCH₃. Số chất trong dãy tham gia phản ứng tráng gương là

A. 3. B. 6. C. 4. D. 5. CD 2008

1. *Este X là hợp chất thơm có công thức phân tử là C9H10O2. Cho X tác dụng với dung dịch NaOH, tạo ra hai muối đều có phân tử khối lớn hơn 80. Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. CH3COOCH2C6H5. B. HCOOC6H4C2H5.

C. C6H5COOC2H5. D. C2H5COOC6H5. ĐHB-2012

1. Đốt cháy hoàn toàn 4,4 gam hỗn hợp este gồm metyl propionat và etyl axetat cần bao nhiêu lít khí oxi (đktc) ?

A. 2,24 lít B. 1,12 lít C. 5,60 lít D. 3,36 lít

1. Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol este no đơn X rồi dẫn sản phẩm cháy vào dung dịch Ca(OH)₂ dư thu được 20 gam kết tủa. CTPT của X là:

A. HCOOCH₃ B. HCOOC₂H₅ C. CH₃COOCH₃ D. CH₃COOC₂H₅

1. Đốt cháy hoàn toàn ag hỗn hợp các este no, đơn chức, mạch hở. Sản phẩm cháy được dẫn vào bình đựng dung dịch nước vôi trong, thấy khối lượng bình tăng 6,2g, số mol của CO₂ và H₂O sinh ra lần lượt là:

A. 0,1 và 0,1 mol B. 0,1 và 0,01 mol C. 0,01 và 0,1 mol D. 0,01 và 0,01 mol

1. Đốt cháy hoàn toàn 3,7g một este đơn chức X thu được 3,36 lít khí CO₂ (đktc) và 2,7g nướC. Công thức phân tử của X là:

A. C₂H_4­O₂ B. C₃H₆O₂ C. C₃H₄O₂ D. C₅H₈O₂

1. *Este X có các đặc điểm sau:

- Đốt cháy hoàn toàn X tạo thành CO₂ và H₂O có số mol bằng nhau;

- Thuỷ phân X trong môi trường axit được chất Y (tham gia phản ứng tráng gương) và chất Z (có số nguyên tử cacbon bằng một nửa số nguyên tử cacbon trong X).

Phát biểu không đúng là:

A. Đốt cháy hoàn toàn 1 mol X sinh ra sản phẩm gồm 2 mol CO₂ và 2 mol H₂O.

B. Chất Y tan vô hạn trong nướC.

C. Chất X thuộc loại este no, đơn chứC.

D. Đun Z với dung dịch H₂SO₄ đặc ở 170⁰C thu được anken.

1. Hỗn hợp A gồm 2 este đơn chức no, đồng phân. Khi trộn 0,1 mol hỗn hợp A với O₂ vừa đủ rồi đốt cháy thu được 0,6 mol sản phẩm gồm CO₂ và hơi nướC. Công thức phân tử 2 este là:

A. C₄H₈O₂. B. C₅H₁₀O₂. C. C₃H₆O₂. D. C₃H₈O₂.

1. Hỗn hợp X gồm hai este no, đơn chức, mạch hở. Đốt cháy hoàn toàn một lượng X cần dùng vừa đủ 3,976 lít khí O₂ (ở đktc), thu được 6,38 gam CO₂. Mặt khác, X tác dụng với dung dịch NaOH, thu được một muối và hai ancol là đồng đẳng kế tiếp. Công thức phân tử của hai este trong X là

A. C₂H₄O₂ và C₅H₁₀O₂. B. C₂H₄O₂ và C₃H₆O₂.

C. C₃H₄O₂ và C₄H₆O₂. D. C₃H₆O₂ và C₄H₈O₂. DHB 2009

1. Cho hợp chất hữu cơ X đơn chức chứa C, H, O. Đốt cháy hoàn toàn X thu được . Biết X tác dụng được với dd NaOH và tham gia phản ứng tráng gương. CTCT thu gọn của X là:

A. HCOOCH₂CH₃ B. HCOOCH₃ C. HCOOCH=CH₂ D. HCOOCH₂CH=CH₂

1. Hỗn hợp X gồm 1 este đơn chức, không no có một nối đôi (C=C) mạch hở và 1 este no, đơn chức mạch hở. Đốt cháy hoàn toàn 0,15 mol X rồi cho toàn bộ sản phẩm cháy hấp thụ hoàn toàn vào bình đựng dung dịch Ca(OH)₂ dư. Sau phản ứng thấy khối lượng bình tăng 23,9 gam và có 40 gam kết tủa. CTPT của 2 este là

