Chuyên đề nhóm ni tơ-photpho hóa 11 có lời giải và đáp án

Công thức toán học không thể tải, để xem trọn bộ tài liệu hoặc in ra làm bài tập, hãy tải file word về máy bạn nhé

Chuyên đề

2

NHÓM NI TƠ – PHOTPHO

VẤN ĐỀ 1: LÝ THUYẾT

🕮

I. NITƠ

1. Vị trí - cấu hình electron nguyên tử

- Vị tí: Nitơ ở ô thứ 7, chu kỳ 2, nhóm VA của bảng tuần hoàn.

- Cấu hình electron: 1s²2s²2p³.

- Công thức cấu tạo của phân tử: N≡N.

2. Tính chất hóa học

- Ở nhiệt độ thường, nitơ trơ về mặt hóa học, nhưng ở nhiệt độ cao nitơ trở nên hoạt động.

- Trong các phản ứng hóa học nitơ vừa thể hiện tính oxi hóa vừa thể hiện tính khử. Tuy nhiên tính oxi hóa vẫn là chủ yếu.

a. Tính oxi hóa (tác dụng với kim loại, H₂,…)

(magie nitrua)

b. Tính khử

Khí NO sinh ra kết hợp ngay với O₂ không khí tạo ra NO₂

2. Điều chế

a. Trong công nghiệp

- Nitơ được điều chế bằng cách chưng cất phân đoạn không khí lỏng.

b. Trong phòng thí nghiệm

- Đun nóng nhẹ dung dịch bảo hòa muối amoni nitrit

NH₄NO₃ N₂↑ + 2H₂O

- Hoặc NH₄Cl + NaNO₂ N₂↑ + NaCl + 2H₂O

II. AMONIAC - MUỐI AMONI

1. Amoniac

a. Cấu tạo phân tử - Tính chất vật lý

- Cấu tạo phân tử

- Tính chất vật lý: NH₃ là một chất khí, tan nhiều trong nước cho môi trường kiềm yếu.

b. Tính chất hóa học

* Tính bazơ yếu

- Tác dụng với nước

Trong dung dịch amoniac là bazơ yếu. Có thể làm quỳ tím hóa xanh. Dùng để nhận biết NH₃.

- Tác dụng với dung dịch muối

AlCl₃ + 3NH₃ + 3H₂O → Al(OH)₃↓ + 3NH₄Cl

- Tác dụng với axit

NH₃ + HCl → NH₄Cl (khói trắng)

* Tính khử

Đồng thời NH₃ kết hợp ngay với HCl tạo thành khói trắng.

c. Điều chế

* Trong phòng thí nghiệm

2NH₄Cl + Ca(OH)₂ CaCl₂ + 2NH₃↑ + 2H₂O

* Trong công nghiệp

∆H<0

- Các điều kiện áp dụng để sản xuất amoniac trong công nghiệp là

+ Nhiệt độ: 450 - 500⁰C

+ Áp suất cao: 200 - 300atm

+ Chất xúc tác: sắt kim loại trộn thêm Al₂O₃, K₂O…

2. Muối amoni

a. Định nghĩa - Tính chất vật lý

- Là chất tinh thể ion, gồm cation amoni và anion gốc axit

- Tất cả đều tan trong nước và điện li hoàn toàn thành ion.

b. Tính chất hóa học

* Tác dụng với dung dịch kiềm

(NH₄)₂SO₄ + 2NaOH 2NH₃↑ + 2H₂O + Na₂SO₄

NH₄⁺ + OH ^- → NH₃↑ + H₂O

- Phản ứng này để nhận biết ion amoni và điều chế amoniac.

* Phản ứng nhiệt phân

NH₄Cl NH₃ (k) + HCl (k)

(NH₄)₂CO₃ NH₃ (k) + NH₄HCO₃ (r)

NH₄HCO₃ NH₃ (k) + CO₂ (k) + H₂O (k)

NH₄NO₂ N₂ + 2H₂O

NH₄NO₃ N₂O + 2H₂O

III. AXIT NITRIC

1. Cấu tạo phân tử - Tính chất vật lý

a. Cấu tạo phân tử

- Trong hợp chất HNO₃, nguyên tố nitơ có số oxi hoá cao nhất là +5.

b. Tính chất vật lý

- Axit nitric tinh khiết là chất lỏng không màu, bốc khói mạnh trong không khí ẩm. Axit nitric không bền lắm: khi đun nóng bị phân huỷ một phần theo phương trình:

4HNO₃ → 4NO₂ + O₂ + 2H₂O

- Axit nitric tan trong nước theo bất kì tỉ lệ nào. Trên thực tế thường dùng loại axit đặc có nồng độ 68%, D = 1,40 g/cm3.

2. Tính chất hóa học

a. Tính axit

- Axit nitric là một axit mạnh. Có đầy đủ tính chất của một axit.

CuO + 2HNO₃ → Cu(NO₃)₂ + H₂O

Ca(OH)₂ + 2HNO₃ → Ca(NO₃)₂ + 2H₂O

CaCO₃ + 2HNO₃ → Ca(NO₃)₂ + CO₂ + H₂O

b. Tính oxi hoá

- Axit nitric là một trong những axit có tính oxi hoá mạnh. Tuỳ thuộc vào nồng độ của axit và bản chất của chất khử mà HNO₃ có thể bị khử đến một số sản phẩm khác nhau của nitơ.

* Với kim loại

- Khi tác dụng với kim loại có tính khử yếu như Cu, Pb, Ag,... HNO₃ đặc bị khử đến NO₂, còn HNO₃ loãng bị khử đến NO. Thí dụ:

- Khi tác dụng với những kim loại có tính khử mạnh như Mg, Zn, Al,... HNO₃ loãng có thể bị khử đến , hoặc .

- Fe, Al bị thụ động hoá trong dung dịch HNO₃ đặc, nguội.

* Với phi kim

* Với hợp chất

3. Điều chế

a. Trong phòng thí nghiệm

NaNO₃(r) + H₂SO₄(đặc) → HNO₃ + NaHSO₄

b. Trong công nghiệp

- HNO₃ được sản xuất từ amoniac. Quá trình sản xuất gồm ba giai đoạn :

+ Giai đoạn 1: Oxi hóa NH₃ bằng oxi không khí tạo thành NO

4NH₃ + 5O₂ → 4NO + 6H₂O

+ Giai đoạn 2: Oxi hoá NO thành NO₂.

2NO + O₂ → 2NO₂

+ Giai đoạn 3: Chuyển hoá NO₂ thành HNO₃.

4NO₂ + 2H₂O + O₂ → 4HNO₃.

IV. MUỐI NITRAT

- Muối nitrat là muối của axit nitric. Thí dụ, natri nitrat (NaNO₃), đồng (II) nitrat (Cu(NO₃)₂),...

1. Tính chất vật lí

- Tất cả các muối nitrat đều tan nhiều trong nước và là chất điện li mạnh.

