Công thức toán học không thể tải, để xem trọn bộ tài liệu hoặc in ra làm bài tập, hãy tải file word về máy bạn nhé
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỀ THI TUYỂN SINH LỚP 10 TRƯỜNG THPT CHUYÊN
NAM ĐỊNH NĂM HỌC 2020-2021.
ĐỀ CHÍNH THỨC |
Thời gian làm bài: 150 phút.
(Đề thi gồm: 02 trang)
Phần I. Đọc - hiểu văn bản (2,5 điểm)
Đọc bài thơ sau và thực hiện các yêu cầu:
NHỮNG ĐIỀU BÉ NHỎ
Những giọt nước bé nhỏ,
Những hạt bụi đang bay
Đã làm nên biển lớn Và cả trái đất này.
Cũng thế, giây và phút
Ta tưởng ngắn, không dài,
Đã làm nên thế kỷ,
Quá khứ và tương lai.
Những sai lầm nhỏ bé,
Ta tưởng chẳng là gì,
Tích lại thành tai họa,
Làm ta chệch hướng đi.
Những điều tốt nhỏ nhặt;
Những lời nói yêu thương
Làm trái đất thành đẹp
Đẹp như chốn Thiên Đường.
(Chuyến du hành của những giọt nước,
Nhiều tác giả, NXB Kim Đồng, 2016)
Câu 1 (0,25 điểm). Những điều bé nhỏ nào được nhắc đến trong bài thơ?
Câu 2 (1,0 điểm).
Những giọt nước bé nhỏ,
Những hạt bụi đang bay
Đã làm nên biển lớn Và cả trái đất này.
Chỉ ra các cặp từ ngữ, hình ảnh mang ý đối lập trong khổ thơ trên và nêu hiệu quả của việc sử dụng các cặp từ ngữ, hình ảnh đó.
Câu 3 (0,75 điểm). Nêu ý nghĩa của những điều bé nhỏ em nhận ra trong bài thơ.
Câu 4 (0,5 điểm). Bài thơ cho em những bài học gì?
Phần II. Tập làm văn (7,5 điểm) Câu 1 (3,0 điểm).
Những sai lầm nhỏ bé có thể trở thành tai họa.
Hãy viết một bài văn nghị luận khoảng 400 chữ trình bày suy nghĩ của em về ý kiến trên.
Câu 2 (4,5 điểm).
Giá trị của một tác phẩm nghệ thuật trước hết là ở giá trị tư tưởng của nó.
Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy làm sáng tỏ qua truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long (phần trích trong Ngữ Văn 9, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2018).
---------HẾT---------
Họ và tên thí sinh:……………… Số báo danh:……………………
| Họ tên, chữ ký GT 1:…………………… Họ tên, chữ ký GT 2:…………………… |
HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ THI TUYỂN SINH LỚP 10 TRƯỜNG THPT CHUYÊN
Năm học: 2020-2021. Môn: NGỮ VĂN (chuyên)
(Hướng dẫn chấm gồm 06 trang)
Phần | Câu | Nội dung | Điểm |
I |
| ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN | 2,5 |
1 | Những điều bé nhỏ được nhắc đến trong bài thơ là:
+ Chỉ ra đúng 05-07 từ/cụm từ: 0,25 điểm + Các trường hợp khác: không cho điểm | 0,25 | |
2 | Chỉ ra và nêu hiệu quả của việc sử dụng các cặp từ ngữ, hình ảnh mang ý đối lập trong khổ thơ |
| |
Chỉ ra các cặp từ ngữ, hình ảnh sau: - Giọt nước bé nhỏ với biển lớn - Hạt bụi với trái đất Lưu ý: + Chỉ ra đúng 02 ý: 0,25 điểm + Các trường hợp khác: không cho điểm | 0,25 | ||
Hiệu quả: - Làm nổi rõ giá trị của những điều nhỏ bé trong cuộc sống: có những điều nhỏ bé nhưng ý nghĩa lớn lao. - Lời thơ giàu hình ảnh, gợi sức liên tưởng cho người đọc. - Tạo tính triết lí sâu sắc cho khổ thơ và cả bài thơ. Lưu ý: Trả lời đúng 01 ý: 0,25 điểm (Chấp nhận những cách diễn đạt khác nhau, nếu đúng vẫn cho điểm tối đa) | 0,75 | ||
3 | Ý nghĩa của những điều bé nhỏ:
+ Trả lời đúng 01 ý: 0,25 điểm (Chấp nhận những cách diễn đạt khác nhau, nếu đúng vẫn cho điểm tối đa) + Nếu học sinh chỉ nêu dẫn chứng trong văn bản: cho tối đa 0,25 điểm | 0,75 |
4 | Học sinh rút ra bài học phù hợp. Có thể hướng tới những bài học sau:
... Lưu ý: + Rút ra 02 bài học: 0,5 điểm + Rút ra 01 bài học: 0,25 điểm | 0,5 | |
II |
| TẬP LÀM VĂN | 7,5 |
1 | Những sai lầm nhỏ bé có thể trở thành tai họa. Hãy viết một bài văn nghị luận khoảng 400 chữ trình bày suy nghĩ của em về ý kiến trên. | 3,0 | |
|
| ||
*Giới thiệu vấn đề nghị luận: Hậu quả từ những sai lầm nhỏ bé *Giải thích: Những sai lầm nhỏ bé có thể trở thành tai họa: ý kiến nêu lên hậu quả nghiêm trọng có thể dẫn tới từ những sai lầm dù nhỏ bé của con người. *Bày tỏ quan điểm:
+ Trong một tập thể, nếu có nhiều thành viên mắc sai lầm dù nhỏ có thể sẽ gây ra sự nguy hại to lớn cho cộng đồng. (0,5 điểm)
| 0,25
0,25
1,5
0,5
|
trọng cho bản thân, cho xã hội; những người sợ hãi sai lầm mà không dám thực hiện dẫn tới bỏ qua cơ hội, cản trở sự phát triển. *Bài học và liên hệ: Cần thận trọng, hạn chế những sai lầm dù nhỏ bé; không sợ hãi mà cần biết sửa chữa, rút kinh nghiệm từ những sai lầm, vấp ngã... |
0,5
| ||
Cách cho điểm:
|
| ||
2 | Giá trị của một tác phẩm nghệ thuật trước hết là ở giá trị tư tưởng của nó. Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy làm sáng tỏ qua truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long (phần trích trong Ngữ Văn 9, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2018).