A. C₃H₆O₂, C₅H₈O₂. B. C₂H₄O₂, C₅H₈O₂. C. C₂H₄O₂, C₄H₆O₂. D. C₂H₄O₂, C₃H₄O₂.

1. *Đốt cháy hoàn toàn 2,76 gam hỗn hợp X gồm CxHyCOOH, CxHyCOOCH₃, CH₃OH thu được 2,688 lít CO₂ (đktc) và 1,8 gam H₂O. Mặt khác, cho 2,76 gam X phản ứng vừa đủ với 30 ml dung dịch NaOH 1M, thu được 0,96 gam CH₃OH. Công thức của CxHyCOOH là

A. CH₃COOH. B. C₃H₅COOH.

C. C₂H₃COOH. D. C₂H₅COOH. CD 2010

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

BÀI 4. PHẢN ỨNG ĐỐT CHÁY VÀ PHẢN ỨNG THỦY PHÂN ESTE

I. VÍ DỤ

• 1. Ví dụ 1: Đốt cháy hoàn toàn 1,1 g hợp chất hữu cơ X thu được 2,2 g CO₂ và 0,9 g H₂O. Cho 4,4 g X tác dụng vừa đủ với 50 ml dung dịch NaOH 1M thì tạo 4,8 g muối. CTCT của X là:

A. C₂H₅COOCH₃. B. CH₃COOC₂H₅. C. C₂H₃COOCH₃. D. C₃H₇COOH.

Vận dụng 1: Khi đốt cháy hoàn toàn 4,4 gam chất hữu cơ X đơn chức thu được sản phẩm cháy chỉ gồm 4,48 lít CO₂ (ở đktc) và 3,6 gam nướC. Nếu cho 4,4 gam hợp chất X tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ đến khi phản ứng hoàn toàn, thu được 4,8 gam muối của axit hữu cơ Y và chất hữu cơ Z. Tên của X là:

A. etyl propionat. B. metyl propionat. C. isopropyl axetat. D. etyl axetat. CD 2007

• 1. Ví dụ 2: Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp X gồm 2 este no, đơn chức ta thu được 1,8 gam H₂O. Thủy phân hoàn toàn hỗn hợp 2 este trên ta thu được hỗn hợp Y gồm một rượu và axit. Nếu đốt cháy ½ hỗn hợp Y thì thể tích CO₂ thu được (ở đktc) là :

A. 2,24 lít. B. 3,36 lít. C. 1,12 lít. D. 4,48 lít.

Vận dụng 2: Hỗn hợp X gồm các axit hữu cơ no, đơn chức, mạch hở và este no, đơn chức, mạch hở. Để phản ứng hết với m gam X cần 400 ml dung dịch NaOH 0,5M. Nếu đốt cháy hoàn toàn m gam X thì được 0,6 mol CO₂. Giá trị của m là

A. 26,4. B. 11,6. C. 8,4. D. 14,8.

II. BÀI TẬP

1. Chia a gam 1 este (A) làm 2 phần bằng nhau:

Phần 1: đốt cháy hoàn toàn được 4,48 lít CO₂ (đktc) và 3,6 gam H₂O

Phần 2: tác dụng đủ với 100ml NaOH 0,5M thu được 3g ancol

Giá trị a và CTCT thu gọn của (A):

A. 4,4 và C₂H₅COO-CH₃ B. 8,8 và C₂H₅COO-C₃H₇

C. 4,4 và HCOO-C₂H₅ D. 8,8 và HCOO-C₃H₇

1. Khi đun nóng chất X có công thức phân tử C₃H₆O₂ với dung dịch NaOH thu được CH₃COONA. Công thức cấu tạo của X là:

A. CH₃COOC₂H₅ B. HCOOC₂H₅ C. CH₃COOCH₃ D. C₂H₅COOH

1. Khi đốt cháy hoàn toàn este X cho số mol CO₂ bằng số mol H₂O. Để thủy phân hoàn toàn 6,0g este X cần dùng dung dịch chứa 0,1 mol NaOH. Công thức phân tử của este là:

A. C₂H₄O₂ B. C₃H₆O₂ C. C₂H₆O₂ D. C₃H₄O₂

1. Đun nóng 2 chất X, Y có cùng CTPT là C₅H₈O₂ trong dung dịch NaOH thu được hỗn hợp 2 muối natri của 2 axit C₃H₆O₂ và C₃H₄O₂ cùng 2 sản phẩm kháC. X và Y thuộc chức hoá học:

A. este và axit. B. axit đơn chứC. C. este đơn chứC. D. phenol và este.

1. *Đốt cháy hoàn toàn một este đơn chức, mạch hở X (phân tử có số liên kết π nhỏ hơn 3), thu được thể tích khí CO₂ bằng 6/7 thể tích khí O₂ đã phản ứng (các thể tích khí đo ở cùng điều kiện). Cho m gam X tác dụng hoàn toàn với 200 ml dung dịch KOH 0,7M thu được dung dịch Y. Cô cạn Y thu được 12,88 gam chất rắn khan. Giá trị của m là

A. 10,56. B. 7,20. C. 8,88. D. 6,66.

1. Etyl fomiat có thể phản ứng được với chất nào sau đây ?

A. Dung dịch NaOH. B. Natri kim loại. C. Ag₂O/NH₃. D. Cả A và C đều đúng.

1. Đốt cháy hoàn toàn 2,28 gam X cần 3,36 lít oxi (đktc) thu hỗn hợp CO₂ và H₂O có tỉ lệ thể tích tương ứng 6 : 5. Nếu đun X trong dung dịch H₂SO₄ loãng thu được axit Y có tỉ khối hơi so với H₂ là 36 và ancol đơn chức Z. Công thức của X là :

A. C₂H₅COOC₂H₅. B. CH₃COOCH₃. C. C₂H₃COOC₂H₅. D. C₂H₃COOC₃H₇.

1. Mệnh đề không đúng là:

A. CH₃CH₂COOCH=CH₂ cùng dãy đồng đẳng với CH₂=CHCOOCH₃.

B. CH₃CH₂COOCH=CH₂ tác dụng với dung dịch NaOH thu được anđehit và muối.

C. CH₃CH₂COOCH=CH₂ tác dụng được với dung dịch Br₂.

D. CH₃CH₂COOCH=CH₂ có thể trùng hợp tạo polime.

1. Cho hỗn hợp E gồm 2 este đồng phân X, Y. Đốt cháy hoàn toàn E được V_CO­2 =V _H2O (cùng điều kiện t⁰, p). Biết cần vừa đủ 45 ml dung dịch NaOH 1M để xà phòng hòa 3,33g E. CTCT thu gọn của X, Y là:

A. CH₃COOCH₃ và HCOOC₂H₅ B. CH₃COOC₂H₅ và C₂H₅COOCH₃

C. CH₃COOC₂H_{5 ­} và HCOOC₃H₇ D. CH₃COOCH₃ và C₂H₅COOH

1. *Để phản ứng hết với một lượng hỗn hợp gồm hai chất hữu cơ đơn chức X và Y (M_X < M_Y) cần vừa đủ 300 ml dung dịch NaOH 1M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 24,6 gam muối của một axit hữu cơ và m gam một ancol. Đốt cháy hoàn toàn lượng ancol trên thu được 4,48 lít CO₂ (đktc) và 5,4 gam H₂O. Công thức của Y là

A. CH₃COOCH₃. B. C₂H₅COOC₂H₅.

C. CH₂=CHCOOCH₃. D. CH₃COOC₂H₅.

1. Không thể phân biệt HCOOCH₃ và CH₃COOH bằng

A. Na. B. CaCO₃. C. AgNO₃/NH₃. D. NaCl.

1. Cho m gam chất hữu cơ đơn chức X tác dụng vừa đủ với 50 gam dung dịch NaOH 8%, sau khi phản ứng hoàn toàn thu được 9,6 gam muối của một axit hữu cơ và 3,2 gam một ancol. Công thức của X là

A. CH₃COOCH=CH₂. B. CH₃COOC₂H₅.

C. C₂H₅COOCH₃. D. CH₂=CHCOOCH₃.

1. Chất nào sau đây không cho kết tủa đỏ gạch với Cu(OH)₂/OH^– khi đun nóng ?

A. HCHO. B. HCOOCH₃. C. HCOOC₂H₅. D. C₃H₅(OH)₃.

1. Để xà phòng hoá hoàn toàn 2,22 gam hỗn hợp hai este là đồng phân X và Y, cần dùng 30ml dung dịch NaOH 1M. Khi đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp hai este đó thì thu được khí CO₂ và hơi nước với tỉ lệ thể tích V_H2O :V_CO2 = 1:1. Tên gọi của hai este là :