2. Tính chất hoá học

- Muối nitrat của các kim loại hoạt động mạnh (kali, natri, canxi, ...) bị phân huỷ thành muối nitrit và oxi:

Thí dụ : 2KNO₃ 2KNO₂ + O₂

- Muối nitrat của kẽm, sắt, chì, đồng,... bị phân huỷ thành oxit kim loại tương ứng, NO₂ và O₂:

Thí dụ : 2Cu(NO₃)₂ 2CuO + 4NO₂ + O₂

- Muối nitrat của bạc, vàng, thuỷ ngân,... bị phân huỷ thành kim loại tương ứng, khí NO₂ và O₂.

Thí dụ : 2AgNO₃ 2Ag + 2NO₂ + O₂

3. Nhận biết ion nitrat

- Để nhận ra ion người ta đun nóng nhẹ dung dịch chứa với Cu và H₂SO₄ loãng:

3Cu + 8H⁺ + → 3Cu²⁺ + 2NO↑ + 4H₂O

(xanh) (không màu)

2NO + O₂ → (nâu đỏ)

Phản ứng tạo dung dịch màu xanh và khí màu nâu đỏ thoát ra.

V. PHOTPHO

1. Vị trí - Cấu hình electron nguyên tử

a. Vị trí: Ô thứ 15, nhóm VA, chu kỳ 3 trong bảng tuần hoàn.

b. Cấu hình electron: 1s²2s²2p⁶3s²3p³.

2. Tính chất vật lý

- Photpho có hai dạng thù hình: Photpho trắng và photpho đỏ. Tùy vào điều kiện mà P(t) có thể chuyển thành P (đ) và ngược lại.

- P (t) kém bền hơn photpho đỏ. Do vậy để bảo quản P (t) người ta ngâm vào nước.

3. Tính chất hóa học

- Trong các hợp chất, photpho có các số oxi hóa -3, +3, +5.

- Trong các phản ứng hóa học photpho thể hiện tính oxi hóa hoặc tính khử.

a. Tính oxi hóa

(canxi photphua)

b. Tính khử

* Tác dụng với oxi

- Thiếu oxi:

- Dư oxi:

* Tác dụng với Clo

- Thiếu clo:

- Dư clo:

4. Trạng thái tự nhiên

- Trong tự nhiên photpho không tồn tại dưới dạng tự do. Hai khoáng vật quan trọng của photpho là: photphorit Ca₃(PO₄)₂ và apatit 3Ca₃(PO₄)₂.CaF₂.

VI. AXIT PHOTPHORIC - MUỐI PHOTPHAT

1. Axit photphoric

a. Tính chất hóa học

- Là một axit ba nấc, có độ mạnh trung bình. Có đầy đủ tính chất hóa học của một axit.

- Khi tác dụng với dung dịch kiềm, tùy theo lượng chất mà tạo ra các muối khác nhau.

H₃PO₄ + NaOH → NaH₂PO₄ + H₂O

H₃PO₄ + 2NaOH → Na₂HPO₄ + 2H₂O

H₃PO₄ + 3NaOH → Na₃PO₄ + 3H₂O

b. Điều chế

* Trong phòng thí nghiệm

P + 5HNO₃ → H₃PO₄ + 5NO₂ + H₂O

* Trong công nghiệp

- Cho axit sunfuric đặc tác dụng với quặng apatit hoặc photphoric

Ca₃(PO₄)₂ + 3H₂SO₄ (đặc) 2H₃PO₄ + 3CaSO₄↓

- Để sản xuất axit photphoric với độ tinh khiết và nồng độ cao hơn người ta điều chế từ P

4P + 5O₂ 2P₂O₅

P₂O₅ + 3H₂O 2H₃PO₄

2. Muối photphat

a. Định nghĩa

- Muối photphat là muối của axit photphoric.

- Muối photphat được chia thành 3 loại

Muối đihiđrophotphat : NaH₂PO₄, NH₄­H₂PO₄, Ca(H₂PO₄)₂…

Muối hiđrophotphat : Na₂HPO₄, (NH₄)₂HPO₄, CaHPO₄…

Muối photphat : Na₃PO₄, (NH₄)₃PO₄, Ca₃(PO₄)₂…

b. Nhận biết ion photphat

- Thuốc thử: dung dịch AgNO₃

- Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa màu vàng

(màu vàng)

VII. PHÂN BÓN HÓA HỌC

- Phân bón hóa học là những hóa chất có chứa các nguyên tố dinh dưỡng, được bón cho cây nhằm nâng cao năng suất mùa màng.

1. Phân đạm

- Phân đạm cung cấp nitơ hóa hợp cho cây dưới dạng ion nitrat và ion amoni .

- Độ dinh dưỡng của phân đạm được đánh giá theo tỉ lệ % về khối lượng nguyên tố nitơ.

a. Phân đạm amoni

- Đó là các muối amoni: NH₄Cl, NH₄NO₃, (NH₄)₂SO₄…

- Được điều chế bằng cách cho NH₃ tác dụng với axit tương ứng.

2NH₃ + H₂SO₄ → (NH₄)₂SO₄

b. Phân đạm nitrat

- Đó là các muối nitrat: NaNO₃, Ca(NO₃)₂…

- Được điều chế bằng phản ứng giữa axit HNO₃ và muối cacbonat tương ứng.

CaCO₃ + 2HNO₃ → Ca(NO₃)₂ + CO₂↑ + 2H₂O

c. Phân đạm urê

- (NH₂)₂CO (chứa khoảng 46%N) là loại phân đạm tốt nhất hiện nay.

- Được điều chế bằng cách cho NH₃ tác dụng với CO ở nhiệt độ và áp suất cao.

2NH_­3 + CO (NH₂)₂CO + H₂O

- Trong đất urê dần chuyển thành muối cacbonat

(NH₂)₂CO + 2H₂O → (NH₄)₂CO₃.

2. Phân lân

- Phân lân cung cấp nguyên tố P cho cây dưới dạng ion photphat ().

- Độ dinh dưỡng của phân lân được đánh giá theo tỉ lệ % khối lượng P₂O₅ tương ứng với lượng P có trong thành phần của nó.

a. Supephotphat

- Có hai loại: supephotphat đơn và supephotphat kép.

* Supephotphat đơn: Gồm hai muối: Ca(H₂PO₄)₂ và CaSO₄. Được điều chế bằng cách cho quặng photphorit hoặc apatit tác dụng với axit H₂SO₄ đặc.

Ca₃(PO₄)₂ + 2H₂SO₄ (đặc) → Ca(H₂PO₄)₂ + CaSO₄↓

* Supephotphat kép: Đó là muối Ca(H₂PO₄)₂. Được điều chế qua hai giai đoạn

Ca₃(PO₄)₂ + 3H₂SO₄ → 2H₃PO₄ + 3CaSO₄↓

Ca₃(PO₄)₂ + H₃PO₄ → 3Ca(H₂PO₄)₂

3. Phân kali

- Phân kali cung cấp nguyên tố K dưới dạng ion K⁺.

- Độ dinh dưỡng của phân K được đánh gái theo tỉ lệ % khối lượng K₂O tương ứng với lượng K có trong thành phần của nó.