| 4,5 | |
|
|
| |
Dẫn dắt giới thiệu vấn đề nghị luận, dẫn ý kiến, giới hạn phạm vi dẫn chứng. (Nếu không trích dẫn ý kiến trừ 0,25 điểm)
| 0,5
0,5 |
những tư tưởng và tình cảm đúng đắn, cao đẹp. - Ý kiến đã đưa ra tiêu chuẩn đầu tiên để đánh giá giá trị của một tác phẩm nghệ thuật chân chính. (Chấp nhận những cách diễn đạt khác nhau, nếu hiểu đúng ý kiến vẫn cho điểm tối đa) 3. Chứng minh ý kiến qua truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long | |||
Ý 1: Giới thiệu tác giả, tác phẩm
(Trường hợp học sinh giới thiệu tác giả, tác phẩm ở phần giới thiệu vấn đề nghị luận một cách hợp lí vẫn cho điểm tối đa) | 0,5 | ||
Ý 2: Phân tích, chứng minh *Giá trị của truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa trước hết là ở chỗ tác phẩm chứa đựng những tư tưởng và tình cảm đúng đắn, cao đẹp - Khái quát biểu hiện của giá trị tư tưởng trong tác phẩm: Truyện đã khẳng định, ngợi ca vẻ đẹp của những con người lao động bình thường và ý nghĩa của những công việc thầm lặng. (0,25 điểm) + Giá trị tư tưởng ấy được thể hiện qua hình tượng anh thanh niên, nhân vật chính của truyện - người lao động bình thường nhưng có những vẻ đẹp cao quý, đáng trân trọng:
(Học sinh cần làm rõ qua các dẫn chứng: hoàn cảnh sống và làm việc, công việc, ý thức thái độ với công việc của anh thanh niên...)
(Học sinh cần làm rõ qua các dẫn chứng: tự nguyện sống và làm việc ở đỉnh Yên Sơn, những suy nghĩ đúng đắn về công việc và ý nghĩa của công việc với con người, với cuộc sống...)
(Học sinh cần làm rõ qua các dẫn chứng: cách sắp xếp cuộc sống; thái độ, hành động đối với mọi người khi được gặp gỡ; cách trả lời ông họa sĩ về chuyện thèm người, về việc họa sĩ muốn vẽ chân dung anh...) + Giá trị tư tưởng của truyện còn được thể hiện qua những nhân vật khác (0,25 điểm) Đó là ông họa sĩ đam mê sáng tạo; cô kĩ sư với nhiệt tình tuổi |
2,0
|
trẻ, tâm hồn hướng thiện; bác lái xe với tinh thần trách nhiệm; ông kĩ sư ở vườn rau Sa Pa; anh cán bộ kĩ thuật nghiên cứu về sét tìm tài nguyên cho đất nước... (Học sinh đề cập vấn đề ở 02 nhân vật cho tối đa 0,25 điểm) - Khẳng định thông điệp và giá trị lâu bền của tác phẩm (0,25 điểm). Học sinh diễn đạt theo những cách khác nhau, sau đây là một định hướng: + Đặt trong hoàn cảnh những năm 70 của thế kỉ trước, tác phẩm cho ta hiểu rằng Sa Pa cũng như bao miền đất nước, tưởng chừng như hoang vu, lặng lẽ nhưng thực ra bên trong cuộc sống vẫn sôi động, vẫn có những con người sống cống hiến âm thầm hết mình cho Tổ quốc. + Qua vẻ đẹp của các nhân vật, nhà văn đã truyền đi bức thông điệp về ý nghĩa và niềm vui của lao động tự giác vì những mục đích chân chính đối với con người. Lẽ sống đẹp ấy không chỉ có ý nghĩa lúc bấy giờ mà còn lan tỏa tới mỗi người chúng ta trong hôm nay và mai sau... *Giá trị tư tưởng của truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa được chuyển tải đến người đọc bằng một hình thức nghệ thuật độc đáo
(Học sinh trình bày được 03-04 ý cho 0,5 điểm; trình bày được 01-02 ý cho 0,25 điểm) |
0,5 | ||
4. Đánh giá ý kiến
+ Nhà văn cần sống sâu sắc với con người và cuộc đời, lao động nghệ thuật công phu, tâm huyết để sáng tạo những tác phẩm có giá trị tư tưởng đúng đắn, tiến bộ... + Bạn đọc đến với tác phẩm trước tiên cần nhận ra giá trị tư tưởng mà nhà văn gửi gắm...
| 0,5 | ||
| Cách cho điểm:
|
|
Lưu ý chung:
Hết
Xem thêm các bài tiếp theo bên dưới