A. metyl axetat; etyl fomiat. B. propyl fomiat; isopropyl fomiat.

C. etyl axetat; metyl propionat. D. metyl acrylat; vinyl axetat.

1. *Một hỗn hợp X gồm hai chất hữu cơ đơn chứC. Cho X phản ứng vừa đủ với 500 ml dung dịch KOH 1M. Sau phản ứng, thu được hỗn hợp Y gồm hai muối của hai axit cacboxylic và một rượu (ancol). Cho toàn bộ lượng rượu thu được ở trên tác dụng với Na (dư), sinh ra 3,36 lít H₂ (ở đktc). Hỗn hợp X gồm

A. một axit và một este. B. một este và một rượu.

C. hai este. D. một axit và một rượu.

1. Phát biểu nào sau đây không đúng?

A. Phản ứng este hóa luôn xảy ra hoàn toàn

B. Khi thủy phân este no trong môi trường axit sẽ cho axit và ancol

C. Phản ứng giữa axit và ancol là phản ứng thuận nghịch

D. Khi thủy phân este no trong môi trường kiềm sẽ cho muối và ancol

1. Đốt cháy hoàn toàn 10 gam este đơn chức X được 22 gam CO₂ và 7,2 gam H₂O. Nếu xà phòng hóa hoàn toàn 5 gam X bằng NaOH được 4,7 gam muối khan. X là :

A. etyl propionat. B. etyl acrylat. C. vinyl propionat. D. propyl axetat.

1. Thuỷ phân este C₂H₅COOCH=CH₂ trong môi trường axit tạo thành những sản phẩm gì:

A. C₂H₅COOH, CH₂=CH-OH B. C₂H₅COOH, HCHO

C. C₂H₅COOH, CH₃CHO D. C₂H₅COOH, CH₃CH₂OH

1. Cho 2,64 gam một este của axit cacboxylic đơn chức và ancol đơn chức phản ứng vừa hết với 60 ml dung dịch NaOH 0,5M thu được chất X và chất Y. Đốt cháy hoàn toàn m gam chất Y cho 3,96 gam CO₂ và 2,16 gam nướC. CTCT của este là:

A. CH₃COOCH₂CH₃ B. CH₂=CHCOOCH₃ C. CH₃CH₂COOCH₃ D. HCOOCH₂CH₂CH₃

1. *Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp X gồm hai este đồng phân cần dùng 27,44 lít khí O2, thu được 23,52 lít khí CO2 và 18,9 gam H2O. Nếu cho m gam X tác dụng hết với 400 ml dung dịch NaOH 1M, cô cạn dung dịch sau phản ứng thì thu được 27,9 gam chất rắn khan, trong đó có a mol muối Y và b mol muối Z (MY < MZ). Các thể tích khí đều đo ở điều kiện tiêu chuẩn. Tỉ lệ a : b là

A. 2 : 3. B. 4 : 3. C. 3 : 2. D. 3 : 5.

TỰ LUYỆN PHẢN ỨNG THỦY PHÂN VÀ PHẢN ỨNG ĐỐT CHÁY ESTE

1. Cho hợp chất hữu cơ X đơn chức chứa C, H, O. Đốt cháy hoàn toàn X thu được . Biết X tác dụng được với dd NaOH và tham gia phản ứng tráng gương. CTCT thu gọn của X là:

A. HCOOCH₂CH₃ B. HCOOCH₃ C. HCOOCH=CH₂ D. HCOOCH₂CH=CH₂

1. Số hợp chất đơn chức, đồng phân cấu tạo của nhau có cùng công thức phân tử C₄H₈O₂, đều tác dụng được với dung dịch NaOH là

A. 5. B. 3. C. 6. D. 4. CD 2007

1. Hóa hơi hoàn toàn 4,4 gam một este X mạch hở, thu được thể tích hơi bằng thể tích của 1,6 gam khí oxi (đo ở cùng điều kiện). Mặt khác, thủy phân hoàn toàn 11 gam X bằng dung dịch NaOH dư, thu được 10,25 gam muối. Công thức của X là

A. C₂H₅COOCH₃. B. CH₃COOC₂H₅. C. C₂H₅COOC₂H₅. D. HCOOC₃H₇. CD 2012

1. Cho este có CTCT thu gọn CH₃COOCH=CH₂. Điều khẳng định nào sau đây không đúng:

A. X là este chưa no, đơn chứC. B. X được điều chế từ rượu và axit tương ứng.

C. X có thể làm mất màu nước brom D. Xà phòng hoá cho sản phẩm là muối và andehit.

1. *Đun hợp chất X với H₂O (xúc tác H⁺) được axit hữu cơ Y (d_Y/N2 2,57) và ancol Z. Cho hơi Z qua ống bột đựng Cu xúc tác đun nóng thì sinh ra chất T có khả năng tham gia phản ứng tráng gương. Để đốt cháy hoàn toàn 2,8 gam X thì cần 3,92 lít O₂ (đktc) và thu được V_CO2 :V_H2O 3: 2 . Biết Z là ancol đơn chức. Tên gọi của X, Y lần lượt là :