4. Phân hỗn hợp - Phân phức hợp

a. Phân hỗn hợp: chứa N, P, K được gọi chung là phân NPK.

- Thí dụ: (NH₄)₂HPO₄ và KNO₃.

b. Phân phức hợp: Thí dụ: Phân amophot là hỗn hợp các muối NH₄H₂PO₄ và (NH₄)₂HPO₄.

5. Phân vi lượng:

- Phân vi lượng cung cấp cho cây các nguyên tố như bo, kẽm, mangan, đồng… ở dạng hợp chất.

VẤN ĐỀ 2: CÁC DẠNG BÀI TẬP

🕮

DẠNG 1: HOÀN THÀNH SƠ ĐỒ PHẢN ỨNG

🏵 Ví dụ:

Ví dụ 1: Sơ đồ phản ứng sau đây cho thấy rõ vai trò của thiên nhiên và con người trong việc chuyển nitơ từ khí quyển vào trong đất, cung cấp nguồn phân đạm cho cây cối: Hãy viết các phản ứng trong sơ đồ chuyển hoá trên.

Hướng dẫn giải

X: O₂ Y: HNO₃ Z: Ca(OH)₂ M : NH₃

Ví dụ 2: Viết các phương trình phản ứng thực hiện dãy chuyển hoá sau :

 Hướng dẫn giải

B: NH₃ A: N₂ C: NO D: NO₂ E: HNO₃ G: NaNO₃ H: NaNO₂

Ví dụ 3: Hoàn thành sơ đồ chuyển hoá sau:

Hướng dẫn giải

DẠNG 2: NHẬN BIẾT

🏵 Ví dụ:

Ví dụ 1: Chỉ được dùng một kim loại, làm thế nào phân biệt những dung dịch sau đây: NaOH, NaNO₃, HgCl₂, HNO₃, HCl.

Hướng dẫn giải

Dùng kim loại Al, cho Al tác dụng lần lượt với các mẫu thử

Nếu có khí màu nâu bay ra là HNO₃:

Al + 4HNO₃ → Al(NO₃)₃ + NO↑ + 2H₂O

2NO + O₂ → 2NO₂ (màu nâu)

Nếu có kim loại trắng sinh ra là HgCl₂

2Al + 3HgCl₂ → 3Hg + 2AlCl₃

Có bọt khí bay ra và có kết tủa, kết tủa tan ra là NaOH

2Al + 2H₂O + 2NaOH → 2NaAlO₂ + 3H₂↑

Có bọt khí bay ra là HCl

2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂↑

Còn lại là NaNO₃

Ví dụ 2: Chỉ dùng một chất khác để nhận biết từng dung dịch sau : NH_­4­NO₃, NaHCO₃, (NH₄)₂SO₄, FeCl₂ và FeCl₃. Viết phương trình các phản ứng xảy ra.

Hướng dẫn giải

Dùng Ba(OH)₂ để nhận biết. Tóm tắt theo bảng sau :

1. 2NH₄NO₃ + Ba(OH)₂ → Ba(NO₃)₂ + 2NH₃ ⭡ + H₂O
2. 2NaHCO₃ + Ba(OH)₂ → BaCO₃ 🠃 + Na₂CO₃ + H₂O
3. (NH₄)₂SO₄ + Ba(OH)₂ → BaSO₄ + NH₃ + H₂O
4. FeCl₂ + Ba(OH)₂ → BaCl₂ + Fe(OH)₂
5. FeCl₃ + Ba(OH)₂ → BaCl₂ + Fe(OH)₃

Ví dụ 3: Mỗi cốc chứa một trong các chất sau: Pb(NO₃)₂, Na₂S₂O₃, MnCl₂ NH₄Cl, (NH₄)₂CO₃, ZnSO₄. Ca_­3(PO₄) và MgSO₄. Dùng nước, dung dịch NaOH, dung dịch HCl để nhận biết mỗi chất trên.

Hướng dẫn giải

Cho nước vào các mẫu thử, tất cả đều tan, chỉ có mẫu thử chứa Ca₃(PO₄)₂ không tan.

Cho từ từ dung dịch NaOH vào các mẫu thử chứa các hoá chất trên có những hiện tượng xảy ra như sau:

Chỉ có hai mẫu thử cho khí NH₃ mùi khai là NH­_4­Cl và (NH₄)₂­CO₃.

NH₄Cl + NaOH → NH₃↑+ H₂O + NaCl
(NH₄)₂CO₃ + NaOH → 2NH₃↑ + 2H₂O + Na₂CO₃

Để nhận biết hai muối này ta cho tác dụng với dung dịch HCl, mẫu thử nào cho khí bay lên là (NH₄)₂CO₃, còn mẫu thử không có hiện tượng gì xảy ra là NH₄Cl.

Có bốn mẫu thử cho kết tủa trắng Zn(OH)₂, Mg(OH)₂, Pb(OH)₂ và Mn(OH)₂, nếu tiếp tục cho NaOH và Zn(OH)₂ và Pb(OH)₂ tan còn Mg(OH)₂ không tan, như vậy ta biết được cốc chứa MgSO₄:

ZnSO₄     + 2NaOH    → Zn(OH)₂   + Na₂SO₄

Zn(OH)₂   + 2NaOH    → Na₂ZnO₂    + 2H₂O

MgSO₄    + 2NaOH    →  Mg(OH)₂­  + Na₂SO­₄

Pb(NO₃)₂ + 2NaOH    → Pb(OH)_­2­ + 2NaNO₃

Pb(OH)₂   + 2NaOH    → Na₂PbO­₂    + 2H₂O

MnCl₂      + 2NaOH    → Mn(OH)₂     + 2NaCl

Để nhận biết Pb(NO₃)₂ với ZnSO_­4 ta cho dung dịch HCl vào hai mẫu thử, mẫu thử nào cho kết tủa màu trắng là Pb(NO₃)₂, còn mẫu thử không tác dụng là ZnSO₄.

Pb(NO₃)₂ + 2HCl → PbCl₂↓ + 2HNO₃

Mn(OH)₂ không bền, dễ bị oxi hoá thành Mn(OH)₄ màu nâu còn Mg(OH)_­2 không bị oxi hoá.