A. axit acrylic ; ancol anlylic. B. axit acrylic ; ancol benzylic.

C. axit valeric ; ancol etanol. D. axit metacrylic ; ancol isopropylic.

1. Cho sơ đồ chuyển hoá sau: C₃H₄O₂ + NaOH → X + Y; X + H₂SO₄ loãng → Z + T

Biết Y và Z đều có phản ứng tráng gương. Hai chất Y, Z tương ứng là:

A. HCHO, CH₃CHO. B. HCHO, HCOOH.

C. CH₃CHO, HCOOH. D. HCOONa, CH₃CHO. DHA 2008

1. Đốt cháy 1,7 gam este X cần 2,52 lít oxi (đktc) chỉ sinh ra CO₂ và H₂O với tỉ lệ số mol n_CO2/ n_H2O = 2. Đun nóng 0,01 mol X với dung dịch NaOH thấy 0,02 mol NaOH tham gia phản ứng. X không chứa ete, không phản ứng với Na và không khử được dung dịch AgNO₃/ NH₃. Biết M_X < 140. CTCT của X là

A. HCOO – C₆H₄-CH₃ B. CH₃COOC₆H₅ C. C₂H₃COOC₆H₅ D. C₂H₅COOCH₃

1. Este X có công thức phân tử là C₅H₁₀O₂. Đun nóng X với NaOH thu được muối Y và ancol Z trong đó M_X < M_Y. Hãy cho biết X có bao nhiêu công thức cấu tạo?

A. 2 B. 3 C. 1 D. 4

1. Thủy phân este E đơn chức có phân tử khối 100 thu được axit mạch hở có nhánh X và ancol Y. Cho Y qua CuO đốt nóng thì thu được sản phẩm hữu cơ Z. Cho 0,1 mol Z phản ứng hoàn toàn với dung dịch AgNO₃ trong NH₃ tạo ra 43,2 gam Ag. Tên gọi của E là:

A. isopropenyl axetat B. metyl metacrylat C. metyl isobutirat D. metyl acrylat

1. *Cho các hợp chất hữu cơ: C₂H₂; C₂H₄; CH₂O; CH₂O₂ (mạch hở); C₃H₄O₂ (mạch hở, đơn chức). Biết C₃H₄O₂ không làm chuyển màu quỳ tím ẩm. Số chất tác dụng được với dung dịch AgNO₃ trong NH₃ tạo ra kết tủa là

A. 3. B. 4. C. 5. D. 2. DHA 2009

1. Đun nóng hỗn hợp X và Y có công thức C₅H₈O₂ trong dung dịch NaOH, thu sản phẩm 2 muối C₃H₅O₂Na, C₃H₃O₂Na và 2 sản phẩm khác. Công thức cấu tạo của X và Y là

A. CH₂=CH–CH₂–CH₂ – COOH và CH₃–CH₂–CH=CH–COOH.

B. CH₃–CH₂–COO–CH=CH₂ và CH₂=CH–COO–CH₂–CH₃.

C. CH₃–CH(OH)–CH(OH)–CH=CH₂ và CH₂=CH–CH₂–CH₂–COOH.

D. O=HC–CH₂–CH₂–CH₂–CH=O và O=HC–CH(OH)–CH₂–CH=CH₂.

1. Đốt cháy 1,6g một este E đơn chức được 3,52g CO₂ và 1,152g H₂O. Nếu cho 10g E tác dụng với 150ml dung dịch NaOH 1M, cô cạn dung dịch sau phản ứng thu thu được11,4g chất khan. Vậy công thức của axit tạo nên este trên có thể là :

A. CH₂=C[CH₃]-COOH B. HOOC-CH₂-CH[OH]-CH₃

C. HOOC[CH₂]₃CH₂OH D. CH₂=CH-COOH

1. Tổng số chất hữu cơ mạch hở, có cùng công thức phân tử C₂H₄O₂ là

A. 1. B. 2. C. 4. D. 3. DHA 2010

1. Đun nóng 2 chất X, Y có cùng CTPT là C₅H₈O₂ trong dung dịch NaOH thu được hỗn hợp 2 muối natri của 2 axit C₃H₆O₂ và C₃H₄O₂ cùng 2 sản phẩm kháC. X và Y thuộc chức hoá học:

A. este và axit. B. axit đơn chứC. C. este đơn chứC. D. phenol và este.

1. *Cho hỗn hợp X gồm hai hợp chất hữu cơ no, đơn chức tác dụng vừa đủ với 100 ml dung dịch KOH 0,4M, thu được một muối và 336 ml hơi một ancol (ở đktc). Nếu đốt cháy hoàn toàn lượng hỗn hợp X trên, sau đó hấp thụ hết sản phẩm cháy vào bình đựng dung dịch Ca(OH)₂ (dư) thì khối lượng bình tăng 6,82 gam. Công thức của hai hợp chất hữu cơ trong X là

A. CH₃COOH và CH₃COOC₂H₅. B. C₂H₅COOH và C₂H₅COOCH₃.

C. HCOOH và HCOOC₂H₅. D. HCOOH và HCOOC₃H₇. DHB 2009

1. Đun sôi hỗn hợp gồm ancol etylic và axit axetic (có axit H₂SO₄ đặc làm xúc tác) sẽ xảy ra phản ứng

A. trùng ngưng B. este hóa C. xà phòng hóa D. trùng hợp TN 2012

1. 10,4 g hỗn hợp X gồm axit axetic và etyl axetat tác dụng vừa đủ với 150g dung dịch NaOH 4%. Phần trăm khối lượng của etyl axetat trong hỗn hợp bằng:

A. 22% B. 42,3% C. 57,7% D. 88%

1. Xà phòng hóa 13,2 gam hỗn hợp 2 este HCOOCH₂CH₂CH₃ và CH₃COOC₂H₅ cần dùng 150 ml dung dịch NaOH x M. Giá trị của X là:

A. 0,5 B. 1 C. 1,5 D. 2

1. Có 0,15 mol hỗn hợp 2 este đơn chức tác dụng vừa đủ với 0,25 mol NaOH tạo thành hỗn hợp 2 muối và rượu có khối lượng tương ứng là 23,9g và 2,3g; 2 este đó là:

A. CH₃COOC₆H₅ và CH₃COOC₂H₅ B. CH₃COOC₆H₅ và CH₃COOCH₃

C. HCOOC₆H₅ và CH₃COOCH₃ D. HCOOC₆H₅ và HCOOC₂H₅

1. *Hợp chất hữu cơ X tác dụng được với dung dịch NaOH đun nóng và với dung dịch AgNO₃ trong NH₃. Thể tích của 3,7 gam hơi chất X bằng thể tích của 1,6 gam khí O₂ (cùng điều kiện về nhiệt độ và áp suất). Khi đốt cháy hoàn toàn 1 gam X thì thể tích khí CO₂ thu được vượt quá 0,7 lít (ở đktc). Công thức cấu tạo của X là

A. O=CHCH₂CH₂OH. B. HOOC-CHO. C. CH₃COOCH₃. D. HCOOC₂H₅. DHB 2009

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

BÀI 5. ESTE ĐA CHỨC (ÍT CHO THI LÉM)

I. LÝ THUYẾT:

1. Công chung este đa chức:

2. Điều chế este đa chức:

3. Tính chất este đa chức

II. VÍ DỤ

1. Ví dụ 1: Este X không tác dụng với Na. X tác dụng dung dịch NaOH thu được một ancol duy nhất là CH₃OH và muối natri ađipat. CTPT của X là.

A. C₁₀H₁₈O₄ B. C₄H₆O₄ C. C₆H₁₀O₄ D. C₈H₁₄O₄

Vận dụng 1: Chất A có CT C₅H_­8O₄ khi đun với dung dịch NaOH được muối X và ancol Y. Số mol Y gấp 2 lần số mol X. Biết X nung với vôi trộn xút được CH₄. CT của A là:

A. (CH₃-COO)₂CH₂ B. HOOC – CH₂ – COO – C₂H₅

C. CH₃-COO – CH₂ – COO – CH₃ D. CH₂(COO-CH₃)₂

1. Ví dụ 2: Thuỷ phân este X trong môi trường kiềm dư thu được các sản phẩm : NaOOC-CH₂-COONa ; HCOOH; NaCl. CTCT của X là

A. HOOC – CH₂- COO- CHCl₂ B. HOOC – CH₂ – COOCH₂Cl

C. HOOC – CH₂- COOCH₃ D. HOOC – CH₂- COOCH₂CHCl

Vận dụng 2: Thuỷ phân X có CTPT là C₇H₁₁O₄Cl ta được X + 2NaOH → 1 muối axit axetic + 1 muối axit lactic + 1 etylen glicol + 1 natri clorua. X có CTCT là

A. CH₃COOCH₂CH₂­COOCH₂CH₂Cl B. CH₃COOCH₂COOCH₂CH₂CH₂Cl

C. CH₃COOCH(CH₃)COOCH₂CH₂Cl D. CH₃COOC(CH₃)₂COOCH₂Cl

1. Ví dụ 3: Một đieste (X) xuất phát từ một axit 2 chức và 2 ancol đơn chức bậc I. Cho 0,1 mol X tác dụng với dung dịch NaOH (phản ứng vừa đủ) thu được 13,4 gam muối và 9,2 gam hỗn hợp ancol. Vậy công thức của X.

A. CH₃-OOC-COO-CH₂-CH₃ B. CH₃-OOC-CH₂-COO-C₂H₅

C. C₂H₅-OOC-COO-CH₂-CH=CH₂ D. CH₃OOC-COOCH₂CH₂CH₃

Vận dụng 3: X chứa (C, H, O) mạch thẳng. Lấy 0,1 mol X tác dụng vừa đủ 0,2 mol NaOH thu được 0,1 mol muối và 0,2 mol một ancol có tỷ khối hơi so với oxi là 1. CTCT của X là:

A. (CH₃COO)₂C₂H₄ B. C₄H₉COOCH₃

C. HOOC- CH₂-CH₂-CH₂-COO-CH₃ D. CH₃-OOC-CH­₂-CH₂-COO-CH₃

II. BÀI TẬP

1. Công thức phân tử tổng quát của este tạo bởi ancol no, 2 chức và axit cacboxylic không no, có một liên kết đôi C=C, đơn chức là :

A. C_nH_2n-2O₄. B. C_nH_2n+2O₂. C. C_nH_2n-6O₄. D. C_nH_2n+1O₂.

1. X là este của glixerol và axit hữu cơ Y. Đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol X rồi hấp thụ tất cả sản phẩm cháy vào dung dịch Ca(OH)₂ dư thu được 60g kết tủa. X có công thức cấu tạo là:

A. (HCOO)₃C₃H₅ B. (CH₃COO)₃C₃H₅ C. (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ D. (C₁₇H₃₃COO)₃C₃H₅

1. Este X không tác dụng với Na nhưng tác dụng với NaOH đun nóng thu được glixerol và natri axetat. Hãy cho biết CTPT của X :

A. C₆H₈O₆ B. C₉H₁₂O₆ C. C₉H₁₄O₆ D. C₉H₁₆O₆ .

1. Một este (E) tạo thành từ 1 axit cacboxylic đơn chức có một nối đôi C = C và ancol no 3 chứC. Biết (E) không mang nhóm chức khác và có % khối lượng cacbon là 56,69%. Công thức phân tử của (E) là

A. C₁₄H₁₈O₆ B. C₁₃H₁₆O₆ C. C₁₂H₁₄O₆ D. C₁₁H₁₂O₆

1. *Hợp chất hữu cơ mạch hở X có công thức phân tử C₆H₁₀O₄. Thuỷ phân X tạo ra hai ancol đơn chức có số nguyên tử cacbon trong phân tử gấp đôi nhau. Công thức của X là

A. CH₃OCO-CH₂-COOC₂H₅. B. C₂H₅OCO-COOCH₃.

C. CH₃OCO-COOC₃H₇. D. CH₃OCO-CH₂-CH₂-COOC₂H₅.

1. Đốt cháy hoàn toàn 0,01 mol este X thu được 1,344 lít CO₂ (đktc) và 0,9 g H₂O. Khi thủy phân 0,1 mol X bằng dung dịch KOH thì thu được 0,2 mol ancol etylic và 0,1 mol muối. CTCT của X là

A. C₂H₄(COOC₂H₅)₂. B. C₃H₆(COOC₂H₅)₂. C. (COOC₂H₅)₂. D. CH₂(COOC₂H₅)₂.

1. Xà phòng hoá một hợp chất có công thức phân tử C₁₀H₁₄O₆ trong dung dịch NaOH (dư), thu được glixerol và hỗn hợp gồm ba muối (không có đồng phân hình học). Công thức của ba muối đó là:

A. CH₂=CH-COONa, CH₃-CH₂-COONa và HCOONA.

B. HCOONa, CH≡C-COONa và CH₃-CH₂-COONA.

C. CH₂=CH-COONa, HCOONa và CH≡C-COONA.

D. CH₃-COONa, HCOONa và CH₃-CH=CH-COONA.

1. Đốt cháy hoàn toàn một ancol đa chức, thu được H₂O và CO₂ với tỉ lệ mol tương ứng là 3 : 2. Nếu cho ancol đó tác dụng với hỗn hợp gồm axit axetic và axit fomic thì số lượng este có thể tạo thành là :