2Mn(OH)₂ + O_2(kk) + 2H₂O → 2Mn(OH)₄

Mẫu cuối cùng còn lại là Na₂S₂O_­3

Có thể cho dung dịch HCl vào mẫu thử còn lại này, có kết tủa màu vàng và có khí mùi hắc (SO₂):

Na₂S₂O₃ + 2HCl → 2NaCl + SO₂↑ + S↓+ H₂O

DẠNG 3: CÂN BẰNG PHẢN ỨNG OXI HÓA – KHỬ

CỦA NHỮNG PHẢN ỨNG CÓ HNO₃ HOẶC NO₃^-

THEO PHƯƠNG PHÁP THĂNG BẰNG ELECTRON

🏵 Ví dụ:

Ví dụ 1: Cân bằng phản ứng sau đây theo phương pháp thăng bằng ion electron:

Cu + HNO₃ → Cu(NO₃)_2­ + NO + H₂O

Hướng dẫn giải

Dạng ion:

Quá trình oxi hoá:

Quá trình khử:

(Vì môi trường axit nên thêm H⁺ vào vế trái (dư oxi) và thêm nước vào vế phải:

Ta có:

→ 3Cu + 2NO₃^- + 8H⁺ → 3Cu²⁺ + 2NO↑ + 4H₂O

Dạng phân tử:

3Cu + 8HNO₃ → 3Cu(NO₃)₂ + 2NO↑ + 4H₂O

Ví dụ 2: Cân bằng phản ứng sau theo phương pháp thăng bằng ion electron

Cu + NaNO₃ + H₂SO₄ → Cu(NO₃)₂ + NO + Na₂SO₄ + H₂O

Hướng dẫn giải

Phương trình dạng ion rút gọn:

3Cu + 2NO_­3^- + 8H⁺ → 3Cu²⁺ + 2NO↑ + 4H₂O

Phương trình dạng phân tử:

3Cu + 8NaNO₃ + 4H_­2SO₄ → 3Cu(NO₃)₂ + 2NO + 4Na₂SO₄ + 4H₂O

DẠNG 4: XÁC ĐỊNH NGUYÊN TỐ THUỘC NHÓM NITO

DỰA VÀO VIỆC XÁC ĐỊNH SỐ HIỆU NGUYÊN TỬ (Z)

HOẶC NGUYÊN TỬ KHỐI (M)

🏵 Ví dụ:

Ví dụ 1: Có hai nguyên tử A, B thuộc phân nhóm chính trong hệ thống tuần hoàn.
Tổng số điện tích hạt nhân của A và B bằng số khối nguyên tử Na.
Hiệu số điện tích hạt nhân của chúng bằng số điện tích hạt nhân của nguyên tử nitơ.
a) Xác định vị trí của A, B trong hệ thống tuần hoàn.
b) Viết công thức cấu tạo của hợp chất tạo thành từ A, B và nguyên tử có cấu hình electron là 1s¹.

Hướng dẫn giải

        → Z_A = 15; Z_B = 8

Cấu hình electron của A: 1s²2s²2p⁶3s²3p³

A thuộc chu kì 3, phân nhóm chính nhóm V, A là Photpho (P)

Cấu hình electron của B: 1s²2s²2p⁴

B thuộc chu kì 2, phân nhóm chính nhóm VI, B là Oxi (O).

b) Nguyên tử có cấu hình e là 1s¹ là Hiđro (H). ⇒ Hợp chất được cấu tạo từ
H, P, O là: H₃PO₄, HPO₄, HPO₄, H₃PO_­4, H₃PO₃, H₄P₂O₇

Ví dụ 2: Nguyên tố R thuộc phân nhóm chính, có công thức oxit cao nhất dạng R₂O₅. Hợp chất của R với hiđro chứa 17,65% hiđro theo khối lượng. Xác định nguyên tố R.

Hướng dẫn giải

Từ công thức oxit cao nhất là R₂O₅ suy ra hợp chất với hiđro của R có công thức RH₃.

Theo đề: RH₃ có 17,65% H suy ra %^mR = 100 – 17,65 = 82,35%.

Ta có:

Vậy R là Nitơ (N).

DẠNG 5: LẬP CÔNG THỨC PHÂN TỬ CỦA OXIT NITO

🏵 Ví dụ:

Ví dụ 1: Một oxit A của nitơ có chứa 30,43% N về khối lượng. Tỉ khối hơi của A so với không khí là 1,586. Xác định công thức phân tử, công thức cấu tạo và gọi tên A.

Hướng dẫn giải

Đặt công thức oxit A của nitơ là O_xO_y

Phân tử khối A là: M_A = 29.d = 29.1,586 = 46

Vì trong A, nitơ chiếm 30,43% về khối lượng nên:

      Do M_A = 14x + 16y = 46 → y = 2. Công thức phân tử của A là NO₂

Công thức cấu tạo của A là : O = N → O : nitơ đioxit hay penxinitơ.

Ví dụ 2: Một hỗn hợp X gồm CO₂ và một oxit của nitơ có tỉ khối đối với H₂ là 18,5. Hãy xác định công thức oxit của nitơ và % thể tích các khí trong hỗn hợp X.

Hướng dẫn giải

Vì nên M_NxOy < 37.

Hay 14x + 16y < 37. x, y phải nguyên dương → chỉ hợp lí khí x = 1, y = 1. Vậy oxit của nitơ là NO.

Giả sử trong 1mol hỗn hợp X có a(mol) CO₂ và (1-1)mol NO.

Ta có: 44a + 30(1 – a) = 37 → a = 0,5

Vậy %V_­CO2 = %V_NO = 50%.

Ví dụ 3: Mỗt hỗn hợp khí X gồm 3 oxit của N là NO, NO₂ và N_xO_y. Biết phần trăm thể tích của các oxit trong X là: %V_NO = 45%, %V_NO2 = 15%, %V_NxOy = 40%, còn phần trăm theo khối lượng NO trong hỗn hợp là 23,6%. Xác định công thức N_xO_y.

Hướng dẫn giải

Vì ở cùng điều kiện bên ngoài về nhiệt độ, áp suất, tỉ lệ thể tích giữa các chất khí cũng chính là tỉ lệ số mol giữa chúng, nên nếu gọi số mol hỗn hợp khí X là a(mol) thì số mol của các khí thành phần là: n_NO = 0,45a mol; n_NO2 = 0,15a mol; n_NxOy = 0,4a mol.

Bài cho %m_NO = 13,6% mà m_NO = 30 ⋅ 0,45a = 13,5a (g)

Suy ra:

M_NxOy = m_hhX – m_NO – m_NO2 = 57,2a – 13,5a – 6,9a = 35,8a

sai đúng sai

 Vậy oxit N_xO_y là N₂O₄

DẠNG 6: BÀI TẬP HIỆU SUẤT

🏵 Ví dụ:

Ví dụ 1: Để điều chế 68g NH₃ cần lấy bao nhiêu lít N₂ và H₂ ở đktc. Biết hiệu suất phản ứng là 20%.

Hướng dẫn giải

Vì hiệu suất phản ứng (1) là 20% nên thực tế cần :

Thể tích N₂ (đktc) là :

Thể tích H₂(đktc) là :

Ví dụ 2: Cần lấy bao nhiêu gam N₂ và H₂ (đo ở đktc) để điều chế được 51g NH₃, biết hiệu suất của phản ứng là 25%.

Hướng dẫn giải

Theo bài ra

 Khối lượng N₂ và H₂ cần lấy :

Ví dụ 3: Trong bình phản ứng có chứa hỗn hợp khí A gồm 10 mol N₂ và 40 mol H₂. Áp dụng trung bình lúc đầu là 400 atm, nhiệt độ bình được giữ không đổi. Khi phản ứng xảy ra và đạt đến trạng thái cân bằng thì hiệu suất của phản ứng tổng hợp là 25%.

a) Tính số mol các khí trong bình sau phản ứng.

b) Tính áp suất trong bình sau phản ứng

Hướng dẫn giải

Phản ứng tổng hợp NH₃ xảy ra theo tỉ lệ :

n_N2 : n_H2 = 1 : 3

Bài cho : n_N2 : n_H2 = 10 : 40 = 1 : 4. Vậy H₂ dư nhiều hơn.

Phải dựa vào số mol N_­2 phản ứng để tính số mol NH₃ :
  

a) Phương trình phản ứng :

Số mol ban đầu 10 40 0 mol

Số mol phản ứng 2,5 7,5 5,0 mol

Số mol sau phản ứng 7,5 32,5 5,0 mol  
                     

 Vậy số mol các khi trong bình sau phản ứng là : 7,5 mol N₂ ; 32,5 mol H₂ ; 5,0 mol NH₃.
7,5 + 32,5 + 5,0 = 45 mol

b) Tổng số mol khí trong bình ban đầu : 10 + 40 = 50 mol

Vì PV + nRT mà ở đây V_B, T_B không đổi, nên ta có

DẠNG 7: KIM LOẠI TÁC DỤNG VỚI HNO₃ TẠO THÀNH HỖN HỢP KHÍ

🏵 Ví dụ:

Ví dụ 1: Hoà tan hoàn toàn m gam Al trong dung dịch HNO₃ thì thu được 8,96 lít (đktc) hỗn hợp khí A (gồm NO và N₂O) có tỉ khối d_A/H2 = 16,75. Tính m?

Hướng dẫn giải

Đặt số mol NO và N_­2­­O trong 8,96l hỗn hợp khí A lần lượt là x và y.

Ta có:

Từ (I, II): x = 0,3 và y = 0,1

Các phương trình phản ứng:

Al + 4HNO₃ → Al(NO₃­)₃ + NO↑ + 2H₂O (1)
0,3 mol 0,3 mol

8Al + 30HNO₃ → 8Al(NO₃)₃ + 3N₂O↑ + 15H₂O (2)

0,1 mol
           Vậy

Ví dụ 2: Cho 13,5 gam Al tác dụng vừa đủ với 2,0 lít dung dịch HNO₃ thì thu được hỗn hợp khí A gồm NO và N₂ có tỉ khối đối với hiđro là 14,75.

a) Tính thể tích mỗi khí sinh ra (đktc)?

b) Tính nồng độ mol của dung dịch HNO₃ đem dùng?

Hướng dẫn giải

Đặt số mol NO và N₂ trong hỗn hợp khí A lần lượt là a và b.

Ta có

Từ (I): a : b = 3 : 1 hay n_NO : n_H2 = 3 : 1

Các phương trình phản ứng: 

 

(19 ⋅ 27) g 72 mol → 9 mol 3 mol

13,5g x mol → y mol z mol

n_HNO3 = x = 1,895 mol ;

    n_NO = y = 0,237 mol ;

n_N2 = z = 0,0789 mol ;

a) V_NO = 0,237 ⋅ 22,4 = 5,3088 (l)

V_N2 = 0,0789 ⋅ 22,4 = 1,76736 (l)

DẠNG 8: HỖN HỢP KIM LOẠI TÁC DỤNG VỚI HNO₃

🏵 Ví dụ:

Ví dụ 1: Hoà tan hoàn toàn m gam Al trong dung dịch HNO₃ thì thu được 8,96 lít (đktc) hỗn hợp khí A (gồm NO và N₂O) có tỉ khối d^A/_H2 = 16,75. Tính m.

Hướng dẫn giải

Đặt số mol NO và N₂O trong 8,96 l hỗn hợp A lần lượt là x và y.

Ta có:

Từ (I, II): x = 0,3 và y = 0,1

 Các phương trình phản ứng:

                        Al           + 4HNO₃  → Al(NO₃)₃ + NO↑ + 2H₂O (1)

0,03mol ← 0,3 mol

8 Al + 30HNO₃ → 8Al(NO₃)₃ + 3N­₂O↑     + 15H₂O (2)

← 0,1 mol

Vậy

Ví dụ 2: Cho 0,54g bột Al hoà tan hết trong 250 ml dung dịch HNO₃ 1M. Sau khi phản ứng xong, thu được dung dịch A và 0,896 lít hỗn hợp khí B gồm NO₂ và NO (đo ở đktc).

a) Tính tỉ khối của hỗn hợp khí B đối với H₂.

b) Tính nồng độ mol các chất trong dung dịch A thu được.

Hướng dẫn giải

Đặt số mol NO₂ và NO trong 0,896 l hỗn hợp khí B lần lượt là x và y.

Ta có :

  Các phương trình phản ứng:

Al + 6HNO₃ → Al(NO₃)₃ + 3NO₂↑ + 3H₂O (a)

^x/₃ 2x ^x/₃ ← xmol

Al + 4HNO­₃ → Al(NO­₃)₃ + 3NO↑ + 3H_­2O  (b)

y 4y y ← ymol

           
Vậy

DẠNG 9: PHẢN ỨNG CỦA MUỐI NO₃^- TRONG MÔI TRƯỜNG AXIT VÀ BAZO

🏵 Ví dụ:

Ví dụ 1: Cho 1,92 gam đồng vào 100 ml dung dịch chứa đồng thời KNO_­3 0,16M và H₂SO₄ 0,4M thấy sinh ra một chất khí có tỉ khối hơi so với H₂ là 15 và dung dịch A.

a) Viết phương trình ion thu gọn của phản ứng và tính thể tích khí sinh ra ở đktc.

b) Tính thể tích dung dịch NaOH 0,5M tối thiểu cần dùng để kết tủa toàn bộ ion Cu²⁺ trong dung dịch A.

Hướng dẫn giải

a)

n_KNO3 = 0,16 × 0,1 = 0,16 mol

n_H2SO4 = 0,4 × 0,1 = 0,4 mol

Vậy trong 100 ml dung dịch trên có 0,016 mol NO₃ và 0,08 mol H⁺

Khí sinh ra có M = 30 chỉ có thể là NO theo phương trình phản ứng sau:

3Cu + 8H⁺ + 2NO₃ = 3Cu²⁺ + 2NO + 4H₂O (1)

Số mol b đầu 0,03 0,080 0,016 0 0 mol

Số mol p.ư 0,024 0,064 0,016 0,024 0,016 mol

Số mol c.lại    0,006 0,016 0 0,0024 0,016 mol

Vậy V_NO(đktc) = 0,016 × 22,4 = 0,3584 lít.

b) Dung dịch A thu được sau cùng có chứa: 0,016 mol H⁺ và 0,024 mol Cu²⁺. Khi cho NaOH vào dung dịch A, trước hết xảy ra phản ứng:

NaOH + H⁺ → Na⁺ + H₂O (2)

0,016 mol 0,016 mol

Sau đó xảy ra phản ứng:

Cu²⁺ + 2NaOH → Cu(OH)₂ + 2Na⁺ (3)

0,024 mol 0,048 mol

Vậy (cần) = 0,016 + 0,048 = 0,064 mol

V_{ddNaOH 0,5M} (tối thiểu cần)

Ví dụ 2: Tiến hành hai thí nghiệm sau:

* Thí nghiệm 1: Hoà tan 6,4 g Cu và 120 ml dung dịch HNO₃ 1M.