A. 2. B. 3. C. 4. D. 5.

1. Cho 0,1 mol một este X tác dụng vừa đủ với dung dịch chứa 0,2 mol NaOH, thu được hỗn hợp hai muối của hai axit hữu cơ đều đơn chức và 6,2 g một ancol Y. Y là

A. propan-1,3-điol. B. butan-1-ol.

C. propan-1-ol hay propan-2-ol. D. etilenglicol.

1. *Este X được tạo thành từ etylenglicol và hai axit cacboxylic đơn chứC. Trong phân tử este, số nguyên tử cacbon nhiều hơn số nguyên tử oxi là 1. Khi cho m gam X tác dụng với dung dịch NaOH (dư) thì lượng NaOH đã phản ứng là 10 gam. Giá trị của m là

A. 17,5. B. 14,5. C. 15,5. D. 16,5.

1. Đun 0,1 mol X với lượng vừa đủ dung dịch NaOH thu được 14,8 gam muối của axit hữu cơ Y và 0,2 mol ancol đơn chức khối lượng 9,2 gam. X có CTCT là:

A. (COOCH₃)₂ B. CH₂(COOC₂H₅)₂ C. (COOC₂H₅)₂ D. CH₃COOC₂H₅

1. X là este mạch hở do axit no A và ancol no B tạo rA. Khi cho 0,2 mol X phản ứng với NaOH thu được 32,8 gam muối. Để đốt cháy 1 mol B cần dùng 2,5 mol O₂. Công thức cấu tạo của X là:

A. (CH₃COO)₂C₂H₄. B. (HCOO)₂C₂H₄. C. (C₂H₅COO)₃C₃H₅. D. (CH₃COO)₃C₃H₅.

1. E là hợp chất hữu cơ chỉ chứa một loại nhóm chức, công thức phân tử C₆H₁₀O₄. E tác dụng với dung dịch NaOH đun nóng cho ra hỗn hợp chỉ gồm 1 ancol X và hợp chất Y có công thức C₂H₃O₂Na. X là :

A. Ancol metylic. B. Ancol etylic. C. Ancol anlylic. D. Etylen glicol.

1. Khi thủy phân 0,01 mol este X của một rượu đa chức và axit đơn chức, phải dùng 0,8g NaOH. Mặt khác, khi thủy phân 32g X cần 16g NaOH thu được 32,8g muối. CTCT thu gọn của X là:

A. (CH₃COO)₂C₂H₄ B. (CH₂=CHCOO)₃C₂H₃

C. (CH₃COO)₂C₃H₆ D. (C₂H₃COO)₃C₃H₅

1. *Hợp chất hữu cơ no, đa chức X có công thức phân tử C₇H₁₂O₄. Cho 0,1 mol X tác dụng vừa đủ với 100 gam dung dịch NaOH 8% thu được chất hữu cơ Y và 17,8 gam hỗn hợp muối. Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. CH₃OOC–(CH₂)₂–COOC₂H₅. B. CH₃COO–(CH₂)₂–COOC₂H₅.

C. CH₃COO–(CH₂)₂–OOCC₂H₅. D. CH₃OOC–CH₂–COO–C₃H₇.

TỰ LUYỆN ESTE ĐA CHỨC

1. Cho sơ đồ chuyển hoá sau : C₃H₆O₂ C₃H₄O₂ C₃H₄O₄ C₅H₈O₄

a. Hợp chất C₃H₆O₂ có đặc điểm nào sau đây ?

A. Hòa tan được Cu(OH)₂. B. Có thể điều chế trực tiếp từ propen.

C. Là hợp chất đa chức. D. Tác dụng với Na không tác dụng với NaOH.

b. Hợp chất C₅H₈O₄ có đặc điểm nào sau đây ?

A. Là este no, hai chức. B. Là hợp chất tạp chức.

C. Tác dụng Na. D. Tác dụng cả Na và NaOH.

1. 0,1 mol este E phản ứng vừa đủ với dung dịch chứa 0,3 mol NaOH, cho ra hỗn hợp gồm 3 muối natri có công thức CHO₂Na; C₂H₃O₂Na; C₃H₃O₂Na và 9,2 gam ancol X. E có công thức phân tử phân tử là :

A. C₈H₁₀O₄. B. C₁₀H₁₂O₆. C. C₉H₁₂O₆. D. C₉H₁₄O₆.