* Thí nghiệm 2: Hoà tan 6,4 ga Cu và 120 mol dung dịch hỗn hợp HNO₃ 1M.

Hãy so sánh thể tích khí NO (duy nhất tạo thành) đo cùng điều kiện nhiệt độ và áp suất, thoát ra ở hai thí nghiệm trên.

Hướng dẫn giải

* Thí nghiệm 1:

Phương trình phản ứng:

3Cu + 8H⁺ + 2NO₃^- → 3Cu²⁺ + 2NO + 4H₂O  (1)

Số mol b.đầu (mol): 0,1 0,12 0,12 0 0

Số mol p.ư (mol): 0,045 0,12 0,03 0,045 0,03

Số mol còn lại (mol): 0,055 0 0,09 0,045 0,03

* Thí nghiệm 2:

n_Cu­ = 0,1 mol

n_HNO3 = 0,12 mol

n_H2SO4 = 0,12 ⋅ 5 = 0,06 mol

mol

Phương trình phản ứng:
3Cu + 8H⁺ + 2NO₃^- → 3Cu²⁺ + 2NO + 4H₂O  (1)

Số mol b.đầu (mol):  0,1 0,24 0,12

Số mol p.ư (mol): 0,09 0,24 0,06 0,06

Số mol còn lại (mol):  0,01 0 0,06 0,06

Vì tỉ lệ thể tích bằng tỉ lệ số mol giữa các khí đo cùng điều kiện nên:
lần

DẠNG 10: HPO₄ TÁC DỤNG VỚI DUNG DỊCH KIỀM (NaOH,KOH,...)

🏵 Ví dụ:

Ví dụ 1: Cho 500ml dung dịch H₃PO₄ 2M tác dụng với 200ml dung dịch NaOH 1M. Tính nồng độ mol các chất au phản ứng

Hướng dẫn giải

BD: 0,1 0,2

PƯ: 0,1 0,2 0,1

SPU: 0 0 0,1

VẤN ĐỀ 3: TRẮC NGHIỆM

🕮

Câu 1: Điểm giống nhau giữa N₂ và CO₂:

A. Đều tan trong nước B. Đều có tính Oxi hóa và tính khử

C. Đều không duy trì sự cháy và sự sống D. Tất cả đều đúng

Câu 2*: Cho phản ứng N₂ + 3H₂ ⮀ 2NH₃ H = -92KJ

Tìm phát biểu không phù hợp với phản ứng này

A. N₂ là chất Oxi hóa

B.Cần cung cấp 92KJ nhiệt lượng để 1 mol N₂ kết hớp với 3 mol H₂

C. Hiệu suất của phản ứng rất bé

D. Phản ứng chỉ xảy ra ở nhiệt độ cao, có xúc tác và áp suất cao

Câu 3: Cặp công thức của Litinitrua và nhôm nitrua là:

A. LiN₃ và Al₃N B. Li₃N và AlN

C. Li₂N₃ và Al₂N₃ D. Li₃N₂ và Al₃N₂

Câu 4*: Muốn cho cân bằng của phản ứng nhiệt độ tổng hợp amoniac chuyển dịch sang phải cần phải đồng thời.

A. Tăng áp suất và tăng nhiệt độ C. Tăng áp suất và giảm nhiệt độ

B. Giảm áp suất và giảm nhiệt độ D. Giảm áp suất và tăng nhiệt độ

Câu 5**: Phải dùng bao nhiêu lít khí nitơ và bao nhiêu lít khí Hidro để điều chế 17 gam NH₃? Biết rằng hiệu suất chuyển hóa thành amoniac là 25%. Các thể tích khí đo được ở đktc.

A. 44,8 lít N₂ và 134,4 lít H₂ C. 22,4 lít N₂ và 67,2 lít H₂

B. 22,4 lít N₂ và 134,4 lít H₂ D. 44,8 lít N₂ và 67,2 lít H₂

Câu 6**: Trong phương trình hóa học của phản ứng nhiệt phân sắt (III) nitrat, tổng các hệ số bằng bao nhiêu?

A. 5 B. 7 C.9 D. 21

Câu 7**: Trong phương trình hóa học các phản ứng nhiệt phân thủy ngân (II) nitrat, tổng các hệ số bằng bao nhiêu?

A.5 B.7 C. 9 D. 21

Câu 8*: Phương trình điện li tồng cộng của H₃PO₄ trong dung dịch là:

H₃PO₄ ⮀ 3H⁺ + PO₄^3-

Khi thêm HCl vào dung dịch

A. Cân băng trên chuyển dịch theo chiều thuận

B. Căn bằng trên chuyển dịch theo chiều nghịch

C. Cân bằng trên không bị chuyển dịch

D. Nồng độ PO₄^3- tăng lên

Câu 9: Trong các công thức sau đây, chọn công thức đúng của magie photphua

A. Mg₃(PO₄)₂ B. Mg(PO₃)₂ C. Mg₃P₂ D. Mg₂P₂O₇

Câu 10*: Cặp chất nào sau đây có thể tồn tại trong cùng một dung dịch

A. Axit nitric và đồng (II) nitrat B. Đồng (II) nitrat và amoniac

C. Barihidroxit và axit photphoric D. Amoni hidrophotphat và kalihidroxit

Câu 11: Khí nitơ có thể được tạo thành phản ứng hóa học nào sau đây?

A. Đốt cháy NH₃ trong Oxi có chất xúc tác platin B. Nhiệt phân NH₄NO₃

C. Nhiệt phân AgNO₃ D. Nhiệt phân NH₄NO₂

Câu 12: Trong dãy nào sau đây tất cả các muối đều ít tan trong nước?

A. AgNO₃, Na₃PO₄, CaHPO₄, CaSO₄ C. AgCl, PbS, Ba(H₂PO₄)₂, Ca(NO₃)₂

B. AgI, CuS, BaHPO₄, Ca₃(PO₄)₂ D. AgF, CuSO₄, BaCO₃, Ca(H₂PO₄)₂

Câu 13: Dung dịch axit photphoric có chứa các ion ( không kể H⁺ và OH^- của nước)

A. H⁺, PO₄^3- B. H⁺, H₂PO₄^-, PO₄^3-

C. H⁺, HPO₄^2-, PO₄^3- D. H⁺, H₂PO₄^-, HPO₄^2-, PO₄^3-

Câu 14: Khi đun nóng, phản ứng giữa cặp chất nào sau đây tạo ra ba oxit?

A. Axit nitric đặc và cacbon C. Axit nitric đặc và đồng

B. Axit nitric đặc và lưu huỳnh D. Axit nitric đặc và bạc

Câu 15: Trong những nhận xét dưới đây về muối nitrat của kim loại, nhận xét nào là không đúng?

1. Tất cả các muối nitrat đều dễ tan trong nước
2. Các muối nitrat đều là chất điện li mạnh, khi tan trong nước phân li ra cation kim loại và anion nitrat.
3. Các muối nitrat đều dễ bị phân hủy bởi nhiệt

D.Các muối nitrat chỉ được sử dụng làm phân bón hóa học trong nông nghiệp.

Câu 16: Trong những nhận xét dưới đây về muối amoni, nhận xét nào là đúng?

1. Muối amoni là tinh thể ion, phân tử gồm cation amoni và anion hidroxit

B.Tất cả các muối amoni đều dễ tan trong nước, khi tan điện li hòa toàn thành cation amoni và anion gốc axit.

C.Dung dịch muối amoni tác dụng với dung dịch kiềm đặc, nóng cho thoát ra chất khí làm quỳ tím hóa đỏ

D.Khi nhiệt phân muối amoni luôn luôn có khí amoniac thoát ra

Câu 17: Dãy nào dưới đây gồm các chất mà nguyên tố nitơ có khả năng vừa thể hiện tính khử vừa thể hiện tính Oxi hóa khi tham gia phản ứng ?

A. NH₃, N₂O₅, N₂, NO₂ B. N₂, NO, N₂O, N₂O₅

C. NH₃, NO, HNO₃, N₂O₅ D. NO₂, N₂, NO, N₂O₃

Câu 18: Trong dung dịch amoniac là một bazơ yếu là do:

1. Amoniac tan nhiều trong nước
2. Phân tử amoniac là phân tử có cực
3. Khi tan trong nước, amoniac kết hợp với nước tạo ra các ion NH₄⁺ và OH^-

D.Khi tan trong nước, chỉ một phần nhỏ các phân tử amoniac kết hợp với ion H⁺ của nước tạo ra các ion NH₄⁺ và OH^-

Câu 19: Trong những nhận xét dưới đây nhận xét nào là không đúng?

A.Nguyên tử nitơ có 2 lớp electron và lớp ngoài cùng có 3 lớp electron

B.Số hiệu của nguyên tử nitơ bằng 7

C.3 electron ở phân lớp 2p của nguyên tử nitơ có thể tạo được 3 liên kết cộng hóa trị với các nguyên tử khác

D.Cấu hình electron của nguyên tử nitơ là 1s²2s²2p³ và nitơ là nguyên tố p

Câu 20: Trong những nhận xét dưới đây nhận xét nào là đúng?

A.Nitơ không duy trì sự hô hấp và nitơ là một khí độc

B.Vì có liên kết 3 nên phân tử nitơ rất bền và ở nhiệt độ thường nitơ khá trơ về mặt hóa học

C.Khi tác dụng với kim loại hoạt động, nitơ thể hiện tính khử

D.Số Oxi hóa của nitơ trong các hợp chất và ion AlN, N₂O₄, NH₄⁺, NO₃^-, NO₂^-, lần lượt là -3, +4, -3,+5,+3.

Câu 21**: Khi hòa tan 30 g hổn hợp đồng và đồng (II) oxit trong dung dịch HNO₃ 1M lấy dư, thấy thoát ra 6,72 lít khí NO (đktc). Khối lượng của đồng (II) oxit trong hổn hợp ban đầu là

A. 1,2 g B. 4,25g C. 1,88 g D. 2,52g

Câu 22**: Đốt cháy hoàn toàn 6,2 g photpho trong Oxi lấy dư. Cho sản phẩm tạo thành tác dụng với 15 ml dung dịch NaOH 2M. Sau phản ứng, trong dung dịch thu được các muối

A. NaH₂PO₄ và Na₂HPO₄ C. NaH₂PO₄ và Na₃PO₄

B. Na₂HPO₄ và Na₃PO₄ D. Na₃PO₄

Câu 23**: Phân đạm Urê thường chỉ chứa 46% N. Khối lượng (kg) urê đủ để cung cấp 70 kg N là:

A. 152,2 B. 145,5 C. 160,9 D. 200

Câu 24**: Phân supephotphat kép thực tế sản xuất được thường chỉ ứng với 40% P₂O₅ . Hàm lượng (%) của canxi đihidrophotphat trong phân bón này là:

A. 69 B. 65,9 C. 71,3 D. 73,1

Câu 25**: Phân Kali clorua sản xuất được từ quặng xinvinit thường chỉ ứng với 50%K2O. Hàm lượng (%) của KCl trong phân bón đó là:

A. 72,9 B. 76 C. 79,2 D. 75,5

Câu 26**: Hòa tan 12,8g kim loại hóa trị II trong 1 lượng vừa đủ dung dịch HNO₃ 60% (D = 1,365g/ml), thu được 8,96 lít (đktc) một khí duy nhất màu nâu đỏ. Tên của kim loại và thể tích dung dịch HNO₃ đã phản ứng là:

A. đồng; 61,5ml B. chì; 65,1 ml C. thủy ngân;125,6 ml D. sắt; 82,3 ml

Câu 27: Dung dịch amoniac có thể hòa tan được Zn(OH)₂ là do:

1. Zn(OH)₂ là hidroxit lưỡng tính
2. Zn(OH)₂là một bazơ ít tan

C.Zn(OH)₂ có khả năng tạo thành phức chất tan, tương tự như Cu(OH)₂

D.NH₃ là một hợp chất có cực và là một bazơ yếu.

Câu 28: Có thể phân biệt muối amoni với các muối khác bằng cách cho nó tác dùng với dung dịch kiềm, vì khí đó:

1. Thoát ra một chất khí màu lục nhạc

B.Thoát ra một chất khí không màu, mùi khai, làm xanh giấy quỳ tím ẩm

C.Thoát ra một chất khí màu nâu đỏ, làm xanh giấy quỳ tím ẩm

D.Thoát ra chất khí không màu, không mùi

Câu 29: Hợp chất nào sau đây của nitơ không được tạo ra khi cho HNO₃ tác dụng với kim loại ?

A. NO B. NH₄NO₃ C. NO₂ D. N₂O₅

Câu 30**: Phản ứng giữa HNO₃ với FeO tạo ra khí NO. Tổng các hệ số trong phương trình của phản ứng Oxi hóa khử này bằng:

A. 22 B. 20 C. 16 D. 12

Câu 31**: Phản ứng giữa kim loại magiê với axit nitric đặc, giả thiết chỉ tạo ra đinitơ oxit. Tổng các hệ số trong phương trình hóa học bằng:

A. 10 B. 18 C. 24 D. 20

Câu 32**: Phản ứng giữa kim loại Cu với Axit nitrric loãng giả thiết chỉ tạo ra nitơ monoxit. Tổng các hệ số trong phương trình hóa học bằng:

A. 10 B. 18 C. 24 D. 20

Câu 33:Magiê photphua có công thức là:

A. Mg₂P₂O₇ B. Mg₂P₃ C. Mg₃P₂ D.Mg₃(PO₄)₂

Câu 34**: Thêm 0,15 mol KOH vào dung dịch chứa 0,1 mol H₃PO₄. sau phản ứng dung dịch có các muối:

A.KH₂PO₄ và K₂HPO₄ B. K₂HPO₄ và K₃PO₄

C. KH₂PO₄ và K₃PO₄ D. KH₂PO₄, K₂HPO₄ và K₃PO₄

Câu 35: Chọn công thức đúng của apatit

A. Ca₃(PO₄)₂ B. Ca(PO₃)₂ C. 3Ca₃(PO₄)₂CaF₂ D. CaP₂O₇

Câu 36**: Cho 44g NaOH vào dung dịch chứa 39,2 g H₃PO₄. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn thành, đem cô cạn dung dịch thu được đến cạn khô. Hỏi những muối nào được tạo nên và khối lượng muối khan thu được là bao nhiêu ?

A. Na₃PO₄ và 50g C. NaH₂PO₄ và 42,9g; Na₂HPO₄ và 14,2 g

B. Na₂HPO₄ và 15g D. Na₂HPO₄ và 14,2 g; Na₃PO₄ và 49,2 g

Câu 37: Trong những nhận xét sau đây, nhận xét nào là sai?

Trong nhóm nitơ, từ nitơ đến bimut

1. Nguyên tử của các nguyên tố đều có 5 electron ở lớp ngoài cùng

B.Nguyên tử của các nguyên tố đều có cùng số lớp electron

C.Bán kính nguyên tử của các nguyên tố tăng dần

D.Độ âm điện của các nguyên tố giảm dần

Câu 38: Trong những nhận xét sau đây, nhận xét nào là sai?

Trong nhóm nitơ, từ nitơ đến bimut

1. Khả năng Oxi hóa giảm dần do độ âm điện giảm dần

B.Tính phi kim tăng dần đồng thời tính kim loại giảm dần

C.Hợp chất khí với hidrô RH₃ có đồ bền nhiệt giảm dần và dung dịch không có tính Axit

D.Tính Axit của các oxit giảm dần, đồng thời tính bazơ tăng dần

Câu 39: Chọn ra ý không đúng trong các ý sau:

1. Nitơ có độ âm điện lớn hơn photpho
2. Ở điều kiện thường nitơ hoạt động hóa học yếu hơn photpho
3. Photpho đỏ hoạt động hóa học mạnh hơn photpho trắng
4. Photpho có công thức hóa trị cao nhất là 5, số oxi hóa cao nhât là +5
5. Photpho chỉ có tính oxi hóa, không có tính khử

A. b, e B. c,e C. c. d D. e

Câu 40: Khí nitơ tương đối trơ ở nhiệt độ thường là do:

1. Nitơ có bán kính nguyên tử nhỏ.
2. Nguyên tử nitơ có độ âm điện lớn nhất trong nhóm nitơ
3. Trong phân tử N₂, mỗi nguyên tử nitơ còn một cặp electron chưa tham gia liên kết

D.Trong phân tử N₂ có liên kết 3 rất bền

Câu 41*: Một nhóm học sinh chưa thực hiện thí nghiệm sau: Nhỏ từ từ dung dịch NH₃ cho đến dư vào ống nghiệm đựng dung dịch CuSO₄. Hiện tượng quan sát đầy đủ và đúng nhất là:

1. Có kết tủa màu xanh lam tạo thành
2. Có dung dịch màu xanh thẩm tạo thành

C.Lúc đầu có kết tủa màu xanh lam, sau đó kết tủa tan dần tạo thành dung dịch màu xanh thẩm.

D.Có kết tủa màu xanh lam tạo thành, có khí màu nâu đỏ thoát ra

Giải thích các hiện tượng và viết phương trình hóa học

Câu 42: Amoniac phản ứng được với tất cả các chất trong nhóm nào sau đây ( các điều kiện coi như có đủ)

A. HCl, O₂, Cl₂, CuO, dung dịch AlCl₃ B. H₂SO₄, PbO, FeO, NaOH

C. HCl, KOH, FeCl₃, Cl₂ D. KOH, HNO₃, CuO, CuCl₂

Câu 43: Nhận xét nào sau đây là sai?

1. Tất cả muối amoni dều dễ tan trong nước

B.Trong nước, muối amoni điện li hoàn toàn cho ion NH₄⁺ không màu và chỉ tạo ra môi trường Axit

C.Muối amoni kém bền với nhiệt

D.Muối amoni phản ứng với dung dịch kiềm đặc, nóng giải phóng khí amoniac

Câu 44: Để tạo độ xốp cho một số loại bánh, có thể dùng muối nào sau đây?

A. (NH₄)₃PO₄ B. NH₄HCO₃ C. CaCO₃ D. NaCl

Câu 45: Một nhóm học sinh thực hiện thí nghiệm cho kim loại Cu tác dụng với dung dịch HNO₃ đặc. Hiện tượng quan sát nào sau đây là đúng?

1. Khí không màu thoát ra, dung dịch chuyển sang màu xanh
2. Khí màu nâu đỏ thoát ra, dung dịch không màu

C.Khí màu nâu đỏ thoát ra, dung dịch chuyển sang màu xanh

D.Khí không màu thoát ra, dung dịch không màu

Câu 46*: Axit nitric đặc , nóng phản ứng được với tất cả các chất trong nóm nào sau đây?

A. Mg(OH)₂, CuO, NH₃, Ag B. Mg(OH)₂, CuO, NH₃, Pt

C. Mg(OH)₂, NH₃, CO₂, Au D. CaO, NH₃, Au, FeCl₂

Câu 47**: Hòa tan 1,2 g kim loại X vào dung dịch HNO₃ dư thu được 0,22 lít khí nitơ ở đktc (giả thiết phản ứng chỉ tạo ra khí N₂). Vậy X là:

A. Zn B. Cu C. Mg D. Al

Câu 48*: Khi bị nhiệt phân, dãy muối nitrat nào sau đây dều cho sản phẩm là kim loại , khí nitơ đioxit và khí Oxi

A. Zn(NO₃)₂, KNO₃, Pb(NO₃)₂ B. Cu(NO₃)₂, LiNO₃, KNO₃

C. Ca(NO₃)₂, LiNO₃, KNO₃ D. Hg(NO₃)₂, AgNO₃

Câu 49**: Đốt cháy hổn hợp gồm 6,72 lít khí Oxi và 7 lít khí amoniac ( đo ở cùng điều kiện nhiệt độ và áp suất). Sau phản ứng thu được nhóm các chất là:

A. Khí nitơ và nước C. Khí Oxi, khí nitơ và nước

B. Khí amoniac, khí nitơ và nước D. Khí nitơ oxit và nước

Câu 50: Ở điều kiện thường, photpho hoạt động hóa học mạnh hơn nitơ là do:

1. Nguyên tử photpho độ âm điện nhỏ hơn nguyên tử nitơ
2. Nguyên tử photpho có điện tích hạt nhân lớn hơn nguyên tử nitơ.
3. Nguyên tử photpho có obitan 3d còn trống còn nguyên tử nitơ không có

D.Liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử photpho kém bền hơn liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử nitơ